TEDxYouth@Manchester
Ben Ambridge: 9 myths about psychology, debunked
Ben Ambridge: Zdemaskowanie 10 mitów na temat psychologii
Filmed:
Readability: 4.3
3,054,590 views
Ile z tego, co sądzisz, że wiesz na temat mózgu, to mit? Podczas tej wieloprzystankowej podróży po obalonej nauce Ben Ambridge odwiedza 10 popularnych założeń psychologicznych, które okazały się mylne, oraz wyjawia kilka zaskakujących faktów o pracy naszego mózgu.
Ben Ambridge - Psychologist
Ben Ambridge is the author of "Psy-Q," a sparkling book debunking what we think we know about psychology. Full bio
Ben Ambridge is the author of "Psy-Q," a sparkling book debunking what we think we know about psychology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
You've heard of your I.Q.,
your general intelligence,
your general intelligence,
0
857
2859
Słyszeliście o IQ,
ogólnym ilorazie inteligencji,
ogólnym ilorazie inteligencji,
ale ile wynosi wasz
iloraz inteligencji psychologicznej?
iloraz inteligencji psychologicznej?
00:15
but what's your Psy-Q?
1
3716
1676
00:17
How much do you know
about what makes you tick,
about what makes you tick,
2
5392
2237
Czy wiecie, co wami powoduje
00:19
and how good are you
at predicting other people's behavior
at predicting other people's behavior
3
7629
2745
i czy potraficie przewidywać
reakcje innych ludzi
reakcje innych ludzi
00:22
or even your own?
4
10374
1506
lub nawet swoje własne?
00:23
And how much of what you think you know
about psychology is wrong?
about psychology is wrong?
5
11880
3279
Ile z tego, co sądzicie, że wiecie
o psychologii, jest nieprawdą?
o psychologii, jest nieprawdą?
00:27
Let's find out by counting down
the top 10 myths of psychology.
the top 10 myths of psychology.
6
15159
3788
Sprawdźmy to, przyglądając się
10 największym mitom psychologii.
10 największym mitom psychologii.
00:30
You've probably heard it said
that when it comes to their psychology,
that when it comes to their psychology,
7
18947
3396
Pewnie słyszeliście, że męska
i żeńska psychika różni się tak bardzo,
i żeńska psychika różni się tak bardzo,
00:34
it's almost as if men are from Mars
and women are from Venus.
and women are from Venus.
8
22343
2882
jakby mężczyźni pochodzili z Marsa,
a kobiety z Wenus.
a kobiety z Wenus.
Lecz jak bardzo różnimy się
w rzeczywistości?
w rzeczywistości?
00:37
But how different
are men and women really?
are men and women really?
9
25235
2029
00:39
To find out, let's start
by looking at something
by looking at something
10
27264
2254
Dowiemy się, przyglądając się obszarom,
w których naprawdę istnieją
między nami różnice
między nami różnice
00:41
on which men and women really do differ
11
29518
1977
00:43
and plotting some psychological
gender differences on the same scale.
gender differences on the same scale.
12
31495
3448
i analizując psychologiczne różnice
między płciami w tej samej skali.
między płciami w tej samej skali.
00:46
One thing men and women
do really differ on
do really differ on
13
34943
2173
Prawdziwą różnicą jest odległość,
na jaką kobieta i mężczyzna
mogą rzucić piłkę.
mogą rzucić piłkę.
00:49
is how far they can throw a ball.
14
37116
1797
00:50
So if we look at the data for men here,
15
38913
1890
Patrząc na dane dotyczące mężczyzn,
00:52
we see what is called
a normal distribution curve.
a normal distribution curve.
16
40803
2471
widzimy krzywą rozkładu normalnego.
Część mężczyzn potrafi rzucić piłkę
bardzo daleko, a część nie,
bardzo daleko, a część nie,
00:55
A few men can throw a ball really far,
and a few men not far at all,
and a few men not far at all,
17
43274
3208
Większość rzuca przeciętnie.
00:58
but most a kind of average distance.
18
46482
1770
01:00
And women share
the same distribution as well,
the same distribution as well,
19
48252
2164
U kobiet rozkład jest taki sam,
01:02
but actually there's
quite a big difference.
quite a big difference.
20
50416
2049
ale mamy istotną różnicę.
01:04
In fact, the average man
can throw a ball further
can throw a ball further
21
52465
2448
Przeciętny mężczyzna
może rzucić piłkę dalej
może rzucić piłkę dalej
01:06
than about 98 percent of all women.
22
54913
1707
niż 98% wszystkich kobiet.
01:08
So now let's look at what
some psychological gender differences
some psychological gender differences
23
56620
3027
Spójrzmy teraz,
jak psychologiczne różnice między płciami
01:11
look like on the same standardized scale.
24
59647
2857
rozłożą się na tej samej skali.
01:14
Any psychologist will tell you
25
62504
1586
Każdy psycholog powie wam,
01:16
that men are better
at spatial awareness than women --
at spatial awareness than women --
26
64090
2545
że mężczyźni mają lepszą
orientację przestrzenną niż kobiety,
orientację przestrzenną niż kobiety,
01:18
so things like map-reading,
for example -- and it's true,
for example -- and it's true,
27
66635
2738
przykładem jest czytanie map.
To prawda, spójrzmy jednak
na skalę tej różnicy.
na skalę tej różnicy.
01:21
but let's have a look
at the size of this difference.
at the size of this difference.
28
69373
2490
01:23
It's tiny; the lines are so close
together they almost overlap.
together they almost overlap.
29
71863
3387
Jest mała. Linie są tak blisko siebie,
że prawie się pokrywają.
że prawie się pokrywają.
01:27
In fact, the average woman is better
than 33 percent of all men,
than 33 percent of all men,
30
75250
3994
Przeciętna kobieta jest lepsza
niż 33% mężczyzn.
niż 33% mężczyzn.
01:31
and of course, if that was 50 percent,
31
79244
1881
A oczywiście, gdyby było to 50%,
01:33
then the two genders
would be exactly equal.
would be exactly equal.
32
81125
2056
umiejętności obu płci byłyby identyczne.
01:35
It's worth bearing in mind that this
difference and the next one I'll show you
difference and the next one I'll show you
33
83181
3658
Warto pamiętać, że ta różnica
oraz kolejna, o której powiem,
oraz kolejna, o której powiem,
01:38
are pretty much the biggest
psychological gender differences
psychological gender differences
34
86839
2825
to największe różnice między płciami
odkryte dotąd w psychologii.
01:41
ever discovered in psychology.
35
89664
1437
01:43
So here's the next one.
36
91101
1111
Oto kolejna.
01:44
Any psychologist will tell you
that women are better
that women are better
37
92212
2438
Każdy psycholog powie,
że kobiety są lepsze
że kobiety są lepsze
01:46
with language and grammar than men.
38
94650
1665
w językach obcych i gramatyce.
01:48
So here's performance
on the standardized grammar test.
on the standardized grammar test.
39
96315
2589
Oto rezultaty standardowego
testu z gramatyki.
testu z gramatyki.
01:50
There go the women. There go the men.
40
98904
1957
Wyniki kobiet. Wyniki mężczyzn.
01:52
Again, yes, women are better on average,
but the lines are so close
but the lines are so close
41
100861
3699
Tak, przeciętna kobieta jest lepsza,
ale linie są tak blisko siebie,
ale linie są tak blisko siebie,
01:56
that 33 percent of men
are better than the average woman,
are better than the average woman,
42
104560
3487
że 33% mężczyzn jest lepszych
od przeciętnej kobiety,
od przeciętnej kobiety,
a gdyby liczba ta wynosiła 50%,
02:00
and again, if it was 50 percent,
43
108047
1673
02:01
that would represent
complete gender equality.
complete gender equality.
44
109720
2742
oznaczałoby to całkowitą
równość płci w tym zakresie.
równość płci w tym zakresie.
02:04
So it's not really
a case of Mars and Venus.
a case of Mars and Venus.
45
112462
2121
Czyli nie różnią się jak Mars i Wenus.
02:06
It's more a case of, if anything,
Mars and Snickers:
Mars and Snickers:
46
114583
2667
Bardziej jak Mars i Snickers:
02:09
basically the same, but one's maybe
slightly nuttier than the other.
slightly nuttier than the other.
47
117250
4362
praktycznie to samo, ale jeden jest
trochę bardziej odjechany.
trochę bardziej odjechany.
02:13
I won't say which.
48
121612
2026
Nie powiem, który.
02:15
Now we've got you warmed up.
49
123638
1865
Już się rozgrzaliśmy.
Zrobię wam teraz psychoanalizę
za pomocą słynnego testu Rorschacha.
za pomocą słynnego testu Rorschacha.
02:17
Let's psychoanalyze you using
the famous Rorschach inkblot test.
the famous Rorschach inkblot test.
50
125503
3036
02:20
So you can probably see two, I dunno,
two bears or two people or something.
two bears or two people or something.
51
128539
3583
Widzicie pewnie dwa misie,
dwoje ludzi lub coś takiego.
dwoje ludzi lub coś takiego.
02:24
But what do you think they're doing?
52
132122
1753
Ale co, według was, robią?
02:25
Put your hand up if you think
they're saying hello.
they're saying hello.
53
133875
3184
Podnieście rękę,
jeśli uważacie, że się witają.
jeśli uważacie, że się witają.
02:29
Not many people. Okay.
54
137059
1811
Niewiele osób. W porządku.
Podnieście rękę, jeśli sądzicie,
że przybijają piątkę.
że przybijają piątkę.
02:30
Put your hands up if you think
they are high-fiving.
they are high-fiving.
55
138870
2467
02:33
Okay. What if you think they're fighting?
56
141337
1970
Dobrze. Kto myśli, że walczą?
02:35
Only a few people there.
57
143307
1255
Tylko kilka osób.
02:36
Okay, so if you think they're
saying hello or high-fiving,
saying hello or high-fiving,
58
144562
3077
Dobrze. Ten, kto sądzi,
że się witają lub przybijają piątkę
że się witają lub przybijają piątkę
02:39
then that means you're a friendly person.
59
147639
1991
ma sympatyczne usposobienie.
02:41
If you think they're fighting,
60
149630
1590
Kto myśli, że walczą,
02:43
you're a bit more of a
nasty, aggressive person.
nasty, aggressive person.
61
151220
2316
jest człowiekiem bardziej agresywnym.
02:45
Are you a lover or a fighter, basically.
62
153536
1940
Albo kochasz albo walczysz.
02:47
What about this one?
63
155476
1287
Co powiecie o tym?
02:48
This isn't really a voting one, so on
three everyone shout out what you see.
three everyone shout out what you see.
64
156763
3622
To nie jest właściwie głosowanie,
więc na trzy: krzyknijcie, co widzicie.
więc na trzy: krzyknijcie, co widzicie.
Raz, dwa, trzy.
(Publiczność krzyczy)
(Publiczność krzyczy)
02:52
One, two, three.
(Audience shouting)
(Audience shouting)
65
160385
3164
02:55
I heard hamster. Who said hamster?
66
163549
1692
Usłyszałem "chomik".
Kto powiedział "chomik"?
Kto powiedział "chomik"?
02:57
That was very worrying.
67
165241
1537
To było niepokojące.
02:58
A guy there said hamster.
68
166778
1513
Tamten facet powiedział "chomik".
03:00
Well, you should see
some kind of two-legged animal here,
some kind of two-legged animal here,
69
168291
3308
Powinniście zobaczyć tu
jakieś dwunożne zwierzę
jakieś dwunożne zwierzę
03:03
and then the mirror image of them there.
70
171599
2384
oraz jego lustrzane odbicie.
03:05
If you didn't, then this means
that you have difficulty
that you have difficulty
71
173983
3431
Jeśli tak nie było,
oznacza to trudności
oznacza to trudności
03:09
processing complex situations
where there's a lot going on.
where there's a lot going on.
72
177414
4090
w skomplikowanych sytuacjach,
gdy dużo się dzieje.
gdy dużo się dzieje.
03:13
Except, of course,
it doesn't mean that at all.
it doesn't mean that at all.
73
181504
2225
Tylko, że, oczywiście,
to wcale tego nie oznacza.
to wcale tego nie oznacza.
03:15
Rorschach inkblot tests
have basically no validity
have basically no validity
74
183729
2671
Testy Rorschacha nie są miarodajne
03:18
when it comes to diagnosing
people's personality
people's personality
75
186400
2275
przy diagnozowaniu osobowości
03:20
and are not used
by modern-day psychologists.
by modern-day psychologists.
76
188675
2461
i współcześni psycholodzy ich nie stosują.
03:23
In fact, one recent study found
that when you do try
that when you do try
77
191136
3419
Ostatnie badania wykazały,
że diagnozując osobowość
za pomocą testów Rorschacha
za pomocą testów Rorschacha
03:26
to diagnose people's personalities
using Rorschach inkblot tests,
using Rorschach inkblot tests,
78
194555
3059
03:29
schizophrenia was diagnosed
79
197614
1742
stwierdzono schozofrenię
03:31
in about one sixth of apparently
perfectly normal participants.
perfectly normal participants.
80
199356
3993
u jednej szóstej
zupełnie zdrowych uczestników.
zupełnie zdrowych uczestników.
03:35
So if you didn't do that well on this,
81
203349
2833
Jeżeli źle poszedł ci ten test,
03:38
maybe you are not
a very visual type of person.
a very visual type of person.
82
206182
2554
może nie jesteś wzrokowcem.
03:40
So let's do another
quick quiz to find out.
quick quiz to find out.
83
208736
2369
Zróbmy więc inny szybki test.
03:43
When making a cake, do you prefer to --
so hands up for each one again --
so hands up for each one again --
84
211105
3778
Przez podniesienie rąk:
czy przy pieczeniu ciasta
czy przy pieczeniu ciasta
03:46
do you prefer to use
a recipe book with pictures?
a recipe book with pictures?
85
214883
2769
wolisz używać książki
kucharskiej z obrazkami?
kucharskiej z obrazkami?
03:49
Yeah, a few people.
86
217652
2020
Tak, kilka osób.
03:51
Have a friend talk you through?
87
219672
2740
Żeby ktoś mówił ci, co robić?
03:54
Or have a go, making it up
as you go along?
as you go along?
88
222412
2663
Czy po prostu spróbować,
patrząc jak wychodzi w trakcie?
patrząc jak wychodzi w trakcie?
03:57
Quite a few people there.
89
225075
1492
Sporo osób.
03:58
Okay, so if you said A,
90
226567
1720
Odpowiedź A oznacza,
04:00
then this means that you
are a visual learner
are a visual learner
91
228287
2172
że jesteś wzrokowcem
04:02
and you learn best when information
is presented in a visual style.
is presented in a visual style.
92
230459
3528
i uczysz się najlepiej z informacji
przedstawionych wizualnie.
przedstawionych wizualnie.
04:05
If you said B, it means
you're an auditory learner,
you're an auditory learner,
93
233987
2582
B wybierają słuchowcy,
04:08
that you learn best when information
is presented to you in an auditory format.
is presented to you in an auditory format.
94
236569
3725
którzy wolą informacje dźwiękowe.
04:12
And if you said C, it means
that you're a kinesthetic learner,
that you're a kinesthetic learner,
95
240294
2935
Opcja C oznacza, że jesteś kinestetykiem,
04:15
that you learn best when you get stuck in
and do things with your hands.
and do things with your hands.
96
243229
3401
uczysz się najlepiej
poprzez praktyczne czynności.
poprzez praktyczne czynności.
04:18
Except, of course,
as you've probably guessed,
as you've probably guessed,
97
246630
2158
Tylko, jak już zapewne zgadliście,
04:20
that it doesn't, because
the whole thing is a complete myth.
the whole thing is a complete myth.
98
248788
2819
to wszystko jest całkowitym mitem.
04:23
Learning styles are made up and are
not supported by scientific evidence.
not supported by scientific evidence.
99
251607
3858
Style uczenia nie są poparte
żadnymi naukowymi dowodami.
żadnymi naukowymi dowodami.
04:27
So we know this because in
tightly controlled experimental studies,
tightly controlled experimental studies,
100
255465
3556
Podczas ściśle kontrolowanych
empirycznych badań,
empirycznych badań,
04:31
when learners are given material to learn
101
259021
2121
gdy uczniowie mają się czegoś nauczyć,
04:33
either in their preferred style
or an opposite style,
or an opposite style,
102
261142
2620
fakt, czy preferują dany styl, czy nie,
04:35
it makes no difference at all to the
amount of information that they retain.
amount of information that they retain.
103
263762
3576
nie ma żadnego wpływu
na ilość zapamiętanych informacji.
na ilość zapamiętanych informacji.
04:39
And if you think about it
for just a second,
for just a second,
104
267338
2066
Jeśli pomyślicie o tym
chociaż przez chwilę,
chociaż przez chwilę,
04:41
it's just obvious
that this has to be true.
that this has to be true.
105
269404
2078
to całkiem logiczne.
To logiczne, że najlepszy sposób
zaprezentowania materiału
zaprezentowania materiału
04:43
It's obvious that
the best presentation format
the best presentation format
106
271482
2572
04:46
depends not on you,
but on what you're trying to learn.
but on what you're trying to learn.
107
274054
3298
zależy nie od ciebie, ale od tego,
czego chcesz się nauczyć.
czego chcesz się nauczyć.
04:49
Could you learn to drive a car,
for example,
for example,
108
277357
2122
Czy można nauczyć się prowadzić samochód
04:51
just by listening to someone
telling you what to do
telling you what to do
109
279479
2418
jedynie słuchając czyichś instrukcji,
a nie prowadząc samodzielnie?
04:53
with no kinesthetic experience?
110
281897
1628
04:55
Could you solve simultaneous equations
111
283525
1816
Czy rozwiązałbyś układ równań,
04:57
by talking them through in your head
and without writing them down?
and without writing them down?
112
285341
3146
podstawiając wszystko
w pamięci bez zapisywania?
w pamięci bez zapisywania?
Czy powtórzyłbyś materiał
na egzamin z architektury
na egzamin z architektury
05:00
Could you revise
for your architecture exams
for your architecture exams
113
288487
2101
05:02
using interpretive dance
if you're a kinesthetic learner?
if you're a kinesthetic learner?
114
290588
2673
przez taniec interpretacyjny,
jeśli jesteś kinestetykiem?
jeśli jesteś kinestetykiem?
05:05
No. What you need to do
is match the material to be learned
is match the material to be learned
115
293261
2941
Nie. Trzeba dopasować formę prezentacji
05:08
to the presentation format, not you.
116
296202
3775
do rodzaju materiału,
a nie do swoich preferencji.
a nie do swoich preferencji.
05:11
I know many of you are A-level students
117
299977
2149
Wiem, że wielu z was kończy szkołę średnią
05:14
that will have recently gotten
your GCSE results.
your GCSE results.
118
302126
2292
i niedawno otrzymaliście
wyniki egzaminów końcowych.
wyniki egzaminów końcowych.
05:16
And if you didn't quite get
what you were hoping for,
what you were hoping for,
119
304418
2558
Jeżeli was rozczarowały,
05:18
then you can't really blame
your learning style,
your learning style,
120
306976
2347
nie możecie obarczać winą
waszego stylu nauki,
waszego stylu nauki,
05:21
but one thing that you might want
to think about blaming is your genes.
to think about blaming is your genes.
121
309323
3627
ale możecie winić wasze geny.
05:24
So what this is all about is a
recent study at University College London
recent study at University College London
122
312950
3685
Ostatnie badania
na University College London
na University College London
05:28
found that 58 percent of the variation
123
316635
2554
wykazały, że za 58% różnic
05:31
between different students
and their GCSE results
and their GCSE results
124
319189
3251
między wynikami poszczególnych uczniów
05:34
was down to genetic factors.
125
322440
1657
odpowiedzialność ponoszą geny.
05:36
That sounds like a very precise figure,
so how can we tell?
so how can we tell?
126
324097
3136
To bardzo precyzyjna liczba, prawda?
05:39
Well, when we want to unpack
the relative contributions
the relative contributions
127
327233
3505
W porównaniu wpływu genów i środowiska
05:42
of genes and the environment,
128
330738
2104
05:44
what we can do is do a twin study.
129
332842
2229
pomadają badania nad bliźniętami.
05:47
So identical twins share
100 percent of their environment
100 percent of their environment
130
335071
3576
Bliźnięta jednojajowe wychowują się
w 100% identycznym środowisku
w 100% identycznym środowisku
05:50
and 100 percent of their genes,
131
338647
1904
i mają w 100% identyczne geny.
05:52
whereas non-identical twins
share 100 percent of their environment,
share 100 percent of their environment,
132
340551
3222
Bliźnięta dwujajowe żyją
w 100% identycznym środowisku,
w 100% identycznym środowisku,
05:55
but just like any brother and sister,
share only 50 percent of their genes.
share only 50 percent of their genes.
133
343773
3736
ale tak jak każde rodzeństwo
dzielą jedynie 50% genów.
dzielą jedynie 50% genów.
05:59
So by comparing how similar
GCSE results are in identical twins
GCSE results are in identical twins
134
347509
4198
Porównując, jak podobne są wyniki
bliźniąt jedno- oraz dwujajowych
06:03
versus non-identical twins,
135
351707
2311
i wykonując sprytne obliczenia,
06:06
and doing some clever math,
136
354018
1346
06:07
we can an idea of how much variation
and performance is due to the environment
and performance is due to the environment
137
355364
3901
możemy zrozumieć,
na ile przy sukcesach szkolnych
na ile przy sukcesach szkolnych
liczy się środowisko,
a ile zawdzięczamy genom.
a ile zawdzięczamy genom.
06:11
and how much is due to genes.
138
359265
2136
06:13
And it turns out that it's
about 58 percent due to genes.
about 58 percent due to genes.
139
361401
3777
Okazuje się, że wpływ genów wynosi 58%.
06:17
So this isn't to undermine the hard work
that you and your teachers here put in.
that you and your teachers here put in.
140
365178
3763
Nie chodzi tu o podważanie wartości
pracy ucznia i nauczyciela.
pracy ucznia i nauczyciela.
06:20
If you didn't quite get the GCSE results
that you were hoping for,
that you were hoping for,
141
368941
3131
Jeżeli wyniki egzaminów końcowych
nie spełniły twoich oczekiwań,
nie spełniły twoich oczekiwań,
06:24
then you can always try blaming
your parents, or at least their genes.
your parents, or at least their genes.
142
372072
4506
możesz próbować zrzucić winę na rodziców,
a przynajmniej na ich geny.
a przynajmniej na ich geny.
06:28
One thing that you shouldn't blame
143
376578
2028
Nie ma natomiast znaczenia,
czy masz bardziej rozwiniętą
prawą czy lewą półkulę mózgu.
prawą czy lewą półkulę mózgu.
06:30
is being a left-brained
or right-brained learner,
or right-brained learner,
144
378606
2462
06:33
because again, this is a myth.
145
381068
1811
To jest kolejny mit.
06:34
So the myth here is that
the left brain is logical,
the left brain is logical,
146
382879
2757
Mitem jest to, że lewa półkula
odpowiada za logikę,
odpowiada za logikę,
dobrze radzi sobie
z takimi równaniami,
z takimi równaniami,
06:37
it's good with equations like this,
147
385636
1799
06:39
and the right brain is more creative,
so the right brain is better at music.
so the right brain is better at music.
148
387435
4099
a prawa półkula jest bardziej kreatywna
i odpowiada za zdolności muzyczne.
i odpowiada za zdolności muzyczne.
06:43
But again, this is a myth
because nearly everything that you do
because nearly everything that you do
149
391534
2931
To nieprawda, bo praktycznie
we wszystko, co robisz,
we wszystko, co robisz,
06:46
involves nearly all parts
of your brain talking together,
of your brain talking together,
150
394465
2810
angażują się razem
prawie wszystkie części mózgu,
prawie wszystkie części mózgu,
06:49
even just the most mundane thing
like having a normal conversation.
like having a normal conversation.
151
397275
3320
nawet przy codziennych czynnościach,
jak zwykła rozmowa.
jak zwykła rozmowa.
06:52
However, perhaps one reason
why this myth has survived
why this myth has survived
152
400595
3343
Ten mit przetrwał pewnie dlatego,
06:55
is that there is
a slight grain of truth to it.
a slight grain of truth to it.
153
403938
2242
że jest w nim ziarnko prawdy.
06:58
So a related version of the myth
154
406180
1610
Powiązany z nim mit głosi,
06:59
is that left-handed people are
more creative than right-handed people,
more creative than right-handed people,
155
407790
3283
że leworęczni są bardziej kreatywni.
07:03
which kind of makes sense because
your brain controls the opposite hands,
your brain controls the opposite hands,
156
411073
3454
Ma to sens, bo półkule mózgowe
kontrolują przeciwne ręce.
kontrolują przeciwne ręce.
07:06
so left-handed people,
157
414527
1360
U leworęcznych prawa półkula mózgu
07:07
the right side of the brain
is slightly more active
is slightly more active
158
415887
2426
jest trochę bardziej aktywna niż lewa,
07:10
than the left-hand side of the brain,
159
418313
1805
a prawa półkula ma być bardziej kreatywna.
07:12
and the idea is the right-hand side
is more creative.
is more creative.
160
420118
2488
07:14
Now, it isn't true per se
161
422606
1397
Nie jest prawdą samo w sobie,
07:16
that left-handed people are more creative
than right-handed people.
than right-handed people.
162
424003
3201
że leworęczni są bardziej kreatywni.
07:19
What is true that ambidextrous people,
163
427204
2415
Prawdą jest, że ludzie oburęczni,
07:21
or people who use both hands
for different tasks,
for different tasks,
164
429619
2693
którzy używają obu rąk
do różnych czynności,
do różnych czynności,
07:24
are more creative thinkers
than one-handed people,
than one-handed people,
165
432312
3762
myślą bardziej kreatywnie niż jednoręczni.
07:28
because being ambidextrous involves
166
436074
1733
Oburęczność wymaga
dużej współpracy obu półkul,
dużej współpracy obu półkul,
07:29
having both sides of the brain
talk to each other a lot,
talk to each other a lot,
167
437807
2729
co pomaga w kreatywnym
elastycznym myśleniu.
elastycznym myśleniu.
07:32
which seems to be involved
in creating flexible thinking.
in creating flexible thinking.
168
440536
3762
07:36
The myth of the creative left-hander
169
444298
1815
Mit kreatywnej osoby leworęcznej
07:38
arises from the fact
that being ambidextrous
that being ambidextrous
170
446113
2058
powstał z faktu, że oburęczność
07:40
is more common amongst
left-handers than right-handers,
left-handers than right-handers,
171
448171
3127
występuje częściej u osób
lewo- niż praworęcznych.
lewo- niż praworęcznych.
07:43
so a grain of truth in the idea
of the creative left-hander,
of the creative left-hander,
172
451298
3049
Mamy więc znowu ziarnko prawdy,
07:46
but not much.
173
454347
1347
ale nie jest jej wiele.
07:47
A related myth that you've
probably heard of
probably heard of
174
455694
2437
Podobny mit, o którym pewnie słyszeliście,
07:50
is that we only use
10 percent of our brains.
10 percent of our brains.
175
458131
2373
mówi, że wykorzystujemy tylko 10% mózgu.
07:52
This is, again, a complete myth.
176
460504
1526
To też zupełny mit.
07:54
Nearly everything that we do,
even the most mundane thing,
even the most mundane thing,
177
462030
2719
Niemal wszystko co robimy,
najbardziej codzienne czynności,
najbardziej codzienne czynności,
07:56
uses nearly all of our brains.
178
464749
2183
angażują prawie cały nasz mózg.
07:58
That said, it is of course true
179
466932
3761
Natomiast rzeczywiście większość z nas
08:02
that most of us don't use our brainpower
quite as well as we could.
quite as well as we could.
180
470693
4580
nie wykorzystuje możliwości mózgu
do maksimum.
do maksimum.
08:07
So what could we do
to boost our brainpower?
to boost our brainpower?
181
475273
2966
Co pomoże pobudzić mózg?
08:10
Maybe we could listen
to a nice bit of Mozart.
to a nice bit of Mozart.
182
478239
2138
Może powinniśmy posłuchać Mozarta.
08:12
Have you heard of the idea
of the Mozart effect?
of the Mozart effect?
183
480377
2718
Słyszeliście o efekcie Mozarta?
08:15
So the idea is that listening
to Mozart makes you smarter
to Mozart makes you smarter
184
483095
2957
Słuchanie Mozarta ma ci dodać inteligencji
08:18
and improves your
performance on I.Q. tests.
performance on I.Q. tests.
185
486052
2169
i poprawić wyniki na testach I.Q.
08:20
Now again, what's interesting
about this myth
about this myth
186
488221
2105
Co interesujące
08:22
is that although it's basically a myth,
there is a grain of truth to it.
there is a grain of truth to it.
187
490326
3441
w tym micie jest ziarno prawdy.
08:25
So the original study found that
188
493767
1774
Badanie wykazało,
08:27
participants who were played
Mozart music for a few minutes
Mozart music for a few minutes
189
495541
3781
że uczestnicy słuchający
przez kilka minut muzyki Mozarta,
przez kilka minut muzyki Mozarta,
08:31
did better on a subsequent I.Q. test
190
499322
2299
uzyskali lepsze wyniki na testach IQ
08:33
than participants who simply
sat in silence.
sat in silence.
191
501621
3413
niż ci, którzy siedzieli w ciszy.
08:37
But a follow-up study recruited
some people who liked Mozart music
some people who liked Mozart music
192
505034
3724
Jednak do kolejnego badania wybrano
osoby lubiące muzykę Mozarta,
osoby lubiące muzykę Mozarta,
08:40
and then another group of people
193
508758
1781
oraz grupę fanów
powieści grozy Stephena Kinga.
powieści grozy Stephena Kinga.
08:42
who were fans of
the horror stories of Stephen King.
the horror stories of Stephen King.
194
510539
2668
Puszczano im muzykę lub powieści.
08:45
And they played the people
the music or the stories.
the music or the stories.
195
513207
3564
08:48
The people who preferred
Mozart music to the stories
Mozart music to the stories
196
516771
2508
U osób, które wolały
muzykę Mozarta od powieści,
muzykę Mozarta od powieści,
08:51
got a bigger I.Q. boost
from the Mozart than the stories,
from the Mozart than the stories,
197
519279
2731
IQ pobudzane było przez muzykę,
08:54
but the people who preferred
the stories to the Mozart music
the stories to the Mozart music
198
522010
2838
a osobom preferującym powieści
08:56
got a bigger I.Q. boost
from listening to the Stephen King stories
from listening to the Stephen King stories
199
524848
3107
bardziej pomagało słuchanie
twórczości Stephena Kinga
twórczości Stephena Kinga
08:59
than the Mozart music.
200
527955
1215
niż muzyki Mozarta.
09:01
So the truth is that listening
to something that you enjoy
to something that you enjoy
201
529170
2763
Wynika z tego,
że słuchanie tego, co lubisz,
że słuchanie tego, co lubisz,
09:03
perks you up a bit
and gives you a temporary I.Q. boost
and gives you a temporary I.Q. boost
202
531933
3251
ożywia cię i pobudza czasowo IQ
09:07
on a narrow range of tasks.
203
535184
1927
w wąskim zakresie zadań.
09:09
There's no suggestion that
listening to Mozart,
listening to Mozart,
204
537111
2368
Nie oznacza to, że słuchanie Mozarta
09:11
or indeed Stephen King stories,
205
539479
1625
lub powieści Stephena Kinga
09:13
is going to make you any smarter
in the long run.
in the long run.
206
541104
3422
na dłuższą metę zwiększy ci inteligencję.
09:16
Another version of the Mozart myth
207
544526
2940
Inna wersja mitu Mozarta mówi,
09:19
is that listening to Mozart can make you
not only cleverer but healthier, too.
not only cleverer but healthier, too.
208
547466
4858
że jego muzyka poprawia też zdrowie.
09:24
Unfortunately, this doesn't
seem to be true
seem to be true
209
552324
2068
Niezbyt się to sprawdziło u osoby,
09:26
of someone who listened
to the music of Mozart almost every day,
to the music of Mozart almost every day,
210
554392
3059
która słuchała tej muzyki
niemal codziennie,
niemal codziennie,
09:29
Mozart himself,
211
557451
1718
czyli samego Mozarta,
09:31
who suffered from gonorrhea,
smallpox, arthritis,
smallpox, arthritis,
212
559169
2980
który cierpiał na rzeżączkę,
czarną ospę, zapalenie stawów
czarną ospę, zapalenie stawów
09:34
and, what most people think eventually
killed him in the end, syphilis.
killed him in the end, syphilis.
213
562149
4514
oraz, co, jak wielu sądzi,
w końcu go zabiło - kiłę.
w końcu go zabiło - kiłę.
09:38
This suggests that Mozart
should have bit more careful, perhaps,
should have bit more careful, perhaps,
214
566673
3362
Być może powinien być ostrożniejszy
09:42
when choosing his sexual partners.
215
570035
2578
przy doborze partnerek seksualnych.
09:44
But how do we choose a partner?
216
572613
2159
Ale jak wybieramy partnera?
09:46
So a myth that I have to say
is sometimes spread a bit by sociologists
is sometimes spread a bit by sociologists
217
574772
5026
Mitem rozprzestrzenianym
czasem przez socjologów
czasem przez socjologów
09:51
is that our preferences in a romantic
partner are a product of our culture,
partner are a product of our culture,
218
579798
3623
jest to, że nasze preferencje
są produktem kultury
są produktem kultury
09:55
that they're very culturally specific.
219
583421
1931
i zależą od kultury.
09:57
But in fact, the data don't back this up.
220
585352
2144
Jednak dane tego nie potwierdzają.
09:59
A famous study surveyed people from
[37] different cultures across the globe,
[37] different cultures across the globe,
221
587496
4045
W słynnym badaniu zapytano ludzi
z 32 różnych kultur
z 32 różnych kultur
10:03
from Americans to Zulus,
222
591541
1576
od Amerykanów po Zulusów,
10:05
on what they look for in a partner.
223
593117
2366
czego szukają w partnerze.
10:07
And in every single culture
across the globe,
across the globe,
224
595483
2369
W każdej kulturze
10:09
men placed more value
on physical attractiveness in a partner
on physical attractiveness in a partner
225
597852
3715
mężczyźni przykładali większą wagę
do fizycznej atrakcyjności
do fizycznej atrakcyjności
10:13
than did women,
226
601567
1300
niż kobiety.
10:14
and in every single culture, too,
227
602867
1741
Również w każdej kulturze
10:16
women placed more importance than did men
on ambition and high earning power.
on ambition and high earning power.
228
604608
4614
kobiety bardziej niż mężczyźni
zwracały uwagę na ambicję i zarobki.
zwracały uwagę na ambicję i zarobki.
10:21
In every culture, too,
229
609222
1383
W każdej kulturze
10:22
men preferred women
who were younger than themselves,
who were younger than themselves,
230
610605
2525
mężczyźni woleli
kobiety młodsze od siebie,
kobiety młodsze od siebie,
10:25
an average of, I think it was 2.66 years,
231
613130
2809
średnio chyba o 2,66 roku,
10:27
and in every culture, too,
232
615939
1649
i również w każdej kulturze
10:29
women preferred men
who were older than them,
who were older than them,
233
617588
2600
kobiety preferowały
starszych od siebie mężczyzn,
starszych od siebie mężczyzn,
10:32
so an average of 3.42 years,
234
620188
2810
średnio o 3,42 roku,
10:34
which is why we've got here
"Everybody needs a Sugar Daddy."
"Everybody needs a Sugar Daddy."
235
622998
3715
Stąd popularność starszych kochanków.
10:38
So moving on from trying
to score with a partner
to score with a partner
236
626713
2577
Przejdźmy od zdobywania partnera
10:41
to trying to score in basketball
or football or whatever your sport is.
or football or whatever your sport is.
237
629290
3922
do zdobywania punktów w koszykówce,
piłce nożnej lub w innym sporcie.
piłce nożnej lub w innym sporcie.
10:45
The myth here is that sportsmen go through
hot-hand streaks, Americans call them,
hot-hand streaks, Americans call them,
238
633212
4141
Mitem jest "gorąca ręka",
jak mówią Amerykanie,
jak mówią Amerykanie,
10:49
or purple patches,
we sometimes say in England,
we sometimes say in England,
239
637353
2200
lub inaczej "dobra passa",
10:51
where they just can't miss,
like this guy here.
like this guy here.
240
639553
2840
kiedy po prostu nie można spudłować.
10:54
But in fact, what happens is that
if you analyze the pattern
if you analyze the pattern
241
642393
3684
Tak naprawdę statystyczna zależność
między trafieniami i pudłami
między trafieniami i pudłami
10:58
of hits and misses statistically,
242
646077
1788
10:59
it turns out that it's
nearly always at random.
nearly always at random.
243
647865
2299
okazuje się prawie zawsze losowa.
Mózg tworzy wzory na podstawie
przypadkowych zdarzeń.
przypadkowych zdarzeń.
11:02
Your brain creates patterns
from the randomness.
from the randomness.
244
650164
2415
11:04
If you toss a coin,
245
652579
1357
Przy rzucaniu monetą
11:05
a streak of heads or tails is going
to come out somewhere in the randomness,
to come out somewhere in the randomness,
246
653936
3636
trafią się gdzieś pasma orłów i reszek.
11:09
and because the brain likes to see
patterns where there are none,
patterns where there are none,
247
657572
3111
Ponieważ mózg lubi widzieć wzorce
tam, gdzie ich nie ma,
tam, gdzie ich nie ma,
11:12
we look at these streaks
and attribute meanings to them
and attribute meanings to them
248
660683
2601
przypisujemy tym powtórkom znaczenie
11:15
and say, "Yeah he's really on form today,"
249
663284
2307
i mówimy : "Tak, on dziś jest w formie",
11:17
whereas actually you would
get the same pattern
get the same pattern
250
665591
2310
gdy tak naprawdę
otrzymalibyśmy ten sam wzorzec,
otrzymalibyśmy ten sam wzorzec,
11:19
if you were just getting
hits and misses at random.
hits and misses at random.
251
667901
2645
trafiając i pudłując przypadkowo.
11:23
So an exception to this, however,
is penalty shootouts.
is penalty shootouts.
252
671406
3466
Wyjątkiem są tu rzuty karne.
11:26
A recent study looking
at penalty shootouts in football
at penalty shootouts in football
253
674872
3085
Ostatnie badania nad seriami
rzutów karnych w piłce nożnej
rzutów karnych w piłce nożnej
11:29
shows that players who represent countries
254
677957
2020
pokazały, że reprezentanci krajów
11:31
with a very bad record
in penalty shootouts,
in penalty shootouts,
255
679977
2624
o bardzo złych wynikach w rzutach karnych,
11:34
like, for example, England,
256
682601
2183
jak, na przykład, Anglia,
11:36
tend to be quicker to take their shots
than countries with a better record,
than countries with a better record,
257
684784
3761
strzelają szybciej niż zawodnicy
krajów o lepszych wynikach.
krajów o lepszych wynikach.
11:40
and presumably as a result,
they're more likely to miss.
they're more likely to miss.
258
688545
3320
Pewnie dlatego częściej pudłują.
11:43
Which raises the question
259
691865
1695
To rodzi pytanie,
11:45
of if there's any way that we
could improve people's performance.
could improve people's performance.
260
693560
3389
czy możemy jakoś poprawić ich wyniki.
11:48
And one thing you might think about doing
261
696949
1998
Można wprowadzić kary za pudłowanie
11:50
is punishing people for their misses
and seeing if that improves them.
and seeing if that improves them.
262
698947
3419
i obserwować rezultat.
11:54
This idea, the effect that punishment
can improve performance,
can improve performance,
263
702366
3632
To właśnie wpływ kary na naukę
11:57
is what participants
thought they were testing
thought they were testing
264
705998
2206
miał być rzekomo testowany
12:00
in Milgram's famous learning
and punishment experiment
and punishment experiment
265
708204
2532
przez uczestników eksperymentu Milgrama,
o którym musieliście słyszeć,
jeśli studiujecie psychologię.
jeśli studiujecie psychologię.
12:02
that you've probably heard about
if you're a psychology student.
if you're a psychology student.
266
710736
3008
12:05
The story goes that participants
were prepared to give
were prepared to give
267
713744
2822
Uczestnicy byli przekonani,
12:08
what they believed to be fatal
electric shocks to a fellow participant
electric shocks to a fellow participant
268
716566
3301
że zadają śmiertelne
elektrowstrząsy współuczestnikowi,
elektrowstrząsy współuczestnikowi,
12:11
when they got a question wrong,
269
719867
2021
gdy źle odpowiedział na pytanie,
12:13
just because someone
in a white coat told them to.
in a white coat told them to.
270
721888
2809
tylko dlatego, że ktoś
w białym kitlu im kazał.
w białym kitlu im kazał.
12:16
But this story is a myth
for three reasons.
for three reasons.
271
724697
2415
Ta historia to mit z trzech powodów.
12:19
Firstly and most crucially, the lab coat
wasn't white, it was in fact grey.
wasn't white, it was in fact grey.
272
727112
4904
Po pierwsze i najważniejsze,
fartuch nie był biały, tylko szary.
12:24
Secondly, the participants
were told before the study
were told before the study
273
732016
4407
Po drugie, przed badaniem
poinformowano uczestników,
poinformowano uczestników,
12:28
and reminded any time
they raised a concern,
they raised a concern,
274
736423
2507
i przypominano im, gdy się niepokoili,
12:30
that although the shocks were painful,
they were not fatal
they were not fatal
275
738930
2833
że chociaż wstrząsy były bolesne,
to nie były śmiertelne
to nie były śmiertelne
12:33
and indeed caused
no permanent damage whatsoever.
no permanent damage whatsoever.
276
741763
2742
i nie powodowały żadnej trwałej szkody.
Po trzecie, uczestnicy
nie zadawali elektrowstrząsów
nie zadawali elektrowstrząsów
12:36
And thirdly, participants
didn't give the shocks
didn't give the shocks
277
744505
2320
12:38
just because someone
in the coat told them to.
in the coat told them to.
278
746825
2648
tylko dlatego, że ktoś w fartuchu
kazał im to zrobić.
kazał im to zrobić.
12:41
When they were interviewed
after the study,
after the study,
279
749473
2042
Gdy rozmawiano z uczestnikami po badaniu,
12:43
all the participants said
that they firmly believed
that they firmly believed
280
751515
2508
wszyscy twierdzili,
że byli w pełni przekonani,
że byli w pełni przekonani,
12:46
that the learning and punishment study
served a worthy scientific purpose
served a worthy scientific purpose
281
754023
3784
że badanie o wpływie kary na naukę
służyło ważnym celom naukowym
służyło ważnym celom naukowym
12:49
which would have
enduring gains for science
enduring gains for science
282
757807
2438
i przyniesie nauce trwałe korzyści,
12:52
as opposed to the momentary nonfatal
discomfort caused to the participants.
discomfort caused to the participants.
283
760245
5869
przy których chwilowy,
niezagrażający życiu dyskomfort
uczestników ma mniejsze znaczenie.
uczestników ma mniejsze znaczenie.
12:59
Okay, so I've been talking
for about 12 minutes now,
for about 12 minutes now,
284
767025
2578
Dobrze, mówię już od około 12 minut,
13:01
and you've probably been
sitting there listening to me,
sitting there listening to me,
285
769603
2686
a wy pewnie, słuchając mnie,
analizujecie mój styl
wysławiania się i mowę ciała
wysławiania się i mowę ciała
13:04
analyzing my speech patterns
and body language
and body language
286
772289
2220
13:06
and trying to work out if you should
take any notice of what I'm saying,
take any notice of what I'm saying,
287
774509
3607
by wydedukować,
czy trzeba przykładać wagę
czy trzeba przykładać wagę
do tego, co mówię,
13:10
whether I'm telling the truth
or whether I'm lying,
or whether I'm lying,
288
778116
2461
czy mówię prawdę, czy kłamię.
13:12
but if so you've
probably completely failed,
probably completely failed,
289
780577
2182
Jeśli tak jest, poniesiecie porażkę,
13:14
because although we all think
we can catch a liar
we can catch a liar
290
782759
2345
bo chociaż sądzimy,
że można rozpoznać kłamcę
że można rozpoznać kłamcę
13:17
from their body language
and speech patterns,
and speech patterns,
291
785104
2093
po mowie ciała i sposobie mówienia,
13:19
hundreds of psychological tests
over the years have shown
over the years have shown
292
787197
2673
setki testów psychologicznych wykazały,
że w przypadku wszystkich,
nawet policjantów i detektywów,
nawet policjantów i detektywów,
13:21
that all of us, including
police officers and detectives,
police officers and detectives,
293
789870
2691
13:24
are basically at chance when it comes
to detecting lies from body language
to detecting lies from body language
294
792561
3500
wykrywanie kłamstw na podstawie
mowy ciała i sposobu mówienia
mowy ciała i sposobu mówienia
13:28
and verbal patterns.
295
796061
1581
to po prostu zgadywanie.
13:29
Interestingly, there is one exception:
296
797642
2044
Istnieje jednak jeden wyjątek:
13:31
TV appeals for missing relatives.
297
799686
2252
apele rodziny do zaginionych krewnych.
13:33
It's quite easy to predict
when the relatives are missing
when the relatives are missing
298
801938
2985
Jest łatwo przewidzieć,
kiedy ci ludzie zaginęli,
kiedy ci ludzie zaginęli,
13:36
and when the appealers have in fact
murdered the relatives themselves.
murdered the relatives themselves.
299
804923
3331
a kiedy apelujący sami
zamordowali swoich krewnych.
zamordowali swoich krewnych.
13:40
So hoax appealers are more likely
to shake their heads, to look away,
to shake their heads, to look away,
300
808254
3515
Fałszywi apelujący częściej kręcą głową,
patrzą w inną stronę,
patrzą w inną stronę,
13:43
and to make errors in their speech,
301
811769
1714
popełniają błędy w wypowiedzi.
13:45
whereas genuine appealers are more likely
302
813483
2015
Ci szczerzy często wyrażają nadzieję,
13:47
to express hope that the person
will return safely
will return safely
303
815498
2345
że dana osoba bezpiecznie wróci do domu
13:49
and to avoid brutal language.
304
817843
1741
i unikają brutalnego języka.
13:51
So, for example, they might say
"taken from us" rather than "killed."
"taken from us" rather than "killed."
305
819584
4603
Na przykład, powiedzą raczej
"zaginiony" niż "zabity".
"zaginiony" niż "zabity".
13:56
Speaking of which,
it's about time I killed this talk,
it's about time I killed this talk,
306
824187
2657
Powoli czas kończyć.
13:58
but before I do, I just want
to give you in 30 seconds
to give you in 30 seconds
307
826844
3208
Przedstawię wam w 30 sekund
14:02
the overarching myth of psychology.
308
830052
3371
ogólny mit psychologii.
14:05
So the myth is that psychology is just
a collection of interesting theories,
a collection of interesting theories,
309
833423
4297
Mitem jest to, że psychologia
to zbiór interesujących teorii,
to zbiór interesujących teorii,
14:09
all of which say something useful
and all of which have something to offer.
and all of which have something to offer.
310
837720
3521
z których każda jest przydatna
i do czegoś służy.
i do czegoś służy.
Mam nadzieję, że udało mi się
w ciągu ostatnich minut,
w ciągu ostatnich minut,
14:13
What I hope to have shown you
in the past few minutes
in the past few minutes
311
841241
2499
14:15
is that this isn't true.
312
843740
1585
pokazać wam, że to nieprawda.
14:17
What we need to do is assess
psychological theories
psychological theories
313
845325
3259
Należy oceniać teorie psychologiczne
14:20
by seeing what predictions they make,
314
848584
1884
sprawdzając ich założenia.
14:22
whether that is that listening to Mozart
makes you smarter,
makes you smarter,
315
850468
2821
To, że słuchanie Mozarta
zwiększa inteligencję,
zwiększa inteligencję,
14:25
that you learn better when information is
presented in your preferred learning style
presented in your preferred learning style
316
853289
4767
to, że uczysz się najlepiej
wykorzystując ulubiony sposób nauki
wykorzystując ulubiony sposób nauki
14:30
or whatever it is, all of these
are testable empirical predictions,
are testable empirical predictions,
317
858056
3465
i każde inne założenie można testować.
14:33
and the only way we can make progress
318
861521
1785
Postęp możemy osiągnąć jedynie
14:35
is to test these predictions
against the data
against the data
319
863306
2120
porównując te założenia z danymi
14:37
in tightly controlled
experimental studies.
experimental studies.
320
865426
2329
uzyskanymi w ściśle
kontrolowanych badaniach.
kontrolowanych badaniach.
14:39
And it's only by doing so
that we can hope to discover
that we can hope to discover
321
867755
3134
Tylko w ten sposób możemy odkryć,
14:42
which of these theories
are well supported,
are well supported,
322
870889
2624
które z tych teorii mają dobre podstawy,
14:45
and which, like all the ones
I've told you about today, are myths.
I've told you about today, are myths.
323
873513
3390
a które, jak te wszystkie,
o których dziś mówiłem, są mitami.
o których dziś mówiłem, są mitami.
14:48
Thank you.
324
876903
1509
Dziękuję.
14:50
(Applause)
325
878412
3460
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Ben Ambridge - PsychologistBen Ambridge is the author of "Psy-Q," a sparkling book debunking what we think we know about psychology.
Why you should listen
Ben Ambridge is a senior lecturer in psychology at the University of Liverpool, where he researches children’s language development. He is the author of Psy-Q, which introduces readers to some of the major findings in psychology via interactive puzzles, games, quizzes and tests.
He also writes great newsy stories connecting psychology to current events. His article "Why Can't We Talk to the Animals?" was shortlisted for the 2012 Guardian-Wellcome Science Writing Prize. Psy-Q is his first book for a general audience.
Ben Ambridge | Speaker | TED.com