ABOUT THE SPEAKER
Robert Palmer - Campaign leader, Global Witness
Robert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes.

Why you should listen

Robert Palmer is the Banks and Corruption Campaign Leader for Global Witness, whose founder Charmian Gooch won the TED Prize in 2014. The Nobel-prize nominated organization is dedicated to breaking the links between natural resources, conflict and corruption.

Palmer has led a number of high profile investigations. These include exposing how corrupt Nigerian politicians used British high street banks to move bribe money; uncovering which global banks held $65 billion of Libyan government funds; and organizing an undercover sting to show how corrupt officials can move suspect funds into the U.S. with the help of New York lawyers.

Palmer is an expert in the global anti-money laundering framework and helps to develop practical policy solutions to improve its effectiveness. He helps to lead a global coalition of civil society groups campaigning for an end to the abuse of the financial system by corrupt officials. This has led to new transparency laws in the UK and EU to tackle anonymously owned companies.

More profile about the speaker
Robert Palmer | Speaker | TED.com
Global Witness

Robert Palmer: The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next?

Robert Palmer: Papiery z Panamy obnażyły wielki problem globalny. Co dalej?

Filmed:
1,097,225 views

3 kwietnia 2016 roku byliśmy świadkami największego przecieku danych w historii. Papiery z Panamy ujawniają, jak bogate i potężne jednostki ukrywają ogromne sumy pieniędzy na kontach za granicą. Co to wszystko oznacza? Poprosiliśmy o interpretację Roberta Palmera z Global Witness.
- Campaign leader, Global Witness
Robert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

(3 kwietnia 2016 r. byliśmy świadkami
największego w historii wycieku danych).
00:13
[On AprilKwietnia 3, 2016 we saw
the largestNajwiększa datadane leaknieszczelność in historyhistoria.]
0
1580
3681
(Papiery z Panamy obnażają
bogate i wpływowe jednostki).
00:18
[The PanamaPanama PapersDokumenty exposednarażony
richbogaty and powerfulpotężny people]
1
6061
2831
00:20
[hidingUkrywanie vastogromny amountskwoty of moneypieniądze
in offshoreOffshore accountskonta.]
2
8932
2450
(ukrywające za granicą
ogromne sumy pieniędzy).
00:23
[What does this mean?]
3
11828
2510
(Co to oznacza)?
00:27
[We callednazywa RobertRobert PalmerPalmer
of GlobalGlobalny WitnessŚwiadek to explainwyjaśniać.]
4
15312
2900
(Prosimy o wyjaśnienie
Roberta Palmera z Global Witness).
00:32
This weektydzień, there have been
a wholecały slewzabił and delugePotop of storieshistorie
5
20852
4952
Od tygodnia zalewa nas masa informacji
00:37
comingprzyjście out from the leaknieszczelność
of 11 millionmilion documentsdokumenty
6
25828
3296
z wycieku 11 milionów dokumentów
00:41
from a Panamanian-basedNa podstawie Panamy lawprawo firmfirma
callednazywa MossackMossack FonsecaFonseca.
7
29148
4424
z panamskiej kancelarii Mossack Fonseca.
00:45
The releasewydanie of these papersdokumenty tożsamości from PanamaPanama
liftswindy the veilwelon on a tinymalutki piecekawałek
8
33596
5782
Ujawnienie dokumentów z Panamy
uchyla rąbka tajemnicy
00:51
of the secretiveskryty offshoreOffshore worldświat.
9
39402
2238
świata offshore.
Mamy wgląd w to,
jak klienci, banki i prawnicy
00:53
We get an insightwgląd into how clientsklienci
and banksbanki and lawyersprawnicy
10
41664
5308
udają się do Mossack Fonseca
i im podobnych firm.
00:58
go to companiesfirmy like MossackMossack FonsecaFonseca
11
46996
2028
01:01
and say, "OK, we want
an anonymousanonimowy companyfirma,
12
49048
2507
"Potrzebna nam anonimowa spółka,
01:03
can you give us one?"
13
51579
1392
możecie nam to załatwić?"
01:04
So you actuallytak właściwie get to see the emailse-maile,
14
52995
1810
Widzimy maile,
01:06
you get to see the exchangeswymiany of messageswiadomości,
15
54829
1963
całą korespondencję,
01:08
you get to see the mechanicsmechanika
of how this worksPrace,
16
56816
3075
widzimy mechanizm działania,
01:11
how this operatesdziała.
17
59915
1401
jak to wszystko funkcjonuje.
01:13
Now, this has alreadyjuż startedRozpoczęty
to have prettyładny immediatenatychmiastowy repercussionsnastępstwa.
18
61340
4053
Reakcje na wyciek były natychmiastowe.
01:17
The PrimePrime MinisterMinister
of IcelandIslandia has resignedpodał się do dymisji.
19
65417
2601
Premier Islandii podał się do dymisji.
01:20
We'veMamy alsorównież had newsAktualności
20
68042
1215
Otrzymaliśmy informacje,
01:21
that an allysojusznik of the brutalbrutalny
SyrianSyryjski dictatordyktator BasharBashar Al-AssadAl-Assad
21
69281
5043
że sojusznik brutalnego dyktatora Syrii,
Bashara Al-Assada,
01:26
has alsorównież got offshoreOffshore companiesfirmy.
22
74348
2555
również ma spółki offshore.
01:28
There's been allegationszarzuty
of a $2 billionmiliard moneypieniądze trailślad
23
76927
5229
Krążą plotki o szlaku 2 miliardów dolarów,
01:34
that leadswskazówki back to PresidentPrezydent
VladimirVladimir PutinPutin of RussiaRosja
24
82180
3903
prowadzącym do prezydenta Rosji,
Władimira Putina,
01:38
viaprzez his closeblisko childhooddzieciństwo friendprzyjaciel,
25
86107
2461
przez jego przyjaciela z dzieciństwa,
01:40
who happensdzieje się to be a topTop cellistwiolonczelista.
26
88592
2228
uznanego wiolonczelistę.
01:42
And there will be a lot
of richbogaty individualsosoby prywatne out there
27
90844
2600
Wielu bogatych ludzi
01:45
and othersinni who will be nervousnerwowy
about the nextNastępny setzestaw of storieshistorie
28
93468
4318
nerwowo czeka na kolejne doniesienia
01:49
and the nextNastępny setzestaw of leakedwyciekły documentsdokumenty.
29
97810
2553
i następne dokumenty z przecieku.
01:52
Now, this soundsDźwięki like the plotwątek
of a spySzpieg thrillerThriller
30
100387
4186
Przypomina to fabułę filmu szpiegowskiego
01:56
or a JohnJohn GrishamGrisham novelpowieść.
31
104597
1663
lub powieść Johna Grishama.
Na pozór jest to obce nam.
01:58
It seemswydaje się very distantodległy
from you, me, ordinaryzwykły people.
32
106284
4016
02:02
Why should we careopieka about this?
33
110324
2508
Więc dlaczego powinno nas to obchodzić?
02:04
But the truthprawda is that if richbogaty
and powerfulpotężny individualsosoby prywatne
34
112856
4243
Prawda jest taka,
że jeśli bogate i wpływowe jednostki
02:09
are ablezdolny to keep theirich moneypieniądze offshoreOffshore
35
117123
2654
przechowują pieniądze za granicą,
02:11
and not payzapłacić the taxespodatki that they should,
36
119801
2487
nie płacąc należnych podatków,
02:14
it meansznaczy that there is lessmniej moneypieniądze
for vitalistotny publicpubliczny servicesusługi
37
122312
4094
oznacza to mniej pieniędzy
na ważne usługi publiczne,
02:18
like healthcareopieka zdrowotna, educationEdukacja, roadsdrogi.
38
126430
3353
jak opieka zdrowotna, edukacja i drogi.
02:21
And that affectsma wpływ all of us.
39
129807
2321
A to dotyczy nas wszystkich.
02:24
Now, for my organizationorganizacja GlobalGlobalny WitnessŚwiadek,
40
132152
2716
Dla organizacji Global Witness
02:26
this exposExposé has been phenomenalfenomenalny.
41
134892
4062
ujawnienie kwitów z Panamy jest sensacją.
02:30
We have the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy mediagłoska bezdźwięczna
and politicalpolityczny leadersprzywódcy
42
138978
4488
Na całym świecie media i czołowi politycy
02:35
talkingmówić about how individualsosoby prywatne
can use offshoreOffshore secrecytajność
43
143490
4655
mówią teraz o zasłanianiu się
tajemnicą firmy offshore
02:40
to hideukryć and disguiseprzebranie theirich assetsmajątek --
44
148169
2395
w celu ukrycia i kamuflowania aktywów,
02:42
something we have been talkingmówić about
and exposingnarażania for a decadedekada.
45
150588
4784
a my mówimy o tym od lat dziesięciu.
02:47
Now, I think a lot of people find
this entireCały worldświat bafflingzaskakujący and confusingmylące,
46
155396
4635
Dla wielu świat offshore
pozostaje dziwną zagadką,
02:52
and hardciężko to understandzrozumieć how
this sortsortować of offshoreOffshore worldświat worksPrace.
47
160055
4465
o niejasnym sposobie funkcjonowania.
Trochę przypomina rosyjską matrioszkę.
02:56
I like to think of it a bitkawałek
like a RussianRosyjski dolllalka.
48
164544
2832
02:59
So you can have one companyfirma
stackedułożone insidewewnątrz anotherinne companyfirma,
49
167400
3459
Jedna spółka włożona w inną spółkę,
03:02
stackedułożone insidewewnątrz anotherinne companyfirma,
50
170883
2111
ukrytą w jeszcze innej spółce,
03:05
makingzrobienie it almostprawie impossibleniemożliwy
to really understandzrozumieć
51
173018
4411
co uniemożliwia zorientowanie się,
03:09
who is behindza these structuresStruktury.
52
177453
2227
kto stoi za całą strukturą.
03:11
It can be very difficulttrudny
for lawprawo enforcementegzekwowanie
53
179704
2913
Trudno organom ścigania,
03:14
or taxpodatek authoritieswładze,
journalistsdziennikarze, civilcywilny societyspołeczeństwo
54
182641
2963
władzom podatkowym, dziennikarzom,
społeczeństwu obywatelskiemu
03:17
to really understandzrozumieć what's going on.
55
185628
2262
zrozumieć, co się tu dzieje.
03:20
I alsorównież think it's interestingciekawy
56
188318
1437
Ciekawe też,
03:21
that there's been lessmniej coveragepokrycie
of this issuekwestia in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
57
189779
3207
że w USA przeciek z Panamy
jest mniej nagłośniony.
03:25
And that's perhapsmoże because
some prominentwybitny US people
58
193010
3763
Może dlatego, że amerykańskie osobistości
03:28
just haven'tnie mam figuredwzorzysty
in this exposExposé, in this scandalskandal.
59
196797
4538
nie pojawiają się w tym skandalu.
03:33
Now, that's not because
there are no richbogaty AmericansAmerykanie
60
201359
3935
Nie dlatego,
że nie ma bogatych Amerykanów,
03:37
who are stashingstashing theirich assetsmajątek offshoreOffshore.
61
205318
2810
chomikujących aktywa za granicą,
03:40
It's just because of the way
in whichktóry offshoreOffshore worksPrace,
62
208152
3822
Powodem jest sposób działania offshore.
03:43
MossackMossack FonsecaFonseca has fewermniej
AmericanAmerykański clientsklienci.
63
211998
3490
Mossack Fonseca ma mniej
amerykańskich klientów.
03:47
I think if we saw leaksprzecieki
from the CaymanCayman IslandsWyspy
64
215512
3256
Gdybyśmy zobaczyli przecieki
z Wysp Kajmańskich,
03:50
or even from DelawareDelaware
or WyomingWyoming or NevadaNevada,
65
218792
3651
czy nawet Delaware, Wyoming lub Nevady,
03:54
you would see manywiele more casesprzypadki
and examplesprzykłady linkinglinkowanie back to AmericansAmerykanie.
66
222467
5792
zobaczylibyśmy dużo więcej śladów
prowadzących do Ameryki.
04:00
In factfakt, in a numbernumer of US statesstany
you need lessmniej informationInformacja,
67
228283
5918
W wielu stanach USA
potrzeba mniej informacji
04:06
you need to providezapewniać lessmniej
informationInformacja to get a companyfirma
68
234225
4174
do założenia spółki, mniej danych
04:10
than you do to get a librarybiblioteka cardkarta.
69
238423
2793
niż do wyrobienia karty bibliotecznej.
04:13
That sortsortować of secrecytajność in AmericaAmeryka
has alloweddozwolony employeespracowników of schoolszkoła districtsDzielnice
70
241240
5782
Tajemnica w Ameryce umożliwia
pracownikom okręgów szkolnych
04:19
to riprozerwać off schoolchildrendzieci w wieku szkolnym.
71
247046
1906
okradanie uczniów.
04:20
It has alloweddozwolony scammersOszuści
to riprozerwać off vulnerablewrażliwy investorsinwestorzy.
72
248976
4896
Pozwala oszustom okradać
podatnych inwestorów.
04:26
This is the sortsortować of behaviorzachowanie
that affectsma wpływ all of us.
73
254452
3690
Takie działania dotyczą nas wszystkich.
04:30
Now, at GlobalGlobalny WitnessŚwiadek,
74
258166
1871
W Global Witness
04:32
we wanted to see what this
actuallytak właściwie lookedspojrzał like in practicećwiczyć.
75
260061
3261
postanowiliśmy sprawdzić,
jak to wygląda w praktyce,
04:35
How does this actuallytak właściwie work?
76
263346
2413
jak to działa.
04:37
So what we did
77
265783
1175
W tym celu
04:38
is we sentwysłane in an undercoverUndercover investigatorbadacza
to 13 ManhattanManhattan lawprawo firmsfirmy.
78
266982
6237
wysłaliśmy dziennikarza w przebraniu
do trzynastu kancelarii na Manhattanie.
04:45
Our investigatorbadacza posedJakie
as an AfricanAfrykańska ministerminister
79
273763
3774
Nasz śledczy udawał ministra z Afryki,
04:49
who wanted to moveruszaj się suspectposądzać fundsfundusze
into the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
80
277561
4127
który chce przenieść
podejrzane fundusze do USA,
04:53
to buykupować a housedom, a yachtjacht, a jetstrumień.
81
281712
3139
żeby kupić dom, jacht i odrzutowiec.
04:57
Now, what was trulynaprawdę shockingwstrząsający
was that all but one of those lawyersprawnicy
82
285288
5061
Wynik był szokujący.
Wszyscy prawnicy, z wyjątkiem jednego,
05:02
providedopatrzony our investigatorbadacza with suggestionssugestie
83
290373
4593
doradzali naszemu agentowi,
05:06
on how to moveruszaj się those suspectposądzać fundsfundusze.
84
294990
1964
jak przenieść podejrzane fundusze.
05:08
These were all preliminarywstępny meetingsspotkania,
85
296978
1812
Były to spotkania wstępne.
05:10
and noneŻaden of the lawyersprawnicy
tookwziął us on as a clientklient
86
298814
2272
Żaden prawnik nie zyskał w nas klienta,
05:13
and of coursekurs no moneypieniądze movedprzeniósł handsręce,
87
301110
2289
żadne pieniądze
nie przeszły z ręki do ręki,
05:15
but it really showsprzedstawia the problemproblem
with the systemsystem.
88
303423
3458
ale doskonale widać problem systemu.
05:18
It's alsorównież importantważny
89
306905
1919
Ważne jest także to,
05:20
to not just think about this
as individualindywidualny casesprzypadki.
90
308848
3366
że nie są to odosobnione przypadki.
05:24
This is not just about
an individualindywidualny lawyerprawnik
91
312238
2213
Nie chodzi o jednego prawnika,
05:26
who'skto jest spokenMówiony to our undercoverUndercover
investigatorbadacza and providedopatrzony suggestionssugestie.
92
314475
3854
który udzielił rad naszemu śledczemu.
05:30
It's not just about
a particularszczególny seniorsenior politicianpolityk
93
318353
2855
Nie chodzi o konkretnego polityka
na wysokim szczeblu,
05:33
who'skto jest been caughtzłapany up in a scandalskandal.
94
321232
1629
który uwikłał się w aferę.
05:34
This is about how a systemsystem worksPrace,
95
322885
3056
Chodzi o to, jak działa system,
05:37
that entrenchesumacnia corruptionkorupcja,
taxpodatek evasionuchylania się od opodatkowania, povertyubóstwo and instabilityniestabilność.
96
325965
5943
umacniający korupcję, unikanie podatków,
nędzę i brak stabilizacji.
05:43
And in orderzamówienie to tacklesprzęt this,
97
331932
1815
Żeby się z tym zmierzyć,
05:45
we need to changezmiana the gamegra.
98
333771
1671
musimy zmienić grę.
05:47
We need to changezmiana the ruleszasady of the gamegra
99
335466
2522
Musimy zmienić reguły gry,
05:50
to make this sortsortować of behaviorzachowanie hardertrudniejsze.
100
338012
1992
żeby utrudnić takie działania.
05:52
This maymoże seemwydać się like doomlos and gloomGloom,
101
340028
2944
Może to skłaniać do pesymizmu,
05:54
like there's nothing we can do about it,
102
342996
1921
bo przecież nic się nie da zrobić,
05:56
like nothing has ever changedzmienione,
103
344941
1630
nic się nigdy zmienia,
05:58
like there will always be richbogaty
and powerfulpotężny individualsosoby prywatne.
104
346595
3336
zawsze będą bogate i potężne jednostki.
06:01
But as a naturalnaturalny optimistoptymista,
105
349955
2447
Jako optymista z natury
06:04
I do see that we are startingstartowy
to get some changezmiana.
106
352426
3478
widzę już pierwsze zmiany.
06:07
Over the last couplepara of yearslat,
107
355928
1875
Od kilku lat
06:09
we'vemamy seenwidziany a realreal pushPchać towardsw kierunku
greaterwiększy transparencyprzezroczystość
108
357827
3668
widać nacisk na większą przejrzystość
06:13
when it comespochodzi to companyfirma ownershipwłasność.
109
361519
1834
w kwestii własności spółek.
06:15
This issuekwestia was put on the politicalpolityczny agendaprogram
110
363755
2337
Był to punkt programu politycznego
06:18
by the UKWIELKA BRYTANIA PrimePrime MinisterMinister DavidDavid CameronCameron
111
366116
2494
premiera Wielkiej Brytanii,
Davida Camerona,
06:20
at a bigduży G8 SummitSzczyt that was heldtrzymany
in NorthernPółnocnej IrelandIrlandia in 2013.
112
368634
4760
na wielkim szczycie G8
w Irlandii Północnej w 2013 r.
06:25
And sinceod then, the EuropeanEuropejski UnionUnii
is going to be creatingtworzenie
113
373872
4350
Od tamtej pory Unia Europejska
06:30
centralcentralny registersrejestry at a nationalkrajowy levelpoziom
114
378246
2157
tworzy centralne rejestry krajowe,
06:32
of who really ownsposiada and controlssterownica
companiesfirmy acrossprzez EuropeEuropy.
115
380427
3407
własności i kontroli spółek w Europie.
06:35
One of the things that is sadsmutny is that,
actuallytak właściwie, the US is laggingOtulina behindza.
116
383858
4679
Niestety USA pozostaje daleko w tyle.
06:40
There's bipartisanobupartyjny legislationustawodawstwo
that had been introducedwprowadzony
117
388958
2700
Wprowadzono dwupartyjne ustawodawstwo
06:43
in the HouseDom and the SenateSenat,
118
391682
1903
w Izbie i Senacie,
06:45
but it isn't makingzrobienie as much progresspostęp
as we'dpoślubić like to see.
119
393609
3157
ale nie ma takiego postępu,
jaki chcielibyśmy zobaczyć.
06:48
So we'dpoślubić really want to see
the PanamaPanama leaksprzecieki,
120
396790
3087
Dlatego chcielibyśmy bardzo,
żeby panamskie przecieki,
06:51
this hugeolbrzymi peekPeek into the offshoreOffshore worldświat,
121
399901
3794
ten gigantyczny podgląd świata offshore,
06:55
be used as a way of openingotwarcie up
in the US and around the worldświat.
122
403719
5052
wykorzystano do przejrzystości
w USA i na całym świecie.
07:00
For us at GlobalGlobalny WitnessŚwiadek,
this is a momentza chwilę for changezmiana.
123
408795
4790
W Global Witness wierzymy,
że czas na zmiany.
07:05
We need ordinaryzwykły people to get angryzły
124
413950
3748
Zwykli ludzie muszą się wkurzyć
07:09
at the way in whichktóry people
can hideukryć theirich identitytożsamość
125
417722
3253
na ukrywanie tożsamości
07:12
behindza secretsekret companiesfirmy.
126
420999
1913
za potajemnymi spółkami.
07:14
We need businessbiznes leadersprzywódcy
to standstoisko up and say,
127
422936
3587
Liderzy biznesu muszą wstać i powiedzieć
07:18
"SecrecyTajemnicy like this is not
good for businessbiznes."
128
426547
3284
"Tajemnica nie służy interesom".
07:21
We need politicalpolityczny leadersprzywódcy
to recognizerozpoznać the problemproblem,
129
429855
4380
Liderzy polityczni muszą dostrzec problem
07:26
and to commitpopełnić to changingwymiana pieniędzy the lawprawo
to openotwarty up this sortsortować of secrecytajność.
130
434259
5007
i dążyć do zmiany prawa,
która odsłoni potajemne transakcje.
07:31
TogetherRazem, we can endkoniec the secrecytajność
131
439639
3279
Razem możemy skończyć z sekretami,
07:34
that is currentlyobecnie allowingpozwalać taxpodatek evasionuchylania się od opodatkowania,
132
442942
3057
pozwalającymi uchylanie się od podatków,
07:38
corruptionkorupcja, moneypieniądze launderingprania to flourishzakrętas.
133
446023
3191
korupcję oraz pranie brudnych pieniędzy.
Translated by A. Konstancja Wiszniewska
Reviewed by Ewa Stein

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robert Palmer - Campaign leader, Global Witness
Robert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes.

Why you should listen

Robert Palmer is the Banks and Corruption Campaign Leader for Global Witness, whose founder Charmian Gooch won the TED Prize in 2014. The Nobel-prize nominated organization is dedicated to breaking the links between natural resources, conflict and corruption.

Palmer has led a number of high profile investigations. These include exposing how corrupt Nigerian politicians used British high street banks to move bribe money; uncovering which global banks held $65 billion of Libyan government funds; and organizing an undercover sting to show how corrupt officials can move suspect funds into the U.S. with the help of New York lawyers.

Palmer is an expert in the global anti-money laundering framework and helps to develop practical policy solutions to improve its effectiveness. He helps to lead a global coalition of civil society groups campaigning for an end to the abuse of the financial system by corrupt officials. This has led to new transparency laws in the UK and EU to tackle anonymously owned companies.

More profile about the speaker
Robert Palmer | Speaker | TED.com