TEDGlobal 2009
Karen Armstrong: Let's revive the Golden Rule
Karen Armstrong: Wskrześmy Złotą Zasadę.
Filmed:
Readability: 4.2
917,927 views
Kilka tygodni po opublikowaniu Karty Współczucia (the Charter for Compassion), Karen Armstrong analizuje rolę religii w XXI wieku: Czy jej dogmaty nas podzielą? Czy może połączą nas dla wspólnego dobra? Karen przygląda się czynnikom mogącym doprowadzić do uruchomienia procesów, dzięki którym religie świata ponownie odkryją najważniejsze przykazanie.
Karen Armstrong - Religious scholar
Karen Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world. Full bio
Karen Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
For years I've been feeling frustrated,
0
0
4000
Przez wiele lat czułam się sfrustrowana,
00:16
because as a religious historian,
1
4000
3000
gdyż jako historyk religii zyskałam bolesną świadomość
00:19
I've become acutely aware
2
7000
2000
gdyż jako historyk religii zyskałam bolesną świadomość
00:21
of the centrality of compassion
3
9000
3000
centralnej roli współczucia w najważniejszych religiach.
00:24
in all the major world faiths.
4
12000
3000
centralnej roli współczucia w najważniejszych religiach.
00:27
Every single one of them
5
15000
2000
Każda z nim wypracowała własną wersję
00:29
has evolved their own version
6
17000
2000
Każda z nim wypracowała własną wersję
00:31
of what's been called the Golden Rule.
7
19000
3000
tego, co nazywamy Złotą Zasadą.
00:34
Sometimes it comes in a positive version --
8
22000
3000
Czasem występuje jako afirmacja:
00:37
"Always treat all others as you'd like to be treated yourself."
9
25000
4000
"Kochaj bliźniego swego jak siebie samego".
00:41
And equally important
10
29000
2000
Równie ważna jest negacja:
00:43
is the negative version --
11
31000
3000
Równie ważna jest negacja:
00:46
"Don't do to others what you would not like them to do to you."
12
34000
5000
"Nie rób drugiemu, co tobie niemiłe".
00:51
Look into your own heart,
13
39000
2000
Wejrzyjcie w siebie.
00:53
discover what it is that gives you pain
14
41000
3000
Zbadajcie, co sprawia wam ból,
00:56
and then refuse, under any circumstance whatsoever,
15
44000
4000
i odrzućcie myśl o sprawieniu tego bólu komukolwiek innemu, niezależnie od okoliczności.
01:00
to inflict that pain on anybody else.
16
48000
4000
i odrzućcie myśl o sprawieniu tego bólu komukolwiek innemu, niezależnie od okoliczności.
01:04
And people have emphasized the importance of compassion,
17
52000
5000
Podkreśla się znaczenie współczucia nie dlatego, że to dobrze brzmi,
01:09
not just because it sounds good,
18
57000
2000
Podkreśla się znaczenie współczucia nie dlatego, że to dobrze brzmi,
01:11
but because it works.
19
59000
3000
lecz dlatego, że to działa.
01:14
People have found that when they have
20
62000
3000
Ludzie odkryli, że gdy stosują Złotą Zasadę,
01:17
implemented the Golden Rule
21
65000
2000
Ludzie odkryli, że gdy stosują Złotą Zasadę,
01:19
as Confucius said, "all day and every day,"
22
67000
4000
jak mówi Konfucjusz: "każdego dnia przez cały dzień",
01:23
not just a question of doing your good deed for the day
23
71000
2000
nie jako dobry uczynek przerywający życie chciwe i egotyczne,
01:25
and then returning to a life of greed
24
73000
3000
nie jako dobry uczynek przerywający życie chciwe i egotyczne,
01:28
and egotism,
25
76000
2000
nie jako dobry uczynek przerywający życie chciwe i egotyczne,
01:30
but to do it all day and every day,
26
78000
3000
ale każdego dnia przez cały dzień,
01:33
you dethrone yourself from the center of your world,
27
81000
4000
pozbawiają się miejsca w centrum świata,
01:37
put another there, and you transcend yourself.
28
85000
3000
stawiają tam bliźniego i przekraczają siebie,
01:40
And it brings you into the presence
29
88000
3000
stając w obecności Boga, osiągając Nirwanę, Ramę, Tao.
01:43
of what's been called God, Nirvana, Rama, Tao.
30
91000
4000
stając w obecności Boga, osiągając Nirwanę, Ramę, Tao.
01:47
Something that goes beyond
31
95000
2000
Coś, co wykracza poza znaną nam egotyczną egzystencję.
01:49
what we know in our ego-bound existence.
32
97000
5000
Coś, co wykracza poza znaną nam egotyczną egzystencję.
01:54
But you know you'd never know it a lot of the time,
33
102000
2000
Często trudno zauważyć, że to istota religijności.
01:56
that this was so central to the religious life.
34
104000
3000
Często trudno zauważyć, że to istota religijności.
01:59
Because with a few wonderful exceptions,
35
107000
3000
Ponieważ z nielicznymi wyjątkami,
02:02
very often when religious people come together,
36
110000
3000
gdy zgromadzą się religijni ludzie,
02:05
religious leaders come together, they're arguing about abstruse doctrines
37
113000
6000
zaczynają dyskusje o zawiłej doktrynie
02:11
or uttering a council of hatred
38
119000
4000
lub zwołują sobór nienawiści
02:15
or inveighing against homosexuality or something of that sort.
39
123000
5000
czy pomstują na homoseksualistów.
02:20
Often people don't really want to be compassionate.
40
128000
2000
Często nie chcą współczuć.
02:22
I sometimes see
41
130000
2000
Czasem widzę, przemawiając do zgromadzenia wiernych,
02:24
when I'm speaking to a congregation of religious people
42
132000
3000
Czasem widzę, przemawiając do zgromadzenia wiernych,
02:27
a sort of mutinous expression crossing their faces
43
135000
3000
wyraz buntu na ich twarzach,
02:30
because people often want to be right instead.
44
138000
4000
gdyż chcą mieć rację, nie współczuć.
02:34
And that of course defeats the object of the exercise.
45
142000
4000
A to udaremnia całe przedsięwzięcie.
02:38
Now why was I so grateful to TED?
46
146000
4000
Dlaczego byłam tak wdzięczna TEDowi?
02:42
Because they took me very gently
47
150000
6000
Bo bardzo łagodnie zabrali mnie
02:48
from my book-lined study
48
156000
3000
z gabinetu pełnego książek w XXI wiek,
02:51
and brought me into the 21st century,
49
159000
2000
z gabinetu pełnego książek w XXI wiek,
02:53
enabling me to speak to a much, much wider audience
50
161000
4000
dając mi znacznie większą publiczność, niż mogłabym sobie wymarzyć.
02:57
than I could have ever conceived.
51
165000
2000
dając mi znacznie większą publiczność, niż mogłabym sobie wymarzyć.
02:59
Because I feel an urgency about this.
52
167000
3000
To pilna sprawa.
03:02
If we don't manage to implement
53
170000
3000
Jeśli nie zdołamy wprowadzić Złotej Zasady w skali globalnej,
03:05
the Golden Rule globally,
54
173000
4000
Jeśli nie zdołamy wprowadzić Złotej Zasady w skali globalnej,
03:09
so that we treat all peoples, wherever and whoever they may be,
55
177000
4000
traktować wszystkich tak, jakby byli równie istotni jak my,
03:13
as though they were as important as ourselves,
56
181000
3000
traktować wszystkich tak, jakby byli równie istotni jak my,
03:16
I doubt that we'll have
57
184000
2000
nie przekażemy raczej następnemu pokoleniu świata zdolnego do przetrwania.
03:18
a viable world to hand on to the next generation.
58
186000
3000
nie przekażemy raczej następnemu pokoleniu świata zdolnego do przetrwania.
03:21
The task of our time,
59
189000
2000
Jednym z wielkich zadań naszych czasów
03:23
one of the great tasks of our time,
60
191000
3000
Jednym z wielkich zadań naszych czasów
03:26
is to build a global society, as I said,
61
194000
2000
jest zbudowanie społeczeństwa globalnego,
03:28
where people can live together in peace.
62
196000
3000
w którym ludzie mogą żyć w pokoju.
03:31
And the religions that should be making a major contribution
63
199000
4000
Religia, która powinna w tym pomóc,
03:35
are instead seen as part of the problem.
64
203000
4000
postrzegana jest jako jedna z przeszkód.
03:39
And of course it's not just religious people who believe in the Golden Rule.
65
207000
6000
Oczywiście nie tylko ludzie religijni wyznają Złotą Zasadę.
03:45
This is the source of all morality,
66
213000
3000
To źródło wszelkiej moralności,
03:48
this imaginative act of empathy,
67
216000
3000
empatii będącej owocem wyobraźni,
03:51
putting yourself in the place of another.
68
219000
3000
zdolności postawienia się na czyimś miejscu.
03:54
And so we have a choice, it seems to me.
69
222000
4000
Sądzę, że mamy wybór.
03:58
We can either go on bringing out or emphasizing
70
226000
5000
Możemy nadal podkreślać dogmaty i wyróżniki naszej wiary,
04:03
the dogmatic and intolerant aspects of our faith,
71
231000
4000
Możemy nadal podkreślać dogmaty i wyróżniki naszej wiary,
04:07
or we can go back to
72
235000
4000
lub wrócić do rabbiego Hillela, współczesnego Jezusowi,
04:11
the rabbis. Rabbi Hillel, the older contemporary of Jesus,
73
239000
5000
lub wrócić do rabbiego Hillela, współczesnego Jezusowi,
04:16
who, when asked by a pagan
74
244000
3000
który poproszony przez poganina o podsumowanie żydowskiego nauczania
04:19
to sum up the whole of Jewish teaching while he stood on one leg,
75
247000
5000
który poproszony przez poganina o podsumowanie żydowskiego nauczania
04:24
said, "That which is hateful to you, do not do to your neighbor.
76
252000
4000
powiedział: "Nie rób bliźniemu, co tobie niemiłe".
04:28
That is the Torah and everything else is only commentary."
77
256000
5000
"Tym jest Tora, reszta to tylko komentarz".
04:33
And the rabbis and the early fathers of the church who said that
78
261000
4000
Rabini i wcześni ojcowie Kościoła twierdzili,
04:37
any interpretation of scripture
79
265000
3000
że interpretacja pisma, która sieje nienawiść i pogardę jest nieuprawniona.
04:40
that bred hatred and disdain was illegitimate.
80
268000
4000
że interpretacja pisma, która sieje nienawiść i pogardę jest nieuprawniona.
04:44
And we need to revive that spirit.
81
272000
3000
Musimy ożywić tego ducha.
04:47
And it's not just going to happen
82
275000
2000
Nie możemy oczekiwać, że zstąpi na nas duch miłości.
04:49
because a spirit of love wafts us down.
83
277000
3000
Nie możemy oczekiwać, że zstąpi na nas duch miłości.
04:52
We have to make this happen,
84
280000
2000
Sami musimy się postarać,
04:54
and we can do it
85
282000
2000
z pomocą środków nowoczesnej komunikacji,
04:56
with the modern communications
86
284000
2000
z pomocą środków nowoczesnej komunikacji,
04:58
that TED has introduced.
87
286000
2000
które oferuje nam TED.
05:00
Already I've been tremendously heartened
88
288000
3000
Byłam niezwykle wzruszona reakcją wszystkich naszych partnerów.
05:03
at the response of all our partners.
89
291000
3000
Byłam niezwykle wzruszona reakcją wszystkich naszych partnerów.
05:06
In Singapore, we have a group
90
294000
4000
W Singapurze mamy grupę,
05:10
going to use the Charter to heal divisions
91
298000
4000
która chce wykorzystać Kartę, by zasypać podziały,
05:14
recently that have sprung up in Singaporean society,
92
302000
4000
które pojawiły się ostatnio w tym społeczeństwie,
05:18
and some members of the parliament want
93
306000
3000
niektórzy posłowie chcą wdrożyć odpowiednią politykę.
05:21
to implement it politically.
94
309000
3000
niektórzy posłowie chcą wdrożyć odpowiednią politykę.
05:24
In Malaysia, there is going to be an art exhibition
95
312000
4000
W Malezji będzie wystawa,
05:28
in which leading artists are going to be
96
316000
3000
na której wiodący artyści chcą pokazać młodym ludziom,
05:31
taking people, young people,
97
319000
4000
na której wiodący artyści chcą pokazać młodym ludziom,
05:35
and showing them that compassion also lies
98
323000
2000
że współczucie leży u podstaw wszelkiej sztuki.
05:37
at the root of all art.
99
325000
3000
że współczucie leży u podstaw wszelkiej sztuki.
05:40
Throughout Europe, the Muslim communities
100
328000
4000
W Europie społeczności muzułmańskie
05:44
are holding events and discussions,
101
332000
3000
organizują dyskusje i spotkania,
05:47
are discussing the centrality of compassion
102
335000
3000
na którym rozmawiają o współczuciu w islamie i innych religiach.
05:50
in Islam and in all faiths.
103
338000
2000
na którym rozmawiają o współczuciu w islamie i innych religiach.
05:52
But it can't stop there. It can't stop with the launch.
104
340000
3000
Na tym się nie skończy.
05:55
Religious teaching, this is where we've gone so wrong,
105
343000
3000
Nauczanie religijne poszło w złym kierunku,
05:58
concentrating solely on believing abstruse doctrines.
106
346000
4000
koncentrując się na niezrozumiałej doktrynie.
06:02
Religious teaching must always lead to action.
107
350000
5000
Nauczanie religijne musi prowadzić do działania.
06:07
And I intend to work on this till my dying day.
108
355000
4000
Chcę nad tym pracować aż do śmierci.
06:11
And I want to continue with our partners
109
359000
5000
Chcę wspólnie z naszymi partnerami zrobić dwie rzeczy:
06:16
to do two things --
110
364000
2000
Chcę wspólnie z naszymi partnerami zrobić dwie rzeczy:
06:18
educate and stimulate compassionate thinking.
111
366000
7000
edukować i stymulować empatyczne myślenie.
06:25
Education because we've so
112
373000
3000
Edukować, bo oduczyliśmy się współczuć.
06:28
dropped out of compassion.
113
376000
2000
Edukować, bo oduczyliśmy się współczuć.
06:30
People often think it simply means
114
378000
2000
Ludzie często sądzą, że wystarczy, by było im przykro z czyjegoś powodu.
06:32
feeling sorry for somebody.
115
380000
2000
Ludzie często sądzą, że wystarczy, by było im przykro z czyjegoś powodu.
06:34
But of course you don't understand compassion
116
382000
3000
Nie pojmiesz jednak współczucia, jeśli będziesz o nim tylko myślał.
06:37
if you're just going to think about it.
117
385000
2000
Nie pojmiesz jednak współczucia, jeśli będziesz o nim tylko myślał.
06:39
You also have to do it.
118
387000
2000
Musisz to zrobić.
06:41
I want them to get the media involved
119
389000
3000
Chcemy zaangażować media,
06:44
because the media are crucial
120
392000
2000
bo media są kluczowe,
06:46
in helping to dissolve some of the stereotypical views
121
394000
3000
by pomóc rozwiać stereotypowe poglądy
06:49
we have of other people,
122
397000
2000
na temat innych ludzi,
06:51
which are dividing us from one another.
123
399000
2000
które dzielą nas od nich.
06:53
The same applies to educators.
124
401000
3000
To samo tyczy się edukatorów.
06:56
I'd like youth to get a sense of
125
404000
4000
Chciałabym dać wam przedsmak dynamizmu i wyzwań życia pełnego współczucia.
07:00
the dynamism, the dynamic and challenge
126
408000
4000
Chciałabym dać wam przedsmak dynamizmu i wyzwań życia pełnego współczucia.
07:04
of a compassionate lifestyle.
127
412000
2000
Chciałabym dać wam przedsmak dynamizmu i wyzwań życia pełnego współczucia.
07:06
And also see that it demands acute intelligence,
128
414000
3000
Wymaga ono inteligencji, a nie tylko sentymentalizmu.
07:09
not just a gooey feeling.
129
417000
3000
Wymaga ono inteligencji, a nie tylko sentymentalizmu.
07:12
I'd like to call upon scholars to explore
130
420000
3000
Chciałabym, by naukowcy zbadali wątek współczucia
07:15
the compassionate theme
131
423000
2000
Chciałabym, by naukowcy zbadali wątek współczucia
07:17
in their own and in other people's traditions.
132
425000
4000
we własnych i obcych kulturach.
07:21
And perhaps above all,
133
429000
2000
Ponad wszystko zachęcam do wrażliwości
07:23
to encourage a sensitivity about
134
431000
4000
Ponad wszystko zachęcam do wrażliwości
07:27
uncompassionate speaking,
135
435000
2000
na mowę pozbawioną empatii.
07:29
so that because people have this Charter,
136
437000
3000
Ponieważ ludzie mają Kartę,
07:32
whatever their beliefs or lack of them,
137
440000
4000
niezależnie od przekonań czy ich braku,
07:36
they feel empowered
138
444000
2000
czują się upoważnieni do zakwestionowania nieempatycznej mowy,
07:38
to challenge uncompassionate speech,
139
446000
4000
czują się upoważnieni do zakwestionowania nieempatycznej mowy,
07:42
disdainful remarks
140
450000
2000
pogardliwych uwag przywódców religijnych i politycznych,
07:44
from their religious leaders, their political leaders,
141
452000
3000
pogardliwych uwag przywódców religijnych i politycznych,
07:47
from the captains of industry.
142
455000
2000
szefów korporacji.
07:49
Because we can change the world,
143
457000
2000
Możemy zmienić świat, jesteśmy do tego zdolni.
07:51
we have the ability.
144
459000
3000
Możemy zmienić świat, jesteśmy do tego zdolni.
07:54
I would never have thought of putting the Charter online.
145
462000
3000
Nie pomyślałabym o umieszczeniu Karty w sieci.
07:57
I was still stuck in the old world
146
465000
2000
Tkwiłam w starym świecie
07:59
of a whole bunch of boffins sitting together in a room
147
467000
3000
nadętego grona siedzącego w pokoju
08:02
and issuing yet another arcane statement.
148
470000
3000
i wygłaszającego ezoteryczne stwierdzenia.
08:05
And TED introduced me to a whole new way
149
473000
3000
TED pokazał mi nowy sposób myślenia i prezentowania idei.
08:08
of thinking and presenting ideas.
150
476000
2000
TED pokazał mi nowy sposób myślenia i prezentowania idei.
08:10
Because that is what is so wonderful about TED.
151
478000
3000
To dlatego TED jest cudowny.
08:13
In this room, all this expertise,
152
481000
5000
Wiedza zgromadzona w tej sali,
08:18
if we joined it all together,
153
486000
2000
jeśli połączymy siły,
08:20
we could change the world.
154
488000
2000
pomoże nam zmienić świat.
08:22
And of course the problems sometimes seem insuperable.
155
490000
5000
Czasem problemy wydają się nierozwiązywalne.
08:27
But I'd just like to quote, finish at the end
156
495000
3000
Zakończę cytatem brytyjskiego, oksfordzkiego pisarza,
08:30
with a reference to a British author, an Oxford author
157
498000
4000
Zakończę cytatem brytyjskiego, oksfordzkiego pisarza,
08:34
whom I don't quote very often,
158
502000
2000
którego nieczęsto cytuję: C.S. Lewisa.
08:36
C.S. Lewis.
159
504000
2000
którego nieczęsto cytuję: C.S. Lewisa.
08:38
But he wrote one thing that stuck in my mind
160
506000
2000
Napisał coś, co poruszyło mnie, gdy byłam jeszcze uczennicą.
08:40
ever since I read it when I was a schoolgirl.
161
508000
3000
Napisał coś, co poruszyło mnie, gdy byłam jeszcze uczennicą.
08:43
It's in his book "The Four Loves."
162
511000
3000
To cytat z "Czterech miłości".
08:46
He said that he distinguished between erotic love,
163
514000
4000
Porównał miłość erotyczną,
08:50
when two people gaze, spellbound, into each other's eyes.
164
518000
6000
gdy ludzie wpatrują się zaczarowani w oczy kochanka,
08:56
And then he compared that to friendship,
165
524000
3000
z przyjaźnią,
08:59
when two people stand side by side, as it were, shoulder to shoulder,
166
527000
4000
gdy ludzie stoją ramię przy ramieniu,
09:03
with their eyes fixed on a common goal.
167
531000
4000
skupiając wzrok na wspólnym celu.
09:07
We don't have to fall in love with each other,
168
535000
5000
Nie musimy być w sobie zakochani,
09:12
but we can become friends.
169
540000
3000
ale możemy zostać przyjaciółmi.
09:15
And I am convinced.
170
543000
2000
Jestem o tym przekonana.
09:17
I felt it very strongly
171
545000
3000
Poczułam to mocno podczas spotkań w Vevey,
09:20
during our little deliberations at Vevey,
172
548000
4000
Poczułam to mocno podczas spotkań w Vevey,
09:24
that when people of all different persuasions
173
552000
4000
że kiedy ludzie o różnych przekonaniach
09:28
come together, working side by side
174
556000
4000
łączą siły we wspólnym celu,
09:32
for a common goal,
175
560000
2000
łączą siły we wspólnym celu,
09:34
differences melt away.
176
562000
2000
różnice tracą na znaczeniu.
09:36
And we learn amity.
177
564000
2000
Nauczyliśmy się przyjaźni.
09:38
And we learn to live together and to get to know one another.
178
566000
5000
Nauczyliśmy się żyć razem i poznawać się nawzajem.
09:43
Thank you very much.
179
571000
2000
Bardzo dziękuję.
09:45
(Applause)
180
573000
1000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Karen Armstrong - Religious scholarKaren Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world.
Why you should listen
Religious thinker Karen Armstrong has written more than 20 books on faith and the major religions, studying what Islam, Judaism and Christianity have in common, and how our faiths shaped world history and drive current events.
A former nun, Armstrong has written two books about this experience: Through the Narrow Gate, about her seven years in the convent, and The Spiral Staircase, about her subsequent spiritual awakening, when she developed her iconoclastic take on the major monotheistic religions -- and on the strains of fundamentalism common to all. She is a powerful voice for ecumenical understanding.
Armstrong's 2008 TED Prize wish asked the world to help her create the Charter for Compassion, a document based on the Golden Rule: that we should treat others how we would want to be treated. In fall 2008, the first draft of the charter was written by the world, via a multilingual website that allowed all to comment. In February 2009, the words were given to the Council of Conscience, a gathering of religious leaders and thinkers, who crafted the final document based on global input. The Charter was officially launched in November 2009. It has been signed by notable world leaders including Pope Benedict XVI, the Dalai Lama, Desmond Tutu, Deepak Chopra and Muhammad Ali. The Charter has led to the creation of the Charter for Compassion International (CCI) organization, the Compassionate Communities campaign, and Global Compassion Council -- a group of leaders continuing the movement around the the world.
Karen Armstrong | Speaker | TED.com