ABOUT THE SPEAKER
Paul Bloom - Psychologist
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality.

Why you should listen

In Paul Bloom’s last book, How Pleasure Works, he explores the often-mysterious enjoyment that people get out of experiences such as sex, food, art, and stories. His latest book, Just Babies, examines the nature and origins of good and evil. How do we decide what's fair and unfair? What is the relationship between emotion and rationality in our judgments of right and wrong? And how much of morality is present at birth? To answer these questions, he and his colleagues at Yale study how babies make moral decisions. (How do you present a moral quandary to a 6-month-old? Through simple, gamelike experiments that yield surprisingly adult-like results.)  

Paul Bloom is a passionate teacher of undergraduates, and his popular Introduction to Psychology 110 class has been released to the world through the Open Yale Courses program. He has recently completed a second MOOC, “Moralities of Everyday Life”, that introduced moral psychology to tens of thousands of students. And he also presents his research to a popular audience though articles in The Atlantic, The New Yorker, and The New York Times. Many of the projects he works on are student-initiated, and all of them, he notes, are "strongly interdisciplinary, bringing in theory and research from areas such as cognitive, social, and developmental psychology, evolutionary theory, linguistics, theology and philosophy." 

He says: "A growing body of evidence suggests that humans do have a rudimentary moral sense from the very start of life."

More profile about the speaker
Paul Bloom | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2011

Paul Bloom: The origins of pleasure

Haz almanın kökenleri

Filmed:
2,137,903 views

Neden bir tablonun aslını sahtesinden daha üstün tutarız? Psikolog Paul Bloom insanların özcü olduğunu iddia ediyor. Bu da demektir ki bir nesnenin tarihi ile ilgili inançlarımız o nesneyi algılayışımızı etkiler. Bunu sebebi basit bir yanılsama değil, bu tutumumuzun zevk ve acının derin bir niteliği olmasıdır.
- Psychologist
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'm going to talk todaybugün
0
0
2000
Bugün gündelik hayatın
00:17
about the pleasureszevkler of everydayher gün life.
1
2000
2000
hazları hakkında konuşacağım.
00:19
But I want to beginbaşla with a storyÖykü
2
4000
2000
Ama önce olağandışı ve korkunç
00:21
of an unusualolağandışı and terriblekorkunç man.
3
6000
2000
bir adamın hikayesiyle başlamak istiyorum.
00:23
This is HermannHermann GoeringGoering.
4
8000
2000
Bu adam Herman Göring.
00:25
GoeringGoering was Hitler'sHitler'in secondikinci in commandkomuta in WorldDünya WarSavaş IIII,
5
10000
3000
Göring İkinci Dünya Savaşı sırasında
00:28
his designatedÖzel İçilir successorhalef.
6
13000
2000
Hitler'den sonraki ikinci adam,
00:30
And like HitlerHitler,
7
15000
2000
onun planlanmış varisi. Ve Hitler gibi,
00:32
GoeringGoering fanciedsanılan himselfkendisi a collectorToplayıcı of artSanat.
8
17000
2000
Göring'de sanat koleksiyonculuğa meftundu.
00:34
He wentgitti throughvasitasiyla EuropeEurope, throughvasitasiyla WorldDünya WarSavaş IIII,
9
19000
2000
İkinci Dünya Savaşı boyunca Avrupa'dan
00:36
stealingçalmak, extortingzorla and occasionallybazen buyingalış
10
21000
3000
çalarak, zorla el koyarak ve nadiren satın alarak
00:39
variousçeşitli paintingsresimlerinde for his collectionToplamak.
11
24000
2000
bir çok tabloyu koleksiyonuna kattı.
00:41
And what he really wanted was something by VermeerVermeer.
12
26000
3000
Ve onun gerçekten istediği Vermeer'den bir şeylerdi.
00:44
HitlerHitler had two of them, and he didn't have any.
13
29000
3000
Hitler'de iki tane olduğu halde onda hiç yoktu.
00:47
So he finallyen sonunda foundbulunan an artSanat dealersatıcı,
14
32000
2000
Böylece sonunda bir sanat satıcısı buldu.
00:49
a DutchHollanda dili artSanat dealersatıcı namedadlı HanHan vankamyonet MeegerenMeegeren,
15
34000
3000
Adı Han van Meegeren olan Hollandalı bir sanat satıcısı.
00:52
who soldsatıldı him a wonderfulolağanüstü VermeerVermeer
16
37000
2000
Adam ona şimdilerin parasıyla 10 milyon dolar
00:54
for the costmaliyet of what would now be 10 millionmilyon dollarsdolar.
17
39000
3000
edebilecek bir fiyata harikulade bir Vermeer sattı.
00:57
And it was his favoritesevdiğim artworksanat eseri ever.
18
42000
3000
Ve bu tablo onun en üstüne titrediği tablo haline geldi.
01:00
WorldDünya WarSavaş IIII camegeldi to an endson,
19
45000
2000
İkinci Dünya Savaşı sonlandığında
01:02
and GoeringGoering was capturedyakalanan, trieddenenmiş at NurembergNürnberg
20
47000
3000
Göring yakalandı,Nürenberg'de yargılandı
01:05
and ultimatelyen sonunda sentencedmahkum to deathölüm.
21
50000
3000
ve sonunda ölüme mahkum edildi.
01:08
Then the AlliedMüttefik forcesgüçler wentgitti throughvasitasiyla his collectionskoleksiyonları
22
53000
2000
Sonrasında müttefik güçler onun
01:10
and foundbulunan the paintingsresimlerinde
23
55000
2000
koleksiyonunu inceledi ve tabloları buldu
01:12
and wentgitti after the people who soldsatıldı it to him.
24
57000
2000
ve onları satanları aramaya başladı.
01:14
And at some pointpuan the DutchHollanda dili policepolis camegeldi into AmsterdamAmsterdam
25
59000
3000
Ve arama sırasında Hollanda polisi
01:17
and arrestedtutuklandı VanVan MeegerenMeegeren.
26
62000
2000
Amsterdam'da Van Meegren'i yakaladı.
01:19
VanVan MeegerenMeegeren was chargedyüklü with the crimesuç of treasonvatana ihanet,
27
64000
3000
Van Meegren vatana ihanetle suçlandı,
01:22
whichhangi is itselfkendisi punishablecezası by deathölüm.
28
67000
3000
bu ölüm cezası verilebilecek bir suçlamaydı.
01:25
SixAltı weekshaftalar into his prisonhapis sentencecümle,
29
70000
2000
Hapishanede yatarken altı hafta sonra
01:27
vankamyonet MeegerenMeegeren confesseditiraf etti.
30
72000
2000
Van Meegren itirafta bulundu.
01:29
But he didn't confessitiraf to treasonvatana ihanet.
31
74000
2000
Ama bu itiraf vatana ihanet suçlamasıyla ilgili değildi.
01:31
He said, "I did not sellsatmak a great masterpiecebaşyapıt
32
76000
3000
" O naziye büyük sanat eserinin
01:34
to that NaziNazi.
33
79000
2000
kendisini satmadım.
01:36
I paintedboyalı it myselfkendim; I'm a forgerkalpazan."
34
81000
3000
Onu kendim yaptım, ben bir sahtekarım" dedi.
01:39
Now nobodykimse believedinanılır him.
35
84000
3000
Şimdi, hiç kimse ona inanmadı.
01:42
And he said, "I'll provekanıtlamak it.
36
87000
2000
Ve (bunun üzerine) o dedi ki " bunu ispatlayabilirim,
01:44
BringGetir me a canvastuval and some paintboya,
37
89000
2000
bana bir tuval ve biraz boya getirin,
01:46
and I will paintboya a VermeerVermeer much better
38
91000
2000
o iğrenç naziye sattığımdan
01:48
than I soldsatıldı that disgustingiğrenç NaziNazi.
39
93000
2000
çok daha iyi bir Vermeer yaparım. Alkol ve morfine de
01:50
I alsoAyrıca need alcoholalkol and morphinemorfin, because it's the only way I can work."
40
95000
3000
ihtiyacım olacak çünkü ancak o sayede bunu yapabilirim."
01:53
(LaughterKahkaha)
41
98000
2000
(Gülüşmeler)
01:55
So they broughtgetirdi him in.
42
100000
2000
Böylece ona istediklerini getirdiler.
01:57
He paintedboyalı a beautifulgüzel VermeerVermeer.
43
102000
3000
O da harikulade bir Vermeer tablosu yaptı.
02:00
And then the chargesücretleri of treasonvatana ihanet were droppeddüştü.
44
105000
3000
Ve sonra vatana ihanet suçlaması düştü.
02:03
He had a lesserdaha az chargeşarj etmek of forgerysahte,
45
108000
2000
Daha hafif bir suçlama olan sahtekarlıktan
02:05
got a yearyıl sentencecümle
46
110000
2000
bir yıl yedi ve öldüğünde Hollanda halkının
02:07
and diedvefat etti a herokahraman to the DutchHollanda dili people.
47
112000
3000
nazarında bir kahramandı.
02:11
There's a lot more to be said about vankamyonet MeegerenMeegeren,
48
116000
3000
Van Meegren hakkında söylenebilecek çok şey var
02:14
but I want to turndönüş now to GoeringGoering,
49
119000
2000
ama şimdi ben buradaki fotoğrafta Nürenberg'teki
02:16
who'skim picturedresimde here beingolmak interrogatedsorguya at NurembergNürnberg.
50
121000
3000
sorgulanması gösterilen Göring'e dönmek istiyorum.
02:19
Now GoeringGoering was, by all accountshesapları, a terriblekorkunç man.
51
124000
2000
Şimdi Göring her anlamda korkunç bir adamdı.
02:21
Even for a NaziNazi, he was a terriblekorkunç man.
52
126000
3000
Hatta nazi olarak korkunç bir adamdı.
02:24
His AmericanAmerikan interrogatorssorgucuları describedtarif edilen him
53
129000
3000
Onun Amerikalı sorgucuları kendisini
02:27
as an amicabledostane psychopathpsikopat.
54
132000
2000
dostça tavırlar gösteren bir psikopat olarak tanımladılar.
02:29
But you could feel sympathysempati
55
134000
2000
Fakat (yine de)kendisine
02:31
for the reactionreaksiyon he had
56
136000
2000
çok beğendiği bu tablonun
02:33
when he was told that his favoritesevdiğim paintingboyama
57
138000
2000
sahte olduğu
02:35
was actuallyaslında a forgerysahte.
58
140000
2000
söylendiğinde gösterdiği tepki için sempati duyabilirsiniz.
02:37
AccordingAccording to his biographerBiyografi yazarı,
59
142000
2000
Biyograficisine göre,
02:39
"He lookedbaktı as if for the first time
60
144000
2000
" Dünyada kötülük ve şer olduğunu
02:41
he had discoveredkeşfedilen there was evilkötülük in the worldDünya."
61
146000
2000
ilk kez keşfetmişcesine baktı."
02:43
(LaughterKahkaha)
62
148000
3000
(Gülüşmeler)
02:46
And he killedöldürdü himselfkendisi soonyakında afterwardssonradan.
63
151000
3000
Ve kısa bir süre sonra da kendini öldürdü.
02:49
He had discoveredkeşfedilen after all
64
154000
2000
Bütün bunlardan sonra keşfetmişti ki
02:51
that the paintingboyama he thought was this
65
156000
2000
sahip olduğu tablo
02:53
was actuallyaslında that.
66
158000
3000
aslında bu tabloydu.
02:56
It lookedbaktı the sameaynı,
67
161000
2000
Aynı görünüyordu,
02:58
but it had a differentfarklı originMenşei, it was a differentfarklı artworksanat eseri.
68
163000
2000
fakat farklı bir orijini vardı, farklı bir sanat eseriydi.
03:00
It wasn'tdeğildi just him who was in for a shockşok.
69
165000
2000
kendisi de bu şoka girmiş kişi değildi.
03:02
OnceBir kez vankamyonet MeegerenMeegeren was on trialDeneme, he couldn'tcould stop talkingkonuşma.
70
167000
3000
Van Meegeren yargılanırken hiç durmadan konuştu.
03:05
And he boastedövünen about all the great masterpiecesbaşyapıtları
71
170000
2000
Ve diğer sanatçılara atfedilip de
03:07
that he himselfkendisi had paintedboyalı
72
172000
2000
aslında kendisinin yaptığı
03:09
that were attributedatfedilen to other artistssanatçılar.
73
174000
2000
sanat eserleriyle övündü.
03:11
In particularbelirli, "The SupperAkşam yemeği at EmmausEmmaus"
74
176000
2000
Özellikle de " Emmaus'daki Akşam Yemeği"
03:13
whichhangi was viewedbakıldı as Vermeer'sVermeer finestEn iyi masterpiecebaşyapıt, his besten iyi work --
75
178000
3000
Ki Vermeeer'in en güzel sanat eseri sayılıyordu,
03:16
people would come [from] all over the worldDünya to see it --
76
181000
3000
onun en iyi eseri ---görmek için dünyanın her tarafından
03:19
was actuallyaslında a forgerysahte.
77
184000
2000
insanların geldiği-- aslında bir taklitdi.
03:21
It was not that paintingboyama, but that paintingboyama.
78
186000
2000
(Yani) o eser değildi, bu eserdi.
03:23
And when that was discoveredkeşfedilen,
79
188000
2000
Ve bu anlaşıldığında,
03:25
it lostkayıp all its valuedeğer and was takenalınmış away from the museummüze.
80
190000
3000
bütün değerini kaybetti ve müzeden çıkarıldı.
03:28
Why does this mattermadde?
81
193000
2000
Bu neden bu kadar önemli?
03:30
I'm a psychologistspsikologlar -- why do originskökenleri mattermadde so much?
82
195000
3000
Siz psikologlar, neden kökler bu denli önemli?
03:33
Why do we respondyanıtlamak so much
83
198000
2000
Neden bir şeylerin nereden geldiğinin
03:35
to our knowledgebilgi of where something comesgeliyor from?
84
200000
3000
bilgisine dayanarak bu denli tepki veriyoruz?
03:38
Well there's an answerCevap that manyçok people would give.
85
203000
2000
Buna bir çok insanın verebileceği türden bir cevap var.
03:40
ManyBirçok sociologistssosyologlar like VeblenVeblen and WolfeWolfe
86
205000
3000
Veblen ve Wolfe gibi bir çok sosyoloğa göre,
03:43
would arguetartışmak that the reasonneden why we take originskökenleri so seriouslycidden mi
87
208000
3000
kökleri, temelleri çok ciddiye alışımızın nedeni
03:46
is because we're snobszüppe, because we're focusedodaklı on statusdurum.
88
211000
3000
snop yaratıklar olmamız, statüko üzerinde yoğunlaşmış olmamızdır.
03:49
AmongArasında other things,
89
214000
2000
Diğer nedenler arasında ; eğer ne kadar zengin,
03:51
if you want to showgöstermek off how richzengin you are, how powerfulgüçlü you are,
90
216000
2000
ne kadar güçlü olduğunuzu göstermek istiyorsanız,
03:53
it's always better to ownkendi an originalorijinal than a forgerysahte
91
218000
2000
daima orijinal bir şeye sahip olmak taklidine sahip olmaktan iyidir
03:55
because there's always going to be fewerDaha az originalsorijinalleri than forgeriessahte belgeler.
92
220000
3000
çünkü orijinaller taklitlerden daima daha az sayıda olacaktır.
03:59
I don't doubtşüphe that that playsoyunlar some rolerol,
93
224000
2000
Bunun oynadığı rol konusunda bir şüphem yok,
04:01
but what I want to convinceikna etmek you of todaybugün
94
226000
2000
fakat bu gün sizleri daha farklı bir şeyin daha
04:03
is that there's something elsebaşka going on.
95
228000
2000
etkili olduğu konusunda ikna etmek istiyorum.
04:05
I want to convinceikna etmek you
96
230000
2000
Sizleri ikna etmek istediğim konu
04:07
that humansinsanlar are, to some extentderece, naturaldoğal borndoğmuş essentialistsessentialists.
97
232000
3000
insanların belirli bir dereceye kadar da olsa
04:10
What I mean by this
98
235000
2000
doğuştan ilkeci olmalarıdır. Bundan şunu kastediyorum
04:12
is we don't just respondyanıtlamak to things as we see them,
99
237000
2000
biz şeylere sadece onları gördüğümüz gibi,
04:14
or feel them, or hearduymak them.
100
239000
2000
onları duyumsadığımız gibi ya da onları işittiğimiz
04:16
RatherDaha doğrusu, our responsetepki is conditionedklimalı on our beliefsinançlar,
101
241000
3000
gibi tepki vermeyiz. Daha ziyade; tepkilerimiz, onların ne olduğuna,
04:19
about what they really are, what they camegeldi from,
102
244000
3000
nereden geldiğine, nelerden yapılmış olduklarına,
04:22
what they're madeyapılmış of, what theironların hiddengizli naturedoğa is.
103
247000
3000
gizli doğalarının ne olduğuna göre değil, inançlarımıza
04:25
I want to suggestönermek that this is truedoğru,
104
250000
2000
göre şekillenir. Ben bunun doğru olduğunu ima etmek istiyorum,
04:27
not just for how we think about things,
105
252000
2000
(ama) sadece şeyler hakkında nasıl düşündüğümüz
04:29
but how we reacttepki to things.
106
254000
2000
konusunda değil, şeylere nasıl tepki verdiğimiz konusunda da.
04:31
So I want to suggestönermek that pleasureZevk is deepderin --
107
256000
2000
Bundan dolayı hazzın derinden geldiğini--
04:33
and that this isn't truedoğru
108
258000
2000
ve bunun sadece sanat gibi yüksek seviyeli
04:35
just for higherdaha yüksek levelseviye pleasureszevkler like artSanat,
109
260000
3000
hazlar için değil, aynı zamanda gizlenmiş özellikler konusundaki
04:38
but even the mostçoğu seeminglygörünüşte simplebasit pleasureszevkler
110
263000
3000
inançlarımız tarafından etkilenen apaçık görünümlü
04:41
are affectedetkilenmiş by our beliefsinançlar about hiddengizli essencesesansları.
111
266000
3000
basit hazlarımız için de söz konusu
04:44
So take foodGıda.
112
269000
2000
olduğunu ima etmek istiyorum.
04:46
Would you eatyemek this?
113
271000
2000
İsterseniz besin maddelerini alın. Bunun yer miydiniz?
04:48
Well, a good answerCevap is, "It dependsbağlıdır. What is it?"
114
273000
3000
Şimdi iyi bir cevap " Duruma göre. Onun ne olduğuna bağlı" olacaktır.
04:51
Some of you would eatyemek it if it's porkdomuz eti, but not beefsığır eti.
115
276000
2000
Bazılarınız domuz olursa yiyebilir,sığır olursa yemez.
04:53
Some of you would eatyemek it if it's beefsığır eti, but not porkdomuz eti.
116
278000
3000
Bazılarınız sığır olursa yiyebilir, domuz olursa yemez.
04:56
FewKaç of you would eatyemek it if it's a ratsıçan
117
281000
2000
Birkaçınız eğer fareyse yiyebilir.
04:58
or a humaninsan.
118
283000
2000
ya da insansa.
05:00
Some of you would eatyemek it only if it's a strangelygarip bir şekilde coloredrenkli pieceparça of tofutofu.
119
285000
3000
Bazılarınız sadece bir tutam tofu tarafından
05:04
That's not so surprisingşaşırtıcı.
120
289000
2000
garip bir şekilde renklendirilmişse yiyebilir.Fazlaca sürpriz değil.
05:06
But what's more interestingilginç
121
291000
2000
Fakat daha ilgi çekici olan,
05:08
is how it tastestadı to you
122
293000
2000
onun tadının, size, ne yediğinizi düşündüğünüzle
05:10
will dependbağımlı criticallyciddi olarak on what you think you're eatingyemek yiyor.
123
295000
3000
çok yakından bağlantılı olarak nasıl geldiğidir.
05:13
So one demonstrationgösteri of this was donetamam with younggenç childrençocuklar.
124
298000
3000
Küçük çocuklarla birlikte yapılmış bir uygulama.
05:16
How do you make childrençocuklar
125
301000
2000
Çocukların sadece havuç yeme ve süt içme ihtimallerini
05:18
not just be more likelymuhtemelen to eatyemek carrotshavuç and drinkiçki milkSüt,
126
303000
3000
arttırmayı değil, onların havuç yemekten ve süt içmekten
05:21
but to get more pleasureZevk from eatingyemek yiyor carrotshavuç and drinkingiçme milkSüt --
127
306000
3000
daha fazla haz duymalarını ve onların daha iyi
05:24
to think they tastedamak zevki better?
128
309000
2000
tadlara sahip olduklarını düşünmelerini nasıl sağlayabilirsiniz?
05:26
It's simplebasit, you tell them they're from McDonald'sMcDonald's.
129
311000
3000
Basit, onlara bunların McDonald's' tan olduğunu söyleyin.
05:29
They believe McDonald'sMcDonald's foodGıda is tastierlezzetli,
130
314000
2000
Onlar McDonald's ın yemeklerinin tadının
05:31
and it leadspotansiyel müşteriler them to experiencedeneyim it as tastierlezzetli.
131
316000
3000
daha iyi olduğuna inanıyorlar ve bundan dolayı tadların
05:34
How do you get adultsyetişkinler to really enjoykeyfini çıkarın wineşarap?
132
319000
2000
daha iyi olduğunu deneyimliyorlar. Erişkinlerin şaraptan
05:36
It's very simplebasit:
133
321000
2000
gerçekten hoşlanmaları nasıl sağlanır? Çok basit:
05:38
pourdökün it from an expensivepahalı bottleşişe.
134
323000
2000
pahalı bir şişeden boşalt.
05:40
There are now dozensonlarca, perhapsbelki hundredsyüzlerce of studiesçalışmalar showinggösterme
135
325000
3000
Düzinelerce, belki de yüzlerce çalışmanın gösterdiği o ki
05:43
that if you believe you're drinkingiçme the expensivepahalı stuffşey,
136
328000
2000
eğer pahalı bir içki içtiğine inanıyorsan,
05:45
it tastestadı better to you.
137
330000
2000
onun tadı sana daha iyi gelecektir.
05:47
This was recentlyson günlerde donetamam with a neuroscientificneuroscientific twistTwist.
138
332000
3000
Bu da yakında yapılan nörobilimsel bir şaşırtmaca.
05:50
They get people into a fMRIfMRI scannertarayıcı,
139
335000
2000
İnsanları fMRI içine sokuyorlar,
05:52
and while they're lyingyalan söyleme there, throughvasitasiyla a tubetüp,
140
337000
2000
ve onlar orada yatarken, tüp içinde,
05:54
they get to sipSIP wineşarap.
141
339000
2000
bir yudum şarap tadıyorlar.
05:56
In frontön of them on a screenekran is informationbilgi about the wineşarap.
142
341000
3000
Önlerindeki ekranda ise şarap hakkında bilgi.
05:59
EverybodyHerkes, of coursekurs,
143
344000
2000
Herkes, tabii ki,
06:01
drinksiçecekler exactlykesinlikle the sameaynı wineşarap.
144
346000
2000
tamamen aynı şarabı içiyor.
06:03
But if you believe you're drinkingiçme expensivepahalı stuffşey,
145
348000
3000
Ancak eğer pahalı bir şarap içtiğinize inanıyorsanız,
06:06
partsparçalar of the brainbeyin associatedilişkili with pleasureZevk and rewardödül
146
351000
3000
beynin haz ve ödülle ilişkili alanları
06:09
lightışık up like a ChristmasNoel treeağaç.
147
354000
2000
Yılbaşı ağacı gibi ışıldıyor.Sadece daha fazla haz duyduğunuzu
06:11
It's not just that you say it's more pleasurablezevkli, you say you like it more,
148
356000
3000
söylemenin dışında daha fazla sevdiğinizi de söylüyorsunuz,
06:14
you really experiencedeneyim it in a differentfarklı way.
149
359000
3000
onu gerçekten farklı bir yoldan deneyimliyorsunuz.
06:17
Or take sexseks.
150
362000
3000
Ya da seksi alın.
06:20
These are stimulibir çekim gücü I've used in some of my studiesçalışmalar.
151
365000
3000
Bunlar benim çalışmalarımda kullanmış olduğum uyaranlar.
06:23
And if you simplybasitçe showgöstermek people these picturesresimler,
152
368000
3000
Ve eğer bu fotoğrafları insanlara basitçe gösterdiyseniz
06:26
they'llacaklar say these are fairlyoldukça attractiveçekici people.
153
371000
2000
bunların bir hayli çekici kişiler olduğunu söylerler.
06:28
But how attractiveçekici you find them,
154
373000
3000
Ancak onları ne kadar çekici bulduğunuz, onlar tarafından
06:31
how sexuallycinsel or romanticallyromantik movedtaşındı you are by them,
155
376000
3000
seksüel ya da romantik açıdan ne kadar etkilenmiş
06:34
restsaittir criticallyciddi olarak on who you think you're looking at.
156
379000
3000
olduğunuz esasında sizin kime baktığınıza bağlıdır.
06:37
You probablymuhtemelen think the pictureresim on the left is maleerkek,
157
382000
3000
Muhtemelen soldaki resmin erkek,
06:40
the one on the right is femalekadın.
158
385000
2000
sağdakinin ise kadın olduğunu düşünüyorsunuz.
06:42
If that beliefinanç turnsdönüşler out to be mistakenyanlış, it will make a differencefark.
159
387000
3000
Eğer bu inancınızın yanlış olduğu anlaşılırsa, farklı bir durum ortaya çıkar.
06:45
(LaughterKahkaha)
160
390000
2000
(Gülüşmeler)
06:47
It will make a differencefark if they turndönüş out to be
161
392000
2000
Eğer sizin düşündüğünüzden daha genç ya da
06:49
much youngerdaha genç or much olderdaha eski than you think they are.
162
394000
3000
daha yaşlı çıkarlarsa yine farkedecektir.
06:52
It will make a differencefark if you were to discoverkeşfetmek
163
397000
2000
Eğer şehvetle baktığınız kişinin gerçekte
06:54
that the personkişi you're looking at with lustşehvet
164
399000
2000
oğlunuzun ya da kızınızın,
06:56
is actuallyaslında a disguisedgizlenmiş versionversiyon of your sonoğul or daughterkız evlat,
165
401000
2000
annenizin ya da babanızın kılık değiştirmiş halleri
06:58
your motheranne or fatherbaba.
166
403000
2000
olduğunu keşfederseniz yine iş değişir.
07:00
KnowingBilerek somebody'sbiri var your kinkin typicallytipik killsöldürür the libidolibido.
167
405000
3000
Birinin sizin akrabanız olduğunu öğrenmeniz libidonuzu öldürür.
07:03
Maybe one of the mostçoğu hearteningyüreklendirici findingsbulgular
168
408000
2000
Hazzın psikolojisiyle ilgili
07:05
from the psychologyPsikoloji of pleasureZevk
169
410000
2000
en cesaret verici bulgulardan birisi
07:07
is there's more to looking good than your physicalfiziksel appearancegörünüm.
170
412000
3000
güzel görünmede fiziksel görünümünüzden fazla bir şeyler olduğudur.
07:10
If you like somebodybirisi, they look better to you.
171
415000
3000
Eğer birilerini seviyorsanız,onlar size daha iyi görünür.
07:13
This is why spouses in happymutlu marriagesevlilikler
172
418000
3000
Bundan dolayı mutlu evliliklerde eşler
07:16
tendeğiliminde to think that theironların husbandkoca or wifekadın eş
173
421000
2000
kocalarının ya da karılarının, herhangi birinin
07:18
looksgörünüyor much better than anyonekimse elsebaşka thinksdüşünüyor that they do.
174
423000
3000
gördüğünden daha iyi olduğunu düşünme eğilimindedirler.
07:21
(LaughterKahkaha)
175
426000
2000
(Gülüşmeler)
07:23
A particularlyözellikle dramaticdramatik exampleörnek of this
176
428000
3000
Özellikle dramatik olan bir örnek
07:26
comesgeliyor from a neurologicalnörolojik disorderdüzensizlik knownbilinen as CapgrasCapgras syndromesendrom.
177
431000
3000
Capgras sendromu adıyla bilinen nörolojik hastalıktan gelir.
07:29
So CapgrasCapgras syndromesendrom is a disorderdüzensizlik
178
434000
3000
Capgras sendromu
07:32
where you get a specificözel delusionsanrı.
179
437000
2000
spesifik delüzyonlara sahip olduğunuz bir hastalıktır.
07:34
SufferersOlanlar of CapgrasCapgras syndromesendrom
180
439000
2000
Capgras sendomunun hastaları
07:36
believe that the people they love mostçoğu in the worldDünya
181
441000
2000
hayatta en fazla sevdikleri insanların
07:38
have been replaceddeğiştirilir by perfectmükemmel duplicatesçoğaltmaları.
182
443000
2000
kusursuz taklitleriyle yer değiştirdiği kanısındadırlar.
07:40
Now oftensık sık, a resultsonuç of CapgrasCapgras syndromesendrom is tragictrajik.
183
445000
3000
Sıklıkla Capgras sendromunun sonu trajiktir.
07:43
People have murderedöldürülmüş those that they lovedsevilen,
184
448000
2000
İnsanlar sevdikleri kişileri sahtelerini
07:45
believinginanan that they were murderingkatil an impostersahtekar.
185
450000
3000
öldürdüklerine inanarak öldürürler.
07:48
But there's at leasten az one casedurum
186
453000
2000
Fakat en azından Capgras sendromunun
07:50
where CapgrasCapgras syndromesendrom had a happymutlu endingbitirme.
187
455000
2000
mutlu sonlandığı bir vaka vardır.
07:52
This was recordedkaydedilmiş in 1931.
188
457000
2000
Bu 1931'de kayda geçirilmiştir. " Araştırma, yeterince kendisine bağlı
07:54
"ResearchAraştırma describedtarif edilen a womankadın with CapgrasCapgras syndromesendrom
189
459000
3000
olmadığını ve seksüel bakımdan uygunsuz olduğunu söylediği
07:57
who complainedşikayet about her poorlykötü endoweddonatılmış and sexuallycinsel inadequateyetersiz loversevgilisi."
190
462000
3000
aşığından yakınan Capgras sendromlu bir kadın tanımlamıştır."
08:00
But that was before she got CapgrasCapgras syndromesendrom.
191
465000
3000
Fakat bu, kadının Capgras sendromu olmasından öncedir.
08:03
After she got it, "She was happymutlu to reportrapor
192
468000
2000
Hastalıktan sonra " O belirtmekten mutludur ki,
08:05
that she has discoveredkeşfedilen that he possesseddeli a doubleçift
193
470000
3000
aşığının zengin, seksi, yakışıklı ve aristokratik
08:08
who was richzengin, virileerkeksi, handsomeyakışıklı and aristocraticaristokrat."
194
473000
2000
bir çiftinin olduğunu keşfetmiştir."
08:10
Of coursekurs, it was the sameaynı man,
195
475000
2000
Tabii ki bahsettiği aynı adamdı.
08:12
but she was seeinggörme him in differentfarklı waysyolları.
196
477000
2000
ama o aşığını farklı biçimlerde görüyordu.
08:14
As a thirdüçüncü exampleörnek,
197
479000
2000
Üçüncü örnek olarak,
08:16
considerdüşünmek consumertüketici productsÜrünler.
198
481000
2000
üretim mallarını düşünün.
08:18
So one reasonneden why you mightbelki like something is its utilityyarar.
199
483000
3000
Bir şeyi niçin sevdiğinizin nedeni onun kullanımı olabilir.
08:21
You can put shoesayakkabı on your feetayaklar; you can playoyun golfgolf with golfgolf clubskulüpleri;
200
486000
3000
ayakkabıları ayaklarınıza geçirirsiniz; golf sopalarıyla golf oynarsınız;
08:24
and chewedçiğnenmiş up bubblekabarcık gumsakız doesn't do anything at all for you.
201
489000
3000
ve çiğnenmiş bir sakız sizin için hiç bir anlam ifade etmeyebilir.
08:27
But eachher of these threeüç objectsnesneleri has valuedeğer
202
492000
2000
Ama bu üç nesnenin herbiri
08:29
aboveyukarıdaki and beyondötesinde what it can do for you
203
494000
2000
sizin için ifade ettiklerinin üzerinde ve ötesinde,
08:31
basedmerkezli on its historytarih.
204
496000
2000
onların geçmişteki kullanımlarına (tarihlerine) göre bir
08:33
The golfgolf clubskulüpleri were ownedSahip olunan by JohnJohn F. KennedyKennedy
205
498000
3000
değer taşırlar.Bunlar John F. Kennedy' e ait olan golf sopaları
08:36
and soldsatıldı for three-quartersüç çeyrek of a millionmilyon dollarsdolar at auctionaçık arttırma.
206
501000
3000
ve müzayedede 750 bin dolara satıldılar.
08:39
The bubblekabarcık gumsakız was chewedçiğnenmiş up by poppop starstar BritneyBritney SpearsSpears
207
504000
3000
Bu pop yıldızı Britney Spears tarafından
08:42
and soldsatıldı for severalbirkaç hundredsyüzlerce of dollarsdolar.
208
507000
2000
çiğnenmiş bir sakızdı ve yüzlerce dolara satıldı.
08:44
And in factgerçek, there's a thrivinggelişen marketpazar
209
509000
2000
Ve tapınılan insanların kısmen yediği
08:46
in the partiallykısmen eatenyemiş foodGıda of belovedsevgili people.
210
511000
3000
besinlerle ilgili gelişmekte olan bir pazar bile var.
08:49
(LaughterKahkaha)
211
514000
2000
(Gülüşmeler)
08:51
The shoesayakkabı are perhapsbelki the mostçoğu valuabledeğerli of all.
212
516000
3000
Bu ayakkabılar belki de tüm ayakkabıları arasında
08:54
AccordingAccording to an unconfirmedteyit edilmemiş reportrapor,
213
519000
2000
en değerli olanı.Doğrulanmamış bir kaynağa göre,
08:56
a SaudiSuudi millionaireMilyoner offeredsunulan 10 millionmilyon dollarsdolar
214
521000
2000
bir Suudi milyoner bu ayakkabılar için
08:58
for this pairçift of shoesayakkabı.
215
523000
2000
10 milyon dolar önerdi.
09:00
They were the onesolanlar thrownatılmış at GeorgeGeorge BushBush
216
525000
3000
Yıllar önce Irak'taki bir basın toplantısında
09:03
at an IraqiIrak pressbasın conferencekonferans severalbirkaç yearsyıl agoönce.
217
528000
2000
George Bush'a atılan ayakkabılardı onlar.
09:05
(ApplauseAlkış)
218
530000
2000
(Alkışlar)
09:07
Now this attractioncazibe to objectsnesneleri
219
532000
2000
Şimdi, nesnelerle ilgili bu çekim gücü
09:09
doesn't just work for celebrityşöhret objectsnesneleri.
220
534000
2000
sadece ünlü insanlara ait olmayla ilgili değildir.
09:11
EachHer one of us, mostçoğu people,
221
536000
2000
Her birimiz, insanların çok büyük bir bölümü,
09:13
have something in our life that's literallyharfi harfine irreplaceableyeri doldurulamaz,
222
538000
3000
hayatımızdaki değeri onun geçmişiyle kaim olan,
09:16
in that it has valuedeğer because of its historytarih --
223
541000
3000
yerine yenisi konulamayacak bir şeylere sahibiz
09:19
maybe your weddingDüğün ringhalka, maybe your child'sçocuğun babybebek shoesayakkabı --
224
544000
3000
bu bir evlilik yüzüğü olabilir, çocuğunuzun bebeklik
09:22
so that if it was lostkayıp, you couldn'tcould get it back.
225
547000
3000
ayakkabıları olabilir-- ki kaybolduğunda yerine koyamazsınız.
09:25
You could get something that lookedbaktı like it or feltkeçe like it,
226
550000
2000
Onun gibi görünen ya da onun gibi hissettiren
09:27
but you couldn'tcould get the sameaynı objectnesne back.
227
552000
3000
bir şey bulabirsiniz ama aynı şeyi yerine koyamazsınız.
09:30
With my colleaguesmeslektaşlar GeorgeGeorge NewmanNewman and GilGil DiesendruckDiesendruck,
228
555000
3000
Meslekdaşlarım George Newman ve Gil Diesendruck' la
09:33
we'vebiz ettik lookedbaktı to see what sortçeşit of factorsfaktörler, what sortçeşit of historytarih, mattershususlar
229
558000
3000
birlikte insanların sevdiği nesneler için hangi faktörlerin,
09:36
for the objectsnesneleri that people like.
230
561000
2000
hangi geçmişin önem taşıdığına baktık.
09:38
So in one of our experimentsdeneyler,
231
563000
2000
Bu tür deneysel çalışmalarımızdan birinde,
09:40
we askeddiye sordu people to nameisim a famousünlü personkişi who they adoredhayran,
232
565000
3000
İnsanlara hayran oldukları ünlü birinin adını sorduk,
09:43
a livingyaşam personkişi they adoredhayran.
233
568000
2000
hayran oldukları yaşayan birinin.
09:45
So one answerCevap was GeorgeGeorge ClooneyClooney.
234
570000
2000
Yanıtlardan biri George Clooney idi.
09:47
Then we askeddiye sordu them,
235
572000
2000
Sonra şunu sorduk,
09:49
"How much would you payödeme for GeorgeGeorge Clooney'sClooney'nin sweaterKazak?"
236
574000
2000
" George Clooney'in süveterine ne kadar
09:51
And the answerCevap is a fairadil amounttutar --
237
576000
2000
para verirdiniz?" Ve cevap iyi bir miktardı--
09:53
more than you would payödeme for a brandmarka newyeni sweaterKazak
238
578000
3000
yepyeni bir süvetere ya da hayran olmadığınız
09:56
or a sweaterKazak ownedSahip olunan by somebodybirisi who you didn't adoretapıyorum.
239
581000
3000
birisine ait olan bir süvetere ödeyebileceğiz
09:59
Then we askeddiye sordu other groupsgruplar of subjectskonular --
240
584000
2000
miktardan fazla.Sonra bunu farklı denek gruplarına,
10:01
we gaveverdi them differentfarklı restrictionskısıtlamalar
241
586000
2000
onlara farklı sınırlamalar
10:03
and differentfarklı conditionskoşullar.
242
588000
2000
ve farklı senaryolar vererek sorduk.
10:05
So for instanceörnek, we told some people,
243
590000
2000
Mesela, bazı insanlara dedik ki,
10:07
"Look, you can buysatın almak the sweaterKazak,
244
592000
2000
" Bak, süveteri satın alabilirsin,
10:09
but you can't tell anybodykimse you ownkendi it,
245
594000
2000
ama hiç kimseye sana ait olduğunu
10:11
and you can't resellsattığınız it."
246
596000
2000
söylemeyeceksin ve onu satmayacaksın."
10:13
That dropsdamla the valuedeğer of it,
247
598000
2000
Bu onun değerini düşürür, bu da onu neden sevdiğimizle
10:15
suggestingdüşündüren that that's one reasonneden why we like it.
248
600000
3000
ilgili bir açıklama telkin ediyor. Ama gerçekten bir etki
10:18
But what really causesnedenleri an effectEfekt
249
603000
2000
yaratan insanlara şunu söylemenizdir
10:20
is you tell people, "Look, you could resellsattığınız it, you could boastövünme about it,
250
605000
3000
" Bak, onu geriye satabilirsin, onunla
10:23
but before it getsalır to you,
251
608000
2000
ilgili böbürlenebilirsin ama o sana gelmeden önce
10:25
it's thoroughlyiyice washedyıkandı."
252
610000
2000
adamakıllı yıkanmıştı."
10:27
That causesnedenleri a hugeKocaman dropdüşürmek in the valuedeğer.
253
612000
3000
Bu değerde büyük bir düşüşe yol açar. Karımın söylediği gibi
10:30
As my wifekadın eş put it, "You've washedyıkandı away the ClooneyClooney cootiesBitler bana."
254
615000
3000
" Clooney' in bitlerinden temizlenmiştir de ondan".
10:33
(LaughterKahkaha)
255
618000
2000
(Gülüşmeler)
10:35
So let's go back to artSanat.
256
620000
2000
Haydi sanata geri dönelim.
10:37
I would love a ChagallChagall. I love the work of ChagallChagall.
257
622000
2000
Chagall'a hayranımdır. Chagall eserlerine hayranım.
10:39
If people want to get me something at the endson of the conferencekonferans,
258
624000
2000
Eğer (bu) konferansın sonunda bana bir şey
10:41
you could buysatın almak me a ChagallChagall.
259
626000
2000
vermek istiyorsanız bana bir Chagall satın alın.
10:43
But I don't want a duplicateçift,
260
628000
2000
Ama kopya istemem, aradaki farkı
10:45
even if I can't tell the differencefark.
261
630000
2000
söyleyemesem de (istemem).
10:47
That's not because, or it's not simplybasitçe because,
262
632000
2000
Bunun nedeni snob olmam ve orijinaline sahip olacağım için
10:49
I'm a snobzüppe and want to boastövünme about havingsahip olan an originalorijinal.
263
634000
3000
övünmeyi istemem değil, ya da neden basitçe bu değil.
10:52
RatherDaha doğrusu, it's because I want something that has a specificözel historytarih.
264
637000
3000
Daha çok, özel hikayesi olan bir şeyi istediğimden.
10:55
In the casedurum of artworksanat eseri,
265
640000
2000
Sanat eserleri özelinde,
10:57
the historytarih is specialözel indeedaslında.
266
642000
2000
hikaye gerçekten özel bir öneme sahiptir..
10:59
The philosopherfilozof DenisDenis DuttonDutton
267
644000
2000
Filozof Denis Dutton
11:01
in his wonderfulolağanüstü bookkitap "The ArtSanat Instinctİçgüdü"
268
646000
2000
" Sanat İçgüdüsü" isimli harika kitabında
11:03
makesmarkaları the casedurum that, "The valuedeğer of an artworksanat eseri
269
648000
2000
konuyu şöyle koyar, " Bir sanat eserinin değeri onun
11:05
is rootedköklü in assumptionsvarsayımlar about the humaninsan performanceperformans underlyingtemel its creationoluşturma."
270
650000
3000
yaratılışındaki insan gayreti hakkındaki varsayımlara dayanır."
11:08
And that could explainaçıklamak the differencefark
271
653000
2000
Ve bu orijinal ve taklid
11:10
betweenarasında an originalorijinal and a forgerysahte.
272
655000
2000
arasındaki farkı açıklayabilir.
11:12
They mayMayıs ayı look alikebenzer, but they have a differentfarklı historytarih.
273
657000
2000
Birbirlerine benzeyebilirler ancak hikayeleri farklıdır.
11:14
The originalorijinal is typicallytipik the productürün of a creativeyaratıcı actdavranmak,
274
659000
3000
Orijinal olan tipik olarak yaratıcı eylemin ürünüdür,
11:17
the forgerysahte isn't.
275
662000
2000
taklid değildir.
11:19
I think this approachyaklaşım can explainaçıklamak differencesfarklar
276
664000
3000
Bence bu insanların sanatı değerlendirmeleri
11:22
in people'sinsanların tastedamak zevki in artSanat.
277
667000
2000
arasındaki farkı açıklar.
11:24
This is a work by JacksonJackson PollockPollock.
278
669000
2000
Bu Jackson Pollock' un bir çalışması.
11:26
Who here likesseviyor the work of JacksonJackson PollockPollock?
279
671000
3000
Buradakilerden Jackson Pollock'un sanatını sevenler kimler ?
11:30
Okay. Who here, it does nothing for them?
280
675000
2000
Tamam. Onun kendileri için bir anlam ifade etmediği kimler?
11:32
They just don't like it.
281
677000
3000
Onlar onu sevmiyor.
11:35
I'm not going to make a claimİddia about who'skim right,
282
680000
2000
Kimin doğru olduğu konusunda bir iddiam olmayacak,
11:37
but I will make an empiricalampirik claimİddia
283
682000
2000
ama insanların içgüdüleriyle ilgili
11:39
about people'sinsanların intuitionssezgiler,
284
684000
2000
tecrübeye dayalı bir iddiam olacak,
11:41
whichhangi is that, if you like the work of JacksonJackson PollockPollock,
285
686000
2000
o da şu, eğer Jackson Pollock'un çalışmalarını seviyorsanız,
11:43
you'llEğer olacak tendeğiliminde more so than the people who don't like it
286
688000
3000
siz bu çalışmaları yaratmanın zor olduğuna,
11:46
to believe that these worksEserleri are difficultzor to createyaratmak,
287
691000
3000
bir yığın zaman ve enerji ve yaratıcı enerji
11:49
that they requiregerektirir a lot of time and energyenerji
288
694000
2000
gerektirdiğine, onun çalışmalarını sevmeyen insanlara
11:51
and creativeyaratıcı energyenerji.
289
696000
2000
oranla daha fazla inanma eğiliminde olacaksınızdır.
11:53
I use JacksonJackson PollockPollock on purposeamaç as an exampleörnek
290
698000
3000
Jackson Pollock örneğini kasıtlı olarak kullandım
11:56
because there's a younggenç AmericanAmerikan artistsanatçı
291
701000
2000
çünkü Jackson Pollock' un stiline çok yakın
11:58
who paintsboyalar very much in the stylestil of JacksonJackson PollockPollock,
292
703000
2000
biçimde resim yapan genç bir Amerikalı sanatçı var
12:00
and her work was worthdeğer
293
705000
2000
ve onun çalışması
12:02
manyçok tensonlarca of thousandsbinlerce of dollarsdolar --
294
707000
2000
kendisinin çok genç olmasından dolayı
12:04
in largegeniş partBölüm because she's a very younggenç artistsanatçı.
295
709000
2000
özellikle değerli bulundu--onbinlerce dolar--
12:06
This is MarlaMarla OlmsteadOlmstead
296
711000
2000
İşte çalışmalarının çok büyük bir bölümünü
12:08
who did mostçoğu of her work when she was threeüç yearsyıl oldeski.
297
713000
2000
üç yaşındayken yapan Marla Olmstead.
12:10
The interestingilginç thing about MarlaMarla OlmsteadOlmstead
298
715000
2000
Marla Olmstead' le ilgili enteresan konu şu ki
12:12
is her familyaile madeyapılmış the mistakehata
299
717000
2000
Ailesi evlerine televizyon programı
12:14
of invitingçekici the televisiontelevizyon programprogram 60 MinutesDakika IIII into theironların houseev
300
719000
4000
60 Dakika II ' yi, onun resim yapışını
12:18
to filmfilm her paintingboyama.
301
723000
2000
filme çektirmek üzere davet etti.
12:20
And they then reportedrapor that her fatherbaba was coachingkoçluk her.
302
725000
3000
Ve sonrasında onlar da babasının ona yardım ettiğini
12:23
When this camegeldi out on televisiontelevizyon,
303
728000
2000
haber yaptılar.Bu haber televizyonda yayınlanınca,
12:25
the valuedeğer of her artSanat droppeddüştü to nothing.
304
730000
3000
sanatını değeri sıfırlandı.
12:28
It was the sameaynı artSanat, physicallyfiziksel olarak,
305
733000
2000
Fiziksel olarak aynı sanattı,
12:30
but the historytarih had changeddeğişmiş.
306
735000
3000
ancak hikayesi değişmişti.
12:33
I've been focusingodaklanma now on the visualgörsel artssanat,
307
738000
2000
Şimdilerde görsel sanatlar üzerine yoğunlaşıyorum,
12:35
but I want to give two examplesörnekler from musicmüzik.
308
740000
2000
ama müzikle ilgili iki örnek vermek isterim.
12:37
This is JoshuaJoshua BellBell, a very famousünlü violinistkemancı.
309
742000
2000
Bu Joshua Bell, çok meşhur bir kemancı.
12:39
And the WashingtonWashington PostYayınla reportermuhabir GeneGen WeingartenWeingarten
310
744000
3000
Ve Washington Post muhabiri Gene Weingarten
12:42
decidedkarar to enlistlisteleme him for an audaciouscesur experimentdeney.
311
747000
3000
kendisini cüretkar bir denemede kullanmaya
12:45
The questionsoru is: How much would people like JoshuaJoshua BellBell,
312
750000
2000
karar verdi.Soru şuydu : İnsanlar Joshua Bell' i ,
12:47
the musicmüzik of JoshuaJoshua BellBell,
313
752000
2000
Joshua Bell' in müziğini, onu dinlediklerini
12:49
if they didn't know they were listeningdinleme to JoshuaJoshua BellBell?
314
754000
3000
bilmeden dinlediklerinde onu ne kadar sevebilir?
12:53
So he got JoshuaJoshua BellBell to take his millionmilyon dollardolar violinkeman
315
758000
3000
Ve Joshua Bell' i, milyon dolarlık kemanını alarak
12:56
down to a WashingtonWashington D.C. subwaymetro stationistasyon
316
761000
3000
bir Washington D.C. metro istasyonuna gitmeye
12:59
and standdurmak in the cornerköşe and see how much moneypara he would make.
317
764000
3000
ve köşede dikilerek ne kadar para kazanabileceğini
13:02
And here'sburada a briefkısa clipklips of this.
318
767000
2000
görmeye ikna etti. Ve bu da onun kısa bir klibi.
13:04
(ViolinKeman musicmüzik)
319
769000
7000
(Keman Müziği)
13:11
After beingolmak there for three-quartersüç çeyrek of an hoursaat,
320
776000
2000
Orada 45 dakika durduktan sonra
13:13
he madeyapılmış 32 dollarsdolar.
321
778000
3000
32 dolar kazandı.
13:16
Not badkötü. It's alsoAyrıca not good.
322
781000
2000
Kötü değil. İyi de değil aynı zamanda.
13:18
ApparentlyGörünüşe göre to really enjoykeyfini çıkarın the musicmüzik of JoshuaJoshua BellBell,
323
783000
3000
Aşikar biçimde Joshua Bell' in müziğinin gerçekten
13:21
you have to know you're listeningdinleme to JoshuaJoshua BellBell.
324
786000
3000
tadını çıkarmak için Joshua Bell' i dinliyor olduğunuzu bilmelisiniz.
13:24
He actuallyaslında madeyapılmış 20 dollarsdolar more than that,
325
789000
2000
O esasında 20 dolar daha fazla kazandı,
13:26
but he didn't countsaymak it.
326
791000
2000
ama bunu (kazanmış olduğuna) katmadı.
13:28
Because this womankadın comesgeliyor up --
327
793000
2000
Ortaya çıkan bu kadın yüzünden--
13:30
you see at the endson of the videovideo -- she comesgeliyor up.
328
795000
2000
bakın videonun sonunda---o görünen kadın
13:32
She had heardduymuş him at the LibraryKütüphane of CongressKongre a fewaz weekshaftalar before
329
797000
2000
O bir kaç hafta önce Kongre Kütüphanesindeki
13:34
at this extravagantabartılı black-tieresmi affairilişki.
330
799000
3000
smokin giyilen gösterişli toplantıda onu dinlemişti.
13:37
So she's stunnedhayrete that he's standingayakta in a subwaymetro stationistasyon.
331
802000
3000
Bu nedenle, metro istasyonunda dikildiğini
13:40
So she's struckvurdu with pityyazık.
332
805000
2000
görünce şaşakalır. Acıma hissiyle sarsılır.
13:42
She reachesulaşır into her purseçanta and handseller him a 20.
333
807000
2000
Çantasına uzanır ve ona bir 20'lik verir.
13:44
(LaughterKahkaha)
334
809000
2000
(Gülüşmeler)
13:46
(ApplauseAlkış)
335
811000
2000
(Alkışlar)
13:48
The secondikinci exampleörnek from musicmüzik
336
813000
2000
Müzikten ikinci örnek
13:50
is from JohnJohn Cage'sKafes'ın modernistyenilikçi compositionbileştirme, kompozisyon,
337
815000
2000
John Cage' in modernist kompozisyonu
13:52
"4'33"."
338
817000
2000
" 4'33".
13:54
As manyçok of you know,
339
819000
2000
Çoğunuzun bildiği gibi,
13:56
this is the compositionbileştirme, kompozisyon where the pianistpiyanist sitsoturur at a benchBank,
340
821000
3000
bu kompozisyonda piyanist koltuğuna oturur,
13:59
opensaçılan up the pianopiyano
341
824000
2000
piyanoyu açar
14:01
and sitsoturur and does nothing for fourdört minutesdakika and 33 secondssaniye --
342
826000
2000
ve oturur ve dört dakika ve 33 saniye boyunca
14:03
that perioddönem of silenceSessizlik.
343
828000
2000
hiç bir şey yapmaz-- bir sessizlik periyodu.
14:05
And people have differentfarklı viewsgörünümler on this.
344
830000
2000
Ve insanların bunun üzerine farklı görüşleri vardır.
14:07
But what I want to pointpuan out
345
832000
2000
Ama benim burada işaret etmek istediğim,
14:09
is you can buysatın almak this from iTunesiTunes.
346
834000
2000
bunu iTunes' tan satın alabileceğinizdir.
14:11
(LaughterKahkaha)
347
836000
2000
(Gülüşmeler)
14:13
For a dollardolar 99,
348
838000
2000
Bir doksan dokuz' a
14:15
you can listen to that silenceSessizlik,
349
840000
2000
bu sessizliği dinleyebilirsiniz,
14:17
whichhangi is differentfarklı than other formsformlar of silenceSessizlik.
350
842000
3000
ki sessizliğin diğer şekillerinden farklıdır.
14:20
(LaughterKahkaha)
351
845000
2000
(Gülüşmeler)
14:22
Now I've been talkingkonuşma so faruzak about pleasureZevk,
352
847000
3000
Şimdiye kadar haz hakkında konuşmuş bulunuyorum,
14:25
but what I want to suggestönermek
353
850000
2000
ama söylediklerimin hepsinin
14:27
is that everything I've said appliesgeçerlidir as well to painAğrı.
354
852000
3000
acı çekme için de geçerli olduğunu söylemek isterim.
14:30
And how you think about what you're experiencingyaşandığı,
355
855000
2000
Ve ne yaşadığınız hakkındaki düşüncelerinizde
14:32
your beliefsinançlar about the essenceöz of it,
356
857000
2000
onun içeriği hakkındaki inançlarınız
14:34
affectetkilemek how it hurtscanı yanmak.
357
859000
2000
ne kadar acı verdiğine etki eder.
14:36
One lovelygüzel experimentdeney
358
861000
2000
Kurt Gray ve Dan Wegner tarafından yapılan
14:38
was donetamam by KurtKurt GrayGri and DanDan WegnerWegner.
359
863000
2000
güzel bir deneyde
14:40
What they did was they hookedbağlanmış up HarvardHarvard undergraduateslisans öğrencileri
360
865000
2000
Harvard'lı üniversite öğrencileri
14:42
to an electricelektrik shockşok machinemakine.
361
867000
2000
elektrik şoku üreten bir makinaya bağlanır.
14:44
And they gaveverdi them a seriesdizi of painfulacı verici electricelektrik shocksşoklara.
362
869000
3000
Ve onlara bir dizi ağrılı elektrik şoku uygulanır.
14:47
So it was a seriesdizi of fivebeş painfulacı verici shocksşoklara.
363
872000
3000
Toplamda beş ağrılı şokun olduğu bir seri.
14:50
HalfYarısı of them are told that they're beingolmak givenverilmiş the shocksşoklara
364
875000
2000
Onların yarısına şokların
14:52
by somebodybirisi in anotherbir diğeri roomoda,
365
877000
2000
diğer odada bulunan birisi tarafından,
14:54
but the personkişi in the other roomoda doesn't know they're givingvererek them shocksşoklara.
366
879000
3000
şok verdiğini bilmeden ve hiç bir artniyeti olmadan
14:57
There's no malevolencekötü niyet, they're just pressingbasma a buttondüğme.
367
882000
2000
sadece butona basarak verildiği söylenir.
14:59
The first shockşok is recordedkaydedilmiş as very painfulacı verici.
368
884000
3000
İlk şok çok ağrılı olarak kaydedilir.
15:02
The secondikinci shockşok feelshissediyor lessaz painfulacı verici, because you get a bitbit used to it.
369
887000
3000
İkinci şok biraz alışkanlık nedeniyle daha az ağrı uyandırır.
15:05
The thirdüçüncü dropsdamla, the fourthdördüncü, the fifthbeşinci.
370
890000
2000
Üçüncüde tepki düşer, dördüncü ve beşincide de.
15:07
The painAğrı getsalır lessaz.
371
892000
3000
Ağrı giderek azalır.
15:10
In the other conditionşart,
372
895000
2000
Diğer bölümde,
15:12
they're told that the personkişi in the nextSonraki roomoda
373
897000
2000
yandaki odadaki kişinin
15:14
is shockingşok edici them on purposeamaç -- knowsbilir they're shockingşok edici them.
374
899000
3000
şokları kasten ve bilerek verdiği söylenir.
15:17
The first shockşok hurtscanı yanmak like hellcehennem.
375
902000
2000
Birinci şok felaket biçimde acıtır.
15:19
The secondikinci shockşok hurtscanı yanmak just as much,
376
904000
2000
İkinci şok aynen onun gibi acı verir,
15:21
and the thirdüçüncü and the fourthdördüncü and the fifthbeşinci.
377
906000
2000
ve üç ve dört ve de beş de.
15:23
It hurtscanı yanmak more
378
908000
2000
Eğer birinin bu işi amaçlı olarak
15:25
if you believe somebodybirisi is doing it to you on purposeamaç.
379
910000
3000
yaptığını bilirseniz daha fazla canınız acır.
15:28
The mostçoğu extremeaşırı exampleörnek of this
380
913000
3000
Bununla ilgili en aşırı örnekte
15:31
is that in some casesvakalar,
381
916000
2000
bazı vakalarda normal koşullar
15:33
painAğrı underaltında the right circumstanceskoşullar
382
918000
2000
altında acı olarak hissedilen şey
15:35
can transformdönüştürmek into pleasureZevk.
383
920000
2000
hazza dönüşür.
15:37
Humansİnsanlar have this extraordinarilyolağanüstü interestingilginç propertyözellik
384
922000
3000
Bu sıradışı enteresanlığa sahip olan insanlar
15:40
that will oftensık sık seekaramak out low-levelalt düzey dosesdoz of painAğrı
385
925000
2000
sıklıkla kontrollu bir düşük dozlu
15:42
in controlledkontrollü circumstanceskoşullar
386
927000
2000
ağrı-acı arayışı içine girer
15:44
and take pleasureZevk from it --
387
929000
2000
ve bundan da haz duyarlar,
15:46
as in the eatingyemek yiyor of hotSıcak chilibiber peppersbiber
388
931000
2000
küçük acı kırmızı biberleri yemelerinde
15:48
and rollerrulman coasterbardak altlığı ridessürmek.
389
933000
3000
ve lunaparklarda tehlikeli araçlara binmelerinde
15:51
The pointpuan was nicelygüzelce summarizedözetlenen
390
936000
2000
olduğu gibi.Şair John Milton
15:53
by the poetşair JohnJohn MiltonMilton
391
938000
2000
" Zihin öyle kendine has bir alandır ki,
15:55
who wroteyazdı, "The mindus is its ownkendi placeyer,
392
940000
2000
bu alan içinde cehennemi cennet
15:57
and in itselfkendisi can make a heavencennet of hellcehennem,
393
942000
2000
ve cenneti cehennem yapabilir." derken
15:59
a hellcehennem of heavencennet."
394
944000
2000
konu (zaten) güzel bir şekilde özetlenmişti.
16:01
And I'll endson with that. Thank you.
395
946000
2000
Ve bununla bitireceğim. Teşekkür ederim.
16:03
(ApplauseAlkış)
396
948000
7000
(Alkışlar)
Translated by Oguz Tanridag
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul Bloom - Psychologist
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality.

Why you should listen

In Paul Bloom’s last book, How Pleasure Works, he explores the often-mysterious enjoyment that people get out of experiences such as sex, food, art, and stories. His latest book, Just Babies, examines the nature and origins of good and evil. How do we decide what's fair and unfair? What is the relationship between emotion and rationality in our judgments of right and wrong? And how much of morality is present at birth? To answer these questions, he and his colleagues at Yale study how babies make moral decisions. (How do you present a moral quandary to a 6-month-old? Through simple, gamelike experiments that yield surprisingly adult-like results.)  

Paul Bloom is a passionate teacher of undergraduates, and his popular Introduction to Psychology 110 class has been released to the world through the Open Yale Courses program. He has recently completed a second MOOC, “Moralities of Everyday Life”, that introduced moral psychology to tens of thousands of students. And he also presents his research to a popular audience though articles in The Atlantic, The New Yorker, and The New York Times. Many of the projects he works on are student-initiated, and all of them, he notes, are "strongly interdisciplinary, bringing in theory and research from areas such as cognitive, social, and developmental psychology, evolutionary theory, linguistics, theology and philosophy." 

He says: "A growing body of evidence suggests that humans do have a rudimentary moral sense from the very start of life."

More profile about the speaker
Paul Bloom | Speaker | TED.com