TED2014
Chris Hadfield: What I learned from going blind in space
Chris Hadfield: Uzayda kör olmakla ne öğrendim
Filmed:
Readability: 3.6
8,557,375 views
Bir astronot deyişi vardır: Uzayda, "Daha kötü hale getirebileceğin hiçbir problem yoktur." Tehlikeli ve korkunç durumlarla baş etmenin zorluğu ve baskısıyla nasıl baş edersin? Emekli Albay Chris Hadfield uzayda (ve hayatta) en kötü durumlara nasıl hazırlanılacağının canlı bir portresini çiziyor - ve bu bir örümcek ağında yürümekle başlıyor. Bu özel uzay performansını seyredin.
Chris Hadfield - Astronaut
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space. Full bio
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
What's the scariest thing you've ever done?
0
694
4853
Şu ana kadar yaptığınız
en korkutucu şey nedir?
en korkutucu şey nedir?
00:17
Or another way to say it is,
1
5547
3050
Başka şekilde söylenirse,
00:20
what's the most dangerous
thing that you've ever done?
thing that you've ever done?
2
8597
3474
şu ana kadar yaptığınız
en tehlikeli şey nedir?
en tehlikeli şey nedir?
00:24
And why did you do it?
3
12071
4183
Peki bunu neden yaptınız?
00:28
I know what the most dangerous thing is
4
16254
1618
Ben şimdiye kadar yaptığım
00:30
that I've ever done
5
17872
1193
en tehlikeli şeyi biliyorum
00:31
because NASA does the math.
6
19065
2284
çünkü NASA hesapladı.
00:33
You look back to the first five shuttle launches,
7
21349
2352
İlk beş mekiğin fırlatımına bakarsak,
00:35
the odds of a catastrophic event
8
23701
2588
fırlatım sırasında
felaket olma olasılığı
00:38
during the first five shuttle launches
9
26289
1580
00:40
was one in nine.
10
27869
2924
dokuzda birdi.
Geriye baktığımızda,
00:42
And even when I first flew in the shuttle
11
30793
1898
1995 yılında ilk mekikle
uçtuğum zaman bile
uçtuğum zaman bile
00:44
back in 1995, 74 shuttle flight,
12
32691
2688
00:47
the odds were still now that we look back
13
35379
1990
oranlar hâlâ şu şekildeydi
00:49
about one in 38 or so -- one in 35, one in 40.
14
37369
5668
aşağı yukarı 38 de bir,
35 de bir, 40 da bir
35 de bir, 40 da bir
ki 74 tane mekik havalanmıştı.
00:55
Not great odds, so it's a really interesting day
15
43037
2567
Harika oranlar değil.
Kennedy Uzay Merkezinde
00:57
when you wake up at the Kennedy Space Center
16
45604
2292
uyanıp, uzaya çıkacağınız
01:00
and you're going to go to space that day
17
47896
2370
gün çok ilginçtir çünkü
günün sonunda
01:02
because you realize by the end of the day
18
50266
1735
ya uzayda zahmetsizce,
01:04
you're either going to be floating
effortlessly, gloriously in space,
effortlessly, gloriously in space,
19
52001
3630
harika bir şekilde süzülüyor olacağınızı
01:07
or you'll be dead.
20
55631
3117
ya da ölmüş olacağınızı
farkedersiniz.
01:10
You go into, at the Kennedy Space Center,
21
58748
3360
Kennedy Uzay Merkezindeki
01:14
the suit-up room,
22
62108
1990
soyunma odalarına,
01:16
the same room that our childhood heroes
23
64098
4255
çocukluk kahramanlarımızın
giyindiği aynı odaya,
01:20
got dressed in,
24
68353
1258
Neil Armstrong ve Buzz Aldrin'in
01:21
that Neil Armstrong and Buzz Aldrin got suited in
25
69611
2975
Apollo' ya binip,
Ay' a gitmek için
01:24
to go ride the Apollo rocket to the moon.
26
72586
2141
giyindiği odaya giriyorsunuz.
01:26
And I got my pressure suit built around me
27
74727
3467
Benim için tasarlanan
basınç elbisemi giydim
basınç elbisemi giydim
01:30
and rode down outside in the van
28
78194
3862
ve kamyonetle fırlatma
rampasına doğru yol aldım.
rampasına doğru yol aldım.
01:34
heading out to the launchpad --
29
82056
1575
Astro kamyonetiyle
01:35
in the Astro van -- heading out to the launchpad,
30
83631
2902
fırlatma rampasına giderken
01:38
and as you come around the corner
31
86533
2109
Kennedy Uzay Merkezin'e vardığınızda
01:40
at the Kennedy Space Center,
32
88642
2005
normalde gün doğmadan önce olur bu,
01:42
it's normally predawn, and in the distance,
33
90647
3370
istikamet, devasa ksenon ışıklarıyla
01:46
lit up by the huge xenon lights,
34
94032
3002
aydınlatılmış uzay geminizdir.
01:49
is your spaceship --
35
97034
3415
İşte senin uzay gemin..
01:52
the vehicle that is going to take you off the planet.
36
100449
3840
seni gezegenden çıkaracak olan araç.
01:56
The crew is sitting in the Astro van
37
104289
2604
Astro kamyonetinde oturan ekipte
01:59
sort of hushed, almost holding hands,
38
106893
2115
bir sessizlik hakim,
neredeyse el ele tutuşulmuş,
02:01
looking at that as it gets bigger and bigger.
39
109008
2549
giderek büyür gibi görünen
şeye bakmaktalar.
şeye bakmaktalar.
02:03
We ride the elevator up
40
111557
2443
Asansörle yukarı çıktık
ve uzay gemisine, birer birer
02:06
and we crawl in, on your hands and knees
41
114000
2355
elleriniz ve dizleriniz
uzay gemisinin içinde
02:08
into the spaceship, one at a time,
42
116355
1648
olacak şekilde
02:10
and you worm your way up
43
118003
1647
emekleyerek giriyorsunuz.
Koltuğa doğru kıvrılıyor
02:11
into your chair and plunk yourself down
44
119650
2567
ve sırtınızı yaslıyorsunuz.
02:14
on your back.
45
122217
2288
02:16
And the hatch is closed,
46
124505
3948
Yolcu kapısı kapatılır
02:20
and suddenly,
47
128453
2147
ve aniden,
02:22
what has been a lifetime of both dreams and denial
48
130600
4670
bir ömür boyu hem hayaliniz olup
hem de esirgenmiş olan şey
02:27
is becoming real,
49
135270
1455
gerçek oluyor,
02:28
something that I dreamed about,
50
136725
1073
aslında dokuz yaşındayken
02:29
in fact, that I chose to do when I was nine years old,
51
137798
2547
yapmayı seçip,
02:32
is now suddenly within not too many minutes
52
140345
3374
hayalini kurduğum şeyin
gerçekleşmesine çok
bir zaman kalmamıştı.
bir zaman kalmamıştı.
02:35
of actually happening.
53
143719
1858
02:37
In the astronaut business --
54
145577
2683
Astronotluk mesleğinde --
02:40
the shuttle is a very complicated vehicle;
55
148260
1873
mekik çok komplike bir araçtır,
02:42
it's the most complicated flying machine ever built.
56
150133
3811
yapılmış en karmaşık uçan makinedir.
02:46
And in the astronaut business,
we have a saying, which is,
we have a saying, which is,
57
153968
3337
Astronotluk mesleğinde bir söz vardır:
02:49
there is no problem so bad
58
157305
1968
Daha kötü hale getirebileceğin
kadar kötü olan bir problem yoktur.
02:51
that you can't make it worse.
59
159273
2320
(Kahkahalar)
02:53
(Laughter)
60
161593
1238
02:55
And so you're very conscious in the cockpit;
61
162831
3102
Bu yüzden kokpitte çok dikkatlisinizdir,
02:58
you're thinking about all of the things
62
165933
1438
yapmanız gerekebilecek
02:59
that you might have to do,
63
167371
1191
her şeyi düşünüyorsunuzdur.
03:00
all the switches and all the
wickets you have to go through.
wickets you have to go through.
64
168562
2311
Tüm düğmeler ve geçmeniz
gereken tüm kapılar..
03:03
And as the time gets closer and closer,
65
170873
2193
Zaman yaklaştıkça,
03:05
this excitement is building.
66
173066
1669
heyecan da artar
03:06
And then about three and a
half minutes before launch,
half minutes before launch,
67
174735
2160
Fırlatmadan yaklaşık üç buçuk dakika önce,
03:09
the huge nozzles on the back,
68
176895
1807
arkadaki devasa lüleler,
03:10
like the size of big church bells,
69
178702
1684
büyük kilise çanları gibi
03:12
swing back and forth
70
180386
1129
ileriye ve geriye doğru sallanır
03:13
and the mass of them is such
71
181515
1345
ve kütleleri öyledir ki
03:15
that it sways the whole vehicle,
72
182860
1697
tüm aracı sallar,
03:16
like the vehicle is alive underneath you,
73
184557
2884
sanki altınızdaki araç canlıdır,
03:19
like an elephant getting up
off its knees or something.
off its knees or something.
74
187441
3654
sanki bir fil dizleri üzerine kalkar.
03:23
And then about 30 seconds before launch,
75
191095
2296
Sonra fırlatmadan
yaklaşık otuz saniye önce,
yaklaşık otuz saniye önce,
03:25
the vehicle is completely alive --
76
193391
1832
araç tamamen can bulmuştur,
03:27
it is ready to go --
77
195223
1207
gitmeye hazırdır.
03:28
the APUs are running,
78
196430
1161
Yardımcı güç üniteleri
03:29
the computers are all self-contained,
79
197591
1869
çalışır duruma gelir,
bilgisayarların hepsi
03:31
it's ready to leave the planet.
80
199460
1489
otomatik haldedir,
03:33
And 15 seconds before launch, this happens:
81
200949
3288
mekik gezegenden çıkmaya hazırdır.
Fırlatmadan 15 saniye
önce, şunlar olur:
önce, şunlar olur:
03:36
(Video) Voice: 12, 11, 10,
82
204237
4438
(Video) Ses: on iki, on bir, on,
03:40
nine, eight, seven, six --
83
208675
4028
dokuz, sekiz, yedi, altı --
03:44
(Space shuttle preparing for takeoff)
84
212703
2548
(Uzay mekiği kalkışa hazır)
03:47
-- start, two, one,
85
215251
2892
-- ateş, iki, bir,
03:50
booster ignition, and liftoff of
the space shuttle Discovery,
the space shuttle Discovery,
86
218143
4143
ek motorlar ateşlendi ve
Discovery uzay mekiği kalkıyor,
Discovery uzay mekiği kalkıyor,
uzay istasyonuna
03:54
returning to the space station, paving the way ...
87
222286
4031
geri dönüş için hazırlanıyor..
03:58
(Space shuttle taking off)
88
226317
11567
(Uzay mekiği fırlatılır)
04:11
Chris Hadfield: It is incredibly powerful
89
238901
2260
Chris Hadfield: Bunlardan birinin
güvertesinde olmak muhteşem.
güvertesinde olmak muhteşem.
04:13
to be on board one of these things.
90
241161
1803
04:15
You are in the grip of something
91
242964
2031
Sizden çok daha kuvvetli
04:17
that is vastly more powerful than yourself.
92
244995
2197
bir şeyin pençesindesinizdir.
04:19
It's shaking you so hard you can't focus
93
247192
2623
Sizi o kadar sert sallıyor ki
önünüzdeki araçlara odaklanamıyorsunuz.
04:22
on the instruments in front of you.
94
249815
1447
04:23
It's like you're in the jaws of some enormous dog
95
251262
2916
Sanki devasa bir köpeğin çenesindesiniz
04:26
and there's a foot in the small of your back
96
254178
2746
ve sırtınızdaki bir ayak
sizi boşluğa itiyor,
04:29
pushing you into space,
97
256924
1527
04:30
accelerating wildly straight up,
98
258451
2049
yukarı doğru vahşice hızlandırıyor,
04:32
shouldering your way through the air,
99
260500
1702
havadaki yolunuzu omuzluyor.
04:34
and you're in a very complex place --
100
262202
2531
Çok karmaşık bir yerdesiniz.
04:36
paying attention, watching the vehicle
101
264733
1805
Dikkat kesiliyorsunuz,
giderek büyüyen
04:38
go through each one of its wickets
102
266538
1651
bir gülümsemeyle
04:40
with a steadily increasing smile on your face.
103
268189
2421
aracın her bir kapıdan
geçişini izliyorsunuz.
04:42
After two minutes, those solid rockets explode off
104
270610
3197
İki dakika sonra,
bu katı roketler patlar
bu katı roketler patlar
04:46
and then you just have the liquid engines,
105
273807
2414
ve sadece sıvı motorlar kalır,
04:48
the hydrogen and oxygen,
106
276221
1453
hidrojen ve oksijen
04:49
and it's as if you're in a dragster
107
277674
1467
ve bu sanki
bir yarış aracının içinde,
04:51
with your foot to the floor
108
279141
1775
ayaklarınız yerdeyken
04:53
and accelerating like you've never accelerated.
109
280916
2419
hiç hızlanmadığınız
kadar hızlanıyorsunuz gibidir.
kadar hızlanıyorsunuz gibidir.
04:55
You get lighter and lighter,
110
283335
1315
Giderek hafifliyorsunuzdur,
04:56
the force gets on us heavier and heavier.
111
284650
2426
üzerinizdeki kuvvet gittikçe ağırlaşır.
04:59
It feels like
112
287076
1376
Sanki birisi üzerinize
05:00
someone's pouring cement on you or something.
113
288452
2084
beton gibi bir şey döküyordur.
05:02
Until finally,
114
290536
1284
Ta ki, sonunda
05:04
after about eight minutes and 40 seconds or so,
115
291820
2668
yaklaşık sekiz dakika ve 40 saniye sonra,
05:06
we are finally at exactly the right altitude,
116
294488
2195
en doğru irtifada,
05:08
exactly the right speed,
117
296683
2082
en doğru hızda,
doğru yöndeyizdir,
05:10
the right direction, the engine shut off,
118
298765
3080
motorlar kapanır
05:14
and we're weightless.
119
301845
2222
ve ağırlıksızızdır.
05:16
And we're alive.
120
304067
2902
Hayattayızdır.
05:19
It's an amazing experience.
121
306969
1456
Muhteşem bir deneyim.
05:20
But why would we take that risk?
122
308425
3308
Peki neden bu riski aldık ?
Neden bu kadar tehlikeli
05:23
Why would you do something that dangerous?
123
311733
3720
bir şeyi yapardınız ki ?
05:27
In my case the answer is fairly straightforward.
124
315453
2069
Benim açımdan cevap oldukça açık.
05:29
I was inspired as a youngster
125
317522
3054
Ben çocukken bunu yapmak istemiştim.
05:32
that this was what I wanted to do.
126
320576
1591
05:34
I watched the first people walk on the moon
127
322167
2193
İlk insanın ayda yürüdüğünü gördüm
05:36
and to me, it was just an obvious thing --
128
324360
2231
ve benim için bu açık bir şeydi.
05:38
I want to somehow turn myself into that.
129
326591
3002
Kendimi bir şekilde
astronota dönüştürmek istedim.
05:41
But the real question is,
130
329593
1182
Ama asıl soru,
05:42
how do you deal with the danger of it
131
330775
2615
bu tehlikeyle ve bunun
oluşturduğu korkuyla
oluşturduğu korkuyla
05:45
and the fear that comes from it?
132
333390
2156
nasıl başedebileceğindi.
05:47
How do you deal with fear versus danger?
133
335546
3698
Korku karşısında tehlike ile
nasıl baş edersin?
nasıl baş edersin?
05:51
And having the goal in mind,
thinking about where it might lead,
thinking about where it might lead,
134
339244
3067
Dünya'nın etrafında saniyede beş mil,
05:54
directed me to a life of
135
342311
1809
sekiz kilometre hızla dönen,
05:56
looking at all of the small details to allow
136
344120
3345
Dünya'yı günde 16 kez turlayan,
05:59
this to become possible,
137
347465
1701
güvertesinde yaptığımız 200 deneyle
06:01
to be able to launch and go
help build a space station
help build a space station
138
349166
2909
kainatın hangi maddelerden
06:04
where you are on board a million-pound creation
139
352075
2460
06:06
that's going around the world at five miles a second,
140
354535
2836
yapıldığını öğreten
milyon poundluk yaratığın güvertesinde,
06:09
eight kilometers a second,
141
357371
1375
06:10
around the world 16 times a day,
142
358746
2509
aklımda amacımla,
06:13
with experiments on board that are teaching us
143
361255
3985
bunun nelere yol açabileceğini,
bunun gerçekleşmesini
06:17
what the substance of the universe is made of
144
365240
1992
sağlayan bütün o küçük
06:19
and running 200 experiments inside.
145
367232
2586
detayları düşünüyordum.
06:22
But maybe even more importantly,
146
369818
1848
Fakat belki daha da önemlisi,
06:23
allowing us to see the world in a way
147
371666
3817
Dünya'yı, başka vesilelerle imkansız olan
06:27
that is impossible through any other means,
148
375483
2622
bir şekilde görmemizi sağlıyor;
06:30
to be able to look down
149
378105
1539
aşağı baktığınızda
06:31
and have -- if your jaw could drop, it would --
150
379644
3303
ağzınız açılabilse, açılırdı.
06:35
the jaw-dropping gorgeousness of the turning orb
151
382947
3990
Kendiliğinden çalışan
fantastik, sürekli değişen
bir sanat galerisine benzeyen
06:39
like a self-propelled art gallery of fantastic,
152
386937
4763
ve dönen bir kürenin
-ki bu Dünya'nın kendisidir-
06:43
constantly changing beauty that is the world itself.
153
391700
3711
ağızları açık bırakan
görkemine bakmanızı sağlıyor.
Hızı nedeniyle, yarım bir yıl boyunca
06:47
And you see, because of the speed,
154
395411
1535
06:49
a sunrise or a sunset every 45 minutes
155
396946
3826
gün doğumunu ve batımını 45 dk'da bir
görürsünüz.
görürsünüz.
06:52
for half a year.
156
400772
3169
06:56
And the most magnificent part of all that
157
403941
2451
Bunların içinde en harikası
06:58
is to go outside on a spacewalk.
158
406392
2799
dışarı uzay yürüyüşüne çıkmak.
07:01
You are in a one-person spaceship
159
409191
5408
Tek kişilik bir uzay gemisindesiniz,
07:06
that is your spacesuit,
160
414599
1468
o da uzay giysiniz
07:08
and you're going through space with the world.
161
416067
3764
ve Dünya ile birlikte
uzayda sürükleniyorsunuz.
uzayda sürükleniyorsunuz.
Tamamen farklı bir bakış açısı,
07:12
It's an entirely different perspective,
162
419831
1753
07:13
you're not looking up at the universe,
163
421584
1415
kainata bakmıyorsunuz,
07:15
you and the Earth are going
through the universe together.
through the universe together.
164
422999
3482
sen ve Dünya birlikte
kainatta sürükleniyorsunuz.
kainatta sürükleniyorsunuz.
07:18
And you're holding on with one hand,
165
426481
1799
Tek elle tutunuyorsunuz,
07:20
looking at the world turn beside you.
166
428280
2124
arkanızda dönen Dünya'ya bakıyorsunuz.
07:22
It's roaring silently
167
430404
3792
O yanınızdan renkleri ve desenleri ile
07:26
with color and texture as it pours by
168
434196
2769
büyüleyici bir şekilde akarken
07:29
mesmerizingly next to you.
169
436965
1976
sessizce gürlüyor.
07:31
And if you can tear your eyes away from that
170
438941
2686
Eğer gözlerinizi ondan alıp
07:33
and you look under your arm
171
441627
1462
kolunuzun altından
her şeyin ötesine bakabilirseniz,
her şeyin ötesine bakabilirseniz,
07:35
down at the rest of everything,
172
443089
2238
07:37
it's unfathomable blackness,
173
445327
5397
elinizi içine batırabileceğinizi
hissettiren dokusuyla
07:42
with a texture you feel like you
could stick your hand into.
could stick your hand into.
174
450724
3068
akıl almaz bir siyahlık vardır.
07:45
and you are holding on with one hand,
175
453792
2415
Tek elle tutunuyorsunuz,
diğer yedi milyar insanla
07:48
one link to the other seven billion people.
176
456207
2425
aranızdaki tek bir bağlantı..
07:50
And I was outside on my first spacewalk
177
458632
2138
İlk uzay yürüyüşüme çıkmıştım,
07:52
when my left eye went blind,
178
460770
3776
sol gözüm kör oldu.
07:56
and I didn't know why.
179
464546
1670
Nedenini bilmiyordum.
07:58
Suddenly my left eye slammed shut
180
466216
1610
Aniden sol gözüm büyük bir acıyla kapandı
08:00
in great pain
181
467826
1124
08:01
and I couldn't figure out why my eye wasn't working.
182
468950
4059
ve gözümün neden
göremediğini anlayamadım.
göremediğini anlayamadım.
Şimdi ne yapacağım diye düşündüm.
08:05
I was thinking, what do I do next?
183
473009
1356
08:06
I thought, well maybe that's why we have two eyes,
184
474365
2255
Demek ki bu yüzden iki
gözümüz var diye düşündüm
gözümüz var diye düşündüm
08:08
so I kept working.
185
476620
1253
ve çalışmaya devam ettim.
08:10
But unfortunately, without gravity,
186
477873
3339
Ama maalesef, yerçekimi olmadan
08:13
tears don't fall.
187
481212
1930
göz yaşları dökülmüyor.
08:15
So you just get a bigger and
bigger ball of whatever that is
bigger ball of whatever that is
188
483142
3024
O yüzden gözünüzün üstünde
göz yaşınızla karışmış o şey
göz yaşınızla karışmış o şey
08:18
mixed with your tears on your eye
189
486166
2008
her ne ise gittikçe büyür
08:20
until eventually, the ball becomes so big
190
488174
2478
nihayetinde, göz o kadar büyür ki
08:22
that the surface tension takes it
across the bridge of your nose
across the bridge of your nose
191
490652
2561
yüzey gerilimi onu küçük bir çağlayan gibi
08:25
like a tiny little waterfall
192
493213
1734
burun köprünüze getirir
08:27
and goes "goosh" into your other eye,
193
494947
2075
ve diğer gözünüze yapışır
08:29
and now I was completely blind
194
497023
3467
ve şimdi uzay gemisinin dışında
08:32
outside the spaceship.
195
500490
3098
tamamen kördüm.
08:35
So what's the scariest thing you've ever done?
196
503588
2579
Yaptığınız en korkunç şey neydi?
08:38
(Laughter)
197
506167
3702
(Kahkaha)
Belki de örümceklerdir.
08:42
Maybe it's spiders.
198
509869
1480
08:43
A lot of people are afraid of spiders.
199
511349
1529
Birçok insan örümceklerden korkar.
08:45
I think you should be afraid of spiders --
200
512878
1729
Bence örümceklerden korkmalısınız --
08:46
spiders are creepy and they've got long, hairy legs,
201
514607
2683
örümcekler korkunçtur ve
uzun kıllı bacakları vardır
uzun kıllı bacakları vardır
08:49
and spiders like this one, the brown recluse --
202
517290
3427
ve bunun gibi örümcekler,
kahverengi keşiş.
kahverengi keşiş.
08:52
it's horrible. If a brown recluse bites you,
203
520717
2142
Korkunç. Kahverengi keşiş sizi ısırırsa
08:55
you end with one of these
horrible, big necrotic things
horrible, big necrotic things
204
522859
1734
bacağınızda korkunç, büyük nekrotik şeylerden olur
08:56
on your leg
205
524593
1103
08:57
and there might be one right now
206
525696
1253
ve aslında, şu anda bir tanesi
08:59
sitting on the chair behind you, in fact.
207
526949
3078
arkanızdaki koltukta oturuyor olabilir.
09:02
And how do you know?
208
530027
1085
Bunu nereden bileceksiniz?
09:03
And so a spider lands on you,
209
531112
1374
Örümceğin biri üzerinize iner
09:04
and you go through this great, spasmy attack
210
532486
2041
ve ağrılı şoklardan yaşarsınız
09:06
because spiders are scary.
211
534527
1728
çünkü örümcekler korkutucudur.
09:08
But then you could say, well
is there a brown recluse
is there a brown recluse
212
536255
2504
Ama diyebilirsiniz ki,
peki arkamdaki koltukta
peki arkamdaki koltukta
kahverengi keşiş var mı yok mu?
09:10
sitting on the chair beside me or not?
213
538759
1375
09:12
I don't know. Are there brown recluses here?
214
540134
2014
Bilmiyorum. Burada
kahverengi keşişler var mı?
kahverengi keşişler var mı?
09:14
So if you actually do the research, you find out that
215
542148
2683
Eğer araştırırsanız, dünyada
09:17
in the world there are about
50,000 different types of spiders,
50,000 different types of spiders,
216
544831
3045
yaklaşık 50.000 farklı örümcek
çeşidi olduğunu bulursunuz
çeşidi olduğunu bulursunuz
09:20
and there are about two dozen that are venomous
217
547876
2675
ve 50.000'den yaklaşık iki düzinesi
09:22
out of 50,000.
218
550551
1351
zehirlidir.
09:24
And if you're in Canada, because of the cold winters
219
551902
2368
Eğer Kanada'da iseniz, soğuk kışlar nedeniyle
09:26
here in B.C., there's about 720,
730 different types of spiders
730 different types of spiders
220
554270
4480
burada, Britanya Kolumbiyası'nda
720, 730 farklı örümcek çeşidi bulunur
09:30
and there's one -- one --
221
558750
1902
ve bir tanesi,
bir tanesi zehirlidir
09:32
that is venomous,
222
560652
859
09:33
and its venom isn't even fatal,
223
561511
1706
ve zehiri ölümcül değil,
09:35
it's just kind of like a nasty sting.
224
563217
1901
sadece iğrenç bir iğne gibi.
09:37
And that spider -- not only that,
225
565118
1925
Bu örümcek -- sadece bu değil,
09:39
but that spider has beautiful markings on it,
226
567043
3213
ama bu örümceğin üzerinde
güzel işaretler var.
güzel işaretler var.
"Tehlikeliyim. sırtımda büyük
09:42
it's like "I'm dangerous. I got a big radiation
symbol on my back, it's the black widow."
symbol on my back, it's the black widow."
227
570256
4148
radyasyon işareti var,
kara dul." der gibi.
09:46
So, if you're even slightly careful
228
574404
2258
Eğer daha dikkatli olursanız
09:48
you can avoid running into the one spider --
229
576662
2442
yere yakın yaşayan bu
09:51
and it lives close the ground,
230
579104
2146
örümcekle karşılaşmayabilirsiniz,
09:53
you're walking along, you are
never going to go through
never going to go through
231
581250
2452
karadulun ısıracağı bir örümcek ağına
09:55
a spider web where a black widow bites you.
232
583702
1850
yakalanmaktan kurtulabilirsiniz.
09:57
Spider webs like this, it doesn't build those,
233
585552
1973
Örümcek ağları bunun gibidir,
direkt bunları yapmaz,
09:59
it builds them down in the corners.
234
587525
1630
aşağı doğru köşelerden yapar.
10:01
And its a black widow because
235
589155
1592
Adı Kara Dul' dur çünkü
10:02
the female spider eats the male;
236
590747
1339
dişisi erkeğini yer,
10:04
it doesn't care about you.
237
592086
1791
sizi önemsemez.
10:06
So in fact,
238
593877
1465
Yani aslında,
10:07
the next time you walk into a spiderweb,
239
595342
2299
bir örümcek ağına yakalanırsanız,
10:09
you don't need to panic and go
with your caveman reaction.
with your caveman reaction.
240
597641
3875
panik yapmanıza ve mağara adamı
tepkilerinize gerek yok.
tepkilerinize gerek yok.
10:13
The danger is entirely different than the fear.
241
601516
4589
Tehlike korktuğunuzdan tamamen farklıdır.
10:18
How do you get around it, though?
242
606105
2333
Peki ondan nasıl kurtulursunuz?
Davranışınızı nasıl değiştirirsiniz?
10:20
How do you change your behavior?
243
608438
1254
10:21
Well, next time you see a spiderweb,
244
609692
1484
Bir daha örümcek ağı görürseniz
10:23
have a good look, make sure
it's not a black widow spider,
it's not a black widow spider,
245
611176
2214
dikkatli bakın, kara dul
örümceği olmadığına emin olun
örümceği olmadığına emin olun
10:25
and then walk into it.
246
613390
1792
ve sonra içinden geçin.
10:27
And then you see another spiderweb
247
615182
1638
Sonra başka bir örümcek ağı görünce
10:29
and walk into that one.
248
616820
1222
onun da içinden geçin.
10:30
It's just a little bit of fluffy stuff. It's not a big deal.
249
618042
2246
Yumuşak bir şey. Mühim değil.
10:32
And the spider that may come out is
no more threat to you than a lady bug
no more threat to you than a lady bug
250
620288
3516
Çıkacak olan örümcek bundan sonra
size bir uğurböceği veya bir kelebekten
10:36
or a butterfly.
251
623804
2868
farklı gelmeyecektir.
10:38
And then I guarantee you if you
walk through 100 spiderwebs
walk through 100 spiderwebs
252
626672
2928
Ve garanti ediyorum, 100
örümcek ağından geçtikten sonra
örümcek ağından geçtikten sonra
10:41
you will have changed
253
629600
1588
temel insani davranışınız
10:43
your fundamental human behavior,
254
631188
2555
mağara adamı tepkileriniz
10:45
your caveman reaction,
255
633743
1505
değişecektir
10:47
and you will now be able to walk
in the park in the morning
in the park in the morning
256
635248
2827
ve örümcek ağından endişe etmeden
10:50
and not worry about that spiderweb --
257
638075
1789
gündüz parkta yürüyebileceksiniz
10:52
or into your grandma's attic or whatever,
258
639864
2460
ya da büyükannenizin çatı arasında,
10:54
into your own basement.
259
642324
5085
kendi bodrumunuzda...
10:59
And you can apply this to anything.
260
647409
3511
Bunu her şeye uygulayabilirsiniz.
11:03
If you're outside on a spacewalk and you're blinded,
261
650920
2815
Eğer uzay yürüyüşüne çıkmış
ve kör olmuşsanız
ve kör olmuşsanız
11:05
your natural reaction would be to panic, I think.
262
653735
2624
doğal tepkiniz panik yapmak
olacaktır, sanırım.
olacaktır, sanırım.
11:08
It would make you nervous and worried.
263
656359
2060
Bu sizi endişelendirir ve korkutur.
11:10
But we had considered all the venom,
264
658419
2488
Fakat biz tüm kötülükleri dikkate aldık
11:13
and we had practiced with a whole
variety of different spiderwebs.
variety of different spiderwebs.
265
660907
2881
ve çok çeşitli örümcek ağlarını çalıştık.
11:15
We knew everything there is to know
266
663788
1734
Uzay kıyafeti hakkında
bilinmesi gereken
bilinmesi gereken
11:17
about the spacesuit
267
665522
1458
her şeyi biliyorduk
11:19
and we trained underwater thousands of times.
268
666980
2513
ve su altında binlerce kez
alıştırma yaptık.
alıştırma yaptık.
11:21
And we don't just practice things going right,
269
669493
1731
Ve sadece düzgün giden
şeyleri çalışmıyoruz,
şeyleri çalışmıyoruz,
11:23
we practice things going wrong all the time,
270
671224
2824
daima ters giden şeyleri çalışıyoruz,
11:26
so that you are constantly walking
through those spiderwebs.
through those spiderwebs.
271
674048
3264
yani sürekli bu örümcek
ağlarına doğru yürüyoruz.
ağlarına doğru yürüyoruz.
Sadece su altında değil,
11:29
And not just underwater, but
also in virtual reality labs
also in virtual reality labs
272
677312
3077
kask ve eldivenlerimizle
sanal gerçeklik laboratuvarlarındaydık,
11:32
with the helmet and the gloves
273
680389
1391
böylece gerçek olduğunu hissediyorsunuz.
11:33
so you feel like it's realistic.
274
681780
1407
11:35
So when you finally actually
get outside on a spacewalk,
get outside on a spacewalk,
275
683187
3328
Yani nihayetinde gerçekten
uzay yürüyüşüne çıktığınızda,
uzay yürüyüşüne çıktığınızda,
11:38
it feels much different than it would
276
686515
1962
eğer ilk dışarı çıkışınız ise
11:40
if you just went out first time.
277
688477
1838
olması gerekenden çok farklı hissettiriyor.
11:42
And even if you're blinded,
278
690315
1761
Kör olsanız bile
11:44
your natural, panicky reaction doesn't happen.
279
692076
3646
doğal, panik tepkiniz meydana gelmez.
Etrafa bir bakar ve:
11:47
Instead you kind of look around and go,
280
695722
1359
11:49
"Okay, I can't see,
281
697081
1652
"Tamam, göremiyorum,
11:50
but I can hear, I can talk,
282
698733
2422
ama duyabiliyorum, konuşabiliyorum,
11:53
Scott Parazynski is out here with me.
283
701155
1729
Scott Parazynski benimle birlikte orada.
11:55
He could come over and help me."
284
702884
1431
Gelip bana yardım
edebilir." diyorsunuz.
edebilir." diyorsunuz.
11:56
We actually practiced incapacitated crew rescue,
285
704315
3914
Biz acizce mahsur kalan mürettebatı
kurtarma uygulamaları yaptık
12:00
so he could float me like a blimp
286
708229
1791
o yüzden mecbur kalırsa
beni balon gibi yüzdürüp
12:02
and stuff me into the airlock if he had to.
287
710020
2175
havasız odaya tıkabilirdi.
12:04
I could find my own way back.
288
712195
2200
Kendi yolumu bulabilirdim.
12:06
It's not nearly as big a deal.
289
714395
1370
Çok büyük bir olay değildi.
12:07
And actually, if you keep on crying for a while,
290
715765
2022
Aslında, bir süre
ağlamaya devam ederseniz,
ağlamaya devam ederseniz,
12:09
whatever that gunk was that's
in your eye starts to dilute
in your eye starts to dilute
291
717787
2395
gözünüzdeki o çapak her ne ise
etkisini azaltmaya başlar
etkisini azaltmaya başlar
12:12
and you can start to see again,
292
720182
1520
ve tekrar görmeye başlarsın
12:13
and Houston, if you negotiate with them,
293
721702
2067
ve Houston, onlarla anlaşırsanız,
12:15
they will let you then keep working.
294
723769
2997
çalışmaya devam etmenize izin verirler.
12:18
We finished everything on the spacewalk
295
726766
2059
Uzay yürüyüşünde her şeyi bitirdik
12:21
and when we came back inside,
296
728825
1597
ve içeriye geri döndüğümüzde,
12:22
Jeff got some cotton batting and took
the crusty stuff around my eyes,
the crusty stuff around my eyes,
297
730422
3723
Jeff gözümün etrafındaki
kabuğumsu şeyi pamukla aldı
kabuğumsu şeyi pamukla aldı
12:26
and it turned out it was just the anti-fog,
298
734145
2452
ve gözüme kaçan şeyin
yağ ve sabun karşımı olan
yağ ve sabun karşımı olan
12:28
sort of a mixture of oil and soap, that got in my eye.
299
736597
3447
buğu giderici olduğunu anladık.
12:32
And now we use Johnson's No More Tears,
300
740044
3548
Ve şimdi Johnson'ın No More Tears
(Göz Yaşına Son) ürününü kullanıyoruz,
(Göz Yaşına Son) ürününü kullanıyoruz,
12:35
which we probably should've been using
301
743592
1315
ki bunu galiba en başından
kullanmamız gerekirdi. (Kahkaha)
kullanmamız gerekirdi. (Kahkaha)
12:37
right from the very beginning. (Laughter)
302
744907
3636
12:40
But the key to that is
303
748543
4946
Bunun kilit noktası
12:45
by looking at the difference
304
753489
1555
öngörülen tehlike ve asıl
12:47
between perceived danger and actual danger,
305
755044
1995
tehlike arasındaki farka bakmaktır,
12:49
where is the real risk?
306
757039
1367
asıl risk nerede?
12:50
What is the real thing that you should be afraid of?
307
758406
2054
Korkmanız gereken asıl şey nedir?
12:52
Not just a generic fear of bad things happening.
308
760460
2768
Kötü olaylara karşı genel bir korku değil.
12:55
You can fundamentally change
your reaction to things
your reaction to things
309
763228
2367
Olaylara karşı tepkinizi
tamamen değiştirebilirsiniz
tamamen değiştirebilirsiniz
12:57
so that it allows you to go places
310
765595
2937
böylece, aksi taktirde mahrum
olacağınız yerlere gitmenize,
olacağınız yerlere gitmenize,
13:00
and see things and do things
311
768532
1637
bir şeyler görmenize ve
bir şeyleri yapmanıza
13:02
that otherwise would be completely denied to you ...
312
770169
2496
olanak sağlar.
13:04
where you could see the
hardpan south of the Sahara,
hardpan south of the Sahara,
313
772665
3347
Mesela; Sahra'nın
güneyindeki sert toprağı,
güneyindeki sert toprağı,
13:08
or you can see New York City
314
776012
1952
veya New York'u
13:10
in a way that is almost dreamlike,
315
777964
2099
rüyadaymış gibi görmeyi
13:12
or the unconscious gingham
of Eastern Europe fields
of Eastern Europe fields
316
780063
4523
ve bilinçsizce alacalanmış
Avrupa tarlalarını
Avrupa tarlalarını
13:16
or the Great Lakes
317
784586
2131
veya küçük göletlerden oluşan
13:18
as a collection of small puddles.
318
786717
2741
Büyük Gölleri...
13:21
You can see the fault lines of San Francisco
319
789473
3230
San Francisco'nun fay hatlarını
13:24
and the way the water pours out under the bridge,
320
792703
1898
ve köprünün altından suyun akışını..
13:26
just entirely different
321
794601
1732
Korkunuzu yenmenin
13:28
than any other way that you could have
322
796333
1669
bir yolunu bulabilirseniz
13:30
if you had not found a way to conquer your fear.
323
798002
3283
görebileceğiniz diğer yollarda
olamayacak kadar
olamayacak kadar
farklı görürsünüz.
13:33
You see a beauty that otherwise
324
801285
2439
Aksi taktirde hiç olmayacak
bir güzellikte görürsünüz.
13:35
never would have happened.
325
803724
2477
Sonunda eve dönme zamanıdır.
13:39
It's time to come home at the end.
326
807694
1754
Bu bizim uzay gemimiz,
13:41
This is our spaceship,
327
809448
1319
Soyuz, şu küçük olan.
13:42
the Soyuz, that little one.
328
810767
1107
13:44
Three of us climb in,
329
811874
1465
Üçümüz içeri tırmandık
13:45
and then this spaceship detaches from the station
330
813339
2452
ve uzay gemisi istasyondan ayrıldı
13:47
and falls into the atmosphere.
331
815791
1670
ve atmosfere düştü.
13:49
These two parts here
332
817461
1622
Buradaki iki parça
13:51
actually melt, we jettison them and they burn up
333
819083
2164
tamamen erir, onları atarız ve
13:53
in the atmosphere.
334
821247
1082
atmosferde yanarlar.
13:54
The only part that survives is the little bullet
335
822329
2253
Tek hayatta kalan şey içinde yol aldığımız
13:56
that we're riding in,
336
824582
1176
küçük mermidir
13:57
and it falls into the atmosphere,
337
825758
2038
ve atmosfere düşüyordur
13:59
and in essence
338
827796
1576
ve esas itibariyle
14:01
you are riding a meteorite home,
339
829372
3561
göktaşına binmiş eve gidiyorsunuzdur
14:05
and riding meteorites is scary,
340
832933
2933
ve göktaşına binmek korkunçtur
14:08
and it ought to be.
341
835866
1513
öyle de olmalıdır.
14:09
But instead of riding into the atmosphere
342
837379
2239
Atmosferde yol almak yerine,
-tıpkı sizin
14:11
just screaming, like you would
343
839618
1238
kendinizi aniden Dünya'ya
14:13
if suddenly you found yourself riding a meteorite
344
840856
2345
düşen bir gök taşında bulursanız
14:15
back to Earth -- (Laughter) --
345
843201
2930
yapacağınız şey gibi-
çığlık atmak...
14:18
instead, 20 years previously
346
846131
2424
(Kahkahalar)
20 yıl öncesinden
14:20
we had started studying Russian,
347
848555
2616
Rusça öğrenmeye başladık
14:23
and then once you learn Russian, then we
348
851171
2580
ve Rusça öğrendikten sonra biz
14:25
learned orbital mechanics in Russian,
349
853751
2514
Rusya'da yörüngesel mekanik öğrendik
14:28
and then we learned vehicle control theory,
350
856265
2970
ve sonra araç kontrol teorisi öğrendik
14:31
and then we got into the simulator
351
859235
1469
ve sonra simülatör kullandık
14:32
and practiced over and over and over again.
352
860704
2572
ve defalarca tekrar ettik.
14:35
And in fact, you can fly this meteorite
353
863276
2010
Aslında bu göktaşını sürebiliyorsunuz
14:37
and steer it and land in about a 15-kilometer circle
354
865286
2209
ve dünyada 15 kilometrelik
bir daireye yönlendirip
bir daireye yönlendirip
14:39
anywhere on the Earth.
355
867495
1424
indirebiliyorsunuz.
14:41
So in fact, when our crew was coming back
356
868919
2925
Aslında, ekibimiz Soyuz içerisinde
14:44
into the atmosphere inside the Soyuz,
357
871844
2560
atmosfere geri döndüğünde,
14:46
we weren't screaming, we were laughing;
358
874404
2376
çığlık atmıyorduk, gülüyorduk,
14:48
it was fun.
359
876780
1068
eğlenceliydi.
14:50
And when the great big parachute opened,
360
877848
1928
Büyük paraşüt açıldığında,
14:51
we knew that if it didn't open
361
879776
1219
açılmazsa ikinci bir paraşüt
olduğunu biliyorduk
olduğunu biliyorduk
14:53
there's a second parachute,
362
880995
1215
14:54
and it runs on a nice little clockwork mechanism.
363
882210
2181
ve bu güzel bir saat mekanizmasında çalışıyor.
14:56
So we came back, we came thundering back
364
884391
2382
Geri döndük, gürültülü bir şekilde
14:58
to Earth and this is what it looked like
365
886773
1886
Dünya'ya geri döndük
ve Soyuz içerisinde
ve Soyuz içerisinde
15:00
to land in a Soyuz, in Kazakhstan.
366
888659
2600
Kazakistan'a inmek böyle görünüyordu.
15:03
(Video) Reporter: And you can see one of those
367
891259
2023
(Video) Muhabir: Arama kurtarma
helikopterinden
helikopterinden
15:05
search and recovery helicopters, once again
368
893282
2716
birini görebiliyorsunuz
ve bir kez daha bu helikopter
15:08
that helicopter part of dozen such Russian
369
895998
3011
bir düzine Rus Mi-8
15:11
Mi-8 helicopters.
370
899009
4628
helikopterinin bir parçası.
15:15
Touchdown -- 3:14 and 48 seconds,
371
903637
3909
İniş -- 3:14 ve 48 saniye
öğleden önce, Merkezi Saat.
15:19
a.m. Central Time.
372
907546
1475
CH: Ve taklalar atıyorsunuz.
15:21
CH: And you roll to a stop
373
909021
1171
Sanki birisi
15:22
as if someone threw your
spaceship at the ground
spaceship at the ground
374
910192
1669
uzay geminizi yere fırlatmış
15:24
and it tumbles end over end,
375
911861
1382
ve o da yanlamasına
15:25
but you're ready for it
376
913243
1006
taklalar atıyor fakat
15:26
you're in a custom-built seat,
377
914249
1376
bunun için hazırsınız
15:27
you know how the shock absorber works.
378
915625
1437
özel yapım bir koltuktasınız,
15:29
And then eventually the Russians reach in,
379
917062
1991
yani şok emici çalışıyor.
15:31
drag you out,
380
919053
1158
Nihayetinde Ruslar sizi
15:32
plunk you into a chair,
381
920211
1700
dışarı sürüklüyor,
15:34
and you can now look back at
382
921911
3443
sizi bir koltuğa bağlıyor
ve şimdi geriye baktığınızda
15:37
what was an incredible experience.
383
925354
3182
bu inanılmaz bir deneyimdir.
15:40
You have taken the dreams of that
384
928536
1967
Dokuz yaşındaki bir çocuğun
15:42
nine-year-old boy,
385
930503
1612
imkansız ve göz korkutan derecede
15:44
which were impossible
386
932115
1639
15:45
and dauntingly scary,
387
933754
2890
korkunç, göz korkutan derecede
dehşet verici
dehşet verici
15:48
dauntingly terrifying,
388
936644
1700
hayallerini aldınız
ve bunu uygulamaya koydunuz
15:50
and put them into practice,
389
938344
2724
15:53
and figured out a way to reprogram yourself,
390
941068
3233
ve kendini tekrar programlamanın,
asıl korkunu yenmenin bir yolunu buldunuz
15:56
to change your primal fear
391
944301
2128
15:58
so that it allowed you to come back
392
946429
2899
ve böylece aksi taktirde
16:01
with a set of experiences and a level of inspiration
393
949328
3940
mümkün olmayacak bir dizi deneyim
ve diğer insanlar için fikirler
16:05
for other people
394
953268
1343
16:06
that never could have been possible otherwise.
395
954611
3126
ile geri dönmeni sağladı.
16:11
Just to finish, they asked me to play that guitar.
396
959120
6227
Bitirmeden önce gitar çalmamı istediler.
16:17
I know this song,
397
965347
2260
Bu şarkıyı biliyorum
16:19
and it's really a tribute to the genius
398
967607
5220
ve gerçekten David Bowie'nin
kendi dehasına bir övgüdür.
16:25
of David Bowie himself,
399
972827
2033
16:27
but it's also, I think,
400
974860
1913
Ayrıca bence,
kainatı keşfeden makineler olmadığımız
16:28
a reflection of the fact that we are not machines
401
976773
2438
gerçeğinin bir yansımasıdır.
16:31
exploring the universe,
402
979211
1333
16:32
we are people,
403
980544
1113
Biz insanız
16:33
and we're taking
404
981657
2164
ve adapte olabilme kabiliyetimizi,
16:36
that ability to adapt
405
983821
2176
anlama kabiliyetimizi
16:38
and that ability to understand
406
985997
1530
ve kendi öz algımızı
16:39
and the ability to take
407
987527
1976
16:41
our own self-perception into a new place.
408
989503
4359
yeni bir yere getiriyoruz.
16:46
(Music)
409
994369
5730
(Gitar sesi)
16:52
♫ This is Major Tom to ground control ♫
410
1000099
4673
♫ Binbaşı Tom'dan arazi kontrolüne ♫
16:56
♫ I've left forevermore ♫
411
1004772
5059
♫ Sonsuza dek ayrıldım ♫
17:02
♫ And I'm floating in a most peculiar way ♫
412
1009831
6807
♫ Ve en garip şekilde süzülüyorum ♫
17:08
♫ And the stars look very different today ♫
413
1016638
7105
♫ Ve bugün yıldızlar
çok farklı görünüyor ♫
çok farklı görünüyor ♫
17:15
♫ For here am I floating in the tin can ♫
414
1023743
7454
♫ Burada teneke kutu
içinde mi süzülüyorum ♫
içinde mi süzülüyorum ♫
17:23
♫ A last glimpse of the world ♫
415
1031197
6830
♫ Dünya'nın son bir bakışı ♫
17:30
♫ Planet Earth is blue and
there's so much left to do ♫
there's so much left to do ♫
416
1038027
7178
♫ Dünya Gezegeni mavi ve
geride yapacak çok şey kaldı ♫
geride yapacak çok şey kaldı ♫
17:38
(Music)
417
1045820
18963
(Müzik)
17:56
Fear not.
418
1064783
1526
Korkmayın.
17:58
(Applause)
419
1066309
13243
(Alkışlar)
18:11
That's very nice of you. Thank you very much.
420
1079552
3186
Çok incesiniz. Çok teşekkür ederim.
18:14
Thank you.
421
1082738
2167
Teşekkür ederim.
ABOUT THE SPEAKER
Chris Hadfield - AstronautTweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space.
Why you should listen
“Good morning, Earth.” That is how Colonel Chris Hadfield, writing on Twitter, woke up the world every day while living aboard the International Space Station. In his five months on the ISS (including three as commander) Hadfield became a worldwide sensation, using social media to make outer space accessible and infusing a sense of wonder into the collective consciousness. Check out his cover version of David Bowie's "Space Oddity," sung while floating in his tin can, far above the world ...
Now back on our home planet, he continues to share the excitement of science and space travel. He's the author of the 2014 book An Astronaut's Guide to Life on Earth. As he says, "There are no wishy-washy astronauts. You don't get up there by being uncaring and blasé. And whatever gave you the sense of tenacity and purpose to get that far in life is absolutely reaffirmed and deepened by the experience itself." A photography geek, in 2014 he also published an album of his photos from the shuttle: You Are Here: Around the World in 92 Minutes.
Hadfield is also a font of Canadian firsts: He was Canada’s first shuttle mission specialist, and the first Canadian to board a Russian spacecraft (he helped build the Mir), do a spacewalk (he's done two), and of course, to command the International Space Station.
Chris Hadfield | Speaker | TED.com