Chris Hadfield: What I learned from going blind in space
Chris Hadfield: Những gì tôi học được khi ra ngoài không gian với đôi mắt bị mù
Tweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
mà các bạn từng làm?
thing that you've ever done?
mà các bạn từng trải qua?
phóng tàu con thoi
tôi lần đầu tiên bay vào vũ trụ
tỉ lệ rủi ro vào khoảng
-- 1 trên 35, 40
hôm ấy là một ngày tuyệt vời
ở Trung tâm Không gian Kennedy
bạn sẽ biết được
effortlessly, gloriously in space,
của tuổi thơ chúng ta
đã khoác bộ đồ ấy lên
bay đến mặt trăng.
nhìn từ xa,
đang chiếu sáng
ra khỏi hành tinh này
to dần lên
lên phía trên
bằng tay và đầu gối
rồi đặt mình xuống
cả cuộc đời
từ khi mới chín tuổi
rất phức tạp
phức tạp nhất của loài người
we have a saying, which is,
chúng tôi hay nói với nhau câu này,
tồi tệ hơn được nữa.
khi ở trong buồng lái
wickets you have to go through.
và những ô cửa mà bạn sẽ phải vượt qua
half minutes before launch,
trước khi phóng tàu
phía sau lưng
ngay phía dưới bạn vậy
off its knees or something.
đang vùng dậy hoặc tương tự như thế
trước khi khởi động,
đều đang tự vận hành
rời khỏi hành tinh này
điều này xảy ra:
the space shuttle Discovery,
và phóng tàu con thoi Discovery,
một cảm giác phi thường
những thứ như vậy
trong một thứ
vượt hơn cả bạn
bạn không thể tập trung
giữa hàm răng của một con chó khổng lồ
một cách điên cuồng
bay xuyên qua bầu trời
rất phức tạp...
dõi theo cả con tàu
một chiếc xe đua
được tăng tốc vậy.
ngày một lớn
hoặc đại loại như vậy
động cơ tự động tắt,
không trọng lực
lại mạo hiểm như vậy ?
làm một việc nguy hiểm như thế ?
câu trả lời khá rõ ràng
từ khi còn nhỏ
mà tôi muốn làm
đặt chân lên mặt trăng
thật hiển nhiên
phải trở thành như họ.
với những hiểm nguy
nỗi sợ và sự nguy hiểm?
thinking about where it might lead,
cân nhắc nó sẽ dẫn đến đâu
tất cả những chi tiết nhỏ
thành sự thực,
help build a space station
một trạm không gian
trên một tuyệt tác nặng hàng trăm tấn
5 dặm một giây,
được thực hiện
về những chất cấu thành vũ trụ
được tiến hành bên trong đó.
nhìn thế giới dưới một góc nhìn
dưới bất kì hình thức nào khác,
-- bạn sẽ phải há hốc mồm --
của thiên thể đang xoay này
đang tự vận hành,
liên tục đổi thay
nhờ vào vận tốc di chuyển,
cứ sau mỗi 45 phút
trạm không gian.
với cả thế giới.
lên vũ trụ
through the universe together.
du hành xuyên qua đó
could stick your hand into.
ta có thể sờ chạm
giờ đang nắm giữ
còn lại trên Trái Đất
tối sầm lại
tại sao con người có đến hai mắt
trong môi trường không trọng lực
bigger ball of whatever that is
cứ lớn dần lên
cái bọng trở nên quá lớn
across the bridge of your nose
đã ép nó trượt qua bên kia sống mũi
phía con mắt bên kia
cả hai bên mắt
mà bạn từng trải qua là gì?
với bộ chân dài đầy lông lá
con Brown Recluse (Nhện nâu ẩn dật)
Nếu bị một con như vậy cắn
horrible, big necrotic things
và trở thành thế này,
sau ghế bạn
bò lên người bạn
một cơn tê liệt đau khủng khiếp
is there a brown recluse
tự hỏi rằng, có thật là
ở đây không?
bạn sẽ biết rằng
50,000 different types of spiders,
50.000 loài nhện khác nhau
mùa đông rất lạnh
730 different types of spiders
có khoảng 720, 730 loài nhện khác nhau
thậm chí không gây chết người,
phía trên lưng
symbol on my back, it's the black widow."
phóng xạ trên lưng".
Vậy nên, nếu cẩn thận một chút
never going to go through
chứ không phải là xuyên qua
để mà bị cắn
những cái mạng nhện kiểu thế này
là vì
một cái mạng nhện
with your caveman reaction.
giật bắn mình hoảng sợ nữa
những hành vi bản năng này?
một cái mạng nhện
it's not a black widow spider,
đây không phải của con Black Widow
một cái mạng nhện khác
Chẳng có gì to tác.
no more threat to you than a lady bug
có thể cũng vô hại như một con bọ rùa
walk through 100 spiderwebs
100 cái màng nhện
của bạn
in the park in the morning
quanh vườn mỗi sáng
về những cái mạng nhện
hay bất cứ cái gì khác,
vào mọi thứ
với cả hai mắt đều mù
theo tôi nghĩ, sẽ là hoảng loạn
càng lo lắng và sợ hãi.
hết mọi loại nhện độc,
variety of different spiderwebs.
đủ loại mạng nhện rồi,
để làm đúng
những rủi ro,
through those spiderwebs.
những thứ mạng nhện như vậy
also in virtual reality labs
các phòng thí nghiệm thực tại ảo
get outside on a spacewalk,
bước ra ngoài không gian
trước kia
sẽ không còn nữa
nhìn xung quanh và nghĩ
bài tập giải cứu đồng đội rồi,
như một quả bóng
cái nút không khí nếu cần
cứ tiếp tục khóc một lúc nữa
in your eye starts to dilute
cuối cùng cũng sẽ phải tan ra thôi
với một chút thương lượng
quay trở lại công việc thôi
trong chuyến đi ấy
the crusty stuff around my eyes,
thứ chất nhầy đóng quanh mắt tôi
chỉ là hỗn hợp chống sương mù,
vô tình lọt vào mắt tôi
dầu Johnson's chống cay mắt
ngay từ đầu rồi. (Tiếng cười)
sự khác nhau giữa
và mối nguy hiểm thật sự
về những rủi ro
your reaction to things
những phản ứng của bản thân
có thể làm được
hardpan south of the Sahara,
phần đất nền ở phía nam Sahara
of Eastern Europe fields
đường đứt gãy ở San Francisco
tuôn ra dưới chân cầu
bạn có thể cố gắng làm
vượt qua nỗi sợ của mình
những vẻ đẹp
được chiêm ngưỡng
ra khỏi trạm không gian
và cháy rụi hoàn toàn
là viên đạn nhỏ
bay về nhà
thì cực kì đáng sợ
mình đang cưỡi một quả thiên thạch
bằng tiếng Nga
Lý Thuyết Điều Khiển Động Cơ,
trong máy giả lập
có thể cưỡi quả thiên thạch này
bên trong một đường tròn 15km
mà lại cười giỡn
nếu nó không mở
theo cơ chế đếm giờ
lao như sấm sét
và nó trông như thế này:
nhìn thấy một trong những
một lần nữa
nằm trong bộ 12 chiếc
theo múi giờ Central Time
spaceship at the ground
đã ném con tàu xuống mặt đất
như vậy
được thiết kế rất đặc thù
sẽ hoạt động thế nào
không thể tin được
chính bản thân mình
những nỗi sợ nguyên thủy
được trở lại
và một nguồn cảm hứng
đã không bao giờ có thể xảy ra
chơi một bản guitar
bày tỏ lòng kính trọng
rằng, chúng ta không phải những cỗ máy
về chính bản thân chúng ta
theo kiểu kì lạ nhất ♫
trong cái hộp thiếc ♫
there's so much left to do ♫
và vẫn còn nhiều lắm việc để làm ♫
ABOUT THE SPEAKER
Chris Hadfield - AstronautTweeting (and covering Bowie) from the International Space Station last year, Colonel Chris Hadfield reminded the world how much we love space.
Why you should listen
“Good morning, Earth.” That is how Colonel Chris Hadfield, writing on Twitter, woke up the world every day while living aboard the International Space Station. In his five months on the ISS (including three as commander) Hadfield became a worldwide sensation, using social media to make outer space accessible and infusing a sense of wonder into the collective consciousness. Check out his cover version of David Bowie's "Space Oddity," sung while floating in his tin can, far above the world ...
Now back on our home planet, he continues to share the excitement of science and space travel. He's the author of the 2014 book An Astronaut's Guide to Life on Earth. As he says, "There are no wishy-washy astronauts. You don't get up there by being uncaring and blasé. And whatever gave you the sense of tenacity and purpose to get that far in life is absolutely reaffirmed and deepened by the experience itself." A photography geek, in 2014 he also published an album of his photos from the shuttle: You Are Here: Around the World in 92 Minutes.
Hadfield is also a font of Canadian firsts: He was Canada’s first shuttle mission specialist, and the first Canadian to board a Russian spacecraft (he helped build the Mir), do a spacewalk (he's done two), and of course, to command the International Space Station.
Chris Hadfield | Speaker | TED.com