ABOUT THE SPEAKER
Jeff Iliff - Neuroscientist
Jeff Iliff is a neuroscientist who explores the unique functions of the brain.

Why you should listen
Neuroscientist Jeff Iliff 's research follows two main paths. The first is the exploration of how the brain’s support cells, called glia, contribute to maintaining the proper environment for neuronal function and how their failure in conditions like vascular dementia, stroke, and traumatic brain injury leads to neurodegeneration. The second seeks to define the basic cellular mechanisms by which brain blood flow is coordinated up and down the vascular tree. Now an Assistant Professor of Anesthesiology and Perioperative Medicine at Oregon Health & Science University, Jeff was a part of a University of Rochester Medical Center team that discovered a brain cleansing system, which they dubbed the “glymphatic system.”
More profile about the speaker
Jeff Iliff | Speaker | TED.com
TEDMED 2014

Jeff Iliff: One more reason to get a good night's sleep

Jeff Iliff: İyi bir gece uykusu çekmek için bir neden daha

Filmed:
5,135,628 views

Beyin vücuttaki enerji kaynağının dörtte birini kullanır, lakin bu vücut kütlesinin yüzde ikisine tekabül eder. Peki bu eşsiz organ hayati besinleri nasıl alır, belki de daha da önemlisi, bunlardan nasıl kurtulur? Yapılan yeni araştırmalar bunun uyku ile alakalı olduğunu söylüyor.
- Neuroscientist
Jeff Iliff is a neuroscientist who explores the unique functions of the brain. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
SleepUyku.
0
741
1642
Uyku.
00:14
It's something we spendharcamak about
a thirdüçüncü of our liveshayatları doing,
1
2383
2821
Hayatımızın üçte birini
bununla harcıyoruz.
00:17
but do any of us really understandanlama what it's all about?
2
5204
3321
Peki bunun ne demek olduğunu
gerçekten anlayan var mı?
00:20
Two thousandbin yearsyıl agoönce, GalenGalen,
3
8525
2215
İki bin yıl önce, Galen,
00:22
one of the mostçoğu prominentönemli medicaltıbbi researchersaraştırmacılar
4
10740
2140
kendisi eski çağda yaşamış
en önemli
00:25
of the ancienteski worldDünya,
5
12880
1059
tıbbi araştırmacılardan
birisidir,
00:26
proposedönerilen that while we're awakeuyanık,
6
13939
2319
uyanık haldeyken
00:28
our brain'sbeyni motivegüdü forcekuvvet, its juiceMeyve suyu,
7
16258
3362
beynimizin hareket gücünün, özsuyunun,
00:31
would flowakış out to all the other partsparçalar of the bodyvücut,
8
19620
2570
vücudumuzun diğer
bölümlerine doğru iletildiğini,
00:34
animatinghareketlendirme them but leavingayrılma the brainbeyin all driedkurutulmuş up,
9
22190
4014
onlara hayat verdiğini, ancak
beyni kuruttuğunu ileri sürdü,
00:38
and he thought that when we sleepuyku,
10
26204
1616
ve uyuduğumuz zaman
00:40
all this moistureNem that filleddolu the restdinlenme of the bodyvücut
11
27820
2538
bedenin kalanını dolduran nemin
00:42
would come rushingacele back,
12
30358
1744
geri geldiğini,
00:44
rehydratingnemlendirilmesi the brainbeyin
13
32102
1811
beyni sulandırdığını
00:46
and refreshingyenileme the mindus.
14
33913
2546
ve zihni tazelediğini düşündü.
00:48
Now, that soundssesleri completelytamamen ridiculousgülünç to us now,
15
36459
2421
Günümüzde bu bize tamamiyle saçma geliyor,
00:51
but GalenGalen was simplybasitçe tryingçalışıyor to explainaçıklamak
16
38880
2041
ancak Galen uyku hakkında
00:53
something about sleepuyku
17
40921
1607
her gün yaptığımız bir şeyi
00:54
that we all dealanlaştık mı with everyher day.
18
42528
2657
basitçe açıklamaya çalışıyordu.
00:57
See, we all know basedmerkezli on our ownkendi experiencedeneyim
19
45185
1924
Hepimiz kendi deneyimlerimize
dayanarak biliyoruz ki,
00:59
that when you sleepuyku, it clearstemizler your mindus,
20
47109
2712
uyuduğumuz zaman zihnimiz temizlenir
01:02
and when you don't sleepuyku,
21
49821
1462
ve uyumadığımız zaman ise
01:03
it leavesyapraklar your mindus murkykaranlık.
22
51283
2927
zihnimiz bulanık kalır.
01:06
But while we know a great dealanlaştık mı more about sleepuyku now
23
54210
2512
Şu anda uyku ile ilgili, Galen döneminden
01:08
than when GalenGalen was around,
24
56722
1804
çok daha fazlasını bilmemize rağmen
01:10
we still haven'tyok understoodanladım why it is that sleepuyku,
25
58526
2880
tüm yaptığımız faaliyetler
içerisinde neden sadece uykunun
01:13
of all of our activitiesfaaliyetler, has this incredibleinanılmaz
26
61406
2629
zihin için bu derece muhteşem
güçlendirici bir özelliğe
01:16
restorativerestoratif functionfonksiyon for the mindus.
27
64035
2719
sahip olduğunu anlamadık.
01:18
So todaybugün I want to tell you about
28
66754
1500
Bu nedenle bugün size
01:20
some recentson researchAraştırma
29
68254
1356
bu soruya ışık tutabilecek
01:21
that mayMayıs ayı sheddöken newyeni lightışık on this questionsoru.
30
69610
2758
son araştırmalardan bahsetmek istiyorum.
01:24
We'veBiz ettik foundbulunan that sleepuyku mayMayıs ayı actuallyaslında be
31
72368
3205
Uykunun beynin bazı temel ihtiyaçlarını
01:27
a kindtür of elegantzarif designdizayn solutionçözüm
32
75573
2373
karşılayabileceği türden
01:30
to some of the brain'sbeyni mostçoğu basictemel needsihtiyaçlar,
33
77946
2577
kolay etkili bir yol,
01:32
a uniquebenzersiz way that the brainbeyin
34
80523
1946
beynin tüm taleplerini yerine getiren
01:34
meetskarşılayan the highyüksek demandstalepler and the narrowdar marginsmarjlar
35
82469
2823
ve onu kıl payıyla da olsa
01:37
that setset it apartayrı from all the other organsorganları of the bodyvücut.
36
85292
4999
diğer tüm organlardan
ayrılmasını sağlayan eşsiz bir yöntemdir.
01:42
So almostneredeyse all the biologyBiyoloji that we observegözlemlemek
37
90291
3055
Yani gözlemlediğimiz kadarıyla
tüm bu biyolojik süreç,
01:45
can be thought of as a seriesdizi of problemssorunlar
38
93346
2454
bir problemler dizisi
ve de bu problemlerin
01:48
and theironların correspondinguyan solutionsçözeltiler,
39
95800
2041
çözümleri olarak düşünülebilir,
01:50
and the first problemsorun that everyher organorgan mustşart solveçözmek
40
97841
3480
ve her organın
halletmesi gereken ilk sorun
01:53
is a continuoussürekli supplyarz of nutrientsbesinler to fuelyakıt
41
101321
2498
tüm vücut hücrelerini çalıştırmak için
gerekli olan
01:56
all those cellshücreler of the bodyvücut.
42
103819
1741
besin takviyesinin sürekli
bir şekilde sağlanmasıdır.
01:57
In the brainbeyin, that is especiallyözellikle criticalkritik;
43
105560
2578
Özellikle bu süreç beyin için
daha önemlidir;
02:00
its intenseyoğun electricalelektrik activityaktivite useskullanımları up
44
108138
2217
beyindeki aşırı elektriksel
faaliyet sonucu
02:02
a quarterçeyrek of the body'svücudun entiretüm energyenerji supplyarz,
45
110355
2858
vücudun tüm enerji kaynağının
dörtte biri kullanılır.
02:05
even thoughgerçi the brainbeyin accountshesapları
46
113213
1630
Beynin, vücut kütlesinin
02:07
for only about two percentyüzde of the body'svücudun masskitle.
47
114843
3337
sadece yüzde ikisine
tekabül etmesine rağmen.
02:10
So the circulatorydolaşım systemsistem
48
118180
1612
Bu nedenle dolaşım sistemi
02:11
solvesçözer the nutrientbesin deliveryteslim problemsorun
49
119792
2431
vücudun her bir köşesine oksijen ve besin
02:14
by sendinggönderme bloodkan vesselsgemiler to supplyarz nutrientsbesinler
50
122223
2540
aktarımını sağlamak için kan damarları yardımıyla
02:16
and oxygenoksijen to everyher cornerköşe of our bodyvücut.
51
124763
3343
besin dolaşımı problemini çözmektedir.
02:20
You can actuallyaslında see it in this videovideo here.
52
128106
3014
Bu olayı bu videoda
bizzat görebilirsiniz.
02:23
Here, we're imaginggörüntüleme bloodkan vesselsgemiler
53
131120
1582
Burada, canlı bir
02:24
in the brainbeyin of a livingyaşam mousefare.
54
132702
2895
farenin beynindeki kan
damarlarını görüntülüyoruz.
02:27
The bloodkan vesselsgemiler formform a complexkarmaşık network
55
135597
2520
Kan damarları tüm
beyin hacmini dolduran
02:30
that fillsdolguları the entiretüm brainbeyin volumehacim.
56
138117
2348
karmaşık bir ağ oluşturur.
02:32
They startbaşlama at the surfaceyüzey of the brainbeyin,
57
140465
1801
Bu ağlar beynin yüzeyinde başlar,
02:34
and then they divedalış down into the tissuedoku itselfkendisi,
58
142266
2881
ve sonra beyin dokusunun
derinliklerine inerler
02:37
and as they spreadYAYILMIŞ out, they supplyarz nutrientsbesinler
59
145147
2361
ve de iyice yayılarak, besin ve oksijeni
02:39
and oxygenoksijen to eachher and everyher cellhücre in the brainbeyin.
60
147508
5765
beyindeki her hücreye ulaştırırlar.
02:45
Now, just as everyher cellhücre requiresgerektirir
61
153276
2970
Ayrıca, nasıl ki her bir hücre faaliyete
geçmek için
02:48
nutrientsbesinler to fuelyakıt it,
62
156246
1891
besine ihtiyaç duymaktadırlar,
02:50
everyher cellhücre alsoAyrıca producesüretir wasteatık as a byproductyan ürünü,
63
158137
3140
aynı zamanda bu hücreler yan ürün olarak
atık üretmektedirler
02:53
and the clearanceGümrükleme of that wasteatık
64
161277
1546
ve bu atığın dışarı atılması
02:55
is the secondikinci basictemel problemsorun
65
162823
2267
her organın çözmesi gereken
02:57
that eachher organorgan has to solveçözmek.
66
165090
2792
ikinci temel problemdir.
03:00
This diagramdiyagram showsgösterileri the body'svücudun lymphaticlenfatik systemsistem,
67
167882
2583
Bu diyagram, bu ihtiyacı karşılamak
üzere zaman içinde gelişen,
03:02
whichhangi has evolvedgelişti to meetkarşılamak this need.
68
170465
2430
vücudun lenf sistemini gösterir.
03:05
It's a secondikinci parallelparalel network of vesselsgemiler
69
172895
2812
Bu vücudun her yanına uzanan
03:07
that extendsuzanır throughoutboyunca the bodyvücut.
70
175707
2014
ikinci bir damar ağıdır.
03:09
It takes up proteinsproteinler and other wasteatık
71
177721
1957
Proteinleri ve diğer atıkları
03:11
from the spacesalanlarda betweenarasında the cellshücreler,
72
179678
1924
hücreler arasındaki boşluklardan alır,
03:13
it collectstoplar them, and then dumpsdöker them into the bloodkan
73
181602
2812
onları toplar ve imha edilmek üzere
03:16
so they can be disposedbertaraf of.
74
184414
2261
onları kana gönderir.
03:18
But if you look really closelyyakından at this diagramdiyagram,
75
186675
1789
Fakat bu diyagrama çok yakın bakarsanız,
03:20
you'llEğer olacak see something
76
188464
1394
pek de mantıklı olmayan
03:22
that doesn't make a lot of senseduyu.
77
189858
2328
bir şey göreceksiniz.
03:24
So if we were to zoomyakınlaştırma into this guy'sadam headkafa,
78
192186
2757
Eğer bu adamın kafasına yaklaşacak olursak,
03:27
one of the things that you would see there
79
194943
2193
orada göreceklerinizden birisi de
03:29
is that there are no lymphaticlenfatik vesselsgemiler in the brainbeyin.
80
197136
4162
beyinde hiç lenf damarının olmadığıdır.
03:33
But that doesn't make a lot of senseduyu, does it?
81
201298
3094
Ama bu hiç mantıklı değil, değil mi?
03:36
I mean, the brainbeyin is this intenselyyoğun bir şekilde activeaktif organorgan
82
204392
3205
Yani beyin, aşırı derecede aktif
bir organ olması nedeniyle
03:39
that producesüretir a correspondinglybuna
largegeniş amounttutar of wasteatık
83
207597
2565
etkili bir şekilde temizlenmesi gereken
03:42
that mustşart be efficientlyverimli biçimde clearedtemizlenir.
84
210162
2577
büyük miktarda atık üretir.
03:44
And yethenüz, it lacksyoksun lymphaticlenfatik vesselsgemiler, whichhangi meansanlamına geliyor that
85
212739
2962
Ve lenf damarlarının olmaması
03:47
the approachyaklaşım that the restdinlenme of the bodyvücut takes
86
215701
1796
vücudun geri kalanının atıkları
temizlerken
03:49
to clearingtakas away its wasteatık
87
217497
1985
kullandığı yöntemin, beyinde
03:51
won'talışkanlık work in the brainbeyin.
88
219482
3009
işe yaramayacağı anlamına geliyor.
03:54
So how, then, does the brainbeyin solveçözmek
89
222491
2048
Peki o zaman, beyin atık temizleme
03:56
its wasteatık clearanceGümrükleme problemsorun?
90
224539
1754
problemini nasıl çözüyor?
03:58
Well, that seeminglygörünüşte mundanedünyevi questionsoru
91
226293
3689
Görünüşte sıradan olan bu soru,
04:02
is where our groupgrup first jumpedatladı into this storyÖykü,
92
229982
3408
ekibimizin ilk işe koyulduğu nokta
olmuştur,
04:05
and what we foundbulunan
93
233390
2021
Sinirler ve kan damarları arasından
04:07
as we doveGüvercin down into the brainbeyin,
94
235411
2335
beynin derinlerine indikçe,
04:09
down amongarasında the neuronsnöronlar and the bloodkan vesselsgemiler,
95
237746
2891
bulduğumuz şey
04:12
was that the brain'sbeyni solutionçözüm
96
240637
2183
beynin bu atık temizleme problemine
04:15
to the problemsorun of wasteatık clearanceGümrükleme,
97
242820
2563
bulduğu çözüm oldu.
04:17
it was really unexpectedbeklenmedik.
98
245383
1817
Bu gerçekten umulmadık bir şeydi.
04:19
It was ingenioushünerli,
99
247200
2850
Dahiyane idi,
04:22
but it was alsoAyrıca beautifulgüzel.
100
250050
3118
fakat çok da güzeldi.
04:25
Let me tell you about what we foundbulunan.
101
253168
1667
Ne bulduğumuzu size anlatayım.
04:27
So the brainbeyin has this largegeniş poolhavuz
102
254835
2554
Beynin içerisinde
beyin omurilik sıvısı diye bilinen
04:29
of cleantemiz, clearaçık fluidsıvı calleddenilen cerebrospinalcerebrospinal fluidsıvı.
103
257389
3461
temiz, berrak bir sıvıdan
oluşan geniş bir havuz var.
04:33
We call it the CSFBOS.
104
260850
1319
Biz buna BOS diyoruz.
04:34
The CSFBOS fillsdolguları the spaceuzay that surroundsçevreleyen the brainbeyin,
105
262169
3980
BOS beyni çevreleyen boşluğu doldurur
04:38
and wastesatıkların from insideiçeride the brainbeyin
106
266149
1523
ve beynin içindeki atıklar
04:39
make theironların way out to the CSFBOS,
107
267672
2222
BOS'a doğru ilerler,
04:42
whichhangi getsalır dumpedterk, alonguzun bir with
the wasteatık, into the bloodkan.
108
269894
3263
BOS diye adlandırılan bu sıvı da
atıklarla birlikte kana karışır.
04:45
So in that way, it soundssesleri a lot like
109
273157
1120
Bu yöntem, lenf sistemine
04:46
the lymphaticlenfatik systemsistem, doesn't it?
110
274277
2592
oldukça benziyor, değil mi?
04:49
But what's interestingilginç is that the fluidsıvı and the wasteatık
111
276869
2756
Fakat ilginç olan, beynin içinden gelen
04:51
from insideiçeride the brainbeyin,
112
279625
1732
sıvı ve atıklar,
04:53
they don't just percolatesüzülmek theironların way randomlyrasgele
113
281357
2407
gelişigüzel bir şekilde BOS'a doğru
04:55
out to these poolshavuzları of CSFBOS.
114
283764
2374
yol almamaktadır.
04:58
InsteadBunun yerine, there is a specializeduzman network of plumbingsu tesisatı
115
286138
3723
Onun yerine, bu süreci düzenleyen
ve kolaylaştıran
05:02
that organizesorganize and facilitateskolaylaştırır this processsüreç.
116
289861
3892
özelleşmiş bir tesisat ağı bulunuyor.
05:05
You can see that in these videosvideolar.
117
293753
2149
Bunu videolarda görebilirsiniz.
05:08
Here, we're again imaginggörüntüleme into the brainbeyin
118
295902
3038
Burada, canlı bir farenin beynini
05:11
of livingyaşam micefareler.
119
298940
1484
görüntülüyoruz.
05:12
The frameçerçeve on your left showsgösterileri
120
300424
1923
Solunuzdaki kare
05:14
what's happeningolay at the brain'sbeyni surfaceyüzey,
121
302347
2059
beynin yüzeyinde olanları gösteriyor.
05:16
and the frameçerçeve on your right showsgösterileri
122
304406
1564
Ve sağınızdaki kare ise
05:18
what's happeningolay down belowaltında the surfaceyüzey of the brainbeyin
123
305970
1946
beyin yüzeyinin altındaki dokularda
05:20
withiniçinde the tissuedoku itselfkendisi.
124
307916
1723
neler olduğunu gösteriyor.
05:21
We'veBiz ettik labeledetiketli the bloodkan vesselsgemiler in redkırmızı,
125
309639
2259
Kan damarlarını kırmızı ile işaretledik
05:24
and the CSFBOS that's surroundingçevreleyen the brainbeyin
126
311898
2024
ve beyni çevreleyen BOSu ise
05:26
will be in greenyeşil.
127
313922
1823
yeşil renkte.
05:27
Now, what was surprisingşaşırtıcı to us
128
315745
1800
Şimdi, bizi şaşırtan şey ise
05:29
was that the fluidsıvı on the outsidedışında of the brainbeyin,
129
317545
3251
beynin dışındaki sıvının
05:32
it didn't staykalmak on the outsidedışında.
130
320796
2812
dışarıda kalmaması idi.
05:35
InsteadBunun yerine, the CSFBOS was pumpedpompalı back into
131
323608
3403
Bunun yerine, BOS
05:39
and throughvasitasiyla the brainbeyin
132
327011
1873
kan damarlarının
dış yüzeyleri aracılığıyla
05:41
alonguzun bir the outsidesruhu of the bloodkan vesselsgemiler,
133
328884
3032
beynin içine geri pompalandı,
05:44
and as it flushedTemizlenen down into the brainbeyin
134
331916
2384
ayrıca bu damarların dış yüzeyleri vasıtasıyla
05:46
alonguzun bir the outsidesruhu of these vesselsgemiler,
135
334300
1800
beyne geri pompalanırken,
05:48
it was actuallyaslında helpingyardım ediyor to clearaçık away,
136
336100
2812
aslında beyin hücreleri arasındaki
05:51
to cleantemiz the wasteatık from the spacesalanlarda
137
338912
2441
boşluklardan gelen atıkların
05:53
betweenarasında the brain'sbeyni cellshücreler.
138
341353
2846
temizlenmesine yardımcı oluyordu.
05:56
If you think about it,
139
344199
1912
Eğer düşünecek olursak,
05:58
usingkullanma the outsidesruhu of these bloodkan vesselsgemiler like this
140
346111
3477
kan damarlarının dış yüzeylerinin
bu şekilde kullanılması
06:01
is a really cleverzeki designdizayn solutionçözüm,
141
349588
2519
gerçekten çok akıllıca
tasarlanmış bir yöntemdir,
06:04
because the brainbeyin is enclosedkapalı
142
352107
2722
çünkü beyin sert bir kafatası ile
06:07
in a rigidkatı skullkafatası
143
354829
1823
kuşatılmıştır
06:08
and it's packedpaketlenmiş fulltam of cellshücreler,
144
356652
2103
ve hücrelerle doludur.
06:10
so there is no extraekstra spaceuzay insideiçeride it
145
358755
2745
Yani, içinde lenf sistemi gibi
06:13
for a wholebütün secondikinci setset of vesselsgemiler
like the lymphaticlenfatik systemsistem.
146
361500
3600
ikinci bir damar kümesi için
ekstra bir boşluk yoktur.
06:17
YetHenüz the bloodkan vesselsgemiler,
147
365100
1259
Buna rağmen, kan damarları
06:18
they extenduzatmak from the surfaceyüzey of the brainbeyin
148
366359
1958
beyin yüzeyinden aşağıya doğru
06:20
down to reachulaşmak everyher singletek cellhücre in the brainbeyin,
149
368317
2609
inip beynin her bir hücresine uzanmaktadır.
06:23
whichhangi meansanlamına geliyor that fluidsıvı
150
370926
1238
Bu da demektir ki sıvı
06:24
that's travelingseyahat alonguzun bir the outsidesruhu of these vesselsgemiler
151
372164
3296
bu damarların dış yüzeyleri
boyunca yol alırken
06:27
can gainkazanç easykolay accesserişim to the entiretüm brain'sbeyni volumehacim,
152
375460
3800
beynin tamamına
kolayca erişebilir.
06:31
so it's actuallyaslında this really cleverzeki way
153
379260
2184
Yani bir grup damar ağını,
06:33
to repurposerepurpose one setset of vesselsgemiler, the bloodkan vesselsgemiler,
154
381444
3765
kan damarlarını, ikinci bir
damar ağının, lenf sisteminin,
06:37
to take over and replacedeğiştirmek the functionfonksiyon
155
385209
2789
yerini alarak ona ihtiyaç
duymayacak şekilde
06:40
of a secondikinci setset of vesselsgemiler, the lymphaticlenfatik vesselsgemiler,
156
387998
3183
amaca uygun
hale getirmesi
06:43
to make it so you don't need them.
157
391181
2411
çok akıllıca bir yol.
06:45
And what's amazingşaşırtıcı is that no other organorgan
158
393592
2317
Ve hayret verici olan şeyse,
06:48
takes quiteoldukça this approachyaklaşım
159
395909
1641
bu gibi bir yöntemle
06:49
to clearingtakas away the wasteatık from betweenarasında its cellshücreler.
160
397550
3060
hücreleri arasındaki atıkları temizleyen
başka hiçbir organ yok.
06:52
This is a solutionçözüm that is entirelyBaştan sona uniquebenzersiz to the brainbeyin.
161
400610
5820
Bu tamamen beyne has bir yöntemdir.
06:58
But our mostçoğu surprisingşaşırtıcı findingbulgu
162
406430
2268
Fakat bunlar arasında bulduğumuz
07:00
was that all of this,
163
408698
2103
en şaşırtıcı şey,
07:03
everything I just told you about,
164
410801
2350
az önce de size anlattığım gibi
07:05
with all this fluidsıvı rushingacele throughvasitasiyla the brainbeyin,
165
413151
3318
tüm bu sıvının beyne pompalanmasının
07:08
it's only happeningolay in the sleepinguyuyor brainbeyin.
166
416469
4184
sadece uyuyan beyinde gerçekleşmesidir.
07:12
Here, the videovideo on the left
167
420653
1450
İşte, soldaki video
07:14
showsgösterileri how much of the CSFBOS is movinghareketli
168
422103
2261
uyanık bir farenin beyninde
07:16
throughvasitasiyla the brainbeyin of a livingyaşam mousefare while it's awakeuyanık.
169
424364
3606
ne kadar BOS'un hareket ettiğini gösteriyor.
07:20
It's almostneredeyse nothing.
170
427970
1873
Neredeyse hiç.
07:22
YetHenüz in the sameaynı animalhayvan,
171
429843
1575
Lakin aynı hayvanda,
07:23
if we wait just a little while untila kadar it's gonegitmiş to sleepuyku,
172
431418
3205
uyuması için biraz daha
beklediğimizde
07:26
what we see is that the CSFBOS
173
434623
2757
gördüğümüz şey BOS'un
07:29
is rushingacele throughvasitasiyla the brainbeyin,
174
437380
2418
beyne hücum etmesidir.
07:31
and we discoveredkeşfedilen that at the sameaynı time
175
439798
2160
Ve aynı zamanda
07:34
when the brainbeyin goesgider to sleepuyku,
176
441958
2612
beyin uykuya daldığında
07:36
the brainbeyin cellshücreler themselveskendilerini seemgörünmek to shrinkküçültmek,
177
444570
2663
beyin hücrelerinin ufaldığını,
07:39
openingaçılış up spacesalanlarda in betweenarasında them,
178
447233
2037
aralarındaki boşlukların açılarak
07:41
allowingizin fluidsıvı to rushacele throughvasitasiyla
179
449270
2137
sıvının akmasını ve atıkların
07:43
and allowingizin wasteatık to be clearedtemizlenir out.
180
451407
2733
temizlenmesini sağladığını keşfettik.
07:46
So it seemsgörünüyor that GalenGalen mayMayıs ayı actuallyaslında have been
181
454140
2514
Yani görünüşe göre Galen aslında
07:48
sortçeşit of on the right trackiz when he wroteyazdı about
182
456654
2256
uyku halindeyken beyne
07:51
fluidsıvı rushingacele throughvasitasiyla the brainbeyin
183
458910
2700
sıvının hücum ettiğini yazarken
07:53
when sleepuyku camegeldi on.
184
461610
1642
doğru bir iz üzerindeymiş.
07:55
Our ownkendi researchAraştırma, now it's 2,000 yearsyıl latersonra,
185
463252
3453
Kendi araştırmamız
- ki bu 2.000 yıl sonrasıdır -
07:58
suggestsanlaşılacağı that what's happeningolay is that
186
466705
2070
şunun olduğunu öne sürüyor;
08:00
when the brainbeyin is awakeuyanık
187
468775
2059
beynimiz uyanık
08:03
and is at its mostçoğu busymeşgul,
188
470834
2114
ve en meşgul halindeyken
08:05
it putskoyar off clearingtakas away the wasteatık
189
472948
2362
hücreleri arasındaki
08:07
from the spacesalanlarda betweenarasında its cellshücreler untila kadar latersonra,
190
475310
3071
atıkları temizlemeyi erteler.
08:10
and then, when it goesgider to sleepuyku
191
478381
1859
Sonra uyuduğunda
08:12
and doesn't have to be as busymeşgul,
192
480240
2348
ve o kadar meşgul olmadığında
08:14
it shiftskaymalar into a kindtür of cleaningtemizlik modekip
193
482588
2577
hücreleri arasındaki boşluklarda
08:17
to clearaçık away the wasteatık
194
485165
1687
gün boyunca biriken
08:19
from the spacesalanlarda betweenarasında its cellshücreler,
195
486852
1508
atıkları temizlemek için
08:20
the wasteatık that's accumulatedbirikmiş throughoutboyunca the day.
196
488360
2417
bir çeşit temizleme moduna geçer.
08:22
So it's actuallyaslında a little bitbit like how you or I,
197
490777
2408
Bu aslında biraz siz veya ben gibi.
08:25
we put off our householdev halkı choresev işleri duringsırasında the work weekhafta
198
493185
3082
Haftaiçi zamanımız olmadığında
08:28
when we don't have time to get to it,
199
496267
1462
ufak tefek ev işlerini savsaklarız
08:29
and then we playoyun catchyakalamak up on all
the cleaningtemizlik that we have to do
200
497729
3261
ve sonra hafta sonu gelince
yapmamız gereken
08:33
when the weekendhafta sonu rollsRulo around.
201
500990
2758
tüm temizlik işleri ile
boğuşmak zorunda kalırız.
08:35
Now, I've just talkedkonuştuk a lot about wasteatık clearanceGümrükleme,
202
503748
3272
Atık temizlemesi hakkında çok konuştum
08:39
but I haven'tyok been very specificözel
203
507020
1452
ama sağlıklı kalmak için
08:40
about the kindsçeşit of wasteatık
204
508472
1394
uyku boyunca beyinden
08:42
that the brainbeyin needsihtiyaçlar to be clearingtakas
205
509866
2295
temizlenmesi gereken atık çeşitleri
08:44
duringsırasında sleepuyku in ordersipariş to staykalmak healthysağlıklı.
206
512161
2543
konusunda çok ayrıntı vermedim.
08:46
The wasteatık productürün that these recentson studiesçalışmalar
207
514704
1597
Son çalışmaların daha
çok odaklandığı atık ürün
08:48
focusedodaklı mostçoğu on is amyloid-betaAmiloid beta,
208
516301
2418
beyinde sürekli üretilen
08:50
whichhangi is a proteinprotein that's madeyapılmış
in the brainbeyin all the time.
209
518719
3195
bir protein olan amyloid-beta.
08:54
My brain'sbeyni makingyapma amyloid-betaAmiloid beta right now,
210
521914
1858
Şu anda beynim amyloid-beta üretiyor,
08:55
and so is yoursseninki.
211
523772
2158
sizinki de öyle.
08:58
But in patientshastalar with Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık,
212
525930
2002
Fakat Alzheimer hastalarında
09:00
amyloid-betaAmiloid beta buildskurar up and aggregatesagrega
213
527932
2599
amyloid-beta birikir ve beyin hücreleri
09:02
in the spacesalanlarda betweenarasında the brain'sbeyni cellshücreler,
214
530531
2013
arasındaki boşluklarda kümeleşir,
09:04
insteadyerine of beingolmak clearedtemizlenir away
like it's supposedsözde to be,
215
532544
3426
ve normalde olması beklenen
temizlenme işlemi gerçekleşmez.
09:08
and it's this buildupbirikimini of amyloid-betaAmiloid beta
216
535970
2010
İşte bu amyloid-beta birikiminin,
09:10
that's thought to be one of the keyanahtar stepsadımlar
217
537980
2213
bu korkunç hastalığın gelişmesindeki
09:12
in the developmentgelişme of that terriblekorkunç diseasehastalık.
218
540193
2621
önemli nedenlerden
biri olduğu düşünülüyor.
09:15
So we measuredölçülü how fasthızlı amyloid-betaAmiloid beta is clearedtemizlenir
219
542814
3094
Bu yüzden uyku ve uyanıklık sırasında
09:18
from the brainbeyin when it's awakeuyanık
220
545908
1732
amyloid-beta'nın ne kadar hızlı
09:19
versuse karşı when it's asleepuykuda,
221
547640
1778
temizlendiğini karşılaştırdık.
09:21
and we foundbulunan that indeedaslında,
222
549418
1878
Ve sonuç olarak
09:23
the clearanceGümrükleme of amyloid-betaAmiloid beta
223
551296
1890
amyloid-beta'nın uyku sırasında
09:25
is much more rapidhızlı from the sleepinguyuyor brainbeyin.
224
553186
4519
çok daha hızlı temizlendiğini bulduk.
09:29
So if sleepuyku, then,
225
557705
1679
Yani, o zaman uyku,
09:31
is partBölüm of the brain'sbeyni solutionçözüm
226
559384
1958
atık temizleme problemine dair
09:33
to the problemsorun of wasteatık clearanceGümrükleme,
227
561342
2010
beynin kullandığı bir çözüm ise,
09:35
then this mayMayıs ayı dramaticallydramatik changedeğişiklik how we think
228
563352
2376
o zaman bu, bizim amyloid-beta, uyku
09:37
about the relationshipilişki betweenarasında sleepuyku,
229
565728
2235
ve Alzheimer arasındaki ilişki hakkındaki
09:40
amyloid-betaAmiloid beta, and Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık.
230
567963
3356
düşüncelerimizi önemli
ölçüde değiştirecektir.
09:43
A seriesdizi of recentson clinicalklinik studiesçalışmalar
231
571319
1958
Son yapılan klinik çalışmalar,
09:45
suggestönermek that amongarasında patientshastalar
232
573277
1833
Alzheimer hastalığına henüz
09:47
who haven'tyok yethenüz developedgelişmiş Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık,
233
575110
3094
yakalanmamış olan hastalar arasında
09:50
worseningkötüleşme sleepuyku qualitykalite and sleepuyku durationsüre
234
578204
3066
kötüye giden uyku kalitesi
ve uyku süresinin
09:53
are associatedilişkili with a greaterbüyük amounttutar
235
581270
2018
beyinde çok miktarda amyloid-beta
09:55
of amyloid-betaAmiloid beta buildingbina up in the brainbeyin,
236
583288
2812
birikmesiyle ilişkili olduğunu gösteriyor.
09:58
and while it's importantönemli to pointpuan out
237
586100
1867
Fakat bu çalışmalar,
10:00
that these studiesçalışmalar don't provekanıtlamak
238
587967
1710
uyku yetersizliğinin veya
kalitesiz uykunun,
10:01
that lackeksiklik of sleepuyku or poorfakir sleepuyku
239
589677
2189
Alzheimer hastalığına
10:04
causesebeb olmak Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık,
240
591866
2407
neden olduğunu kanıtlamasa da,
10:06
they do suggestönermek that the failurebaşarısızlık of the brainbeyin
241
594273
2610
beynin amyloid-beta gibi
10:09
to keep its houseev cleantemiz
242
596883
1912
atıklardan arınıp
10:10
by clearingtakas away wasteatık like amyloid-betaAmiloid beta
243
598795
2756
hanesini temiz tutmayı
başaramaması durumu,
10:13
mayMayıs ayı contributekatkıda bulunmak to the developmentgelişme
244
601551
1902
Alzheimer gibi sorunların
oluşumuna
10:15
of conditionskoşullar like Alzheimer'sAlzheimer.
245
603453
3617
yol açabileceğini göstermektedirler.
10:19
So what this newyeni researchAraştırma tellsanlatır us, then,
246
607070
1905
Öyleyse bu araştırmanın bizlere
söylemek istediği,
10:21
is that the one thing that all of you
247
608975
2327
uyku hakkında
10:23
alreadyzaten knewbiliyordum about sleepuyku,
248
611302
1408
hepinizin bildiği
10:24
that even GalenGalen understoodanladım about sleepuyku,
249
612710
2653
ve Galen'in de anladığı bir şey,
10:27
that it refreshesyeniler and clearstemizler the mindus,
250
615363
3071
uykunun zihni tazelediği ve temizlediği,
10:30
mayMayıs ayı actuallyaslında be a bigbüyük partBölüm
251
618434
1541
ve bu düşüncenin uykunun
gerçekte ne olduğunun
10:32
of what sleepuyku is all about.
252
619975
2317
önemli bir parçasını
teşkil etmesi mümkündür.
10:34
See, you and I, we go to sleepuyku
253
622292
1518
Siz ve ben, uyuruz,
10:36
everyher singletek night,
254
623810
1733
her gece,
10:37
but our brainsbeyin, they never restdinlenme.
255
625543
3003
ama beyinlerimiz hiç dinlenmez.
10:40
While our bodyvücut is still
256
628546
1834
Vücudumuz sabitken
10:42
and our mindus is off walkingyürüme in dreamsrüyalar somewherebir yerde,
257
630380
3071
ve zihnimiz rüyada bir yerlerde geziniyorken,
10:45
the elegantzarif machinerymakinalar of the brainbeyin
258
633451
1676
beynin zarif mekanizması
10:47
is quietlysessizce hardzor at work
259
635127
1980
yoğun bir şekilde çalışarak
10:49
cleaningtemizlik and maintainingmuhafaza
260
637107
2193
bu inanılmaz derecedeki karmaşık makineyi
10:51
this unimaginablykarmaşa hayal edilemez vahşet complexkarmaşık machinemakine.
261
639300
2835
temizliyor ve bakımını yapıyor.
10:54
Like our houseworkev işi,
262
642135
1041
Ev işlerimiz gibi,
10:55
it's a dirtykirli and a thanklessnankör job,
263
643176
2749
kirli ve nankör bir iş,
10:58
but it's alsoAyrıca importantönemli.
264
645925
2255
ama çok da önemli.
11:00
In your houseev, if you stop cleaningtemizlik your kitchenmutfak
265
648180
2403
Evinizde, mutfağınızı bir aylığına
temizlemeyi
11:02
for a monthay,
266
650583
1908
bırakırsanız
11:04
your home will becomeolmak completelytamamen unlivableunlivable
267
652491
2439
eviniz hızlı bir şekilde, tamamiyle
11:07
very quicklyhızlı bir şekilde.
268
654930
1607
yaşanmaz bir hale gelecektir.
11:08
But in the brainbeyin, the consequencessonuçları
269
656537
2088
Fakat beyinde, geç kalmanın sonuçları
11:10
of fallingdüşen behindarkasında mayMayıs ayı be much greaterbüyük
270
658625
2931
kirli tezgahların vereceği utançtan
11:13
than the embarrassmentsıkıntı of dirtykirli countertopsMutfak tezgahı,
271
661556
2728
çok daha büyük olabilir.
11:16
because when it comesgeliyor to cleaningtemizlik the brainbeyin,
272
664284
2564
Çünkü konu beynin temizlenmesi olunca,
11:19
it is the very healthsağlık and functionfonksiyon
273
666848
2376
zihnin ve bedenin
11:21
of the mindus and the bodyvücut that's at stakekazık,
274
669224
2945
işlevi ve sağlığı söz konusu.
11:24
whichhangi is why understandinganlayış these
275
672169
2241
Ki bu yüzden, bugün beynin
11:26
very basictemel housekeepingKat Hizmetleri functionsfonksiyonlar of the brainbeyin todaybugün
276
674410
4272
bu çok temel olan
temizlik fonksiyonlarını anlamak
11:30
mayMayıs ayı be criticalkritik for preventingönlenmesi and treatingtedavi
277
678682
2993
yarının zihinsel hastalıklarının
önlenmesinde
11:33
diseaseshastalıklar of the mindus tomorrowyarın.
278
681675
3028
ve tedavisinde çok kritik olabilir.
11:36
Thank you.
279
684703
2048
Teşekkür ederim.
11:38
(ApplauseAlkış)
280
686751
1767
(Alkış)
Translated by Ramazan Şen
Reviewed by Tuba Velioglu

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jeff Iliff - Neuroscientist
Jeff Iliff is a neuroscientist who explores the unique functions of the brain.

Why you should listen
Neuroscientist Jeff Iliff 's research follows two main paths. The first is the exploration of how the brain’s support cells, called glia, contribute to maintaining the proper environment for neuronal function and how their failure in conditions like vascular dementia, stroke, and traumatic brain injury leads to neurodegeneration. The second seeks to define the basic cellular mechanisms by which brain blood flow is coordinated up and down the vascular tree. Now an Assistant Professor of Anesthesiology and Perioperative Medicine at Oregon Health & Science University, Jeff was a part of a University of Rochester Medical Center team that discovered a brain cleansing system, which they dubbed the “glymphatic system.”
More profile about the speaker
Jeff Iliff | Speaker | TED.com