TEDGlobal 2014
Robert Muggah: How to protect fast-growing cities from failing
Robert Muggah: Hızlı büyüyen şehirler başarısızlıktan nasıl korunur
Filmed:
Readability: 5.1
982,046 views
Dünya genelinde şiddetin azalmasına rağmen, güneyin kalabalık şehirlerinde, -- Halep, Bamako ve Karakas gibi -- uyuşturucu ticareti, kitlesel işsizlik ve kargaşanın beslediği şiddet artıyor. Güvenlik araştırmacısı Robert Muggah dikkatimizi aşırı hızlı büyüyen, altyapının zayıf ve yönetimin genelde etkisiz olduğu bu "kırılgan şehirlere" çekiyor. Karşı karşıya kaldığımız dört büyük risk faktörünü bize gösterip, yönümüzü değiştirmemiz için öneriler sunuyor.
Robert Muggah - Megacities expert
Robert Muggah creates tools to understand cycles of violence in urban environments and opens dialogues on ways to confront them globally. Full bio
Robert Muggah creates tools to understand cycles of violence in urban environments and opens dialogues on ways to confront them globally. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
We can cut violent deaths
around the world
around the world
0
640
5230
Gelecek 30 yıl içinde
dünyadaki kasıtlı ölümleri
dünyadaki kasıtlı ölümleri
00:17
by 50 percent in the next three decades.
1
5870
3090
%50 oranında azaltabiliriz.
00:22
All we have to do
is drop killing by 2.3 percent a year,
is drop killing by 2.3 percent a year,
2
10120
5071
Yapmamız gereken tek şey, ölümlerin
her yıl %2,3 oranında düşmesini sağlamak.
her yıl %2,3 oranında düşmesini sağlamak.
00:27
and we'll hit that target.
3
15191
2453
O zaman hedefi yakalarız.
İnandırıcı gelmedi mi?
00:29
You don't believe me?
4
17644
1695
00:31
Well, the leading epidemiologists
and criminologists around the world
and criminologists around the world
5
19339
3274
Dünyanın önde gelen
epidemiyolog ve kriminologları
epidemiyolog ve kriminologları
00:34
seem to think we can, and so do I,
6
22613
2391
yapabileceğimizi düşünüyor,
ben de aynı fikirdeyim.
ben de aynı fikirdeyim.
00:37
but only if we focus on our cities,
especially the most fragile ones.
especially the most fragile ones.
7
25004
5135
Ancak, şehirlerimize odaklanmamız
gerekiyor, özellikle en kırılgan olanlara.
gerekiyor, özellikle en kırılgan olanlara.
00:42
You see, I've been thinking
about this a lot.
about this a lot.
8
30139
4269
Aslında bu, uzun zamandır
düşündüğüm bir konu.
düşündüğüm bir konu.
Son yirmi yıldan beri
çatışma, şiddet,
çatışma, şiddet,
00:46
For the last 20 years, I've been working
9
34408
1912
00:48
in countries and cities
ripped apart by conflict,
ripped apart by conflict,
10
36320
3568
terörizm ya da bunların sinsice birleşip
00:51
violence, terrorism, or some
insidious combination of all.
insidious combination of all.
11
39888
4017
paramparça ettiği ülkelerde ve
şehirlerde çalışıyorum.
şehirlerde çalışıyorum.
00:55
I've tracked gun smugglers
from Russia to Somalia,
from Russia to Somalia,
12
43905
3506
Rusya’dan Somali’ye kadar silah
kaçakçılarını takip ettim,
kaçakçılarını takip ettim,
00:59
I've worked with warlords
in Afghanistan and the Congo,
in Afghanistan and the Congo,
13
47411
3172
Afganistan ve Kongo’da savaş
ağalarıyla çalıştım,
ağalarıyla çalıştım,
01:02
I've counted cadavers in Colombia, in
Haiti, in Sri Lanka, in Papua New Guinea.
Haiti, in Sri Lanka, in Papua New Guinea.
14
50583
5122
Kolombiya’da, Haiti’de, Sri Lanka’da,
Papua Yeni Gine’de ceset saydım.
Papua Yeni Gine’de ceset saydım.
01:08
You don't need to be
on the front line, though,
on the front line, though,
15
56285
2250
Dünyamızın kontrolden çıktığını
anlamak için
anlamak için
01:10
to get a sense that our planet
is spinning out of control, right?
is spinning out of control, right?
16
58535
3312
cephe hattında olmak
gerekmiyor, değil mi?
gerekmiyor, değil mi?
01:13
There's this feeling that international
instability is the new normal.
instability is the new normal.
17
61847
4549
Uluslararası istikrarsızlığın
yeni normal olduğuna dair bir his var.
yeni normal olduğuna dair bir his var.
01:18
But I want you to take a closer look,
18
66396
2131
Sizler için meseleyi biraz daha açayım ki
01:20
and I think you'll see that
the geography of violence is changing,
the geography of violence is changing,
19
68527
3212
şiddetin zamanla nasıl eksen
değiştirdiğini göresiniz.
değiştirdiğini göresiniz.
01:23
because it's not so much our nation states
that are gripped by conflict and crime
that are gripped by conflict and crime
20
71739
3808
Bizler Halep, Bamako, Karakas,
Erbil, Musul, Trablusşam, Salvador gibi
Erbil, Musul, Trablusşam, Salvador gibi
01:27
as our cities: Aleppo, Bamako, Caracas,
Erbil, Mosul, Tripoli, Salvador.
Erbil, Mosul, Tripoli, Salvador.
21
75547
7524
şehirlerde olduğu kadar
şiddet ve suçla iç içe olmadık.
şiddet ve suçla iç içe olmadık.
01:35
Violence is migrating to the metropole.
22
83071
3125
Şiddet metropollere yöneliyor.
01:38
And maybe this is to be expected, right?
23
86196
2725
Aslında bu beklenen bir şeydi, değil mi?
01:40
After all, most people today,
they live in cities, not the countryside.
they live in cities, not the countryside.
24
88921
3947
Günümüzde insanların büyük bir
kısmı kırsaldan ziyade kentlerde yaşıyor.
kısmı kırsaldan ziyade kentlerde yaşıyor.
01:44
Just 600 cities, including 30 megacities,
account for two thirds of global GDP.
account for two thirds of global GDP.
25
92868
5836
30 mega şehri içine alan 600 büyük şehir,
küresel GSMH’nın üçte ikisine sahip.
küresel GSMH’nın üçte ikisine sahip.
01:50
But when it comes to cities,
26
98704
1759
Fakat geçmişten bugüne
şiddetin düşük
şiddetin düşük
01:52
the conversation is
dominated by the North,
dominated by the North,
27
100463
2659
seviyelerde olduğu şehirlere geldiğimizde
01:55
that is, North America, Western Europe,
Australia and Japan,
Australia and Japan,
28
103122
3399
Kuzey yarım kürenin
üstünlüğü ile karşılaşırız.
üstünlüğü ile karşılaşırız.
01:58
where violence is
actually at historic lows.
actually at historic lows.
29
106521
3147
Yani; Kuzey Amerika, Batı Avrupa,
Avustralya ve Japonya.
Avustralya ve Japonya.
02:01
As a result, city enthusiasts, they talk
about the triumph of the city,
about the triumph of the city,
30
109668
4701
Sonuç olarak; bir şehri sevenler,
şehrin kazanımları, üretken sınıfları ve
şehrin kazanımları, üretken sınıfları ve
02:06
of the creative classes, and the mayors
that will rule the world.
that will rule the world.
31
114369
3146
dünyayı yönetecek belediye
başkanları hakkında konuşmayı severler.
başkanları hakkında konuşmayı severler.
02:10
Now, I hope that mayors
do one day rule the world,
do one day rule the world,
32
118315
3486
Umarım bir gün dünyayı
yöneten başkanları da görürürüz.
yöneten başkanları da görürürüz.
02:13
but, you know, the fact is,
33
121801
2037
Fakat, asıl mesele şu:
02:15
we don't hear any conversation, really,
about what is happening in the South.
about what is happening in the South.
34
123838
4369
Güneyde neler döndüğüne dair
kimse çıkıp bir çift söz söylemiyor.
kimse çıkıp bir çift söz söylemiyor.
02:20
And by South, I mean
Latin America, Africa, Asia,
Latin America, Africa, Asia,
35
128207
4377
Güney derken; Latin Amerika,
Afrika, Asya gibi
Afrika, Asya gibi
02:24
where violence in some
cases is accelerating,
cases is accelerating,
36
132584
2728
şiddetin tırmandığı,
02:27
where infrastructure is overstretched,
37
135312
2601
altyapının alarm verdiği
02:29
and where governance is sometimes
an aspiration and not a reality.
an aspiration and not a reality.
38
137913
4355
ve idari erkin varlığının değil
özleminin duyulduğu yerleri kastediyorum.
özleminin duyulduğu yerleri kastediyorum.
02:34
Now, some diplomats
and development experts and specialists,
and development experts and specialists,
39
142268
4323
Bazı diplomatlar, şehir uzmanları
ve konuyla ilgili diğer uzmanlar
ve konuyla ilgili diğer uzmanlar
02:38
they talk about 40 to 50 fragile states
40
146591
2665
21. yüzyılın güvenliğini şekillendirecek
40 ila 50 arası
40 ila 50 arası
02:41
that will shape security
in the 21st century.
in the 21st century.
41
149256
3622
kırılgan şehir olduğunu söylüyorlar.
02:44
I think it's fragile cities which will
define the future of order and disorder.
define the future of order and disorder.
42
152878
5185
Şahsen, gelecekte düzeni de karmaşayı da
bu şehirlerin belirleyeceğini düşünüyorum.
bu şehirlerin belirleyeceğini düşünüyorum.
02:50
That's because warfare
and humanitarian action
and humanitarian action
43
158063
3351
Çünkü savaş ve insanî yardım eylemleri
02:53
are going to be
concentrated in our cities,
concentrated in our cities,
44
161414
2214
şehirlerimizde yoğunlaşacak,
02:55
and the fight for development,
45
163628
1573
gelişim için savaş,
02:57
whether you define that
as eradicating poverty,
as eradicating poverty,
46
165201
2691
fakirliği ortadan kaldırma,
genel sağlık hizmetleri,
genel sağlık hizmetleri,
02:59
universal healthcare,
beating back climate change,
beating back climate change,
47
167892
2433
iklim değişiklikleriyle mücadele
diyebilirsiniz,
diyebilirsiniz,
03:02
will be won or lost in the shantytowns,
slums and favelas of our cities.
slums and favelas of our cities.
48
170325
5671
şehirlerimizin gecekondu ve kenar mahalle-
lerinde kazanılacak ya da kaybedilecek.
lerinde kazanılacak ya da kaybedilecek.
03:07
I want to talk to you about four megarisks
49
175996
2556
Size, günümüzdeki kırılganlığı
tanımlayacak
tanımlayacak
03:10
that I think will define
fragility in our time,
fragility in our time,
50
178552
3249
dört büyük riskten bahsetmek istiyorum.
03:13
and if we can get to grips with these,
51
181801
2229
Eğer biz bunların üstesinden
gelebilirsek,
gelebilirsek,
03:16
I think we can do something
with that lethal violence problem.
with that lethal violence problem.
52
184030
2945
ölümlere sebep olan şiddeti de
halledebiliriz.
halledebiliriz.
03:18
So let me start with some good news.
53
186975
2372
Bazı güzel haberlerle başlayalım.
03:21
Fact is, we're living in the most
peaceful moment in human history.
peaceful moment in human history.
54
189347
5431
Gerçek şu ki, insanlık tarihinin en
barışçıl döneminde yaşıyoruz.
barışçıl döneminde yaşıyoruz.
03:26
Steven Pinker and others have shown how
the intensity and frequency of conflict
the intensity and frequency of conflict
55
194778
4181
Steven Pinker ve diğerleri, çatışma ve
şiddet yoğunluğunun
şiddet yoğunluğunun
03:30
is actually at an all-time low.
56
198959
2740
tarihin en düşük seviyesinde
olduğunu gösterdiler.
olduğunu gösterdiler.
03:33
Now, Gaza, Syria, Sudan, Ukraine,
57
201699
3646
Gazze, Suriye, Sudan, Ukrayna’daki
çatışmalar
çatışmalar
03:37
as ghastly as these conflicts are,
and they are horrific,
and they are horrific,
58
205345
3831
dehşet verici ve korkunçsa da,
03:41
they represent a relatively
small blip upwards
small blip upwards
59
209176
2740
50 yıldır süregelen
seküler azalmadaki
seküler azalmadaki
03:43
in a 50-year-long secular decline.
60
211916
2995
küçük bir yükselişi
temsil ediyorlar.
temsil ediyorlar.
03:46
What's more, we're seeing
a dramatic reduction in homicide.
a dramatic reduction in homicide.
61
214911
4307
Dahası, cinayetlerde çarpıcı bir
azalış da görmekteyiz.
azalış da görmekteyiz.
03:51
Manuel Eisner and others have shown
62
219218
2217
Manuel Eisner ve diğerleri
03:53
that for centuries, we've seen
this incredible drop in murder,
this incredible drop in murder,
63
221435
3710
yüzyıllar boyunca, özellikle Batı’da,
cinayetlerde inanılmaz
cinayetlerde inanılmaz
03:57
especially in the West.
64
225145
1945
bir düşüşün olduğunu ortaya koydular.
03:59
Most Northern cities today are 100 times
safer than they were just 100 years ago.
safer than they were just 100 years ago.
65
227090
5436
Bugün bir çok Kuzey şehri 100 yıl
öncesine göre 100 kat daha güvenlidir.
öncesine göre 100 kat daha güvenlidir.
04:04
These two facts -- the decline in armed
conflict and the decline in murder --
conflict and the decline in murder --
66
232526
3745
Bu iki gerçek -– silahlı çatışmalardaki
azalış ve cinayetlerdeki düşüş --
azalış ve cinayetlerdeki düşüş --
04:08
are amongst the most extraordinary,
67
236271
1679
insanlık tarihindeki en sıradışı
04:09
if unheralded, accomplishments
of human history,
of human history,
68
237950
2577
ya da beklenmedik başarılardandır,
04:12
and we should be really excited, right?
69
240527
3300
Bu aslında bize heyecan vermeli, değil mi?
04:15
Well, yeah, we should.
70
243827
1828
Tabii ki heyecan duymalıyız.
04:17
There's just one problem:
These two scourges are still with us.
These two scourges are still with us.
71
245655
4389
Fakat bir problem var:
Şu iki bela hâlâ devam ediyor.
Şu iki bela hâlâ devam ediyor.
04:22
You see, 525,000 people --
men, women, boys and girls --
men, women, boys and girls --
72
250044
6093
525.000 insan
-- erkekler, kadınlar, çocuklar --
-- erkekler, kadınlar, çocuklar --
04:28
die violently every single year.
73
256148
3181
her yıl vahşice öldürülüyor.
04:31
Research I've been doing
with Keith Krause and others
with Keith Krause and others
74
259329
2600
Keith Krause ve diğerleriyle
yaptığım araştırmalar
yaptığım araştırmalar
04:33
has shown that between 50,000 and 60,000
people are dying in war zones violently.
people are dying in war zones violently.
75
261929
5457
50.000 ile 60.000 arasında insanın savaş
bölgelerinde öldürüldüğünü ortaya koyuyor.
bölgelerinde öldürüldüğünü ortaya koyuyor.
04:39
The rest, almost 500,000 people,
are dying outside of conflict zones.
are dying outside of conflict zones.
76
267386
5014
Kalan yaklaşık 500.000 insan ise savaş
bölgesi dışındaki alanlarda öldürülüyor.
bölgesi dışındaki alanlarda öldürülüyor.
04:44
In other words, 10 times more people
are dying outside of war than inside war.
are dying outside of war than inside war.
77
272400
5993
Yani savaş haricinde öldürülen insanların
sayısı savaşta ölenlerin 10 katı.
sayısı savaşta ölenlerin 10 katı.
04:50
What's more, violence is moving south,
78
278393
3095
Dahası, şiddet güneye,
04:53
to Latin America and the Caribbean,
79
281488
2708
Latin Amerika, Karayipler,
04:56
to parts of Central and Southern Africa,
80
284196
2281
Orta ve Güney Afrika’nın bazı bölgelerine,
04:58
and to bits of the Middle East
and Central Asia.
and Central Asia.
81
286477
2874
Orta Doğu’nun bir kısmına ve
Orta Asya’ya doğru kayıyor.
Orta Asya’ya doğru kayıyor.
05:01
Forty of the 50 most dangerous
cities in the world
cities in the world
82
289351
2769
Dünyadaki en tehlikeli 50 şehrin 40’ı
05:04
are right here in Latin America,
83
292120
1538
burada, yani Latin Amerika’da.
05:05
13 in Brazil,
84
293658
1870
13'ü Brezilya’da.
05:07
and the most dangerous of all, it's
San Pedro Sula, Honduras' second city,
San Pedro Sula, Honduras' second city,
85
295528
5237
En tehlikeli şehirse, her 100.000 kişiden
187'sinin öldürüldüğü, inanılmaz
187'sinin öldürüldüğü, inanılmaz
05:12
with a staggering homicide rate
of 187 murders per 100,000 people.
of 187 murders per 100,000 people.
86
300765
4816
bir cinayet oranına sahip Honduras’ın
ikinci kenti olan San Pedro Sula.
ikinci kenti olan San Pedro Sula.
05:17
That's 23 times the global average.
87
305581
3139
Bu oran dünya ortalamasının tam 23 katı.
05:20
Now, if violence is
re-concentrating geographically,
re-concentrating geographically,
88
308720
2727
Eğer şiddet coğrafyalara göre
yeni bir şekil alıyorsa,
yeni bir şekil alıyorsa,
05:23
it's also being reconfigured
to the world's new topography,
to the world's new topography,
89
311447
2813
dünyanın topoğrafyasını da
yeniden şekillendiriyor demektir.
yeniden şekillendiriyor demektir.
05:26
because when it comes to cities,
the world ain't flat,
the world ain't flat,
90
314260
2539
Çünkü, konu şehir olunca dünyaya
yuvarlak bakmıyoruz.
yuvarlak bakmıyoruz.
05:28
like Thomas Friedman likes to say.
91
316799
2278
Thomas Freidman’ın hep söylediği gibi
05:31
It's spiky.
92
319077
1336
Dikenli.
05:32
The dominance of the city
as the primary mode of urban living
as the primary mode of urban living
93
320413
3914
Kentsel yaşamın ana unsurunun
şehir olması
şehir olması
05:36
is one of the most extraordinary
demographic reversals in history,
demographic reversals in history,
94
324327
4287
tarihteki en olağandışı demografik
değişimlerdendir.
değişimlerdendir.
05:40
and it all happened so fast.
95
328614
3088
Çok hızlı gerçekleşmiştir.
05:43
You all know the figures, right?
96
331702
1525
Rakamları hepiniz biliyorsunuz.
05:45
There's 7.3 billion people
in the world today;
in the world today;
97
333227
2242
Bugün dünyada 7,3 milyar
insan yaşıyor.
insan yaşıyor.
05:47
there will be 9.6 billion by 2050.
98
335469
2389
2050 ye kadar bu sayı 9,6 milyar olacak.
05:49
But consider this one fact:
99
337858
2064
Fakat şu gerçeği bir düşünün:
05:51
In the 1800s, one in 30
people lived in cities,
people lived in cities,
100
339922
3192
1800'lerde 30 kişiden biri
şehirde yaşıyordu,
şehirde yaşıyordu,
05:55
today it's one in two,
101
343114
2520
bugün iki kişiden biri şehirde yaşıyor
05:57
and tomorrow virtually everyone
is going to be there.
is going to be there.
102
345634
3158
ve yarın neredeyse herkes
şehirde yaşayacak.
şehirde yaşayacak.
06:00
And this expansion in urbanization
is going to be neither even nor equitable.
is going to be neither even nor equitable.
103
348792
4086
Şehirleşmedeki büyüme ise ne eşit
olacak ne de adaletli.
olacak ne de adaletli.
06:04
The vast majority, 90 percent,
104
352878
1643
Nüfusun büyük çoğunluğu,
yani %90'ı
yani %90'ı
06:06
will be happening in the South,
in cities of the South.
in cities of the South.
105
354521
4212
Güney yarımkürenin şehirlerinde olacak.
06:10
So urban geographers and demographers,
106
358737
3127
Şehir coğrafyacıları ve nüfus bilimcileri
06:13
they tell us that it's not necessarily
the size or even the density of cities
the size or even the density of cities
107
361864
4295
şiddet oranını şehrin büyüklüğü
06:18
that predicts violence, no.
108
366159
2090
ya da yoğunluğunun
belirlemediğini söylüyorlar.
belirlemediğini söylüyorlar.
06:20
Tokyo, with 35 million people,
109
368249
2252
Bazıları, 35 milyon nüfusuyla Tokyo’nun
06:22
is one of the largest, and some might say
safest, urban metropolises in the world.
safest, urban metropolises in the world.
110
370501
4728
dünyanın en büyük ve en güvenli metropolü
olduğunu söyleyebilirler.
olduğunu söyleyebilirler.
06:27
No, it's the speed of
urbanization that matters.
urbanization that matters.
111
375229
3747
Esas önemli olan şehirleşme hızıdır.
06:30
I call this turbo-urbanization, and it's
one of the key drivers of fragility.
one of the key drivers of fragility.
112
378976
5847
Ben buna turbo-şehirleşme diyorum.
Kırılganlığın bir ana sebebi de bu.
Kırılganlığın bir ana sebebi de bu.
06:36
When you think about the incredible
expansion of these cities,
expansion of these cities,
113
384823
4788
Bir şehrin inanılmaz bir hızla büyüdüğünü
düşündüğünüzde, turbo-şehirleşme
düşündüğünüzde, turbo-şehirleşme
06:41
and you think about turbo-urbanization,
think about Karachi.
think about Karachi.
114
389611
3607
dediğimde Karaçi'yi düşünün.
06:45
Karachi was about 500,000 people in 1947,
a hustling, bustling city.
a hustling, bustling city.
115
393218
5909
1947’de 500.000 nüfuslu canlı
ve hareketli bir şehirdi.
ve hareketli bir şehirdi.
06:51
Today, it's 21 million people,
116
399127
3697
Bugün nüfusu 21 milyon.
06:54
and apart from accounting
for three quarters of Pakistan's GDP,
for three quarters of Pakistan's GDP,
117
402824
3945
Pakistan’ın GSMH’nın dörtte üçünü
elinde tutuyor fakat
elinde tutuyor fakat
06:58
it's also one of the most violent
cities in South Asia.
cities in South Asia.
118
406769
3094
Güney Asya’da en çok şiddetin görüldüğü
şehirlerden biri.
şehirlerden biri.
07:01
Dhaka, Lagos, Kinshasa,
119
409863
2804
Dakka, Lagos, Kinşasa
gibi şehirler
gibi şehirler
07:04
these cities are now 40 times larger
than they were in the 1950s.
than they were in the 1950s.
120
412667
4045
1950’lerde hallerinin
40 katı büyüklüğe ulaştılar.
40 katı büyüklüğe ulaştılar.
Bir de New York’a bakalım:
07:09
Now take a look at New York.
121
417542
1898
07:11
The Big Apple, it took 150 years
to get to eight million people.
to get to eight million people.
122
419440
5196
New York’un nüfusunun sekiz milyona
ulaşması 150 yıl sürdü.
ulaşması 150 yıl sürdü.
07:16
São Paulo, Mexico City, took 15
to reach that same interval.
to reach that same interval.
123
424636
4441
Sao Paulo, Meksiko'nun bu sayıya
ulaşması ise sadece 15 yıl sürdü.
ulaşması ise sadece 15 yıl sürdü.
07:21
Now, what do these medium,
large, mega-, and hypercities look like?
large, mega-, and hypercities look like?
124
429947
3893
Bu orta, büyük, mega ve hiper şehirler
neye benziyor?
neye benziyor?
07:25
What is their profile?
125
433840
1539
Profilleri ne?
07:27
Well, for one thing, they're young.
126
435379
1835
Her şeyden evvel bunlar genç.
07:29
What we're seeing in many of them
is the rise of the youth bulge.
is the rise of the youth bulge.
127
437214
3622
Bir çoğunda gördüğümüz şey
genç nüfus fazlalığı.
genç nüfus fazlalığı.
07:32
Now, this is actually a good news story.
128
440836
1912
Kulağa da hoş geliyor.
07:34
It's a function of reductions
in child mortality rates.
in child mortality rates.
129
442748
2590
Çünkü çocuk ölümlerinde düşüş
olduğunu gösterir. Lakin,
olduğunu gösterir. Lakin,
07:37
But the youth bulge is something
we've got to watch.
we've got to watch.
130
445338
2457
bir yerde genç nüfus fazlaysa,
takip etmelisiniz.
takip etmelisiniz.
07:39
What it basically means
131
447795
1431
Bunun anlamı
07:41
is the proportion of young people
living in our fragile cities
living in our fragile cities
132
449226
2899
kırılgan şehirlerde yaşayan
genç nüfus oranı
genç nüfus oranı
07:44
is much larger than those living
in our healthier and wealthier ones.
in our healthier and wealthier ones.
133
452125
3502
daha zengin ve sağlıklı şehirlerde
yaşayan nüfustan daha fazla.
yaşayan nüfustan daha fazla.
07:47
In some fragile cities,
134
455627
1519
Bazı kırılgan şehirlerde
07:49
75 percent of the population
is under the age of 30.
is under the age of 30.
135
457146
3581
nüfusun %75'i 30 yaşın altında.
07:52
Think about that:
Three in four people are under 30.
Three in four people are under 30.
136
460727
4752
Bunu bir düşünün: dört kişiden üçü
30 yaşın altında.
30 yaşın altında.
07:57
It's like Palo Alto on steroids.
137
465479
2845
Hormonlanmış Palo Alto’ya benzer.
08:00
Now, if you look at Mogadishu for example,
138
468324
2740
Mogadişu’ya bakarsak mesela,
08:03
in Mogadishu the mean age is 16 years old.
139
471064
4110
burada yaş ortalaması 16.
08:07
Ditto for Dhaka, Dili and Kabul.
140
475174
2902
Keza, Dakka, Dili ve Kabil de aynı.
08:10
And Tokyo? It's 46.
141
478076
2752
Ya Tokyo? Yaş ortalaması 46.
08:12
Same for most Western European cities.
142
480828
3401
Birçok Batı Avrupa şehirlerinde de böyle.
08:16
Now, it's not just youth
that necessarily predicts violence.
that necessarily predicts violence.
143
484229
3180
Şiddeti besleyen şey sadece
genç nüfus değil.
genç nüfus değil.
08:19
That's one factor among many,
144
487409
2044
Bu birçok önemli faktörden biri sadece.
08:21
but youthfulness combined
with unemployment, lack of education,
with unemployment, lack of education,
145
489453
2976
Eğer gençlik, işsizlik,
eğitimsizlik ve erkek kimliği ile
eğitimsizlik ve erkek kimliği ile
08:24
and -- this is the kicker --
being male, is a deadly proposition.
being male, is a deadly proposition.
146
492429
4106
birleşirse -- esas mevzu da bu --
ortaya ölümcül sorunlar çıkıyor.
ortaya ölümcül sorunlar çıkıyor.
08:28
They're statistically correlated,
all those risk factors, with youth,
all those risk factors, with youth,
147
496535
3501
Bütün bu risk faktörleri istatistiksel
olarak genç nüfus ile bağlantılı,
olarak genç nüfus ile bağlantılı,
08:32
and they tend to relate
to increases in violence.
to increases in violence.
148
500036
3127
ve şiddeti artırıyor.
08:36
Now, for those of you who are
parents of teenage sons,
parents of teenage sons,
149
504033
3325
Aranızda ergenlik çağında
bir oğlu olanlar, neden bahsettiğimi
bir oğlu olanlar, neden bahsettiğimi
08:39
you know what I'm talking about, right?
150
507358
1946
çok iyi anlıyor olsa gerek.
08:41
Just imagine your boy
without any structure
without any structure
151
509304
2910
Kendi çocuğunuzu, hiçbir yapının olmadığı
08:44
with those unruly friends of his,
out there cavorting about.
out there cavorting about.
152
512214
3701
asi arkadaşları ile birlikte dışarıda
takılırken bir hayal edin.
takılırken bir hayal edin.
08:47
Now, take away the parents,
153
515915
2191
Bir an aileleri geri çekin,
08:50
take away the education,
limit the education possibilities,
limit the education possibilities,
154
518106
4370
eğitimi geri çekin, eğitim
imkanlarını daraltın,
imkanlarını daraltın,
08:54
sprinkle in a little bit of drugs,
alcohol and guns,
alcohol and guns,
155
522476
3245
biraz uyuşturucu, alkol ve silah katın,
08:57
and sit back and watch the fireworks.
156
525721
3203
sonra arkanıza yaslanıp yangını seyredin.
09:00
The implications are disconcerting.
157
528924
2097
Sonuçları dehşet verici.
09:03
Right here in Brazil,
the life expectancy is 73.6 years.
the life expectancy is 73.6 years.
158
531021
3515
Burada, Brezilya’da ortalama
yaşam süresi 73,6 yıl.
yaşam süresi 73,6 yıl.
09:06
If you live in Rio, I'm sorry,
shave off two right there.
shave off two right there.
159
534536
3675
Eğer Rio’da yaşıyorsanız, üzgünüm ama,
bundan iki yıl daha düşeceksiniz.
bundan iki yıl daha düşeceksiniz.
09:10
But if you're young, you're uneducated,
160
538211
2287
Ama gençseniz, eğitimsizseniz,
09:12
you lack employment,
you're black, and you're male,
you're black, and you're male,
161
540498
2514
işsizseniz, siyahi iseniz ve
cinsiyetiniz erkek ise
cinsiyetiniz erkek ise
09:15
your life expectancy drops
to less than 60 years old.
to less than 60 years old.
162
543012
3212
ortalama yaşam süreniz
60'ın da altına düşer.
60'ın da altına düşer.
09:18
There's a reason why youthfulness
and violence are the number one killers
and violence are the number one killers
163
546224
4857
Gençlik ve şiddetin bu ülkede
bir numaralı katil olmasının
bir numaralı katil olmasının
09:23
in this country.
164
551081
2341
elbette bir sebebi var.
09:25
Okay, so it's not all doom
and gloom in our cities.
and gloom in our cities.
165
553422
3274
Bütün şehirlerimizde durum
bu kadar vahim değil.
bu kadar vahim değil.
09:28
After all, cities are hubs of innovation,
166
556696
2368
Her şeye rağmen, şehirler yeniliğin,
09:31
dynamism, prosperity,
excitement, connectivity.
excitement, connectivity.
167
559064
3589
dinamizmin, zenginliğin, eğlencenin ve
birlikteliğin merkezleridir.
birlikteliğin merkezleridir.
09:34
They're where the smart people gather.
168
562653
2252
Zeki insanların toplandığı yerlerdir.
09:36
And those young people I just mentioned,
169
564905
1941
Az evvel bahsettiğim gençler
eskisinden daha fazla
eskisinden daha fazla
09:38
they're more digitally savvy
and tech-aware than ever before.
and tech-aware than ever before.
170
566846
3644
dijital dünyayı kavrayabilen
ve teknolojiden haberdar insanlardır.
ve teknolojiden haberdar insanlardır.
09:42
And this explosion, the Internet,
and mobile technology,
and mobile technology,
171
570490
3574
İnternet ve mobil teknolojideki
bu patlama,
bu patlama,
09:46
means that the digital divide
separating the North and the South
separating the North and the South
172
574064
3715
ülkeler arasında ve ülkeler içinde
dünyayı Kuzey ve Güney olarak bölen
dünyayı Kuzey ve Güney olarak bölen
09:49
between countries
and within them, is shrinking.
and within them, is shrinking.
173
577779
3244
sayısal uçurumun daraldığı
anlamına geliyor.
anlamına geliyor.
09:53
But as we've heard so many times,
174
581029
1615
Fakat birçok kez duyduğumuz üzere
09:54
these new technologies
are dual-edged, right?
are dual-edged, right?
175
582644
2732
yeni teknolojiler iki yönlüdür.
09:57
Take the case of law enforcement.
176
585376
2143
Kanunî uygulamalara bakın.
Polis, suçları
Polis, suçları
09:59
Police around the world are starting
to use remote sensing and big data
to use remote sensing and big data
177
587519
3587
erken teşhis etmek için dünyanın
her yerinde, uzaktan algılamayı ve
her yerinde, uzaktan algılamayı ve
10:03
to anticipate crime.
178
591106
1595
büyük verileri kullanıyor.
10:04
Some cops are able to predict
criminal violence before it even happens.
criminal violence before it even happens.
179
592701
4420
Bazı polisler suç işlenmeden evvel
olacakları öngörebiliyor.
olacakları öngörebiliyor.
10:09
The future crime scenario,
it's here today,
it's here today,
180
597121
3405
Geleceğin suç senaryosu bugünden elimizde,
10:12
and we've got to be careful.
181
600526
1500
dolayısıyla dikkatli olmalıyız.
10:14
We have to manage the issues
of the public safety
of the public safety
182
602026
2295
Kamu güvenliğiyle ilgili konuları,
buna zıt kişisel bilgilerin
buna zıt kişisel bilgilerin
10:16
against rights to individual privacy.
183
604321
2666
gizliliği hakkı ile birlikte
yönetmeliyiz.
yönetmeliyiz.
10:18
But it's not just the cops
who are innovating.
who are innovating.
184
606987
2151
Fakat yenilik sunanlar
sadece polisler değil.
sadece polisler değil.
10:21
We've heard extraordinary activities
of civil society groups
of civil society groups
185
609138
2844
Yerel ve küresel ortak eylemlere katılan
sivil toplum
sivil toplum
10:23
who are engaging in local
and global collective action,
and global collective action,
186
611982
3135
örgütlerinin, sıradışı
faaliyetlerini duyuyoruz.
faaliyetlerini duyuyoruz.
10:27
and this is leading to digital protest
and real revolution.
and real revolution.
187
615117
3833
Bunlar dijital protestolara, yani gerçek
bir devrime öncülük ediyor.
bir devrime öncülük ediyor.
10:31
But most worrying
of all are criminal gangs
of all are criminal gangs
188
619740
3396
Fakat en endişe verici şey,
suç gruplarının
suç gruplarının
10:35
who are going online
and starting to colonize cyberspace.
and starting to colonize cyberspace.
189
623136
2909
çevrimiçi olması ve siber alanı kolonize
etmeye başlaması.
etmeye başlaması.
10:38
In Ciudad Juárez in Mexico,
where I've been working,
where I've been working,
190
626045
3132
Geçmiş yıllarda Meksika’nın
Ciudad Juárez şehrinde çalışıyordum.
Ciudad Juárez şehrinde çalışıyordum.
10:41
groups like the Zetas
and the Sinaloa cartel
and the Sinaloa cartel
191
629177
2354
Zetas ve Sinalo karteli gibi gruplar
10:43
are hijacking social media.
192
631531
1621
sosyal medyayı ele geçiriyor.
10:45
They're using it to recruit,
to sell their products,
to sell their products,
193
633152
2584
Sosyal medyayı, eleman devşirmek,
ürünlerini satmak,
ürünlerini satmak,
10:47
to coerce, to intimidate and to kill.
194
635736
2230
bastırmak, korkutmak ve
öldürmek için kullanıyor.
öldürmek için kullanıyor.
10:49
Violence is going virtual.
195
637966
3183
Suç sanal aleme taşınıyor.
10:53
So this is just a partial sketch
196
641149
2133
Anlattıklarım
hızlı ilerleyen, dinamik ve
hızlı ilerleyen, dinamik ve
10:55
of a fast-moving and dynamic
and complex situation.
and complex situation.
197
643282
2676
karmaşık bir durumun sadece bir
parçası.
parçası.
10:57
I mean, there are many other megarisks
198
645958
1849
Zamanımızda kırılganlığa
sebep olacak
sebep olacak
10:59
that are going to define
fragility in our time,
fragility in our time,
199
647807
2435
başka birçok büyük riskler de var.
11:02
not least income inequality,
200
650242
1899
Sadece gelir dağılımı eşitsizliği,
11:04
poverty, climate change, impunity.
201
652141
3738
yoksulluk, iklim değişikliği,
dokunulmazlık değil.
dokunulmazlık değil.
11:07
But we're facing a stark dilemma
202
655879
2345
Sert bir ikilemle karşı karşıyayız.
11:10
where some cities are going to thrive
and drive global growth
and drive global growth
203
658224
4059
Bazı şehirler çok iyi gelişir ve küresel
büyümeyi sürüklerken,
büyümeyi sürüklerken,
11:14
and others are going to stumble
and pull it backwards.
and pull it backwards.
204
662283
2936
diğerleri tökezleyip gelişmeyi
aşağı doğru çekmektedir.
aşağı doğru çekmektedir.
11:17
If we're going to change course,
we need to start a conversation.
we need to start a conversation.
205
665219
3226
Eğer bu gidişatı değiştirmek istiyorsak,
oturup konuşmak zorundayız.
oturup konuşmak zorundayız.
11:20
We can't only focus
on those cities that work,
on those cities that work,
206
668445
2991
Sadece Singapur, Kuala Lumpur,
11:23
the Singapores, the Kuala Lumpurs,
207
671436
2508
Dubai, Şangay gibi başarılı olan
11:25
the Dubais, the Shanghais.
208
673944
1880
şehirlere odaklanarak olmaz.
11:27
We've got to bring those fragile cities
into the conversation.
into the conversation.
209
675824
4204
Kırılgan şehirleri bu tartışmalara
dahil etmeliyiz.
dahil etmeliyiz.
11:32
One way to do this might be
to start twinning
to start twinning
210
680028
2530
Kırılgan şehirler ile zengin ve
sağlıklı şehirleri
sağlıklı şehirleri
11:34
our fragile cities with our healthier
and wealthier ones,
and wealthier ones,
211
682558
2740
kardeş şehir yaparak öğrenme
ve işbirliği süreçlerini
ve işbirliği süreçlerini
11:37
kickstarting a process of learning
and collaboration
and collaboration
212
685298
2513
başlatmak, olumlu ve olumsuz
tecrübeleri paylaşmak,
tecrübeleri paylaşmak,
11:39
and sharing of practices,
of what works and what doesn't.
of what works and what doesn't.
213
687811
4239
iyi bir başlangıç olabilir.
11:44
A wonderful example of this is coming
from El Salvador and Los Angeles,
from El Salvador and Los Angeles,
214
692050
3592
Bunun en güzel örneği El Salvador ve
Los Angeles’dan geliyor.
Los Angeles’dan geliyor.
11:47
where the mayors in San Salvador
and Los Angeles are collaborating
and Los Angeles are collaborating
215
695642
4160
Bu iki şehrin Belediye Başkanı,
eski çete üyelerinin
eski çete üyelerinin
11:51
on getting ex-gang members
to work with current gang members,
to work with current gang members,
216
699802
3953
şu an çete üyesi olanlara
11:55
offering tutoring, education,
217
703755
2788
özel ders, eğitim vermesi konusunda,
11:58
and in the process are helping
incubate cease-fires and truces,
incubate cease-fires and truces,
218
706543
3320
ateşkes, barış süreçlerinde
işbirliği yapıyorlar.
işbirliği yapıyorlar.
12:01
and we've seen homicide rates
go down in San Salvador,
go down in San Salvador,
219
709863
2547
Dünyanın en çok şiddet içeren şehri
San Salvador'da
San Salvador'da
12:04
once the world's most violent city,
220
712410
1823
cinayet oranlarının
12:06
by 50 percent.
221
714233
1644
%50 azaldığını görüyoruz.
12:07
We can also focus
on hot cities, but also hot spots.
on hot cities, but also hot spots.
222
715877
2549
Sorunlu şehirler olduğu gibi sorunlu
bölgeler de var.
bölgeler de var.
12:10
Place and location matter fundamentally
in shaping violence in our cities.
in shaping violence in our cities.
223
718426
4302
Yer ve mevki, şehirlerimizde şiddetin
şekillenmesinde çok önemlidir.
şekillenmesinde çok önemlidir.
12:14
Did you know that between
one and two percent
one and two percent
224
722728
2555
Kırılgan şehirlerin %1-2 oranındaki
üç-beş sokağının,
üç-beş sokağının,
12:17
of street addresses in any fragile city
225
725283
2065
suçların %99’una ev sahipliği
12:19
can predict up to 99 percent
of violent crime?
of violent crime?
226
727348
3702
yaptığını biliyor muydunuz?
12:23
Take the case of São Paulo,
where I've been working.
where I've been working.
227
731050
2564
Çalıştığım yer olan Sao Paulo’yu
ele alalım:
ele alalım:
12:25
It's gone from being Brazil's most
dangerous city to one of its safest,
dangerous city to one of its safest,
228
733614
3753
Brezilya’nın en tehlikeli şehriyken en
güvenli şehrine dönüşüyor.
güvenli şehrine dönüşüyor.
12:29
and it did this by doubling down
229
737367
1959
Bunu, istihbaratı iki katına çıkararak,
12:31
on information collection,
hot spot mapping, and police reform,
hot spot mapping, and police reform,
230
739326
3231
sorunlu bölgeleri tespit ederek ve polis
reformu ile sağladılar.
reformu ile sağladılar.
12:34
and in the process, it dropped homicide
by 70 percent in just over 10 years.
by 70 percent in just over 10 years.
231
742557
5038
Süreç, 10 yıllık zaman diliminde
cinayetleri %70 oranında azalttı.
cinayetleri %70 oranında azalttı.
12:39
We also got to focus on those hot people.
232
747595
2455
Buna ek olarak sorunlu
bireylere de odaklanmalıyız.
bireylere de odaklanmalıyız.
12:42
It's tragic, but being young,
unemployed, uneducated, male,
unemployed, uneducated, male,
233
750050
4089
Söylemesi trajik ama,
genç, işsiz, eğitimsiz bir erkek,
genç, işsiz, eğitimsiz bir erkek,
12:46
increases the risks
of being killed and killing.
of being killed and killing.
234
754139
3997
ölme ve öldürme riskini arttırıyor.
12:50
We have to break this cycle of violence
235
758136
2685
Bu şiddet sarmalını kırmak zorundayız ve
12:52
and get in there early with our children,
our youngest children,
our youngest children,
236
760821
3334
bu noktaya bir an evvel
çocuklarımızla birlikte ulaşmalıyız.
çocuklarımızla birlikte ulaşmalıyız.
12:56
and valorize them, not stigmatize them.
237
764155
2609
Onlara değer vermeliyiz,
küçük görmemeliyiz.
küçük görmemeliyiz.
12:59
There's wonderful work that's happening
that I've been involved with
that I've been involved with
238
767214
3370
Kingston, Jamaica ve burada Rio’da
13:02
in Kingston, Jamaica
and right here in Rio,
and right here in Rio,
239
770584
2291
yüksek risk grubu dediğimiz
kısma yönelik
kısma yönelik
13:04
which is putting education,
employment, recreation
employment, recreation
240
772875
3298
eğitim, iş ve eğlence
imkanı sunan
imkanı sunan
13:08
up front for these high-risk groups,
241
776173
2156
şahsen katkımın olduğu
harika işler yapılıyor,
harika işler yapılıyor,
13:10
and as a result, we're seeing violence
going down in their communities.
going down in their communities.
242
778329
3355
neticede, bu toplumlarda şiddetin
azaldığını görüyoruz.
azaldığını görüyoruz.
13:13
We've also got to make our cities safer,
more inclusive, and livable for all.
more inclusive, and livable for all.
243
781684
3678
Ayrıca şehirlerimizi daha güvenli,
hoşgorülü ve yaşanabilir yapmalıyız.
hoşgorülü ve yaşanabilir yapmalıyız.
13:17
The fact is, social cohesion matters.
244
785362
3767
Bu noktada, sosyal kaynaşma
önem arz ediyor.
önem arz ediyor.
13:21
Mobility matters in our cities.
245
789129
2480
Şehirlerimizdeki
hareketlilik de önemli.
hareketlilik de önemli.
13:23
We've got to get away from this model
of segregation, exclusion,
of segregation, exclusion,
246
791609
3070
Dışlayıcı, ayrımcı, şehirleri ayıran,
duvar ören
duvar ören
13:26
and cities with walls.
247
794679
1416
modelden vazgeçmeliyiz.
13:28
My favorite example of how to do this
comes from Medellín.
comes from Medellín.
248
796095
2810
Bunu nasıl yapılacağına dair
en seviğim örnek Medellin.
en seviğim örnek Medellin.
13:30
When I lived in Colombia
in the late 1990s,
in the late 1990s,
249
798905
2005
Kolombiya’da yaşadığım 1990'ların sonunda
13:32
Medellín was the murder capital
of the world, but it changed course,
of the world, but it changed course,
250
800910
3631
Medellin dünyada cinayetlerin başkentiydi,
ancak rotasını değiştirdi.
ancak rotasını değiştirdi.
13:36
and it did this by deliberately investing
in its low-income and most violent areas
in its low-income and most violent areas
251
804541
4259
Bunu, özellikle gelir seviyesi düşük ve
13:40
and integrating them
with the middle-class ones
with the middle-class ones
252
808800
2408
şiddetin yoğun olduğu bölgeleri
13:43
through a network of cable cars,
253
811208
1672
teleferik ağıyla,
toplu taşımayla ve
toplu taşımayla ve
13:44
of public transport,
and first-class infrastructure,
and first-class infrastructure,
254
812880
2647
kaliteli altyapıyı orta
sınıfla buluşturarak başardı.
sınıfla buluşturarak başardı.
13:47
and in the process, it dropped homicide
by 79 percent in just under two decades.
by 79 percent in just under two decades.
255
815527
4822
Bu süreçte, 20 yıl daha bir sürede
cinayet oranı %79 azaltıldı.
cinayet oranı %79 azaltıldı.
13:52
And finally, there's technology.
256
820349
2040
Son olarak ise, teknolojiden bahsedelim.
13:55
Technology has enormous
promise but also peril.
promise but also peril.
257
823119
2782
Teknoloji umut veriyor ancak
bazı tehlikeleri de var.
bazı tehlikeleri de var.
13:57
We've seen examples here
of extraordinary innovation,
of extraordinary innovation,
258
825901
2548
Yapılan olağanüstü yenilikleri
birlikte gördük,
birlikte gördük,
14:00
and much of it coming from this room,
259
828449
1793
ve çoğu bu odadan geliyor.
14:02
The police are engaging
in predictive analytics.
in predictive analytics.
260
830242
2368
Polis tahmin analizleri ile
meşgul oluyor.
meşgul oluyor.
14:04
Citizens are engaging
in new crowdsourcing solutions.
in new crowdsourcing solutions.
261
832610
2590
Vatandaşlar kitle-kaynak
çözümlerine katılıyor.
çözümlerine katılıyor.
14:07
Even my own group is involved
in developing applications
in developing applications
262
835200
2647
Polis mesuliyetini ve
güvenliği artırmaya
güvenliği artırmaya
14:09
to provide more accountability over police
and increase safety among citizens.
and increase safety among citizens.
263
837847
4352
yönelik uygulamaların geliştirilmesine
benim grubum da dahil oldu.
benim grubum da dahil oldu.
14:14
But we need to be careful.
264
842199
2408
Fakat dikkatli olmalıyız.
14:17
If I have one single
message for you, it's this:
message for you, it's this:
265
845687
3389
Size tek bir mesajım varsa,
o da şu:
o da şu:
14:21
There is nothing inevitable
about lethal violence,
about lethal violence,
266
849076
3485
Ölümlere sebep olan şiddet
bir zorunluluk değil,
bir zorunluluk değil,
14:24
and we can make our cities safer.
267
852561
4751
şehirlerimizi daha güvenli
hale getirebiliriz.
hale getirebiliriz.
14:29
Folks, we have the opportunity
of a lifetime to drop homicidal violence
of a lifetime to drop homicidal violence
268
857312
6046
Cinayet suçlarını, bir insan ömrü kadar
sürede yarıya indirebilecek
sürede yarıya indirebilecek
14:35
in half within our lifetime.
269
863358
2647
önemli bir fırsata sahibiz.
14:38
So I have just one question:
270
866005
1733
Sadece bir sorum var.
14:39
What are we waiting for?
271
867738
1545
Neyi bekliyoruz?
14:41
Thank you.
272
869283
1784
Teşekkür ederim.
14:43
(Applause)
273
871067
4253
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Robert Muggah - Megacities expertRobert Muggah creates tools to understand cycles of violence in urban environments and opens dialogues on ways to confront them globally.
Why you should listen
Robert Muggah drills down through shadowy data on arms trafficking, urban violence and resilience in search of answers for a rapidly urbanizing society’s most troubling questions: Why are cities so violent, and increasingly fragile? Why are conflicts within nations replacing conflicts between them? And what strategies can we implement to reduce violence?
Muggah's high-tech toolkit includes new ways for citizens to collect, collate and understand data, such as the mapping arms data (MAD) tool. As the research director of the Igarapé Institute and the SecDev Foundation, he developed the tool in collaboration with the Peace Research Institute Oslo and with Google Ideas, winning accolades for the transparency it brings to the debate.
Robert Muggah | Speaker | TED.com