TEDGlobal>London
Francesco Sauro: Deep under the Earth's surface, discovering beauty and science
Francesco Sauro: Yeryüzünün derinliklerinde, güzelliği ve bilimi keşfetmek
Filmed:
Readability: 4.8
1,551,994 views
Mağara kaşifi ve jeolog Francesco Sauro, ayaklarımızın altındaki gizli kıtaya yolculuk ediyor. Daha önce insanların ulaşmasının mümkün olmadığı, Dünya içerisindeki derin ve karanlık bölgeleri inceliyor. Güney Amerika'nın muhteşem tepuilerinde yeni mineraller ve izolasyon sonucu evrimleşen böcekleri buluyor ve yabancı dünyalar hakkındaki bilgilerini astronotları eğitmek için kullanıyor.
Francesco Sauro - Speleologist
Francesco Sauro studies caves and other karst features, and his research takes him places no one has ever been before. Full bio
Francesco Sauro studies caves and other karst features, and his research takes him places no one has ever been before. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I would like to invite you
0
865
1722
Sizleri, hep beraber
00:14
to come along on a visit
1
2611
1706
karanlık bir kıtayı
00:16
to a dark continent.
2
4341
1389
ziyarete davet ediyorum.
00:18
It is the continent hidden
3
6399
1614
Yeryüzünün altında gizli
00:20
under the surface of the earth.
4
8037
2052
olan bir kıta.
00:22
It is largely unexplored,
5
10113
2293
Büyük kısmı keşfedilmemiş,
00:24
poorly understood,
and the stuff of legends.
and the stuff of legends.
6
12430
2683
düzgünce anlaşılamamış ve
efsanelerde yer almış.
efsanelerde yer almış.
00:27
But it is made also of dramatic landscapes
7
15137
2838
İçerisinde bu büyük yeraltı boşluğu
00:29
like this huge underground chamber,
8
17999
2495
gibi etkileyici manzaralar barındırıyor
00:32
and it is rich with surprising
biological and mineralogical worlds.
biological and mineralogical worlds.
9
20518
4841
ve şaşırtıcı biyolojik ve mineralojik
dünyalarca da oldukça zengin.
dünyalarca da oldukça zengin.
00:38
Thanks to the efforts of intrepid voyagers
in the last three centuries --
in the last three centuries --
10
26149
4826
Geçen 3 yüzyıl içindeki
cesur kaşiflerin çabalarına teşekkürler--
cesur kaşiflerin çabalarına teşekkürler--
00:42
actually, we know also thanks
to satellite technology, of course --
to satellite technology, of course --
11
30999
3834
aslında biliyoruz ki, uydu
teknolojisine de teşekkürler tabi ki--
teknolojisine de teşekkürler tabi ki--
00:46
we know almost every single square meter
of our planet's surface.
of our planet's surface.
12
34857
4204
gezegenimiz yüzeyinin neredeyse
her bir metre karesini biliyoruz.
her bir metre karesini biliyoruz.
00:51
However, we know still very little
about what is hidden inside the earth.
about what is hidden inside the earth.
13
39085
4941
Yine de dünyanın içinde neyin saklı
olduğu hakkında çok az bilgimiz var.
olduğu hakkında çok az bilgimiz var.
00:56
Because a cave landscape,
like this deep shaft in Italy, is hidden,
like this deep shaft in Italy, is hidden,
14
44050
5925
Çünkü, İtalya'daki bu derin oyuk gibi,
bir mağaranın manzarası saklanmış,
bir mağaranın manzarası saklanmış,
01:01
the potential of cave exploration --
the geographical dimension --
the geographical dimension --
15
49999
3354
mağara kaşifliği--
coğrafik boyutu--
coğrafik boyutu--
01:05
is poorly understood and unappreciated.
16
53377
2368
düzgünce anlaşılamamış ve önemsenmemiş
olabilir.
olabilir.
01:07
Because we are creatures
living on the surface,
living on the surface,
17
55769
3035
Çünkü bizler yüzeyde yaşayan canlılarız,
01:10
our perception of the inner
side of the planet
side of the planet
18
58828
4147
gezegenin iç kısmına bakış açımız
01:14
is in some ways skewed,
19
62999
1964
tam olarak düz değil,
01:16
as is that of the depth of the oceans
20
64987
2452
okyanus derinliklerine
01:19
or of the upper atmosphere.
21
67463
2507
ya da atmosferin üstüne olduğu gibi.
01:23
However, since systematic cave exploration
started about one century ago,
started about one century ago,
22
71094
6958
Fakat sistematik mağara kaşifliğinin
yüz sene önce başlamasıyla birlikte,
yüz sene önce başlamasıyla birlikte,
01:30
we know actually that caves exist
in every continent of the world.
in every continent of the world.
23
78076
4371
aslında bu mağaraların, dünyanın her
kıtasında bulunduğunu öğrendik.
kıtasında bulunduğunu öğrendik.
01:34
A single cave system,
like Mammoth Cave, which is in Kentucky,
like Mammoth Cave, which is in Kentucky,
24
82471
4044
Kentucky'deki Mammoth Cave mağarası gibi
tek bir mağara sistemi,
tek bir mağara sistemi,
01:38
can be as long
as more than 600 kilometers.
as more than 600 kilometers.
25
86539
3984
600 kilometreden uzun olabilir.
01:43
And an abyss like Krubera Voronya,
which is in the Caucasus region,
which is in the Caucasus region,
26
91270
4107
Ve Kafkasya bölgesindeki Krubera Voronya
gibi dipsiz bir uçurum,
gibi dipsiz bir uçurum,
01:47
actually the deepest cave
explored in the world,
explored in the world,
27
95401
2778
aslında dünyanın keşfedilen
en derin mağarası,
en derin mağarası,
01:50
can go as far as more than 2,000
meters below the surface.
meters below the surface.
28
98203
4321
yüzeyden 2000 metre derinliğe
uzanabilir.
uzanabilir.
01:54
That means a journey of weeks
for a cave explorer.
for a cave explorer.
29
102548
3721
Bu mağara kaşifleri için haftalarca süren
bir yolculuk demek.
bir yolculuk demek.
01:59
Caves form in karstic regions.
30
107545
3226
Karstik bölgeler içindeki
mağaraların şekilleri.
mağaraların şekilleri.
02:02
So karstic regions are areas of the world
31
110795
3180
Yani dünyadaki karstik bölgeler aslında
02:05
where the infiltrating water
along cracks, fractures,
along cracks, fractures,
32
113999
3490
çatlaklar ve yarıklardan sızan suyun
02:09
can easily dissolve soluble lithologies,
33
117513
3960
kayaçları kolayca eritip,
02:13
forming a drainage system
of tunnels, conduits --
of tunnels, conduits --
34
121497
2780
su kanalları ve tüneller oluşturduğu--
02:16
a three-dimensional network, actually.
35
124301
2479
üç boyutlu ağlar olan yerler.
02:18
Karstic regions cover almost 20 percent
of the continents' surface,
of the continents' surface,
36
126804
5879
Karstik bölgeler kıta yüzeylerinin
neredeyse yüzde 20'sini kaplar,
neredeyse yüzde 20'sini kaplar,
02:24
and we know actually that speleologists
in the last 50 years
in the last 50 years
37
132707
5124
ve mağarabilimcilerinin son 50 yılda
dünya genelinde
dünya genelinde
02:29
have explored roughly 30,000 kilometers
of cave passages around the world,
of cave passages around the world,
38
137855
5664
tahminen 30.000 kilometre mağara pasajı
keşfettiğini biliyoruz,
keşfettiğini biliyoruz,
02:35
which is a big number.
39
143543
1368
ki çok büyük bir rakam.
02:36
But geologists have estimated
that what is still missing,
that what is still missing,
40
144935
4499
Ancak jeolojistlerin tahmin ettiğine göre
hala gizli olan,
hala gizli olan,
02:41
to be discovered and mapped,
41
149458
2230
keşfedilmemiş ve haritalandırılmamış,
02:43
is something around 10 million kilometers.
42
151712
3551
yaklaşık 10 milyon kilometrelik
bir kısım mevcut.
bir kısım mevcut.
02:47
That means that for each meter
of a cave that we already know,
of a cave that we already know,
43
155287
3290
Bunun anlamı, bugün bildiğimiz,
tüm mağaraların her bir metresi için,
tüm mağaraların her bir metresi için,
02:50
that we have explored,
44
158601
1533
keşfedilmeyi bekleyen
02:52
there are still some tens of kilometers
of undiscovered passages.
of undiscovered passages.
45
160158
5394
hala onlarca kilometrelik keşfedilmemiş
bölüm mevcut.
bölüm mevcut.
02:57
That means that this is really
an endless continent,
an endless continent,
46
165576
2915
Yani tamamını hiçbir zaman
keşfedemeyeceğimiz,
keşfedemeyeceğimiz,
03:00
and we will never be able
to explore it completely.
to explore it completely.
47
168515
3498
gerçekten uçsuz bir kıta anlamına geliyor.
03:04
And this estimation is made
without considering other types of caves,
without considering other types of caves,
48
172597
3496
Ve bu tahmin, karstik olmayan
ancak lava akıntısıyla oluşan
ancak lava akıntısıyla oluşan
03:08
like, for example, inside glaciers
or even volcanic caves,
or even volcanic caves,
49
176117
4439
örnek olarak iç buzullar ya da
volkanik mağaralar gibi
volkanik mağaralar gibi
03:12
which are not karstic,
but are formed by lava flows.
but are formed by lava flows.
50
180580
3532
diğer tip mağaralar dahil
edilmeden yapılıyor.
edilmeden yapılıyor.
03:16
And if we have a look at other planets
like, for example, Mars,
like, for example, Mars,
51
184136
5656
Ve eğer Mars gibi diğer
gezegenlere bakacak olursak
gezegenlere bakacak olursak
03:21
you will see that this characteristic
52
189816
1850
bu karakteristik özelliğin
03:23
is not so specific of our home planet.
53
191690
3087
dünyamıza özgü olmadığını görürsün.
03:27
However, I will show to you now
that we do not need to go to Mars
that we do not need to go to Mars
54
195623
4352
Bununla birlikte, şimdi size
yabancı dünyaları keşfetmek için
yabancı dünyaları keşfetmek için
03:31
to explore alien worlds.
55
199999
2205
Mars'a gitmemize gerek
olmadığını göstereceğim.
olmadığını göstereceğim.
03:35
I'm a speleologist, that means
a cave explorer.
a cave explorer.
56
203750
3940
Ben bir mağarabilimciyim,
anlamı mağara kaşifi.
anlamı mağara kaşifi.
03:39
And I started with this passion
when I was really young
when I was really young
57
207714
3908
Ve ben bu tutkuya çok gençken,
Kuzey İtalya'da
Kuzey İtalya'da
03:43
in the mountains not far
from my hometown in North Italy,
from my hometown in North Italy,
58
211646
4061
Alp ve Dolomites Dağları'nın karstik
bölgesinde bulunan kasabama,
bölgesinde bulunan kasabama,
03:47
in the karstic regions of the Alps
and the Dolomites.
and the Dolomites.
59
215731
3497
çokta uzağında olmayan dağlarda başladım.
03:51
But soon, the quest for exploration
brought me to the farthest corner
brought me to the farthest corner
60
219252
3841
Ancak keşfetme arayışı beni, kısa sürede
gezegenin en uzak köşelerine,
gezegenin en uzak köşelerine,
03:55
of the planet, searching
for new potential entrances
for new potential entrances
61
223117
2729
bu keşfedilmemiş kıtanın
yeni, potansiyel
yeni, potansiyel
03:57
of this undiscovered continent.
62
225870
1903
girişlerini bulmaya savurdu.
04:00
And in 2009, I had the opportunity
to visit the tepui table mountains,
to visit the tepui table mountains,
63
228578
5061
Ve 2009 yılında, Orinoco ve Amazon
havzasındaki tepui dağlarını
havzasındaki tepui dağlarını
04:05
which are in the Orinoco
and Amazon basins.
and Amazon basins.
64
233663
2996
ziyaret etme şansı buldum.
04:08
These massifs enchanted me
from the first time I saw them.
from the first time I saw them.
65
236683
4552
Bu dağ kütleleri ilk gördüğüm
anda beni büyüledi.
anda beni büyüledi.
04:13
They are surrounded by vertical,
vertiginous rock walls
vertiginous rock walls
66
241259
3367
Ormanda kaybolan gümüş rengi
şelalelere sahip,
şelalelere sahip,
04:16
with silvery waterfalls
that are lost in the forest.
that are lost in the forest.
67
244650
3471
dikey kaya duvarlarıyla çevrilmişlerdi.
04:20
They really inspired in me
a sense of wilderness,
a sense of wilderness,
68
248145
3332
Milyonlarca yıllık ruhu olan bu
el değmemiş
el değmemiş
04:23
with a soul older than millions
and millions of years.
and millions of years.
69
251501
3298
doğanın hissi, bende gerçek
bir ilham uyandırdı.
bir ilham uyandırdı.
04:27
And this dramatic landscape
inspired among other things
inspired among other things
70
255480
3911
Ve bu heyecan verici manzara
diğerlerinin yanında,
diğerlerinin yanında,
04:31
also Conan Doyle's
"The Lost World" novel in 1912.
"The Lost World" novel in 1912.
71
259415
4560
1912 yılında Conan Doyle'un "Kayıp Dünya"
romanına esin kaynağı olmuş.
romanına esin kaynağı olmuş.
04:35
And they are, really, a lost world.
72
263999
3304
Ve onlar, gerçekten de, kayıp dünya.
04:41
Scientists consider those mountains
as islands in time,
as islands in time,
73
269001
5285
Bilim insanları bu dağları aynı zamanda,
çevrili oldukları ova ile
çevrili oldukları ova ile
04:46
being separated
from the surrounding lowlands
from the surrounding lowlands
74
274310
2638
onlarca milyon yıl önce
ayrılmalarından dolayı,
ayrılmalarından dolayı,
04:48
since tens of millions of years ago.
75
276972
2684
ada olarak kabul ediyorlar.
04:51
They are surrounded
by up to 1,000-meter-high walls,
by up to 1,000-meter-high walls,
76
279680
3901
İnsanlar tarafından zaptedilemez,
1000 metre yüksekliğinde
1000 metre yüksekliğinde
04:55
resembling a fortress,
impregnable by humans.
impregnable by humans.
77
283605
3132
duvarlarla çevrili, ormanları
andırıyorlar.
andırıyorlar.
04:58
And, in fact, only a few
of these mountains have been climbed
of these mountains have been climbed
78
286761
3214
Ve aslına bakarsak bu dağların
sadece birkaçının
sadece birkaçının
05:01
and explored on their top.
79
289999
1836
zirvesine tırmanılıp keşfedildi.
05:04
These mountains contain also
a scientific paradox:
a scientific paradox:
80
292740
2869
Ayrıca bu dağlar bilimsel bir
paradoks barındırmakta;
paradoks barındırmakta;
05:07
They are made by quartz,
81
295633
2060
Dünya kabuğunda en sık
rastlanan mineral
rastlanan mineral
05:09
which is a very common mineral
on the earth's crust,
on the earth's crust,
82
297717
3167
olan kuvarstan meydana gelmekteler ve
05:12
and the rock made up by quartz
is called quartzite,
is called quartzite,
83
300908
4378
kuvarstan meydana gelen
kuvarsit adlı bir taş
kuvarsit adlı bir taş
05:17
and quartzite is one of the hardest
and least soluble minerals on earth.
and least soluble minerals on earth.
84
305310
5308
ise dünyanın en sert ve
en az çözünen minerallerinden biri.
en az çözünen minerallerinden biri.
05:22
So we do not expect at all
to find a cave there.
to find a cave there.
85
310642
3391
Yani orada mağara bulmayı beklemiyoruz.
05:26
Despite this, in the last 10 years,
speleologists from Italy,
speleologists from Italy,
86
314057
4918
Buna rağmen son 10 senede,
İtalyan, Slovak,
İtalyan, Slovak,
05:30
Slovakia, Czech Republic,
and, of course, Venezuela and Brazil,
and, of course, Venezuela and Brazil,
87
318999
3805
Çek ve tabi ki Venezuellalı ve Brezilyalı
mağarabilimciler
mağarabilimciler
05:34
have explored several caves in this area.
88
322828
2979
bu bölgede birçok mağara keşfettiler.
05:37
So how can it be possible?
89
325831
2487
Peki bu nasıl mümkün olabilir?
05:40
To understand this contradiction,
we have to consider the time factor,
we have to consider the time factor,
90
328342
4061
Bu çelişkiyi anlayabilmek için, zaman
faktörünü hesaba katmamız gerekir.
faktörünü hesaba katmamız gerekir.
05:44
because the history of the tepuis
is extremely long,
is extremely long,
91
332427
3303
Çünkü tepuislerin tarihi inanılmaz uzun,
05:47
starting about 1.6 billion years ago
with the formation of the rock,
with the formation of the rock,
92
335754
4657
1.6 milyar yıl kadar önce kaya
biçimini almaya başlamış,
biçimini almaya başlamış,
05:52
and then evolving with the uplift
of the region 150 million years ago,
of the region 150 million years ago,
93
340435
6540
Pangea süperkıtasının parçalanmasından
ve Atlantik okyanusunun
ve Atlantik okyanusunun
05:58
after the disruption
of the Pangaea supercontinent
of the Pangaea supercontinent
94
346999
2976
oluşmasından sonra ki 150 milyon yıldır
06:01
and the opening of the Atlantic Ocean.
95
349999
2353
bölgenin yukarı itmesiyle gelişmekte.
06:04
So you can imagine that the water had tens
or even hundreds of millions of years
or even hundreds of millions of years
96
352376
6310
Yani suyun onlar hatta yüzlerce
milyon yıldır tepui yüzeyini
milyon yıldır tepui yüzeyini
06:10
to sculpt the strangest forms
on the tepuis' surfaces,
on the tepuis' surfaces,
97
358710
4058
en değişik biçimlerde yonttuğunu,
bunun yanında yarıklar açtığını
bunun yanında yarıklar açtığını
06:14
but also to open the fractures
and form stone cities, rock cities,
and form stone cities, rock cities,
98
362792
6014
ve taştan, kayadan şehirler, tepuilerdeki
meşhur manzaraya özgü olan
meşhur manzaraya özgü olan
06:20
fields of towers which are characterized
in the famous landscape of the tepuis.
in the famous landscape of the tepuis.
99
368830
5521
kule alanlarını oluşturduğunu
hayal edebilirsiniz.
hayal edebilirsiniz.
06:26
But nobody could have imagined
100
374375
1444
Ancak hiç kimse dağın
06:27
what was happening inside a mountain
in so long a time frame.
in so long a time frame.
101
375843
4736
içerisinde ne olduğunu uzun zaman dilimi
boyunca hayal edememişti.
boyunca hayal edememişti.
06:32
And so I was focusing in 2010
on one of those massifs,
on one of those massifs,
102
380603
4477
Ve böylelikle 2010 yılında bu dağ
kitlelerinden birisi ve
kitlelerinden birisi ve
06:37
the Auyán-tepui, which is very famous
because it hosts Angel Falls,
because it hosts Angel Falls,
103
385104
3851
yaklaşık 979 metre dikey düşüşle--
dünyanın en yüksek şelalesi olan--
dünyanın en yüksek şelalesi olan--
06:40
which is the highest
waterfall in the world --
waterfall in the world --
104
388979
2589
Angel Şelalesi'ni barındıran,
06:43
about 979 meters of vertical drop.
105
391592
4059
Auyán-tepui'ye odaklanıyordum.
06:47
And I was searching for hints
of the existence of cave systems
of the existence of cave systems
106
395675
4886
Uydu görüntüleri yardımıyla,
mağara sisteminin
mağara sisteminin
06:52
through satellite images,
107
400585
1868
varlığı için ipuçları aradım
06:54
and finally we identified an area
of collapses of the surface --
of collapses of the surface --
108
402477
4690
ve sonunda yüzey çöküntüsü olan bir alan
tanımladık--
tanımladık--
06:59
so, big boulders, rock piles --
109
407191
2246
yani, büyük kaya parçaları,
kaya yığınları--
kaya yığınları--
07:01
and that means that there
was a void below.
was a void below.
110
409461
3311
ve bu oranın altında bir boşluk
olduğu anlamına geliyordu.
olduğu anlamına geliyordu.
07:04
It was a clear indication that there
was something inside the mountain.
was something inside the mountain.
111
412796
3949
Bu dağın içerisinde bir şey olduğuna dair
çok açık bir kanıttı.
çok açık bir kanıttı.
07:08
So we did several attempts
to reach this area,
to reach this area,
112
416769
4846
Bu yüzden bu bölgeye erişmek için karadan
ve helikopterle
ve helikopterle
07:13
by land and with a helicopter,
113
421639
1762
birçok denemede bulunduk,
07:15
but it was really difficult
because -- you have to imagine
because -- you have to imagine
114
423425
3550
ancak gerçekten çok zordu--
çünkü sisten dolayı bu dağlar
çünkü sisten dolayı bu dağlar
07:18
that these mountains are covered
by clouds most of the year, by fog.
by clouds most of the year, by fog.
115
426999
4379
yılın büyük bir bölümünde bulutlarla
kaplı olduğunu hayal edin.
kaplı olduğunu hayal edin.
07:23
There are strong winds,
116
431402
1373
Çok güçlü rüzgarlar var
07:24
and there are almost 4,000 millimeters
of rainfall per year,
of rainfall per year,
117
432799
4582
ve yılda neredeyse 4.000 milimetrelik
bir yağış miktarı mevcut,
bir yağış miktarı mevcut,
07:29
so it's really, really difficult
to find good conditions.
to find good conditions.
118
437405
3262
bu yüzden uygun koşullar bulabilmek
gerçekten, ama gerçekten çok zor.
gerçekten, ama gerçekten çok zor.
07:32
And only in 2013 we finally
landed on the spot
landed on the spot
119
440691
4783
Ancak 2013 yılında,
nihayet oraya inebildik
nihayet oraya inebildik
07:37
and we started
the exploration of the cave.
the exploration of the cave.
120
445498
2494
ve mağarayı keşfetmeye başladık.
07:40
The cave is huge.
121
448723
1917
Mağara devasa boyutta.
07:42
It's a huge network under the surface
of the tepui plateau,
of the tepui plateau,
122
450664
3827
Tepui platosunun yüzeyinin
altındaki devasa bir ağ
altındaki devasa bir ağ
07:46
and in only ten days of expedition,
123
454515
3694
ve sadece on günlük bir keşif gezisiyle,
07:50
we explored more than 20 kilometers
of cave passages.
of cave passages.
124
458233
4123
20 kilometreden daha fazla
mağara pasajı keşfettik.
mağara pasajı keşfettik.
07:54
And it's a huge network
of underground rivers,
of underground rivers,
125
462380
5397
Ve bu mağara, dev bir yeraltı
nehirler, kanallar, galeriler ve
nehirler, kanallar, galeriler ve
07:59
channels, big rooms,
extremely deep shafts.
extremely deep shafts.
126
467801
5174
inanılmaz derin kuyular ağı.
08:04
So it's really an incredible place.
127
472999
3024
Yani gerçekten inanılmaz bir yer.
08:08
And we named it Imawarì Yeuta.
128
476047
2541
Ve biz ona Imawarì Yeuta ismini verdik.
08:10
That means, in the Pemón indigenous
language, "The House of the Gods."
language, "The House of the Gods."
129
478612
6261
Bu, Pemon yerlilerinin dilinde,
"Tanrıların Evi" anlamına geliyor.
"Tanrıların Evi" anlamına geliyor.
08:16
You have to imagine that indigenous people
have never been there.
have never been there.
130
484897
3782
Yerli halkın orada hiç
bulunmadıklarını hayal edin.
bulunmadıklarını hayal edin.
08:20
It was impossible for them
to reach this area.
to reach this area.
131
488703
3505
Oraya ulaşabilmek onlar için imkansızdı.
08:24
However, there were legends
about the existence
about the existence
132
492232
2206
Bununla beraber dağda bir mağara
08:26
of a cave in the mountain.
133
494462
2027
olduğuna dair efsaneler mevcuttu.
08:28
So when we started the exploration,
134
496513
1770
Bu yüzden keşife başladığımızda,
08:30
we had to explore with a great respect,
135
498307
2230
bu işi büyük bir saygıyla
yapmamız gerekiyordu.
yapmamız gerekiyordu.
08:32
both because of the religious beliefs
of the indigenous people,
of the indigenous people,
136
500561
3561
Hem yerli insanların dini inançları,
08:36
but also because
it was really a sacred place,
it was really a sacred place,
137
504146
2365
hem de daha önce hiç bir insanın
08:38
because no human had entered there before.
138
506535
3335
girmemesinden kaynaklı
kutsallığı yüzünden.
kutsallığı yüzünden.
08:41
So we had to use special protocols
139
509894
1803
Bu yüzden orada bulunmamız kaynaklı,
08:43
to not contaminate the environment
with our presence,
with our presence,
140
511721
2789
çevre kirlenmesi olmaması için
özel bir protokol uyguladık
özel bir protokol uyguladık
08:46
and we tried also to share
with the community,
with the community,
141
514534
2175
ve bunun yanında keşiflerimizi
08:48
with the indigenous community,
our discoveries.
our discoveries.
142
516733
2673
yerli halkla paylaşmaya çalıştık.
08:51
And the caves represent, really,
a snapshot of the past.
a snapshot of the past.
143
519430
4556
Ve mağaralar gerçekten de
geçmişten kareler yansıtıyor.
geçmişten kareler yansıtıyor.
08:56
The time needed for their formation
144
524503
2712
Biçimlenme için gereken zaman 50 hatta
100 milyon yıllık
100 milyon yıllık
08:59
could be as long as 50 or even
100 million years,
100 million years,
145
527239
4924
uzunlukta olabilir ki bu, onları
muhtemelen dünyadaki
muhtemelen dünyadaki
09:04
which makes them possibly the oldest caves
that we can explore on earth.
that we can explore on earth.
146
532187
4901
keşfedebileceğimiz en eski
mağaralar yapıyor.
mağaralar yapıyor.
09:10
What you can find there
is really evidence of a lost world.
is really evidence of a lost world.
147
538921
5727
Orada bulabildikleriniz gerçekten de
kayıp dünyanın delilleri.
kayıp dünyanın delilleri.
09:17
When you enter a quartzite cave,
148
545301
1987
Kuvarsit bir mağaraya girdiğinizde,
09:19
you have to completely forget
what you know about caves --
what you know about caves --
149
547312
3448
klasik kireçtaşı mağaraları ya da
turistik mağaralar gibi dünyada
turistik mağaralar gibi dünyada
09:22
classic limestone caves
or the touristic caves
or the touristic caves
150
550784
2997
bir çok yerde ziyaret edebileceğiniz
mağaralar hakkında
mağaralar hakkında
09:25
that you can visit
in several places in the world.
in several places in the world.
151
553805
2357
bildiğiniz her şeyi tamamen
unutmanız gerekir.
unutmanız gerekir.
09:28
Because what seems
a simple stalactite here
a simple stalactite here
152
556186
2925
Çünkü burada göründüğü gibi
basit bir sarkıt
basit bir sarkıt
09:31
is not made by calcium carbonate,
but is made by opal,
but is made by opal,
153
559135
5085
kalsiyum karbonattan değil,
opal taşından meydana gelmiştir
opal taşından meydana gelmiştir
09:36
and one of those stalactites can require
tens of millions of years to be formed.
tens of millions of years to be formed.
154
564244
5584
ve bu sarkıtlardan birinin oluşabilmesi
için on milyonlarca senelik zaman gerekir.
için on milyonlarca senelik zaman gerekir.
09:42
But you can find even stranger forms,
like these mushrooms of silica
like these mushrooms of silica
155
570685
4077
Hatta kaya üzerinde oluşan
bu silika mantarlar gibi
bu silika mantarlar gibi
09:46
growing on a boulder.
156
574786
2074
daha garip formları bulabilirsiniz.
09:48
And you can imagine our talks
when we were exploring the cave.
when we were exploring the cave.
157
576884
3786
Ve bizim mağarayı keşfederken yaptığımız
konuşmaları hayal edebilirsiniz.
konuşmaları hayal edebilirsiniz.
09:52
We were the first entering
and discovering those unknown things,
and discovering those unknown things,
158
580694
4993
Oraya ilk defa giriliyordu ve
bu canavar yumurtaları gibi olan,
bu canavar yumurtaları gibi olan,
09:57
things like those monster eggs.
159
585711
2838
bilinmeyen şeyleri keşfediyorduk.
10:00
And we were a bit scared
because it was all a discovery,
because it was all a discovery,
160
588573
4396
Ve birazcık korkmuştuk çünkü
bütün hepsi birer keşifti
bütün hepsi birer keşifti
10:04
and we didn't want to find a dinosaur.
161
592993
2083
ve bir dinozor bulmak istemiyorduk.
10:07
We didn't find a dinosaur.
162
595100
1504
Dinozor bulmadık.
10:08
(Laughter)
163
596628
1597
(Gülüşmeler)
10:10
Anyway, actually, we know
that this kind of formation,
that this kind of formation,
164
598249
3297
Her neyse, aslında, şunu biliyoruz ki
bu tür oluşumlar,
bu tür oluşumlar,
10:13
after several studies,
165
601570
2533
birçok çalışmadan sonra,
10:16
we know that these kinds of formations
are living organisms.
are living organisms.
166
604127
3225
şunu biliyoruz ki bu tür oluşumlar,
yaşayan birer canlılar.
yaşayan birer canlılar.
10:19
They are bacterial colonies using silica
to build mineral structures
to build mineral structures
167
607376
5434
Onlar stromatolitleri andıran mineral yapılar
oluşturmak için silikayı kullanan,
oluşturmak için silikayı kullanan,
10:24
resembling stromatolites.
168
612834
1930
bakteri kolonileri.
10:26
Stromatolites are some of the oldest
forms of life that we can find on earth.
forms of life that we can find on earth.
169
614788
4521
Stromatolitler dünya üzerinde bulunan,
en eski yaşam formlarında bazıları.
en eski yaşam formlarında bazıları.
10:31
And here in the tepuis,
170
619333
1803
Ve bu tepuislerin içerisinde,
10:33
the interesting thing is that these
bacteria colonies have evolved
bacteria colonies have evolved
171
621160
4683
ilginç olan şey ise bu bakteri
kolonilerinin, dış yüzeyden
kolonilerinin, dış yüzeyden
10:37
in complete isolation
from the external surface,
from the external surface,
172
625867
4229
tamamen izole ve insanlarla teması
10:42
and without being in contact with humans.
173
630120
2624
olmaksızın evrilmeleri.
10:44
They have never been
in contact with humans.
in contact with humans.
174
632768
2597
Hiçbir zaman insanlarla
temasları olmadı.
temasları olmadı.
10:47
So the implications
for science are enormous,
for science are enormous,
175
635389
3067
Yani bilim açısından
sonuçları muazzam
sonuçları muazzam
10:50
because here you could find,
for example, microbes
for example, microbes
176
638480
4002
çünkü örnek olarak, burada bulabileceğiniz
mikroplar tıpta bir hastalığın
mikroplar tıpta bir hastalığın
10:54
that could be useful to resolve
diseases in medicine,
diseases in medicine,
177
642506
4952
tedavisinde kullanılabilir ya da
10:59
or you could find even a new kind
of material with unknown properties.
of material with unknown properties.
178
647482
3936
bilinmeyen özelliklerde yeni bir tür
madde bile bulabilirsiniz.
madde bile bulabilirsiniz.
11:03
And, in fact, we discovered in the cave
a new mineral structure for science,
a new mineral structure for science,
179
651442
4059
Ve aslında mağaranın içinde,
bilim için yeni bir fosfat-sülfat
bilim için yeni bir fosfat-sülfat
11:07
which is rossiantonite,
a phosphate-sulfate.
a phosphate-sulfate.
180
655525
3007
minerali olan, rossiantonite'i keşfettik.
11:11
So whatever you find in the cave,
even a small cricket,
even a small cricket,
181
659606
4714
Ve hatta küçük bir çekirge gibi, mağaranın
içerisinde her ne bulursanız bulun
içerisinde her ne bulursanız bulun
11:16
has evolved in the dark
in complete isolation.
in complete isolation.
182
664344
3968
tamamen izole bir şekilde,
karanlıkta evrilmiş.
karanlıkta evrilmiş.
11:20
And, really, everything that you can feel
in the cave are real connections
in the cave are real connections
183
668336
4253
Ve gerçekten, mağaranın içerisinde
hissedebileceğiniz tek şey
hissedebileceğiniz tek şey
11:24
between the biological
and the mineralogical world.
and the mineralogical world.
184
672613
3040
biyolojik ve mineralojik dünyaların
arasındaki gerçek bağlar.
arasındaki gerçek bağlar.
11:28
So as we explore this dark continent
185
676544
5816
Bu karanlık kıtayı, mineralojik ve
11:34
and discover its mineralogical
and biological diversity and uniqueness,
and biological diversity and uniqueness,
186
682384
6404
biyolojik çeşitliliğini
ve eşsizliğini keşfettikçe,
ve eşsizliğini keşfettikçe,
11:40
we will find probably clues
about the origin of life on our planet
about the origin of life on our planet
187
688812
4369
belki de dünyamızdaki yaşamın
kökeni hakkında ipuçları
kökeni hakkında ipuçları
11:45
and on the relationship
and evolution of life
and evolution of life
188
693205
2977
ve mineral dünyasıyla
11:48
in relationship with the mineral world.
189
696206
2986
yaşamın evrimi arasındaki
ilişkiyi bulacağız.
ilişkiyi bulacağız.
11:51
What seems only a dark, empty environment
190
699216
3942
Öyle görünüyor ki gerçeklikte
karanlık, boş bir ortam,
karanlık, boş bir ortam,
11:55
could be in reality a chest of wonders
191
703182
2793
yararlı bilgiler ile dolu,
11:57
full of useful information.
192
705999
2480
bir harikalar sandığı olabilir.
12:02
With a team of Italian, Venezuelan
and Brazilian speleologists,
and Brazilian speleologists,
193
710102
3873
Theraphosa La Venta adıyla bilinen ve
İtalyan, Venezuellalı ve Brezilyalı
İtalyan, Venezuellalı ve Brezilyalı
12:05
which is called La Venta Teraphosa,
194
713999
3191
mağarabilimcilerinden oluşan
bir takım ile yakın zaman
bir takım ile yakın zaman
12:09
we will be back soon to Latin America,
195
717214
2068
içerisinde Latin Amerika'ya
geri döneceğiz
geri döneceğiz
12:11
because we want to explore other tepuis
in the farthest areas of the Amazon.
in the farthest areas of the Amazon.
196
719306
5448
çünkü Amazon'un en uzak bölgelerindeki
diğer tepuisleri keşfetmek istiyoruz.
diğer tepuisleri keşfetmek istiyoruz.
12:16
There are still very unknown mountains,
197
724778
3020
Deniz seviyesinden neredeyse 3.000 metre
yükseklikte olan
yükseklikte olan
12:19
like Marahuaca, which is almost
3,000 meters high above sea level,
3,000 meters high above sea level,
198
727822
4694
Marahuaca ya da Brezilya'nın üst
bölgelerinde bulunan
bölgelerinde bulunan
12:24
or Aracà, which is in the upper region
of Rio Negro in Brazil.
of Rio Negro in Brazil.
199
732540
4099
Rio Negro'daki Araçá gibi hala hiç
bilinmeyen dağlar var.
bilinmeyen dağlar var.
12:28
And we suppose that we could find there
even bigger cave systems,
even bigger cave systems,
200
736663
4919
Ve hatta her biri keşfedilmemiş
dünyalarıyla,
dünyalarıyla,
12:33
and each one with its own
undiscovered world.
undiscovered world.
201
741606
4688
daha büyük mağara sistemleri
bulabileceğimizi tahmin ediyoruz.
bulabileceğimizi tahmin ediyoruz.
12:38
Thank you.
202
746636
1174
Teşekkür ederim.
12:39
(Applause)
203
747834
5454
(Alkış)
12:45
Bruno Giussani: Thank you, Francesco.
Give me that to start so we don't forget.
Give me that to start so we don't forget.
204
753312
3737
Bruno Giussani: Teşekkürler Francesco.
Başlangıç için şunu ver ki unutmayalım.
Başlangıç için şunu ver ki unutmayalım.
12:49
Francesco, you said we don't need
to go to Mars to find alien life,
to go to Mars to find alien life,
205
757073
3838
Francesco, yabancı hayat bulmak için
Mars'a gitmeye gerek olmadığını söyledin
Mars'a gitmeye gerek olmadığını söyledin
12:52
and indeed, last time we spoke,
you were in Sardinia
you were in Sardinia
206
760935
2925
ve doğrusu, son konuşduğumuzda
Sardinya'daydın
Sardinya'daydın
12:55
and you were training European astronauts.
207
763884
2243
ve Avrupalı astronotları eğitiyordun.
12:58
So what do you, a speleologist,
tell and teach to the astronauts?
tell and teach to the astronauts?
208
766151
3474
Peki bir mağarabilimci, astronotlara
ne anlatıp öğretebilir?
ne anlatıp öğretebilir?
13:01
Francesco Sauro: Yeah, we are --
it's a program of training
it's a program of training
209
769649
2783
Francesco Sauro: Evet, biz--
bu mağarada eğitim programı,
bu mağarada eğitim programı,
13:04
for not only European, but also NASA,
Roskosmos, JAXA astronauts, in a cave.
Roskosmos, JAXA astronauts, in a cave.
210
772456
4901
sadece Avrupalılar için değil NASA,
Roskosmos, JAXA astronotları için de.
Roskosmos, JAXA astronotları için de.
Yani yalıtılmış olarak yaklaşık bir
hafta kadar mağarada kalıyorlar.
hafta kadar mağarada kalıyorlar.
13:09
So they stay in a cave
for about one week in isolation.
for about one week in isolation.
211
777381
3528
13:12
They have to work together
in a real, real dangerous environment,
in a real, real dangerous environment,
212
780933
3880
Bir arada çalışmak zorundalar,
gerçekten ama gerçekten yabancı bir ortam,
gerçekten ama gerçekten yabancı bir ortam,
13:16
and it's a real alien environment for them
because it's unusual.
because it's unusual.
213
784837
3810
ve onlar için gerçekten yabancı bir ortam
çünkü sıradışı.
çünkü sıradışı.
13:20
It's always dark. They have to do science.
They have a lot of tasks.
They have a lot of tasks.
214
788671
4304
Her zaman karanlık. Bilim yapmalılar.
Birçok görevleri var.
Birçok görevleri var.
13:24
And it's very similar to a journey to Mars
215
792999
2532
Ve Mars'a yolculukla ya da Uluslararası
Uzay
Uzay
13:27
or the International Space Station.
216
795555
1672
İstasyonuna yolculukla çok benzer.
13:29
BG: In principle.
FS: Yes.
FS: Yes.
217
797251
1259
BG: Prensipte.
FS: Evet.
FS: Evet.
13:30
BG: I want to go back
to one of the pictures
to one of the pictures
218
798534
2077
BG: Slayt gösterisindeki fotoğraflardan
13:32
that was in your slide show,
219
800635
1833
birine geri dönmek istiyorum
13:34
and it's just representative
of the other photos --
of the other photos --
220
802492
2389
ve bu tek başına diğer fotoğrafları
temsil ediyor--
temsil ediyor--
13:36
Weren't those photos amazing? Yeah?
221
804905
2298
Şu fotoğraflar hayret verici değiller mi?
Evet?
Evet?
13:39
Audience: Yeah!
222
807227
1158
Seyirci: Evet!
13:40
(Applause)
223
808409
3736
(Alkış)
13:44
FS: I have to thank the photographers
from the team La Venta,
from the team La Venta,
224
812169
3126
FS: La Venta takımındaki fotoğrafçılara
teşekkür etmem gerek
teşekkür etmem gerek
13:47
because all of those photos
are from the photographers.
are from the photographers.
225
815319
3773
çünkü tüm bu fotoğraflar onların.
13:51
BG: You bring, actually, photographers
with you in the expedition.
with you in the expedition.
226
819116
3702
BG: Aslında keşif gezindeki
fotoğrafçıları getirdin.
fotoğrafçıları getirdin.
13:54
They're professionals,
they're speleologists and photographers.
they're speleologists and photographers.
227
822842
2967
Onlar profesyönel, mağarabilimci ve
fotoğrafçılar.
fotoğrafçılar.
13:57
But when I look at these pictures,
I wonder: there is zero light down there,
I wonder: there is zero light down there,
228
825833
4900
Ama bu fotoğraflara baktığımda merak
ediyorum: orada sıfır ışık mevcut,
ediyorum: orada sıfır ışık mevcut,
14:02
and yet they look incredibly well-exposed.
229
830757
2783
ve buna rağmen akıl almaz
derecede belirginler.
derecede belirginler.
14:05
How do you take these pictures?
230
833564
1488
Bu fotoğrafları nasıl çektiler?
14:07
How do your colleagues,
the photographers, take these pictures?
the photographers, take these pictures?
231
835076
3051
Fotoğrafçı arkadaşların bu
fotoğrafları nasıl çektiler?
fotoğrafları nasıl çektiler?
14:10
FS: Yeah. They are working
in a darkroom, basically,
in a darkroom, basically,
232
838151
2491
FS: Yeah. Basitçe, karanlık
odada çalışıyorlar,
odada çalışıyorlar,
14:12
so you can open the shutter of the camera
233
840666
2119
yani kamera perdesini açıp
14:14
and use the lights
to paint the environment.
to paint the environment.
234
842809
2418
ışığı kullanarak ortamı
boyuyorlar.
boyuyorlar.
14:17
BG: So you're basically --
235
845251
1255
BG: Yani basitçe--
14:18
FS: Yes. You can even keep
the shutter open for one minute
the shutter open for one minute
236
846530
2735
FS: Evet. Perdeyi bir dakikalığına
açık tutup
açık tutup
14:21
and then paint the environment.
237
849289
1524
sonra ortamı boyuyabiliriz.
14:22
The final result is what
you want to achieve.
you want to achieve.
238
850837
2704
Son sonuç, elde etmek
istediğiniz olur.
istediğiniz olur.
14:25
BG: You spray the environment with light
and that's what you get.
and that's what you get.
239
853565
3073
BG: Işıkla ortamı boyuyorsun ve
alacağın sonuç bu.
alacağın sonuç bu.
14:28
Maybe we can try this at home
someday, I don't know.
someday, I don't know.
240
856662
2442
Bilemiyorum, belki evde bir gün
bizde deneyebiliriz.
bizde deneyebiliriz.
14:31
(Laughter)
241
859128
1004
(Gülüşmeler)
14:32
BG: Francesco, grazie.
FS: Grazie.
FS: Grazie.
242
860156
1591
BG: Francesco, teşekkürler.
FS: Teşekkürler.
FS: Teşekkürler.
14:33
(Applause)
243
861771
3228
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Francesco Sauro - SpeleologistFrancesco Sauro studies caves and other karst features, and his research takes him places no one has ever been before.
Why you should listen
Italian speleologist Francesco Sauro is fascinated by the tabletop mountains of South America, the tepuis. These plateaus, which tower over the Brazilian and Venezuelan rainforest, hide behind their dramatic landscape a lost world of extensive cave structures. They harbor unique geological and biological features that have evolved in isolation over millennia.
With nearly twenty years of caving experience, Sauro has participated in research in many cave systems all over the world, but keeps coming back to the tepuis, where he has led six expeditions since 2009. He leads also a caves training program for European astronauts.
Francesco Sauro | Speaker | TED.com