TED2009
Jim Fallon: Exploring the mind of a killer
Jim Fallon: Bir katilin zihnini keşfetmek
Filmed:
Readability: 3.4
2,772,955 views
Psikopat katiller kaçırılmaması gereken televizyon programlarının başında geliyor, peki ya onları gerçekten harekete geçiren ne? Nörobilimci Jim Fallon, katillerin doğasındaki (ve ortaya çıkışlarındaki) çürümüş yapıyı açığa çıkartabilecek beyin röntgenleri ve genetik analizlerden bahsediyor. Çalışmasını, kurgu olamayacak kadar garip ve de ürpertici bir biçimde kişiselleştiren şaşırtıcı bir aile geçmişini de paylaşıyor.
Jim Fallon - Neurobiologist
Sloan Scholar, Fulbright Fellow, Professor Emeritus of Neuroscience, Jim Fallon looks at the way nature and nurture intermingle to wire up the human brain. Full bio
Sloan Scholar, Fulbright Fellow, Professor Emeritus of Neuroscience, Jim Fallon looks at the way nature and nurture intermingle to wire up the human brain. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I'm a neuroscientist, a professor at the University of California.
0
0
3000
Ben bir nörobilimci, California Üniversitesi'nde bir profesörüm
00:21
And over the past 35 years,
1
3000
3000
ve 35 yılı aşkın bir zamandır
00:24
I've studied behavior
2
6000
2000
davranış üzerinde çalışmaktayım.
00:26
on the basis of everything from genes
3
8000
3000
Nörotransmiterlerden genlere,
00:29
through neurotransmitters, dopamine, things like that,
4
11000
2000
dopamin ve benzeri şeylerle
00:31
all the way through circuit analysis.
5
13000
2000
hedef analizine kadar birçok şeyi temel alarak çalışıyorum.
00:33
So that's what I normally do.
6
15000
2000
Yani genel olarak yaptığım bu.
00:35
But then, for some reason,
7
17000
2000
Neden sonra, kısa bir süre önce
00:37
I got into something else, just recently.
8
19000
2000
başka bir şey ilgimi çekti ve bu,
00:39
And it all grew out of one of my colleagues asking me
9
21000
3000
bir meslektaşımın benden
00:42
to analyze a bunch of brains
10
24000
2000
psikopat katillere ait bir grup beyni
00:44
of psychopathic killers.
11
26000
2000
incelememi istemesiyle başladı.
00:46
And so this would be the typical talk I would give.
12
28000
3000
Bu yapmakta olduğum tipik konuşmalardan biri
00:49
And the question is, "How do you end up with a psychopathic killer?"
13
31000
3000
ve asıl soru da "Nasıl psikopat bir katile dönüşülür?"
00:52
What I mean by psychopathic killer
14
34000
2000
Psikopat katilden kastım
00:54
are these people, these types of people.
15
36000
2000
bu insanlar, bu tür insanlar
00:56
And so some of the brains that I've studied
16
38000
2000
ve incelediğim bazı beyinler
00:58
are people you know about.
17
40000
2000
bu bildiğiniz insanlara ait.
01:00
When I get the brains I don't know what I'm looking at.
18
42000
2000
Bu beyinler elime geçtiğinde neye bakmakta olduğumu bilmiyordum.
01:02
It's blind experiments. They also gave me normal people and everything.
19
44000
2000
Kör bir deneydi. Normal insan beyinleri ve buna benzer şeyler vardı.
01:04
So I've looked at about 70 of these.
20
46000
2000
Bunlardan yaklaşık 70 tanesine baktım
01:06
And what came up was a number of pieces of data.
21
48000
3000
ve bir takım verilerle karşılaştım.
01:09
So we look at these sorts of things theoretically,
22
51000
3000
Biz bu tür şeylere teorik açıdan bakarız,
01:12
on the basis of genetics,
23
54000
2000
temel olarak genetiğe, beyin hasarına,
01:14
and brain damage, and interaction with environment,
24
56000
3000
çevreyle etkileşimlerine ve tam olarak
01:17
and exactly how that machine works.
25
59000
2000
bu mekaniğin nasıl çalıştığına bakıyoruz.
01:19
So we're interested in exactly where in the brain,
26
61000
2000
Yani ilgilendiğimiz şey, beynin en önemli parçasının
01:21
and what's the most important part of the brain.
27
63000
2000
burada hangisi olduğu ve tam olarak nerede olduğudur.
01:23
So we've been looking at this:
28
65000
3000
Yani bakmakta olduğumuz şeyler,
01:26
the interaction of genes,
29
68000
2000
genlerin etkileşimi,
01:28
what's called epigenetic effects,
30
70000
2000
kalıtımsal etkilerin neler olduğu,
01:30
brain damage, and environment,
31
72000
2000
beyin hasarı ve çevresel koşullar ile
01:32
and how these are tied together.
32
74000
2000
bunların nasıl birbiriyle bağlantılı olduğuydu ve
01:34
And how you end up with a psychopath, and a killer,
33
76000
2000
bir psikopat ve de bir katil haline gelmek
01:36
depends on exactly when the damage occurs.
34
78000
3000
hasarın tam olarak ne zaman oluştuğuna bağlıdır.
01:39
It's really a very precisely timed thing.
35
81000
3000
Bu kesin bir zamanlamaya sahiptir.
01:42
You get different kinds of psychopaths.
36
84000
2000
Farklı türden psikotapatiklerle karşılaşırsınız.
01:44
So we're going along with this. And here's, just to give you the pattern.
37
86000
3000
Şimdi bununla devam edeceğiz. İşte bir model.
01:47
The pattern is that those people, every one of them I looked at,
38
89000
3000
Bu modellerde, katil ve seri katil olanlarda,
01:50
who was a murderer, and was a serial killer,
39
92000
3000
baktığım her beynin
01:53
had damage to their orbital cortex,
40
95000
2000
orbital korteksinde hasar vardı,
01:55
which is right above the eyes, the orbits,
41
97000
2000
ki o da gözlerin hemen üstünde, göz çukurlarında
01:57
and also the interior part of the temporal lobe.
42
99000
2000
ve şakakların iç kısmında bulunur.
01:59
So there is the pattern that every one of them had,
43
101000
2000
Her birinin sahip olduğu model bu şekilde
02:01
but they all were a little different too.
44
103000
2000
ama hepsi birbirinden az da olsa farklıydı.
02:03
They had other sorts of brain damage.
45
105000
2000
Farklı türden beyin hasarları vardı.
02:05
A key thing is that
46
107000
2000
Burada önemli olan şey
02:07
the major violence genes,
47
109000
3000
majör şiddet genleri,
02:10
it's called the MAO-A gene.
48
112000
3000
MAO-A geni olarak bilinir.
02:13
And there is a variant of this gene that is in the normal population.
49
115000
4000
ve bu gen toplumda (normal populasyonda) çeşitlilik gösterir.
02:17
Some of you have this. And it's sex-linked.
50
119000
3000
Aranızdan bazılarında bu var ve bu cinsiyetle bağlantılı
02:20
It's on the X chromosome. And so in this way
51
122000
2000
X kromozomunda yer alıyor ve bu yüzden
02:22
you can only get it from your mother.
52
124000
3000
bunu yalnızca annenizden alabiliyorsunuz.
02:25
And in fact this is probably why mostly men, boys,
53
127000
4000
Aslında muhtemelen psikopat katillerin
02:29
are psychopathic killers,
54
131000
2000
çoğunlukla erkeklerden oluşmasının ve
02:31
or are very aggressive.
55
133000
2000
oldukça agresif olmalarının sebebi bu.
02:33
Because a daughter can get one X from the father,
56
135000
3000
Çünkü bir kız çocuğu hem babadan bir X kromozomu
02:36
one X from the mother, it's kind of diluted out.
57
138000
2000
hem de anneden bir X kromozomu alır, böylece nötürleşir.
02:38
But for a son, he can only get
58
140000
2000
Ancak erkek çocuk yalnızca
02:40
the X chromosome from his mother.
59
142000
2000
annesinden X kromozomu alır
02:42
So this is how it's passed from mother to son.
60
144000
3000
ve böylece anneden oğula geçmiş olur.
02:45
And it has to do with too much brain serotonin during development,
61
147000
4000
ve bu gelişim sırasında aşırı serotonin salınımı ile bağlantılıdır
02:49
which is kind of interesting because serotonin
62
151000
2000
ki bu da oldukça ilginç çünkü serotoninin
02:51
is supposed to make you calm and relaxed.
63
153000
3000
normalde sizi sakinleştirip rahatlatması gerekir.
02:54
But if you have this gene, in utero
64
156000
3000
Ancak eğer bu gene sahipseniz,
02:57
your brain is bathed in this,
65
159000
2000
ana rahminde beyniniz bununla yıkanıyor.
02:59
so your whole brain becomes insensitive to serotonin,
66
161000
2000
Böylece tüm beyniniz serotonine karşı duyarsızlaşıyor.
03:01
so it doesn't work later on in life.
67
163000
3000
Bu yüzden daha sonraları bir işe yaramıyor.
03:04
And I'd given this one talk in Israel,
68
166000
3000
Bu konuşmayı ise geçen sene
03:07
just this past year.
69
169000
2000
İsrail'de yapmıştım.
03:09
And it does have some consequences.
70
171000
2000
Yani bunun bazı sonuçları oluyor.
03:11
Theoretically what this means
71
173000
2000
Teorik olarak bunun anlamı,
03:13
is that in order to express this gene,
72
175000
3000
bu genin şiddet olarak
03:16
in a violent way,
73
178000
2000
ortaya çıkması için
03:18
very early on, before puberty,
74
180000
2000
erken dönemde, ergenlikten önce
03:20
you have to be involved in something that is really traumatic --
75
182000
3000
ciddi bir travmaya maruz kalmanız gereklidir,
03:23
not a little stress, not being spanked or something,
76
185000
2000
ufak çapta bir stres değil, tokat yemek gibi bir şey değil.
03:25
but really seeing violence,
77
187000
2000
Gerçek anlamda şiddet "görmek-izlemek"
03:27
or being involved in it, in 3D.
78
189000
2000
ya da maruz kalmak, "gerçek dünyada-üç boyutlu olarak"
03:29
Right? That's how the mirror neuron system works.
79
191000
2000
değil mi? Ayna nöron sistemi böyle çalışır.
03:31
And so, if you have that gene,
80
193000
3000
Yani bu gene sahipseniz,
03:34
and you see a lot of violence
81
196000
3000
ve oldukça fazla şiddet görmüşseniz
03:37
in a certain situation,
82
199000
2000
belirli bir durumda,
03:39
this is the recipe for disaster, absolute disaster.
83
201000
3000
bu tam anlamıyla felakete davetiye çıkarmaktır
03:42
And what I think might happen in these areas of the world,
84
204000
3000
ve sürekli şiddet görülen dünyanın bu tür yerlerinde
03:45
where we have constant violence,
85
207000
3000
ne olacağına dair benim düşüncem,
03:48
you end up having generations of kids
86
210000
3000
nesiller boyu, bunca şiddet gören
03:51
that are seeing all this violence.
87
213000
2000
çocuklar elde edineceğinizdir.
03:53
And if I was a young girl, somewhere in a violent area,
88
215000
3000
Eğer ben şiddet görülen bölgelerden birinde yaşayan
03:56
you know, a 14 year old, and I want to find a mate,
89
218000
2000
örneğin 14 yaşında genç bir kız olsaydım
03:58
I'd find some tough guy, right, to protect me.
90
220000
3000
beni koruyacak güçlü,sert bir erkek bulmak isterdim.
04:01
Well what the problem is this tends to concentrate these genes.
91
223000
4000
Sorun, bu şiddetin genlere işlemeye meyilli olmasıdır
04:05
And now the boys and the girls get them.
92
227000
2000
ve artık bu çocuklar bunlara sahip
04:07
So I think after several generations,
93
229000
2000
Birkaç nesil sonra, temel düşüncem şu,
04:09
and here is the idea, we really have a tinderbox.
94
231000
3000
tam anlamıyla "patlamaya hazır bir bombaya" sahip olacağız.
04:12
So that was the idea.
95
234000
2000
Yani asıl fikir buydu.
04:14
But then my mother said to me, "I hear you've been going around talking
96
236000
2000
Ancak sonra annem bana, "Etrafta psikopat katillerle ilgili
04:16
about psychopathic killers.
97
238000
3000
konuşmalar yaptığını duydum
04:19
And you're talking as if you come from a normal family."
98
241000
3000
ve kendinden sanki normal bir ailedenmiş gibi bahsediyormuşsun."dedi
04:22
I said, "What the hell are you talking about?"
99
244000
2000
Dedim ki, "Sen neden bahsediyorsun?"
04:24
She then told me about our own family tree.
100
246000
3000
Sonra bana kendi soy ağacımızdan bahsetti.
04:27
Now she blamed this on my father's side, of course.
101
249000
2000
Elbette bunu baba tarafına atfetti.
04:29
This was one of these cases, because she has no violence in her background,
102
251000
4000
Bu öylesi bir durumdu, çünkü kendi geçmişinde herhangi bir şiddet olayı yok.
04:33
but my father did.
103
255000
2000
Ancak babamın vardı.
04:35
Well she said, "There is good news and bad news.
104
257000
2000
"Hem iyi hem de kötü haberlerim var" dedi
04:37
One of your cousins is Ezra Cornell, founder of Cornell university.
105
259000
3000
Kuzenlerinden biri Cornell Üniversitesi'nin kurucusu olan Ezra Cornell.
04:40
But the bad news is that your cousin is also Lizzie Borden.
106
262000
3000
Kötü haberse; Lizzi Borden da kuzenlerinden biri
04:43
Now I said, "Okay, so what? We have Lizzie."
107
265000
7000
Ben de "İyi, hoş bizim de bir Lizzi'miz varmış" dedim "N'olmuş?"
04:50
She goes, "No it gets worse, read this book."
108
272000
2000
O da " Hayır" dedi, "Daha kötü. Şu kitabı oku."
04:52
And here is this "Killed Strangely," and it's this historical book.
109
274000
2000
Bu kitap; "Tuhaf bir şekilde Öldü", tarihi bir kitaptı
04:54
And the first murder
110
276000
2000
ve annesini öldüren
04:56
of a mother by a son
111
278000
2000
ilk adam
04:58
was my great-great-great-great-great-great-grandfather.
112
280000
3000
benim büyük-büyük-büyük-büyük-büyük-büyükbabamdı.
05:01
Okay, so that's the first case of matricide.
113
283000
3000
Pekala, bu ilk anne cinayeti vakasıydı
05:04
And that book is very interesting. Because it's about witch trials,
114
286000
3000
ve kitap oldukça ilginç çünkü cadı avlarından,
05:07
and how people thought back then.
115
289000
2000
ve insanların o zamanlar nasıl eğitildiğinden bahsediyor.
05:09
But it doesn't stop there.
116
291000
2000
Ama burda bitmiyor tabi.
05:11
There were seven more men, on my father's side,
117
293000
3000
Babamın tarafında 7 erkek daha vardı,
05:14
starting then, Cornells, that were all murderers.
118
296000
4000
o zamandan itibaren, Cornell'ların hepsi katil olmuşlardı.
05:18
Okay, now this gives one a little pause.
119
300000
3000
Tamam, şimdi insan biraz durup düşünüyor da
05:21
(Laughter)
120
303000
2000
(kahkahalar)
05:23
Because my father himself,
121
305000
2000
Çünkü babamın kendisi
05:25
and my three uncles, in World War II,
122
307000
2000
ve üç amcam da II. Dünya Savaşı'nda
05:27
were all conscientious objectors, all pussycats.
123
309000
3000
savaşa katılmaya karşıydılar, hepsi de korkaktı.
05:30
But every once in a while, like Lizzie Borden, like three times a century,
124
312000
2000
Ancak Lizzie Borden gibi arada bir, üç yüz yıl içerisinde
05:32
and we're kind of due.
125
314000
2000
"vademiz geliyor" sanırım.
05:34
(Laughter)
126
316000
3000
(kahkahalar)
05:37
So the moral of the story is:
127
319000
2000
Yani buradan çıkaracağımız ahlaki ders,
05:39
people in glass houses shouldn't throw stones.
128
321000
2000
sırça köşkte oturan, komşusuna taş atmamalı.
05:41
But more likely is this.
129
323000
3000
Ya da şöyle denilebilir:
05:44
(Laughter)
130
326000
4000
gülüşmeler
05:48
And we had to take action. Now our kids found out about it.
131
330000
3000
ve bir önlem almamız gerekiyordu. Şimdi çocuklarımızın bundan haberi var.
05:51
And they all seemed to be OK.
132
333000
2000
Herhangi bir sorunları da yok gibi görünüyor.
05:53
But our grandkids are going to be kind of concerned here.
133
335000
3000
Ancak torunlarımız bu konuda biraz endişelenecekler.
05:56
So what we've done is I've started to do PET scans
134
338000
3000
Bu yüzden ailedeki herkesin
05:59
of everybody in the family.
135
341000
2000
beyin tomografisini çektirdim.
06:01
(Laughter)
136
343000
1000
(kahkahalar)
06:02
We started to do PET scans, EEGs and genetic analysis
137
344000
3000
PET taramaları, EEG'ler ve genetik analizler yapmaya başladık,
06:05
to see where the bad news is.
138
347000
2000
yanlış olan nerde bulabilmek için.
06:07
Now the only person -- it turns out
139
349000
2000
Ortaya çıkan tek şey
06:09
one son and one daughter, siblings,
140
351000
3000
birbiriyle anlaşamayan bir oğlan ve bir kız kardeşti
06:12
didn't get along and their patterns are exactly the same.
141
354000
2000
ve beyin modelleri birbirinin tıpatıp aynısıydı.
06:14
They have the same brain, and the same EEG.
142
356000
3000
Aynı beyne, aynı EEG'ye sahipler.
06:17
And now they are close as can be.
143
359000
3000
ve birbirlerine olabildiğince yakınlar.
06:20
But there's gonna be bad news somewhere.
144
362000
2000
Ancak bir yerlerden kötü bir haber gelecek.
06:22
And we don't know where it's going to pop up.
145
364000
2000
Ama nerden ortaya çıkacağını bilmiyoruz.
06:24
So that's my talk.
146
366000
2000
Benim konuşmam böyle.
06:26
(Laughter)
147
368000
1000
(kahkahalar)
ABOUT THE SPEAKER
Jim Fallon - NeurobiologistSloan Scholar, Fulbright Fellow, Professor Emeritus of Neuroscience, Jim Fallon looks at the way nature and nurture intermingle to wire up the human brain.
Why you should listen
Jim Fallon has taught neuroscience and psychiatry grand rounds at the University of California Irvine for thirty-five years. Through research he explores the way genetic and perinatal environmental factors affect the way the brain gets built -- and then how an individual's experience further shapes his or her development. He lectures and writes on creativity, consciousness and culture, and has made key contributions to our understanding of adult stems and stroke, schizophrenia, Parkinson's disease and Alzheimer's disease.
Only lately has Fallon turned his research toward the subject of psychopaths -- particularly those who kill. With PET scans and EEGs, he's beginning to uncover the deep, underlying traits that make people violent and murderous. In his talk at TEDDIY at TED@PalmSprings, he shared a surprise discovery about his own family that prompted him to bring his work home.
Watch his followup talk from The Moth at the 2011 World Science Festival >>
Jim Fallon | Speaker | TED.com