ABOUT THE SPEAKER

Michael Pollan - Environmental writer
Michael Pollan is the author of The Omnivore’s Dilemma, in which he explains how our food not only affects our health but has far-reaching political, economic, and environmental implications. His new book is In Defense of Food.

Why you should listen

Few writers approach their subjects with the rigor, passion and perspective that's typical of Michael Pollan. Whereas most humans think we are Darwin's most accomplished species, Pollan convincingly argues that plants — even our own front lawns — have evolved to use us as much as we use them.

The author and New York Times Magazine contributor is, as Newsweek asserts, “an uncommonly graceful explainer of natural science,” for his investigative stories about food, agriculture, and the environment. His most recent book, The Omnivore's Dilemma, was named one of the top ten nonfiction titles of 2006.

As the director of the Knight Program in Science and Environmental Journalism at UC Berkeley, Pollan is cultivating the next generation of green reporters.

More profile about the speaker
Michael Pollan | Speaker | TED.com

TED2007

Michael Pollan: A plant's-eye view

Michael Pollan: Góc nhìn của thực vật

Filmed: 2007-03-03

Readability: 3.9

1,767,571 views

Điều gì xảy ra nếu ý thức con người không phải phần quan trọng nhất của thuyết tiến Hóa Darwin? Điều gì xảy ra nếu chúng ta chỉ là con tốt trong chiến lược thông minh của ngô để thống trị Trái Đất? Tác giả Michael Pollan đặt câu hỏi cho chúng ta để nhìn thế giới từ con mắt của thực vật.

Michael Pollan - Environmental writer
Michael Pollan is the author of The Omnivore’s Dilemma, in which he explains how our food not only affects our health but has far-reaching political, economic, and environmental implications. His new book is In Defense of Food. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18

It's a simpleđơn giản ideaý kiến about naturethiên nhiên.

0

0

2000

Đây là một ý tưởng đơn giản về tự nhiên

00:20

I want to say a wordtừ for naturethiên nhiên

1

2000

2000

Tôi muốn nói vài lời
thay cho tự nhiên

00:22

because we haven'tđã không talkednói chuyện that much about it the last couplevợ chồng daysngày.

2

4000

2000

vì chúng ta chưa nói nhiều về điều này
mấy ngày trước

00:24

I want to say a wordtừ for the soilđất and the beescon ong and the plantscây and the animalsđộng vật,

3

6000

5000

Tôi muốn thay lời cho đất, cho lũ ong,
cho cây cối và cho động vật

00:29

and tell you about a tooldụng cụ, a very simpleđơn giản tooldụng cụ that I have foundtìm.

4

11000

5000

và nói với các bạn về một loại công cụ
một công cụ đơn giản mà tôi đã tìm ra

00:34

AlthoughMặc dù it's really nothing more than a literaryvăn học conceitcăng; it's not a technologyCông nghệ.

5

16000

5000

Mặc dù nó chẳng là gì khác ngoài
lời lẽ văn chương, mà không phải công nghệ

00:39

It's very powerfulquyền lực for, I think, changingthay đổi our relationshipmối quan hệ to the naturaltự nhiên worldthế giới

6

21000

6000

Nó thực sự hữu ích, theo tôi, thay đổi
mối quan hệ của chúng ta với tự nhiên

00:45

and to the other speciesloài on whomai we dependtùy theo.

7

27000

3000

và với tất cả các loài
mà chúng ta phụ thuộc

00:48

And that tooldụng cụ is very simplyđơn giản, as ChrisChris suggestedgợi ý,

8

30000

3000

Và công cụ đó thật đơn giản,
như Đức Chúa đã nói

00:51

looking at us and the worldthế giới from the plants'nhà máy' or the animals'động vật' pointđiểm of viewlượt xem.

9

33000

5000

Hãy nhìn vào chúng ta và thế giới
từ góc nhìn của động, thực vật

00:56

It's not my ideaý kiến, other people have hitđánh on it,

10

38000

4000

Đây không phải ý tưởng của tôi
Những người khác đã tập trung vào nó

01:00

but I've triedđã thử to take it to some newMới placesnơi.

11

42000

3000

Tuy nhiên, tôi thử đặt nó vào vị trí mới

01:04

Let me tell you where I got it.

12

46000

2000

Tôi sẽ nói với bạn
tôi có được nó thế nào

01:06

Like a lot of my ideasý tưởng, like a lot of the toolscông cụ I use,

13

48000

3000

Cũng như rất nhiều ý tưởng khác của tôi,
hay nhiều công cụ khác mà tôi sử dụng

01:09

I foundtìm it in the gardenvườn; I'm a very devotedhết lòng gardenerngười làm vườn.

14

51000

4000

Tôi đã tim ra nó trong khu vườn,
tôi là người làm vườn tận tụy

01:13

And there was a day about sevenbảy yearsnăm agotrước: I was plantingtrồng potatoeskhoai tây,

15

55000

4000

Một ngày, khoảng bảy năm trước,
khi tôi đang trồng khoai tây

01:17

it was the first weektuần of MayCó thể --

16

59000

2000

tuần đầu tiên của tháng Năm

01:19

this is NewMới EnglandAnh, when the appletáo treescây are just vibratingrung with bloomhoa;

17

61000

5000

Đây là ở New England,
Khi những cây táo chỉ mới bắt đầu nở bung

01:24

they're just whitetrắng cloudsđám mây aboveở trên.

18

66000

2000

Như những đám mây trẳng
phía trên cao

01:26

I was here, plantingtrồng my chunksmiếng, mảnh nhỏ,

19

68000

3000

Tôi đã ở đây,
trồng những cái cây của mình

01:29

cuttingcắt up potatoeskhoai tây and plantingtrồng it,

20

71000

2000

cắt những nhánh khoai tây, và trồng

01:31

and the beescon ong were workingđang làm việc on this treecây;

21

73000

3000

và những con ong đang làm việc trên cây

01:34

bumblebeesvội, just makingchế tạo this thing vibratebaùo rung.

22

76000

2000

những con ong vò vẽ làm
làm rung rinh cành cây

01:36

And one of the things I really like about gardeninglàm vườn

23

78000

3000

Và một trong những thứ
mà tôi thực sự thích ở khu vườn

01:39

is that it doesn't take all your concentrationsự tập trung,

24

81000

3000

Đó là, nó không khiến bạn
phải tập trung vào nó

01:42

you really can't get hurtđau -- it's not like woodworkingchế biến gỗ --

25

84000

2000

Bạn sẽ không bị thương,
không như làm gỗ

01:44

and you have plentynhiều of kindloại of mentaltâm thần spacekhông gian for speculationsuy đoán.

26

86000

4000

và tâm trí bạn sẽ được thoải mái
cho việc tư duy

01:48

And the questioncâu hỏi I askedyêu cầu myselfriêng tôi that afternoonbuổi chiều in the gardenvườn,

27

90000

4000

và tôi đã hỏi chính mình
vào buổi chiều đó trong khu vườn

01:52

workingđang làm việc alongsidecùng với that bumblebeebumblebee,

28

94000

3000

khi đang làm việc bên cạnh chú ong kia

01:55

was: what did I and that bumblebeebumblebee have in commonchung?

29

97000

4000

Giữa tôi và con ong
có gì chung

01:59

How was our rolevai trò in this gardenvườn similargiống and differentkhác nhau?

30

101000

4000

Vai trò của chúng tôi trong khu vườn
có gì giống nhau và khác nhau

02:03

And I realizedthực hiện we actuallythực ra had quitekhá a bitbit in commonchung:

31

105000

2000

Và tôi nhận ra
chúng tôi có một điểm chung khá lớn

02:05

bothcả hai of us were disseminatingphổ biến the genesgen of one speciesloài and not anotherkhác,

32

107000

6000

Cả hai chúng tôi đều đang nhân giống gen
của loài này mà không phải loài khác

02:11

and bothcả hai of us -- probablycó lẽ, if I can imaginetưởng tượng the bee'song pointđiểm of viewlượt xem --

33

113000

5000

và cả hai chúng tôi - có thể, nếu tôi
có thể hình dung cái nhìn của loài ong

02:16

thought we were callingkêu gọi the shotsbức ảnh.

34

118000

2000

đều nghĩ, chúng tôi đang
đóng vai trò chỉ huy.

02:18

I had decidedquyết định what kindloại of potatokhoai tây I wanted to plantthực vật --

35

120000

4000

Tôi đã quyết định
loại khoai tây tôi muốn trồng

02:22

I had pickedđã chọn my YukonYukon GoldVàng or YellowMàu vàng FinnFinn, or whateverbất cứ điều gì it was --

36

124000

4000

Tôi đã chọn Yukon Gold hoặc Yellow Finn
hoặc bất kì loại nào đi nữa

02:26

and I had summonedtriệu tập those genesgen from a seedgiống catalogmục lục acrossbăng qua the countryQuốc gia,

37

128000

5000

và tôi đã thu thập những gene đó
từ danh mục hạt giống trên toàn quốc

02:31

broughtđưa it, and I was plantingtrồng it.

38

133000

2000

mua và trồng chúng

02:33

And that beecon ong, no doubtnghi ngờ, assumedgiả định that it had decidedquyết định,

39

135000

4000

và dĩ nhiên, loài ong kia
coi như chúng đã quyết định

02:37

"I'm going for that appletáo treecây, I'm going for that blossomBlossom,

40

139000

3000

"Tôi sẽ chọn cây táo kia
tôi sẽ chọn bông hoa kia,

02:40

I'm going to get the nectarmật hoa and I'm going to leaverời khỏi."

41

142000

3000

tôi sẽ lấy mật hoa,
và tôi sẽ bay đi"

02:43

We have a grammarngữ pháp that suggestsgợi ý that's who we are;

42

145000

5000

Chúng tôi có một văn phạm
gợi ý rằng chúng tôi là ai

02:48

that we are sovereigntối cao subjectsđối tượng in naturethiên nhiên, the beecon ong as well as me.

43

150000

5000

Chúng tôi là những sinh vật
tối cao trong tự nhiên - tôi và loài ong,

02:53

I plantthực vật the potatoeskhoai tây, I weedcỏ dại the gardenvườn, I domesticatedomesticate the speciesloài.

44

155000

6000

Tôi trồng khoai tây, dọn cỏ trong vườn,
thuần hóa các loài

02:59

But that day, it occurredxảy ra to me:

45

161000

2000

Nhưng hôm đó,
một điều xảy đến với tôi

03:01

what if that grammarngữ pháp is nothing more than a self-servingtự phục vụ conceitcăng?

46

163000

3000

chuyện gì nếu văn phạm kia không là gì cả
ngoài những tự phụ cá nhân

03:04

Because, of coursekhóa học, the beecon ong thinksnghĩ he's in chargesạc điện or she's in chargesạc điện,

47

166000

4000

Dĩ nhiên, loài ong nghĩ
chúng có trách nhiệm

03:08

but we know better.

48

170000

2000

nhưng chúng ta hiểu điều đó rõ hơn

03:10

We know that what's going on betweengiữa the beecon ong and that flowerhoa

49

172000

4000

Chúng ta hiểu điều gì đang xảy ra
giữa con ong và bông hoa kia

03:14

is that beecon ong has been cleverlykhéo léo manipulatedchế tác by that flowerhoa.

50

176000

4000

nghĩa là loài ong đang bị bông hoa
lợi dụng khôn khéo

03:18

And when I say manipulatedchế tác, I'm talkingđang nói about in a DarwinianHọc thuyết Darwin sensegiác quan, right?

51

180000

3000

và khi tôi nói bị lợi dụng,
tôi đang nói đến học thuyết Darwin?

03:21

I mean it has evolvedphát triển a very specificriêng setbộ of traitstính trạng --

52

183000

3000

Ý tôi là
nó đã phát triển một tính trạng đặc biệt

03:24

colormàu, scenthương thơm, flavorhương vị, patternmẫu -- that has luredthu hút that beecon ong in.

53

186000

5000

màu sắc, mùi, vị, hình dạng -
là thứ đã dụ dỗ loài ong

03:29

And the beecon ong has been cleverlykhéo léo fooledbị lừa into takinglấy the nectarmật hoa,

54

191000

4000

Và loài ong đã bị đánh lừa
một cách khéo léo đến hút mật

03:33

and alsocũng thế pickingnhặt up some powderbột on its legchân,

55

195000

3000

và mang theo cả phấn hoa
trên chân nó

03:36

and going off to the nextkế tiếp blossomBlossom.

56

198000

2000

và bay đến một bông hoa khác

03:38

The beecon ong is not callingkêu gọi the shotsbức ảnh.

57

200000

3000

Loài ong không đưa ra quyết định

03:41

And I realizedthực hiện then, I wasn'tkhông phải là eitherhoặc.

58

203000

2000

Và tôi nhận ra sau đó rằng
tôi cũng vậy

03:43

I had been seducedthuyết phục by that potatokhoai tây and not anotherkhác

59

205000

3000

Tôi đã bị loài khoai tây,
mà không phải loài nào khác dụ dỗ

03:46

into plantingtrồng its -- into spreadingtruyền bá its genesgen, givingtặng it a little bitbit more habitatmôi trường sống.

60

208000

5000

trồng, và phân tán gen của nó,
mở rộng không gian sống của nó

03:51

And that's when I got the ideaý kiến, whichmà was, "Well, what would happenxảy ra

61

213000

4000

và khi tôi nảy ra ý tưởng:
"Chuyện gì có thể xảy ra

03:55

if we kindloại of lookednhìn at us from this pointđiểm of viewlượt xem of these other speciesloài who are workingđang làm việc on us?"

62

217000

3000

Nếu chúng ta nhìn lại mình từ góc nhìn
của những loài mà chúng ta đang lợi dụng

03:58

And agriculturenông nghiệp suddenlyđột ngột appearedxuất hiện to me not as an inventionsự phát minh, not as a humanNhân loại technologyCông nghệ,

63

220000

5000

Rồi bỗng dưng
nông nghiệp với tôi không còn

là một cuộc cách mạng,
hay kỹ thuật của loài người

04:03

but as a co-evolutionaryco-tiến hóa developmentphát triển

64

225000

2000

mà là một quá trình đồng tiến hóa

04:05

in whichmà a groupnhóm of very clevertài giỏi speciesloài, mostlychủ yếu edibleăn được grassescỏ, had exploitedkhai thác us,

65

227000

6000

một nhóm sinh vật thông minh,

hầu hết là những loài cỏ ăn được,
đã khai thác chúng ta

04:11

figuredhình dung out how to get us to basicallyvề cơ bản deforestDeForest the worldthế giới.

66

233000

5000

tìm cách khiến chúng ta phải
phát quang các vùng đất

04:16

The competitioncuộc thi of grassescỏ, right?

67

238000

3000

Vậy đó là sự cạnh tranh giữa các loại cỏ,
có phải vậy không?

04:19

And suddenlyđột ngột everything lookednhìn differentkhác nhau.

68

241000

2000

Và mọi thứ bỗng dưng trở nên khác biệt

04:21

And suddenlyđột ngột mowingmowing the lawnBãi cỏ that day was a completelyhoàn toàn differentkhác nhau experiencekinh nghiệm.

69

243000

4000

Và bỗng dưng, việc cắt cỏ ngày hôm đó
là một trái nghiệm hoàn toàn khác.

04:25

I had thought always -- and in factthực tế, had writtenbằng văn bản this in my first booksách;

70

247000

3000

Tôi đã luôn nghĩ - và đã viết điều này
trong cuốn sách đầu tiên của mình

04:28

this was a booksách about gardeninglàm vườn --

71

250000

1000

Cuốn sách về việc làm vườn

04:29

that lawnsBãi cỏ were naturethiên nhiên underDưới culture'snền văn hóa của bootkhởi động,

72

251000

5000

rằng bãi cỏ là tự nhiên
ở dạng trồng trọt nhân tạo

04:34

that they were totalitariantotalitarian landscapesphong cảnh,

73

256000

2000

rằng chúng là những
lãnh địa chuyên chế

04:36

and that when we mowedmowed them we were cruellytàn nhẫn suppressingđàn áp the speciesloài

74

258000

4000

rằng khi cắt cỏ, chúng ta đã đàn áp
một cách tàn nhẫn các loài khác

04:40

and never lettingcho phép it setbộ seedgiống or diechết or have sextình dục.

75

262000

4000

Và không bao giờ để chúng gieo hạt,
hay chết hay được kết đôi

04:44

And that's what the lawnBãi cỏ was.

76

266000

2000

và đó là bản chất của việc cắt cỏ

04:46

But then I realizedthực hiện, "No, this is exactlychính xác what the grassescỏ want us to do.

77

268000

4000

Nhưng sau đó tôi nhận ra, "Không, thực sự
đây là điều loài cỏ muốn chúng ta làm

04:50

I'm a dupengười bị mắc mưu. I'm a dupengười bị mắc mưu of the lawnsBãi cỏ, whosecó goalmục tiêu in life is to outcompeteoutcompete the treescây,

78

272000

7000

Tôi đã bị gạt. Tôi đã bị loài cỏ gạt
với mục đích tránh cạnh tranh với cây gỗ

04:57

who they competecạnh tranh with for sunlightánh sáng mặt trời."

79

279000

3000

những loài cạnh tranh ánh sáng với chúng

05:00

And so by gettingnhận được us to mowcắt cỏ the lawnBãi cỏ, we keep the treescây from comingđang đến back,

80

282000

4000

Và bằng việc khiến chúng ta cắt cỏ,
những cây lớn đã không mọc trở lại nữa

05:04

whichmà in NewMới EnglandAnh happensxảy ra very, very quicklyMau.

81

286000

3000

hiện tượng này diễn ra rất nhanh
ở vùng New England

05:07

So I startedbắt đầu looking at things this way

82

289000

3000

Vì vậy, tôi bắt đầu nhìn mọi thứ
theo cách này,

05:10

and wroteđã viết a wholetoàn thể booksách about it calledgọi là "The BotanyThực vật học of DesireMong muốn."

83

292000

2000

viết hẳn cuốn sách tên
"Dục vọng của thực vật"

05:12

And I realizedthực hiện that in the sametương tự way you can look at a flowerhoa

84

294000

4000

Và tôi nhận ra, bạn có thể nhìn
theo cách tương tự với loài hoa

05:16

and deducesuy ra all sortsloại of interestinghấp dẫn things about the tastenếm thử and the desiresham muốn of beescon ong --

85

298000

5000

và suy diễn tất cả những điều thú vị
về vị giác, dục vọng của loài ong

05:21

that they like sweetnesssự ngọt ngào, that they like this colormàu and not that colormàu, that they like symmetryđối xứng --

86

303000

6000

rằng chúng thích vị ngọt, màu sắc
của bông hoa và sự cân xứng

05:27

what could we find out about ourselveschúng ta by doing the sametương tự thing?

87

309000

3000

chúng ta có thể nhận ra điều gì về
chính mình khi làm điều tương tự?

05:30

That a certainchắc chắn kindloại of potatokhoai tây, a certainchắc chắn kindloại of drugthuốc uống,

88

312000

3000

Rằng một loại khoai tây, một loại thuốc

05:33

a sativa-indicasativa-indica CannabisCần sa crossvượt qua has something to say about us.

89

315000

6000

một loại cần sa sativa-indica cũng
muốn nói một điều gì đó về chúng ta

05:39

And that, wouldn'tsẽ không this be kindloại of an interestinghấp dẫn way to look at the worldthế giới?

90

321000

5000

và rằng, đây chẳng phải là một cách nhìn
rất thú vị về thế giới đấy sao?

05:44

Now, the testthử nghiệm of any ideaý kiến -- I said it was a literaryvăn học conceitcăng --

91

326000

4000

Bây giờ, cách kiểm ra cái ý tưởng -
mà tôi gọi là lời lẽ văn hoa

05:48

is what does it get us?

92

330000

3000

là nó khiến chúng ta trở nên thế nào?

05:51

And when you're talkingđang nói about naturethiên nhiên, whichmà is really my subjectmôn học as a writernhà văn,

93

333000

4000

Và khi đang nói về tự nhiên, với vai trò
một tác giả, đối tượng của tôi là gì?

05:55

how does it meetgặp the AldoAldo LeopoldLeopold testthử nghiệm?

94

337000

3000

Làm sao nó đáp ứng được bài test
của Aldo Leopold

05:58

WhichMà is, does it make us better citizenscông dân of the biotickháng sinh communitycộng đồng?

95

340000

4000

nghĩa là nó có làm chúng ta trở thành
công dân tốt hơn của quần xã sinh vật?

06:02

Get us to do things that leadsdẫn to the supportủng hộ and perpetuationmãi of the biotaBiota,

96

344000

7000

khiến chúng ta làm những việc giúp cho
sự hỗ trợ và bền vững hệ sinh thái

06:09

ratherhơn than its destructionsự phá hủy?

97

351000

1000

chứ không phải phá hủy nó

06:10

And I would submitGửi đi that this ideaý kiến does this.

98

352000

2000

Và tôi muốn nói rằng ý tưởng này
nhằm mục đích đó.

06:12

So, let me go throughxuyên qua what you gainthu được when you look at the worldthế giới this way,

99

354000

3000

Vậy, để tôi sơ qua những gì bạn sẽ thấy
khi nhìn thế giới theo cách này

06:15

besidesngoài ra some entertaininggiải trí insightshiểu biết sâu sắc about humanNhân loại desirekhao khát.

100

357000

5000

ngoài một chút kiến thức mang tính
giải trí về lòng dục vọng của loài người

06:20

As an intellectualtrí tuệ mattervấn đề, looking at the worldthế giới from other species'loài' pointsđiểm of viewlượt xem

101

362000

7000

Là một đối tượng có trí thức, nhìn
thế giới từ góc nhìn của loài khác

06:27

helpsgiúp us dealthỏa thuận with this weirdkỳ dị anomalybất thường,

102

369000

3000

chúng ta có thể đối phó được với
điều bất thường này

06:30

whichmà is -- and this is in the realmcảnh giới of intellectualtrí tuệ historylịch sử --

103

372000

4000

và điều này nằm trong lãnh địa của
lịch sử tri thức

06:34

whichmà is that we have this DarwinianHọc thuyết Darwin revolutionCuộc cách mạng 150 yearsnăm agotrước ...

104

376000

5000

nó chính là Thuyết Tiến hóa của Darwin mà
chúng ta đã có 150 năm trước

06:39

UghUgh. Mini-MeMini-Me. (LaughterTiếng cười)

105

381000

3000

Ugh. Mini-Me. (Laughter)

06:44

We have this intellectualtrí tuệ, this DarwinianHọc thuyết Darwin revolutionCuộc cách mạng in whichmà, thankscảm ơn to DarwinDarwin,

106

386000

6000

Chúng ta có tri thức, có học thuyết
Tiến hóa Darwin, nhờ có Darwin

06:50

we figuredhình dung out we are just one speciesloài amongtrong số manynhiều;

107

392000

2000

ta nhận ra ta chỉ là
một trong số nhiều loài

06:52

evolutionsự phát triển is workingđang làm việc on us the sametương tự way it's workingđang làm việc on all the othersKhác;

108

394000

4000

Tiến hóa xảy ra với chúng ta theo cùng
cách mà nó xảy ra với tất cả các loài

06:56

we are actedhoạt động upontrên as well as actingdiễn xuất;

109

398000

2000

Chúng ta tác động vào loài khác, đồng thời
cũng bị tác động lại

06:58

we are really in the fiberchất xơ, the fabricvải of life.

110

400000

4000

Chúng ta thực sự
đang nằm trong mạng lưới của sự sống

07:02

But the weirdkỳ dị thing is, we have not absorbedhấp thụ this lessonbài học 150 yearsnăm latermột lát sau;

111

404000

4000

Nhưng điều kì lạ nhất, là chúng ta đã
không học bài học này 150 năm sau đó

07:06

nonekhông ai of us really believestin tưởng this.

112

408000

2000

Không ai trong chúng ta tin điều này cả

07:08

We are still CartesiansCartesians -- the childrenbọn trẻ of DescartesDescartes --

113

410000

5000

Chúng ta vẫn là những đứa con
của Descartes

07:13

who believe that subjectivitychủ quan, consciousnessý thức, setsbộ us apartxa nhau;

114

415000

5000

Những người tin rằng tính chủ thể
và sự nhận thức khiến chúng ta khác biệt

07:18

that the worldthế giới is dividedchia into subjectsđối tượng and objectscác đối tượng;

115

420000

3000

rằng thế giới được chia thành
chủ thể và đối tượng

07:21

that there is naturethiên nhiên on one sidebên, culturenền văn hóa on anotherkhác.

116

423000

3000

rằng thế giới, một mặt là tự nhiên,
và mặt khác là văn hóa

07:24

As soonSớm as you startkhởi đầu seeingthấy things from the plant'scủa nhà máy pointđiểm of viewlượt xem or the animal'scủa động vật pointđiểm of viewlượt xem,

117

426000

5000

Ngay khi bạn bắt đầu nhìn mọi vật
từ góc nhìn của động vật hay thực vật

07:29

you realizenhận ra that the realthực literaryvăn học conceitcăng is that --

118

431000

4000

Bạn sẽ nhận ra rằng
sự tự tôn tri thức

07:33

is the ideaý kiến that naturethiên nhiên is opposedphản đối to culturenền văn hóa,

119

435000

4000

chính là ý tưởng rằng
tự nhiên là sự đối lập của văn hóa

07:37

the ideaý kiến that consciousnessý thức is everything --

120

439000

4000

rằng sự nhận thức là tất cả mọi thứ

07:41

and that's anotherkhác very importantquan trọng thing it does.

121

443000

3000

và đó là khía cạnh quan trọng khác
mà nó tạo ra

07:44

Looking at the worldthế giới from other species'loài' pointsđiểm of viewlượt xem

122

446000

3000

Nhìn nhận thế giới dưới cái nhìn
của những loài khác

07:47

is a curechữa khỏi for the diseasedịch bệnh of humanNhân loại self-importancetự.

123

449000

4000

chính là cách chữa lành
bệnh tự phụ của loài người

07:51

You suddenlyđột ngột realizenhận ra that consciousnessý thức --

124

453000

5000

Bạn sẽ bỗng dưng nhận ra rằng
sự nhận thức

07:56

whichmà we valuegiá trị and we considerxem xét

125

458000

4000

thứ mà chúng ta coi trọng và xem xét

08:00

the crowningcrowning achievementthành tích of naturethiên nhiên,

126

462000

2000

thành tựu cuối cùng của tự nhiên

08:02

humanNhân loại consciousnessý thức -- is really just anotherkhác setbộ of toolscông cụ for gettingnhận được alongdọc theo in the worldthế giới.

127

464000

5000

sự nhận thức của loài người

thực sự chỉ là một công cụ khác
để hòa hợp với thế giới

08:07

And it's kindloại of naturaltự nhiên that we would think it was the besttốt tooldụng cụ.

128

469000

4000

Và nó là một hình thức của tự nhiên mà
chúng ta nghĩ là công cụ tốt nhất

08:11

But, you know, there's a comediandiễn viên hài who said,

129

473000

2000

Nhưng, bạn biết không,
như một diễn viên hài đã từng nói

08:13

"Well, who'sai tellingnói me that consciousnessý thức is so good and so importantquan trọng?

130

475000

4000

"Oh, ai đó cho tôi biết rằng nhận thức
là điểu rất tốt và rất quan trọng?

08:17

Well, consciousnessý thức."

131

479000

2000

"Chính là sự nhận thức"

08:19

So when you look at the plantscây, you realizenhận ra that there are other toolscông cụ

132

481000

4000

Vậy, khi bạn nhìn vào những cái cây,
bạn nhận ra những công cụ khác nữa

08:23

and they're just as interestinghấp dẫn.

133

485000

2000

Và chúng cũng đầy thú vị

08:25

I'll give you two examplesví dụ, alsocũng thế from the gardenvườn:

134

487000

4000

Tôi sẽ đưa ra hai ví dụ, cũng từ khu vườn

08:29

limaLima beanshạt cà phê. You know what a limaLima beanhạt đậu does when it's attackedtấn công by spidernhện mitesbọ ve?

135

491000

5000

Đậu lima. Các bạn có biết hạt đậu lima
sẽ làm gì khi nó bị nhện tấn công?

08:34

It releasesbản phát hành this volatilebay hơi chemicalhóa chất that goesđi out into the worldthế giới

136

496000

3000

Nó sẽ giải phóng ra một loại hóa chất
dễ bay hơi

08:37

and summonstriệu hồi anotherkhác speciesloài of mitemite

137

499000

3000

để kích thích một loài nhện khác

08:40

that comesđến in and attackstấn công the spidernhện mitemite, defendingbảo vệ the limaLima beanhạt đậu.

138

502000

4000

đến tấn công loài nhện kia,
bảo vệ loài đậu lima

08:44

So what plantscây have -- while we have consciousnessý thức, tooldụng cụ makingchế tạo, languagengôn ngữ,

139

506000

6000

Vậy thì, các loài cây có gì, trong khi
chúng ta có nhận thức, công cụ, ngôn ngữ,

08:50

they have biochemistryhóa sinh.

140

512000

2000

chúng có các chất hóa sinh học

08:52

And they have perfectedhoàn thiện that to a degreetrình độ farxa beyondvượt ra ngoài what we can imaginetưởng tượng.

141

514000

5000

và chúng đã hoàn hảo đến độ vượt xa
những gì chúng ta có thể tưởng tượng

08:57

TheirCủa họ complexityphức tạp, theirhọ sophisticationtinh tế, is something to really marvelkỳ quan at,

142

519000

5000

Mức độ phức tạp, tinh vi của chúng
thực sự là điều kì diệu

09:02

and I think it's really the scandalvụ bê bối of the HumanCon người GenomeBộ gen ProjectDự án.

143

524000

2000

và tôi nghĩ rằng Dự án Hệ gen người
thực sự bê bối

09:04

You know, we wentđã đi into it thinkingSuy nghĩ, 40,000 or 50,000 humanNhân loại genesgen

144

526000

5000

Bạn biết đấy, chúng ta bắt đầu dự án với
ý định giải trình tự 40000 hay 50000 gen

09:09

and we cameđã đến out with only 23,000.

145

531000

4000

và chúng ta mới chỉ thực hiện được
23000 gene

09:13

Just to give you groundscăn cứ for comparisonso sánh, ricecơm: 35,000 genesgen.

146

535000

8000

Hãy làm một so sánh nhỏ thế này
cây lúa có 35,000 gen

09:21

So who'sai the more sophisticatedtinh vi speciesloài?

147

543000

3000

Vậy thì, loài nào là tinh vi hơn ở đây?

Sự thật là, chúng ta đều phức tạp

09:24

Well, we're all equallybằng nhau sophisticatedtinh vi.

148

546000

1000

09:25

We'veChúng tôi đã been evolvingphát triển just as long,

149

547000

3000

Chúng ta đã tiến hóa cùng nhau

09:28

just alongdọc theo differentkhác nhau pathslối đi.

150

550000

2000

chỉ là theo những con đường khác nhau

09:31

So, curechữa khỏi for self-importancetự, way to sortsắp xếp of make us feel the DarwinianHọc thuyết Darwin ideaý kiến.

151

553000

8000

Vì vậy, liệu pháp cho tính tự phụ,
cách để cảm nhận ý tưởng của Darwin

09:39

And that's really what I do as a writernhà văn, as a storytellerstoryteller,

152

561000

3000

Và đó điều tôi đã làm với vai trò
một người viết sách, một người kể chuyện

09:42

is try to make people feel what we know and tell storiesnhững câu chuyện that actuallythực ra

153

564000

7000

là cố làm người khác cảm nhận được điều
chúng ta biết, và kể những câu chuyện

09:49

help us think ecologicallythuộc về sinh thái.

154

571000

1000

giúp ta nghĩ xanh hơn

09:50

Now, the other use of this is practicalthiết thực.

155

572000

2000

Giờ đây, hãy đưa ý tưởng này
vào thực tiễn

09:52

And I'm going to take you to a farmnông trại right now,

156

574000

2000

Tôi sẽ đưa bạn đến nông trại ngay bây giờ

09:54

because I used this ideaý kiến to developphát triển, xây dựng my understandinghiểu biết of the foodmón ăn systemhệ thống

157

576000

4000

vì tôi sử dụng ý tưởng này để nâng cao
hiểu biết của mình về hệ thức ăn

09:58

and what I learnedđã học, in factthực tế, is that we are all, now, beingđang manipulatedchế tác by cornNgô.

158

580000

5000

và điều tôi đã học được, thực sự là thứ
mà loài ngô đang vận dụng đối với chúng ta

10:03

And the talk you heardnghe about ethanolethanol earliersớm hơn todayhôm nay,

159

585000

5000

và bài nói bạn đã nghe về ethanol
ngày hôm nay

10:08

to me, is the finalsau cùng triumphchiến thắng of cornNgô over good sensegiác quan. (LaughterTiếng cười) (ApplauseVỗ tay)

160

590000

5000

với tôi, là khúc khải hoàn của loài ngô
theo lẽ thường

10:13

It is partphần of corn'scủa ngô schemekế hoạch for worldthế giới dominationthống trị.

161

595000

8000

nó chính là một phần trong kế hoạch
thống trị thế giới của loài ngô

10:21

(LaughterTiếng cười)

162

603000

1000

(Cười)

10:22

And you will see, the amountsố lượng of cornNgô plantedtrồng this yearnăm will be up dramaticallyđột ngột from last yearnăm

163

604000

4000

Bạn sẽ thấy, lượng ngô được trồng năm nay
sẽ tăng vượt bậc so với năm trước

10:26

and there will be that much more habitatmôi trường sống

164

608000

2000

Nơi sống của nó sẽ mở rộng đáng kể

10:28

because we'vechúng tôi đã decidedquyết định ethanolethanol is going to help us.

165

610000

2000

vì chúng ta đã chọn ethanol
làm giải pháp

10:30

So it helpedđã giúp me understandhiểu không industrialcông nghiệp agriculturenông nghiệp,

166

612000

4000

Nó đã giúp tôi hiểu hơn về
nền công nghiệp nông nghiệp

10:34

whichmà of coursekhóa học is a CartesianDescartes systemhệ thống.

167

616000

2000

một phần của hệ thống Cartesian

10:36

It's baseddựa trên on this ideaý kiến that we bendbẻ cong other speciesloài to our will

168

618000

3000

dựa trên ý tưởng chúng ta uốn nắn
các loài khác theo ý muốn

10:39

and that we are in chargesạc điện, and that we createtạo nên these factoriesnhà máy

169

621000

3000

và rằng chúng ta có trách nhiệm
và chúng ta tạo ra những bộ máy này

10:42

and we have these technologicaltínhór แทน użyciu แห่ง แทน แทน แทน ustaw inputsđầu vào and we get the foodmón ăn out of it

170

624000

3000

và chúng ta có các đầu vào công nghệ,
và nhận được thức ăn từ chúng

10:45

or the fuelnhiên liệu or whateverbất cứ điều gì we want.

171

627000

2000

hay nguồn nhiên liệu
hay bất cứ thứ gì chúng ta muốn

10:48

Let me take you to a very differentkhác nhau kindloại of farmnông trại.

172

630000

2000

Tôi sẽ đưa bạn đến một hình thức
nông trại hoàn toàn khác

10:50

This is a farmnông trại in the ShenandoahShenandoah ValleyThung lũng of VirginiaVirginia.

173

632000

3000

Một nông trại ở thung lũng Shenandoah
thuộc Virginia

10:53

I wentđã đi looking for a farmnông trại where these ideasý tưởng

174

635000

3000

Tôi đã tìm kiếm một nông trại
nơi đó, những ý tưởng

10:56

about looking at things from the species'loài' pointđiểm of viewlượt xem are actuallythực ra implementedthực hiện,

175

638000

4000

về việc nhìn mọi thứ từ góc nhìn của
các loài thực sự được thực thi

11:00

and I foundtìm it in a man. The farmer'snông dân nameTên is JoelJoel SalatinSalatin.

176

642000

2000

và tôi đã tìm thấy điều đó ở một người.
Một nông dân tên Loel Salatin

11:02

And I spentđã bỏ ra a weektuần as an apprenticengười học việc on his farmnông trại,

177

644000

3000

Tôi đã ở học việc một tuần
trong trang trại của ông

11:05

and I tooklấy away from this some of the mostphần lớn hopefulhy vọng newsTin tức about our relationshipmối quan hệ to naturethiên nhiên

178

647000

6000

và tôi đã thu được vài tin tức đầy hi vọng
về mối quan hệ của chúng ta với tự nhiên

11:11

that I've ever come acrossbăng qua in 25 yearsnăm of writingviết about naturethiên nhiên.

179

653000

3000

mà tôi đã từng có trong suốt 25 năm
viết về tự nhiên

11:14

And that is this:

180

656000

1000

và điều đó chính là

11:15

the farmnông trại is calledgọi là PolyfacePolyface, whichmà meanscó nghĩa ...

181

657000

3000

nông trại đó có tên là Polyface
điều này nghĩa là

11:18

the ideaý kiến is he's got sixsáu differentkhác nhau speciesloài of animalsđộng vật, as well as some plantscây,

182

660000

4000

ý tưởng của ông là ông đã có được sáu
loài động vật khác nhau và một số thực vật

11:22

growingphát triển in this very elaboratekỹ lưỡng symbioticcộng sinh arrangementsắp xếp.

183

664000

3000

cùng sinh trưởng trong mối quan hệ
cộng sinh đầy tinh vi này

11:25

It's permaculturePermaculture, those of you who know a little bitbit about this,

184

667000

2000

Nó chính là canh tác vĩnh viễn,
chắc vài bạn biết về điều này

11:27

suchnhư là that the cowsbò cái and the pigslợn and the sheepcừu and the turkeysgà tây and the ...

185

669000

8000

chúng bao gồm: bò sữa, heo, cừu
và gà tây, và...

11:35

what elsekhác does he have?

186

677000

2000

ông ấy còn có gì nữa nào?

11:37

All the sixsáu differentkhác nhau speciesloài -- rabbitsthỏ, actuallythực ra --

187

679000

2000

Tất cả sáu loài - cả thỏ nữa

11:39

are all performingbiểu diễn ecologicalsinh thái servicesdịch vụ for one anotherkhác,

188

681000

3000

cùng nhau phục vụ cho nhu cầu sinh thái
của một loài khác

11:42

suchnhư là that the manurephân chuồng of one is the lunchBữa trưa for the other

189

684000

3000

và chất thải từ một loài này lại là
thức ăn cho loài khác

11:45

and they take carequan tâm of pestssâu bệnh for one anotherkhác.

190

687000

2000

và chúng bảo vệ loài khác
khỏi côn trùng gây hại

11:47

It's a very elaboratekỹ lưỡng and beautifulđẹp dancenhảy,

191

689000

3000

Đó thực sự là một vũ điệu
tinh vi và xinh đẹp

11:50

but I'm going to just give you a close-upcận cảnh on one piececái of it,

192

692000

3000

Nhưng tôi chỉ đưa cái nhìn cận cảnh
về một phần trong đó thôi

11:53

and that is the relationshipmối quan hệ betweengiữa his cattlegia súc and his chickensgà, his layinglắp đặt hensgà mái.

193

695000

6000

mối quan hệ giữa gia súc và những con
gà mái đẻ trứng trong trang trại của ông

11:59

And I'll showchỉ you, if you take this approachtiếp cận, what you get, OK?

194

701000

5000

và tôi sẽ cho bạn thấy, nếu dùng cách này
bạn sẽ thu được gì, OK?

12:04

And this is a lot more than growingphát triển foodmón ăn, as you'llbạn sẽ see;

195

706000

2000

Và điều này, hơn nhiều việc
tạo nguồn thức ăn, bạn sẽ thấy

12:06

this is a differentkhác nhau way to think about naturethiên nhiên

196

708000

2000

đó là một cách nhìn khác
về tự nhiên

12:08

and a way to get away from the zero-sumtổng bằng không notionkhái niệm,

197

710000

4000

và là cách để loại bỏ khỏi đầu bạn
khái niệm "tổng bằng không"

12:12

the CartesianDescartes ideaý kiến that eitherhoặc nature'sthiên nhiên winningchiến thắng or we're winningchiến thắng,

198

714000

3000

ý tưởng của Cartesian về việc
thiên nhiên thắng hay chúng ta thắng

12:15

and that for us to get what we want, naturethiên nhiên is diminishedgiảm.

199

717000

3000

và rằng để đạt được thứ chúng ta muốn
tự nhiên đang bị kiệt quệ dần

Vậy, một ngày, gia súc
trong một đồn điền

12:19

So, one day, cattlegia súc in a pencây bút.

200

721000

2000

12:21

The only technologyCông nghệ involvedcó tính liên quan here is this cheapgiá rẻ electricđiện fencinghàng rào:

201

723000

3000

Thứ công nghệ duy nhất có ở đây là
những hàng rào điện rẻ tiền

12:24

relativelytương đối newMới, hookedmóc nối to a carxe hơi batteryắc quy;

202

726000

2000

tương đối mới, và được nối
với bình ắc quy xe ô tô

12:26

even I could carrymang a quarter-acreQuarter-acre paddockPaddock, setbộ it up in 15 minutesphút.

203

728000

4000

Tôi thậm chí có thể lắp ráp nó cho 1/4
bãi đất chỉ trong 15 phút

12:30

CowsCon bò grazeăn cỏ one day. They movedi chuyển, OK?

204

732000

4000

Những con bò sữa gặm cỏ
và rồi chúng di chuyển, vậy thôi

12:34

They grazeăn cỏ everything down, intensivethâm canh grazingchăn thả.

205

736000

2000

Chúng gặm cỏ một cách nhiệt tình
bất kì thứ gì dưới đất

12:36

He waitschờ đợi threesố ba daysngày,

206

738000

2000

Ông ấy đợi trong ba ngày

12:38

and then we towedkéo in something calledgọi là the EggmobileEggmobile.

207

740000

3000

Và sau đó chúng tôi kéo vào
một thứ gọi là Eggmobile

12:41

The EggmobileEggmobile is a very ricketylung lay contraptioncontraption --

208

743000

3000

Chiếc Eggmobile này thực sự là
một loại máy móc tạm bợ, ọp ẹp

12:44

it looksnhìn like a prairieđồng cỏ schoonerSchooner madethực hiện out of boardsbảng --

209

746000

3000

Nó trông giống như một cái toa xe che bạt
được làm từ những tấm ván

12:47

but it housesnhà ở 350 chickensgà.

210

749000

2000

Nhưng nó có thể chứa được
350 con gà

12:49

He towstows this into the paddockPaddock threesố ba daysngày latermột lát sau and opensmở ra the gangplankgangplank,

211

751000

6000

Ông kéo nó vào chuồng ngựa ba ngày sau đó
và mở các tấm ván

12:55

turnslượt them down, and 350 hensgà mái come streamingphát trực tuyến down the gangplankgangplank --

212

757000

4000

thả chúng ra, và cả 350 con gà mái
bị trôi ra theo tấm ván

12:59

cluckingclucking, gossipinggossiping as chickensgà will --

213

761000

2000

cục tác inh ỏi theo đúng lối
loài gà

13:01

and they make a beelineBeeline for the cowbò pattiespatties.

214

763000

4000

chúng đã tạo ra những
đường thẳng trên ... đống phân bò

13:06

And what they're doing is very interestinghấp dẫn:

215

768000

2000

Và chúng đã làm một việc
thật thú vị

13:08

they're diggingđào throughxuyên qua the cowbò pattiespatties

216

770000

2000

Chúng mổ vào đống phân bò

13:10

for the maggotsgiòi, the grubshọ, the larvaeẤu trùng of fliesruồi.

217

772000

4000

để lấy giòi và ấu trùng ruồi

13:14

And the reasonlý do he's waitedchờ đợi threesố ba daysngày

218

776000

2000

Và lý do ông đã đợi ba ngày

13:16

is because he knowsbiết that on the fourththứ tư day or the fifththứ năm day, those larvaeẤu trùng will hatchHatch

219

778000

5000

vì ông biết đến ngày thứ tư hoặc thứ năm
những con ấu trùng sẽ nở

13:21

and he'llĐịa ngục have a hugekhổng lồ flybay problemvấn đề.

220

783000

2000

Rồi ông sẽ gặp rắc rối lớn
với lũ ruồi

13:23

But he waitschờ đợi that long to growlớn lên them as biglớn and juicyjuicy and tastyngon as he can

221

785000

6000

Nhưng ông đã đợi cho đến khi chúng đủ lớn,
đủ mọng và đủ ngon

13:29

because they are the chickens'con gà' favoriteyêu thích formhình thức of proteinchất đạm.

222

791000

3000

Vì chúng là nguồn protein yêu thích
của lũ gà

13:32

So the chickensgà do theirhọ kindloại of little breakdancebreakdance

223

794000

2000

Vì thế mà chúng vừa ăn vừa nhảy múa

13:34

and they're pushingđẩy around the manurephân chuồng to get at the grubshọ,

224

796000

4000

Chúng bới tung đống phân
để tìm ấu trùng

13:38

and in the processquá trình they're spreadingtruyền bá the manurephân chuồng out.

225

800000

3000

Nhờ vậy, chúng đã rải đống phân
ra xung quanh

13:41

Very usefulhữu ích secondthứ hai ecosystemhệ sinh thái servicedịch vụ.

226

803000

4000

Một dịch vụ sinh thái thứ cấp hữu ích

13:45

And thirdthứ ba, while they're in this paddockPaddock

227

807000

3000

Và thứ ba, khi chúng đang làm việc
với đống phân đó

13:48

they are, of coursekhóa học, defecatingtập madlyđiên rồ

228

810000

3000

dĩ nhiên, chúng cũng
phóng uế liên tục

13:51

and theirhọ very nitrogenousnitrogenous manurephân chuồng is fertilizingbón phân this fieldcánh đồng.

229

813000

6000

Và chất thải giàu nito của chúng thật sự
là thứ phân bón phì nhiêu cho đồng ruộng

13:57

They then movedi chuyển out to the nextkế tiếp one,

230

819000

2000

Sau đó, chúng dời đi,
đến một cánh đồng khác

13:59

and in the coursekhóa học of just a fewvài weekstuần, the grasscỏ just entersđi vào this blazengọn lửa of growthsự phát triển.

231

821000

8000

và chỉ trong vài tuần,
cỏ bắt đầu mọc và lớn nhanh như thổi

Và trong vòng bốn hay năm tuần,
ông ấy có thể lặp lại.

14:07

And withinbên trong fourbốn or fivesố năm weekstuần, he can do it again.

232

829000

2000

14:09

He can grazeăn cỏ again, he can cutcắt tỉa, he can bringmang đến in anotherkhác speciesloài,

233

831000

3000

Ông lại có thể cắt cỏ,
có thể đưa loài khác vào

14:12

like the lambsđàn cừu, or he can make haycỏ khô for the wintermùa đông.

234

834000

5000

như những con cừu, hay ông có thể
tạo cỏ khô cho mùa đông

14:17

Now, I want you to just look really closegần up ontotrên what's happenedđã xảy ra there.

235

839000

4000

Bây giờ, tôi muốn các bạn nhìn kĩ hơn vào
điều đã xảy ra

Nó thực sự là một hệ thống năng suất

14:21

So, it's a very productivecó năng suất systemhệ thống.

236

843000

1000

14:22

And what I need to tell you is that on 100 acresmẫu Anh

237

844000

2000

Tôi phải nói với bạn là trên 100 hecta

14:24

he getsđược 40,000 poundsbảng of beefthịt bò; 30,000 poundsbảng of porkthịt lợn; 25,000 dozentá eggsquả trứng;

238

846000

5000

ông đã thu được 40,000 pao thịt bò;
30,000 pao thịt heo; 25,000 tá trứng

14:29

20,000 broilersnuôi gà thịt; 1,000 turkeysgà tây; 1,000 rabbitsthỏ --

239

851000

3000

20,000 gà thịt; 1,000 gà tây; 1,000 thỏ

14:32

an immensebao la amountsố lượng of foodmón ăn.

240

854000

2000

một lượng thức ăn khổng lồ

14:34

You know, you hearNghe, "Can organichữu cơ feednuôi the worldthế giới?"

241

856000

2000

Bạn biết đấy, bạn đã từng nghe "Thực phẩm
hữu cơ có thể nuôi sống thế giới?"

14:36

Well, look how much foodmón ăn you can producesản xuất on 100 acresmẫu Anh if you do this kindloại of ...

242

858000

5000

Bây giờ, hãy xem bạn có thể sản xuất
bao nhiêu thức ăn trên 100 hecta nếu làm tương tự

14:41

again, give eachmỗi speciesloài what it wants,

243

863000

3000

Cung cấp cho mỗi loài
thứ chúng muốn

14:44

let it realizenhận ra its desiresham muốn, its physiologicalSinh lý distinctivenesskhác biệt.

244

866000

4000

Để chúng nhận ra mong muốn
và sự khác biệt sinh lý của mình

14:48

Put that in playchơi.

245

870000

2000

Để mọi thứ xảy ra

14:50

But look at it from the pointđiểm of viewlượt xem of the grasscỏ, now.

246

872000

3000

Nhưng bây giờ hãy nhìn nó
từ góc nhìn của loài cỏ

14:53

What happensxảy ra to the grasscỏ when you do this?

247

875000

2000

Điều gì sẽ xảy ra với loài cỏ
nếu bạn làm như vậy

14:55

When a ruminantruminant grazesgrazes grasscỏ, the grasscỏ is cutcắt tỉa from this heightChiều cao to this heightChiều cao,

248

877000

6000

Khi một loài súc vật gặm cỏ, cỏ sẽ bị cắt
từ chiều cao này xuống chiều cao kia

15:01

and it immediatelyngay does something very interestinghấp dẫn.

249

883000

2000

Và nó ngay lập tức sẽ làm điều gì đó
thật thú vị

15:03

Any one of you who gardenskhu vườn knowsbiết that there is something calledgọi là the root-shootgốc-shoot ratiotỷ lệ,

250

885000

4000

Ai trong số các bạn đã từng làm vườn
sẽ biết về thứ gọi là "Tỉ lệ rễ-thân cành"

15:07

and plantscây need to keep the rootnguồn gốc masskhối lượng

251

889000

4000

Và cây cần giữ sinh khối rễ

15:11

in some roughthô balancecân đối with the leaflá masskhối lượng to be happyvui mừng.

252

893000

3000

ở một mức độ cân bằng
với sinh khối lá

15:14

So when they losethua a lot of leaflá masskhối lượng, they shednhà kho rootsnguồn gốc;

253

896000

4000

Vì vậy, khi chúng mất nhiều lá
chúng sẽ bị rụng rễ

15:18

they kindloại of cauterizecauterize them and the rootsnguồn gốc diechết.

254

900000

3000

giống như chúng tự đốt cháy mình
và rễ cây sẽ chết

15:21

And the speciesloài in the soilđất go to work

255

903000

3000

Khi đó,
các loài trong đất bắt đầu hoạt động

15:24

basicallyvề cơ bản chewingnhai throughxuyên qua those rootsnguồn gốc, decomposingphân hủy them --

256

906000

4000

về cơ bản, việc nhai rễ, phân hủy chúng

15:28

the earthwormsEarthworms, the funginấm, the bacteriavi khuẩn -- and the resultkết quả is newMới soilđất.

257

910000

6000

loài giun đất, nấm, vi khuẩn
và cuối cùng là tạo ra lớp đất mới

15:34

This is how soilđất is createdtạo.

258

916000

3000

Đây là cách mà đất được tạo ra

15:37

It's createdtạo from the bottomđáy up.

259

919000

1000

Nó được tạo từ dưới lên

15:38

This is how the prairiesđồng cỏ were builtđược xây dựng,

260

920000

2000

Đây là cách các đồng cỏ
được tạo ra

15:40

the relationshipmối quan hệ betweengiữa bisonbò rừng bizon and grassescỏ.

261

922000

2000

mối quan hệ giữa
bò rừng và cỏ

15:43

And what I realizedthực hiện when I understoodhiểu this --

262

925000

3000

Và điều mà tôi đã nhận ra
khi hiểu được điều này

15:46

and if you askhỏi JoelJoel SalatinSalatin what he is, he'llĐịa ngục tell you he's not a chickengà farmernông phu,

263

928000

4000

Và nếu bạn hỏi Loel Salatin ông ấy làm gì,
thì ông ấy không phải nông dân chăn gà

15:50

he's not a sheepcừu farmernông phu, he's not a cattlegia súc rancherngười nuôi súc vật; he's a grasscỏ farmernông phu,

264

932000

5000

không phải nông dân chăn cừu, không phải
chủ trại gia súc, ông là nông dân cắt cỏ

15:55

because grasscỏ is really the keystoneKeystone speciesloài of suchnhư là a systemhệ thống --

265

937000

4000

bởi vì cỏ là loài chủ đạo
của hệ thống đó

15:59

is that, if you think about it, this completelyhoàn toàn contradictsmâu thuẫn với the tragicbi kịch ideaý kiến of naturethiên nhiên we holdgiữ in our headsđầu,

266

941000

9000

Bạn nghĩ xem, nó hoàn toàn mâu thuẫn
với ý tưởng về tự nhiên trong đầu chúng ta

16:08

whichmà is that for us to get what we want, naturethiên nhiên is diminishedgiảm.

267

950000

6000

ở đó, để có được điều chúng ta muốn,
tự nhiên sẽ bị mất dần

16:14

More for us, lessít hơn for naturethiên nhiên.

268

956000

2000

Chúng ta càng nhận nhiều
tự nhiên càng mất nhiều

16:16

Here, all this foodmón ăn comesđến off this farmnông trại, and at the endkết thúc of the seasonMùa

269

958000

5000

Ở đây, tất cả thực phẩm thu được
từ nông trại, vào cuối mùa

16:21

there is actuallythực ra more soilđất, more fertilitykhả năng sinh sản and more biodiversityđa dạng sinh học.

270

963000

6000

đã có nhiều đất hơn, nhiều phì nhiêu,
và nhiều đa dạng sinh học hơn

16:28

It's a remarkablyđáng lưu ý hopefulhy vọng thing to do.

271

970000

3000

Đó thực sự là một điều
đáng kì vọng

16:31

There are a lot of farmersnông dân doing this todayhôm nay.

272

973000

2000

Có rất nhiều nông dân
đang làm điều tương tự

16:33

This is well beyondvượt ra ngoài organichữu cơ agriculturenông nghiệp,

273

975000

3000

Điều này đã vượt ra ngoài
nông nghiệp hữu cơ

16:36

whichmà is still a CartesianDescartes systemhệ thống, more or lessít hơn.

274

978000

3000

một hệ thống mà, ít nhiều vẫn là
hệ thống Cartesian

16:39

And what it tellsnói you is that if you beginbắt đầu to take accounttài khoản of other speciesloài,

275

981000

6000

Và điều mà nó chỉ ra là, nếu bạn bắt đầu
chịu trách nhiệm cho loài khác

16:45

take accounttài khoản of the soilđất, that even with nothing more than this perspectivalperspectival ideaý kiến

276

987000

7000

chịu trách nhiệm cho đất, dù cho chẳng có
khác ngoài ý tưởng này

16:52

-- because there is no technologyCông nghệ involvedcó tính liên quan here exceptngoại trừ for those fenceshàng rào,

277

994000

4000

---bởi vì chẳng có công nghệ nào ở đây cả
ngoại trừ những hàng rào kia

16:56

whichmà are so cheapgiá rẻ they could be all over AfricaAfrica in no time --

278

998000

5000

là những thứ quá rẻ
dễ dàng tìm thấy ở Châu Phi bất kỳ lúc nào

17:01

that we can take the foodmón ăn we need from the EarthTrái đất

279

1003000

4000

chúng ta có thể lấy bất kì
thức ăn cần thiết của Trái Đất

17:05

and actuallythực ra healchữa lành the EarthTrái đất in the processquá trình.

280

1007000

4000

và thực sự có thể hàn gắn
Trái đất nữa

17:10

This is a way to reanimatereanimate the worldthế giới,

281

1012000

2000

Đây là cách
giúp tái sinh thế giới

17:12

and that's what's so excitingthú vị about this perspectivequan điểm.

282

1014000

2000

đây chính là điều thực sự thú vị
về khía cạnh này

17:14

When we really beginbắt đầu to feel Darwin'sDarwin insightshiểu biết sâu sắc in our bonesxương,

283

1016000

4000

Khi chúng ta thực sự cảm nhận được
nguyên lý của Darwin trong tận xương tủy

17:18

the things we can do with nothing more than these ideasý tưởng

284

1020000

5000

điều chúng ta có thể làm với những ý tưởng
đơn thuần này

17:23

are something to be very hopefulhy vọng about.

285

1025000

2000

là một cái gì đó để hi vọng rất nhiều

17:25

Thank you very much.

286

1027000

1000

Cảm ơn rất nhiều!

Translated by Mùa Cổ Điển
Reviewed by Tuan Mach

ABOUT THE SPEAKER

Michael Pollan - Environmental writer
Michael Pollan is the author of The Omnivore’s Dilemma, in which he explains how our food not only affects our health but has far-reaching political, economic, and environmental implications. His new book is In Defense of Food.

Why you should listen

Few writers approach their subjects with the rigor, passion and perspective that's typical of Michael Pollan. Whereas most humans think we are Darwin's most accomplished species, Pollan convincingly argues that plants — even our own front lawns — have evolved to use us as much as we use them.

The author and New York Times Magazine contributor is, as Newsweek asserts, “an uncommonly graceful explainer of natural science,” for his investigative stories about food, agriculture, and the environment. His most recent book, The Omnivore's Dilemma, was named one of the top ten nonfiction titles of 2006.

As the director of the Knight Program in Science and Environmental Journalism at UC Berkeley, Pollan is cultivating the next generation of green reporters.

More profile about the speaker
Michael Pollan | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Michael Pollan: Góc nhìn của thực vật | TED Talk | TED.com