TEDSummit
Michael Shellenberger: How fear of nuclear power is hurting the environment
Michael Shellenberger: Nỗi sợ năng lượng hạt nhân ảnh hưởng đến môi trường
Filmed:
Readability: 4
1,636,529 views
"Chúng ta không ở trong cuộc cách mạng năng lượng sạch; chúng ta đang trong cuộc khủng hoảng năng lượng" theo lời chuyên gia chính sách khí hậu Michael Shellenberger. Giải pháp đáng ngạc nhiên của ông là: hạt nhân. Trong cuộc nói chuyện đầy đam mê này, ông đã giải thích tại sao đây là thời điểm để vượt qua nỗi sợ lâu đời của công nghệ này và tại sao ông ấy và các nhà môi trường khác tin rằng đây đã là thời điểm để hạt nhân là nguồn năng lượng sạch hữu hiệu và đáng kỳ vọng
Michael Shellenberger - Climate policy expert
Michael Shellenberger is a global thinker on energy, technology and the environment. Full bio
Michael Shellenberger is a global thinker on energy, technology and the environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Have you heard the news?
0
825
1639
Các bạn đã nghe tin gì chưa?
00:14
We're in a clean energy revolution.
1
2488
2950
Một cuộc cách mạng
năng lượng sạch đang diễn ra.
năng lượng sạch đang diễn ra.
00:17
And where I live in Berkeley, California,
2
5462
1990
Và ở nơi tôi sống Berkeley, California,
00:19
it seems like every day I see a new roof
with new solar panels going up,
with new solar panels going up,
3
7476
4284
dường như mỗi ngày lại có 1 tấm pin
mặt trời được lắp đặt,
mặt trời được lắp đặt,
00:23
electric car in the driveway.
4
11784
1727
xe điện trên các lối vào nhà.
00:25
Germany sometimes gets
half its power from solar,
half its power from solar,
5
13812
3215
Có lúc lượng điện của Đức lấy
một nửa từ năng lương mặt trời,
một nửa từ năng lương mặt trời,
00:29
and India is now committed
to building 10 times more solar
to building 10 times more solar
6
17051
4493
Ấn Độ cũng cam kết sản xuất
năng lượng mặt trời gấp 10 lần
năng lượng mặt trời gấp 10 lần
00:33
than we have in California,
7
21568
1328
lượng hiện có ở California,
00:34
by the year 2022.
8
22920
1522
vào năm 2022.
00:36
Even nuclear seems to be
making a comeback.
making a comeback.
9
24896
2350
Thậm chí năng lượng hạt nhân cũng trở lại.
00:39
Bill Gates is in China
working with engineers,
working with engineers,
10
27874
3045
Bill Gates đang hợp tác với các
kĩ sư ở Trung Quốc,
kĩ sư ở Trung Quốc,
00:42
there's 40 different companies
that are working together
that are working together
11
30943
2797
có tới 40 công ty cùng bắt tay
00:45
to try to race to build the first
reactor that runs on waste,
reactor that runs on waste,
12
33764
3325
để tạo ra lò phản ứng hạt nhân
chạy bằng chất thải,
chạy bằng chất thải,
00:49
that can't melt down
13
37113
1237
không bị rò rỉ
00:50
and is cheaper than coal.
14
38374
1318
và rẻ hơn than đá.
00:52
And so you might start to ask:
15
40492
2305
Và bạn có thể băn khoăn:
00:55
Is this whole global warming problem
16
43430
1797
Vấn đề nóng lên toàn cầu
00:57
going to be a lot easier to solve
than anybody imagined?
than anybody imagined?
17
45251
2950
sẽ được giải quyết dễ dàng hơn ta nghĩ?
01:00
That was the question we wanted to know,
18
48504
1951
Đó là câu hỏi mà chúng ta đang thắc mắc,
01:02
so my colleagues and I decided
to take a deep dive into the data.
to take a deep dive into the data.
19
50479
3242
vì thế tôi và các đồng nghiệp đã
nghiên cứu sâu các dữ liệu.
nghiên cứu sâu các dữ liệu.
01:05
We were a little skeptical of some parts
20
53745
2027
Chúng tôi đã hơi hoài nghi về một số mặt
01:07
of the clean energy revolution story,
21
55796
2007
của cuộc cách mạng năng lượng sạch,
01:09
but what we found really surprised us.
22
57827
2760
nhưng những gì chúng tôi tìm thấy
rất đáng ngạc nhiên.
rất đáng ngạc nhiên.
01:12
The first thing is that clean
energy has been increasing.
energy has been increasing.
23
60611
3910
Điều đầu tiên là năng lượng sạch
đang tăng lên.
đang tăng lên.
01:16
This is electricity from clean energy
sources over the last 20 years.
sources over the last 20 years.
24
64545
4121
Đây là lượng điện từ năng lượng sạch
20 năm qua.
20 năm qua.
01:21
But when you look at
the percentage of global electricity
the percentage of global electricity
25
69023
3718
Nhưng tỉ lệ phần trăm
lượng điện toàn cầu
lượng điện toàn cầu
01:24
from clean energy sources,
26
72765
1339
từ nguồn năng lượng sạch,
01:26
it's actually been in decline
from 36 percent to 31 percent.
from 36 percent to 31 percent.
27
74128
4566
lại giảm từ 36% xuống còn 31%.
01:30
And if you care about climate change,
28
78718
2182
Và nếu bạn quan tâm đến biến đổi khí hậu,
01:32
you've got to go in the opposite direction
29
80924
2146
thì phải đi theo hướng ngược lại
01:35
to 100 percent of our electricity
from clean energy sources,
from clean energy sources,
30
83094
3550
tiến đến 100% điện từ năng lượng sạch,
01:38
as quickly as possible.
31
86668
1598
nhanh nhất có thể.
01:40
Now, you might wonder,
32
88290
1157
Bạn có thể tự hỏi,
01:41
"Come on, how much could five percentage
points of global electricity be?"
points of global electricity be?"
33
89471
3869
"5% lượng điện toàn cầu
đáng bao nhiêu chứ?"
đáng bao nhiêu chứ?"
01:45
Well, it turns out to be quite a bit.
34
93364
1767
Đó thực chất là một số lượng lớn.
01:47
It's the equivalent of 60 nuclear plants
35
95155
3143
Tương đương với 60 nhà máy hạt nhân
01:50
the size of Diablo Canyon,
California's last nuclear plant,
California's last nuclear plant,
36
98322
3611
cỡ Diablo Canyon, nhà máy hạt nhân
của California,
của California,
01:53
or 900 solar farms the size of Topaz,
37
101957
3669
hoặc 900 trang trại năng lượng
mặt trời cỡ Topaz,
mặt trời cỡ Topaz,
01:57
which is one of the biggest
solar farms in the world,
solar farms in the world,
38
105650
2529
1 trong những trang trại năng lượng
mặt trời lớn nhất thế giới,
mặt trời lớn nhất thế giới,
02:00
and certainly our biggest in California.
39
108203
2626
và chắc chắn là lớn nhất California.
02:03
A big part of this is simply
that fossil fuels are increasing
that fossil fuels are increasing
40
111587
3244
Lý do chính là đơn giản vì
năng lượng hóa thạch đang tăng
năng lượng hóa thạch đang tăng
02:06
faster than clean energy.
41
114855
1253
nhanh hơn năng lượng sạch.
02:08
And that's understandable.
42
116132
1239
Điều này cũng dễ hiểu.
02:09
There's just a lot of poor countries
43
117395
1715
Rất nhiều nước nghèo trên thế giới
02:11
that are still using wood
and dung and charcoal
and dung and charcoal
44
119134
2453
vẫn sử dụng gỗ, phân bón và than củi
02:13
as their main source of energy,
45
121611
1585
làm nguồn năng lượng chính,
02:15
and they need modern fuels.
46
123220
1451
và họ cần nhiên liệu hiện đại.
02:16
But there's something else going on,
47
124695
1949
Nhưng có một vấn đề khác là,
02:18
which is that one of those clean energy
sources in particular
sources in particular
48
126668
4055
1 nguồn cụ thể trong số các
nguồn năng lượng sạch đó
nguồn năng lượng sạch đó
02:22
has actually been on the decline
in absolute terms,
in absolute terms,
49
130747
3408
đang giảm rất mạnh,
02:26
not just relatively.
50
134179
1501
chứ không chỉ giảm vừa.
02:27
And that's nuclear.
51
135704
1214
Năng lượng hạt nhân.
02:28
You can see its generation
has declined seven percent
has declined seven percent
52
136942
3649
Bạn có thể thấy sản lượng của nó giảm 7%
02:32
over the last 10 years.
53
140615
1837
trong 10 năm qua.
02:34
Now, solar and wind have been
making huge strides,
making huge strides,
54
142476
2608
Năng lượng mặt trời và gió đã
tạo bước tiến lớn,
tạo bước tiến lớn,
02:37
so you hear a lot of talk
about how it doesn't really matter,
about how it doesn't really matter,
55
145108
2908
nên họ hay nói rằng năng lượng hạt nhân
không quan trọng,
không quan trọng,
02:40
because solar and wind
is going to make up the difference.
is going to make up the difference.
56
148040
2738
vì năng lượng mặt trời và gió
sẽ bù đắp khoảng cách.
sẽ bù đắp khoảng cách.
02:42
But the data says something different.
57
150802
1856
Nhưng dữ liệu cho thấy một điều khác.
02:44
When you combine all the electricity
from solar and wind,
from solar and wind,
58
152682
3045
Tổng lượng điện kết hợp từ
năng lượng mặt trời và gió,
năng lượng mặt trời và gió,
02:47
you see it actually barely makes up
half of the decline from nuclear.
half of the decline from nuclear.
59
155751
4799
còn chưa đến một nửa
sự suy giảm điện hạt nhân.
sự suy giảm điện hạt nhân.
02:53
Let's take a closer look
in the United States.
in the United States.
60
161758
2318
Hãy xem xét kĩ hơn ở nước Mỹ.
02:56
Over the last couple of years --
really 2013, 2014 --
really 2013, 2014 --
61
164100
3791
Trong vài năm gần đây, 2013, 2014
02:59
we prematurely retired
four nuclear power plants.
four nuclear power plants.
62
167915
3469
chúng ta đã tạm dừng
4 nhà máy điện hạt nhân.
4 nhà máy điện hạt nhân.
03:03
They were almost entirely
replaced with fossil fuels,
replaced with fossil fuels,
63
171408
2799
và gần như thay thế bằng
nhiên liệu hóa thạch,
nhiên liệu hóa thạch,
03:06
and so the consequence
was that we wiped out
was that we wiped out
64
174231
3506
nên kết quả là chúng ta đã xóa sổ
03:09
almost as much clean energy
electricity that we get from solar.
electricity that we get from solar.
65
177761
4926
lượng điện sạch gần bằng sản xuất
từ năng lượng mặt trời.
từ năng lượng mặt trời.
03:14
And it's not unique to us.
66
182711
3021
Và nó không phải là duy nhất cho chúng ta.
03:18
People think of California
as a clean energy and climate leader,
as a clean energy and climate leader,
67
186113
3071
California được cho là nơi đi đầu
về năng lượng sạch và khí hậu,
về năng lượng sạch và khí hậu,
03:21
but when we looked at the data,
68
189208
2008
nhưng khi nhìn vào dữ liệu,
03:23
what we found is that, in fact,
69
191240
1501
cái ta thấy là trên thực tế,
03:24
California reduced emissions more slowly
than the national average,
than the national average,
70
192765
3203
California giảm khí thải chậm hơn
tốc độ trung bình cả nước,
tốc độ trung bình cả nước,
03:27
between 2000 and 2015.
71
195992
1843
từ năm 2000 đến 2015.
03:30
What about Germany?
72
198359
1235
Còn Đức thì sao?
03:31
They're doing a lot of clean energy.
73
199618
2033
Họ đang sản xuất
nhiều năng lượng sạch.
nhiều năng lượng sạch.
03:33
But when you look at the data,
74
201675
1731
Nhưng khi bạn nhìn vào dữ liệu,
03:35
German emissions have actually
been going up since 2009,
been going up since 2009,
75
203430
3278
Chất thải của Đức đã tăng lên từ năm 2009,
03:38
and there's really not anybody
who's going to tell you
who's going to tell you
76
206732
2575
và không ai nói với bạn rằng
03:41
that they're going to meet
their climate commitments in 2020.
their climate commitments in 2020.
77
209331
3308
họ có thể đáp ứng cam kết
về khí hậu vào năm 2020.
về khí hậu vào năm 2020.
03:45
The reason isn't hard to understand.
78
213137
1752
Lý do không khó để hiểu.
03:46
Solar and wind provide power
about 10 to 20 percent of the time,
about 10 to 20 percent of the time,
79
214913
3303
Mặt trời và gió cung cấp năng lượng
10-20% thời gian,
10-20% thời gian,
03:50
which means that when
the sun's not shining,
the sun's not shining,
80
218240
2048
có nghĩa là khi mặt trời không chiếu sáng,
03:52
the wind's not blowing,
81
220312
1352
gió không thổi,
03:53
you still need power for your hospitals,
82
221688
2151
vẫn cần điện cho bệnh viện,
03:55
your homes, your cities, your factories.
83
223863
2730
nhà, thành phố, nhà máy.
03:58
And while batteries have made
some really cool improvements lately,
some really cool improvements lately,
84
226617
3904
Dù pin đã có nhiều cải tiến mới gần đây,
04:02
the truth is, they're just never
going to be as efficient
going to be as efficient
85
230545
2708
sự thực là chúng sẽ không bao giờ hiệu quả
04:05
as the electrical grid.
86
233277
1199
như lưới điện.
04:06
Every time you put electricity
into a battery and take it out,
into a battery and take it out,
87
234500
3127
Mỗi khi bạn sạc pin rồi rút ra,
04:09
you lose about 20 to 40
percent of the power.
percent of the power.
88
237651
3256
nó sẽ mất khoảng 20-40% năng lượng.
04:13
That's why when, in California,
89
241470
2593
Đó là lí do tại sao ở California,
04:16
we try to deal with all the solar
we've brought online --
we've brought online --
90
244087
2714
chúng ta phải xử lí đống pin mặt trời
đang có --
đang có --
04:18
we now get about 10 percent
of electricity from solar --
of electricity from solar --
91
246825
2764
chúng ta mới có được 10% điện
từ năng lượng mặt trời
từ năng lượng mặt trời
04:21
when the sun goes down,
and people come home from work
and people come home from work
92
249613
2642
khi mặt trời lặn, mọi người đi về nhà
04:24
and turn on their air conditioners
and their TV sets,
and their TV sets,
93
252279
2490
bật điều hòa, tivi,
04:26
and every other appliance in the house,
94
254793
1898
và mọi thiết bị khác trong nhà,
04:28
we need a lot of natural gas backup.
95
256715
2461
chúng ta cần khí đốt tự nhiên dự trữ.
04:31
So what we've been doing
96
259200
1165
Vậy chúng ta đang
04:32
is stuffing a lot of natural gas
into the side of a mountain.
into the side of a mountain.
97
260389
2914
chất đống khí tự nhiên bên cạnh ngọn núi.
04:35
And that worked pretty well for a while,
98
263616
2249
Việc đó vẫn ổn trong một thời gian,
04:37
but then late last year,
it sprung a leak.
it sprung a leak.
99
265889
2991
nhưng rồi cuối năm ngoái nó đã rò rỉ.
04:40
This is Aliso Canyon.
100
268904
1840
Đây là Aliso Canyon.
04:42
So much methane gas was released,
101
270768
3014
Rất nhiều khí metan đã thoát ra,
04:45
it was the equivalent of putting
half a million cars on the road.
half a million cars on the road.
102
273806
3186
Tương đương nửa triệu xe ô tô trên đường.
04:49
It basically blew through all
of our climate commitments for the year.
of our climate commitments for the year.
103
277016
3897
Nó coi như đã thổi bay mọi cam kết
về khí hậu của năm.
về khí hậu của năm.
04:53
Well, what about India?
104
281681
1324
Thế còn Ấn Độ?
04:55
Sometimes you have to go places
to really get the right data,
to really get the right data,
105
283029
3251
Đôi khi phải đi nhiều nơi
để có được dữ liệu chính xác,
để có được dữ liệu chính xác,
04:58
so we traveled to India a few months ago.
106
286304
1981
nên chúng tôi đến Ấn Độ
vài tháng trước,
vài tháng trước,
05:00
We met with all the top officials --
solar, nuclear, the rest --
solar, nuclear, the rest --
107
288309
3131
Gặp các quan chức cấp cao --
năng lượng mặt trời, hạt nhân --
năng lượng mặt trời, hạt nhân --
05:03
and what they told us is,
108
291464
1541
và họ nói,
05:05
"We're actually having
more serious problems
more serious problems
109
293029
2054
" Chúng tôi đang gặp vấn đề
nghiêm trọng hơn
nghiêm trọng hơn
05:07
than both Germany and California.
110
295107
1675
cả Đức và California.
05:08
We don't have backup;
we don't have all the natural gas.
we don't have all the natural gas.
111
296806
3533
Chúng tôi không có
dự trữ khí tự nhiên.
dự trữ khí tự nhiên.
05:12
And that's just the start of it.
112
300363
2532
Và đó mới là bắt đầu.
05:14
Say we want to get
to 100 gigawatts by 2022.
to 100 gigawatts by 2022.
113
302919
2889
Chúng tôi muốn đạt 100 GW vào năm 2022.
05:17
But last year we did just five,
114
305832
1952
Nhưng năm ngoái chúng tôi
chỉ đạt 5GW,
chỉ đạt 5GW,
05:19
and the year before that, we did five."
115
307808
2038
và năm trước đó cũng 5 GW."
05:21
So, let's just take
a closer look at nuclear.
a closer look at nuclear.
116
309870
2876
Hãy xem xét kỹ hơn
năng lượng hạt nhân.
năng lượng hạt nhân.
05:24
The United Nations Intergovernmental
Panel on Climate Change
Panel on Climate Change
117
312770
3223
Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu
của Liên Hợp Quốc
của Liên Hợp Quốc
05:28
has looked at the carbon content
of all these different fuels,
of all these different fuels,
118
316017
2971
đã xem xét hàm lượng carbon
của các loại nhiên liệu khác nhau,
của các loại nhiên liệu khác nhau,
05:31
and nuclear comes out really low --
it's actually lower even than solar.
it's actually lower even than solar.
119
319012
3933
và năng lượng hạt nhân thải ra rất ít,
thậm chí ít hơn năng lượng mặt trời.
thậm chí ít hơn năng lượng mặt trời.
05:34
And nuclear obviously
provides a lot of power --
provides a lot of power --
120
322969
3895
Rõ ràng năng lượng hạt nhân
cung cấp rất nhiều năng lượng --
cung cấp rất nhiều năng lượng --
05:38
24 hours a day, seven days a week.
121
326888
2553
24 giờ 1 ngày, 7 ngày 1 tuần.
05:41
During a year, a single plant can provide
power 92 percent of the time.
power 92 percent of the time.
122
329465
3934
Trong 1 năm, 1 nhà máy có thể cung cấp
năng lượng 92% thời gian.
năng lượng 92% thời gian.
05:45
What's interesting is that
when you look at countries
when you look at countries
123
333423
2572
Điều thú vị là khi bạn nhìn vào các nước
05:48
that have deployed different
kinds of clean energies,
kinds of clean energies,
124
336019
2542
đã triển khai các nguồn năng lượng
sạch khác nhau,
sạch khác nhau,
05:50
there's only a few that have done so
125
338585
1900
có rất ít nước làm được như vậy
05:52
at a pace consistent with dealing
with the climate crisis.
with the climate crisis.
126
340509
2855
ở tiến độ phù hợp
để đối phó với biến đổi khí hậu.
để đối phó với biến đổi khí hậu.
05:55
So nuclear seems like
a pretty good option,
a pretty good option,
127
343388
2051
Năng lượng hạt nhân có vẻ là
lựa chọn tốt,
lựa chọn tốt,
05:57
but there's this big problem with it,
128
345463
2038
nhưng có một vấn đề lớn,
05:59
which all of you, I'm sure, are aware of,
129
347525
2030
cái mà tôi chắc chắn các bạn
đều biết,
đều biết,
06:01
which is that people really don't like it.
130
349579
2828
đó là mọi người thực sự không thích nó.
06:04
There was a study, a survey done
of people around the world,
of people around the world,
131
352431
3191
Có 1 nghiên cứu, 1 cuộc khảo sát
trên toàn thế giới,
trên toàn thế giới,
06:07
not just in the United States or Europe,
132
355646
2503
không chỉ ở Mỹ hay Châu Âu,
06:10
about a year and a half ago.
133
358173
1531
khoảng một năm rưỡi trước đây.
06:11
And what they found
134
359728
1334
Và điều họ thấy là
06:13
is that nuclear is actually one
of the least popular forms of energy.
of the least popular forms of energy.
135
361086
3792
hạt nhân là 1 trong những loại năng lượng
ít phổ biến nhất.
ít phổ biến nhất.
06:16
Even oil is more popular than nuclear.
136
364902
2430
Thậm chí dầu còn phổ biến hơn hạt nhân.
06:19
And while nuclear kind of
edges out coal, the thing is,
edges out coal, the thing is,
137
367356
3166
Dù hạt nhân tốt hơn than đá,
06:22
people don't really fear coal
in the same way they fear nuclear,
in the same way they fear nuclear,
138
370546
3817
mọi người không sợ than như sợ hạt nhân,
06:26
which really operates on our unconscious.
139
374387
2417
điều đó hoạt động trên
vô thức của chúng ta.
vô thức của chúng ta.
06:28
So what is it that we fear?
140
376828
1635
Vậy chúng ta sợ điều gì?
06:30
There's really three things.
141
378487
1550
Có 3 thứ.
06:32
There's the safety
of the plants themselves --
of the plants themselves --
142
380061
2240
Sự an toàn của các nhà máy --
06:34
the fears that they're going
to melt down and cause damage;
to melt down and cause damage;
143
382325
2805
lo ngại về sự rò rỉ và gây thiệt hại;
06:37
there's the waste from them;
144
385154
1345
chất thải từ nhà máy;
06:38
and there's the association with weapons.
145
386523
2507
và cả mối liên hệ với vũ khí.
06:41
And I think, understandably,
146
389562
1436
Tôi nghĩ, một cách dễ hiểu,
06:43
engineers look at those concerns
and look for technological fixes.
and look for technological fixes.
147
391022
4042
các kĩ sư xem xét vấn đề này và
tìm cách sửa chữa kĩ thuật.
tìm cách sửa chữa kĩ thuật.
06:47
That's why Bill Gates is in China
developing advanced reactors.
developing advanced reactors.
148
395088
2983
Đó là lí do Bill Gates ở Trung Quốc
xây lò phản ứng tiên tiến.
xây lò phản ứng tiên tiến.
06:50
That's why 40 different entrepreneurs
are working on this problem.
are working on this problem.
149
398095
3124
và 40 doanh nghiệp đang
xử lý vấn đề này.
xử lý vấn đề này.
06:53
And I, myself, have been
very excited about it.
very excited about it.
150
401243
2231
Bản thân tôi rất vui.
Chúng tôi có báo cáo:
Chúng tôi có báo cáo:
06:55
We did a report:
"How to Make Nuclear Cheap."
"How to Make Nuclear Cheap."
151
403498
2142
"Làm sao để
năng lượng hạt nhân rẻ?"
năng lượng hạt nhân rẻ?"
06:57
In particular, the thorium reactor
shows a lot of promise.
shows a lot of promise.
152
405664
2898
Cụ thể, lò phản ứng thorium
cho thấy nhiều hứa hẹn.
cho thấy nhiều hứa hẹn.
07:00
So when the climate
scientist, James Hansen,
scientist, James Hansen,
153
408586
2104
Khi nhà khí hậu học
James Hansen hỏi
James Hansen hỏi
07:02
asked if I wanted to go to China with him
154
410714
2269
liệu tôi có muốn đến
Trung Quốc với anh ấy xem
Trung Quốc với anh ấy xem
07:05
and look at the Chinese
advanced nuclear program,
advanced nuclear program,
155
413007
2384
chương trình hạt nhân tiên tiến
của Trung Quốc,
của Trung Quốc,
07:07
I jumped at the chance.
156
415415
1250
Tôi đã đồng ý.
07:08
We were there with MIT
and UC Berkeley engineers.
and UC Berkeley engineers.
157
416689
3191
Chúng tôi ở đó với các kĩ sư
MIT và UC Berkeley.
MIT và UC Berkeley.
07:11
And I had in my mind
158
419904
1676
Và tôi đã nghĩ rằng
07:13
that the Chinese would be able
to do with nuclear
to do with nuclear
159
421604
2312
Trung Quốc có thể làm được
năng lượng hạt nhân
năng lượng hạt nhân
07:15
what they did with so many other things --
160
423940
2047
như họ đã làm được với nhiều thứ khác --
07:18
start to crank out small nuclear
reactors on assembly lines,
reactors on assembly lines,
161
426011
3929
sản xuất lò phản ứng hạt nhân
nhỏ trên dây chuyền,
nhỏ trên dây chuyền,
07:21
ship them up like iPhones or MacBooks
and send them around the world.
and send them around the world.
162
429964
4388
vận chuyển như Iphones hay MacBooks
và đưa đi toàn thế giới.
và đưa đi toàn thế giới.
07:26
I would get one at home in Berkeley.
163
434376
1983
Tôi sẽ mua một cái ở nhà tại Berkeley.
07:29
But what I found was somewhat different.
164
437120
1961
Nhưng cái mà tôi thấy hoàn toàn khác xa.
07:31
The presentations were all
very exciting and very promising;
very exciting and very promising;
165
439105
2904
Các bài phát biểu rất thú vị
và đầy hứa hẹn;
và đầy hứa hẹn;
07:34
they have multiple reactors
that they're working on.
that they're working on.
166
442033
2486
họ đang làm việc với
nhiều lò phản ứng.
nhiều lò phản ứng.
07:36
The time came for the thorium reactor,
and a bunch of us were excited.
and a bunch of us were excited.
167
444543
3305
Đến khi thử lò phản ứng thorium,
chúng tôi đều háo hức.
chúng tôi đều háo hức.
07:39
They went through the whole presentation,
they got to the timeline,
they got to the timeline,
168
447872
3399
Sau bài thuyết trình,
họ nói đến lịch trình,
họ nói đến lịch trình,
07:43
and they said,
169
451295
1257
và họ nói,
07:44
"We're going to have
a thorium molten salt reactor
a thorium molten salt reactor
170
452576
3518
"Chúng tôi sẽ có 1 lò phản ứng
thorium muối
thorium muối
07:48
ready for sale to the world
171
456118
2165
sẵn sàng bán cho toàn thế giới
07:50
by 2040."
172
458307
1562
vào năm 2040."
07:52
And I was like, "What?"
173
460850
1613
Tôi như kiểu: "Cái gì?"
07:54
(Laughter)
174
462487
1015
(Cười)
07:55
I looked at my colleagues and I was like,
175
463526
2008
Tôi nhìn đồng nghiệp kiểu,
07:57
"Excuse me --
176
465558
1468
"Xin lỗi --
07:59
can you guys speed that up a little bit?
177
467050
2330
các bạn có thể nhanh hơn không?
08:01
Because we're in a little bit
of a climate crisis right now.
of a climate crisis right now.
178
469404
3074
Vì chúng ta đang ở trong
cuộc khủng hoảng khí hậu.
cuộc khủng hoảng khí hậu.
08:04
And your cities are really
polluted, by the way."
polluted, by the way."
179
472502
2726
Nhân tiện thành phố của bạn
đang rất ô nhiễm đấy."
đang rất ô nhiễm đấy."
08:07
And they responded back, they were like,
180
475252
2318
Và họ đã trả lời kiểu,
08:09
"I'm not sure what you've heard
about our thorium program,
about our thorium program,
181
477594
2780
"Tôi không chắc anh nghe được gì về
chương trình thorium,
chương trình thorium,
08:12
but we don't have a third of our budget,
182
480398
1915
nhưng chúng tôi không có 1/3 ngân sách,
08:14
and your department of energy
hasn't been particularly forthcoming
hasn't been particularly forthcoming
183
482337
3112
và cục năng lượng của anh
thì không sẵn sàng
thì không sẵn sàng
08:17
with all that data you guys
have on testing reactors."
have on testing reactors."
184
485473
3481
với những dữ liệu các anh có
về lò phản ứng thử nghiệm."
về lò phản ứng thử nghiệm."
08:21
And I said, "Well, I've got an idea.
185
489382
2358
Và tôi nói:" Tôi có một ý tưởng.
08:23
You know how you've got 10 years
where you're demonstrating that reactor?
where you're demonstrating that reactor?
186
491764
3596
Anh biết anh mất đến 10 năm mô tả
lò phản ứng chứ?
lò phản ứng chứ?
08:27
Let's just skip that part,
187
495384
1572
Hãy bỏ qua phần đó,
08:28
and let's just go right
to commercializing it.
to commercializing it.
188
496980
2350
và thương mại hóa nó ngay.
08:31
That will save money and time."
189
499354
1646
Tiết kiệm tiền
và thời gian đấy."
và thời gian đấy."
08:33
And the engineer just
looked at me and said,
looked at me and said,
190
501379
2592
Người kĩ sư nhìn tôi và nói,
08:35
"Let me ask you a question:
191
503995
1626
"Để tôi hỏi bạn một câu hỏi:
08:37
Would you buy a car that had never
been demonstrated before?"
been demonstrated before?"
192
505645
3518
Bạn có mua 1 chiếc xe
khi chưa nghe mô tả không?"
khi chưa nghe mô tả không?"
08:41
So what about the other reactors?
193
509913
1597
Các lò phản ứng khác thì sao?
08:43
There's a reactor that's coming online
now, they're starting to sell it.
now, they're starting to sell it.
194
511534
3452
Có 1 lò phản ứng đang đưa vào hoạt động
và họ sắp bán nó.
và họ sắp bán nó.
08:47
It's a high-temperature gas reactor.
195
515010
1786
Đó là 1 lò phản ứng khí
nhiệt độ cao
nhiệt độ cao
08:48
It can't melt down.
196
516820
1263
Nó không bị rò rỉ.
08:50
But it's really big and bulky,
that's part of the safety,
that's part of the safety,
197
518845
2735
Nhưng nó lớn và cồng kềnh,
1 phần của sự an toàn,
1 phần của sự an toàn,
08:53
and nobody thinks
it's going to ever get cheaper
it's going to ever get cheaper
198
521604
2288
và không ai nghĩ nó sẽ rẻ hơn
08:55
than the reactors that we have.
199
523916
1940
những lò phản ứng chúng ta có.
08:57
The ones that use waste as fuel
are really cool ideas, but the truth is,
are really cool ideas, but the truth is,
200
525880
4076
Những cái chạy bằng rác thải là
ý tưởng hay nhưng sự thật là,
ý tưởng hay nhưng sự thật là,
09:01
we don't actually know how to do that yet.
201
529980
2048
chúng ta chưa biết làm nó thế nào.
09:04
There's some risk that you'll
actually make more waste,
actually make more waste,
202
532052
2595
Rủi ro là nó sẽ tạo nhiều chất thải hơn,
09:06
and most people think
that if you're including
that if you're including
203
534671
2794
và phần lớn nghĩ là nếu bao gồm cả
09:09
that waste part of the process,
204
537489
2082
chất thải của quá trình,
09:11
it's just going to make the whole
machine a lot more expensive,
machine a lot more expensive,
205
539595
2967
sẽ chỉ làm chiếc máy đắt hơn,
09:14
it's just adding another complicated step.
206
542586
2332
chỉ thêm một bước phức tạp nữa.
09:17
The truth is,
207
545765
1294
Sự thật là,
09:19
there's real questions about how much
of that we're going to do.
of that we're going to do.
208
547695
3150
chúng ta sẽ làm được bao nhiêu
trong số đó.
trong số đó.
09:22
I mean, we went to India and asked
about the nuclear program.
about the nuclear program.
209
550869
2886
Chúng tôi đã đến Ấn Độ hỏi về
chương trình hạt nhân.
chương trình hạt nhân.
09:25
The government said
before the Paris climate talks
before the Paris climate talks
210
553779
2398
Chính phủ nói trước cuộc đàm phán
khí hậu Paris
khí hậu Paris
09:28
that they were going to do something
like 30 new nuclear plants.
like 30 new nuclear plants.
211
556201
3056
họ dự định xây 30 nhà máy hạt nhân.
09:31
But when we got there
and interviewed people
and interviewed people
212
559281
2071
Nhưng khi đến đây và phỏng vấn người dân
09:33
and even looked at the internal documents,
213
561376
2081
thậm chí xem xét tài liệu nội bộ,
09:35
they're now saying
they're going to do about five.
they're going to do about five.
214
563481
2452
họ nói sẽ chỉ làm khoảng 5 nhà máy.
09:37
And in most of the world,
especially the rich world,
especially the rich world,
215
565957
2546
Hầu hết trên thế giới,
đặc biệt là các nước giàu,
đặc biệt là các nước giàu,
09:40
they're not talking
about building new reactors.
about building new reactors.
216
568527
2286
họ không nói về việc xây dựng
lò phản ứng mới,
lò phản ứng mới,
09:42
We're actually talking
about taking reactors down
about taking reactors down
217
570837
2288
Mà là phá bỏ các lò phản ứng,
09:45
before their lifetimes are over.
218
573149
1666
trước khi vòng đời của nó
kết thúc.
kết thúc.
09:46
Germany's actually pressuring
its neighbors to do that.
its neighbors to do that.
219
574839
2788
Đức đang ép các nước láng giềng
làm điều đó.
làm điều đó.
09:49
I mentioned the United States --
220
577651
1807
Tôi đã đề cập đến nước Mỹ --
09:51
we could lose half of our reactors
over the next 15 years,
over the next 15 years,
221
579482
4343
chúng ta có thể mất nửa số lò phản ứng
trong 15 năm tới,
trong 15 năm tới,
09:55
which would wipe out 40 percent
of the emissions reductions
of the emissions reductions
222
583849
2817
xóa bỏ 40% sự giảm phát thải
09:58
we're supposed to get
under the Clean Power Plan.
under the Clean Power Plan.
223
586690
2344
đáng lẽ phải đạt theo
Kế hoạch Năng lượng sạch
Kế hoạch Năng lượng sạch
10:01
Of course, in Japan, they took
all their nuclear plants offline,
all their nuclear plants offline,
224
589058
3067
Tất nhiên, Nhật Bản dừng hết
các nhà máy hạt nhân,
các nhà máy hạt nhân,
10:04
replaced them with coal,
natural gas, oil burning,
natural gas, oil burning,
225
592149
2353
thay thế bằng than, khí tự nhiên,
dầu đốt,
dầu đốt,
10:06
and they're only expected to bring
online about a third to two-thirds.
online about a third to two-thirds.
226
594526
3562
và sẽ chỉ để 1/3-2/3
hoạt động trở lại.
hoạt động trở lại.
10:10
So when we went through the numbers,
227
598112
2545
Khi đã điểm qua các con số,
10:12
and just added that up --
228
600681
1323
và cộng lại --
10:14
how much nuclear do we see
China and India bringing online
China and India bringing online
229
602028
3121
bao nhiêu nhà máy điện hạt nhân
Trung Quốc và Ấn Độ sẽ mở ra
Trung Quốc và Ấn Độ sẽ mở ra
10:17
over the next 15 years,
230
605173
1962
trong 15 năm tới,
10:19
how much do we see at risk
of being taken offline --
of being taken offline --
231
607159
3556
bao nhiêu nhà máy có
nguy cơ bị xóa bỏ --
nguy cơ bị xóa bỏ --
10:22
this was the most startling finding.
232
610739
2289
đây là phát hiện đáng ngạc nhiên nhất.
10:25
What we found is that
the world is actually at risk
the world is actually at risk
233
613052
3491
Điều chúng tôi thấy là
thế giới có nguy cơ
thế giới có nguy cơ
10:28
of losing four times more clean energy
than we lost over the last 10 years.
than we lost over the last 10 years.
234
616567
5464
mất đi năng lượng sạch gấp 4 lần
lượng đã mất 10 năm qua.
lượng đã mất 10 năm qua.
10:34
In other words: we're not
in a clean energy revolution;
in a clean energy revolution;
235
622055
3350
Nói cách khác, chúng ta không ở trong
cuộc cách mạng năng lượng sạch;
cuộc cách mạng năng lượng sạch;
10:37
we're in a clean energy crisis.
236
625429
2110
chúng ta đang có
khủng hoảng năng lượng sạch.
khủng hoảng năng lượng sạch.
10:40
So it's understandable that engineers
would look for a technical fix
would look for a technical fix
237
628992
4172
Dễ hiểu vì sao các kĩ sư tìm kiếm
cách sửa chữa kỹ thuật
cách sửa chữa kỹ thuật
10:45
to the fears that people have of nuclear.
238
633188
1954
đáp lại nỗi sợ của
mọi người với hạt nhân.
mọi người với hạt nhân.
10:47
But when you consider
that these are big challenges to do,
that these are big challenges to do,
239
635166
2776
Nhưng khi bạn cho đó là thách thức lớn,
10:49
that they're going to take
a long time to solve,
a long time to solve,
240
637966
2285
và họ sẽ mất rất lâu để giải quyết,
10:52
there's this other issue, which is:
241
640275
1746
thì có một vấn đề là:
10:54
Are those technical fixes
really going to solve people's fears?
really going to solve people's fears?
242
642045
3307
sửa chữa kĩ thuật có thực sự
giải quyết nỗi sợ của mọi người?
giải quyết nỗi sợ của mọi người?
10:57
Let's take safety.
243
645828
1558
Hãy bàn đến sự an toàn.
10:59
You know, despite what people think,
244
647410
2485
Bất chấp mọi người nghĩ gì,
11:01
it's hard to figure out how
to make nuclear power much safer.
to make nuclear power much safer.
245
649919
3133
khó mà tìm ra cách làm
năng lượng hạt nhân an toàn hơn.
năng lượng hạt nhân an toàn hơn.
11:05
I mean, every medical
journal that looks at it --
journal that looks at it --
246
653076
2318
Mọi tạp chí y học từng nhìn nhận nó --
11:07
this is the most recent study
from the British journal, "Lancet,"
from the British journal, "Lancet,"
247
655418
3108
đây là nghiên cứu mới nhất từ
tập san khoa học Anh "Lancet",
tập san khoa học Anh "Lancet",
11:10
one of the most respected
journals in the world --
journals in the world --
248
658550
2453
1 trong những tập san
uy tín nhất thế giới --
uy tín nhất thế giới --
11:13
nuclear is the safest way
to make reliable power.
to make reliable power.
249
661027
2519
hạt nhân là an toàn nhất
để tạo năng lượng đảm bảo.
để tạo năng lượng đảm bảo.
11:15
Everybody's scared of the accidents.
250
663570
1781
Ai cũng sợ rủi ro.
11:17
So you go look at the accident data --
251
665375
2294
Vậy hãy nhìn vào dữ liệu rủi ro --
11:19
Fukushima, Chernobyl --
252
667693
1495
Fukushima, Chernobyl --
11:21
the World Health Organization
finds the same thing:
finds the same thing:
253
669212
2703
Tổ chức Y tế Thế giới
chỉ ra điều tương tự:
chỉ ra điều tương tự:
11:23
the vast majority of harm
is caused by people panicking,
is caused by people panicking,
254
671939
3975
phần lớn tổn hại đến từ
sự hoảng loạn của con người,
sự hoảng loạn của con người,
11:27
and they're panicking
because they're afraid.
because they're afraid.
255
675938
2320
và họ hoảng loạn vì họ sợ hãi.
11:30
In other words,
256
678282
1225
Nói cách khác,
11:31
the harm that's caused
isn't actually caused by the machines
isn't actually caused by the machines
257
679531
3533
thiệt hại không đến từ máy móc
11:35
or the radiation.
258
683088
1381
hay bức xạ.
11:36
It's caused by our fears.
259
684493
1729
Nó đến từ sự sợ hãi.
11:38
And what about the waste?
260
686573
1445
Còn về chất thải?
11:40
Everyone worries about the waste.
261
688042
1592
Ai cũng lo lắng về chất thải.
11:41
Well, the interesting
thing about the waste
thing about the waste
262
689658
2183
Điều thú vị về chất thải là
11:43
is how little of it there is.
263
691865
1419
nó có rất ít.
11:45
This is just from one plant.
264
693308
1377
Đây chỉ là từ một nhà máy.
11:46
If you take all the nuclear waste
we've ever made in the United States,
we've ever made in the United States,
265
694709
3377
nếu mang tất cả chất thải hạt nhân ở Mỹ,
11:50
put it on a football field, stacked it up,
266
698110
2199
đặt vào một sân vận động,
chồng đống lên,
chồng đống lên,
11:52
it would only reach 20 feet high.
267
700333
2223
nó sẽ chỉ cao 6.1 mét.
11:54
And people say it's poisoning
people or doing something --
people or doing something --
268
702580
3274
Mọi người nói nó sẽ đầu độc con người
hay gì đó --
hay gì đó --
11:57
it's not, it's just sitting
there, it's just being monitored.
there, it's just being monitored.
269
705878
2899
không, nó chỉ ở đó và được kiểm định.
12:00
There's not very much of it.
270
708801
1387
Nó không nhiều lắm.
12:02
By contrast, the waste that we don't
control from energy production --
control from energy production --
271
710212
3823
Ngược lại, chất thải không kiểm soát
từ sản xuất năng lượng --
từ sản xuất năng lượng --
12:06
we call it "pollution," and it kills
seven million people a year,
seven million people a year,
272
714059
3124
mà chúng ta gọi là "ô nhiễm",
giết 7 triệu người mỗi năm,
giết 7 triệu người mỗi năm,
12:09
and it's threatening very serious
levels of global warming.
levels of global warming.
273
717207
2829
đe dọa nghiêm trọng đến
mức độ nóng lên toàn cầu.
mức độ nóng lên toàn cầu.
12:12
And the truth is that even if we get
good at using that waste as fuel,
good at using that waste as fuel,
274
720060
3952
Sự thật là ngay cả khi có thể
dùng chất thải làm nhiên liệu,
dùng chất thải làm nhiên liệu,
12:16
there's always going to be
some fuel left over.
some fuel left over.
275
724036
2275
vẫn sẽ luôn còn nhiên liệu sót lại.
12:18
That means there's always going to be
people that think it's a big problem
people that think it's a big problem
276
726335
3871
Có nghĩa là sẽ luôn có người nghĩ
nó là vấn đề lớn
nó là vấn đề lớn
12:22
for reasons that maybe don't have
as much to do with the actual waste
as much to do with the actual waste
277
730230
3304
với lý do có thể không nhiều như
chất thải thực sự
chất thải thực sự
12:25
as we think.
278
733558
1269
như chúng ta nghĩ.
12:26
Well, what about the weapons?
279
734851
1745
Vậy còn về vũ khí?
12:29
Maybe the most surprising thing
is that we can't find any examples
is that we can't find any examples
280
737052
3293
Có thể điều ngạc nhiên nhất là
chúng ta không thể tìm ra ví dụ
chúng ta không thể tìm ra ví dụ
12:32
of countries that have nuclear power
281
740369
1953
về nước có điện hạt nhân
12:34
and then, "Oh!" decide to go get a weapon.
282
742346
2428
và sau đó quyết định có vũ khí hạt nhân.
12:36
In fact, it works the opposite.
283
744798
1702
Thực tế, nó hoạt động ngược lại.
12:38
What we find is the only way we know
284
746524
2166
Chúng tôi thấy
cách duy nhất chúng ta biết
cách duy nhất chúng ta biết
12:40
how to get rid large numbers
of nuclear weapons
of nuclear weapons
285
748714
2452
để loại bỏ lượng lớn
vũ khí hạt nhân
vũ khí hạt nhân
12:43
is by using the plutonium in the warheads
286
751190
2800
là dùng plutonium
trong đầu đạn hạt nhân
trong đầu đạn hạt nhân
12:46
as fuel in our nuclear power plants.
287
754014
2452
làm nhiên liệu trong nhà máy hạt nhân,
12:48
And so, if you are wanting to get
the world rid of nuclear weapons,
the world rid of nuclear weapons,
288
756490
3914
Nếu muốn thế giới loại bỏ
vũ khí hạt nhân,
vũ khí hạt nhân,
12:52
then we're going to need
a lot more nuclear power.
a lot more nuclear power.
289
760428
2662
chúng ta cần nhiều
năng lượng hạt nhân hơn nữa.
năng lượng hạt nhân hơn nữa.
12:55
(Applause)
290
763955
2873
(Vỗ tay)
13:01
As I was leaving China,
291
769515
1366
Khi tôi rời Trung Quốc,
13:02
the engineer that brought Bill Gates there
kind of pulled me aside,
kind of pulled me aside,
292
770905
3189
kĩ sư đã đưa Bill Gates đến
kéo tôi sang một bên,
kéo tôi sang một bên,
13:06
and he said, "You know, Michael,
I appreciate your interest
I appreciate your interest
293
774118
2781
và nói, "Michael, tôi đánh giá cao
sự quan tâm của anh
sự quan tâm của anh
13:08
in all the different nuclear
supply technologies,
supply technologies,
294
776923
2707
trong các công nghệ
cung cấp hạt nhân khác nhau,
cung cấp hạt nhân khác nhau,
13:11
but there's this more basic issue,
295
779654
2922
nhưng có một vấn đề cơ bản hơn,
13:14
which is that there's just not
enough global demand.
enough global demand.
296
782600
2539
là không có đủ nhu cầu toàn cầu.
13:17
I mean, we can crank out
these machines on assembly lines,
these machines on assembly lines,
297
785163
2925
Chúng ta có thể sản xuất máy
trên dây chuyền,
trên dây chuyền,
13:20
we do know how to make things cheap,
298
788112
1744
chúng ta biết làm sao
để chúng rẻ,
để chúng rẻ,
13:21
but there's just not enough
people that want them."
people that want them."
299
789880
2398
nhưng không có người muốn chúng."
13:24
And so, let's do solar and wind
and efficiency and conservation.
and efficiency and conservation.
300
792302
4942
Hãy làm năng lượng mặt trời và gió
hiệu quả và duy trì nó.
hiệu quả và duy trì nó.
13:29
Let's accelerate the advanced
nuclear programs.
nuclear programs.
301
797268
2284
Hãy đẩy nhanh
chương trình hạt nhân tiên tiến.
chương trình hạt nhân tiên tiến.
13:31
I think we should triple the amount
of money we're spending on it.
of money we're spending on it.
302
799576
3153
Tôi nghĩ chúng ta nên tăng gấp 3
số tiền đầu tư.
số tiền đầu tư.
13:35
But I just think the most important thing,
303
803054
2389
Nhưng tôi nghĩ điều quan trọng nhất,
13:37
if we're going to overcome
the climate crisis,
the climate crisis,
304
805467
2156
nếu muốn vượt qua
khủng hoảng khí hậu,
khủng hoảng khí hậu,
13:39
is to keep in mind that the cause
of the clean energy crisis
of the clean energy crisis
305
807647
4613
là phải nhớ rằng nguyên nhân
cuộc khủng hoảng năng lượng sạch
cuộc khủng hoảng năng lượng sạch
13:44
isn't from within our machines,
306
812922
2259
không từ bên trong
máy móc của chúng ta,
máy móc của chúng ta,
13:47
it's from within ourselves.
307
815205
1808
mà là từ bên trong bản thân chúng ta.
13:49
Thank you very much.
308
817557
1251
Cảm ơn rất nhiều.
13:50
(Applause)
309
818832
6521
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Shellenberger - Climate policy expertMichael Shellenberger is a global thinker on energy, technology and the environment.
Why you should listen
Michael Shellenberger is co-founder and Senior Fellow at the Breakthrough Institute, where he was president from 2003 to 2015, and a co-author of the Ecomodernist Manifesto.
Over the last decade, Shellenberger and his colleagues have constructed a new paradigm that views prosperity, cheap energy and nuclear power as the keys to environmental progress. A book he co-wrote (with Ted Nordhaus) in 2007, Break Through: From the Death of Environmentalism to the Politics of Possibility, was called by Wired magazine "the best thing to happen to environmentalism since Rachel Carson's Silent Spring," while Time magazine called him a "hero of the environment." In the 1990s, he helped protect the last significant groves of old-growth redwoods still in private hands and bring about labor improvements to Nike factories in Asia.
Michael Shellenberger | Speaker | TED.com