TEDxExeter
Manwar Ali: Inside the mind of a former radical jihadist
Manwar Ali: Suy nghĩ của một cựu chiến binh Hồi giáo cực đoan
Filmed:
Readability: 4.7
2,292,617 views
"Trong một thời gian dài, tôi đã sống vì cái chết," Manwar Ali, một cựu chiến binh Hồi giáo cực đoan từng tham gia vào những chiến dịch bạo lực có vũ trang ở Trung Đông và châu Á giữa thập niên 80, đã nói như vậy. Trong bài nói chuyện đầy xúc động của mình, anh hồi tưởng lại những trải nghiệm của mình về sự cực đoan hóa và đưa ra một phát ngôn mạnh mẽ đối với những người bị thu hút bởi những nhóm Hồi giáo cho rằng vũ lực và sự tàn bạo là cao thượng và đạo đức: hãy bỏ qua sự căm ghét và tức giận, anh nói, thay vào đó hãy nuôi dưỡng trái tim để thấy lòng tốt, vẻ đẹp và sự thật trong những người khác.
Manwar Ali - Peace activist
A former committed pioneer of violent jihad, Manwar Ali draws on his experience and deepening understanding of Islam to prevent radicalisation and extremism. Full bio
A former committed pioneer of violent jihad, Manwar Ali draws on his experience and deepening understanding of Islam to prevent radicalisation and extremism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Today I stand before you
as a man who lives life to the full
as a man who lives life to the full
0
760
4016
Hôm nay tôi đứng trước các bạn như
một người đàn ông sống 1 cuộc đời trọn vẹn
một người đàn ông sống 1 cuộc đời trọn vẹn
00:16
in the here and now.
1
4800
1240
ở đây ngay lúc này
00:19
But for a long time,
2
7280
1656
Nhưng trong khoảng 1 thời gian dài,
00:20
I lived for death.
3
8960
1200
Tôi đã sống vì cái chết.
Tôi từng là 1 chàng trai trẻ, tin rằng...
Jihad: Chiến tranh Hồi giáo
Jihad: Chiến tranh Hồi giáo
00:23
I was a young man who believed
4
11920
1616
00:25
that jihad is to be understood
in the language of force and violence.
in the language of force and violence.
5
13560
4560
"Thánh chiến" (Jihad) là từ ngữ để chỉ vũ lực và hung bạo.
00:32
I tried to right wrongs
through power and aggression.
through power and aggression.
6
20760
3240
Tôi cố gắng sửa chữa những sai lầm ấy
bằng sức mạnh và sự căm phẫn
bằng sức mạnh và sự căm phẫn
00:37
I had deep concerns
for the suffering of others
for the suffering of others
7
25440
4440
Tôi quan tâm sâu sắc
đến những gì người khác phải chịu đựng
đến những gì người khác phải chịu đựng
00:42
and a strong desire
to help and bring relief to them.
to help and bring relief to them.
8
30760
3240
và khao khát được vơi đi những khổ đau của họ.
00:49
I thought violent jihad was noble,
9
37120
3336
Tôi đã từng nghĩ
"Chiến tranh Hồi giáo" bằng bạo lực là cao quý,
"Chiến tranh Hồi giáo" bằng bạo lực là cao quý,
00:52
chivalrous
10
40480
1336
nghĩa hiệp,
00:53
and the best way to help.
11
41840
1320
và là cách tốt nhất đỡ giúp đỡ.
00:57
At a time when so many of our people --
12
45640
1896
Vào thời điểm rất nhiều đồng bào của tôi--
00:59
young people especially --
13
47560
1256
đặc biệt là những người trẻ tuổi--
01:00
are at risk of radicalization
14
48840
1560
có nguy cơ bị cực đoan hóa
01:03
through groups like al-Qaeda,
15
51400
1696
bởi những nhóm như al-Qaeda,
01:05
Islamic State and others,
16
53120
1840
Tổ chức Hồi giáo tự xưng và các tổ chức khác,
01:07
when these groups are claiming
17
55880
1456
khi những tổ chức này tuyên bố
01:09
that their horrific brutality
and violence are true jihad,
and violence are true jihad,
18
57360
5056
rằng sự tàn nhẫn và bạo lực của chúng
là Thánh chiến chân chính,
là Thánh chiến chân chính,
01:14
I want to say that their idea
of jihad is wrong --
of jihad is wrong --
19
62440
4176
Tôi muốn nói rằng
lý tưởng của họ về Thánh chiến là sai--
lý tưởng của họ về Thánh chiến là sai--
01:18
completely wrong --
20
66640
1336
hoàn toàn sai trái--
01:20
as was mine, then.
21
68000
1200
cũng như lý tưởng của tôi hồi đó.
01:23
Jihad means to strive to one's utmost.
22
71200
2360
Thánh chiến nghĩa là đấu tranh hết sức.
01:26
It includes exertion and spirituality,
23
74440
3016
Bao gồm sự cố gắng và lòng mộ đạo
01:29
self-purification
24
77480
1496
tự tẩy uế,
01:31
and devotion.
25
79000
1200
và cống hiến.
01:34
It refers to positive transformation
26
82480
2776
Thánh chiến muốn nói đến
sự chuyển biến tích cực
sự chuyển biến tích cực
01:37
through learning, wisdom
and remembrance of God.
and remembrance of God.
27
85280
4096
từ việc học hỏi, từ sự khôn ngoan
và tưởng nhớ Chúa.
và tưởng nhớ Chúa.
01:41
The word jihad stands
for all those meanings as a whole.
for all those meanings as a whole.
28
89400
3240
Thánh chiến tượng trưng
cho những tất cả những điều trên
cho những tất cả những điều trên
01:46
Jihad may at times
take the form of fighting,
take the form of fighting,
29
94920
4416
Đôi khi Thánh chiến mang nghĩa chiến đấu,
01:51
but only sometimes,
30
99360
1200
nhưng chỉ đôi khi,
01:53
under strict conditions,
31
101200
1720
với những điều kiện nghiêm ngặt,
01:56
within rules and limits.
32
104200
1960
không vượt qua
các quy tắc và giới hạn.
các quy tắc và giới hạn.
Trong Đạo Hồi,
01:59
In Islam,
33
107840
1216
lợi ích của 1 hành động phải vượt trội
so với tổn thất và khó khăn nó mang lại.
so với tổn thất và khó khăn nó mang lại.
02:01
the benefit of an act must outweigh
the harm or hardship it entails.
the harm or hardship it entails.
34
109080
5000
02:07
More importantly,
35
115240
1736
Quan trọng hơn,
02:09
the verses in the Koran
that are connected to jihad or fighting
that are connected to jihad or fighting
36
117000
4736
những câu kinh trong kinh Koran
liên quan đến Thánh chiến hoặc chiến đấu
liên quan đến Thánh chiến hoặc chiến đấu
02:13
do not cancel out the verses
that talk about forgiveness,
that talk about forgiveness,
37
121760
5576
không bác bỏ những câu kinh nói về
lòng vị tha,
lòng vị tha,
02:19
benevolence
38
127360
1296
sự nhân từ
02:20
or patience.
39
128680
1200
hay kiên nhẫn.
02:25
But now I believe that there are
no circumstances on earth
no circumstances on earth
40
133320
4576
Tuy nhiên tôi tin rằng không nơi nào
trên Trái Đất
trên Trái Đất
02:29
where violent jihad is permissible,
41
137920
2576
ủng hộ một cuộc Thánh chiến bạo lục
02:32
because it will lead to greater harm.
42
140520
2680
bởi nó sẽ dẫn tới những tổn thất lớn hơn.
02:37
But now the idea of jihad
has been hijacked.
has been hijacked.
43
145800
2496
Nhưng lý tưởng về Thánh chiến
đã bị xuyên tạc.
đã bị xuyên tạc.
02:40
It has been perverted
to mean violent struggle
to mean violent struggle
44
148320
3336
Nó bị hiểu sai thành đấu tranh vũ lực
02:43
wherever Muslims
are undergoing difficulties,
are undergoing difficulties,
45
151680
2976
ở bất kì nơi nào Hồi Giáo
gặp khó khăn
gặp khó khăn
02:46
and turned into terrorism
46
154680
1896
là trở thành chủ nghĩa khủng bố
02:48
by fascistic Islamists like al-Qaeda,
47
156600
3056
bởi những kẻ hồi giáo cực đoan
như al-Qaeda,
như al-Qaeda,
02:51
Islamic State and others.
48
159680
1560
Tổ chức Hồi giáo tự xưng IS
và những tổ chức khác.
và những tổ chức khác.
02:54
But I have come to understand
49
162280
1976
Nhưng tôi nhận ra rằng
02:56
that true jihad
means striving to the utmost
means striving to the utmost
50
164280
3936
Thánh chiến đích thực
là cố gắng hết sức
là cố gắng hết sức
03:00
to strengthen and live
those qualities which God loves:
those qualities which God loves:
51
168240
3360
để củng cố và sống với
những phẩm chất Chúa yêu quý:
những phẩm chất Chúa yêu quý:
03:04
honesty, trustworthiness,
52
172440
2336
trung thực, đáng tin cậy,
03:06
compassion, benevolence,
53
174800
2096
lòng cảm thông, nhân từ,
03:08
reliability, respect,
54
176920
1896
sự tôn trọng,
03:10
truthfulness --
55
178840
1376
thật lòng.
03:12
human values that so many of us share.
56
180240
3120
giá trị con người mà chúng ta thường chia sẻ
03:18
I was born in Bangladesh,
57
186360
1856
Tôi sinh ra ở Bangladesh
03:20
but grew up mostly in England.
58
188240
1429
nhưng hầu như sinh sống
và học tập ở Anh
03:22
And I went to school here.
59
190480
1239
03:24
My father was an academic,
60
192480
2296
cha tôi là một giảng viên
và
và
03:26
and we were in the UK through his work.
61
194800
2080
chúng tôi đến Anh
vì công việc của ông ấy.
vì công việc của ông ấy.
03:30
In 1971 we were in Bangladesh
when everything changed.
when everything changed.
62
198360
4480
Năm 1971, chúng tôi trở về Bangladesh
và mọi thứ đã thay đổi.
và mọi thứ đã thay đổi.
03:36
The War of Independence
impacted upon us terribly,
impacted upon us terribly,
63
204240
3536
Cuộc đấu tranh giành tự do
tác động đến chúng tôi rất khủng khiếp.
tác động đến chúng tôi rất khủng khiếp.
03:39
pitting family against family,
64
207800
1856
các gia đình, những người hàng xóm
03:41
neighbor against neighbor.
65
209680
1696
trở nên thù địch nhau.
03:43
And at the age of 12 I experienced war,
66
211400
2856
Tôi chứng kiến cuộc chiến,
đời sống cực khổ
đời sống cực khổ
03:46
destitution in my family,
67
214280
1600
của gia đình tôi
khi mới 12 tuổi,
khi mới 12 tuổi,
03:48
the deaths of 22
of my relatives in horrible ways,
of my relatives in horrible ways,
68
216720
3240
22 cái chết thảm khốc của người thân tôi
03:52
as well as the murder of my elder brother.
69
220960
2800
và cả tội giết người của em trai tôi
03:59
I witnessed killing ...
70
227040
1760
Tôi chứng kiến những đoàn quân
giết động vật bên đường để ăn,
04:03
animals feeding on corpses in the streets,
71
231000
2816
04:05
starvation all around me,
72
233840
1736
nạn đói bao trùm lấy tôi,
04:07
wanton, horrific violence --
73
235600
2136
hỗn loạn, bạo lực man rợ --
04:09
senseless violence.
74
237760
1200
bạo lực phi nghĩa.
04:14
I was a young man,
75
242280
1736
Tôi từng là một chàng trai
04:16
teenager, fascinated by ideas.
76
244040
2936
một thiếu niên, với nhiều hoài bão.
04:19
I wanted to learn,
77
247000
1816
Tôi muốn được học tập,
04:20
but I could not go to school
for four years.
for four years.
78
248840
2048
nhưng tôi đã không thể đến trường
trong suốt 4 năm.
trong suốt 4 năm.
Sau cuộc chiến dành độc lập
04:24
After the War of Independence,
79
252760
1456
04:26
my father was put in prison
for two and a half years,
for two and a half years,
80
254240
2480
cha tôi bị bắt vào tù
trong 2 năm rưỡi
trong 2 năm rưỡi
04:29
and I used to visit him
every week in prison,
every week in prison,
81
257839
2521
và tôi đã từng đến trại giam
mỗi tuần để thăm ông ấy,
mỗi tuần để thăm ông ấy,
04:33
and homeschooled myself.
82
261120
1480
và phải tự học ở nhà.
04:36
My father was released in 1973
83
264080
2560
Cha tôi được thả tự do vào năm 1973
04:39
and he fled to England as a refugee,
84
267520
2576
và ông bỏ sang Anh như một người tị nạn
04:42
and we soon followed him.
85
270120
1240
và chúng tôi cũng sớm theo ông.
04:44
I was 17.
86
272720
1656
Lúc đó tôi mới 17.
04:46
So these experiences gave me
87
274400
2456
Những năm tháng đấu tranh đã cho tôi
04:48
a sharp awareness of the atrocities
and injustices in the world.
and injustices in the world.
88
276880
3800
một nhận thức sắc bén về mọi tội ác
và bất công trên thế giới.
và bất công trên thế giới.
04:54
And I had a strong desire --
89
282320
1816
Và tôi đã có một khát vọng cao cả --
04:56
a very keen, deep desire --
90
284160
2016
rất mãnh liệt và cao cả --
04:58
to right wrongs
91
286200
1216
để sửa chữa những sai lầm ấy
04:59
and help the victims of oppression.
92
287440
1667
và giúp đỡ những nạn nhân của sự áp bức.
05:02
While studying at college in the UK,
93
290600
1936
Trong thời gian học cao đẳng ở Anh,
05:04
I met others who showed me
how I could channel that desire
how I could channel that desire
94
292560
5480
tôi đã tìm đến những người đã chỉ cho tôi
con đường để thực hiện khát vọng ấy
con đường để thực hiện khát vọng ấy
05:10
and help through my religion.
95
298720
1720
và giúp đồng bào tôi vượt qua.
05:13
And I was radicalized --
96
301720
1296
Và tôi thay đổi tư tưởng --
05:15
enough to consider violence correct,
97
303040
3440
đủ để chấp nhận bạo lực chính nghĩa
05:19
even a virtue under certain circumstances.
98
307640
2360
thậm chí cả một đức tin trong một số tình huống.
05:24
So I became involved
in the jihad in Afghanistan.
in the jihad in Afghanistan.
99
312320
3216
Vậy là tôi dính vào
Chiến tranh Hồi giáo ở Afghanistan
Chiến tranh Hồi giáo ở Afghanistan
05:27
I wanted to protect the Muslim Afghan
population against the Soviet army.
population against the Soviet army.
100
315560
4560
Tôi muốn bảo vệ cộng đồng người Hồi giáo
ở Afgan chống lại quân Xo-viet
ở Afgan chống lại quân Xo-viet
05:32
And I thought that was jihad:
101
320960
2376
Và tôi cho rằng đây mới là Thánh chiến:
05:35
my sacred duty,
102
323360
1496
là nghĩa vụ cao cả,
05:36
which would be rewarded by God.
103
324880
1720
sẽ được Chúa ban phước lành.
05:43
I became a preacher.
104
331880
2000
Tôi trở thành người thuyết pháp
05:47
I was one of the pioneers
of violent jihad in the UK.
of violent jihad in the UK.
105
335960
5096
Tôi từng là một trong những kẻ
tiên phong trong Chiến tranh Hồi giáo ở Anh.
tiên phong trong Chiến tranh Hồi giáo ở Anh.
05:53
I recruited,
106
341080
1496
tôi đi tuyển mộ,
05:54
I raised funds, I trained.
107
342600
1680
đi gây quỹ, huấn luyện
05:57
I confused true jihad
108
345360
2536
Tôi biến Thánh chiến đích thực
05:59
with this perversion
as presented by the fascist Islamists --
as presented by the fascist Islamists --
109
347920
4000
thành những thứ bẩn thỉu
khi phát biểu với vai trò
những kẻ Hồi giáo phát xít --
khi phát biểu với vai trò
những kẻ Hồi giáo phát xít --
06:05
these people who use the idea of jihad
110
353680
3056
những kẻ lợi dụng lý tưởng của Thánh chiến
06:08
to justify their lust for power,
authority and control on earth:
authority and control on earth:
111
356760
3880
để biện minh cho ham muốn về sức mạnh,
quyền lực, và bá chủ thế giới:
quyền lực, và bá chủ thế giới:
06:13
a perversion perpetuated today
by fascist Islamist groups
by fascist Islamist groups
112
361745
4311
ham muốn bẩn thỉu ấy
vẫn tồn tại dến ngày nay
bới những nhóm Hồi giáo phát xít
vẫn tồn tại dến ngày nay
bới những nhóm Hồi giáo phát xít
06:18
like al-Qaeda, Islamic State and others.
113
366080
2880
như al-Qaeda, Tổ chức Hồi giáo tự xưng,
v.v
v.v
06:22
For a period of around 15 years,
114
370440
1840
Suốt 15 năm hoạt động,
06:25
I fought for short periods of time
115
373480
3800
tôi đã chiến đấu ở Kashmir và Burma
trong một thời gian ngắn
trong một thời gian ngắn
06:30
in Kashmir and Burma,
116
378240
1736
06:32
besides Afghanistan.
117
380000
1320
ngoài Afganistan ra.
06:37
Our aim was to remove the invaders,
118
385000
2720
Mục tiêu của chúng tôi là đánh đuổi
những kẻ xâm lăng
những kẻ xâm lăng
06:40
to bring relief to the oppressed victims
119
388760
3080
mang hàng cứu trợ
tới những nạn nhân bị áp bức
tới những nạn nhân bị áp bức
06:44
and of course to establish
an Islamic state,
an Islamic state,
120
392880
3136
và tất nhiên là
xây dựng một nhà nước Hồi giáo,
xây dựng một nhà nước Hồi giáo,
06:48
a caliphate for God's rule.
121
396040
1720
một danh hiệu Quốc vương Hồi giáo
theo Luật thánh.
06:50
And I did this openly.
122
398720
1200
Và tôi thực hiện một cách công khai.
06:53
I didn't break any laws.
123
401480
2280
Mà không vi phạm bất kì luật pháp nào.
06:56
I was proud and grateful to be British --
124
404440
3096
Tôi đã rất tự hào và hãnh diện khi là người Anh --
06:59
I still am.
125
407560
1576
Tôi vẫn là tôi.
07:01
And I bore no hostility
against this, my country,
against this, my country,
126
409160
3640
Và tôi không để lòng thù dịch chống lại chúng, đất nước tôi,
07:05
nor enmity towards
the non-Muslim citizens,
the non-Muslim citizens,
127
413960
3536
cũng không thù hằn với
những công dân không theo đạo Hồi,
những công dân không theo đạo Hồi,
07:09
and I still don't.
128
417520
1400
và bây giờ tôi vẫn như vậy
07:13
During one battle in Afghanistan,
129
421840
2376
Trong một chiến trường ở Afghanistan,
07:16
some British men and I
formed a special bond
formed a special bond
130
424240
2880
một vài người đàn ông Anh và tôi
đã thề độc với nhau
đã thề độc với nhau
07:19
with a 15-year-old Afghani boy,
131
427960
2736
trước một cậu bé người Afghan,
07:22
Abdullah,
132
430720
1200
tên Abdullah,
07:24
an innocent, loving and lovable kid
133
432840
2336
một cậu bé ngây thơ, dễ thương
07:27
who was always eager to please.
134
435200
2040
và luôn luôn nở nụ cười.
07:30
He was poor.
135
438960
1200
Cậu bé rất nghèo
07:32
And boys like him
did menial tasks in the camp.
did menial tasks in the camp.
136
440760
2720
Và nhiều cậu bé như vậy
làm những việc vặt ở trại tập trung.
làm những việc vặt ở trại tập trung.
07:36
And he seemed happy enough,
137
444480
1286
Thằng bé khá hạnh phúc,
07:38
but I couldn't help wonder --
138
446480
1416
nhưng tôi biết chắc rằng --
07:39
his parents must have missed him dearly.
139
447920
1905
cha mẹ cậu bé rất nhớ nó.
07:43
And they must have dreamt
about a better future for him.
about a better future for him.
140
451560
3560
Và họ luôn hy vọng cậu bé sẽ có
một tương lai tốt hơn.
một tương lai tốt hơn.
07:49
A victim of circumstance
caught up in a war,
caught up in a war,
141
457560
2816
Một người đàn ông
trở nên bất lực vô cùng vì chiến tranh,
trở nên bất lực vô cùng vì chiến tranh,
07:52
cruelly thrust upon him
142
460400
1280
dường như khoảng thời gian chịu đựng ấy
07:54
by the cruel circumstances of the time.
143
462720
2240
càng khiến anh ta đau đớn.
08:00
One day I picked up this unexploded
mortar shell in a trench,
mortar shell in a trench,
144
468680
4720
Vào một ngày, tôi thu hồi một
quả đạn pháo chưa nổ ở một chiến hào,
quả đạn pháo chưa nổ ở một chiến hào,
08:06
and I had it deposited
in a makeshift mud hut lab.
in a makeshift mud hut lab.
145
474320
3800
và tôi phải đặt nó trong
một phòng thí nghiệm tạm bợ
một phòng thí nghiệm tạm bợ
08:11
And I went out on a short,
pointless skirmish --
pointless skirmish --
146
479280
2936
Tôi đã bỏ ra ngoài uống rượu,
vì một cuộc tranh cãi nhỏ nhặt --
vì một cuộc tranh cãi nhỏ nhặt --
08:14
always pointless,
147
482240
1200
luôn luôn là chuyện nhỏ nhặt
08:16
And I came back a few hours later
to discover he was dead.
to discover he was dead.
148
484440
3440
Vài giờ sau tôi trở về,
và phát hiện anh ta đã chết
và phát hiện anh ta đã chết
08:21
He had tried to recover
explosives from that shell.
explosives from that shell.
149
489160
2776
Anh ấy cố gắng lấy
số thuốc nổ từ quả pháo,
số thuốc nổ từ quả pháo,
08:23
It exploded, and he died a violent death,
150
491960
2600
Nó đã phát nộ, cái chết của anh ta rất bi thảm,
08:27
blown to bits by the very same device
that had proved harmless to me.
that had proved harmless to me.
151
495440
4280
các thiết bị bị thổi bay với khoảng cách
tương tự nhau đã chứng minh tôi vô tội.
tương tự nhau đã chứng minh tôi vô tội.
08:33
So I started to question.
152
501080
1520
Và rồi tôi bắt đầu tự hỏi.
08:36
How did his death serve any purpose?
153
504600
3720
Cái chết của anh ta là do đâu?
08:42
Why did he die and I lived?
154
510280
2000
Tại sao tôi lại sống sót?
08:45
I carried on.
155
513559
1497
Tôi cứ thế mang nó trong lòng.
08:47
I fought in Kashmir.
156
515080
1616
Tôi đã tìm ở Kashmir.
08:48
I also recruited for the Philippines,
157
516720
2696
Tôi cũng đi tuyển mộ người Philipine
08:51
Bosnia and Chechnya.
158
519440
1800
Bosnia và Chechnya
08:54
And the questions grew.
159
522559
1281
Nhưng những câu hỏi ấy ngày càng chồng chất.
08:57
Later in Burma,
160
525880
1896
Nhưng sau đó ở Burma,
Burma: là tên tiếng Anh của Myanmar
Burma: là tên tiếng Anh của Myanmar
08:59
I came across Rohingya fighters,
161
527800
2336
tôi đánh bại những chiến binh ở Rohingya,
09:02
who were barely teenagers,
162
530160
2256
hầu hết họ là thanh thiếu niên,
09:04
born and brought up in the jungle,
163
532440
1656
sinh ra và được nuôi dạy ở trong rừng,
09:06
carrying machine guns
and grenade launchers.
and grenade launchers.
164
534120
2060
mang theo súng máy
và súng bắn lựu.
và súng bắn lựu.
09:12
I met two 13-year-olds
with soft manners and gentle voices.
with soft manners and gentle voices.
165
540000
5200
Tôi đã gặp 2 đứa bé 13 tuổi
rất lễ phép và có giọng nói nhẹ nhàng.
rất lễ phép và có giọng nói nhẹ nhàng.
09:18
Looking at me,
166
546920
1216
Chúng nhìn lấy tôi,
09:20
they begged me
to take them away to England.
to take them away to England.
167
548160
2080
cầu xin hãy đưa chúng đến Anh.
09:28
They simply wanted to go to school --
168
556720
1880
Chỉ đơn giản để được đến trường --
09:31
that was their dream.
169
559680
1320
đó là ước mơ của bọn trẻ.
09:36
My family --
170
564360
1216
Gia đình tôi --
09:37
my children of the same age --
171
565600
1456
Con tôi tuổi cũng tầm như vậy --
09:39
were living at home in the UK,
172
567080
1960
có một ngôi nhà ở Anh
09:42
going to school,
173
570040
1296
được đi học,
09:43
living a safe life.
174
571360
1200
được sống an toàn.
09:45
And I couldn't help wonder
175
573880
1256
Và tôi không thể không ngạc nhiên
khi...
khi...
09:47
how much these young boys
must have spoken to one another
must have spoken to one another
176
575160
3456
bọn trẻ ấy mong muốn ước mơ ấy
nhiều đến dường nào
nhiều đến dường nào
09:50
about their dreams for such a life.
177
578640
2200
khi nói chuyện với những người khác.
09:54
Victims of circumstances:
178
582920
1920
Là nạn nhân của cuộc chiến:
09:58
these two young boys,
179
586360
1280
2 cậu bé này,
10:00
sleeping rough on the ground,
looking up at the stars,
looking up at the stars,
180
588320
3056
phải ngủ màm trời chiếu đất
10:03
cynically exploited by their leaders
181
591400
2496
bị bóc lột tàn ác bởi thủ lĩnh của chúng,
10:05
for their personal lust
for glory and power.
for glory and power.
182
593920
2480
phục vụ tham vọng cá nhân,
sức mạnh và quyền lực.
sức mạnh và quyền lực.
10:09
I soon witnessed boys like them
killing one another
killing one another
183
597920
3216
Tôi xớm được chứng kiến
những cậu bé như thế phải đi giết người
những cậu bé như thế phải đi giết người
10:13
in conflicts between rival groups.
184
601160
2240
trong các cuộc đụng độ giữa các nhóm đối lập.
10:17
And it was the same everywhere ...
185
605400
2360
Và nó diễn ra ở khắp nơi...
10:21
Afghanistan, Kashmir, Burma,
186
609280
2496
Afghanistan, Kashmir, Burma,
10:23
Philippines, Chechnya;
187
611800
1480
Philipines, Chechnya;
10:26
petty warlords got the young
and vulnerable to kill one another
and vulnerable to kill one another
188
614240
4616
Các tiểu lãnh chúa sử dụng các thanh niên
dễ tổn thương như một vũ khí giết chóc
dễ tổn thương như một vũ khí giết chóc
10:30
in the name of jihad.
189
618880
1320
dưới danh nghĩa "Thánh chiến".
10:34
Muslims against Muslims.
190
622240
1840
Người Hồi đối đầu lẫn nhau.
10:37
Not protecting anyone
against invaders or occupiers;
against invaders or occupiers;
191
625640
4376
Họ không bảo vệ nhau
để chống lại những kẻ xâm lược,
để chống lại những kẻ xâm lược,
10:42
not bringing relief to the oppressed.
192
630040
2000
giải thoát họ khỏi ách áp bức.
10:46
Children being used,
193
634240
1376
Trẻ em bị lơi dụng,
10:47
cynically exploited;
194
635640
1616
bị nhẫn tâm áp bức,
10:49
people dying in conflicts
195
637280
1936
chúng lao vào những cuộc đối đầu
10:51
which I was supporting
in the name of jihad.
in the name of jihad.
196
639240
3040
vì 2 chữ " Thánh chiến"
mà tôi đã nói.
mà tôi đã nói.
10:56
And it still carries on today.
197
644920
1640
Và nó vẫn còn tiếp diễn đến tận hôm nay
11:03
Realizing that the violent jihad
198
651800
3616
Tôi nhận ra rằng cuộc chiến tranh Hồi giáo đẫm máu
11:07
I had engaged in abroad
199
655440
4200
mà tôi đã tham gia ở nước ngoài
11:13
was so different --
200
661440
2040
rất khác biệt --
11:17
such a chasm between
what I had experienced
what I had experienced
201
665280
4736
giống như việc đứng giữa một bức màn ngăn cách
11:22
and what I thought was sacred duty --
202
670040
1800
và những thứ tôi cho đó là nghĩa vụ thiêng liêng
11:24
I had to reflect
on my activities here in the UK.
on my activities here in the UK.
203
672640
2960
Tôi phải cân nhắc thật kĩ tất cả hoạt động của tôi
ngay tại Anh.
ngay tại Anh.
11:30
I had to consider my preaching,
204
678240
2056
Tôi đảm nhận các buổi truyền giáo,
11:32
recruiting, fund-raising,
205
680320
1536
tuyển mộ, gây quỹ,
11:33
training,
206
681880
1576
huấn luyện,
11:35
but most importantly, radicalizing --
207
683480
2120
nhưng thứ quan trọng nhất, mang tính cực đoan --
11:38
sending young people to fight and die
208
686640
2216
đưa những thanh niên đến các trận chiến và chết.
11:40
as I was doing --
209
688880
1216
đó là việc tôi đã từng làm --
11:42
all totally wrong.
210
690120
1760
chúng hoàn toàn sai trái.
11:47
So I got involved
in violent jihad in the mid '80s,
in violent jihad in the mid '80s,
211
695680
3200
Tôi đã lôi kéo họ vào cuộc chiến Hôi giáo
từ giữa những năm 80,
từ giữa những năm 80,
11:51
starting with Afghanistan.
212
699960
1480
đầu tiên là ở Afghanistan,
11:54
And by the time I finished
it was in the year 2000.
it was in the year 2000.
213
702600
3280
Và thời điểm tôi chấm dứt
là năm 2000.
là năm 2000.
11:59
I was completely immersed in it.
214
707040
1576
Tôi đã hoàn toàn mất phương hướng.
12:00
All around me people supported,
215
708640
1936
Tôi được mọi người ủng hộ,
12:02
applauded,
216
710600
1216
tung hô,
12:03
even celebrated what
we were doing in their name.
we were doing in their name.
217
711840
2400
thậm chí ca tụng về những việc đã làm
để xây dựng nên tên tuổi họ.
để xây dựng nên tên tuổi họ.
12:08
But by the time I learned to get out,
218
716160
1816
Nhưng trước khi tôi tính đến việc ra đi,
12:10
completely disillusioned in the year 2000,
219
718000
2616
năm 2000, tôi từ bỏ toàn bộ,
12:12
15 years had passed.
220
720640
1680
15 năm lãng phí.
12:17
So what goes wrong?
221
725200
1240
Điều gì khiến nó thất bại?
12:20
We were so busy talking about virtue,
222
728720
2840
Chúng tôi quá bận để nói đến đạo đức,
12:25
and we were blinded by a cause.
223
733160
3160
và là nguyên nhân khiến chúng tôi mù quáng.
12:32
And we did not give ourselves a chance
to develop a virtuous character.
to develop a virtuous character.
224
740240
4280
Và chúng tôi đã không tự trao cơ hội cho
bản thân để xây dựng phẩm chất đạo đức.
bản thân để xây dựng phẩm chất đạo đức.
12:37
We told ourselves
we were fighting for the oppressed,
we were fighting for the oppressed,
225
745680
4136
Chúng tôi tự nói bản thân, rằng
"ta chiến đấu vì áp bức",
"ta chiến đấu vì áp bức",
12:41
but these were unwinnable wars.
226
749840
2200
nhưng chiến tranh luôn để lại những tổn thất.
12:45
We became the very instrument
through which more deaths occurred,
through which more deaths occurred,
227
753720
3616
Từ những cái chết, chúng tôi trở thành
công cụ,
công cụ,
12:49
complicit in causing further misery
228
757360
3736
đồng lõa trong việc gây ra những khổ đau
12:53
for the selfish benefit of the cruel few.
229
761120
2600
để dành lấy tư lợi từ những phần tử tàn bạo.
13:04
So over time,
230
772280
1216
Vì vậy theo thời gian,
13:05
a very long time,
231
773520
1200
1 khoảng thời gian rất dài,,
13:08
I opened my eyes.
232
776600
1200
tôi đã sáng mắt ra.
13:11
I began to dare
233
779960
1480
tôi bắt đầu dám
13:15
to face the truth,
234
783040
1656
dám đối mặt với sự thật,
13:16
to think,
235
784720
1200
dám suy nghĩ,
13:19
to face the hard questions.
236
787360
2136
dám đương đầu trước những câu hỏi khó khăn.
13:21
I got in touch with my soul.
237
789520
2200
Tôi đã chạm tới tâm hồn mình.
13:34
What have I learned?
238
802080
1320
Tôi đã rút ra được bài học gì?
13:36
That people who engage
in violent jihadism,
in violent jihadism,
239
804640
4560
Rằng những người đang chiến đấu
trong Hồi giáo cực đoan,
trong Hồi giáo cực đoan,
13:42
that people who are drawn
to these types of extremisms,
to these types of extremisms,
240
810960
2600
Rằng những kẻ bị lôi kéo bởi những kẻ cực đoan,
13:46
are not that different to everyone else.
241
814600
2200
họ cũng là người như chúng ta.
13:49
But I believe such people can change.
242
817880
2800
Nhưng tôi tin những người như vậy vẫn có thể thay đổi.
13:54
They can regain their hearts
and restore them
and restore them
243
822120
2856
Họ có thể giành lại trái tim mình
và chữa lành chúng
và chữa lành chúng
13:57
by filling them
with human values that heal.
with human values that heal.
244
825000
3060
bằng cách lấp đầy nó bằng
lòng nhân đạo.
lòng nhân đạo.
14:07
When we ignore the realities,
245
835000
2216
Chúng ta phớt lờ những thứ đang diễn ra,
14:09
we discover that we accept what
we are told without critical reflection.
we are told without critical reflection.
246
837240
5760
Khi nhận ra chúng ta dễ dàng chấp nhận
điều nói ra mà không cân nhắc kĩ càng.
điều nói ra mà không cân nhắc kĩ càng.
14:17
And we ignore the gifts and advantages
that many of us would cherish
that many of us would cherish
247
845640
3776
Và khi chúng ta bỏ qua những món quà và lợi ích
mà nhiều người trong chúng ta ấp ủ
mà nhiều người trong chúng ta ấp ủ
14:21
even for a single moment in their lives.
248
849440
2280
ngay cả những khoảnh khoắc đơn giản
trong cuộc sống họ,
trong cuộc sống họ,
14:28
I engaged in actions
I thought were correct.
I thought were correct.
249
856400
2360
Tôi tham gia trận chiến vì cho rằng
đó là điều đúng đắn.
đó là điều đúng đắn.
14:33
But now I began to question
how I knew what I knew.
how I knew what I knew.
250
861760
4000
Nhưng bây giờ tôi bắt đầu đặt câu hỏi
làm thế nào để biết điều tôi đã biết.
làm thế nào để biết điều tôi đã biết.
14:39
I endlessly told others
to accept the truth,
to accept the truth,
251
867840
3696
Tôi không ngừng nói với những người khác
chấp nhận sự thật ấy,
chấp nhận sự thật ấy,
14:43
but I failed to give doubt
its rightful place.
its rightful place.
252
871560
3720
nhưng tôi đã thất bại trong việc
giải thích những nghi ngờ sao cho phải lý.
giải thích những nghi ngờ sao cho phải lý.
14:52
This conviction that people can change
is rooted in my experience,
is rooted in my experience,
253
880920
4856
Mọi người có thể thay đổi những cáo buộc
này từ những trải nghiệm của tôi,
này từ những trải nghiệm của tôi,
14:57
my own journey.
254
885800
1200
từ hành trình của tôi,
15:00
Through wide reading,
255
888520
1896
thông qua việc nghĩ rộng hơn,
15:02
reflecting,
256
890440
1200
từ việc phản chiếu,
15:04
contemplation, self-knowledge,
257
892160
1896
suy nghĩ kĩ càng, biết mình là ai.
15:06
I discovered,
258
894080
1216
Và tôi đã tìm ra được chúng,
15:07
I realized that Islamists' world
of us and them is false and unjust.
of us and them is false and unjust.
259
895320
5640
Tôi đã chứng kiến những hiểu lầm và sự bất
công cho cộng đồng người Hồi giáo.
công cho cộng đồng người Hồi giáo.
15:16
Through considering the uncertainties
in all that we had asserted,
in all that we had asserted,
260
904800
3680
từ những xem xét đầy ngờ vực
trong tất cả những quyền lợi chúng tôi đòi hỏi,
trong tất cả những quyền lợi chúng tôi đòi hỏi,
15:21
to the inviolable truths,
261
909400
1616
những chân lý không thể khước bỏ,
15:23
incontestable truths,
262
911040
1400
những chân lý không thể chối cãi,
15:26
I developed a more nuanced understanding.
263
914960
2880
Những hiểu biết của tôi ngày càng sâu sắc hơn.
15:36
I realized that in a world crowded
with variation and contradiction,
with variation and contradiction,
264
924480
4480
trong thế giới đầy rẫy sự thay đổi và
mâu thuẫn, tôi chứng kiến
mâu thuẫn, tôi chứng kiến
15:41
foolish preachers,
265
929920
1216
những kẻ truyền giáo ngu ngốc,
15:43
only foolish preachers
like I used to be,
like I used to be,
266
931160
3016
chỉ những kẻ truyền giáo đó,
giống như tôi đã từng là,
giống như tôi đã từng là,
15:46
see no paradox in the myths and fictions
they use to assert authenticity.
they use to assert authenticity.
267
934200
5360
không thấy được mâu thuẫn giữa huyền thoại
và viễn tưởng trong những quyền lợi
và viễn tưởng trong những quyền lợi
mà chúng đòi hỏi.
15:53
So I understood the vital
importance of self-knowledge,
importance of self-knowledge,
268
941120
4536
Vì vậy tôi hiểu rằng hiểu rõ con người
mình quan trong như thế nào,
mình quan trong như thế nào,
15:57
political awareness
269
945680
1200
nhận thức về chính trị
16:00
and the necessity
for a deep and wide understanding
for a deep and wide understanding
270
948000
4656
và sự cần thiết của việc hiểu sâu và rộng
16:04
of our commitments and our actions,
271
952680
2456
về những lời cam kết và việc làm của chúng ta,
16:07
how they affect others.
272
955160
1320
nó tác động đến người khác như thế nào
16:10
So my plea today to everyone,
273
958520
1456
Vì vậy hôm nay tôi đến đây
để thỉnh cầu mọi người
để thỉnh cầu mọi người
16:12
especially those who sincerely
believe in Islamist jihadism ...
believe in Islamist jihadism ...
274
960000
4480
đặc biệt những người tin tưởng
mạnh mẽ vào phong trào vũ trang Hồi giáo
mạnh mẽ vào phong trào vũ trang Hồi giáo
16:18
refuse dogmatic authority;
275
966480
2400
hãy từ chối những quyền lợi độc đoán ấy;
16:22
let go of anger, hatred and violence;
276
970360
3680
buông bỏ tức giận, căm thù bạo lực;
16:27
learn to right wrongs
277
975120
1656
học cách sửa sai
16:28
without even attempting to justify
cruel, unjust and futile behavior.
cruel, unjust and futile behavior.
278
976800
5070
mà không phải cố gắng biện minh cho những
tội ác, bất công và việc làm vô nghĩa.
tội ác, bất công và việc làm vô nghĩa.
16:36
Instead create a few
beautiful and useful things
beautiful and useful things
279
984840
3336
Thay vì tạo những thứ không mấy
đẹp đẽ và hữu ích
đẹp đẽ và hữu ích
16:40
that outlive us.
280
988200
1200
để ta sống lâu hơn.
16:45
Approach the world, life,
281
993200
1856
Đây là cách để tiếp cận với thế giới,
cuộc đời của tôi
16:47
with love.
282
995080
1200
bằng tất cả tình yêu thương.
16:50
Learn to develop
283
998000
1216
Học cách đi lên
16:51
or cultivate your hearts
284
999240
1256
hoặc vun đắp những hạt giống tốt
16:52
to see goodness, beauty and truth
in others and in the world.
in others and in the world.
285
1000520
3360
để thấy những điều tốt đẹp và niềm tin vào
mọi người và thế giới xung quanh
mọi người và thế giới xung quanh
16:57
That way we do matter
more to ourselves ...
more to ourselves ...
286
1005000
2520
Bằng cách này, chúng ta có trách nhiệm hơn
với bản thân
với bản thân
17:01
to each other,
287
1009240
1200
với mọi người,
17:03
to our communities
288
1011160
1216
tới cộng đồng,
17:04
and, for me, to God.
289
1012400
1480
và với tôi, thánh Allah.
17:07
This is jihad --
290
1015000
1616
Đó là mới Thánh chiến --
17:08
my true jihad.
291
1016640
1200
Thánh chiến đích thực.
17:10
Thank you.
292
1018920
1216
Cảm ơn mọi người.
17:12
(Applause)
293
1020160
2440
ABOUT THE SPEAKER
Manwar Ali - Peace activistA former committed pioneer of violent jihad, Manwar Ali draws on his experience and deepening understanding of Islam to prevent radicalisation and extremism.
Why you should listen
Manwar Ali (also known as Abu Muntasir) is one of the few scholars in the UK who has been directly involved in jihad. For around fifteen years he radicalised, recruited, fundraised and fought in Afghanistan, Kashmir and Burma. Now he draws on this experience in his work with the UK's Home Office and Crown Prosecution Service.
Ali is a Muslim scholar who teaches Islam to restore balance, enhance human values and address issues of extremism through education, social projects, charitable events and open discussion. He works to foster peaceful coexistence through mutual understanding, good-neighborliness and caring engagement.
Ali founded the UK Muslim educational charity JIMAS and pioneered Zakat distribution in the UK. For more than 30 years he has had extensive experience in teaching Islam. He has helped make British Islam relevant and important to life now, preparing many students for life and leading the way in practicing civic engagement as an Imam.
Ali holds a B.Sc. (Hons) and M.Sc. in Computer Science, an MA in Islamic Studies and a Diploma in Arabic.
Manwar Ali | Speaker | TED.com