David Whyte: A lyrical bridge between past, present and future
David Whyte: Lời thơ bắc cầu giữa quá khứ, hiện tại và tương lai
David Whyte writes at the intersection of interior and exterior worlds, what he calls the conversational nature of reality, bringing new territory into view with his distinctly personal style. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
perspective on the future --
trưởng thành về nó --
all those three tenses together
cả ba cái nhìn này
that the poet, in many ways,
nhà thơ, bằng nhiều cách khác nhau,
"the conversational nature of reality."
"bản chất đàm thoại" ấy.
nature of reality?
of reality is the fact
khao khát về thế giới --
in a marriage or a love relationship,
who work for you or with you,
và bản thân bạn,
as you would like it to happen.
mong muốn --
our child, our colleague,
con cái, đồng nghiệp,
đòi hỏi ở chúng ta,
between what you think is you
bạn nghĩ là "tôi"
and what we call the world
và "thế giới" gặp nhau,
where things are real.
at this conversational frontier,
cho ranh giới đàm thoại ấy,
in one strategy or another.
cách này hay cách kia.
kiểm soát nhập cảnh,
border at the moment,
đáng sợ lúc bấy giờ,
an international flight
sân bay quốc tế
spiritually mature.
with the rest of humanity, in fact.
kiên nhẫn với loài người.
with your shirt collar out
với cổ áo xộc xệch,
looked at my passport
nhìn hộ chiếu của tôi
nature of reality."
đàm thoại của hiện thực."
and philosopher only go so far.
nhà triết học như tôi có hạn.
tôi giúp được-- "
about his marriage.
nói về hôn nhân của anh ấy.
the row of officers
at this conversational frontier
trong ranh giới đàm thoại ấy
of my Irish niece,
tình huống của cô cháu gái Ailen của tôi,
on the western coast of Spain,
phía tây ở Tây Ban Nha,
she's just walked 500 miles
on the French side of the Pyrenees,
của Pyrenees bên Pháp,
old and contemporary pilgrimage
vừa cổ vừa hiện đại
de Compostela --
de Compostela" --
people living there
người sống ở đó
as you're coming into town.
người mới vào thành phố.
a memento of your journey.
cố bán đồ lưu niệm gì đó cho bạn.
of going on for three more days
đi thêm 3 ngày nữa
called, in Spanish, Finisterre,
tên tiếng Tây Ban Nha là "Finisterre",
meaning "the ends of the earth,"
trong tiếng La-tinh,
turns into the future.
quãng đường ấy --
from the University of Sligo
từ Đại học Sligo
the major corporations of the world
các công ty lớn trên thế giới
in corporations all over the world
với nhiều công ty trên thế giới
prepare you for the adult --
thứ cháu cần nhất --
doanh nghiệp."
interested in that, anyway.
cũng không hứng thú lắm.
I want to become a dramatist.
cháu muốn làm một nhà soạn kịch.
in order to give myself some courage,
để có chút can đảm
moment you had on the whole Camino,
là đáng nhớ nhất với cháu,
moment was post-Camino,
là lúc sau khi tới Camino,
and come to this cliff edge.
a tapas plate of scallops" --
Tapas Sò điệp" --
the icon and badge of your walk,
huy hiệu cho quãng đường bạn đã đi,
that you have seen along that way
bạn thấy dọc đường
a scallop shell.
một vỏ sò dưới đất.
when you feel unbesieged,
đang nói khi bạn không thấy bị vây hãm,
that brings you to this place?
với bạn điều gì khi đưa bạn tới đây?
something that you've brought.
một thứ gì đó bạn mang theo bên mình.
and two postcards."
và hai tấm thiệp."
một cái app Camino
a traumatic text, you know?
đống tin nhắn đáng sợ ấy đấy?
or you write one there,
hoặc viết ngay tại đó,
what is on those letters and postcards.
trong những lá thư hay tấm thiệp ấy.
that is now no longer extant, yeah?
còn tiếp tục nữa, đúng không?
are large piles of clothes.
là một chồng quần áo.
"What did you leave at the cliff edge?"
"Cháu bỏ cái gì tại mỏm đá thế?"
that I walked in, actually.
I loved those boots,
after seven weeks of walking.
sau 7 tuần ròng rã.
the sun was going down,
khi mặt trời lặn
hiện lên sau lưng cháu.
by the dying sun in such a powerful way
của ánh nắng dần tắt đẹp đến nỗi
had dropped below the horizon,
dưới đường chân trời,
nhìn thấy mặt trời.
walking across the Atlantic,
vượt qua Đại Tây Dương,
going into the future.'
đang tiến về tương lai kìa!'
the sun was falling further.
mặt trời đang lặn sâu hơn nữa.
I had on the whole Camino
chuyến hành trình Camino
had to walk across that unknown sea
tiến về vùng biển vô định
tôi ngồi trên ghế
at breakfast time.
vào bữa sáng.
for Marlene McCormack.
dành tặng Marlene Mc Cormack.
taking the path the sun had taken
theo lối mặt trời
taking the path the run had taken
theo lối cuộc đua
taking the path the sun had taken
theo lối mặt trời
going where shadows go,
đi theo những chiếc bóng,
that wouldn't let you pass
đang ngăn cấm cô đi
to the way you had come,
đành kết thúc con đường,
on the late western light;
đêm chốn phương Tây chiều muộn,
to promise all along
to promise all along,
that brought you here
mang cô tới đây
her third play performed
bài thơ cuối.
at the sum of all of our endeavors.
những ai sắp đến.
you've set for yourself,
bạn tự đặt cho chính mình,
to the consummation of all your goals.
của tất cả các mục tiêu bạn đặt ra.
about walking into your life,
của việc sống trên đời,
three abiding illusions
ba thứ ảo tưởng lớn nhất
with you since the beginning of time.
ngay từ khi bắt đầu.
is that you can somehow construct a life
có thể xây nên một cuộc đời
không bị tổn thương.
to all of the difficulties
mọi khó khăn,
since the beginning of time.
sẽ vô hiệu với bạn.
of, first, incipience,
vòng xoáy từ phôi thai,
to begin with, disappearance,
rất đẹp - sự tan biến,
full disappearance.
sự tan biến hoàn toàn.
"That's beautiful,
"Thật đẹp quá,
of the equation, please?
của phương trình nhé?
for the new cycle to come around."
một chu kỳ mới bắt đầu."
are at war with reality
đều đang chiến đấu với thực tại
in which I will not have my heart broken.
ta không bao giờ đau khổ.
we start to do it.
bắt đầu sự đau khổ ấy.
of a new romance or a new marriage,
hay một cuộc hôn nhân mới,
who will not break my heart."
sẽ không khiến tôi đau khổ."
for that exact core competency.
khả năng ấy trong vô thức rồi đó.
con cái chăng?
the perfect mother and father."
người mẹ hoàn hảo."
anything spectacular or dramatic.
to tát hay kịch tính lắm đâu.
spectacular or dramatic --
gì đó to tát và kịch tính --
as spies and saboteurs for years,
bại hoại hay điệp viên trong nhiều năm,
đâm nhói một cái.
exactly where to place it?"
chính xác đâm vào đâu hay vậy?"
professional personalities
những đức tính nghề nghiệp
heart broken in work.
thống khổ nơi công việc.
from here to there.
tới đó như thế nào.
relationship with reality.
tốt hơn với thực tại.
những cơn đau,
of having our hearts broken
ngồi đau khổ
that we deeply care about.
mà ta quan tâm sâu sắc đến.
and arrange things
và sắp xếp những thứ
the path to the end
sẽ đi tới cuối cùng
in which that would be true
hữu hiệu cho việc đó
would take the path away from you.
đem con đường đó rời khỏi bạn.
to the beginning all at the same time.
lại điểm bắt đầu.
chuyến hành trình ấy,
spiritual traditions,
những nghi thức cổ truyền,
in the ground of your life fully,
mặt đất nơi bạn đang sống,
into a strategic future
dự định tương lai
from present heartbreak;
những đau khổ hiện tại,
in the ground of your life
mặt đất cuộc sống
that is pulling you --
đang mời gọi bạn --
hành trình.
đàm thoại vẹn nguyên.
rồi lại không thấy
rồi lại không thấy
the way you should take
rồi lại chỉ cho bạn con đường nên đi,
rồi lại không thấy,
the way you should take,
rồi lại chỉ cho bạn con đường nên đi,
đi trên không khí,
when you thought you would fall,
khi bạn nghĩ mình sẽ ngã,
when you thought you would fall,
khi bạn nghĩ mình sẽ ngã,
luôn ở cuối đường
luôn ở cuối đường
the way that carried you into your future,
con đường mang bạn tới tương lai,
had to take your promise from you,
nó mang đi lời hứa của bạn,
had to break your heart along the way:
làm bạn đau khổ dọc đường:
from deep inside yourself
từ lòng mình
both inside you and far beyond you,
bên trong mà cũng thật xa,
có thể theo đuổi,
trong những mảnh yêu thương
trong những mảnh yêu thương
became a prayer for safe arrival,
lời cầu nguyện cho một chuyến an toàn,
had actually already happened
đã xảy ra rồi
had actually already happened
đã xảy ra rồi
in which you lived before you began,
trước cả khi bắt đầu,
and the mind and the promise
trí óc và lời hứa
and then drew you on,
và khiến bạn bước tiếp,
tìm ra con đường
in your simple wish to find a way
giản đơn tìm ra con đường
of any destination you could reach
ở bất kỳ nơi nào bạn có thể tới
in that simple wish to find a way
giản đơn tìm ra con đường
of any destination you could reach:
ở bất kỳ nơi nào bạn tới
might be a city with golden domes,
với những mái vòm vàng,
was the end of the road,
cuối con đường,
ảnh phản chiếu,
beneath the face looking back
của một gương mặt đang nhìn lại,
mời gọi khác,
you had sought forever
bạn đã mãi tìm,
you had sought forever,
bạn đã mãi tìm,
that beckoned you beyond;
ngoài tầm hiểu biết,
ABOUT THE SPEAKER
David Whyte - Poet, authorDavid Whyte writes at the intersection of interior and exterior worlds, what he calls the conversational nature of reality, bringing new territory into view with his distinctly personal style.
Why you should listen
David Whyte grew up amid the grounded practicalities of Yorkshire, England, of a very imaginative, storytelling Irish mother. Not choosing between these two sides is what perhaps gave him his first insight into the complexities of human identity. He is quoted as saying that all of his poetry and philosophy is based on what he calls "the conversational nature of reality." His time as a scientist and naturalist fuide in the Galapagos Islands led him to explore what he calls the frontier nature of human identity. Whyte draws from this diverse background and a deep philosophical curiosity to craft poetry and prose that is at once highly relatable, yet altogether new. His work spans the worlds of literature, philosophy and organizational leadership, making him a clear, wise voice in an increasingly complex world.
His books include The Sea in You: Twenty Poems of Requited and Unrequited Love; The Three Marriages: Reimagining Work, Self and Relationship; River Flow: New & Selected Poems; Consolations: The Solace, Nourishment and Underlying Meaning of Everyday Words and Pilgrim.
David Whyte | Speaker | TED.com