TED2009
Charles Moore: Seas of plastic
Charles Moore nói về biển nhựa
Filmed:
Readability: 4.8
1,361,667 views
Thuyền trưởng Charles Moore từ Viện Nghiên cứu Hải dương Algalita là người đầu tiên khám phá ra Vệt Rác Thải Lớn Thái Bình Dương - một đống rác thải nhựa, trôi nổi, kéo dài không dứt. Ông đang cố gắng thu hút sự chú ý của dư luận về vấn đề ngày càng nhức nhối này: rác thải nhựa trong các đại dương của chúng ta.
Charles Moore - Oceanographer
Charles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans. Full bio
Charles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Let's talk trash.
0
0
2000
Hãy nói chuyện về rác rưởi nào.
00:14
You know, we had to be taught
1
2000
3000
Các bạn biết đó, chúng ta phải được dạy
00:17
to renounce the powerful conservation ethic
2
5000
3000
cách từ bỏ ý thức bảo vệ môi trường,
00:20
we developed during the Great Depression and World War II.
3
8000
3000
một ý thức được nâng cao mạnh mẽ trong kì Đại khủng hoảng kinh tế và Thế chiến II.
00:23
After the war, we needed to direct our enormous production capacity
4
11000
3000
Sau chiến tranh, chúng ta cần tập trung khả năng sản xuất khổng lồ
00:26
toward creation of products for peacetime.
5
14000
3000
vào việc tạo ra sản phẩm cho thời bình.
00:29
Life Magazine helped in this effort
6
17000
3000
Tạp chí Life tương trợ cho nỗ lực chung này
00:32
by announcing the introduction of throwaways
7
20000
3000
bằng cách quảng bá vào thị trường những vật dùng một lần rồi vứt,
00:35
that would liberate the housewife from the drudgery of doing dishes.
8
23000
3000
những dụng cụ sẽ giải phóng người nội trợ khỏi công việc rửa bát cực nhọc.
00:38
Mental note to the liberators:
9
26000
2000
Lưu ý nhỏ với các nhà giải phóng trên:
00:40
throwaway plastics take a lot of space and don't biodegrade.
10
28000
3000
nhựa dùng một lần chiếm rất nhiều chỗ và không phân hủy tự nhiên bằng vi khuẩn được.
00:43
Only we humans make waste that nature can't digest.
11
31000
5000
Chỉ có loài người chúng ta tạo ra chất thải mà thiên nhiên không thể tiêu hóa nổi.
00:48
Plastics are also hard to recycle.
12
36000
3000
Nhựa cũng rất khó để tái chế.
00:51
A teacher told me how to express the under-five-percent
13
39000
3000
Có một thày giáo dạy tôi cách thể hiện
00:54
of plastics recovered in our waste stream.
14
42000
3000
cái tỉ lệ dưới năm phần trăm chất dẻo mà chúng ta thu lại được trong rác thải.
00:57
It's diddly-point-squat.
15
45000
3000
Nó gọi là bé phẩy tí xíu.
01:00
That's the percentage we recycle.
16
48000
2000
Đó là phần trăm chúng ta tái chế.
01:06
Now, melting point has a lot to do with this.
17
54000
3000
Nhiệt độ nóng chảy có vai trò lớn trong tình trạng này.
01:09
Plastic is not purified by the re-melting process like glass and metal.
18
57000
3000
Không dễ mà tinh chế nhựa bằng quá trình đun chảy lại, như là thủy tinh hay kim loại.
01:12
It begins to melt below the boiling point of water
19
60000
3000
Chất dẻo bắt đầu nóng chảy ở nhiệt độ dưới nhiệt độ sôi của nước
01:15
and does not drive off the oily contaminants
20
63000
3000
và không cho phép tạp chất gốc dầu bay hơi đi được
01:18
for which it is a sponge.
21
66000
3000
mà nhựa thì hút rất nhiều tạp chất dầu.
01:21
Half of each year's 100 billion pounds of thermal plastic pellets
22
69000
3000
Một nửa trong số 100 tỉ đơn vị viên nhựa nhiệt dẻo ta dùng hàng năm
01:24
will be made into fast-track trash.
23
72000
3000
sẽ nhanh chóng bị quăng ra bãi rác.
01:27
A large, unruly fraction of our trash
24
75000
3000
Một phần lớn trong số rác thải của ta
01:30
will flow downriver to the sea.
25
78000
3000
sẽ tự do chảy theo sông ra biển.
01:33
Here is the accumulation at Biona Creek next to the L.A. airport.
26
81000
3000
Đây là điểm rác tụ lại ở lạch Biona gần sân bay Los Angeles.
01:36
And here is the flotsam near California State University Long Beach
27
84000
5000
Và đây là mớ lềnh bềnh gần Đại học Bang California Long Beach
01:41
and the diesel plant we visited yesterday.
28
89000
2000
và nhà máy sản xuất diesel chúng tôi tới thăm hôm qua.
01:43
In spite of deposit fees,
29
91000
2000
Bất chấp phí thải,
01:45
much of this trash leading out to the sea will be plastic beverage bottles.
30
93000
3000
phần lớn số rác rưởi sẽ đổ ra biển này là lon nước giải khát bằng nhựa.
01:48
We use two million of them in the United States every five minutes,
31
96000
4000
Ở nước Mỹ, cứ mỗi năm phút ta dùng hai triệu chai,
01:52
here imaged by TED presenter Chris Jordan,
32
100000
3000
minh họa ở đây bởi người đã từng thuyết trình ở TED, Chris Jordan.
01:55
who artfully documents mass consumption and zooms in for more detail.
33
103000
4000
Anh đã tinh tế ghi lại trào lưu tiêu thụ và tập trung vào các chi tiết nhỏ.
02:01
Here is a remote island repository for bottles
34
109000
4000
Đây là chốn nương náu nơi đảo xa cho chai lọ
02:05
off the coast of Baja California.
35
113000
3000
ngoài bờ biển Baja California.
02:08
Isla San Roque is an uninhabited bird rookery
36
116000
2000
San Roque là một đảo nhỏ có rất nhiều chim, không người sinh sống,
02:10
off Baja's sparsely populated central coast.
37
118000
2000
phía ngoài bờ biển trung tâm vốn thưa dân cư của Baja.
02:12
Notice that the bottles here have caps on them.
38
120000
3000
Hãy để ý là chai lọ ở đây còn có nắp đóng.
02:15
Bottles made of polyethylene terephthalate, PET,
39
123000
4000
Chai lọ làm từ chất polyethylene terephthalate (PET)
02:19
will sink in seawater and not make it this far from civilization.
40
127000
3000
sẽ chìm trong nước biển và đáng lẽ không chạy được xa đến thế này khỏi văn minh nhân loại.
02:22
Also, the caps are produced in separate factories
41
130000
3000
Còn nắp chai được sản xuất trong các nhà máy riêng biệt
02:25
from a different plastic, polypropylene.
42
133000
3000
từ một loại nhựa khác, polypropylene.
02:28
They will float in seawater,
43
136000
2000
Chúng sẽ nổi trong nước biển,
02:30
but unfortunately do not get recycled under the bottle bills.
44
138000
3000
nhưng không may mắn là sẽ không được tái chế, mặc cho luật về chai lọ.
02:34
Let's trace the journey of the millions of caps
45
142000
3000
Hãy dò theo hành trình của hàng triệu nút chai
02:37
that make it to sea solo.
46
145000
2000
lẻ loi trôi ra biển.
02:39
After a year the ones from Japan are heading straight across the Pacific,
47
147000
3000
Sau một năm, nắp chai từ nước Nhật tiến thẳng ra Thái Bình Dương,
02:42
while ours get caught in the California current
48
150000
3000
còn nắp chai của chúng ta mắc phải dòng hải lưu California
02:45
and first head down to the latitude of Cabo San Lucas.
49
153000
3000
và đầu tiên sẽ đâm vào vĩ tuyến ở Cabo San Lucas.
02:48
After ten years, a lot of the Japanese caps
50
156000
3000
Sau 10 năm, rất nhiều trong số nắp chai của Nhật
02:51
are in what we call the Eastern Garbage Patch,
51
159000
2000
sẽ rơi vào vùng ta gọi là Vệt Rác Thải Phía Đông,
02:53
while ours litter the Philippines.
52
161000
2000
còn những cái nắp chai của chúng ta sẽ làm Philippines ngập rác.
02:55
After 20 years, we see emerging the debris accumulation zone
53
163000
3000
Sau 20 năm, ta thấy vùng nhựa vụn tích tụ bắt đầu xuất hiện
02:58
of the North Pacific Gyre.
54
166000
3000
tại vùng xoáy Bắc Thái Bình Dương.
03:01
It so happens that millions of albatross
55
169000
2000
Tình cờ là hàng triệu chim hải âu lớn
03:03
nesting on Kure and Midway atolls
56
171000
2000
làm tổ ở đảo san hô Kure và Midway
03:05
in the Northwest Hawaiian Islands National Monument
57
173000
3000
ở Đài tưởng niệm quốc gia phía tây bắc Hawaii
03:08
forage here and scavenge whatever they can find
58
176000
3000
lại kiếm ăn ở đây và bới mọi thứ chúng tìm được
03:11
for regurgitation to their chicks.
59
179000
2000
để mớm cho chim con.
03:13
A four-month old Laysan Albatross chick
60
181000
3000
Một chú hải âu Laysan nhỏ bốn tháng tuổi
03:16
died with this in its stomach.
61
184000
3000
chết với cái này trong bụng.
03:19
Hundreds of thousands of the goose-sized chicks are dying
62
187000
5000
Hàng trăm ngàn chim con, nhỏ cỡ con ngỗng, đang lìa đời
03:24
with stomachs full of bottle caps and other rubbish,
63
192000
3000
với cái bụng đầy nắp chai và rác rưởi khác
03:27
like cigarette lighters ...
64
195000
3000
như bật lửa,
03:30
but, mostly bottle caps.
65
198000
3000
nhưng hầu hết là nắp chai.
03:33
Sadly, their parents mistake bottle caps for food
66
201000
3000
Điều đáng buồn là ba mẹ chúng nhầm nắp chai là thức ăn
03:36
tossing about in the ocean surface.
67
204000
3000
trôi nổi trên mật biển.
03:39
The retainer rings for the caps
68
207000
2000
Cái vòng mút trong nắp chai
03:41
also have consequences for aquatic animals.
69
209000
3000
cũng gây hậu quả cho những động vật dưới nước.
03:44
This is Mae West,
70
212000
2000
Đây là Mae West,
03:46
still alive at a zookeeper's home in New Orleans.
71
214000
3000
chú vẫn còn sống ở nhà một người coi sở thú ở New Orleans.
03:49
I wanted to see what my home town of Long Beach was contributing to the problem,
72
217000
4000
Tôi muốn xem thị trấn quê hương tôi, Long Beach, làm gia tăng vấn nạn như thế nào,
03:53
so on Coastal Clean-Up Day in 2005
73
221000
3000
nên vào ngày dọn bãi biến năm 2005
03:56
I went to the Long Beach Peninsula, at the east end of our long beach.
74
224000
3000
tôi tới bán đảo Long Beach, ở đầu phía bắc của bãi biển dài của chúng tôi.
03:59
We cleaned up the swaths of beach shown.
75
227000
3000
Chúng tôi dọn dẹp các khoảng biển chụp trên ảnh đây.
04:02
I offered five cents each for bottle caps.
76
230000
3000
Tôi đề nghị trả năm xu cho mỗi nắp chai.
04:05
I got plenty of takers.
77
233000
2000
Có rất nhiều người chấp nhận đề nghị.
04:07
Here are the 1,100 bottle caps they collected.
78
235000
3000
Đây là 1 100 nắp chai họ thu thập được.
04:10
I thought I would spend 20 bucks.
79
238000
3000
Tôi đã nghĩ tôi chỉ cần tốn 20 đô-la thôi.
04:13
That day I ended up spending nearly 60.
80
241000
3000
Ngày hôm đó tôi phải tiêu gần 60.
04:16
I separated them by color
81
244000
2000
Tôi xếp chúng thành nhóm theo màu
04:18
and put them on display the next Earth Day
82
246000
2000
và trưng bày vào Ngày Trái Đất tiếp theo
04:20
at Cabrillo Marine Aquarium in San Pedro.
83
248000
2000
ở Bể nuôi Hải dương Cabrillo ở San Pedro.
04:22
Governor Schwarzenegger and his wife Maria stopped by to discuss the display.
84
250000
4000
Thống đốc Schwarzenegger và phu nhân Maria ghé tới để thảo luận về gian trưng bày.
04:26
In spite of my "girly man" hat, crocheted from plastic shopping bags,
85
254000
3000
Bất chấp việc tôi đội cái mũ khá đàn bà đan từ những túi ni lông,
04:29
they shook my hand. (Laughter)
86
257000
2000
họ vẫn bắt tay tôi. (Tiếng cười)
04:33
I showed him and Maria a zooplankton trawl
87
261000
3000
Tôi cho anh ta và Maria thấy một mẻ lưới sinh vật phù du
04:36
from the gyre north of Hawaii
88
264000
3000
từ vùng xoáy phía bắc Hawaii
04:39
with more plastic than plankton.
89
267000
2000
trong đó có nhiều nhựa hơn là sinh vật phù du.
04:41
Here's what our trawl samples from the plastic soup our ocean has become look like.
90
269000
5000
Các mẫu lưới thu thập từ nồi súp nhựa - đại dương của chúng ta ngày nay đã trở thành một nồi súp nhựa - trông như thế này đây.
04:46
Trawling a zooplankton net on the surface for a mile
91
274000
3000
Thả một lưới sinh vật phù du trên bề mặt một dặm biển
04:49
produces samples like this.
92
277000
3000
cho ra những mẫu như thế này.
04:52
And this.
93
280000
3000
Và thế này.
04:55
Now, when the debris washes up on the beaches of Hawaii
94
283000
3000
Khi mà vụn rác bị sóng xô lên bờ biển Hawaii
04:58
it looks like this.
95
286000
2000
chúng trông như thế này.
05:00
And this particular beach is Kailua Beach,
96
288000
2000
Bãi biển cụ thể ở đây là bãi biển Kailua,
05:02
the beach where our president and his family vacationed before moving to Washington.
97
290000
3000
nơi tổng thống của chúng ta và gia đình đã nghỉ mát trước khi chuyển đến Washington.
05:05
Now, how do we analyze samples like this one
98
293000
3000
Nào, thế chúng ta biết phân tích những mẫu
05:08
that contain more plastic than plankton?
99
296000
3000
chứa nhiều nhựa hơn là sinh vật này như thế nào?
05:11
We sort the plastic fragments into different size classes,
100
299000
3000
Ta phân loại các mảnh nhựa thành các nhóm kích cỡ khác nhau,
05:14
from five millimeters to one-third of a millimeter.
101
302000
3000
từ năm milimet đến một phần ba milimet.
05:17
Small bits of plastic concentrate persistent organic pollutants
102
305000
4000
Những mảnh nhựa nhỏ tập trung tạp chất hữu cơ bền
05:21
up to a million times their levels in the surrounding seawater.
103
309000
3000
tới một triệu lần nồng độ chất hữu cơ trong nước biển xung quanh.
05:25
We wanted to see if the most common fish in the deep ocean,
104
313000
3000
Chúng tôi muốn xem liệu có phải những loài cá quen thuộc nhất ở biển sâu,
05:28
at the base of the food chain,
105
316000
2000
ở đáy của chuỗi thức ăn,
05:30
was ingesting these poison pills.
106
318000
2000
đang nuốt những viên thuốc độc này không.
05:32
We did hundreds of necropsies,
107
320000
3000
Chúng tôi thực hiện hàng trăm lần mổ cá chết,
05:35
and over a third had polluted plastic fragments in their stomachs.
108
323000
3000
và trên một phần ba có các mảnh nhựa bị ô nhiễm trong bụng.
05:38
The record-holder, only two-and-a-half inches long,
109
326000
3000
Con cá kỉ lục dài có 2,5 inches
05:41
had 84 pieces in its tiny stomach.
110
329000
3000
với 84 mảnh trong cái bụng bé tẹo của nó.
05:44
Now, you can buy certified organic produce.
111
332000
3000
Các bạn có thể mua đồ ăn được chứng nhận 'sạch',
05:47
But no fishmonger on Earth
112
335000
3000
Nhưng chả có kẻ bán cá nào trên Trái Đất
05:50
can sell you a certified organic wild-caught fish.
113
338000
5000
có thể bán cho bạn một con cá đánh từ tự nhiên hoàn toàn sạch.
05:55
This is the legacy we are leaving to future generations.
114
343000
5000
Đây là di sản ta để lại cho hậu thế.
06:00
The throwaway society cannot be contained --
115
348000
3000
Một xã hội dùng rồi vứt không thể bị kìm hãm --
06:03
it has gone global.
116
351000
3000
nó đã thành hiện tượng toàn cầu.
06:06
We simply cannot store and maintain or recycle all our stuff.
117
354000
3000
Chúng ta đơn giản là không thể trữ, hay duy trì, hay tái chế tất cả đồ đạc công cụ được.
06:09
We have to throw it away.
118
357000
2000
Chúng ta phải vứt bỏ.
06:11
Now, the market can do a lot for us,
119
359000
3000
Thị trường có thể làm rất nhiều thứ cho chúng ta,
06:14
but it can't fix the natural system in the ocean we've broken.
120
362000
3000
nhưng nó không thể sửa chữa hệ thống tự nhiên trong đại dương mà ta đã phá hủy.
06:17
All the king's horses and all the king's men ...
121
365000
3000
Có binh hùng tướng mạnh
06:20
will never gather up all the plastic and put the ocean back together again.
122
368000
4000
cũng không thu thập lại được hết nhựa và đưa đại dương về trạng thái ban đầu.
06:26
Narrator (Video): The levels are increasing,
123
374000
2000
"Số lượng đang tăng lên,
06:28
the amount of packaging is increasing,
124
376000
2000
lượng thùng dây gói bọc đang tăng lên,
06:30
the "throwaway" concept of living is proliferating,
125
378000
3000
phương châm sống "dùng rồi vứt" đang nhân rộng,
06:33
and it's showing up in the ocean.
126
381000
3000
và tất cả đang được thể hiện trong đại dương."
06:36
Anchor: He offers no hope of cleaning it up.
127
384000
3000
"Ông ấy chẳng có chút hi vọng nào là ta có thể dọn sạch cả.
06:39
Straining the ocean for plastic
128
387000
3000
Lọc nhựa khỏi biển
06:42
would be beyond the budget of any country
129
390000
3000
vượt quá ngân sách của bất kì đất nước nào,
06:45
and it might kill untold amounts of sea life in the process.
130
393000
3000
và quá trình ấy có thể giết chết một lượng sinh vật biển lớn không kể xiết.
06:48
The solution, Moore says, is to stop the plastic at its source:
131
396000
3000
Theo Moore thì giải pháp là chặn nhựa từ gốc:
06:51
stop it on land before it falls in the ocean.
132
399000
4000
ngăn chặn nó từ trên bờ, trước khi nó rơi ra biển.
06:58
And in a plastic-wrapped and packaged world,
133
406000
3000
Và trong một thế giới bọc nhựa, gói túi ni lông,
07:01
he doesn't hold out much hope for that, either.
134
409000
3000
ông cũng chẳng dám hi vọng nhiều vào điều đó.
07:04
This is Brian Rooney for Nightline,
135
412000
2000
Đây là Brian Rooney, kênh Nightline,
07:06
in Long Beach, California.
136
414000
2000
ở Long Beach, California."
07:12
Charles Moore: Thank you.
137
420000
2000
Xin cám ơn.
ABOUT THE SPEAKER
Charles Moore - OceanographerCharles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans.
Why you should listen
A yachting competition across the Pacific led veteran seafarer Charles Moore to discover what some have since deemed the world's largest "landfill" -- actually a huge water-bound swath of floating plastic garbage the size of two Texases. Trapped in an enormous slow whirlpool called the Pacific Gyre, a mostly stagnant, plankton-rich seascape spun of massive competing air currents, this Great Pacific Garbage Patch in some places outweighs even the surface waters' biomass six-to-one.
Moore said after his return voyage, "There were shampoo caps and soap bottles and plastic bags and fishing floats as far as I could see. Here I was in the middle of the ocean, and there was nowhere I could go to avoid the plastic."
Since his discovery, Moore has been analyzing the giant litter patch and its disastrous effects on ocean life. Through the Algalita Marine Research Foundation, he hopes to raise awareness about the problem and find ways to restrict its growth. He's now leading several expeditions to sample plastic fragments across thousands of miles of the Pacific.
Charles Moore | Speaker | TED.com