TEDIndia 2009
Shekhar Kapur: We are the stories we tell ourselves
Shekhar Kapur: Chúng ta là câu chuyện mà chúng ta tự kể
Filmed:
Readability: 3.4
878,088 views
Cảm hứng sáng tạo xuất phát từ đâu? Tại TEDIndia, đạo diễn Hollywood/Bollywood Shekhar Kapur (phim "Elizabeth", "Mr. India") xác định chính xác nguồn gốc của sự sáng tạo: không giới hạn, sự hoảng loạn hoàn toàn,. Ông chia sẽ theo một cách hiệu quả để giải phóng người kể chuyện bên trong bạn.
Shekhar Kapur - Director and writer
Shekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism. Full bio
Shekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So, I was just asked to go and shoot this film called "Elizabeth."
0
0
3000
Tôi được yêu cầu quay một
bộ phim tên là "Elizabeth".
bộ phim tên là "Elizabeth".
00:18
And we're all talking about this great English icon and saying,
1
3000
3000
Chúng tôi đang nói về
một biểu tượng vĩ đại của Anh
một biểu tượng vĩ đại của Anh
"Bà ấy là một phụ nữ tuyệt vời
bà ấy làm được mọi việc
bà ấy làm được mọi việc
00:21
"She's a fantastic woman, she does everything.
2
6000
2000
00:23
How are we going to introduce her?"
3
8000
2000
Chúng ta nên giới thiệu
bà ấy như thế nào?"
bà ấy như thế nào?"
00:25
So we went around the table with the studio and the producers and the writer,
4
10000
2000
Chúng tôi cùng bàn với
đoàn phim, nhà sản xuất, biên kịch,
đoàn phim, nhà sản xuất, biên kịch,
00:27
and they came to me and said, "Shekhar, what do you think?"
5
12000
2000
và họ hỏi tôi: "Shekhar, anh nghĩ sao?"
00:29
And I said, "I think she's dancing."
6
14000
3000
Tôi nói: "Tôi nghĩ bà ấy đang nhảy."
00:32
And I could see everybody looked at me,
7
17000
3000
Và tôi có thể thấy mọi người nhìn tôi,
00:35
somebody said, "Bollywood."
8
20000
2000
một người nói, "Bollywood."
00:37
The other said, "How much did we hire him for?"
9
22000
2000
Người khác nói: "Chúng ta thuê hắn
với giá bao nhiêu nhỉ?"
với giá bao nhiêu nhỉ?"
00:39
And the third said, "Let's find another director."
10
24000
3000
Và người thứ ba nói,
"Hãy đi tìm một đạo diễn khác."
"Hãy đi tìm một đạo diễn khác."
00:42
I thought I had better change.
11
27000
2000
Tôi nghĩ rằng tôi nên thay đổi.
00:44
So we had a lot of discussion on how to introduce Elizabeth,
12
29000
2000
Chúng tôi đã bàn rất nhiều
về cách giới thiệu Elizabeth,
về cách giới thiệu Elizabeth,
00:46
and I said, "OK, maybe I am too Bollywood.
13
31000
3000
và tôi nói: "Ok, có lẽ tôi quá Bollywood.
00:49
Maybe Elizabeth, this great icon, dancing?
14
34000
2000
Có thể Elizabeth, biểu tượng vĩ đại, nhảy?
00:51
What are you talking about?"
15
36000
2000
Tôi đang nói gì vậy?"
00:53
So I rethought the whole thing,
16
38000
2000
Vì thế tôi nghĩ lại toàn bộ mọi chuyện,
00:55
and then we all came to a consensus.
17
40000
2000
và rồi chúng tôi đi đến một kết luận.
00:57
And here was the introduction of this
18
42000
2000
Và đây là đoạn giới thiệu
00:59
great British icon called "Elizabeth."
19
44000
2000
biểu tượng nữ hoàng Anh "Elizabeth."
01:06
Leicester: May I join you, my lady?
20
51000
3000
Leicester: Tôi có thể tham gia
với nàng không, nữ hoàng của tôi?
với nàng không, nữ hoàng của tôi?
01:18
Elizabeth: If it please you, sir.
21
63000
3000
Elizabeth: Nếu điều đó làm ngài vui lòng.
01:21
(Music)
22
66000
3000
(Nhạc)
02:05
Shekhar Kapur: So she was dancing.
23
110000
2000
Shekhar Kapur: Và cô ấy đang nhảy.
02:07
So how many people who saw the film did not get
24
112000
3000
Và có bao nhiêu người xem phim có thể
không hiểu được rằng
không hiểu được rằng
02:10
that here was a woman in love,
25
115000
2000
đây là một người phụ nữ đang yêu,
02:12
that she was completely innocent
26
117000
2000
rằng cô ấy hoàn toàn ngây thơ
02:14
and saw great joy in her life, and she was youthful?
27
119000
3000
nhìn thấy cuộc sống vui vẻ của cô ấy,
sự trẻ trung của cô?
sự trẻ trung của cô?
02:17
And how many of you did not get that?
28
122000
3000
Bao nhiêu người trong các bạn
không hiểu được điều đó?
không hiểu được điều đó?
02:21
That's the power of visual storytelling,
29
126000
2000
Đó là sức mạnh của
kể chuyện bằng hình ảnh,
kể chuyện bằng hình ảnh,
02:23
that's the power of dance, that's the power of music:
30
128000
3000
đó là sức mạnh của nhảy,
sức mạnh của âm nhạc:
sức mạnh của âm nhạc:
02:26
the power of not knowing.
31
131000
3000
sức mạnh của sự mơ hồ
02:29
When I go out to direct a film,
32
134000
2000
Khi tôi đạo diễn một bộ phim,
02:31
every day we prepare too much, we think too much.
33
136000
2000
mỗi ngày chúng tôi chuẩn bị
quá nhiều suy nghĩ quá nhiều
quá nhiều suy nghĩ quá nhiều
02:33
Knowledge becomes a weight upon wisdom.
34
138000
3000
Kiến thức trở thành
gánh nặng đối với trí tuệ.
gánh nặng đối với trí tuệ.
02:36
You know, simple words lost
35
141000
2000
Bạn biết đấy, những từ
đơn giản biến mất
đơn giản biến mất
02:38
in the quicksand of experience.
36
143000
4000
trong vũng cát lún của kinh nghiệm.
02:42
So I come up, and I say,
37
147000
2000
Vì thế tôi nói
02:44
"What am I going to do today?" I'm not going to do what I planned to do,
38
149000
3000
"Hôm nay tôi sẽ làm gì?" Tôi sẽ không
làm điều mà tôi đã lên kế hoạch
làm điều mà tôi đã lên kế hoạch
02:47
and I put myself into absolute panic.
39
152000
3000
tôi đẩy mình vào nỗi sợ hãi cùng cực.
02:50
It's my one way of getting rid of my mind,
40
155000
3000
Đó là cách để tôi thoát khỏi
tâm trí của mình,
tâm trí của mình,
02:53
getting rid of this mind that says,
41
158000
2000
thoát khỏi cái tâm tưởng nói rằng,
02:55
"Hey, you know what you're doing. You know exactly what you're doing.
42
160000
2000
"Hey, anh biết làm gì mà
Anh biết chính xác anh làm gì
Anh biết chính xác anh làm gì
02:57
You're a director, you've done it for years."
43
162000
2000
Anh là đạo diễn, anh đã làm điều
đó bao năm qua."
đó bao năm qua."
02:59
So I've got to get there
44
164000
2000
Và tôi phải trải qua điều đó
03:01
and be in complete panic.
45
166000
2000
trong tâm thế hoàn toàn
hoảng loạn
hoảng loạn
03:03
It's a symbolic gesture. I tear up the script,
46
168000
2000
Đó là một cử chỉ biểu tượng
Tôi xé bản thảo
Tôi xé bản thảo
03:05
I go and I panic myself, I get scared.
47
170000
3000
tôi tự làm mình hoảng loạn, tôi sợ hãi.
03:08
I'm doing it right now; you can watch me. I'm getting nervous,
48
173000
3000
Tôi đang làm điều đó; các bạn có
thể nhìn tôi. Tôi đang lo lắng,
thể nhìn tôi. Tôi đang lo lắng,
03:11
I don't know what to say, I don't know what I'm doing, I don't want to go there.
49
176000
3000
Tôi không biết nói gì, làm gì
tôi không muốn đến phim trường
tôi không muốn đến phim trường
03:14
And as I go there, of course, my A.D. says,
50
179000
2000
Và khi tôi đến, trợ lí tôi bảo rằng
03:16
"You know what you're going to do, sir." I say, "Of course I do."
51
181000
3000
"Anh biết anh sẽ làm gì mà"
Tôi nói: "Tất nhiên là tôi biết".
Tôi nói: "Tất nhiên là tôi biết".
03:20
And the studio executives, they would say,
52
185000
2000
Và cả các giám đốc hãng phim nữa, họ nói:
03:22
"Hey, look at Shekhar. He's so prepared."
53
187000
2000
"Nhìn Shekhar kìa. Anh ấy rất sẵn sàng."
03:24
And inside I've just been listening to Nusrat Fateh Ali Khan
54
189000
2000
Và bên trong thì tôi đang
lắng nghe Nusrat Fateh Ali Khan
lắng nghe Nusrat Fateh Ali Khan
03:26
because he's chaotic.
55
191000
2000
bởi vì anh ấy hỗn loạn.
03:28
I'm allowing myself to go into chaos
56
193000
3000
Tôi cho phép bản thân rơi vào hỗn loạn
03:31
because out of chaos, I'm hoping some moments of truth will come.
57
196000
3000
bởi vì từ hỗn loạn, tôi hi vọng
thời khắc của sự thật sẽ đến
thời khắc của sự thật sẽ đến
03:35
All preparation is preparation.
58
200000
2000
Mọi sự chuẩn bị đều chỉ là chuẩn bị.
03:37
I don't even know if it's honest.
59
202000
2000
Tôi còn không biết chúng
có đúng không
có đúng không
03:39
I don't even know if it's truthful.
60
204000
2000
Tôi cũng không biết chúng
có thật không.
có thật không.
03:41
The truth of it all comes on the moment, organically,
61
206000
3000
Sự thật xảy ra trong
một khoảnh khắc
một khoảnh khắc
03:44
and if you get five great moments
62
209000
2000
và nếu bạn có được năm thời khác tuyệt vời
03:46
of great, organic stuff
63
211000
2000
của những thứ lớn lao, có hệ thống
03:48
in your storytelling, in your film,
64
213000
2000
trong cách kể chuyện của bạn,
trong bộ phim của bạn
trong bộ phim của bạn
03:50
your film, audiences will get it.
65
215000
2000
thì bộ phim đó, khán giả sẽ hiểu được.
03:52
So I'm looking for those moments, and I'm standing there
66
217000
2000
Và thế là tôi tìm kiếm những
thời khắc đó, tôi ở đây
thời khắc đó, tôi ở đây
03:54
and saying, "I don't know what to say."
67
219000
2000
và nói: "Tôi không biết phải nói gì."
03:56
So, ultimately, everybody's looking at you,
68
221000
2000
Và cuối cùng thì mọi người nhìn bạn,
03:58
200 people at seven in the morning
69
223000
2000
200 người lúc 7 giờ sáng
04:00
who got there at quarter to seven, and you arrived at seven,
70
225000
2000
họ đã có mặt lúc 7 giờ kém 15
bạn xuất hiện lúc 7 giờ
bạn xuất hiện lúc 7 giờ
04:02
and everybody's saying,
71
227000
2000
và mọi người nói,
04:04
"Hey. What's the first thing? What's going to happen?"
72
229000
2000
"Này, điều đầu tiên là gì?
Cái gì sẽ diễn ra?"
Cái gì sẽ diễn ra?"
04:06
And you put yourself into a state of panic
73
231000
2000
Và bạn đẩy mình vào tình trạng hoảng loạn
04:08
where you don't know, and so you don't know.
74
233000
3000
khi bạn không biết,
và thế là bạn không biết.
và thế là bạn không biết.
04:11
And so, because you don't know,
75
236000
2000
Và vì bạn không biết,
04:13
you're praying to the universe because you're praying to the universe
76
238000
3000
bạn cầu nguyện với vũ trụ
và vì bạn cầu nguyện với vũ trụ
và vì bạn cầu nguyện với vũ trụ
04:16
that something -- I'm going to try and access the universe
77
241000
3000
một điều gì đó -- Tôi sẽ
thử và tiếp cận với vũ trụ
thử và tiếp cận với vũ trụ
04:19
the way Einstein -- say a prayer --
78
244000
2000
cách mà Einstein, cứ cho là
người cầu nguyện đi,
người cầu nguyện đi,
04:21
accessed his equations,
79
246000
2000
tiếp cận các phương trình của ông,
04:23
the same source. I'm looking for the same source
80
248000
3000
cùng một nguồn. Tôi đang
tìm kiếm cùng một nguồn
tìm kiếm cùng một nguồn
04:26
because creativity comes from absolutely the same source
81
251000
2000
bởi vì sự sáng tạo có cùng một nguồn
04:28
that you meditate somewhere outside yourself,
82
253000
2000
bạn trầm tư ở đâu đó
ở ngoài chính bạn,
ở ngoài chính bạn,
04:30
outside the universe.
83
255000
2000
bên ngoài vũ trụ.
04:32
You're looking for something that comes and hits you.
84
257000
2000
Bạn chờ điều gì đó đến và đánh trúng bạn.
Khi nó chưa đánh trúng thì bạn sẽ
không thể quay được cảnh đầu tiên
không thể quay được cảnh đầu tiên
04:34
Until that hits you, you're not going to do the first shot.
85
259000
2000
04:36
So what do you do?
86
261000
2000
Vậy bạn làm gì?
Cate nói: "Shekhar, anh
muốn tôi phải làm gì?"
muốn tôi phải làm gì?"
04:38
So Cate says, "Shekhar, what do you want me to do?"
87
263000
2000
04:40
And I say, "Cate, what do you want to do?" (Laughter)
88
265000
3000
Và tôi nói: "Cate, chị
muốn làm gì?" (Cười)
muốn làm gì?" (Cười)
"Chị là một diễn viên tài năng, và tôi
muốn tạo cơ hội cho các diễn viên của mình
muốn tạo cơ hội cho các diễn viên của mình
04:43
"You're a great actor, and I like to give to my actors --
89
268000
3000
04:46
why don't you show me what you want to do?"
90
271000
2000
sao chị không nói
tôi xem chị muốn làm gì?"
tôi xem chị muốn làm gì?"
04:48
(Laughter)
91
273000
2000
(Cười)
04:50
What am I doing? I'm trying to buy time.
92
275000
2000
Tôi đang làm gì?
Tôi đang cố kéo thời gian
Tôi đang cố kéo thời gian
04:52
I'm trying to buy time.
93
277000
2000
Tôi đang cố kéo dài thời gian.
04:54
So the first thing about storytelling that I learned,
94
279000
2000
Vì thế điều đâu tiên về cách
kể chuyện mà tôi học được,
kể chuyện mà tôi học được,
04:56
and I follow all the time is: Panic.
95
281000
2000
và tôi luôn tuân theo
chính là: Hoảng loạn
chính là: Hoảng loạn
04:58
Panic is the great access of creativity
96
283000
3000
Hoảng loạn là một cách tốt
để tiếp cận sự sáng tạo
để tiếp cận sự sáng tạo
05:01
because that's the only way to get rid of your mind.
97
286000
2000
vì đó là cách duy nhất để
thoát khỏi tâm trí của bạn.
thoát khỏi tâm trí của bạn.
05:03
Get rid of your mind.
98
288000
2000
Thoát ra khỏi tâm trí bạn.
05:05
Get out of it, get it out.
99
290000
2000
Thoát khỏi nó, thoát ra.
05:07
And let's go to the universe because
100
292000
2000
Và hãy đến vũ trụ, bởi vì
05:09
there's something out there that is more
101
294000
2000
có điều gì đó ở ngoài kia
05:11
truthful than your mind,
102
296000
2000
còn thật hơn cả tâm trí bạn,
05:13
that is more truthful than your universe.
103
298000
2000
thật hơn cả vũ trụ của bạn.
05:15
[unclear], you said that yesterday. I'm just repeating it
104
300000
2000
bạn đã nói điều đó hôm qua.
Tôi chỉ đang nhắc lại
Tôi chỉ đang nhắc lại
05:17
because that's what I follow constantly
105
302000
2000
vì đó là điều tôi luôn tuân theo
05:19
to find the shunyata somewhere, the emptiness.
106
304000
3000
để tìm kiếm "shunyata", sự trống rỗng.
05:22
Out of the emptiness comes a moment of creativity.
107
307000
3000
Từ sự trỗng rỗng nảy
sinh thời khắc sáng tạo.
sinh thời khắc sáng tạo.
05:25
So that's what I do.
108
310000
2000
Đó là điều tôi làm.
05:27
When I was a kid -- I was about eight years old.
109
312000
2000
Khi tôi còn là một đứa
trẻ - khoảng 8 tuổi
trẻ - khoảng 8 tuổi
05:29
You remember how India was. There was no pollution.
110
314000
3000
Bạn vẫn còn nhớ Ấn Độ khi đó.
Không có ô nhiễm.
Không có ô nhiễm.
05:32
In Delhi, we used to live -- we used to call it a chhat or the khota.
111
317000
4000
Tại Delhi, nơi tôi từng sống -
tôi gọi nó là chhat hoặc khota.
tôi gọi nó là chhat hoặc khota.
05:36
Khota's now become a bad word. It means their terrace --
112
321000
3000
Khota giờ đây đã trở thành một từ xấu
Nó có nghĩa là ban công của họ
Nó có nghĩa là ban công của họ
05:39
and we used to sleep out at night.
113
324000
2000
mà tôi từng ngủ khi đêm đến
05:41
At school I was being just taught about physics,
114
326000
2000
Ở trường, tôi được dạy về vật lý,
05:43
and I was told that
115
328000
3000
và tôi được bảo rằng
05:46
if there is something that exists,
116
331000
2000
nếu một thứ gì tồn tại
05:48
then it is measurable.
117
333000
3000
thì nó có để đo đạc được.
05:51
If it is not measurable,
118
336000
2000
Nếu nó không thể đo đạc được
05:53
it does not exist.
119
338000
2000
thì nó không tồn tại.
05:55
And at night I would lie out, looking at the unpolluted sky,
120
340000
3000
Và đêm đến, tôi nằm ở ngoài
ngắm nhìn bầu trời không ô nhiễm,
ngắm nhìn bầu trời không ô nhiễm,
05:58
as Delhi used to be at that time when I was a kid,
121
343000
3000
Delhi đã từng như thế khi
tôi còn là một đứa trẻ,
tôi còn là một đứa trẻ,
06:01
and I used to stare at the universe and say,
122
346000
3000
và tôi đã ngắm nhìn vũ trụ và nói:
06:04
"How far does this universe go?"
123
349000
2000
"Vũ trụ này trải dài đến đâu nhỉ?"
06:06
My father was a doctor.
124
351000
2000
Cha tôi là bác sỹ.
06:08
And I would think, "Daddy, how far does the universe go?"
125
353000
3000
Và tôi hỏi: "Cha ơi, vũ trụ
trải dài đến đâu?"
trải dài đến đâu?"
06:11
And he said, "Son, it goes on forever."
126
356000
3000
Và ông nói: "Con trai ạ,
vũ trại trải dài vô tận."
vũ trại trải dài vô tận."
06:14
So I said, "Please measure forever
127
359000
3000
Thế là tôi nói: "Hãy đo sự vô tận đó
06:17
because in school they're teaching me
128
362000
2000
vì ở trường, con được dạy rằng
06:19
that if I cannot measure it, it does not exist.
129
364000
3000
nếu không thể đo nó
thì nó không tồn tại.
thì nó không tồn tại.
06:22
It doesn't come into my frame of reference."
130
367000
3000
Nó không nằm trong hệ quy chiếu của con."
06:25
So, how far does eternity go?
131
370000
2000
Vậy, sự vô tận trải dài đến đâu?
06:27
What does forever mean?
132
372000
2000
Và mãi mãi có nghĩa là gì?
06:29
And I would lie there crying at night
133
374000
3000
Đêm đến, tôi sẽ nằm đó mà khóc
06:32
because my imagination could not touch creativity.
134
377000
3000
bởi trí tưởng tượng của tôi
không thể chạm tới sự sáng tạo.
không thể chạm tới sự sáng tạo.
06:35
So what did I do?
135
380000
2000
Vậy tôi đã làm gì?
06:37
At that time, at the tender age of seven,
136
382000
2000
Lúc đó, khi mới bảy tuổi,
06:39
I created a story.
137
384000
2000
tôi đã sáng tác ra một câu chuyện.
06:41
What was my story?
138
386000
2000
Câu chuyện của tôi là gì?
06:43
And I don't know why, but I remember the story.
139
388000
3000
Tôi không biết tại sao, nhưng tôi
vẫn nhớ câu chuyện đó.
vẫn nhớ câu chuyện đó.
06:46
There was a woodcutter
140
391000
2000
Có một người tiều phu
06:48
who's about to take his ax and chop a piece of wood,
141
393000
3000
chuẩn bị cầm rìu và chặt một mẩu gỗ
06:51
and the whole galaxy is one atom of that ax.
142
396000
4000
và toàn bộ thiên hà là một
phân tử của chiếc rìu đó.
phân tử của chiếc rìu đó.
06:56
And when that ax hits that piece of wood,
143
401000
3000
Và khi chiếc rìu đó chạm vào miếng gỗ,
06:59
that's when everything will destroy
144
404000
2000
đó là lúc mọi thứ bị hủy diệt
07:01
and the Big Bang will happen again.
145
406000
2000
và Big Bang sẽ lại xảy ra.
07:03
But all before that there was a woodcutter.
146
408000
2000
Nhưng trước khi điều đó xảy ra
thì có một người tiều phu
thì có một người tiều phu
07:05
And then when I would run out of that story,
147
410000
2000
Và khi tôi hết ý tưởng cho câu chuyện đó,
07:07
I would imagine that woodcutter's universe
148
412000
3000
tôi hình dung rằng vũ trụ
của người tiều phu
của người tiều phu
07:10
is one atom in the ax of another woodcutter.
149
415000
3000
là một phân tử trong chiếc rìu
của một người tiều phu khác.
của một người tiều phu khác.
07:13
So every time, I could tell my story again and again
150
418000
3000
Thế là tôi lại có thể
kể đi kể lại câu chuyện của mình
kể đi kể lại câu chuyện của mình
07:16
and get over this problem,
151
421000
2000
và giải quyết được vấn đề này,
07:18
and so I got over the problem.
152
423000
3000
thế là tôi giải quyết được vấn đề.
07:21
How did I do it? Tell a story.
153
426000
3000
Tôi đã làm thế nào? Kể một câu chuyện.
07:24
So what is a story?
154
429000
2000
Câu chuyện là gì?
07:26
A story is our -- all of us --
155
431000
3000
Câu chuyện của chúng ta --
tất cả chúng ta --
tất cả chúng ta --
07:29
we are the stories we tell ourselves.
156
434000
3000
chúng ta là những câu chuyện
chúng ta tự kể cho bản thân mình.
chúng ta tự kể cho bản thân mình.
07:32
In this universe, and this existence,
157
437000
4000
Trong vũ trụ này, trong sự tồn tại này
07:36
where we live with this duality
158
441000
2000
nơi chúng ta sống với tính đối ngẫu
07:38
of whether we exist or not
159
443000
2000
về việc tồn tại hay không tồn tại
07:40
and who are we,
160
445000
2000
rằng chúng ta là ai,
07:42
the stories we tell ourselves are the stories
161
447000
3000
những câu chuyện mà chúng ta
tự kể là những câu chuyện
tự kể là những câu chuyện
07:45
that define the potentialities
162
450000
2000
định nghĩa tiềm năng
07:47
of our existence.
163
452000
2000
của sự tồn tại của chúng ta.
07:49
We are the stories we tell ourselves.
164
454000
3000
Chúng ta là những câu chuyện
mà chúng ta tự mình kể.
mà chúng ta tự mình kể.
Điều đó cũng rộng lớn như
khi chúng ta nhìn vào câu chuyện.
khi chúng ta nhìn vào câu chuyện.
07:54
So that's as wide as we look at stories.
165
459000
2000
07:56
A story is the relationship
166
461000
2000
Một câu chuyện là mối quan hệ
07:58
that you develop between who you are,
167
463000
4000
mà bạn phát triển giữa việc bạn là ai
08:02
or who you potentially are,
168
467000
2000
hoặc bạn có thể là ai,
08:04
and the infinite world, and that's our mythology.
169
469000
3000
và thế giới bất tận, và đó là
thần thoại của chúng ta.
thần thoại của chúng ta.
08:07
We tell our stories,
170
472000
3000
Chúng ta kể câu chuyện của mình
08:10
and a person without a story does not exist.
171
475000
3000
và một con người không có
câu chuyện thì không tồn tại.
câu chuyện thì không tồn tại.
08:13
So Einstein told a story
172
478000
3000
Einstein kể một câu chuyện
08:16
and followed his stories and came up with theories
173
481000
3000
và theo đuổi những câu chuyện của ông
và nảy ra những lý thuyết
và nảy ra những lý thuyết
08:19
and came up with theories and then came up with his equations.
174
484000
3000
và nảy ra những lý thuyết và rồi
nảy ra những phương trình.
nảy ra những phương trình.
08:22
Alexander had a story that his mother used to tell him,
175
487000
3000
Alexander có một câu chuyện mà
mẹ ông từng kể cho ông nghe
mẹ ông từng kể cho ông nghe
08:25
and he went out to conquer the world.
176
490000
2000
và rồi ông đi chinh phục thế giới.
08:27
We all, everybody, has a story that they follow.
177
492000
3000
Tất cả chúng ta, mỗi người đều
có một câu chuyện mà ta theo đuổi
có một câu chuyện mà ta theo đuổi
08:30
We tell ourselves stories.
178
495000
2000
Chúng ta kể cho mình những câu chuyện.
08:32
So, I will go further, and I say,
179
497000
3000
Vậy, tôi sẽ đi sâu hơn
vào vấn đề, và tôi sẽ nói:
vào vấn đề, và tôi sẽ nói:
08:35
"I tell a story, and therefore I exist."
180
500000
2000
"Tôi kể một câu chuyện
và vì thế mà tôi tồn tại."
và vì thế mà tôi tồn tại."
08:37
I exist because there are stories,
181
502000
2000
Tôi tồn tại vì có những câu chuyện,
08:39
and if there are no stories, we don't exist.
182
504000
2000
nếu không có câu chuyện
chúng ta không tồn tại.
chúng ta không tồn tại.
08:41
We create stories to define our existence.
183
506000
3000
Chúng ta sáng tác ra câu chuyện
để định nghĩa sự tồn tại.
để định nghĩa sự tồn tại.
08:44
If we do not create the stories,
184
509000
2000
Nếu ta không
tạo ra câu chuyện
tạo ra câu chuyện
08:46
we probably go mad.
185
511000
3000
thì có lẽ chúng ta sẽ phát điên mất.
08:49
I don't know; I'm not sure, but that's what I've done all the time.
186
514000
3000
Tôi không biết; tôi không chắc,
nhưng đó là điều mà tôi luôn luôn làm.
nhưng đó là điều mà tôi luôn luôn làm.
08:52
Now, a film.
187
517000
4000
Và giờ, bộ phim.
08:56
A film tells a story.
188
521000
2000
Một bộ phim kể về một câu chuyện.
08:58
I often wonder when I make a film -- I'm thinking of making a film of the Buddha --
189
523000
3000
Tôi hay tự hỏi khi tôi làm một bộ phim
Tôi muốn làm một bộ phim về Đức Phật
Tôi muốn làm một bộ phim về Đức Phật
09:01
and I often wonder: If Buddha had all the elements
190
526000
4000
và tôi thường tự hỏi: Nếu Phật
có tất cả những yếu tố
có tất cả những yếu tố
09:05
that are given to a director --
191
530000
2000
được ban tặng cho một đạo diễn --
09:07
if he had music, if he had visuals, if he had a video camera --
192
532000
3000
nếu Đức Phật có âm nhạc, có hình ảnh,
có một chiếc máy quay --
có một chiếc máy quay --
09:10
would we get Buddhism better?
193
535000
2000
thì chúng ta có hiểu Đạo Phật hơn không?
09:12
But that puts some kind of burden on me.
194
537000
2000
Nhưng suy nghĩ đó phần nào
tạo ra áp lực đối với tôi
tạo ra áp lực đối với tôi
09:14
I have to tell a story
195
539000
2000
Tôi cần phải kể một câu chuyện
09:16
in a much more elaborate way,
196
541000
2000
theo một cách tỉ mỉ hơn,
09:18
but I have the potential.
197
543000
2000
nhưng tôi có tiềm năng.
09:20
It's called subtext.
198
545000
2000
Nó được gọi là ẩn ý.
09:22
When I first went to Hollywood, they said --
199
547000
2000
Khi tôi lần đầu đến Hollywood, họ nói --
09:24
I used to talk about subtext, and my agent came to me,
200
549000
2000
khi ấy tôi nói về ẩn ý
và người đại diện của tôi nói:
và người đại diện của tôi nói:
09:26
"Would you kindly not talk about subtext?"
201
551000
3000
"Anh có thể vui lòng không nói
về ẩn ý được không?"
về ẩn ý được không?"
Tôi hỏi "Tại sao" Anh ấy nói:
"Sẽ không ai cho anh làm phim
"Sẽ không ai cho anh làm phim
09:29
And I said, "Why?" He said, "Because nobody is going to give you a film
202
554000
2000
09:31
if you talk about subtext.
203
556000
2000
nếu anh cứ nói về ẩn ý.
09:34
Just talk about plot
204
559000
2000
Chỉ cần nói về cốt truyện
09:36
and say how wonderful you'll shoot the film,
205
561000
2000
và nói rằng anh quay phim giỏi như thế nào
09:38
what the visuals will be."
206
563000
2000
và hình ảnh trông như thế nào."
09:40
So when I look at a film,
207
565000
2000
Vì thế, khi tôi nhìn vào một bộ phim
09:42
here's what we look for:
208
567000
2000
thì tôi tìm kiếm những điều sau:
09:44
We look for a story on the plot level,
209
569000
3000
Chúng tôi tìm kiếm một
câu chuyện về mặt cốt truyện
câu chuyện về mặt cốt truyện
09:47
then we look for a story
210
572000
2000
thay vì tìm kiếm một câu chuyện
09:49
on the psychological level,
211
574000
2000
về mặt tâm lý
09:51
then we look for a story on the political level,
212
576000
3000
rồi chúng tôi tìm một
câu chuyện về mặt chính trị,
câu chuyện về mặt chính trị,
09:54
then we look at a story
213
579000
2000
rồi chúng tôi nhìn nhận một câu chuyện
09:56
on a mythological level.
214
581000
2000
về mặt thần thoại.
09:58
And I look for stories on each level.
215
583000
2000
Và tôi tìm kiếm những
câu chuyện ở mỗi mặt.
câu chuyện ở mỗi mặt.
10:00
Now, it is not necessary
216
585000
2000
Lúc này thì các câu chuyện
10:02
that these stories agree with each other.
217
587000
3000
không nhất thiết phải thống nhất với nhau.
10:05
What is wonderful is,
218
590000
2000
Điều tuyệt vời là
10:07
at many times, the stories will contradict with each other.
219
592000
4000
có những lúc các câu chuyện
sẽ mâu thuẫn với nhau.
sẽ mâu thuẫn với nhau.
Khi tôi làm việc với Rahman
một nhà soạn nhạc vĩ đại
một nhà soạn nhạc vĩ đại
10:11
So when I work with Rahman who's a great musician,
220
596000
2000
10:13
I often tell him, "Don't follow what the script already says.
221
598000
4000
tôi thường nói với anh ấy:
"Đừng theo những gì kịch bản nói.
"Đừng theo những gì kịch bản nói.
10:17
Find that which is not.
222
602000
2000
Hãy tìm kiếm những gì kịch bản không nói.
10:19
Find the truth for yourself,
223
604000
2000
Anh hãy tự mình tìm ra sự thật
10:21
and when you find the truth for yourself,
224
606000
2000
và khi anh tự tìm thấy sự thật
thì sẽ có sự thật ở trong đó,
nhưng nó có thể mâu thuẫn với kịch bản,
nhưng nó có thể mâu thuẫn với kịch bản,
10:23
there will be a truth in it, but it may contradict the plot,
225
608000
2000
10:25
but don't worry about it."
226
610000
2000
nhưng đừng lo lắng về điều đó.
Phần tiếp theo của "Elizabeth",
"Thời Đại Hoàng Kim".
"Thời Đại Hoàng Kim".
10:29
So, the sequel to "Elizabeth," "Golden Age."
227
614000
3000
Khi tôi làm phần tiếp theo
của "Elizabeth" thì nhà biên kịch
của "Elizabeth" thì nhà biên kịch
10:32
When I made the sequel to "Elizabeth," here was a story that
228
617000
2000
10:34
the writer was telling:
229
619000
2000
đã viết câu chuyện như sau:
10:36
A woman who was threatened
230
621000
3000
Một người phụ nữ bị đe doạ
10:39
by Philip II
231
624000
2000
bởi Philip II
10:41
and was going to war,
232
626000
2000
và chuẩn bị tham chiến,
10:43
and was going to war, fell in love with Walter Raleigh.
233
628000
2000
chuẩn bị tham chiến
rồi đem lòng yêu Walter Raleigh.
rồi đem lòng yêu Walter Raleigh.
10:45
Because she fell in love with Walter Raleigh,
234
630000
3000
Bởi vì bà đem lòng yêu Walter Raleigh
10:48
she was giving up the reasons she was a queen,
235
633000
2000
nên bà từ bỏ những lý lẽ của một nữ hoàng,
10:50
and then Walter Raleigh
236
635000
2000
và rồi Walter Raleigh
10:52
fell in love with her lady in waiting,
237
637000
2000
yêu thị nữ của bà,
10:54
and she had to decide whether she was a queen going to war
238
639000
2000
và bà phải quyết định liệu
bà là nữ hoàng tham chiến
bà là nữ hoàng tham chiến
10:56
or she wanted...
239
641000
3000
hay bà muốn ...
11:00
Here's the story I was telling:
240
645000
3000
Đây là câu chuyện mà tôi kể:
11:03
The gods up there,
241
648000
2000
Các thần linh ở trên cao,
11:05
there were two people.
242
650000
2000
có hai con người.
11:07
There was Philip II, who was divine
243
652000
3000
Một người là Philip II,
1 người toàn năng
1 người toàn năng
11:10
because he was always praying,
244
655000
3000
bởi vì ông luôn cầu nguyện,
11:13
and there was Elizabeth, who was divine,
245
658000
2000
và kia là Elizabeth, cũng toàn năng
11:15
but not quite divine because she thought she was divine,
246
660000
2000
nhưng không hoàn toàn,
bởi vì bà cho rằng mình toàn năng
bởi vì bà cho rằng mình toàn năng
11:17
but the blood of being mortal flowed in her.
247
662000
3000
nhưng dòng máu trần tục
vẫn chảy trong người bà.
vẫn chảy trong người bà.
11:20
But the divine one was unjust,
248
665000
3000
Nhưng người toàn năng kìa
không chính nghĩa,
không chính nghĩa,
11:23
so the gods said,
249
668000
2000
vì thế các vị thần nói:
11:25
"OK, what we need to do is
250
670000
2000
"Được rồi, việc chúng ta cần làm
11:27
help the just one."
251
672000
3000
là giúp người chính nghĩa."
11:30
And so they helped the just one.
252
675000
2000
Và vì thế họ giúp người chính nghĩa.
11:32
And what they did was, they sent Walter Raleigh down
253
677000
3000
Và điều mà họ làm là
sai Walter Raleigh xuống
sai Walter Raleigh xuống
11:35
to physically separate her mortal self
254
680000
3000
để tách phần trần tục của Elizabeth
11:38
from her spirit self.
255
683000
2000
khỏi phần toàn năng của bà.
11:40
And the mortal self was the girl
256
685000
2000
Và phần trần tục là người phụ nữ
11:42
that Walter Raleigh was sent,
257
687000
2000
mà Walter Raleigh nhận được,
11:44
and gradually he separated her
258
689000
3000
và dần dần ông tách khỏi bà
11:47
so she was free to be divine.
259
692000
2000
và bà được tự do làm người toàn năng.
11:49
And the two divine people fought,
260
694000
2000
Và thế là hai con người
toàn năng đánh nhau
toàn năng đánh nhau
11:51
and the gods were on the side of divinity.
261
696000
2000
và các thần linh đứng về phía toàn năng.
11:53
Of course, all the British press got really upset.
262
698000
3000
Dĩ nhiên, tất cả báo chí Anh
đều thực sự thất vọng.
đều thực sự thất vọng.
11:57
They said, "We won the Armada."
263
702000
3000
Họ nói: "Chúng ta đã thắng trận Armada."
12:00
But I said, "But the storm won the Armada.
264
705000
2000
Nhưng tôi nói: "Nhưng cơn bão
thắng trận Armada.
thắng trận Armada.
12:02
The gods sent the storm."
265
707000
2000
Các thần linh đã đem cơn bảo đến."
12:04
So what was I doing?
266
709000
2000
Vậy tôi đã làm gì thế?
12:06
I was trying to find a mythic reason
267
711000
2000
Tôi đang tìm một lý do mang
màu sắc thần thoại
màu sắc thần thoại
12:08
to make the film.
268
713000
2000
để làm phim.
12:10
Of course, when I asked Cate Blanchett, I said, "What's the film about?"
269
715000
3000
Dĩ nhiên, khi tôi hỏi Cate Blanchett:
"Bộ phim này nói về gì?"
"Bộ phim này nói về gì?"
12:13
She said, "The film's about a woman
270
718000
2000
Cô ấy nói " Bộ phim nói
về một người phụ nữ
về một người phụ nữ
12:15
coming to terms with growing older."
271
720000
3000
chấp nhận với viễn cảnh trở nên già đi."
12:18
Psychological.
272
723000
2000
Về mặt tâm lý.
12:20
The writer said "It's about history, plot."
273
725000
3000
Nhà biên kịch nói: "Nó nói về
lịch sử, về mặt cốt chuyện."
lịch sử, về mặt cốt chuyện."
12:23
I said "It's about mythology,
274
728000
2000
Tôi nói: "Nó nói về thần thoại,
12:25
the gods."
275
730000
2000
các vị thần."
12:27
So let me show you a film --
276
732000
2000
Vậy tôi sẽ cho các bạn xem một bộ phim --
12:29
a piece from that film --
277
734000
2000
một trích đoạn từ bộ phim --
12:31
and how a camera also --
278
736000
2000
và cách chiếc máy quay hoạt động --
12:33
so this is a scene, where in my mind,
279
738000
2000
và đây là cảnh đó, mà tôi cho rằng
12:35
she was at the depths of mortality.
280
740000
3000
Elizabeth đang ở chìm trong sự trần tục.
12:38
She was discovering what mortality actually means,
281
743000
3000
Bà đang khám phá ý nghĩa
thực sự của sự trần tục,
thực sự của sự trần tục,
12:41
and if she is at the depths of mortality,
282
746000
3000
và nếu bà đang chìm trong cái sự trần tục,
12:44
what really happens.
283
749000
2000
thì điều gì thực sự xảy ra.
12:46
And she's recognizing the dangers of mortality
284
751000
2000
Và bà đang nhận ra
mối nguy hiểm của sự trần tục
mối nguy hiểm của sự trần tục
12:48
and why she should break away from mortality.
285
753000
3000
và tại sao bà cần thoát khỏi sự trần tục.
12:51
Remember, in the film, to me,
286
756000
2000
Xin hãy nhớ rằng
đối với tôi thì trong phim
đối với tôi thì trong phim
12:53
both her and her lady in waiting
287
758000
2000
cả Elizabeth và người tỳ nữ của bà
12:55
were parts of the same body,
288
760000
2000
là hai phần của cùng một cơ thể,
12:57
one the mortal self
289
762000
2000
một là phần trần tục
12:59
and one the spirit self.
290
764000
3000
một là phần linh thiêng.
13:02
So can we have that second?
291
767000
2000
Chúng ta có thể xem một lúc được không?
13:04
(Music)
292
769000
2000
(Nhạc)
13:06
Elizabeth: Bess?
293
771000
2000
Elizabeth: Bess?
13:10
Bess?
294
775000
2000
Bess?
13:13
Bess Throckmorton?
295
778000
2000
Bess Throckmorton?
13:20
Bess: Here, my lady.
296
785000
2000
Bess: Tôi đây, thưa lệnh bà.
13:22
Elizabeth: Tell me, is it true?
297
787000
2000
Elizabeth: Hãy cho ta biết, có thật không?
13:24
Are you with child?
298
789000
3000
Có thật là ngươi có con không?
13:28
Are you with child?
299
793000
2000
Ngươi có con không?
13:30
Bess: Yes, my lady.
300
795000
2000
Bess: Vâng, thưa nữ hoàng.
13:32
Elizabeth: Traitorous.
301
797000
3000
Elizabeth: Quân phản bội.
13:35
You dare to keep secrets from me?
302
800000
2000
Người dám giấu bí mật đó với ta sao?
13:37
You ask my permission before you rut,
303
802000
3000
Ngươi phải hỏi ý kiến của ta
trước khi ngươi làm,
trước khi ngươi làm,
13:40
before you breed.
304
805000
2000
trước khi người sinh nở.
13:42
My bitches wear my collars.
305
807000
2000
Các nữ tỳ của ta đêu đeo huy hiệu của ta.
13:44
Do you hear me? Do you hear me?
306
809000
2000
Ngươi có nghe không?
Ngươi có nghe không?
Ngươi có nghe không?
13:46
Walsingham: Majesty. Please, dignity. Mercy.
307
811000
3000
Walsingham: Thưa nữ hoàng.
Xin hãy khoan hồng.
Xin hãy khoan hồng.
13:49
Elizabeth: This is no time for mercy, Walsingham.
308
814000
3000
Elizabeth: Walsingham, đây
không phải là lúc khoan hồng.
không phải là lúc khoan hồng.
Ngươi hãy tìm gã anh em phản bội của ngươi
và để ta tự giải quyết việc của mình
và để ta tự giải quyết việc của mình
13:52
You go to your traitor brother and leave me to my business.
309
817000
3000
13:55
Is it his?
310
820000
2000
Có phải của chàng không?
13:57
Tell me. Say it. Is the child his? Is it his?
311
822000
3000
Nói ta biết. Đứa trẻ có phải con
chàng không? Có phải không?
chàng không? Có phải không?
14:00
Bess: Yes.
312
825000
2000
Bess: Vâng.
14:02
My lady,
313
827000
2000
Thưa nữ hoàng,
14:04
it is my husband's child.
314
829000
3000
đó là con của chồng tì nữ.
14:09
Elizabeth: Bitch! (Cries)
315
834000
3000
Elizabeth: Đồ khốn! (Gào lên)
14:12
Raleigh: Majesty.
316
837000
2000
Raleigh: Thưa nữ hoàng.
14:14
This is not the queen I love and serve.
317
839000
3000
Đây không phải là nữ hoàng mà
tôi vẫn yêu mến và phục vụ.
tôi vẫn yêu mến và phục vụ.
14:22
Elizabeth: This man has seduced a ward of the queen,
318
847000
3000
Elizabeth: Gã này có quyến rũ
một người hầu của nữ hoàng,
một người hầu của nữ hoàng,
14:25
and she has married without royal consent.
319
850000
3000
và cô ta đã cưới hắn mà
không có sự chấp thuận của hoàng gia.
không có sự chấp thuận của hoàng gia.
14:29
These offenses are punishable by law. Arrest him.
320
854000
3000
Những tội lỗi này phải bị trừng trị
theo pháp luật. Bắt hắn.
theo pháp luật. Bắt hắn.
14:33
Go.
321
858000
2000
Làm đi.
14:39
You no longer have the queen's protection.
322
864000
3000
Ngươi không còn được nữ hoàng bảo vệ nữa.
14:43
Bess: As you wish, Majesty.
323
868000
3000
Bess: Như ý muốn ngài, nữ hoàng.
14:46
Elizabeth: Get out! Get out! Get out!
324
871000
3000
Elizabeth: Cút ngay! Cút ngay! Cút ngay
14:53
Get out.
325
878000
2000
Cút ngay.
14:55
(Music)
326
880000
3000
(Nhạc)
15:16
Shekhar Kapur: So, what am I trying to do here?
327
901000
3000
Shakhar Kapur: Vậy tôi đang làm gì đây?
15:20
Elizabeth has realized,
328
905000
2000
Elizabeth đã nhận ra,
15:22
and she's coming face-to-face
329
907000
2000
và bà đang đối mặt với
15:24
with her own sense of jealousy,
330
909000
2000
ý thức về sự ghen tuông
15:26
her own sense of mortality.
331
911000
2000
ý thức về sự trần tục.
15:28
What am I doing with the architecture?
332
913000
3000
Tôi đang làm gì với cấu trúc thế này?
15:31
The architecture is telling a story.
333
916000
2000
Cấu trúc đang kể một câu chuyện.
15:33
The architecture is telling a story
334
918000
2000
Cấu trúc đang kể một câu chuyện
về việc làm sao một người,
ngay cả khi là người phụ nữ quyền lực nhất
ngay cả khi là người phụ nữ quyền lực nhất
15:35
about how, even though she's the most powerful woman
335
920000
2000
15:37
in the world at that time,
336
922000
2000
thế giới vào thời điểm đó,
15:39
there is the other, the architecture's bigger.
337
924000
3000
thì vẫn có người khác lớn hơn.
15:43
The stone is bigger than her because stone is an organic.
338
928000
2000
Hòn đá lớn hơn bà bởi
vì hòn đá là vật hữu cơ.
vì hòn đá là vật hữu cơ.
15:45
It'll survive her.
339
930000
2000
Nó sẽ sống lâu hơn bà.
15:47
So it's telling you, to me, stone is part of her destiny.
340
932000
3000
Vậy câu chuyện muốn nói với bạn, theo
tôi, hòn đá là một phần định mệnh của bà.
tôi, hòn đá là một phần định mệnh của bà.
15:51
Not only that, why is the camera looking down?
341
936000
3000
Không chỉ có vậy, tại sao
máy quay lại nhìn xuống?
máy quay lại nhìn xuống?
15:54
The camera's looking down at her because she's in the well.
342
939000
3000
Máy quay đang nhìn xuống bà
vì bà đang ở trong cái giếng.
vì bà đang ở trong cái giếng.
15:57
She's in the absolute well
343
942000
2000
Bà đang ở trong cái giếng tuyệt đối
15:59
of her own sense of being mortal.
344
944000
3000
của ý thức về sự trần tục .
16:02
That's where she has to pull herself out
345
947000
3000
Đó là lúc bà phải kéo mình
16:05
from the depths of mortality,
346
950000
2000
khỏi vũng lầy của sự trần tục,
16:07
come in, release her spirit.
347
952000
2000
tiến tới và giải thoát linh hồn mình.
16:09
And that's the moment where, in my mind,
348
954000
2000
Đó là thời khắc mà,
theo cách hiểu của tôi
theo cách hiểu của tôi
16:11
both Elizabeth and Bess are the same person.
349
956000
3000
thì cả Elizabeth và Bess
là cùng một người.
là cùng một người.
16:14
But that's the moment
350
959000
2000
Nhưng đó cũng là lúc
16:16
she's surgically removing herself from that.
351
961000
3000
bà tự giải phẫu mình khỏi nó.
16:19
So the film is operating on
352
964000
2000
Vì thế mà bộ phim đưa ra
16:21
many many levels in that scene.
353
966000
2000
rất rất nhiều tầng nghĩa trong cảnh đó.
16:23
And how we tell stories
354
968000
2000
Và cách chúng ta kể chuyện
16:25
visually, with music, with actors,
355
970000
3000
bằng hình ảnh, với âm nhạc, với diễn viên,
16:28
and at each level it's a different sense
356
973000
2000
và ở mỗi tầng nghĩa lại là một ý thức khác
16:30
and sometimes contradictory to each other.
357
975000
3000
và có lúc lại mâu thuẫn với nhau.
16:34
So how do I start all this?
358
979000
5000
Vậy tôi bắt đầu quá trình như thế nào?
16:39
What's the process of telling a story?
359
984000
3000
Quá trình làm một bộ phim là như thế nào?
16:42
About ten years ago,
360
987000
2000
Khoảng mười năm trước,
16:44
I heard this little thing from a politician,
361
989000
3000
tôi đã nghe được điều này
từ một chính trị gia,
từ một chính trị gia,
16:47
not a politician that was very well respected in India.
362
992000
3000
không phải là một chính trị gia
được kính trọng tại Ấn Độ.
được kính trọng tại Ấn Độ.
16:50
And he said that these people in the cities,
363
995000
3000
Và ông ta nói rằng người thành phố,
16:53
in one flush, expend as much water
364
998000
4000
chỉ trong một lần giật nước
đã xả lượng nước
đã xả lượng nước
16:57
as you people in the rural areas
365
1002000
2000
mà người ở nông thôn
16:59
don't get for your family for two days.
366
1004000
3000
không kiếm được cho
cả gia đình trong hai ngày.
cả gia đình trong hai ngày.
17:02
That struck a chord, and I said, "That's true."
367
1007000
3000
Điều đó gây tác động mạnh,
và tôi nói: "Đúng vậy."
và tôi nói: "Đúng vậy."
17:05
I went to see a friend of mine,
368
1010000
2000
Tôi tìm gặp một người bạn,
17:07
and he made me wait
369
1012000
2000
và anh ấy bắt tôi đợi
17:09
in his apartment in Malabar Hill
370
1014000
2000
trong căn hộ của anh ấy ở Malabar Hill
17:11
on the twentieth floor,
371
1016000
2000
ở tầng 12,
17:13
which is a really, really upmarket area in Mumbai.
372
1018000
2000
đó thực sự là một
khu vực cao cấp ở Mumbai
khu vực cao cấp ở Mumbai
17:15
And he was having a shower for 20 minutes.
373
1020000
2000
Và anh ấy đang tắm trong vòng 20 phút.
17:17
I got bored and left, and as I drove out,
374
1022000
2000
tôi thấy chán và bỏ đi,
khi tôi lái xe đi
khi tôi lái xe đi
17:19
I drove past the slums of Bombay,
375
1024000
2000
tôi chạy ngang qua khu ổ chuột của Bombay,
17:21
as you always do,
376
1026000
2000
như tôi vẫn thường làm,
17:23
and I saw lines and lines in the hot midday sun
377
1028000
2000
và tôi thấy hàng dài người
trong cái nắng ban trưa
trong cái nắng ban trưa
17:25
of women and children with buckets
378
1030000
3000
những phụ nữ và trẻ em cầm xô
17:28
waiting for a tanker
379
1033000
2000
đợi xe chở nước đến
17:30
to come and give them water.
380
1035000
2000
và cho họ nước.
17:32
And an idea started to develop.
381
1037000
2000
Khi đó ý tưởng bắt đầu hình thành
17:34
So how does that become a story?
382
1039000
2000
Sao nó có thể tạo thành một
câu chuyện?
câu chuyện?
17:36
I suddenly realized that we are heading towards disaster.
383
1041000
3000
Tôi đột nhiên nhận ra chúng ta đang
tiến thẳng đến 1 tai hoạ
tiến thẳng đến 1 tai hoạ
17:39
So my next film is called "Paani"
384
1044000
2000
Và phim tiếp theo của tôi tên là "Paani"
17:41
which means water.
385
1046000
2000
nghĩa là nước.
17:43
And now, out of the mythology of that,
386
1048000
2000
Và giờ, từ nghĩa thần thoại,
17:45
I'm starting to create a world.
387
1050000
2000
Tôi bắt đầu tạo nên 1 thế giới.
17:47
What kind of world do I create,
388
1052000
2000
Tôi tạo ra thế giới như thế nào,
17:49
and where does the idea, the design of that come?
389
1054000
3000
ý tưởng, thiết kế từ đâu tới?
17:52
So, in my mind, in the future,
390
1057000
2000
Và, trong suy nghĩ tôi, trong tương lai
17:54
they started to build flyovers.
391
1059000
3000
họ bắt đầu xây những cây cầu vượt.
17:57
You understand flyovers? Yeah?
392
1062000
2000
Bạn hiểu cầu vượt chứ? Nhỉ?
17:59
They started to build flyovers
393
1064000
2000
Họ bắt đầu xây những cây cầu vượt
18:01
to get from A to B faster,
394
1066000
2000
để có thể đi từ A đến B nhanh hơn,
18:03
but they effectively went from one area of relative wealth
395
1068000
3000
nhưng họ đi từ một khu tương đối giàu có
18:06
to another area of relative wealth.
396
1071000
2000
đến một khu khác cũng giàu có tương đương.
18:08
And then what they did was
397
1073000
2000
Và rồi họ tiếp tục
18:10
they created a city above the flyovers.
398
1075000
2000
xây những thành phố trên các cây cầu vượt.
18:12
And the rich people moved to the upper city
399
1077000
3000
Và những người giàu đến khu thượng lưu ấy
18:15
and left the poorer people in the lower cities,
400
1080000
3000
và để người nghèo ở khu hạ lưu,
18:18
about 10 to 12 percent of the people
401
1083000
3000
khoảng 10-12% số dân
18:21
have moved to the upper city.
402
1086000
2000
đã chuyển đến khu thượng lưu.
18:23
Now, where does this upper city and lower city come?
403
1088000
2000
Giờ thì hạ lưu và thượng lưu từ đâu ra?
18:25
There's a mythology in India about --
404
1090000
2000
Có một truyền thuyết ở Ấn Độ
18:27
where they say, and I'll say it in Hindi,
405
1092000
3000
kể rằng, và tôi sẽ nói bằng tiếng Hindi,
18:30
[Hindi]
406
1095000
4000
[Hindi]
18:34
Right. What does that mean?
407
1099000
2000
Rồi. Vậy nó nghĩa là gì?
18:36
It says that the rich are always sitting on the shoulders
408
1101000
3000
Nó nói là những kẻ giàu luôn ngồi trên vai
18:39
and survive on the shoulders of the poor.
409
1104000
2000
và sống trên vai những người nghèo.
18:41
So, from that mythology, the upper city and lower city come.
410
1106000
2000
Vậy, từ truyền thuyết đó,
thượng lưu và hạ lưu bắt đầu.
thượng lưu và hạ lưu bắt đầu.
18:43
So the design has a story.
411
1108000
3000
Và thiết kế đã có 1 câu chuyện.
18:46
And now, what happens is that the people of the upper city,
412
1111000
3000
Giờ chuyện là những người ở thượng lưu
18:49
they suck up all the water.
413
1114000
2000
họ lấy hết tất cả nước.
18:51
Remember the word I said, suck up.
414
1116000
2000
Nhớ lời tôi nói nhé, lấy hết.
18:53
They suck up all the water, keep to themselves,
415
1118000
2000
Họ lấy hết tất cả nước, giữ cho riêng họ,
18:55
and they drip feed the lower city.
416
1120000
2000
Và nhỏ giọt xuống cho hạ lưu.
18:57
And if there's any revolution, they cut off the water.
417
1122000
2000
Nếu có bất kì cuộc nổi loạn nào,
họ cắt dòng nước
họ cắt dòng nước
18:59
And, because democracy still exists,
418
1124000
3000
Và vì nền dân chủ tồn tại
19:02
there's a democratic way in which you say
419
1127000
3000
Có một nền dân chủ mà ở đó,
"Nếu mày cho tao thứ
[tao muốn], chúng tao sẽ cho mày nước."
[tao muốn], chúng tao sẽ cho mày nước."
19:05
"Well, if you give us what [we want], we'll give you water."
420
1130000
3000
19:08
So, okay my time is up.
421
1133000
2000
Giờ thì thời gian của tôi đã hết.
19:10
But I can go on about telling you
422
1135000
2000
Nhưng tôi có thể nói với các bạn rằng
19:12
how we evolve stories,
423
1137000
2000
cách chúng ta phát triển câu chuyện,
19:14
and how stories effectively are who we are
424
1139000
3000
cách câu chuyện thể hiện bản chất chúng ta
19:17
and how these get translated into the particular discipline
425
1142000
2000
và cách mà những thứ đó được truyền tải
19:19
that I am in, which is film.
426
1144000
2000
vào lĩnh vực mà tôi thực hiện, phim ảnh.
19:21
But ultimately, what is a story? It's a contradiction.
427
1146000
3000
Nhưng cuối cùng, câu chuyện là gì?
Nó là sự tương phản.
Nó là sự tương phản.
19:24
Everything's a contradiction.
428
1149000
2000
Mọi thứ đều là sự tương phản.
19:26
The universe is a contradiction.
429
1151000
2000
Vũ trụ là 1 sự tương phản.
19:28
And all of us are constantly looking for harmony.
430
1153000
2000
Và chúng ta liên tục tìm kiếm sự hài hoà.
19:30
When you get up, the night and day is a contradiction.
431
1155000
2000
Khi bạn thức dậy, ngày và
đêm là 1 sự tương phản.
đêm là 1 sự tương phản.
19:32
But you get up at 4 a.m.
432
1157000
2000
Nhưng bạn thức lúc 4 giờ sáng.
19:34
That first blush of blue is where the night and day
433
1159000
2000
Ánh xanh đầu tiên là nơi ngày và đêm
19:36
are trying to find harmony with each other.
434
1161000
3000
cố gắng tìm kiếm sự đồng điệu ở nhau.
19:39
Harmony is the notes that Mozart didn't give you,
435
1164000
3000
Đồng điệu là những nốt mà
Mozart đã không cho bạn,
Mozart đã không cho bạn,
19:42
but somehow the contradiction of his notes suggest that.
436
1167000
2000
nhưng bằng cách nào đó sự tương phản
giữa các nốt đã gợi nên điều đó
giữa các nốt đã gợi nên điều đó
19:44
All contradictions of his notes suggest the harmony.
437
1169000
4000
Mọi sự tương phản trong các
nốt gợi nên sự đồng điệu.
nốt gợi nên sự đồng điệu.
19:48
It's the effect of looking for harmony
438
1173000
2000
Đó là kết quả của việc tìm sự đồng điệu
19:50
in the contradiction that exists in a poet's mind,
439
1175000
3000
trong sự tương phản tồn tại trong
suy nghĩ nhà thơ
suy nghĩ nhà thơ
19:53
a contradiction that exists in a storyteller's mind.
440
1178000
3000
sự đối lập tồn tại trong
suy nghĩ người kể chuyện
suy nghĩ người kể chuyện
19:56
In a storyteller's mind, it's a contradiction of moralities.
441
1181000
3000
Trong suy nghĩ người kể, đó là
sự đối lập về đạo đức
sự đối lập về đạo đức
Trong suy nghĩ nhà thơ, đó là
sự đối lập của ngôn từ
sự đối lập của ngôn từ
19:59
In a poet's mind, it's a conflict of words,
442
1184000
2000
20:01
in the universe's mind, between day and night.
443
1186000
3000
Trong suy nghĩ của vũ trụ,
đó là giữa ngày và đêm.
đó là giữa ngày và đêm.
20:04
In the mind of a man and a woman,
444
1189000
2000
Trong suy nghĩ của đàn ông và phụ nữ,
20:06
we're looking constantly at
445
1191000
2000
chúng ta liên tục nhìn vào
20:08
the contradiction between male and female,
446
1193000
2000
sự tương phản của đàn ông và phụ nữ
20:10
we're looking for harmony within each other.
447
1195000
2000
chúng ta tìm kiếm sự đồng điệu ở nhau.
20:12
The whole idea of contradiction,
448
1197000
3000
Ý tưởng của tương phản có nghĩa là
20:15
but the acceptance of contradiction
449
1200000
3000
chấp nhận sự tương phản
là kể 1 câu chuyện
không phải 1 giải pháp.
không phải 1 giải pháp.
20:18
is the telling of a story, not the resolution.
450
1203000
2000
20:20
The problem with a lot of the storytelling in Hollywood
451
1205000
2000
Vấn đề với nhiều câu
chuyện ở Hollywood
chuyện ở Hollywood
20:22
and many films, and as [unclear] was saying in his,
452
1207000
3000
và nhiều bộ phim, và như anh ấy đã nói
20:25
that we try to resolve the contradiction.
453
1210000
3000
là chúng ta cố gắng giải quyết mâu thuẫn.
Đồng điệu không phải là một
sự giải quyết mâu thuẫn.
sự giải quyết mâu thuẫn.
20:28
Harmony is not resolution.
454
1213000
2000
20:30
Harmony is the suggestion of a thing
455
1215000
2000
Đồng điệu là lời gợi ý của 1 thứ gì đó
20:32
that is much larger than resolution.
456
1217000
2000
lớn hơn cả giải pháp.
20:34
Harmony is the suggestion of something
457
1219000
2000
Đồng điệu là lời gợi ý của 1 thứ gì đó
20:36
that is embracing and universal
458
1221000
3000
bao quát và trọn vẹn
20:39
and of eternity and of the moment.
459
1224000
2000
khoảnh khắc và mãi mãi.
20:41
Resolution is something that is far more limited.
460
1226000
4000
Giải pháp là một thứ gì đó giới hạn hơn.
20:45
It is finite; harmony is infinite.
461
1230000
3000
Nó cố định, còn đồng điệu thì vô định.
20:48
So that storytelling, like all other contradictions in the universe,
462
1233000
3000
Vậy đó là kể chuyện, như mọi sự
tương phản trong vũ trụ,
tương phản trong vũ trụ,
20:51
is looking for harmony and infinity
463
1236000
3000
nó tìm kiếm sự đồng điệu và vô tận
20:54
in moral resolutions, resolving one, but letting another go,
464
1239000
3000
trong giải pháp đời thường, giải quyết
một cái, buông bỏ cái còn lại,
một cái, buông bỏ cái còn lại,
20:57
letting another go and creating a question that is really important.
465
1242000
4000
buông bỏ cái còn lại và tạo ra câu hỏi
đó mới là cái thật sự quan trọng.
đó mới là cái thật sự quan trọng.
21:01
Thank you very much.
466
1246000
2000
Cảm ơn mọi người.
21:03
(Applause)
467
1248000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Shekhar Kapur - Director and writerShekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism.
Why you should listen
Golden Globe-winning director Shekhar Kapur makes lush, international period films -- such as Elizabeth and The Four Feathers -- and Indian hits like Mr. India and Bandit Queen. Most recently, Kapur's short film "Passages"" is part of the October 2009 film anthology New York, I Love You. Also this October, he sat on the judging panel for 1 Minute to Save the World, a competition for short films about climate change. (And yes, last summer, he was a judge on India's Got Talent.)
His forthcoming film Paani – the hindi word for water – explores mumbai's shrinking supply of water and its distribution underworld. equally at home in hollywood and Bollywood, he's also a comics mogul; in 2006 he co-founded Virgin Comics as a venue for turning Indian and Hindu myths into pop-culture icons. For the company, now reorganized as Liquid Comics, he cocreated the series Ramayan 3392 A.D., based on the Ramayana. His newest Liquid series: Devi.
Shekhar Kapur | Speaker | TED.com