Mission Blue Voyage
Edith Widder: Glowing life in an underwater world
Edith Widder: Bí ẩn nằm sâu đáy đại dương
Filmed:
Readability: 4.1
668,425 views
Khoảng 80 đến 90 phần trăm sinh vật biển dưới đáy đại dương có thể phát sáng - và chúng ta biết rất ít về việc làm thế nào và tại sao chúng có thể làm được điều đó. Chuyên gia phát quang sinh học Edith Widder đã khám phá cái thế giới sáng lấp lánh, sáng lung linh và đầy ma mị đó, đã chia sẻ những hình ảnh huy hoàng và cái nhìn sâu sắc về những nơi không thể nhìn thấy ở đáy đại dương.
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
In the spirit of Jacques Cousteau, who said,
0
0
3000
Theo tư tưởng của Jacques Cousteau,
người từng nói
người từng nói
00:18
"People protect what they love,"
1
3000
2000
"người ta bảo vệ điều mà họ yêu quý"
Hôm nay, Tôi muốn chia sẻ
điều tôi yêu nhất về đại dương
điều tôi yêu nhất về đại dương
00:20
I want to share with you today what I love most in the ocean,
2
5000
3000
đó là số lượng và sự đa dạng
đáng kinh ngạc
đáng kinh ngạc
00:23
and that's the incredible number and variety
3
8000
3000
00:26
of animals in it that make light.
4
11000
3000
của các động vật phát quang.
00:29
My addiction began with this strange looking diving suit called Wasp;
5
14000
3000
Đam mê của tôi bắt đầu với
bộ đồ lặn lạ mắt có tên là Wasp này
bộ đồ lặn lạ mắt có tên là Wasp này
00:32
that's not an acronym -- just somebody thought it looked like the insect.
6
17000
3000
Không phải tên viết tắt, chỉ là ai đó
nghĩ là nó na ná côn trùng
nghĩ là nó na ná côn trùng
00:35
It was actually developed for use by the offshore oil industry
7
20000
3000
Thật ra nó được phát triển để
ứng dụng khai thác dầu khí xa bờ
ứng dụng khai thác dầu khí xa bờ
00:38
for diving on oil rigs down to a depth of 2,000 feet.
8
23000
3000
để lặn vào giàn khoan dầu
dưới độ sâu 2000 feet.
dưới độ sâu 2000 feet.
00:41
Right after I completed my Ph.D.,
9
26000
2000
Ngay sau khi lấy được bằng Tiến sỹ
00:43
I was lucky enough to be included with a group of scientists
10
28000
3000
Tôi may mắn được tham gia
vào nhóm các nhà khoa học
vào nhóm các nhà khoa học
00:46
that was using it for the first time
11
31000
2000
thử nghiệm loại áo này
00:48
as a tool for ocean exploration.
12
33000
2000
như một công cụ thám hiểm đại dương
00:50
We trained in a tank in Port Hueneme,
13
35000
2000
Được đào tạo trong 1 bể sắt
ở Port Hueneme
ở Port Hueneme
00:52
and then my first open ocean dive
14
37000
2000
tiếp đó là lần lặn biển đầu tiên của tôi
00:54
was in Santa Barbara Channel.
15
39000
2000
ở kênh đào Santa Barbara.
00:56
It was an evening dive.
16
41000
2000
Đó là một cuộc lặn đêm.
00:58
I went down to a depth of 880 feet
17
43000
3000
Tôi xuống dưới độ sâu 880 feet
01:01
and turned out the lights.
18
46000
2000
và tắt đèn.
01:03
And the reason I turned out the lights is because I knew I would see
19
48000
2000
Lý do tắt đèn là bởi tôi muốn nhìn thấy
01:05
this phenomenon of animals making light
20
50000
2000
hiện tượng phát quang của động vật
01:07
called bioluminescence.
21
52000
2000
gọi là phát quang sinh học.
01:09
But I was totally unprepared
22
54000
2000
Nhưng tôi hoàn toàn không ngờ được
01:11
for how much there was
23
56000
2000
trước số lượng cá thể khổng lồ
01:13
and how spectacular it was.
24
58000
3000
và sự ngoạn mục của chúng
01:16
I saw chains of jellyfish called siphonophores
25
61000
3000
Tôi nhìn thấy hàng dãy sứa siphonophores
01:19
that were longer than this room,
26
64000
2000
còn dài hơn căn phòng này,
01:21
pumping out so much light
27
66000
2000
chiếu ra muôn vàn ánh sáng
01:23
that I could read the dials and gauges
28
68000
2000
đến nỗi tôi có thể đọc được
đĩa số và áp kế
đĩa số và áp kế
01:25
inside the suit without a flashlight;
29
70000
2000
trong bộ áo mà không cần đèn pin
01:27
and puffs and billows
30
72000
2000
và những luồng hơi và sóng
01:29
of what looked like luminous blue smoke;
31
74000
3000
trông tựa khói dạ quang màu xanh dương
01:32
and explosions of sparks
32
77000
2000
và những tia sáng bung nổ
01:34
that would swirl up out of the thrusters --
33
79000
2000
xoáy lên từ chân vịt.
giống như khi ta ném
giống như khi ta ném
01:36
just like when you throw a log on a campfire and the embers swirl up off the campfire,
34
81000
3000
một khúc gỗ vào lửa trại
và muội than hồng xoáy lên từ đó
và muội than hồng xoáy lên từ đó
01:39
but these were icy, blue embers.
35
84000
2000
thế nhưng đây lại là muội than băng giá
01:41
It was breathtaking.
36
86000
2000
Thật sự rất kinh ngạc.
01:43
Now, usually if people are familiar with bioluminescence at all,
37
88000
3000
Thông thường nếu ai đó đã từng
nghe về phát quang sinh học
nghe về phát quang sinh học
01:46
it's these guys; it's fireflies.
38
91000
2000
thì đó là những anh chàng này,
đom đóm.
đom đóm.
01:48
And there are a few other land-dwellers that can make light --
39
93000
2000
Và một số ít loài phát quang trên cạn khác
01:50
some insects, earthworms, fungi --
40
95000
2000
một số loài côn trùng, giun đất, nấm
01:52
but in general, on land, it's really rare.
41
97000
3000
nhưng nhìn chung, trên cạn,
điều đó rất hiếm.
điều đó rất hiếm.
01:55
In the ocean, it's the rule
42
100000
2000
Ở đại dương, đó là một quy luật
01:57
rather than the exception.
43
102000
2000
hơn là sự ngoại lệ.
01:59
If I go out in the open ocean environment,
44
104000
2000
Nếu tôi đi thực tế môi trường
đại dương
đại dương
02:01
virtually anywhere in the world,
45
106000
2000
gần như bất cứ nơi nào trên thế giới,
02:03
and I drag a net from 3,000 feet to the surface,
46
108000
3000
và tôi kéo lưới từ 3000 feet tới
bề mặt nước biển,
bề mặt nước biển,
02:06
most of the animals --
47
111000
2000
thì hầu hết các loại động vật --
02:08
in fact, in many places, 80 to 90 percent
48
113000
2000
thực tế, ở nhiều nơi, 80-90%
02:10
of the animals that I bring up in that net --
49
115000
3000
loài động vật tôi kéo lên được
từ lưới của mình --
từ lưới của mình --
đều phát quang.
02:13
make light.
50
118000
2000
Giống như là một buổi
trình diễn ánh sáng ngoạn mục.
trình diễn ánh sáng ngoạn mục.
02:15
This makes for some pretty spectacular light shows.
51
120000
2000
02:17
Now I want to share with you a little video
52
122000
3000
Bây giờ tôi muốn cho bạn xem
đoạn phim ngắn
đoạn phim ngắn
02:20
that I shot from a submersible.
53
125000
2000
mà tôi đã quay ở dưới biển.
02:22
I first developed this technique working from a little
54
127000
2000
Tôi ban đầu phát triển kỹ thuật này từ một
02:24
single-person submersible called Deep Rover
55
129000
3000
chiếc tàu ngầm một người nhỏ được gọi là
Deep Rover, rồi được
Deep Rover, rồi được
02:27
and then adapted it for use on the Johnson Sea-Link,
56
132000
2000
cải biên để dùng
cho Johnson Sea-Link
cho Johnson Sea-Link
02:29
which you see here.
57
134000
2000
là thứ mà bạn đang thấy ở đây.
02:31
So, mounted in front of the observation sphere,
58
136000
2000
Vậy thì, được gắn ở phía trước khán cầu,
02:33
there's a a three-foot diameter hoop
59
138000
3000
là một khung kim loại đường kính 91cm
02:36
with a screen stretched across it.
60
141000
2000
với một màn chắn được căng trên đó.
02:38
And inside the sphere with me is an intensified camera
61
143000
2000
Bên trong quả cầu là
một máy ảnh tăng cường
một máy ảnh tăng cường
02:40
that's about as sensitive as a fully dark-adapted human eye,
62
145000
3000
với độ nhạy cảm trong bóng tối
gần như bằng mắt thường
gần như bằng mắt thường
02:43
albeit a little fuzzy.
63
148000
2000
mặc dù có hơi mờ một chút.
02:45
So you turn on the camera, turn out the lights.
64
150000
2000
Bạn bật máy ảnh lên, tắt đèn đi.
Đốm sáng bạn thấy không phải
sự phát quang,
sự phát quang,
02:47
That sparkle you're seeing is not luminescence,
65
152000
2000
02:49
that's just electronic noise
66
154000
2000
Đó là nhiễu sóng điện từ
02:51
on these super intensified cameras.
67
156000
2000
trên những camera cường hóa.
Bạn sẽ không thấy sự phát quang
cho tới khi chiếc tàu
cho tới khi chiếc tàu
02:53
You don't see luminescence until the submersible
68
158000
2000
bắt đầu di chuyển phía trước qua làn nước,
02:55
begins to move forward through the water,
69
160000
2000
02:57
but as it does, animals bumping into the screen
70
162000
2000
và khi di chuyển,
động vật va vào màn chắn
động vật va vào màn chắn
02:59
are stimulated to bioluminesce.
71
164000
2000
sẽ được kích thích phát quang.
03:01
Now, when I was first doing this,
72
166000
2000
Bây giờ, khi tôi bắt đầu tiến hành,
03:03
all I was trying to do was count the numbers of sources.
73
168000
2000
điều mà tôi cố làm
đếm số lượng các nguồn.
đếm số lượng các nguồn.
03:05
I knew my forward speed, I knew the area,
74
170000
2000
Tôi biết tốc độ di chuyển và khu vực đó,
03:07
and so I could figure out how many hundreds of sources
75
172000
2000
cho nên tôi có thể đến được số nguồn
03:09
there were per cubic meter.
76
174000
2000
trên một mét khối.
Nhưng tôi nhận ra tôi có thể
xác định được loài vật
xác định được loài vật
03:11
But I started to realize that I could actually identify animals
77
176000
2000
03:13
by the type of flashes they produced.
78
178000
2000
bằng loại nháy sáng mà chúng sản sinh.
03:15
And so, here, in the Gulf of Maine
79
180000
3000
Và vì thế, ở đây, tại Vịnh Maine
03:18
at 740 feet,
80
183000
2000
ở độ sâu 740 feet,
03:20
I can name pretty much everything you're seeing there to the species level.
81
185000
3000
Tôi có thể kể tên hầu như mọi thứ
bạn đang thấy ở mức loài.
bạn đang thấy ở mức loài.
03:23
Like those big explosions, sparks,
82
188000
2000
Như những tia nổ sáng kia
03:25
are from a little comb jelly,
83
190000
2000
là từ những con sứa lược nhỏ,
03:27
and there's krill and other kinds of crustaceans,
84
192000
3000
và có cả những loài nhuyễn thể
và giáp xác khác,
và giáp xác khác,
03:30
and jellyfish.
85
195000
2000
và sứa.
03:32
There was another one of those comb jellies.
86
197000
2000
Có thêm một con sứa lược khác nữa
03:34
And so I've worked with computer image analysis engineers
87
199000
3000
Tôi từng làm việc với những kỹ sư
phân tích hình ảnh vi tính
phân tích hình ảnh vi tính
03:37
to develop automatic recognition systems
88
202000
3000
để phát triển một hệ thống
tự động nhận dạng
tự động nhận dạng
03:40
that can identify these animals
89
205000
2000
có thể xác minh những loài động vật này
03:42
and then extract the XYZ coordinate of the initial impact point.
90
207000
3000
và tách lấy tọa độ XYZ của những điểm
va chạm ban đầu.
va chạm ban đầu.
Và chúng ta sẽ có thể làm điều
mà nhà sinh thái đang làm trên cạn
mà nhà sinh thái đang làm trên cạn
03:45
And we can then do the kinds of things that ecologists do on land,
91
210000
3000
và làm thuật toán "vật thể cận vi".
03:48
and do nearest neighbor distances.
92
213000
2000
Nhưng không nhất thiết phải
lặn sâu xuống đại dương
lặn sâu xuống đại dương
03:51
But you don't always have to go down to the depths of the ocean
93
216000
2000
để thấy một cuộc trình diễn ánh sáng
như thế này,
như thế này,
03:53
to see a light show like this.
94
218000
2000
03:55
You can actually see it in surface waters.
95
220000
2000
Bạn có thế thấy nó ở bề mặt nước biển.
03:57
This is some shot, by Dr. Mike Latz at Scripps Institution,
96
222000
3000
Đây là một vài tấm hình từ
Tiến sĩ Mike Latz tại Viện Scripps,
Tiến sĩ Mike Latz tại Viện Scripps,
1 con cá heo bơi
giữa đàn phù du phát sáng.
giữa đàn phù du phát sáng.
04:00
of a dolphin swimming through bioluminescent plankton.
97
225000
2000
04:02
And this isn't someplace exotic
98
227000
2000
Và đây không phải là một nơi
kỳ lạ
kỳ lạ
04:04
like one of the bioluminescent bays in Puerto Rico,
99
229000
3000
như một trong những vịnh phát sáng
ở Puerti Rico gì cả,
ở Puerti Rico gì cả,
04:07
this was actually shot in San Diego Harbor.
100
232000
2000
mà được chụp ở Cảng San Diego.
04:09
And sometimes you can see it even closer than that,
101
234000
3000
Và thỉnh thoảng bạn còn có thể thấy ở nơi
gần hơn thế,
gần hơn thế,
04:12
because the heads on ships --
102
237000
2000
bởi vì đầu tàu --
04:14
that's toilets, for any land lovers that are listening --
103
239000
3000
thực ra là nhà vệ sinh, nếu các bạn
chưa biết điều đó.
chưa biết điều đó.
04:17
are flushed with unfiltered seawater
104
242000
3000
được xối bằng nước biển
chưa lọc, nên thường chứa
chưa lọc, nên thường chứa
04:20
that often has bioluminescent plankton in it.
105
245000
2000
sinh vật phù du phát sáng trong đó,
04:22
So, if you stagger into the head late at night
106
247000
2000
Vì thế, nếu bạn loạn chạng đi lên đầu tàu
vào đêm muộn
vào đêm muộn
04:24
and you're so toilet-hugging sick
107
249000
2000
và bạn đang cực kì muốn đi toilet
04:26
that you forget to turn on the light,
108
251000
2000
và bạn quên bật đèn lên,
bạn sẽ nghĩ là bạn đang có được
một trải nghiệm tôn giáo. (Cười)
một trải nghiệm tôn giáo. (Cười)
04:28
you may think that you're having a religious experience. (Laughter)
109
253000
2000
04:31
So, how does a living creature make light?
110
256000
2000
Vậy sao mà 1 sinh vật
có thể phát quang?
có thể phát quang?
04:33
Well, that was the question that 19th century
111
258000
2000
đó là câu hỏi mà một nhà vật lý học
04:35
French physiologist Raphael Dubois,
112
260000
2000
người Pháp từ thế kỷ 19 Raphael Dubois,
04:37
asked about this bioluminescent clam.
113
262000
2000
đã đặt ra trước một con sò phát quang,
04:39
He ground it up and he managed to get out a couple of chemicals;
114
264000
3000
Ông ta nghiền nó ra và đã lấy được một ít
chất hóa học;
chất hóa học;
04:42
one, the enzyme, he called luciferase;
115
267000
3000
một, là enzyme, ông ta gọi là luciferase;
04:45
the substrate, he called luciferin
116
270000
2000
chất nền, ông ta gọi là luciferin
04:47
after Lucifer the Lightbearer.
117
272000
2000
theo Lucifer - Người mang ánh sáng.
04:49
That terminology has stuck, but it doesn't actually refer to specific chemicals
118
274000
3000
Thuật ngữ vẫn còn đó, nhưng nó
không nói là chất nào cụ thể
không nói là chất nào cụ thể
04:52
because these chemicals come in a lot of different shapes and forms.
119
277000
3000
bởi vì những chất hóa học này đến từ
rất nhiều hình thù và dạng.
rất nhiều hình thù và dạng.
04:55
In fact, most of the people
120
280000
2000
Thực tế, hầu hết những người
04:57
studying bioluminescence today
121
282000
2000
nghiên cứu phát quang sinh học ngày nay
đều chú trọng đến hóa học, vì
những hóa chất
những hóa chất
04:59
are focused on the chemistry, because these chemicals
122
284000
2000
đang chứng mình giá trị tuyệt vời
của chúng
của chúng
05:01
have proved so incredibly valuable
123
286000
2000
05:03
for developing antibacterial agents,
124
288000
3000
trong việc phát triển
tác nhân kháng khuẩn,
tác nhân kháng khuẩn,
05:06
cancer fighting drugs,
125
291000
2000
thuốc chống ung thư,
05:08
testing for the presence of life on Mars,
126
293000
2000
kiểm tra sự sống trên sao Hỏa
05:10
detecting pollutants in our waters --
127
295000
2000
phát hiện ô nhiễm trong nguồn nước
--
--
05:12
which is how we use it at ORCA.
128
297000
2000
cũng chính là cách chúng ta dùng nó
ở ORCA.
ở ORCA.
05:14
In 2008,
129
299000
2000
Vào năm 2008,
05:16
the Nobel Prize in Chemistry
130
301000
2000
giải Noel Hóa Học
05:18
was awarded for work done
131
303000
2000
đã được trong cho công trình nghiên cứu
05:20
on a molecule called green fluorescent protein
132
305000
2000
về phân tử protein
lục huỳnh quang
lục huỳnh quang
05:22
that was isolated from the bioluminescent chemistry
133
307000
3000
thứ đã được chắt lọc từ chất hóa học
phát quang sinh học
phát quang sinh học
05:25
of a jellyfish,
134
310000
2000
của một con sứa,
05:27
and it's been equated to the invention of the microscope,
135
312000
2000
Nó giống như việc phát minh
kính hiển vi
kính hiển vi
05:29
in terms of the impact that it has had
136
314000
3000
trên mức độ ảnh hưởng mà nó đem lại
05:32
on cell biology and genetic engineering.
137
317000
3000
cho sinh học tế bào và công nghệ gen.
05:35
Another thing all these molecules are telling us
138
320000
2000
Một ý nghĩa khác
của phân tử này.
của phân tử này.
05:37
that, apparently, bioluminescence has evolved
139
322000
3000
là trông như rằng, phát quang sinh học
đã tiến hóa
đã tiến hóa
05:40
at least 40 times, maybe as many as 50 separate times
140
325000
3000
ít nhất 40 lần, có thể nhiều như
50 lần tách biệt
50 lần tách biệt
05:43
in evolutionary history,
141
328000
2000
trong lịch sử tiến hóa,
05:45
which is a clear indication
142
330000
2000
và điều đó cho thấy rõ ràng
05:47
of how spectacularly important
143
332000
3000
về sự quan trọng tuyệt diệu
05:50
this trait is for survival.
144
335000
2000
của nét đặc điểm cho sự sống.
05:52
So, what is it about bioluminescence
145
337000
2000
Vậy, điều gì ở phát quang sinh học
05:54
that's so important to so many animals?
146
339000
2000
mà quan trọng với nhiều động vật
đến thế?
đến thế?
05:56
Well, for animals that are trying to avoid predators
147
341000
3000
với những động vật đang cố gắng
tránh né thú săn mồi
tránh né thú săn mồi
05:59
by staying in the darkness,
148
344000
3000
bằng cách thu lại khi trời tối
06:02
light can still be very useful
149
347000
2000
ánh sáng có thể rất hữu ích
06:04
for the three basic things that animals have to do to survive:
150
349000
3000
cho ba thứ cơ bản mà các loài động vật
phải làm để sống sót:
phải làm để sống sót:
06:07
and that's find food,
151
352000
2000
đó là tìm kiếm thức ăn,
06:09
attract a mate and avoid being eaten.
152
354000
2000
thu hút bạn tình và tránh bị ăn thịt.
06:11
So, for example, this fish
153
356000
2000
Thế nên, ví dụ, con cá này
06:13
has a built-in headlight behind its eye
154
358000
2000
có một cái đèn pin nằm
đằng sau mắt nó
đằng sau mắt nó
06:15
that it can use for finding food
155
360000
2000
giúp nó có thể tìm kiếm thức ăn
06:17
or attracting a mate.
156
362000
2000
hoặc thu hút bạn tình.
06:19
And then when it's not using it, it actually can roll it down into its head
157
364000
3000
và khi không dùng tới, nó có thể
thu vào bên trong đầu của nó
thu vào bên trong đầu của nó
06:22
just like the headlights on your Lamborghini.
158
367000
2000
giống như đèn pha của chiếc Lamborghini
06:25
This fish actually has high beams.
159
370000
3000
Con cá này còn có những luồng sáng mạnh.
06:28
And this fish, which is one of my favorites,
160
373000
2000
Và nó là môt điều yêu thích của tôi
06:30
has three headlights on each side of its head.
161
375000
3000
có tới ba đèn pha trên
má của chúng
má của chúng
06:33
Now, this one is blue,
162
378000
2000
Con này thì màu xanh
06:35
and that's the color of most bioluminescence in the ocean
163
380000
2000
và đó là màu sáng phổ biến
ở đáy đại dương
ở đáy đại dương
06:37
because evolution has selected
164
382000
2000
vì sự tiến hóa đã sàng lọc
06:39
for the color that travels farthest through seawater
165
384000
2000
màu sắc giúp sinh tồn lâu nhất
06:41
in order to optimize communication.
166
386000
2000
để tối ưu hóa quàn thể
06:43
So, most animals make blue light,
167
388000
2000
Vì thế hầu hết sinh vật
đều phát sáng xanh
đều phát sáng xanh
06:45
and most animals can only see blue light,
168
390000
3000
và hầu hết chúng chỉ
có thể thấy ánh sáng xanh
có thể thấy ánh sáng xanh
06:48
but this fish is a really fascinating exception
169
393000
2000
nhưng con cá này lại
là một ngoại lệ thú vị
là một ngoại lệ thú vị
06:50
because it has two red light organs.
170
395000
3000
Vì nó có 2 nguồn sáng cam
06:53
And I have no idea why there's two,
171
398000
2000
Và tôi thật không hiểu
tại sao nó lại có
tại sao nó lại có
06:55
and that's something I want to solve some day --
172
400000
2000
và tôi sẽ lý giải được điều đó
06:57
but not only can it see blue light,
173
402000
3000
nhưng không chỉ có thể
nhìn thấy ảnh sáng xanh
nhìn thấy ảnh sáng xanh
07:00
but it can see red light.
174
405000
2000
nócòn thấy ánh sáng đỏ nữa
07:02
So it uses its red bioluminescence like a sniper's scope
175
407000
3000
Nó dùng hồng quang như là
một ống ngắm
một ống ngắm
07:05
to be able to sneak up on animals
176
410000
2000
để dễ lẩn trốn và ngụy trang
07:07
that are blind to red light
177
412000
2000
những sinh vật bị
mù màu đỏ
mù màu đỏ
07:09
and be able to see them without being seen.
178
414000
2000
từ đó nó có thể thấy chúng
mà không bị thấy
mà không bị thấy
07:11
It's also got a little chin barbel here
179
416000
2000
nó còn có một cái cằm
rất lợi thế ở đây
rất lợi thế ở đây
07:13
with a blue luminescent lure on it
180
418000
2000
với lam huỳnh quang phát sáng
07:15
that it can use to attract prey from a long way off.
181
420000
3000
giúp thu hút con mồi đến với nó
07:18
And a lot of animals will use their bioluminescence as a lure.
182
423000
3000
Và có nhiều sinh vật khác
cũng làm tương tự như thế
cũng làm tương tự như thế
07:22
This is another one of my favorite fish.
183
427000
2000
Đây là một loài tôi cũng rất thích
07:24
This is a viperfish, and it's got a lure
184
429000
2000
Nó là Cá Ống hút, và chúng có móc câu
07:26
on the end of a long fishing rod
185
431000
2000
ngay cuối cái cần câu dài
07:28
that it arches in front of the toothy jaw
186
433000
2000
nằm ngay trước hàm răng nhọn
07:30
that gives the viperfish its name.
187
435000
3000
điều đã làm nên tên tuổi
của loài cá ống này
của loài cá ống này
07:33
The teeth on this fish are so long
188
438000
2000
"răng câu" của chúng rất dài
07:35
that if they closed inside the mouth of the fish,
189
440000
2000
đến nỗi nếu chúng ngậm miệng lại
07:37
it would actually impale its own brain.
190
442000
3000
nó có thể đâm xuyên não chúng
07:40
So instead, it slides in grooves
191
445000
2000
vì thế, cho nên chiếc răng ấy
07:42
on the outside of the head.
192
447000
2000
mới hướng ra phía trước
07:44
This is a Christmas tree of a fish;
193
449000
2000
Nó cứ như là cây thông Nô en
của con cá
của con cá
07:46
everything on this fish lights up,
194
451000
2000
tất cả bộ phận của cá ống
đều phát quang
đều phát quang
07:48
it's not just that lure.
195
453000
2000
chứ không chỉ móc câu của chúng
07:50
It's got a built-in flashlight.
196
455000
2000
Nó có một bộ phận
giống đền flash
giống đền flash
07:52
It's got these jewel-like light organs on its belly
197
457000
2000
một chuỗi đốm sáng
như đá quý trên bụng
như đá quý trên bụng
07:54
that it uses for a type of camouflage
198
459000
3000
như một món đồ để ngụy trang
07:57
that obliterates its shadow,
199
462000
3000
khi làm mờ đi bóng của nó,
08:00
so when it's swimming around and there's a predator looking up from below,
200
465000
3000
nên khi chúng di chuyển bên trên
những con cá lớn hơn,
những con cá lớn hơn,
08:03
it makes itself disappear.
201
468000
2000
chúng sẽ trở nên tàng hình.
08:05
It's got light organs in the mouth,
202
470000
2000
Nó có những mô phát sáng trên miệng
08:07
it's got light organs in every single scale, in the fins,
203
472000
2000
thật ra là ở khắp nơi trên cơ thể, như vây
08:09
in a mucus layer on the back and the belly,
204
474000
2000
cơ lườn lưng, và bụng,
08:11
all used for different things --
205
476000
2000
tất cả đều có công dụng khác nhau --
08:13
some of which we know about, some of which we don't.
206
478000
2000
mà chúng ta vẫn chưa biết hết.
08:15
And we know a little bit more about bioluminescence thanks to Pixar,
207
480000
3000
Và chúng ta biết nhiều hơn về
phát quang sinh học nhờ vào Pixar,
phát quang sinh học nhờ vào Pixar,
08:18
and I'm very grateful to Pixar for sharing
208
483000
2000
và tôi rất biết ơn Pixar vì đã chia sẻ
08:20
my favorite topic with so many people.
209
485000
2000
chủ đề tôi yêu thích đến với nhiều người
08:22
I do wish, with their budget,
210
487000
2000
Tôi ước rằng, với ngân sách của họ
08:24
that they might have spent just a tiny bit more money
211
489000
3000
thì họ chỉ cần chi ra thêm vài xu
08:27
to pay a consulting fee to some poor, starving graduate student,
212
492000
3000
để thuê thêm một sinh viên thất nghiệp
người có thể
người có thể
08:30
who could have told them that those are the eyes
213
495000
2000
chỉ cho họ biết về đôi mắt của con cá
08:32
of a fish that's been preserved in formalin.
214
497000
3000
đã bị bảo quan trong phọc môn
08:35
These are the eyes of a living anglerfish.
215
500000
2000
Đây mới là đôi mắt của một
con cá vây chân
con cá vây chân
08:37
So, she's got a lure that she sticks out
216
502000
2000
Vì thế, nó có một mồi nhử phía trước
08:39
in front of this living mousetrap
217
504000
2000
đôi môi tử thần của mình
08:41
of needle-sharp teeth
218
506000
2000
với những chiếc răng nhọn hoắt
08:43
in order to attract in some unsuspecting prey.
219
508000
3000
đề thu hút những con mồi thơ ngây
08:46
And this one has a lure
220
511000
2000
Và con này cũng có một mồi nhử tương tự
08:48
with all kinds of little interesting threads coming off it.
221
513000
3000
cùng với một nhan sắc kinh hoàng phía sau.
08:51
Now we used to think that the different shape of the lure
222
516000
3000
Chúng ta thường nghĩ những
dạng mồi nhử khác nhau
dạng mồi nhử khác nhau
08:54
was to attract different types of prey,
223
519000
2000
sẽ thu hút những loại mồi khác nhau,
08:56
but then stomach content analyses on these fish
224
521000
3000
nhưng khi kiểm tra bao tử của loài cá này
08:59
done by scientists, or more likely their graduate students,
225
524000
3000
những nhà khoa học, hay đúng hơn
là những sinh viên tốt nghiệp
là những sinh viên tốt nghiệp
09:02
have revealed that
226
527000
2000
đã cho thấy
09:04
they all eat pretty much the same thing.
227
529000
2000
chúng đều giống nhau.
09:06
So, now we believe that the different shape of the lure
228
531000
2000
Từ đó ta tin rằng
sự khác nhau về hình dạng
sự khác nhau về hình dạng
09:08
is how the male recognizes the female
229
533000
2000
của mồi nhử là cách hấp dẫn bạn tình
09:10
in the anglerfish world,
230
535000
2000
trong thế giới của cá vây chân
09:12
because many of these males
231
537000
2000
vì giống đực cùa loài này
09:14
are what are known as dwarf males.
232
539000
2000
giống như những chàng lùn vậy.
09:16
This little guy
233
541000
2000
Như chú lùn này
09:18
has no visible means of self-support.
234
543000
3000
không có một khà năng sinh tồn nào.
09:21
He has no lure for attracting food
235
546000
2000
Không có mồi nhử để thu hút mồi
09:23
and no teeth for eating it when it gets there.
236
548000
2000
cùng không có răng để mà ăn nữa.
09:25
His only hope for existence on this planet
237
550000
3000
Hy vọng tồn tại duy nhất của chú ấy
09:28
is as a gigolo. (Laughter)
238
553000
2000
chính là bám váy đàn bà. (cười)
09:30
He's got to find himself a babe
239
555000
2000
Chú ấy phải tự tìm cho mình
một cục cưng
một cục cưng
09:32
and then he's got to latch on for life.
240
557000
3000
và sau đó là ăn bám cô ấy để sống.
09:35
So this little guy
241
560000
2000
Vì thế chú lùn này
09:37
has found himself this babe,
242
562000
2000
đã làm được điều đó
09:39
and you will note that he's had the good sense
243
564000
2000
và bạn có thể thấy, cậu ấy có
giác quan tốt
giác quan tốt
09:41
to attach himself in a way that he doesn't actually have to look at her.
244
566000
3000
khi đã bám vào nơi mà chú ta
không cần phải nhìn vào mặt cổ.
không cần phải nhìn vào mặt cổ.
09:44
(Laughter)
245
569000
2000
(cười)
09:46
But he still knows a good thing when he sees it,
246
571000
2000
Nhưng chú cá biết đó là một điều tốt
09:48
and so he seals the relationship with an eternal kiss.
247
573000
3000
và chú ta hòa quyện với cổ
bằng một nụ hôn bất diệt.
bằng một nụ hôn bất diệt.
09:51
His flesh fuses with her flesh,
248
576000
2000
Da thịt chúng gắn chặt vào nhau,
09:53
her bloodstream grows into his body,
249
578000
2000
máu của chúng chày chung một huyết quản
09:55
and he becomes nothing more than a little sperm sac.
250
580000
3000
và cậu chàng trở thành một thứ
không khác gì 1 túi tinh trùng.
không khác gì 1 túi tinh trùng.
09:58
(Laughter)
251
583000
2000
(cười)
Có thể xem đó là sự giải phóng
phụ nữ dưới đại dương
phụ nữ dưới đại dương
10:00
Well, this is a deep-sea version of Women's Lib.
252
585000
2000
10:02
She always knows where he is,
253
587000
2000
Cô ấy luôn biết chú ta đang ở đâu
10:04
and she doesn't have to be monogamous,
254
589000
2000
và cô ấy cũng không cần phải chung thủy
10:06
because some of these females
255
591000
2000
vì một vài nàng cá này
10:08
come up with multiple males attached.
256
593000
2000
có nhiều hơn một anh chồng trên thân.
10:10
So they can use it for finding food, for attracting mates.
257
595000
3000
Như vậy, chúng dùng mồi để tìm thức ăn
để thu hút bạn tình
để thu hút bạn tình
10:13
They use it a lot for defense, many different ways.
258
598000
3000
Và chúng cũng dùng mồi nhử
để tự vệ nữa
để tự vệ nữa
10:16
A lot of them can release their luciferin or luferase in the water
259
601000
3000
Rất nhiều loài có thể tiết ra
chất dạ quang trong nước
chất dạ quang trong nước
10:19
just the way a squid or an octopus will release an ink cloud.
260
604000
2000
tương tự mựa hay bạch tuộc
phun mực ra vậy
phun mực ra vậy
10:21
This shrimp is actually
261
606000
2000
Con tôm này đang
10:23
spewing light out of its mouth
262
608000
2000
phun dịch dạ quang bằng miệng ra ngoài
10:25
like a fire breathing dragon
263
610000
2000
như một con rồng đang khè lửa
10:27
in order to blind or distract this viperfish
264
612000
2000
để làm mù hoặc đánh lạc hướng
con cá ống
con cá ống
10:29
so that the shrimp can swim away into the darkness.
265
614000
2000
nhằm giúp chúng bơi
ra khỏi vùng nguy hiểm
ra khỏi vùng nguy hiểm
10:31
And there are a lot of different animals that can do this:
266
616000
3000
Và còn nhiều loài khác
có thể làm điều tương tự:
có thể làm điều tương tự:
10:34
There's jellyfish, there's squid,
267
619000
2000
Như Sứa, Mực
10:36
there's a whole lot of different crustaceans,
268
621000
2000
rất nhiều loài giáp xác đa dạng
10:38
there's even fish that can do this.
269
623000
2000
thậm chí loài cá
cùng có thể làm được.
cùng có thể làm được.
10:40
This fish is called the shining tubeshoulder
270
625000
3000
Con cá này được gọi là
cá Quang Ống Vai
cá Quang Ống Vai
10:43
because it actually has a tube on its shoulder
271
628000
2000
vì chúng có một cái ống trên vai
10:45
that can squirt out light.
272
630000
2000
có thể tiết ra dạ quang
10:47
And I was luck enough to capture one of these
273
632000
2000
Và tôi thật may mắn khi bắt được một con
10:49
when we were on a trawling expedition
274
634000
2000
khi mà chúng tôi đang
trong chuyến thu thập
trong chuyến thu thập
10:51
off the northwest coast of Africa for "Blue Planet,"
275
636000
3000
mẫu vật ở vùng biển tây bắc Phi
cho dự án "Blue Planet"
cho dự án "Blue Planet"
10:54
for the deep portion of "Blue Planet."
276
639000
2000
đó là một phần của dự án.
10:56
And we were using a special trawling net
277
641000
2000
Và chúng tôi dùng lưới chuyên biệt
10:58
that we were able to bring these animals up alive.
278
643000
2000
giúp mẫu vật sống sót
khi được kéo lên bờ
khi được kéo lên bờ
11:00
So we captured one of these, and I brought it into the lab.
279
645000
3000
Chúng tôi bắt được 1 con cá này
và mang vô phòng thí nghiệm.
và mang vô phòng thí nghiệm.
11:03
So I'm holding it,
280
648000
2000
Lúc ấy tôi đang giữ nó trong tay
11:05
and I'm about to touch that tube on its shoulder,
281
650000
2000
để có thể chạm vào xương vai của nó
11:07
and when I do, you'll see bioluminescence coming out.
282
652000
3000
và khi tôi chạm, bạn có thể thấy
chất dạ quang được tiết ra
chất dạ quang được tiết ra
11:11
But to me, what's shocking
283
656000
2000
Nhưng đối với tôi,
đó là cú sốc lớn
đó là cú sốc lớn
11:13
is not just the amount of light,
284
658000
2000
vì đó không chỉ là dịch dạ quang
11:15
but the fact that it's not just luciferin and luciferase.
285
660000
2000
cũng không phải luciferin luôn.
11:17
For this fish, it's actually whole cells
286
662000
2000
Đối với con cá này
đó đều là tế bào
đó đều là tế bào
11:19
with nuclei and membranes.
287
664000
2000
với nhân tế bào cũng như màng bao bọc.
11:21
It's energetically very costly for this fish to do this,
288
666000
2000
Điều này rất tổn hại
cho con cá
cho con cá
11:23
and we have no idea why it does it --
289
668000
3000
và chúng tôi vẫn không hiểu
tại sao nó lại làm vậy --
tại sao nó lại làm vậy --
11:26
another one of these great mysteries that needs to be solved.
290
671000
3000
một bí ẩn khác cần được giải đáp.
11:31
Now, another form of defense
291
676000
2000
Đây là một cách tự vệ khác
11:33
is something called a burglar alarm --
292
678000
2000
được gọi là chuông báo động --
11:35
same reason you have a burglar alarm on your car;
293
680000
2000
giống như cái chuông
chống trôm trên xe vậy
chống trôm trên xe vậy
11:37
the honking horn and flashing lights
294
682000
2000
có kèn to và đèn flash báo động
11:39
are meant to attract the attention of, hopefully,
295
684000
2000
được thiết kế để gây sự chú ý,
11:41
the police that will come and take the burglar away --
296
686000
2000
cho cảnh sát đến để bắt tên trộm --
11:43
when an animal's caught in the clutches of a predator,
297
688000
2000
khi mà con vật cảm nhận sự nguy hiểm,
11:45
its only hope for escape may be
298
690000
2000
chúng chỉ hy vọng chạy thoát
bằng cách
bằng cách
11:47
to attract the attention of something bigger and nastier
299
692000
2000
thu hút chú ý của con vật
to và đáng sợ hơn
to và đáng sợ hơn
11:49
that will attack their attacker,
300
694000
2000
đến tấn công mối nguy hiểm,
11:51
thereby affording them a chance for escape.
301
696000
3000
từ đó chúng có cơ hội để thoát thân.
11:54
This jellyfish, for example, has
302
699000
2000
Con sứa này, là một ví dụ,
chúng có
chúng có
11:56
a spectacular bioluminescent display.
303
701000
2000
một vẻ bề ngoài phát quang lòe loẹt.
11:58
This is us chasing it in the submersible.
304
703000
2000
Đây là lúc chúng tôi
đang truy đồi nó.
đang truy đồi nó.
Đó không phải phát quang, mà là
phản quang ánh sáng từ tuyến sinh dục
phản quang ánh sáng từ tuyến sinh dục
12:00
That's not luminescence, that's reflected light from the gonads.
305
705000
3000
12:03
We capture it in a very special device on the front of the submersible
306
708000
3000
Chúng tôi bắt nó bằng thiết bị chuyên dùng
12:06
that allows us to bring it up in really pristine condition,
307
711000
3000
giúp chúng tôi giữ nó sống
trong môi trường thích hợp,
trong môi trường thích hợp,
12:09
bring it into the lab on the ship.
308
714000
2000
trong lúc chuyển nó lên
phòng thí nghiệm.
phòng thí nghiệm.
12:11
And then to generate the display you're about to see,
309
716000
2000
Và khám phá ra điều
mà bạn sắp được thấy,
mà bạn sắp được thấy,
12:13
all I did was touch it once per second
310
718000
2000
Điều tôi làm là chạm vào nó mỗi giây
12:15
on its nerve ring with a sharp pick
311
720000
2000
chạm vào đai thần kinh của nó
bằng kim nhọn
bằng kim nhọn
12:17
that's sort of like the sharp tooth of a fish.
312
722000
2000
giống như răng của một con cá.
12:19
And once this display gets going, I'm not touching it anymore.
313
724000
3000
Và chúng bắt đầu phát quang.
Lúc đó tôi ngưng chạm vào nó.
Lúc đó tôi ngưng chạm vào nó.
12:22
This is an unbelievable light show.
314
727000
3000
Đây quả thực là một hiệu ứng
ánh sáng không thể tin được.
ánh sáng không thể tin được.
12:25
It's this pinwheel of light,
315
730000
2000
Nó như pháo hoa ngày tết vậy
12:27
and I've done calculations that show that this could be seen
316
732000
2000
và tôi đã tính toán
hiệu ứng này có thể
hiệu ứng này có thể
12:29
from as much as 300 feet away by a predator.
317
734000
3000
được phát hiện trong vòng bán kính
300 feet bởi loài ăn thịt.
300 feet bởi loài ăn thịt.
12:32
And I thought, "You know,
318
737000
2000
Và tôi nghĩ, "bạn biết đấy,
12:34
that might actually make a pretty good lure."
319
739000
2000
đó thực sự là một mồi nhử cực hay."
12:36
Because one of the things that's frustrated me
320
741000
3000
Vì một trong những điều
đã gây ra nhiều khó khăn cho tôi
đã gây ra nhiều khó khăn cho tôi
12:39
as a deep-sea explorer
321
744000
2000
khi là một nhà thám hiểm đại dương
12:41
is how many animals there probably are in the ocean that we know nothing about
322
746000
3000
là câu hỏi có bao nhiêu loài thủy sinh
mà chúng ta đã bỏ sót
mà chúng ta đã bỏ sót
12:44
because of the way we explore the ocean.
323
749000
3000
chỉ vì cái cách mà chúng ta
khám phá đại dương.
khám phá đại dương.
12:47
The primary way that we know about what lives in the ocean
324
752000
3000
Cách cơ bản mà chúng ta biết về
cuộc sống dưới đại dương
cuộc sống dưới đại dương
12:50
is we go out and drag nets behind ships.
325
755000
3000
là chạy thuyền ra biển và
kéo lưới phía sau.
kéo lưới phía sau.
12:53
And I defy you to name any other branch of science
326
758000
2000
Và tôi thách bạn kể tên
ngành khoa học nào
ngành khoa học nào
12:55
that still depends on hundreds of year-old technology.
327
760000
3000
mà vẩn dựa vào kỹ thuật
cũ kỹ hơn 100 năm.
cũ kỹ hơn 100 năm.
12:58
The other primary way is we go down
328
763000
2000
Một cách cơ bản khác là lặn xuống
13:00
with submersibles and remote-operated vehicles.
329
765000
2000
với những thiết bị và phương tiện ngầm.
13:02
I've made hundreds of dives in submersibles.
330
767000
3000
Tôi đã lặn cả trăm lần bằng tàu ngầm.
13:05
When I'm sitting in a submersible though,
331
770000
2000
Khi mà tôi ngổi bên trong tàu ngầm,
13:07
I know that I'm not unobtrusive at all --
332
772000
3000
Tôi biết nó không hẳn là thuận tiện --
13:10
I've got bright lights and noisy thrusters --
333
775000
2000
Chúng có đèn rất sáng
và máy chạy rất ồn --
và máy chạy rất ồn --
13:12
any animal with any sense is going to be long gone.
334
777000
3000
bất cứ sinh vật nào cảm nhận
được đều sẽ chạy mất từ lâu.
được đều sẽ chạy mất từ lâu.
13:15
So, I've wanted for a long time
335
780000
3000
Tôi đã ao ước rất lâu rổi
13:18
to figure out a different way to explore.
336
783000
2000
đó là tìm ra phương pháp khám phá khác
13:20
And so, sometime ago, I got this idea for a camera system.
337
785000
3000
Và một vài năm trước
tôi có ý tường về hệ thống camera này.
tôi có ý tường về hệ thống camera này.
13:23
It's not exactly rocket science. We call this thing Eye-in-the-Sea.
338
788000
3000
Nó không hẳn là tên lửa.
chúng tôi gọi nó là "Mắt Ngầm"
chúng tôi gọi nó là "Mắt Ngầm"
Và nhà khoa học đã làm
như này trên cạn từ lâu;
như này trên cạn từ lâu;
13:26
And scientists have done this on land for years;
339
791000
2000
13:28
we just use a color that the animals can't see
340
793000
3000
chúng tôi sử dụng màu
mà loài thủy sinh không thấy được
mà loài thủy sinh không thấy được
như camera thì có thể thấy chúng;
13:31
and then a camera that can see that color.
341
796000
2000
Bạn không thể dùng hồng ngoại
dưới biển sâu.
dưới biển sâu.
13:33
You can't use infrared in the sea.
342
798000
2000
13:35
We use far-red light, but even that's a problem
343
800000
2000
Nên thay bằng đèn màu đỏ
nhưng không ổn
nhưng không ổn
13:37
because it gets absorbed so quickly.
344
802000
2000
vì chúng bị hấp thụ quá nhanh,
13:39
Made an intensified camera,
345
804000
2000
Tự chế một máy ảnh tăng cường,
13:41
wanted to make this electronic jellyfish.
346
806000
2000
Và muốn làm ra "con sứa điện tử này".
13:43
Thing is, in science,
347
808000
3000
Có điều là, trong khoa học,
13:46
you basically have to tell the funding agencies what you're going to discover
348
811000
3000
bạn phải nói cho các quỹ nghiên cứu
về đối tượng nghiên cứu
về đối tượng nghiên cứu
13:49
before they'll give you the money.
349
814000
2000
trước khi họ cấp kinh phí.
13:51
And I didn't know what I was going to discover,
350
816000
2000
Vả tôi đã không biết
tôi sẽ nghiên cứu gì..
tôi sẽ nghiên cứu gì..
13:53
so I couldn't get the funding for this.
351
818000
2000
Nên tôi không được tài trợ.
Thế là tôi kết hợp chúng lại,
cùng với Harvey Mudd Engineering Clinic
cùng với Harvey Mudd Engineering Clinic
13:55
So I kluged this together, I got the Harvey Mudd Engineering Clinic
352
820000
3000
13:58
to actually do it as an undergraduate student project initially,
353
823000
3000
và thực hiện nó như một đề án tốt nghiệp
củ sinh viên.
củ sinh viên.
14:01
and then I kluged funding from a whole bunch of different sources.
354
826000
3000
và tôi kêu gọi tài trợ từ
rất nhiều nguồn.
rất nhiều nguồn.
14:04
Monterey Bay Aquarium Research Institute
355
829000
2000
Viện nghiên cứu Hải dương
Vịnh Monterey
Vịnh Monterey
14:06
gave me time with their ROV
356
831000
3000
đã có phép tôi sữ dụng máy ROV của họ
14:09
so that I could test it and we could figure out,
357
834000
2000
để có thể thí nghiệm và tìm ra
14:11
you know, for example, which colors of red light we had to use
358
836000
3000
màu sắc nào phù hợp cho thiết bị
14:14
so that we could see the animals, but they couldn't see us --
359
839000
3000
đề có thể quan sát đươc các loài thủy sinh
mà không làm chúng sợ
mà không làm chúng sợ
14:17
get the electronic jellyfish working.
360
842000
3000
hoàn thành con sứa điện tử này.
14:20
And you can see just what a shoestring operation this really was,
361
845000
3000
Và bạn có thể thấy một
hoạt động này như thế nào,
hoạt động này như thế nào,
14:23
because we cast these 16 blue LEDs in epoxy
362
848000
3000
vì chúng tôi ghép 16 đèn LED
vào một khung
vào một khung
14:26
and you can see in the epoxy mold that we used,
363
851000
2000
và bạn có thể thấy khung mà
chúng tôi dùng,
chúng tôi dùng,
14:28
the word Ziploc is still visible.
364
853000
3000
từ Ziploc vẫn xuất hiện.
14:31
Needless to say, when it's kluged together like this,
365
856000
3000
Không cần phải nói, khi chúng
kết hợp lại như thế,
kết hợp lại như thế,
14:34
there were a lot of trials and tribulations getting this working.
366
859000
3000
Đã có rất nhiều thử thách
khi làm việc này.
khi làm việc này.
14:37
But there came a moment when it all came together,
367
862000
2000
Nhưng sẽ có lúc mà
khi mọi thứ hồi quy,
khi mọi thứ hồi quy,
14:39
and everything worked.
368
864000
2000
mọi việc sẽ ổn thỏa.
14:41
And, remarkably, that moment got caught on film
369
866000
2000
Và đáng chú ý, khoảnh khắc đó
đã được chụp
đã được chụp
14:43
by photographer Mark Richards,
370
868000
2000
bởi Mark Richards,
14:45
who happened to be there at the precise moment
371
870000
2000
Người đã từng ở đó vào đúng thời điểm
14:47
that we discovered that it all came together.
372
872000
3000
Rằng chúng tôi phát hiện ra
được thành quả.
được thành quả.
14:50
That's me on the left,
373
875000
2000
Đó là tôi ở bên trái,
14:52
my graduate student at the time, Erika Raymond,
374
877000
2000
Sinh viên của tôi lúc đó, Erika Raymond,
14:54
and Lee Fry, who was the engineer on the project.
375
879000
3000
Và Lee Fry, người là kỹ sư của dự án.
14:57
And we have this photograph posted in our lab in a place of honor
376
882000
3000
Và chúng tôi đặt bức ảnh này ở nơi
trang trọng nhất trong phòng
trang trọng nhất trong phòng
15:00
with the caption: "Engineer satisfying two women at once." (Laughter)
377
885000
3000
với phụ đề: "Kỹ sư đã làm hai phụ nữ
thỏa mãn cùng một lúc."
thỏa mãn cùng một lúc."
15:04
And we were very, very happy.
378
889000
2000
Và chúng tôi đã rất, rất hạnh phúc.
15:06
So now we had a system
379
891000
2000
Vì vậy, giờ chúng tôi đã có một hệ thống
15:08
that we could actually take to some place
380
893000
2000
Mà chúng ta có thể thực sự đi đến một nơi
15:10
that was kind of like an oasis on the bottom of the ocean
381
895000
2000
giống như ốc đảo ở đáy đại dương
15:12
that might be patrolled by large predators.
382
897000
3000
Có thể dày đặc những kẻ săn mồi.
15:16
And so, the place that we took it to
383
901000
2000
Và như vậy, nơi mà chúng tôi mang nó đến
15:18
was this place called a Brine Pool,
384
903000
2000
được gọi là Brine Pool (Bể Muối),
15:20
which is in the northern part of the Gulf of Mexico.
385
905000
2000
phía bắc vịnh MExico,
15:22
It's a magical place.
386
907000
2000
Đó là một nơi huyền diệu.
Và tôi biết điều này rất khó
đề các bạn cảm nhận
đề các bạn cảm nhận
15:24
And I know this footage isn't going to look like anything to you --
387
909000
2000
15:26
we had a crummy camera at the time --
388
911000
2000
chúng tôi đã có một
máy quay cà tàng
máy quay cà tàng
15:28
but I was ecstatic.
389
913000
2000
nhưng đối với tôi nó rất tuyệt.
15:30
We're at the edge of the Brine Pool,
390
915000
2000
Khi chúng tôi ở bờ hồ Brine Pool
15:32
there's a fish that's swimming towards the camera.
391
917000
3000
đã có một con cá bơi
lại gần cái máy.
lại gần cái máy.
15:35
It's clearly undisturbed by us.
392
920000
2000
Và nó rõ ràng nó không
sợ hãi chúng tôi.
sợ hãi chúng tôi.
15:37
And I had my window into the deep sea.
393
922000
3000
Vào chính lúc đó tôi đã có
một cửa sổ để nhìn vào đại dương.
một cửa sổ để nhìn vào đại dương.
15:40
I, for the first time, could see what animals were doing down there
394
925000
3000
Là lần đầu tiên, đã có thể thấy
hoạt động của thủy sinh vật
hoạt động của thủy sinh vật
15:43
when we weren't down there disturbing them in some way.
395
928000
3000
mà vẫn không làm ảnh hưởng đến chúng.
15:47
Four hours into the deployment,
396
932000
2000
Bốn tiếng để triển khai
các hoạt động,
các hoạt động,
15:49
we had programmed the electronic jellyfish
397
934000
2000
chúng tôi lập trình sẵn
con sứa điện tử
con sứa điện tử
15:51
to come on for the first time.
398
936000
2000
cho lần chạy đầu tiên của nó.
15:53
Eighty-six seconds after
399
938000
2000
86 giây sau khi
15:55
it went into its pinwheel display,
400
940000
2000
con sứa điện
phát sáng theo vòng tròn,
phát sáng theo vòng tròn,
15:57
we recorded this:
401
942000
2000
chúng tôi đã ghi lại được điều này:
16:00
This is a squid, over six feet long,
402
945000
2000
Đây là một con mực, dài hơn 6 feet,
16:02
that is so new to science,
403
947000
2000
và là 1 phát hiện quá mới mẻ
trong ngành,
trong ngành,
16:04
it cannot be placed in any known scientific family.
404
949000
3000
nó không thể thuộc về
ngành khoa học nào hiện có
ngành khoa học nào hiện có
16:08
I could not have asked for a better proof of concept.
405
953000
3000
Tôi không thể đồi hỏi gì hơn
ngoài một kết quả thực tế.
ngoài một kết quả thực tế.
16:11
And based on this, I went back to the National Science Foundation
406
956000
2000
Và dựa trên những điều này,
tôi trở lại NSF
tôi trở lại NSF
16:13
and said, "This is what we will discover."
407
958000
3000
và nói, "Đây là điều mà tôi sẽ khám phá."
16:16
And they gave me enough money to do it right,
408
961000
2000
Và họ tài trợ đủ tiền để tôi
thực hiện,
thực hiện,
16:18
which has involved developing the world's first deep-sea webcam --
409
963000
3000
bao gồm việc phát triển một
máy quay đáy đại dương đầu tiên
máy quay đáy đại dương đầu tiên
16:21
which has been installed in
410
966000
2000
điều mà được ứng dụng vào
16:23
the Monterey Canyon for the past year --
411
968000
2000
hệ thống Monterey Canyon năm ngoái --
16:25
and now, more recently,
412
970000
2000
và hiện tại, gần đây,
16:27
a modular form of this system,
413
972000
2000
một mô đun mới của hệ thống này,
16:29
a much more mobile form
414
974000
2000
linh hoạt hơn nhiều so với mô đun trước
16:31
that's a lot easier to launch and recover,
415
976000
2000
giúp cho việc di chuyển của máy
dễ dàng hơn
dễ dàng hơn
16:33
that I hope can be used on Sylvia's "hope spots"
416
978000
3000
sẽ giúp cho dự án "hope spots"
của Sylvia
của Sylvia
16:36
to help explore
417
981000
2000
trong việc khám phá
16:38
and protect these areas,
418
983000
2000
và bảo vệ khu vực.
16:40
and, for me, learn more about
419
985000
2000
và đối với tôi, nó sẽ giúp mở mang
16:42
the bioluminescence in these "hope spots."
420
987000
3000
những phát hiện mới
tại các điểm "hope spots." này.
tại các điểm "hope spots." này.
16:45
So one of these take-home messages here
421
990000
3000
Và một trong những thông điệp
mà tôi muốn truyền tải là
mà tôi muốn truyền tải là
16:48
is, there is still a lot to explore in the oceans.
422
993000
3000
có rất nhiều thứ cần được khám phá
ở dưới đại dương.
ở dưới đại dương.
16:51
And Sylvia has said
423
996000
2000
Sylvia từng nói rằng
16:53
that we are destroying the oceans before we even know what's in them,
424
998000
3000
chúng ta đang hủy hoạt đại dương trước
khi biết cái gì dưới đó.
khi biết cái gì dưới đó.
16:56
and she's right.
425
1001000
2000
và cô ấy đúng.
16:58
So if you ever, ever get an opportunity
426
1003000
2000
Nên nếu bạn có cơ hội
17:00
to take a dive in a submersible,
427
1005000
2000
được lặn dưới lòng biển sâu,
17:02
say yes -- a thousand times, yes --
428
1007000
3000
hãy đồng ý, một nghìn lần vào
17:05
and please turn out the lights.
429
1010000
2000
và hãy tắt đèn lên.
17:07
I promise, you'll love it.
430
1012000
2000
Tôi đảm bảo rằng các bạn
sẽ thích nó.
sẽ thích nó.
17:09
Thank you.
431
1014000
2000
Cảm ơn.
17:11
(Applause)
432
1016000
2000
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologistEdith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.
Why you should listen
A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.
In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.; In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.
In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.
Edith Widder | Speaker | TED.com