TEDIndia 2009
Ananda Shankar Jayant: Fighting cancer with dance
Ananda Shankar Jayant, cuộc đấu tranh với căn bệnh ung thư bằng khiêu vũ.
Filmed:
Readability: 4.2
806,887 views
Diễn viên múa cổ điển Ấn Độ nổi tiếng Ananda Shankar Jayant được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vào năm 2008. Cô chia sẻ chuyện mình không chỉ đối mặt với bênh tật mà còn bất chấp nó mà khiêu vũ. Cô đồng thời trình diễn một màn khiêu vũ tượng trưng cho nghị lực đã giúp cô trong những ngày khó khăn.
Ananda Shankar Jayant - Dancer and choreographer
With precision and sparkling grace, Ananda Shankar Jayant performs and teaches the classical dance styles of Bharatanatyam and Kuchipudi. Full bio
With precision and sparkling grace, Ananda Shankar Jayant performs and teaches the classical dance styles of Bharatanatyam and Kuchipudi. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
(Music)
0
1000
10000
(Tiếng nhạc)
00:58
[Sanskrit]
1
43000
3000
[Tiếng Hin-di]
01:05
This is an ode to the mother goddess,
2
50000
2000
Đây là một bài thơ ca ngợi mẹ nữ thần,
01:07
that most of us in India learn when we are children.
3
52000
3000
mà hầu như người Ấn Độ cũng đã học khi còn bé
01:13
I learned it when I was four
4
58000
2000
Tôi học bài này năm 4 tuổi
01:15
at my mother's knee.
5
60000
3000
khi đang ngồi trên đầu gối mẹ tôi
01:20
That year she introduced me to dance,
6
65000
3000
Năm đó mẹ đưa tôi đến với khiêu vũ.
01:23
and thus began
7
68000
2000
Và thế là
01:25
my tryst with classical dance.
8
70000
3000
duyên phận của tôi với khiêu vũ cổ điển bắt đầu
01:28
Since then -- it's been four decades now --
9
73000
3000
Từ đó tới bây giờ đã 4 thập kỷ trôi qua --
01:32
I've trained with the best in the field,
10
77000
2000
Tôi đã được những người giỏi nhất huấn luyện cho,
01:34
performed across the globe,
11
79000
2000
đã biểu diễn khắp thế giới,
01:36
taught young and old alike,
12
81000
3000
đã dạy nhiều người, dù trẻ dù già,
01:39
created, collaborated,
13
84000
2000
đã sáng tạo, đã cộng tác
01:41
choreographed,
14
86000
2000
đã biên đạo múa
01:43
and wove a rich tapestry
15
88000
2000
và đã dệt nên một tấm thảm
01:45
of artistry, achievement and awards.
16
90000
3000
của nghệ thuật, thành công và những giải thưởng
01:49
The crowning glory was in 2007,
17
94000
3000
Năm 2007 là năm vinh quang nhất
01:52
when I received this country's
18
97000
2000
khi tôi nhận được
01:54
fourth highest civilian award, the Padma Shri,
19
99000
2000
giải thưởng danh giá thứ tư toàn quốc, giải Padmashri,
01:56
for my contribution to art.
20
101000
2000
cho các đóng góp nghệ thuật của tôi
01:58
(Applause)
21
103000
3000
(Tiếng vỗ tay)
02:02
But nothing, nothing prepared me
22
107000
3000
Nhưng chẳng hề có điều gì chuẩn bị trước
02:05
for what I was to hear
23
110000
3000
để tôi đón nhận những điều mình nghe thấy
02:08
on the first of July 2008.
24
113000
3000
vào ngày 1 tháng 7 năm 2008
02:11
I heard the word "carcinoma."
25
116000
3000
Tôi nghe thấy từ "ung thư da"
02:14
Yes, breast cancer.
26
119000
3000
Vâng, ung thư vú.
02:17
As I sat dumbstruck in my doctor's office,
27
122000
3000
Và trong khi ngồi chết lặng trong văn phòng bác sĩ
02:22
I heard other words:
28
127000
2000
Tôi nghe thấy những từ khác,
02:24
"cancer," "stage," "grade."
29
129000
3000
cancer - ung thư, stage - giai đoạn, grade - cấp độ
02:27
Until then, Cancer was the zodiac
30
132000
2000
Trước đó, Cancer đối với tôi là một cung hoàng đạo
02:29
sign of my friend,
31
134000
2000
của một người bạn
02:31
stage was what I performed on,
32
136000
3000
"stage" là sân khấu tôi thường biểu diễn
02:34
and grades were what I got in school.
33
139000
3000
và "grade" là điểm số tôi đạt ở trường.
02:39
That day, I realized
34
144000
2000
Ngày hôm đó, tôi nhận ra
02:41
I had an unwelcome, uninvited,
35
146000
3000
Tôi có một bạn đời mới
02:44
new life partner.
36
149000
3000
không mời mà đến.
02:47
As a dancer,
37
152000
2000
Là một vũ công,
02:49
I know the nine rasas or the navarasas:
38
154000
3000
Tôi biết 9 loại trạng thái tình cảm chi phối:
02:52
anger, valor,
39
157000
2000
tức giận, dũng cảm
02:54
disgust, humor
40
159000
2000
ghê tởm, hài hước
02:56
and fear.
41
161000
2000
và sợ hãi
02:58
I thought I knew what fear was.
42
163000
2000
Tôi cứ tưởng mình đã biết thế nào là sợ hãi
03:00
That day, I learned what fear was.
43
165000
3000
Nhưng tới hôm đó, tôi mới học được sợ hãi là gì.
03:04
Overcome with the enormity of it all
44
169000
3000
Nỗi sợ hãi nhấn chìm mọi cảm giác khác
03:07
and the complete feeling of loss of control,
45
172000
2000
và cảm giác hoàn toàn mất kiểm soát,
03:09
I shed copious tears
46
174000
2000
Tôi đã khóc thật nhiều
03:11
and asked my dear husband, Jayant.
47
176000
3000
và tôi hỏi người chồng yêu của mình, Jayant
03:14
I said, "Is this it? Is this the end of the road?
48
179000
3000
Tôi hỏi anh: "Vậy là hết phải không? Đến đây là cuối đường rồi phải không?
03:17
Is this the end of my dance?"
49
182000
3000
Việc khiêu vũ của em đến đây là hết phải không?"
03:20
And he, the positive soul that he is,
50
185000
3000
Và anh ấy, với tâm hồn lạc quan của mình,
03:23
said, "No, this is just a hiatus,
51
188000
3000
anh nói, "Không, đây chỉ là một sự gián đoạn,
03:26
a hiatus during the treatment,
52
191000
2000
một sự gián đoạn để điều trị,
03:28
and you'll get back to doing what you do best."
53
193000
3000
và rồi em sẽ lấy lại được những gì em làm giỏi nhất."
03:32
I realized then
54
197000
2000
Lúc đó, tôi nhận ra
03:34
that I, who thought I had complete control of my life,
55
199000
3000
rằng tôi, người luôn cho mình có khả năng kiểm soát hoàn toàn được cuộc sống,
03:37
had control of only three things:
56
202000
3000
thực ra chỉ kiểm soát được 3 thứ
03:40
My thought, my mind --
57
205000
3000
Suy nghĩ của tôi, tâm trí của tôi --
03:43
the images that these thoughts created --
58
208000
2000
hình ảnh tưởng tượng từ những suy nghĩa này --
03:45
and the action that derived from it.
59
210000
3000
và hành động bắt nguồn từ đó.
03:48
So here I was wallowing
60
213000
2000
Thế là giờ đây tôi đắm chìm
03:50
in a vortex of emotions
61
215000
2000
trong dòng xoáy cảm xúc
03:52
and depression and what have you,
62
217000
2000
trong chán chường, tuyệt vọng
03:54
with the enormity of the situation,
63
219000
3000
khi số phận khắc nghiệt và bạo tàn
03:57
wanting to go to a place of healing, health and happiness.
64
222000
3000
tôi muốn đến một nơi an lành, mạnh khỏe và hạnh phúc
04:01
I wanted to go from where I was
65
226000
2000
Tôi muốn đi từ hiện tại tôi đang có lúc đó
04:03
to where I wanted to be,
66
228000
2000
đến một tương lai tôi muốn có
04:05
for which I needed something.
67
230000
3000
muốn vậy, tôi cần một điều gì đó
04:08
I needed something that would pull me out of all this.
68
233000
3000
để kéo chính mình ra khỏi tất cả những nỗi đau buồn này
04:11
So I dried my tears,
69
236000
2000
Vậy nên tôi đã lau khô nước mắt
04:13
and I declared to the world at large ...
70
238000
3000
và tuyên bố với cuộc đời..
04:16
I said, "Cancer's only one page in my life,
71
241000
3000
Tôi nói, "Ung thư chỉ là một trang trong đời tôi"
04:19
and I will not allow this page to impact the rest of my life."
72
244000
3000
và tôi sẽ không cho phép trang này ảnh hưởng đến cả phần đời còn lại "
04:23
I also declared to the world at large
73
248000
2000
Tôi cũng tuyên bố với cuộc đời
04:25
that I would ride it out,
74
250000
2000
rằng tôi sẽ vượt qua được nó
04:27
and I would not allow cancer to ride me.
75
252000
2000
và tôi sẽ không cho phép bệnh ung thư điều khiển mình.
04:29
But to go from where I was
76
254000
2000
Nhưng để đi từ điểm tôi đang ở lúc đó
04:31
to where I wanted to be,
77
256000
2000
đến nơi tôi muốn đến
04:33
I needed something.
78
258000
2000
Tôi cần một thứ gì đó
04:35
I needed an anchor, an image,
79
260000
2000
một nơi nương tựa, một hình ảnh
04:37
a peg
80
262000
2000
một điểm chốt
04:39
to peg this process on,
81
264000
2000
để neo mình lại
04:41
so that I could go from there.
82
266000
3000
để tôi có thể bắt đầu một hành trình mới
04:44
And I found that in my dance,
83
269000
3000
và tôi đã tìm được điều đó trong các điệu nhảy của mình,
04:48
my dance, my strength, my energy, my passion,
84
273000
2000
điệu nhảy của tôi, sức mạnh của tôi, năng lượng của tôi, đam mê của tôi
04:50
my very life breath.
85
275000
2000
hơi thở cuộc sống của tôi
04:53
But it wasn't easy.
86
278000
2000
Nhưng nó chẳng hề dễ dàng
04:55
Believe me, it definitely wasn't easy.
87
280000
3000
Hãy tin tôi, nó thực không hề dễ
04:58
How do you keep cheer
88
283000
2000
Làm sao bạn có thể vui
05:00
when you go from beautiful
89
285000
2000
khi chỉ trong ba ngày
05:02
to bald in three days?
90
287000
3000
bạn từ xinh đẹp trở nên một người không có tóc
05:05
How do you not despair
91
290000
3000
Làm sao bạn không tuyệt vọng
05:08
when, with the body ravaged by chemotherapy,
92
293000
3000
khi, với một cơ thể bị hóa trị tàn phá
05:11
climbing a mere flight of stairs was sheer torture,
93
296000
3000
việc leo lên một tầng cầu thang cũng đau đớn ghê gớm
05:14
that to someone like me who could dance for three hours?
94
299000
3000
trong khi tôi đã từng có thể khiêu vũ suốt 3 tiếng đồng hồ
05:19
How do you not get overwhelmed
95
304000
2000
Làm sao bạn có thể không bị ngập chìm
05:21
by the despair and the misery of it all?
96
306000
3000
trong thất vọng và đau đớn khi nhìn mình tàn tạ đi như vậy?
05:24
All I wanted to do was curl up and weep.
97
309000
3000
Tôi chỉ muốn cuôn tròn người lại và khóc.
05:27
But I kept telling myself fear and tears
98
312000
2000
Nhưng tôi liên tục tự bảo với chính mình rằng tôi không được phép
05:29
are options I did not have.
99
314000
3000
chọn sợ hãi và nước mắt
05:32
So I would drag myself into my dance studio --
100
317000
3000
Vì vậy hàng ngày tôi cố lê thân đến phòng tập nhảy,
05:35
body, mind and spirit -- every day into my dance studio,
101
320000
3000
cố lôi thân thể, tâm trí và tinh thần mình đến phòng tập
05:38
and learn everything I learned
102
323000
2000
và học lại một lần nữa
05:40
when I was four, all over again,
103
325000
2000
mọi thứ tôi đã học năm 4 tuổi
05:42
reworked, relearned, regrouped.
104
327000
3000
làm lại, học lại, tập hợp lại
05:45
It was excruciatingly painful, but I did it.
105
330000
3000
Nó rất đau đớn, nhưng tôi đã làm được.
05:48
Difficult.
106
333000
2000
Thật khó khăn
05:51
I focused on my mudras,
107
336000
3000
Tôi cố gắng tập trung
05:54
on the imagery of my dance,
108
339000
2000
tưởng tượng hình ảnh điệu nhảy
05:56
on the poetry and the metaphor
109
341000
2000
nghĩ đến thơ ca, đến các phép ẩn dụ
05:58
and the philosophy of the dance itself.
110
343000
2000
và triết lý sống bên trong điệu nhảy.
06:00
And slowly, I moved out
111
345000
2000
Và dần dần, tôi đã thoát khỏi
06:02
of that miserable state of mind.
112
347000
3000
tâm trạng đau khổ đó.
06:06
But I needed something else.
113
351000
2000
Nhưng tôi cần một thứ gì đó khác.
06:08
I needed something to go that extra mile,
114
353000
3000
Tôi cần thứ gì đó mạnh hơn nữa
06:11
and I found it in that metaphor
115
356000
2000
Và tôi đã tìm thấy nó trong câu chuyện ẩn dụ
06:13
which I had learned from my mother when I was four.
116
358000
3000
mà mẹ dạy tôi khi tôi lên 4
06:16
The metaphor of Mahishasura Mardhini,
117
361000
3000
Chuyện Mahishasura Mardhini
06:19
of Durga.
118
364000
2000
của nữ thần Durga
06:21
Durga, the mother goddess, the fearless one,
119
366000
3000
Durga, mẹ nữ thần, người không biết sợ hãi là gì
06:24
created by the pantheon of Hindu gods.
120
369000
3000
đứa con của tất cả vị thần Hindu
06:27
Durga, resplendent, bedecked, beautiful,
121
372000
3000
Nữ thần Durga xinh đẹp và lộng lẫy
06:31
her 18 arms
122
376000
2000
với 18 cánh tay giương lên
06:33
ready for warfare,
123
378000
2000
sẵn sàng chinh chiến
06:35
as she rode astride her lion
124
380000
3000
trong khi nàng hiên ngang trên lưng sư tử
06:38
into the battlefield to destroy Mahishasur.
125
383000
3000
tiến vào chiến trường để tiêu diệt Mahishasur
06:42
Durga, the epitome
126
387000
2000
Nữ thần Durga,
06:44
of creative feminine energy,
127
389000
2000
tượng trưng cho quyền lực sáng tạo của nữ giới
06:46
or shakti.
128
391000
2000
hay còn gọi là shakti
06:48
Durga, the fearless one.
129
393000
2000
Durga, nữ thần gan dạ
06:50
I made that image of Durga
130
395000
2000
Tôi đã tạo ra hình ảnh nữ thần Durga như vậy
06:52
and her every attribute, her every nuance,
131
397000
2000
cùng với mọi đặc tính, mọi sắc thái
06:54
my very own.
132
399000
2000
theo cách của mình.
06:56
Powered by the symbology of a myth
133
401000
3000
Nhờ vào hệ thống biểu tượng trong huyền thoại
06:59
and the passion of my training,
134
404000
3000
và đam mê trong tập luyện
07:02
I brought laser-sharp focus into my dance,
135
407000
3000
tôi đã luyện được cách tập trung cao độ trong khiêu vũ
07:05
laser-sharp focus to such an extent
136
410000
2000
Sự tập trung sắc bén tới độ
07:07
that I danced a few weeks after surgery.
137
412000
3000
chỉ sau vài tuần tôi đã có thể khiêu vũ
07:10
I danced through chemo and radiation cycles,
138
415000
3000
Tôi đã khiêu vũ bất kể những lần hóa trị, xạ trị
07:13
much to the dismay of my oncologist.
139
418000
3000
bất kể những lần bác sĩ ung thư cũng mất tinh thần
07:16
I danced between chemo and radiation cycles
140
421000
2000
Tôi đã khiêu vũ giữa những lần hóa trị, xạ trị
07:18
and badgered him to fit it
141
423000
2000
và bắt ép bác sĩ phải chỉnh lịch điều trị
07:20
to my performing dance schedule.
142
425000
3000
cho thích hợp với lịch khiêu vũ của mình
07:25
What I had done
143
430000
2000
Những gì tôi làm
07:27
is I had tuned out of cancer
144
432000
2000
chính là giải thoát tâm hồn mình khỏi ung thư
07:29
and tuned into my dance.
145
434000
3000
và đưa nó vào khiêu vũ
07:33
Yes, cancer has just been one page in my life.
146
438000
3000
Vâng, ung thư chỉ là một trang trong cuôc đời tôi
07:38
My story
147
443000
2000
Câu chuyện của tôi
07:40
is a story of overcoming setbacks,
148
445000
2000
là một câu chuyện về khắc phục những thất bại,
07:42
obstacles and challenges
149
447000
2000
trở ngại và thách thức
07:44
that life throws at you.
150
449000
2000
mà cuộc sống ném vào bạn.
07:46
My story is the power of thought.
151
451000
3000
Câu chuyện của tôi là sức mạnh của ý chí
07:49
My story is the power of choice.
152
454000
3000
Câu chuyện của tôi là sức mạnh của việc chọn lựa.
07:52
It's the power of focus.
153
457000
2000
Sức mạnh của sự tập trung
07:54
It's the power of bringing ourselves
154
459000
3000
Sức mạnh điều khiển tâm trí
07:57
to the attention of something that so animates you,
155
462000
3000
chú ý vào điều gì đó làm kích thích bạn
08:00
so moves you,
156
465000
2000
lay chuyển bạn
08:02
that something even like cancer becomes insignificant.
157
467000
3000
một điều gì khiến ung thư cũng chẳng là gì ghê gớm
08:05
My story is the power of a metaphor.
158
470000
2000
Chuyện của tôi là sức mạnh của phép ẩn dụ.
08:07
It's the power of an image.
159
472000
2000
sức mạnh của một hình ảnh
08:09
Mine was that of Durga,
160
474000
2000
Với tôi, đó là hình ảnh nữ thần Durga
08:11
Durga the fearless one.
161
476000
3000
Durga, nữ thần dũng cảm
08:14
She was also called Simhanandini,
162
479000
2000
có cái tên khác là Simhanandani,
08:16
the one who rode the lion.
163
481000
2000
người cưỡi sư tử
08:20
As I ride out,
164
485000
2000
Như khi tôi vượt qua,
08:22
as I ride my own inner strength,
165
487000
2000
bằng sức mạnh
08:24
my own inner resilience,
166
489000
2000
và sự dẻo dai của mình,
08:26
armed as I am with what medication can provide
167
491000
3000
được trang bị cùng với những loại thuốc
08:29
and continue treatment,
168
494000
2000
giúp tiếp tục điều trị
08:31
as I ride out into the battlefield of cancer,
169
496000
2000
khi tôi đi vào chiến trường để chiến đấu với bệnh ung thư
08:33
asking my rogue cells to behave,
170
498000
3000
chỉ huy, ra lệnh những tế bào bệnh của mình
08:38
I want to be known not as a cancer survivor,
171
503000
3000
Tôi muốn được biết đến, không chỉ như là một người sống với căn bệnh ung thư
08:41
but as a cancer conqueror.
172
506000
2000
mà còn là một người chinh phục được căn bệnh ung thư.
08:43
I present to you an excerpt of that work
173
508000
2000
Tôi trình bày cho các bạn một đoạn trích của công việc đó
08:45
"Simhanandini."
174
510000
3000
"Simhanandani"
08:48
(Applause)
175
513000
3000
(Tiếng vỗ tay)
08:51
(Music)
176
516000
9000
(Tiếng nhạc)
15:24
(Applause)
177
909000
35000
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Ananda Shankar Jayant - Dancer and choreographerWith precision and sparkling grace, Ananda Shankar Jayant performs and teaches the classical dance styles of Bharatanatyam and Kuchipudi.
Why you should listen
Ananda Shankar Jayant is trained in two traditional forms of classical Indian dance, Bharatanatyam and Kuchipudi. Both forms require long training and precise timing to express their essence -- and both forms, in Shankar Jayant's hands, are capable of exploring deep truths.
As a choreographer and performer, she uses dance to talk about gender issues (as in 1999's What About Me?), mythology and philosophy, setting these carefully handed-down forms of dance onto a modern stage. She leads the Shankarananda Kalakshetra school in Hyderabad and Secunderabad, and is a scholar of dance and art, lecturing frequently on both throughout India.
Ananda Shankar Jayant | Speaker | TED.com