TEDGlobal 2010
Julian Treasure: Shh! Sound health in 8 steps
Julian Treasure: Suỵt!
Filmed:
Readability: 3.5
1,675,552 views
Julian Treasure cho rằng sự huyên náo, ồn ào của thế giới đang dần ăn mòn tinh thần của chúng ta, và thậm chí nó có thể cướp đi cả mạng sống. Ông đưa ra một kế hoạch 8 bước để chống lại cuộc tấn công của những âm thanh khó chịu (bắt đầu với những tai nghe rẻ tiền) và khôi phục lại mối liên hệ của chúng ta với những thanh âm của sự sống.
Julian Treasure - Sound consultant
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
The Hindus say, "Nada brahma,"
0
1000
2000
Người Ấn Độ giáo có câu "Nada brahma"
00:18
one translation of which is, "The world is sound."
1
3000
3000
nghĩa thứ nhất là "Thế giới thật hoàn hảo."
00:21
And in a way, that's true, because everything is vibrating.
2
6000
3000
và thứ 2 là "Thế giới đầy những âm thanh". Rất đúng. Vì mọi vật đều rung động.
00:24
In fact, all of you as you sit here right now are vibrating.
3
9000
3000
Sự thật là, tất cả các bạn ngồi đây đều đang rung động
00:27
Every part of your body is vibrating at different frequencies.
4
12000
3000
Mọi bộ phận cơ thể bạn đang rung động với tần số khác nhau.
00:30
So you are, in fact, a chord --
5
15000
2000
Và vì thế, thật ra, bạn là một hợp âm,
00:32
each of you an individual chord.
6
17000
2000
mỗi người có một hợp âm riêng biệt
00:34
One definition of health may be
7
19000
2000
Vậy nếu bạn có sức khoẻ tốt
00:36
that that chord is in complete harmony.
8
21000
2000
nghĩa là bạn có một bản hoà âm hoàn hảo.
00:38
Your ears can't hear that chord;
9
23000
2000
Tai của bạn không thể nghe được hợp âm này.
00:40
they can actually hear amazing things. Your ears can hear 10 octaves.
10
25000
3000
Nó
00:43
Incidentally, we see just one octave.
11
28000
3000
Nhân tiện, chúng ta đang thấy một quãng tám
00:46
Your ears are always on -- you have no ear lids.
12
31000
2000
Tai bạn luôn mở, Bạn không thể tắt nó đi như cái công tắc.
00:48
They work even when you sleep.
13
33000
2000
Nó hoạt động ngay khi bạn đang ngủ
00:50
The smallest sound you can perceive
14
35000
2000
Âm thanh nhỏ nhất mà bạn có thể cảm nhận
00:52
moves your eardrum just four atomic diameters.
15
37000
3000
di chuyển đến màng nhĩ sau khi đã được khuếch đại lên 4 lần
00:55
The loudest sound you can hear
16
40000
2000
Âm thanh lớn nhất mà bạn nghe được
00:57
is a trillion times more powerful than that.
17
42000
2000
sẽ gấp hàng tỷ tỷ lần như thế.
00:59
Ears are made not for hearing,
18
44000
2000
Tai không chỉ để NGHE THẤY,
01:01
but for listening.
19
46000
2000
mà còn LẮNG NGHE.
01:03
Listening is an active skill,
20
48000
2000
Lắng nghe là kỹ năng chủ động
01:05
whereas hearing is passive, listening is something that we have to work at --
21
50000
3000
Trong khi nghe thấy là bị động, thì lắng nghe có nghĩa là ta phải thực hiện hành động đó.
01:08
it's a relationship with sound.
22
53000
2000
Nó có một mối quan hệ với âm thanh.
01:10
And yet it's a skill that none of us are taught.
23
55000
2000
Và đây là điều chẳng ai dạy chúng ta.
01:12
For example, have you ever considered that there are listening positions,
24
57000
3000
Ví dụ, bạn đã nghĩ rằng có những vị trí lắng nghe,
01:15
places you can listen from?
25
60000
2000
nơi mà bạn có thể nghe điều gì đó?
01:17
Here are two of them.
26
62000
2000
Có 2 loại vị trí lắng nghe.
01:19
Reductive listening is listening "for."
27
64000
2000
Nghe Giản Lược là lắng nghe "vì trách nhiệm"
01:21
It reduces everything down to what's relevant
28
66000
3000
Nó biến việc to thành chuyện nhỏ
01:24
and it discards everything that's not relevant.
29
69000
2000
và chuyện nhỏ coi như không có.
01:26
Men typically listen reductively.
30
71000
2000
Đàn ông thường hay nghe kiểu này
01:28
So he's saying, "I've got this problem."
31
73000
2000
Nếu ai đó nói "Tôi gặp rắc rối"
01:30
He's saying, "Here's your solution. Thanks very much. Next."
32
75000
2000
Đàn ông sẽ nói "Giải pháp của anh đây. Cảm ơn. Tiếp theo."
01:32
That's the way we talk, right guys?
33
77000
2000
Đó là cách chúng ta nói, phải không các chàng trai?
01:34
Expansive listening, on the other hand,
34
79000
2000
Trong khi đó, Nghe Mở Rộng
01:36
is listening "with," not listening "for."
35
81000
2000
là lắng nghe "cùng với", không phải "bởi vì"
01:38
It's got no destination in mind --
36
83000
2000
Nó không có điểm kết thúc
01:40
it's just enjoying the journey.
37
85000
2000
Nó là cả một quãng đường.
01:42
Women typically listen expansively.
38
87000
2000
Phụ nữ thường lắng nghe "mở rộng"
01:44
If you look at these two, eye contact, facing each other,
39
89000
2000
Bạn có thể thấy 2 người phụ nữ, đối diện nhau
01:46
possibly both talking at the same time.
40
91000
2000
và nói cùng lúc với nhau.
01:48
(Laughter)
41
93000
3000
(cười)
01:51
Men, if you get nothing else out of this talk,
42
96000
2000
Các anh, nếu không gặp vấn đề gì với cách này,
01:53
practice expansive listening,
43
98000
2000
hãy thử rèn luyện lắng nghe mở rộng,
01:55
and you can transform your relationships.
44
100000
2000
các anh sẽ thay đổi các mối quan hệ của mình
01:57
The trouble with listening is that so much of what we hear
45
102000
3000
Vấn đề là khi lắng nghe, rất nhiều tiếng ồn
02:00
is noise, surrounding us all the time.
46
105000
3000
bao vây chúng ta.
02:03
Noise like this, according to the European Union,
47
108000
3000
Tiếng ồn, theo Uỷ ban Châu Âu,
02:06
is reducing the health and the quality of life
48
111000
2000
gây tổn hại đến sức khoẻ và chất lượng cuộc sống
02:08
of 25 percent
49
113000
2000
của 25%
02:10
of the population of Europe.
50
115000
2000
dân số Châu Âu.
02:12
Two percent of the population of Europe --
51
117000
2000
2% dân số Châu Âu --
02:14
that's 16 million people --
52
119000
2000
khoảng 16 triệu người --
02:16
are having their sleep devastated
53
121000
2000
không thể ngủ
02:18
by noise like that.
54
123000
2000
vì tiếng ồn.
02:20
Noise kills
55
125000
2000
Tiếng ồn đã cướp đi
02:22
200,000 people a year in Europe.
56
127000
2000
200,000 người mỗi năm ở Châu Âu.
02:24
It's a really big problem.
57
129000
2000
Đó thực sự là vấn đề nghiêm trọng.
02:26
Now, when you were little, if you had noise and you didn't want to hear it,
58
131000
2000
Khi còn bé, nếu bạn không muốn nghe tiếng ồn,
02:28
you'd stick your fingers in your ears and hum.
59
133000
2000
bạn bịt tai bằng ngón tay rồi tự ngân nga ở cổ họng.
02:30
These days, you can do a similar thing, it just looks a bit cooler.
60
135000
3000
Còn bây giờ, bạn có thể làm điều đó với một vật khá thú vị.
02:33
It looks a bit like this.
61
138000
2000
Nó trông như thế này.
02:35
The trouble with widespread headphone use
62
140000
2000
Vấn đề với việc sử dụng tai nghe rộng rãi
02:37
is it brings three really big health issues.
63
142000
3000
là nó gây ra 3 tác hại đến sức khoẻ.
02:40
The first really big health issue is a word that Murray Schafer coined:
64
145000
3000
Đầu tiên là tác hại mà Murray Schafer gọi là
02:43
"schizophonia."
65
148000
2000
schizophonia - bệnh phân liệt âm thanh
02:45
It's a dislocation
66
150000
2000
Nó làm sai lệch
02:47
between what you see and what you hear.
67
152000
2000
cái bạn thấy và cái bạn nghe
02:49
So, we're inviting into our lives
68
154000
2000
Vì thế, chúng ta đưa vào cuộc sống của mình
02:51
the voices of people who are not present with us.
69
156000
3000
giọng nói của những người không có mặt bên cạnh mình
02:54
I think there's something deeply unhealthy
70
159000
2000
Tôi nghĩ rằng sẽ thật sự tổn hại cho sức khoẻ
02:56
about living all the time in schizophonia.
71
161000
2000
nếu phải sống mãi với bệnh schizophonia.
02:58
The second problem that comes with headphone abuse
72
163000
2000
Vấn đề thứ 2 khi sử dụng tai nghe
03:00
is compression.
73
165000
2000
là sự dồn nén.
03:02
We squash music to fit it into our pocket
74
167000
2000
Chúng ta nén đầy nhạc vào trong túi
03:04
and there is a cost attached to this.
75
169000
2000
và kèm theo chuyện này là cái giá phải trả
03:06
Listen to this -- this is an uncompressed piece of music.
76
171000
3000
Hãy lắng nghe. Đây là một đoạn nhạc chưa nén.
03:09
(Music)
77
174000
3000
(nhạc)
03:15
And now the same piece of music with 98 percent of the data removed.
78
180000
3000
Và đây cũng là đoạn nhạc đó khi đã nén xuống 98%
03:18
(Music)
79
183000
4000
(nhạc)
03:22
I do hope that some of you at least
80
187000
2000
Tôi thật sự hi vọng vài người trong số các bạn
03:24
can hear the difference between those two.
81
189000
2000
có thể thấy được sự khác biệt.
03:26
There is a cost of compression.
82
191000
2000
Đó là cái giá của việc nén dữ liệu.
03:28
It makes you tired and irritable to have to make up all of that data.
83
193000
2000
Nó khiến bạn mệt mỏi và dễ nổi cáu khi nghe những thứ như vậy
03:30
You're having to imagine it.
84
195000
2000
Bạn phải hình dung ra chuyện đó.
03:32
It's not good for you in the long run.
85
197000
2000
Về lâu về dài, điều này rất không tốt cho bạn.
03:34
The third problem with headphones is this: deafness --
86
199000
3000
Vấn đề thứ 3 của tai nghe là: bệnh điếc --
03:37
noise-induced hearing disorder.
87
202000
2000
rối loạn cảm nhận âm thanh.
03:39
Ten million Americans already have this for one reason or another,
88
204000
3000
vì nhiều lý do, có đến 10 triệu người Mỹ mắc phải bệnh này
03:42
but really worryingly,
89
207000
2000
nhưng điều thật sự đáng lo ngại,
03:44
16 percent --
90
209000
2000
16%
03:46
roughly one in six -- of American teenagers
91
211000
2000
khoảng 1/6 thanh thiếu niên Mỹ
03:48
suffer from noise-induced hearing disorder
92
213000
2000
có triệu chứng rối loạn cảm nhận âm thanh
03:50
as a result of headphone abuse.
93
215000
3000
do hậu quả của việc sử dụng tai nghe.
03:53
One study at an American university
94
218000
2000
Một nghiên cứu ở trường ĐH Mỹ
03:55
found that 61 percent of college freshmen
95
220000
3000
cho thấy 61% tân sinh viên
03:58
had damaged hearing
96
223000
2000
gặp vấn đề về thính giác
04:00
as a result of headphone abuse.
97
225000
2000
do hậu quả của việc sử dụng tai nghe.
04:02
We may be raising an entire generation of deaf people.
98
227000
3000
Chúng ta có thể đang nuôi dạy một thế hệ bị điếc.
04:05
Now that's a really serious problem.
99
230000
2000
Và đó thật sự là vấn đề nghiêm trọng.
04:07
I'll give you three quick tips to protect your ears
100
232000
2000
Tôi có 3 chỉ dẫn để bạn bảo vệ tai mình,
04:09
and pass these on to your children, please.
101
234000
2000
và hãy hướng dẫn lại cho con cái của các bạn nhé.
04:11
Professional hearing protectors are great;
102
236000
2000
Những dụng cụ bảo vệ thính giác chuyên nghiệp rất tuyệt;
04:13
I use some all the time.
103
238000
2000
Tôi rất hay dùng nó.
04:15
If you're going to use headphones, buy the best ones you can afford
104
240000
3000
Nếu bạn định dùng tai nghe, hãy mua cái tốt nhất có thể,
04:18
because quality means you don't have to have it so loud.
105
243000
2000
vì chất lượng tốt có nghĩa là bạn không cần mở quá to.
04:20
If you can't hear somebody talking to you in a loud voice,
106
245000
2000
Nếu bạn không thể nghe khi người đã nói lớn tiếng,
04:22
it's too loud.
107
247000
2000
nghĩa là bạn đã mở âm lượng quá lớn.
04:24
And thirdly, if you're in bad sound,
108
249000
2000
Thứ 3, nếu bạn ở một nơi ồn ào,
04:26
it's fine to put your fingers in your ears or just move away from it.
109
251000
2000
tốt nhất là bạn bịt tai lại và ra khỏi đó.
04:28
Protect your ears in that way.
110
253000
2000
Hãy bảo vệ tai của bạn theo cách đó.
04:30
Let's move away from bad sound and look at some friends that I urge you to seek out.
111
255000
3000
Rời khỏi nơi ồn ào và tìm những người bạn mà tôi đề cập sau đây
04:33
WWB:
112
258000
2000
GNC
04:35
Wind, water, birds --
113
260000
3000
Gió, nước, chim chóc --
04:38
stochastic natural sounds
114
263000
2000
những thanh âm của thiên nhiên
04:40
composed of lots of individual random events,
115
265000
2000
tạo nên rất nhiều bản nhạc khác nhau,
04:43
all of it very healthy,
116
268000
2000
và tất cả đều có lợi cho sức khoẻ,
04:45
all of it sound that we evolved to over the years.
117
270000
2000
chúng sẽ giúp bạn khoẻ mạnh trong suốt năm.
04:47
Seek those sounds out; they're good for you and so it this.
118
272000
3000
Hãy tìm những âm thanh đó, chúng rất tốt cho bạn, và điều này cũng vậy.
04:53
Silence is beautiful.
119
278000
2000
Tĩnh lặng là điều tuyệt vời
04:55
The Elizabethans described language
120
280000
2000
Những nhà văn thuộc triều đại Elizabeth mô tả ngôn ngữ
04:57
as decorated silence.
121
282000
2000
là vật trang trí cho sự tĩnh lặng.
04:59
I urge you to move away from silence with intention
122
284000
3000
Tôi nghiêm túc đề nghị bạn hãy rời khỏi sự tĩnh lặng một cách có chủ định
05:02
and to design soundscapes just like works of art.
123
287000
3000
hãy tự tìm ra vài cách, như là: hoạt động nghệ thuật
05:05
Have a foreground, a background, all in beautiful proportion.
124
290000
3000
Một tiền cảnh, một hậu cảnh, đặt trong một sự cân đối tuyệt vời.
05:08
It's fun to get into designing with sound.
125
293000
2000
Sẽ rất thú vị khi thiết kế với âm thanh.
05:10
If you can't do it yourself, get a professional to do it for you.
126
295000
3000
Nếu bạn không thể tự làm, hãy tìm một người chuyên nghiệp giúp bạn.
05:13
Sound design is the future,
127
298000
2000
Thiết kế âm thanh là tương lai,
05:15
and I think it's the way we're going to change the way the world sounds.
128
300000
3000
và tôi nghĩ đó là cách mà chúng ta thay đổi âm thanh của thế giới
05:18
I'm going to just run quickly through eight modalities,
129
303000
2000
Tôi sẽ giới thiệu nhanh 8 phương pháp,
05:20
eight ways sound can improve health.
130
305000
3000
8 cách khiến âm thanh có lợi cho sức khoẻ.
05:23
First, ultrasound: we're very familiar with it from physical therapy;
131
308000
3000
Đầu tiên, sóng siêu âm: ta đã rất quen thuộc với nó trong thôi miên.
05:26
it's also now being used to treat cancer.
132
311000
2000
Nó cũng được dùng để chữa ung thu.
05:28
Lithotripsy -- saving thousands of people a year from the scalpel
133
313000
3000
Lithotripsy - giúp hàng nghìn người khỏi chuyện dao kéo
05:31
by pulverizing stones with high-intensity sound.
134
316000
3000
bằng cách nghiền những viên sỏi với âm thanh cường độ mạnh.
05:34
Sound healing is a wonderful modality.
135
319000
2000
Chữa bệnh bằng âm thanh là phương pháp tuyệt vời.
05:36
It's been around for thousands of years.
136
321000
2000
Nó đã có từ hàng nghìn năm.
05:38
I do urge you to explore this.
137
323000
2000
Tôi đề nghị các bạn tìm hiểu về nó.
05:40
There are great things being done there, treating now autism,
138
325000
2000
Đã có những ứng dụng tuyệt vời từ điều này, chữa trị bệnh tự kỷ,
05:42
dementia and other conditions.
139
327000
2000
tâm thần phân liệt và một số bệnh khác.
05:44
And music, of course. Just listening to music is good for you,
140
329000
3000
Và âm nhạc, tất nhiên. Nói chung, nghe nhạc rất tốt,
05:47
if it's music that's made with good intention,
141
332000
2000
nếu bạn nghe một cách có định hướng,
05:49
made with love, generally.
142
334000
2000
nghe với cảm xúc.
05:51
Devotional music, good -- Mozart, good.
143
336000
2000
Nhạc nhà thờ, rất tốt. Mozart, rất tốt.
05:53
There are all sorts of types of music
144
338000
2000
Có rất nhiều thể loại âm nhạc
05:55
that are very healthy.
145
340000
2000
tốt cho sức khoẻ.
05:57
And four modalities where you need to take some action
146
342000
2000
4 phương pháp tiếp theo yêu cầu bạn cần phải có vài hành động
05:59
and get involved.
147
344000
2000
và phải tập trung.
06:01
First of all, listen consciously.
148
346000
2000
Đầu tiên, lắng nghe có chủ định.
06:03
I hope that that after this talk you'll be doing that.
149
348000
2000
Tôi hi vọng sau buổi nói chuyện này, bạn sẽ thực hành nó.
06:05
It's a whole new dimension to your life and it's wonderful to have that dimension.
150
350000
3000
Đó là một "chiều" mới rất tuyệt vời cho cuộc sống của bạn.
06:08
Secondly, get in touch with making some sound --
151
353000
3000
Thứ 2, hãy làm ra một vài âm thanh.
06:11
create sound.
152
356000
2000
Sáng tạo ra âm thanh.
06:13
The voice is the instrument we all play,
153
358000
2000
Giọng nói là nhạc cụ mà mọi người đều có,
06:15
and yet how many of us are trained in using our voice? Get trained;
154
360000
3000
nhưng có bao nhiêu người trong chúng ta biết sử dụng giọng nói một cách khoa học.
06:18
learn to sing, learn to play an instrument.
155
363000
2000
Học cách hát. Học cách chơi nhạc cụ.
06:20
Musicians have bigger brains -- it's true.
156
365000
3000
Nhạc sĩ có bộ não lớn hơn bình thường - đó là sự thật.
06:23
You can do this in groups as well.
157
368000
2000
Bạn có thể làm điều này trong nhóm.
06:25
It's a fantastic antidote to schizophonia;
158
370000
2000
Đó là cách rất tuyệt để chữa trị rối loạn cảm nhận âm thanh,
06:27
to make music and sound in a group of people,
159
372000
2000
tạo ra những giai điệu và âm thanh trong nhóm
06:29
whichever style you enjoy particularly.
160
374000
3000
theo bất kỳ cách nào bạn muốn.
06:32
And let's take a stewarding role for the sound around us.
161
377000
2000
Hãy biết cách xử lý những âm thanh quanh bạn.
06:34
Protect your ears? Yes, absolutely.
162
379000
2000
Bảo vệ tai? Đúng, tất nhiên.
06:36
Design soundscapes to be beautiful around you
163
381000
2000
Tạo ra những thanh âm êm dịu xung quanh bạn
06:38
at home and at work.
164
383000
2000
ở nhà, ở nơi làm việc.
06:40
And let's start to speak up
165
385000
2000
Và hãy lên tiếng
06:42
when people are assailing us
166
387000
2000
khi người khác tấn công ta
06:44
with the noise that I played you early on.
167
389000
2000
bằng những tiếng ồn mà tôi đã cho các bạn nghe lúc trước.
06:46
So I'm going to leave you with seven things you can do right now
168
391000
3000
Tôi đã giới thiệu với bạn 7 điều có thể làm ngay lập tức
06:49
to improve your health with sound.
169
394000
2000
để có thể khoẻ mạnh với âm thanh.
06:51
My vision is of a world that sounds beautiful
170
396000
3000
Quan điểm của tôi là âm thanh của thế giới sẽ rất tuyệt vời,
06:54
and if we all start doing these things,
171
399000
2000
nếu chúng ta bắt đầu thực hiện những điều này,
06:56
we will take a very big step in that direction.
172
401000
2000
chúng ta sẽ tiến 1 bước dài.
06:58
So I urge you to take that path.
173
403000
3000
Vì vậy, tôi đề nghị các bạn hãy hành động.
07:01
I'm leaving you with a little more birdsong, which is very good for you.
174
406000
2000
Tôi gửi đến các bạn một đoạn tiếng chim hót, sẽ rất tốt cho bạn.
07:03
I wish you sound health.
175
408000
2000
Chúc các bạn sức khoẻ.
07:05
(Applause)
176
410000
3000
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure - Sound consultantJulian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.
Why you should listen
Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, airports -- on how to design sound in their physical spaces and communication. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?
Treasure is the author of the book Sound Business, a manual for effective sound use in every aspect of business. His most recent book, How to be Heard: Secrets for Powerful Speaking and Listening, based on his TED Talk, offers practical exercises to improve communication skills and an inspiring vision for a sonorous world of effective speaking, conscious listening and understanding. He speaks globally on this topic.
Julian Treasure | Speaker | TED.com