ABOUT THE SPEAKER

Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.

Why you should listen

One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.

Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.

More profile about the speaker
Ann Morgan | Speaker | TED.com

TEDGlobal>London

Ann Morgan: My year reading a book from every country in the world

Эн Морган: Як я цягам году чытала па кніжцы з кожнай краіны свету

Filmed: 2015-09-29

Readability: 4.1

1,694,699 views

Эн Морган лічыла сябе начытанай асобай -- пакуль не выявіла "вялізарную белую пляму" на сваёй кніжнай паліцы. Акрамя шматлікіх ангельскіх ды амерыканскіх аўтараў, там было вельмі мала твораў аўтараў па-за межамі англамоўнага свету. Так яна паставіла сабе амбітную мэту: прачытаць па адной кніжцы з кожнай краіны свету цягам году. Цяпер яна заклікае іншых англафілаў чытаць перакладзеныя творы, каб выдаўцы старанней прымалі замежныя літаратурныя творы да сваіх берагоў. Інтэрактыўную мапу яе чытальніцкага падарожжа можна ўбачыць тут: go.ted.com/readtheworld

Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Мы не раз чуем, што пра чалавека
можна шмат сказаць,

00:13

It's often said that you can tell
a lot about a person

0

1000

2903

00:15

by looking at what's on their bookshelves.

1

3927

2495

паглядзеўшы на ягоныя кніжныя паліцы.

00:19

What do my bookshelves say about me?

2

7679

1987

Што мае кніжныя паліцы
кажуць пра мяне?

00:22

Well, when I asked myself
this question a few years ago,

3

10402

3684

Калі я задала сабе такое пытанне
некалькі год таму,

00:26

I made an alarming discovery.

4

14110

2301

да мяне прыйшло трывожнае азарэнне.

00:29

I'd always thought of myself
as a fairly cultured,

5

17131

3004

Я заўжды лічыла сябе
даволі культурнай,

00:32

cosmopolitan sort of person.

6

20159

2425

касмапалітычнай асобай.

00:34

But my bookshelves told
a rather different story.

7

22608

3096

Але мае кніжныя паліцы распавядалі
зусім іншую гісторыю.

00:38

Pretty much all the titles on them

8

26439

1652

Збольшага ўсе кніжкі

00:40

were by British or North American authors,

9

28115

2859

былі брытанскага або
паўночнаамерыканскага паходжання,

00:42

and there was almost
nothing in translation.

10

30998

2536

і амаль ніводная з іх не была перакладам.

00:46

Discovering this massive,
cultural blind spot in my reading

11

34327

3850

Гэткая вялізарная
культурная белая пляма ў чытанні

00:50

came as quite a shock.

12

38201

1801

стала для мяне сапраўдным шокам.

00:52

And when I thought about it,
it seemed like a real shame.

13

40026

3493

І калі я пра гэта падумала,
мне стала вельмі сорамна.

00:55

I knew there had to be lots
of amazing stories out there

14

43543

3372

Я была ўпэўнена, што ў свеце
ёсць шмат неверагодных кніжак,

00:58

by writers working in languages
other than English.

15

46939

3377

напісаных аўтарамі, якія працавалі
на іншых мовах, акрамя ангельскай.

01:02

And it seemed really sad to think
that my reading habits meant

16

50340

3302

Мне стала вельмі сумна ад таго,
што мае чытацкія густы азначалі,

01:05

I would probably never encounter them.

17

53666

2357

што, магчыма, я ніколі
не пазнаёмлюся з іх творчасцю.

01:08

So, I decided to prescribe myself

18

56435

2866

Таму я вырашыла прапісаць сабе

01:11

an intensive course of global reading.

19

59325

2618

інтэнсіўную тэрапію глабальнага чытання.

01:14

2012 was set to be a very
international year for the UK;

20

62602

3738

2012 год абяцаў быць
вельмі інтэрнацыянальным для Брытаніі;

01:18

it was the year of the London Olympics.

21

66364

2072

гэта быў год Алімпійскіх гульняў
у Лондане.

01:20

And so I decided to use it
as my time frame

22

68460

3522

Таму я вырашыла скарыстацца гэтым,
як часовай рамкай,

01:24

to try to read a novel,
short story collection

23

72006

3207

і паспрабаваць прачытаць раман,
зборнік апавяданняў

01:27

or memoir from every country in the world.

24

75237

4317

або мемуар з кожнай краіны свету.

01:32

And so I did.

25

80771

1333

Так я і зрабіла.

01:34

And it was very exciting

26

82128

1627

І гэта было проста неверагодна,

01:35

and I learned some remarkable things

27

83779

1896

я даведался пра некаторыя
выключныя рэчы

01:37

and made some wonderful connections

28

85699

2115

і зрабіла некаторыя цудоўныя высновы,

01:39

that I want to share with you today.

29

87838

1869

якімі хацела б сёння падзяліцца з вамі.

01:42

But it started with some
practical problems.

30

90088

3198

Але пачыналася ўсё з даволі
бытавых праблемаў.

01:45

After I'd worked out which of the many
different lists of countries in the world

31

93849

4667

Калі я вырашала,
якім са шматлікіх спісаў краін свету

01:50

to use for my project,

32

98540

2206

карыстацца для свайго праекта,

01:52

I ended up going with the list
of UN-recognized nations,

33

100770

3150

то нарэшце спынілася на спісе краінаў,
прызнаных ААН,

01:55

to which I added Taiwan,

34

103944

1223

да якога дадала Тайвань,

01:57

which gave me a total of 196 countries.

35

105191

3356

і ў выніку ў мяне атрымалася 196 краінаў.

02:01

And after I'd worked out
how to fit reading and blogging

36

109143

2855

Потым я разбіралася,
як паспяваць чытаць

і пісаць у блог пра, у сярэднім,
чатыры кніжкі на тыдзень,

02:04

about, roughly, four books a week

37

112022

2310

02:06

around working five days a week,

38

114356

3111

працуючы пры гэтым
пяць дзён на тыдзень.

02:09

I then had to face up to the fact
that I might even not be able

39

117491

3704

Я да таго ж сутыкнулася з тым фактам,
што мне, магчыма, не ўдасца

02:13

to get books in English
from every country.

40

121219

2728

адшукаць кніжкі па-ангельску
з кожнай краіны.

02:16

Only around 4.5 percent
of the literary works published

41

124546

3745

Толькі каля 4,5 адсоткаў
апублікаваных літаратурных твораў

02:20

each year in the UK are translations,

42

128315

2651

штогод у Вялікабрытаніі
з'яўляюцца перакладамі,

02:22

and the figures are similar for much
of the English-speaking world.

43

130990

3626

і гэтая лічба больш-менш аднолькавая
для ўсяго англамоўнага свету.

02:26

Although, the proportion
of translated books published

44

134640

2953

Хаця прапорцыя
апублікаваных перакладзеных кніг

02:29

in many other countries is a lot higher.

45

137617

2792

у многіх іншых краінах
нашмат большая.

02:33

4.5 percent is tiny enough to start with,

46

141101

3308

4,5 -- гэта даволі сціплы адсотак
для пачатку,

02:36

but what that figure doesn't tell you

47

144433

1835

але што вам не скажа гэтая лічба,

02:38

is that many of those books
will come from countries

48

146292

2673

дык гэта тое, што многія з гэтых кніг
будуць з краінаў

02:40

with strong publishing networks

49

148989

2174

з моцнымі выдавецкімі сеткамі

02:43

and lots of industry professionals
primed to go out and sell those titles

50

151187

4167

і шматлікімі прафесіяналамі,
якія мэтанакіравана прадаюць такiя кніжкі

02:47

to English-language publishers.

51

155378

1960

англамоўным выдаўцам.

02:49

So, for example, although well over 100
books are translated from French

52

157711

4572

Напрыклад, хаця больш за 100 кніжак
перакладаюцца з французскай

02:54

and published in the UK each year,

53

162307

1903

і выдаюцца ў Вялікабрытаніі штогод,

02:56

most of them will come from countries
like France or Switzerland.

54

164234

4413

большасць з іх будзе з такіх краінаў, як
Францыя ці Швейцарыя.

03:01

French-speaking Africa, on the other hand,

55

169107

2738

На франкамоўную Афрыку ж,
з іншага боку,

03:03

will rarely ever get a look-in.

56

171869

1642

рэдка хто кіне вокам.

03:06

The upshot is that there are
actually quite a lot of nations

57

174284

3323

Выснова ў тым, што ў свеце
насамрэч даволі шмат нацыяў,

якія маюць вельмі мала, або зусім не маюць
камерцыйна даступнай літаратуры

03:09

that may have little or even no
commercially available literature

58

177631

3631

03:13

in English.

59

181286

1153

па-ангельску.

03:15

Their books remain invisible to readers

60

183074

3066

Іхныя кніжкі застаюцца па-за
досягам чытачоў,

03:18

of the world's most published language.

61

186164

2838

якія чытаюць на найбольш папулярнай
у выдаўцоў мове.

Але калі справа дайшла
да чытанкі з усяго свету,

03:22

But when it came to reading the world,

62

190002

1818

03:23

the biggest challenge of all for me

63

191844

1770

найвялікшым выклікам для мяне
было тое,

03:25

was that fact that I didn't
know where to start.

64

193638

3134

што я не ведала, з чаго пачаць.

03:29

Having spent my life reading
almost exclusively British

65

197201

3358

Чытаючы ўсё жыццё амаль выключна
брытанскія

03:32

and North American books,

66

200583

1649

ды паўночнаамерыканскія кніжкі,

03:34

I had no idea how to go about
sourcing and finding stories

67

202256

3589

я не ўяўляла сабе, як пачаць шукаць,
знаходзіць кнігі

03:37

and choosing them from much
of the rest of the world.

68

205869

2711

і выбіраць іх з мноства іншых
з усяго свету.

03:40

I couldn't tell you how to source
a story from Swaziland.

69

208604

3385

У той час я не ведала, дзе шукаць
апавяданне са Свазілэнду.

03:44

I wouldn't know a good novel from Namibia.

70

212013

2635

Я не ведала ніводнага добрага раману
з Намібіі.

03:47

There was no hiding it --

71

215125

1593

Я мушу прызнацца --

03:48

I was a clueless literary xenophobe.

72

216742

3323

я была разгубленай літаратурнай
ксенафобкай.

03:52

So how on earth was I
going to read the world?

73

220541

2454

Дык як зрэшты я збіралася
прачытаць увесь свет?

03:55

I was going to have to ask for help.

74

223777

1857

Я вырашыла звярнуцца па дапамогу.

03:57

So in October 2011, I registered my blog,

75

225658

3499

Так у кастрычніку 2011
я зарэгістравала свой блог,

04:01

ayearofreadingtheworld.com,

76

229181

1771

ayearofreadingtheworld.com,
[год чытанкі свету]

04:02

and I posted a short appeal online.

77

230976

2485

і апублікавала кароткую абвестку анлайн.

04:05

I explained who I was,

78

233863

1229

Я патлумачыла, хто я такая,

04:07

how narrow my reading had been,

79

235116

2008

наколькі вузкімі былі мае абшары чытання,

04:09

and I asked anyone who cared to

80

237148

1857

і папрасіла ўсіх, хто быў неабыякавы,

04:11

to leave a message suggesting
what I might read

81

239029

2565

пакінуць паведамленне з прапановай
таго, што варта прачытаць

04:13

from other parts of the planet.

82

241618

1684

з іншых частак планеты.

04:15

Now, I had no idea whether
anyone would be interested,

83

243913

4073

Вядома, я не ўяўляла, ці хто-небудзь
увогуле зацікавіцца,

04:20

but within a few hours
of me posting that appeal online,

84

248010

3114

але праз некалькі гадзін
пасля маёй анлайн-абвесткі

04:23

people started to get in touch.

85

251148

2436

людзі пачалі пісаць.

04:25

At first, it was friends and colleagues.

86

253608

2498

Спачатку гэта былі сябры і калегі.

04:28

Then it was friends of friends.

87

256466

1551

Потым гэта былі сябры сяброў.

04:30

And pretty soon, it was strangers.

88

258383

2277

І вельмі хутка гэта ўжо былі
незнаёмыя людзі.

04:33

Four days after I put that appeal online,

89

261399

2802

Праз чатыры дні пасля публікацыі абвесткі

04:36

I got a message from a woman
called Rafidah in Kuala Lumpur.

90

264225

3731

я атрымала паведамленне ад жанчыны
з імем Рафіда з Куала-Лумпур.

04:40

She said she loved
the sound of my project,

91

268292

2675

Яна сказала, што ёй спадабаўся мой праект,

04:42

could she go to her local
English-language bookshop

92

270991

2899

і што яна магла б схадзіць у мясцовую
англамоўную кнігарню

04:45

and choose my Malaysian book
and post it to me?

93

273914

3290

і выбраць для мяне кніжку з Малайзіі
і даслаць яе па пошце.

04:49

I accepted enthusiastically,

94

277912

1753

Я з захапленнем прыняла прапанову,

04:51

and a few weeks later,

95

279689

1502

і праз пару тыдняў

04:53

a package arrived containing
not one, but two books --

96

281215

4548

мне прыйшла пасылка не з адной,
а адразу з дзвюма кніжкамі --

04:59

Rafidah's choice from Malaysia,

97

287263

2418

адной, выбранай Рафідай з Малайзіі,

05:02

and a book from Singapore
that she had also picked out for me.

98

290908

3883

і другой з Сінгапура,
якую яна таксама для мяне абрала.

05:08

Now, at the time, I was amazed

99

296428

2437

Тады я вельмі ўразілася тым,

05:10

that a stranger more than 6,000 miles away

100

298889

3576

як незнаёмка за 10 000 кіламетраў ад мяне

05:14

would go to such lengths to help someone

101

302489

1925

зрабіла так шмат для чалавека,

05:16

she would probably never meet.

102

304438

2059

з якім яна, магчыма, ніколі не ўбачыцца.

05:19

But Rafidah's kindness proved
to be the pattern for that year.

103

307100

3651

Але дабрыня Рафіды апынулася
прыкладам таго года.

05:23

Time and again, people went
out of their way to help me.

104

311240

3290

Зноў і зноў людзі рабілі намаганні,
каб дапамагчы мне.

05:27

Some took on research on my behalf,

105

315226

2609

Некаторыя праводзілі пошукі за мяне,

05:29

and others made detours
on holidays and business trips

106

317859

3023

а некаторыя, падчас адпачынкаў
і камандзіровак,

05:32

to go to bookshops for me.

107

320906

1936

адмыслова заходзілі ў кнігарні
дзеля мяне.

05:35

It turns out, if you want
to read the world,

108

323526

3236

Апынулася, што калі хочаш
прачытаць увесь свет,

05:38

if you want to encounter it
with an open mind,

109

326786

3401

калі хочаш спазнаць яго
з адкрытым сэрцам,

05:42

the world will help you.

110

330211

1930

свет дапаможа табе.

05:45

When it came to countries

111

333118

1215

Калі я прыязджала ў краіны,

05:46

with little or no commercially
available literature in English,

112

334357

3506

дзе было мала, ці зусiм не было камерцыйна
даступнай літаратуры па-ангельску,

05:49

people went further still.

113

337887

1813

людзі ішлі яшчэ далей.

05:52

Books often came from surprising sources.

114

340689

3212

Кнігі часта прыходзілі
з неверагодных крыніц.

05:56

My Panamanian read, for example,
came through a conversation

115

344536

3039

Мая панамская кніжка, напрыклад,
прыйшла праз размову,

05:59

I had with the Panama Canal on Twitter.

116

347599

3019

якую я вяла з Панамскім каналам у Твітары.

06:03

Yes, the Panama Canal
has a Twitter account.

117

351497

3510

Так, у Панамскага канала
ёсць Твітар.

06:07

And when I tweeted at it about my project,

118

355731

2374

І калі я даслала туды твіт
пра свой праект,

06:10

it suggested that I might like to try
and get hold of the work

119

358129

3379

ён прапанаваў мне паспрабаваць
пачытаць твор

06:13

of the Panamanian author
Juan David Morgan.

120

361532

2579

панамскага аўтара
Хуана Давіда Моргана.

06:16

I found Morgan's website
and I sent him a message,

121

364898

2570

Я знайшла сайт Моргана
і даслала яму паведамленне,

06:19

asking if any of his
Spanish-language novels

122

367492

2432

запытаўшы, ці быў які-небудзь
з яго гішпанамоўных раманаў

06:21

had been translated into English.

123

369948

1990

перакладзены на ангельскую.

06:24

And he said that nothing
had been published,

124

372432

2431

Тады ён сказаў, што ніводны з перакладаў
пакуль не быў выдадзены,

06:26

but he did have an unpublished translation

125

374887

2430

але ў яго быў адзін нявыдадзены пераклад

06:29

of his novel "The Golden Horse."

126

377341

1984

рамана "Залаты конь".

06:31

He emailed this to me,

127

379887

1338

Ён даслаў мне яго ў мэйле,

06:33

allowing me to become
one of the first people ever

128

381249

3134

дазволіўшы мне стаць
адной з першых асобаў,

06:36

to read that book in English.

129

384407

1844

якія прачыталі гэту кнігу
па-ангельску.

06:38

Morgan was by no means the only wordsmith

130

386929

2650

Морган, тым не менш, быў далёка
не адзіным майстром слова,

06:41

to share his work with me in this way.

131

389603

1990

які падзяліўся са мной сваёй працай
такім чынам.

06:44

From Sweden to Palau,

132

392015

1762

Ад Швецыі да Палаў,

06:45

writers and translators
sent me self-published books

133

393801

3991

пісьменнікі і перакладчыкі
дасылалі мне самавыдадзеныя кнігі

06:49

and unpublished manuscripts of books

134

397816

1730

і нявыдадзеныя манускрыпты кніжак,

06:51

that hadn't been picked
up by Anglophone publishers

135

399570

2880

якія не былі абраныя
англафоннымі выдаўцамі,

06:54

or that were no longer available,

136

402474

2022

або больш не былі ў продажы,

06:56

giving me privileged glimpses
of some remarkable imaginary worlds.

137

404520

4708

дазваляючы мне мець прывілеяваны доступ
да некаторых выбітных выдуманых сусветаў.

07:02

I read, for example,

138

410008

1151

Напрыклад, я прачытала

07:03

about the Southern African king
Ngungunhane, who led the resistance

139

411183

4590

пра паўднёва-афрыканскага караля
Нгунгунханэ, які кіраваў паўстаннем

07:07

against the Portuguese
in the 19th century;

140

415797

2662

супраць партугальцаў у 19 стагоддзі;

07:11

and about marriage rituals
in a remote village

141

419113

2771

і пра вясельныя традыцыі маленькіх вёсак

07:13

on the shores of the Caspian sea
in Turkmenistan.

142

421908

2998

на беразе Каспійскага мора
ў Туркменістане.

07:18

I met Kuwait's answer to Bridget Jones.

143

426524

3609

Я сустрэла кувэйтскую версію
Брыджыт Джоўнз.

07:22

(Laughter)

144

430450

2000

(Смех)

07:25

And I read about an orgy
in a tree in Angola.

145

433301

3566

І я прачытала пра оргію
на дрэве ў Анголе.

07:32

But perhaps the most amazing example

146

440870

2152

Але, напэўна, самы выбітны прыклад таго,

07:35

of the lengths that people
were prepared to go to

147

443046

2404

наколькі далёка людзі
былі гатовы пайсці,

07:37

to help me read the world,

148

445474

1627

каб дапамагчы мне
прачытаць свет,

07:39

came towards the end of my quest,

149

447125

2449

прыйшоў да мяне ўжо напрыканцы квэста,

07:41

when I tried to get hold of a book
from the tiny, Portuguese-speaking

150

449598

3834

калі я спрабавала адшукаць кніжку
з маленечкай, партугаламоўнай

07:45

African island nation
of São Tomé and Príncipe.

151

453456

3267

афрыканскай астраўной нацыі
Сан-Тамэ і Прынсіпі.

07:49

Now, having spent several months
trying everything I could think of to find

152

457364

3649

Пасля некалькіх месяцаў спробаў адшукаць

07:53

a book that had been translated
into English from the nation,

153

461037

3339

кніжку, якая была б перакладзеная
на ангельскую з гэтай краіны,

07:56

it seemed as though
the only option left to me

154

464400

2242

здавалася, што адзіным варыянтам было

07:58

was to see if I could get something
translated for me from scratch.

155

466666

3207

паспрабаваць папрасіць, каб нехта
проста пераклаў кніжку для мяне.

08:02

Now, I was really dubious

156

470404

1501

Я вельмі сумнявалася,

08:03

whether anyone was going
to want to help with this,

157

471929

2396

што нехта зможа мне дапамагчы
ў той сітуацыі,

08:06

and give up their time
for something like that.

158

474349

2499

ахвяраваць свой час на такую справу.

08:09

But, within a week of me putting
a call out on Twitter and Facebook

159

477525

4263

Але ўжо праз тыдзень пасля таго,
як я апублікавала заклік у Твітары і Фэйсбуку

08:13

for Portuguese speakers,

160

481812

1954

для носьбітаў партугальскай мовы,

08:15

I had more people than I could
involve in the project,

161

483790

3571

у мяне было больш людзей,
чым я магла ўзяць у праект,

08:19

including Margaret Jull Costa,
a leader in her field,

162

487385

4358

уключаючы Маргарэт Жул Коста,
лідарку ў сваёй сферы,

08:23

who has translated the work
of Nobel Prize winner José Saramago.

163

491767

5301

якая перакладала працу Нобелеўскага
лаўрэата Хасэ Сарамага.

08:30

With my nine volunteers in place,

164

498443

1935

З дапамогай дзевяці валанцёраў

08:32

I managed to find a book
by a São Toméan author

165

500402

2588

мне ўдалася адшукаць кніжку аўтара
з Сан-Тамэ,

08:35

that I could buy enough copies of online.

166

503014

2510

якую я змагла набыць у патрэбнай колькасці
копій анлайн.

08:37

Here's one of them.

167

505548

1154

Вось адна з іх.

08:39

And I sent a copy out
to each of my volunteers.

168

507268

3564

Тады я адаслала копію
кожнаму са сваіх валанцёраў.

08:42

They all took on a couple
of short stories from this collection,

169

510856

3174

Кожны з іх абраў пару апавяданняў
з гэтага зборніка,

08:46

stuck to their word, sent
their translations back to me,

170

514054

3627

пераклаў іх, адаслаў
свае пераклады мне,

08:49

and within six weeks,
I had the entire book to read.

171

517705

3789

і праз шэсць тыдняў
у мяне была цэлая кніга.

08:54

In that case, as I found so often
during my year of reading the world,

172

522422

4462

У гэтым выпадку, як вельмі часта
падчас майго года чытання свету,

08:58

my not knowing and being open
about my limitations

173

526908

4085

маё няведанне і адкрытасць
наконт сваіх абмежаванняў

09:03

had become a big opportunity.

174

531017

2141

сталі для мяне вялікай магчымасцю.

09:05

When it came to São Tomé and Príncipe,

175

533935

2187

У выпадку з Сан-Тамэ і Прынсіпі,

09:08

it was a chance not only
to learn something new

176

536146

3346

гэта быў шанец не толькі
даведацца пра нешта новае

09:11

and discover a new collection of stories,

177

539516

2675

і адкрыць для сябе
новы зборнік апавяданняў,

09:14

but also to bring together
a group of people

178

542215

2946

але таксама з'яднаць групу людзей,

09:17

and facilitate a joint creative endeavor.

179

545185

3229

і скаардынаваць сумесны
творчы парыў.

09:20

My weakness had become
the project's strength.

180

548901

3900

Мае слабасці сталі моцнымі бакамі праекта.

09:25

The books I read that year
opened my eyes to many things.

181

553929

3556

Кніжкі, якія я прачытала за той год,
адкрылі мне вочы на шмат рэчаў.

09:29

As those who enjoy reading will know,

182

557509

2187

І тыя, хто любіць чытаць, ведаюць,

09:31

books have an extraordinary power
to take you out of yourself

183

559720

3780

што кнігі валодаюць экстраардынарнай сілай
пераносіць вас з вашага цела

09:35

and into someone else's mindset,

184

563524

2144

у чыёсьці іншае,

09:37

so that, for a while at least,

185

565692

1842

і такім чынам,
прынамсі на нейкі час,

09:39

you look at the world
through different eyes.

186

567558

2225

вам удаецца паглядзець на свет
іншымі вачыма.

09:42

That can be an uncomfortable experience,

187

570390

2463

Гэта можа быць не самы прыемны досвед,

09:44

particularly if you're reading a book

188

572877

1772

асабліва калі вы чытаеце кнігу

09:46

from a culture that may have quite
different values to your own.

189

574673

3424

з культуры, чые каштоўнасці
могуць вельмі адрознівацца ад вашых.

09:50

But it can also be really enlightening.

190

578601

2149

Але гэта можа таксама быць
вельмі натхняльна.

09:53

Wrestling with unfamiliar ideas
can help clarify your own thinking.

191

581402

3914

Змаганне з незнаёмымі ідэямі
можа дапамагчы праясніць свае ўласныя.

09:57

And it can also show up blind spots

192

585742

2167

Яно можа дапамагчы нам
знайсцi белыя плямы

09:59

in the way you might have
been looking at the world.

193

587933

2642

ў тым бачанні свету, якое ў нас склалася.

Калі я, напрыклад, паглядзела
на большасць англамоўнай літатаруры,

10:03

When I looked back at much
of the English-language literature

194

591072

2882

10:05

I'd grown up with, for example,

195

593978

1686

на якой я вырасла,

10:07

I began to see how narrow a lot of it was,

196

595688

3037

то ўбачыла, наколькі вузкай яна была

10:10

compared to the richness
that the world has to offer.

197

598749

2812

ў параўнанні з багаццем,
якое можа прапанаваць нам свет.

10:14

And as the pages turned,

198

602886

2162

Пакуль я перагортвала старонкі,

10:17

something else started to happen, too.

199

605072

2466

нешта яшчэ пачало адбывацца.

10:20

Little by little,

200

608150

1151

Крок за крокам,

10:21

that long list of countries that
I'd started the year with, changed

201

609325

4285

спіс краінаў,
з якога я пачынала год,

10:25

from a rather dry, academic
register of place names

202

613634

4359

пераўтварыўся з сухога, акадэмічнага
спісу назваў мясцінаў,

10:30

into living, breathing entities.

203

618017

2681

у жывыя, дыхаючыя істоты.

10:33

Now, I don't want to suggest
that it's at all possible

204

621475

2723

Вядома, я не кажу,
што цалкам магчыма

10:36

to get a rounded picture of a country
simply by reading one book.

205

624222

4206

атрымаць поўную карціну краіны,
прачытаўшы ўсяго адну кніжку.

10:41

But cumulatively, the stories
I read that year

206

629010

3589

Але ўсе разам, гісторыі,
якія я прачытала ў той год,

10:44

made me more alive than ever before

207

632623

3060

зрабілі мяне больш жывой,
чым калі-небудзь,

10:47

to the richness, diversity and complexity
of our remarkable planet.

208

635707

6074

чулай да багацця, разнастайнасці і
комплекснасці нашай цудоўнай планеты.

10:54

It was as though the world's stories

209

642654

1993

Быццам бы гэтыя сусветныя гісторыі

10:56

and the people who'd gone
to such lengths to help me read them

210

644671

3900

і людзі, якія так многа зрабілi,
каб дапамагчы мне прачытаць іх,

11:00

had made it real to me.

211

648595

1905

стварылі гэты свет рэальным для мяне.

11:04

These days, when I look at my bookshelves

212

652086

2535

Зараз, калі я гляджу
на свае кніжныя паліцы

11:06

or consider the works on my e-reader,

213

654645

3125

альбо праглядаю творы
ў сваёй электроннай чытанцы,

11:09

they tell a rather different story.

214

657794

2115

яны распавядаюць зусім іншую гісторыю.

11:12

It's the story of the power
books have to connect us

215

660649

3346

Гэта гісторыя пра сілу,
якой кніжкі могуць нас звязваць,

11:16

across political, geographical,
cultural, social, religious divides.

216

664019

4745

нягледзячы на палітычныя, геаграфічныя,
культурныя, сацыяльныя, рэлігійныя рознасці.

11:21

It's the tale of the potential
human beings have to work together.

217

669422

4142

Гэта казка пра той патэнцыял да супрацы,
якім валодаюць людзі.

11:26

And, it's testament

218

674320

1342

І гэта тэстамент

11:27

to the extraordinary times we live
in, where, thanks to the Internet,

219

675686

4623

таму неверагоднаму часу, у якім мы жывем,
дзе пры дапамозе інтэрнэту

11:32

it's easier than ever before

220

680333

1917

стала як ніколі лёгка

11:34

for a stranger to share a story,
a worldview, a book

221

682274

4429

адной незнаёмцы падзяліцца гісторыяй,
поглядам, кніжкай

11:38

with someone she may never meet,
on the other side of the planet.

222

686727

3793

з кімсьці, каго яна, можа, ніколі і не ўбачыць,
з іншага краю планеты.

11:43

I hope it's a story I'm reading
for many years to come.

223

691595

3098

Я спадзяюся, што гэта -- гісторыя,
якую я яшчэ доўга буду чытаць.

11:47

And I hope many more people will join me.

224

695074

2849

І я спадзяюся, што многія людзі
да мяне далучацца.

11:49

If we all read more widely,
there'd be more incentive

225

697947

2614

Калі б мы ўсе чыталі шырэй,
у выдаўцоў было б

11:52

for publishers to translate more books,

226

700585

2547

больш матывацыі перакладаць больш кніжак,

11:55

and we would all be richer for that.

227

703156

1939

і ўсе мы ад гэтага б узбагаціліся.

11:57

Thank you.

228

705713

1157

Дзякуй.

11:58

(Applause)

229

706894

3734

(Плясканні)

Translated by Hanna Baradzina
Reviewed by Maryia Anishchankava

ABOUT THE SPEAKER

Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.

Why you should listen

One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.

Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.

More profile about the speaker
Ann Morgan | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Эн Морган: Як я цягам году чытала па кніжцы з кожнай краіны свету | TED Talk | TED.com