ABOUT THE SPEAKER
Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting. 

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com
TEDxCreativeCoast

Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation

سێلێستی هیدڵ: ١٠ ڕێگا بۆ گفتوگۆیەکی باشتر

Filmed:
17,081,256 views

کاتێک کارەکەت پەیوەست دەبێت بەوەی چەندێک بە باشی قسە لەگەڵ خەڵک دەکەیت، شتی زۆر فێر ئەبیت لەسەر ئەوەی چۆن گفتوگۆیەک بکەیت --- و دەزانن کە زۆربەمان بە شێوەیەکی باش گفتوگۆ ناکەین. سیلیستی هیدڵی بۆ چەندین ساڵ وەک پێشکەشکاری ڕادیۆ کاری کردووە، و پێکهاتەکانی گفتوگۆیەکی باش دەزانێت: ڕاستگۆیی، پووختی، ڕوونی، و بڕێکی تەندرووست گوێگرتن. لەم قسەکردنەیدا، ١٠ یاسای بەسوودمان پێدەڵێت بۆ گفتوگۆیەکی باشتر. "بڕۆ دەر، قسە لەگەڵ خەڵک بکە، گوێ لە خەڵک بگرە،"هەروەها "لەهەمووشی گرنگتر، ئامادەبە بۆ ".ئەوەی سەرسام بکرێیت
- Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

زۆر باشه‌، ده‌مه‌وێت
:ده‌ستتان به‌رز بكه‌نه‌وه‌
00:12
All right, I want to see a show of hands:
0
840
1953
چه‌ند كه‌س له‌ ئێوه‌ یه‌كێكى له‌
فه‌یسبووكی خۆی لابردووه‌
00:14
how many of you have
unfriended someone on Facebook
1
2817
2399
00:17
because they said something offensive
about politics or religion,
2
5240
3856
چونكه‌ شتێكى زویركه‌ری گوتووه‌
،ده‌رباره‌ى سیاسه‌ت، ئایین
00:21
childcare, food?
3
9120
2136
منداڵ په‌روه‌رده‌كردن یاخود خواردن؟
(پێکەنین)
00:23
(Laughter)
4
11280
1936
وه‌ چه‌ند كه‌س له‌ ئێوه‌ كه‌سێك هه‌یه‌
خۆی به‌دوور ئه‌گرێت لێی
00:25
And how many of you
know at least one person that you avoid
5
13240
2816
00:28
because you just don't want
to talk to them?
6
16079
2281
چونكه‌ نایه‌وێت قسه‌ى له‌گه‌ڵ بكات؟
(پێکەنین)
00:30
(Laughter)
7
18880
2056
ده‌زانن، جاران وابوو كه‌ بۆ ئه‌وه‌ى
،گفتوگۆیه‌كى ڕێكوپێك بكه‌ین
00:32
You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,
8
20960
3216
ده‌بوو بە گوێی ئامۆژگارییه‌كه‌ی ناو
ماى فه‌یر له‌یدى"ی هێنری هیگینس بكه‌ین"
00:36
we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
9
24200
3216
په‌یوه‌ست به‌ به‌ كه‌ش و هه‌وا و
ته‌ندروستیته‌وه‌
00:39
Stick to the weather and your health.
10
27440
1816
به‌ڵام لە ئێستادا، به‌ هۆى گۆڕانی كه‌ش و
--هه‌وا و دژه‌ ڤاكسین، ئه‌و بابه‌تانه‌ش
00:41
But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --
11
29280
3376
(پێکەنین)
00:44
(Laughter)
12
32680
1296
00:46
are not safe either.
13
34000
1296
چیتر سەلامەت نین بۆ باسکردن
00:47
So this world that we live in,
14
35320
2440
،كه‌واته‌ ئه‌م جیهانه‌ی كه‌ تیایدا ده‌ژین
ئه‌م جیهانه‌ی هه‌موو گفتوگۆیه‌ك
00:50
this world in which every conversation
15
38520
2576
،ده‌شێت ده‌مه‌قاڵێیه‌كى لێ بكه‌وێته‌وه‌
00:53
has the potential
to devolve into an argument,
16
41120
2176
كه‌ تیایدا سیاسه‌تمه‌داره‌كانمان
،ناتوانن له‌گه‌ڵ یه‌كدا بدوێن
00:55
where our politicians
can't speak to one another
17
43320
2286
00:57
and where even the most trivial of issues
18
45630
2306
كه‌ ته‌نانه‌ت بێ بایه‌خترین پرسه‌كان
00:59
have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.
19
47960
4976
كه‌سانى بۆ په‌یدا ببێت شه‌ڕى
.له‌ پێناو و له‌ دژیشدا بكات، ئاسایی نییه‌
لێكۆڵینه‌وه‌ى پیو وورد بینییه‌كی
،له‌سه‌ر ١٠٠٠٠ ئه‌مریكى ئه‌نجامداوه‌
01:04
Pew Research did a study
of 10,000 American adults,
20
52960
3096
،كه‌ تیایدا بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌ له‌ ئێستا
،لە هەموو کات زیاتر جەمسەرگیر بووین
01:08
and they found that at this moment,
we are more polarized,
21
56080
2736
01:10
we are more divided,
22
58840
1296
،له‌ هه‌موو كات زیاتر دابه‌ش بووین
01:12
than we ever have been in history.
23
60160
2776
.بەراورد بە درێژایی مێژوو
01:14
We're less likely to compromise,
24
62960
1576
،ئه‌گه‌ری كه‌متره‌ سازش بكه‌ین
واتای ئه‌وه‌یه‌ گوێ له‌ یه‌كتر ناگرین
01:16
which means we're
not listening to each other.
25
64560
2176
بڕیار ده‌ده‌ین ده‌رباره‌ى
،ئه‌وه‌ى له‌ كوێ بژین
01:18
And we make decisions about where to live,
26
66760
2536
ژیانی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ كێ
پێكبێنین، ته‌نانه‌ت هاوڕێكانمان كێ بن
01:21
who to marry and even
who our friends are going to be,
27
69320
2616
01:23
based on what we already believe.
28
71960
2096
هەمووی لەسەر بنچینەی
.ئه‌و شتانەی خۆمان باوه‌ڕمان پێیه‌تى
01:26
Again, that means
we're not listening to each other.
29
74080
2976
دووباره‌، واتای ئه‌وه‌یه‌
.گوێ له‌ یه‌كتر ناگرین
01:29
A conversation requires a balance
between talking and listening,
30
77080
3336
،گفتوگۆ پێویستى به‌ هاوسه‌نگى
هه‌یه‌ له‌ نێوان ئاخاوتن و گوێ گرتندا
01:32
and somewhere along the way,
we lost that balance.
31
80440
2656
ئێمه‌ش له‌ قۆناغێكی ئه‌و ڕێگایه‌دا
هاوسه‌نگییه‌كه‌مان له‌ده‌ستدا
01:35
Now, part of that is due to technology.
32
83120
1896
ئێستا ئه‌مه‌ به‌شێكى
.به‌ هۆى ته‌كنۆلۆژیاوه‌یه‌
01:37
The smartphones that you all
either have in your hands
33
85040
2576
ئەو مۆبایلە زیرەکانەی هەمووتان پێتانە
01:39
or close enough that you could
grab them really quickly.
34
87640
2656
.یاخود هێندە نزیكه‌ ده‌توانن زوو بیگه‌نێ
،به‌ پێى لێكۆڵینه‌وه‌ى پیو
01:42
According to Pew Research,
35
90320
1296
نزیكه‌ى سێ یه‌كى هه‌رزه‌كارانی ئه‌مریكا
.له‌ ڕۆژێكدا زیاتر له‌ سه‌د نامه‌ ده‌نێرن
01:43
about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.
36
91640
4896
وه‌ زۆربه‌یان یان هه‌موویان ئه‌گه‌رى
زیاتری هه‌یه‌ نامه‌ بۆ هاوڕێكانیان بنێرن
01:48
And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends
37
96560
4576
وه‌ك له‌وه‌ى ڕوو به‌ ڕوو
.قسه‌یان له‌گه‌ڵا بكه‌ن
01:53
than they are to talk
to them face to face.
38
101160
2080
پارچه‌ نووسینێكى به‌نرخ هه‌یه‌ له‌
.ناوچه‌یه‌كی زه‌ریای ئه‌تڵه‌سی
01:56
There's this great piece in The Atlantic.
39
104160
1976
01:58
It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.
40
106160
2856
له‌ لایه‌ن مامۆستایه‌كى دواناوه‌ندى
،به‌ ناوى پۆڵ بارنوێڵه‌وه‌
02:01
And he gave his kids
a communication project.
41
109040
2136
.وه‌ پرۆژه‌یه‌كى دا به‌ خوێندكاره‌كانی
02:03
He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.
42
111200
3736
ده‌یویست فێریان بكات چۆن بێ نوسینی
.تێبینی قسه‌ له‌سه‌ر بابه‌تێك بكه‌ن
"....ئەمەی وت: "درکم بەوە کرد کە
02:06
And he said this: "I came to realize..."
43
114960
1905
02:08
(Laughter)
44
116889
3287
(پێکەنین)
02:12
"I came to realize
that conversational competence
45
120200
3176
درکم بەوە کرد كه‌ كارامه‌یى گفتوگۆ كردن"
02:15
might be the single
most overlooked skill we fail to teach.
46
123400
4096
ڕه‌نگه‌ پشتگوێخراوترین شاره‌زایی بێت
كه‌ شكستمان هێناوه‌ له‌ فێركردنى منداڵاندا
02:19
Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,
47
127520
4296
منداڵان ڕۆژانە چەندین کاتژمێر بەسەر دەبەن
لەگەڵ یەکدا لە بەردەم شاشەکاندا
به‌ڵام به‌ ده‌گمه‌ن
ده‌رفه‌تى ئه‌وه‌یان دەبێ
02:23
but rarely do they have an opportunity
48
131840
1856
02:25
to hone their interpersonal
communications skills.
49
133720
2576
تواناکانیان بۆ په‌یوه‌ندییه‌ نێو تاکە
.كه‌سییه‌كانیان باشتر بکەن
02:28
It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:
50
136320
3176
،ڕه‌نگه‌ پرسیاره‌كه‌ جێى پێكه‌نین بێت
:به‌ڵام ده‌بێت له‌ خۆمان بپرسین
02:31
Is there any 21st-century skill
51
139520
1936
هیچ شاره‌زاییه‌ك هه‌یه‌ له‌ سه‌ده‌ى ٢١دا
02:33
more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"
52
141480
5576
هێنده‌ى ئه‌وه‌ گرنگ بێت گفتوگۆیه‌كى یەک
"پارچە لە بیروڕا و باوه‌ڕبەخۆبومان هه‌بێت؟
02:39
Now, I make my living talking to people:
53
147080
2216
من بژێوی ژیانم لەسەر قسەکردنە
:لەگەڵ خەڵکدا
02:41
Nobel Prize winners, truck drivers,
54
149320
2256
،براوه‌كانی خه‌ڵاتى نوبڵ، شۆفێری لۆرى
02:43
billionaires, kindergarten teachers,
55
151600
2416
،بلیۆنێرەکان، مامۆستایانی باخچه‌ى ساوایان
.سه‌رۆكەکانی وڵات، وەستای ئاو
02:46
heads of state, plumbers.
56
154040
2696
.له‌گه‌ڵ ئەو کەسانەدا ده‌دوێم كه‌ به‌دڵمن
.له‌گه‌ڵ ئەانەشدا ده‌دوێم كه‌ به‌دڵم نین
02:48
I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.
57
156760
3048
02:51
I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.
58
159832
3784
له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا ده‌دوێم كه‌ له‌سه‌ر
.ئاستێكى كه‌سیدا هاوڕانیم له‌گه‌ڵیان
02:55
But I still have
a great conversation with them.
59
163640
2776
.به‌ڵام هێشتا گفتوگۆیه‌كى زۆر باشمان دەبێت
02:58
So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk
60
166440
3896
بۆیه‌ پێم خۆشه‌ ١٠ خوله‌كى داهاتووتان
له‌گه‌ڵ به‌سه‌ر به‌رم و نیشانتان بده‌م
03:02
and how to listen.
61
170360
1360
.چۆن گفتوگۆ بکەن و چۆن گوێ بگرن
زۆرێك له‌ ئێوه‌ زۆر
،ئامۆژگاریتان له‌سه‌ر ئه‌مه‌ بیستووه‌
03:04
Many of you have already heard
a lot of advice on this,
62
172800
2616
03:07
things like look the person in the eye,
63
175440
1976
،بۆ نموونە سه‌یرکردنى چاوى كه‌سه‌كه‌
03:09
think of interesting topics
to discuss in advance,
64
177440
3816
پێشتر بیر له‌ بابه‌تى سه‌رنج ڕاكێش
،بكه‌ره‌وه‌ بۆ باس كردن
03:13
look, nod and smile to show
that you're paying attention,
65
181280
4776
سه‌یر بكه‌، سه‌ر بله‌قێنه‌ و بزە بکە بۆ
،ئه‌وه‌ى نیشانى بده‌یت كه‌ سەرنجت لایەتی
03:18
repeat back what you just heard
or summarize it.
66
186080
2896
ئەوە دووبارە بکەرەوە کە
.دەیبیستیت یان پووختی بكه‌ره‌وه‌
03:21
So I want you to forget all of that.
67
189000
1736
بۆیه‌ ده‌مه‌وێت هه‌موو
.ئه‌وانه‌ له‌ بیر بكه‌ن
03:22
It is crap.
68
190760
1216
.قسه‌ى هیچن
03:24
(Laughter)
69
192000
3016
(پێکەنین)
03:27
There is no reason to learn
how to show you're paying attention
70
195040
4256
پێویست به‌وه‌ ناكات فێربیت چۆن
،سه‌رنجت لاى کەسێک بێت
03:31
if you are in fact paying attention.
71
199320
3656
.ئه‌كه‌ر تۆ به‌ ڕاستى سه‌رنجت لاى بێت
(پێکەنین)
03:35
(Laughter)
72
203000
1856
(چەپڵەلێدان)
03:36
(Applause)
73
204880
2896
03:39
Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer
74
207800
3656
من وه‌ك پێشكه‌شكارێكى پیشەگەر
هه‌مان شاره‌زایی به‌كار ده‌هێنم
03:43
that I do in regular life.
75
211480
2936
.له‌ ژیانى رۆژانه‌مدا
03:46
So, I'm going to teach you
how to interview people,
76
214440
3456
بۆیه‌ فێرتان ده‌كه‌م چۆن چاوپێكه‌وتن
،له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا بكه‌ن
03:49
and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.
77
217920
3816
ئه‌وه‌ش یارمه‌تیتان ده‌دات
.ببنه‌ گفتوگۆكه‌رێكى باشتر
03:53
Learn to have a conversation
78
221760
1376
فێر ببه‌ گفتوگۆ بكه‌یت
03:55
without wasting your time,
without getting bored,
79
223160
2336
،بێ ئه‌وه‌ى كاتت به‌ فیڕۆ بده‌یت
،بێ ئه‌وه‌ى بێزار ببیت
03:57
and, please God,
without offending anybody.
80
225520
3296
.وە تكایه‌، بێ ئه‌وه‌ى كه‌سێك زویر بكه‌یت
04:00
We've all had really great conversations.
81
228840
2216
.هه‌موومان گفتوگۆى باشمان كردووه‌
04:03
We've had them before.
We know what it's like.
82
231080
2176
پێشتر گفتوگۆی باشمان
.کردووە و ده‌زانین چۆنه‌
له‌و جۆره‌ گفتوگۆیانه‌ى دواتر هه‌ست دەکەیت
،كه‌ سه‌رنجى ڕاكێشاویت و كارى تێ كردوویت
04:05
The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,
83
233280
3696
04:09
or where you feel
like you've made a real connection
84
237000
2456
یان هه‌ست بکەی په‌یوه‌ندییه‌كى
.ڕاستەقینەت پێکهێنابێ
04:11
or you've been perfectly understood.
85
239480
2096
.یان بە ته‌واوەتی لێت تێگه‌شتوون
04:13
There is no reason
86
241600
1216
هیچ شتێک ڕێگر نییه‌
04:14
why most of your interactions
can't be like that.
87
242840
3256
بۆ ئەوەی هەموو په‌یوه‌ندییه‌كانى
.ترت بەو شێوەیە بێت
04:18
So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,
88
246120
3216
.بۆیه‌ ١٠ یاساى سه‌ره‌كیم له‌ لایه‌
،به‌ ناو هەموویاندا ده‌تانبه‌م
04:21
but honestly, if you just choose
one of them and master it,
89
249360
3736
به‌ڵام بڕوا بكه‌ن، ئه‌گه‌ر یه‌كێكیان
،هه‌ڵبژێرن و به‌ ته‌واوەتى فێرى بن
04:25
you'll already enjoy better conversations.
90
253120
2736
چێژى زیاتر
.له‌ گفتوگۆكان وەردەگرن
04:27
Number one: Don't multitask.
91
255880
2216
.یه‌كه‌م: فره‌ كارى مه‌كه‌
04:30
And I don't mean
just set down your cell phone
92
258120
2176
مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نییه‌
مۆبایله‌كه‌ت لابەریت
یان تابلێتەکەت یان سویچەکانت
.یان هه‌ر شتێك كه‌ به‌ ده‌ستته‌وه‌یه‌
04:32
or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.
93
260320
2856
04:35
I mean, be present.
94
263200
1896
.مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌، لەو شوێنە بە
04:37
Be in that moment.
95
265120
2256
.له‌و ساته‌دا به‌
بیر له‌ ده‌مه‌قاڵێکەت مه‌كه‌ره‌وه‌
.له‌گه‌ڵ بەڕێوبەرەکەتدا
04:39
Don't think about your argument
you had with your boss.
96
267400
2616
04:42
Don't think about what
you're going to have for dinner.
97
270040
2616
بیر له‌وه‌ مه‌كه‌ره‌وه‌
بۆ ئێواره‌ چى بخۆیت
ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت
،له‌ گفتوگۆكه‌ بچیتە ده‌ر
04:44
If you want to get out
of the conversation,
98
272680
2056
،لە گفتوگۆکە بچۆ دەر
04:46
get out of the conversation,
99
274760
1376
به‌ڵام نیوه‌ لە ناو و نیوە
.لە دەرەوەیدا مه‌به‌
04:48
but don't be half in it
and half out of it.
100
276160
2136
04:50
Number two: Don't pontificate.
101
278320
2576
.دووه‌م: بیر وشکانە قسە مەکە
04:52
If you want to state your opinion
102
280920
2176
ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت بیر و بۆچوونت بڵێیت
04:55
without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,
103
283120
5936
بێ هیچ دەرفەتێک بۆ وەڵام یان مشتومڕ یان
،ره‌خنه‌ی بەرهەڵستکارانە یان گه‌شه‌کردن
05:01
write a blog.
104
289080
1456
.بلۆگی سەر ماڵپەڕێ بنووسە
05:02
(Laughter)
105
290560
3056
(پێکەنین)
هۆكارێكى زۆر باش هه‌یه‌ كه‌ بۆ ناهێڵم
:ڕه‌خنه‌گری پسپۆڕ بێنه‌ به‌رنامه‌كانم
05:05
Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:
106
293640
3376
.چونكه‌ بەڕاستی بێزاركه‌رن
05:09
Because they're really boring.
107
297040
1776
ئه‌گه‌ر كۆنه‌په‌رست بن، ڕقیان له‌ ئۆباما و
.مۆرى خواردن و منداڵ له‌بار بردن ده‌بێت
05:10
If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.
108
298840
3858
ئه‌گه‌ر لیبڕاڵ بن، ڕقیان لە
05:14
If they're liberal, they're going to hate
109
302722
1974
بانكى گه‌وره‌ و كۆمپانیاى هاوبه‌شى
.نه‌وت و دیك چه‌ینى ده‌بێت
05:16
big banks and oil corporations
and Dick Cheney.
110
304720
2216
05:18
Totally predictable.
111
306960
1256
.زۆر پێشبینیکراو دەبن
05:20
And you don't want to be like that.
112
308240
1696
.تۆش ناته‌وێت بەو شێوەیە بیت
05:21
You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.
113
309960
5536
پێویسته‌ بۆ چوونه‌ ناو هه‌ر گفتوگۆیه‌ك
.واى دابنێیت كه‌ شتێك هه‌یه‌ فێرى ببیت
پسپۆڕى ده‌روونى به‌ناوبانگ،
م. سكۆت پێك دەڵێت
05:27
The famed therapist M. Scott Peck said
114
315520
2136
05:29
that true listening requires
a setting aside of oneself.
115
317680
4416
گوێگرتنى ڕاسته‌قینه‌ پێویستى
.به‌وه‌یه‌ خۆمان بخه‌ینه‌ لاوە
05:34
And sometimes that means
setting aside your personal opinion.
116
322120
3320
وه‌ هه‌ندێكجار ئه‌وه‌ واتای ئه‌وه‌یه‌
.بیر و ڕاى كه‌سیمان بخه‌ینه‌ لاوە
05:38
He said that sensing this acceptance,
117
326200
3296
دەڵێت كاتێك هه‌ست به‌م
،په‌سه‌ند كردنه‌ دەکەیت
05:41
the speaker will become
less and less vulnerable
118
329520
2256
قسه‌كه‌ر کەمتر و کەمتر خەمسارد دەبێت و
05:43
and more and more likely
to open up the inner recesses
119
331800
2856
بۆى هه‌یه‌ زیاتر قوڵایی مێشكى
05:46
of his or her mind to the listener.
120
334680
2656
.بۆ گوێگر بكاته‌وه‌
05:49
Again, assume that you have
something to learn.
121
337360
2760
.دووباره‌، واى دابنێ شتێك هه‌یه‌ فێرى ببیت
05:52
Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."
122
340880
3680
بیڵ نای: "هه‌موو كه‌سێك كه‌ دێته‌ ڕێت
".شتێك ده‌زانێت كه‌ تۆ نایزانیت
05:57
I put it this way:
123
345240
1336
من بەم شێوەیە دەیڵێمەوە
05:58
Everybody is an expert in something.
124
346600
3160
.هه‌موو كه‌سێك له‌ شتێكدا شاره‌زایه‌
سێیه‌م: ئه‌و پرسیارانه‌ به‌كاربهێنه‌
.كه یەکلایی نەبوونەتەوە
06:03
Number three: Use open-ended questions.
125
351160
2816
له‌م حاڵه‌ته‌دا،
.سه‌رنجى ڕۆژنامه‌نووسان بده‌
06:06
In this case, take a cue from journalists.
126
354000
2056
06:08
Start your questions with who,
what, when, where, why or how.
127
356080
3096
،پرسیاره‌كانت به‌ كێ، چى، كه‌ى
.بۆ یاخود چۆن ده‌ست پێبكه‌
06:11
If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.
128
359200
3696
،ئه‌گه‌ر پرسیارێكى ئاڵۆز بكه‌یت
.وه‌ڵامێكى ساده‌ت ئه‌درێتێ
06:14
If I ask you, "Were you terrified?"
129
362920
2336
"ئه‌گه‌ر لێت بپرسم,"ترسابوویت؟
06:17
you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,
130
365280
3176
وه‌ڵامى به‌هێزترین وشه‌
،ده‌ده‌یته‌وه‌ له‌و ڕسته‌یه‌دا
کە "ترسا"وەیە، و وەڵامەکەش ئەڵێی
"بەڵێ، ترسابوم" یان "نەخێر، نەترسابووم"
06:20
which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
131
368480
3336
".تووڕه‌ بوویت؟" "به‌ڵێ، زۆر توڕه‌ بووم"
06:23
"Were you angry?" "Yes, I was very angry."
132
371840
2000
.بهێڵه‌ با ئه‌وان باسى بكه‌ن
.ئه‌وان خۆیان ئه‌زانن
06:25
Let them describe it.
They're the ones that know.
133
373864
3072
06:28
Try asking them things like,
"What was that like?"
134
376960
2976
،هه‌وڵ بده‌ پرسیارى وه‌ك
"ئه‌وه‌ وه‌ك چى وا بوو؟"
06:31
"How did that feel?"
135
379960
1456
"هه‌ستێكی چۆن بوو؟"
06:33
Because then they might have to stop
for a moment and think about it,
136
381440
4296
چونكه‌ ئەوکاتە ڕه‌نگه‌
،بووه‌ستن و بیرێكى لێبكه‌نه‌وه‌
06:37
and you're going to get
a much more interesting response.
137
385760
2976
ئه‌و كاتە وه‌ڵامێكى زۆر سه‌رنج
.ڕاكێشترت ده‌ست ده‌كه‌وێت
06:40
Number four: Go with the flow.
138
388760
2320
.چواره‌م: خۆت لەگەڵ کەشەکە بگونجێنە
06:43
That means thoughts
will come into your mind
139
391720
2816
واته‌ بیرۆكه‌ دێته‌ مێشكت
06:46
and you need to let them
go out of your mind.
140
394560
3056
.پێویسته‌ بهێڵیت بڕۆنه‌ ده‌ره‌وه‌ لێى
06:49
We've heard interviews often
141
397640
1976
چەندین جار گوێمان لە چاوپێکەوتن بووە
06:51
in which a guest is talking
for several minutes
142
399640
2456
کە تیایدا میوانەکە بۆ
چەند خولەکێک قسە دەکات
06:54
and then the host comes back in
and asks a question
143
402120
2416
ئینجا پێشکەشکارەکە یەتەوە پرسیارێک دەکات
06:56
which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.
144
404560
3416
کە لەوە ئەچێت لە خۆوە
کرابێت، یان پێشتر وەڵامی درابێتەوە
ئەوە واتای ئەوەیە لەوانەیە پێشکەشکارەکە
.دوو خوولەکبێت لە گوێگرتن کەوتبێت
07:00
That means the host probably
stopped listening two minutes ago
145
408000
2936
07:02
because he thought
of this really clever question,
146
410960
3416
چوونکە بیری لەم پرسیارە
،ژیرانەیە کردووەتەوە
07:06
and he was just bound
and determined to say that.
147
414400
3016
.کە هاتووەتە مێشکی سووربووە لەسەر وتنی
07:09
And we do the exact same thing.
148
417440
1976
.ئێمەش ڕێک هەمان شت دەکەین
07:11
We're sitting there having
a conversation with someone,
149
419440
2616
دانیشتووین گفتوگۆ لەگەڵ کەسێکدا دەکەین
لەناکاو ئەو کاتەمان بیر ئەکەوێتەوە
.کە لە قاوەخانەکە هیو جاکمانمان بینیوە
07:14
and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
150
422080
3456
(پێکەنین)
07:17
(Laughter)
151
425560
1336
.ئیتر واز لە گوێگرتن ئەهێنین
07:18
And we stop listening.
152
426920
1616
07:20
Stories and ideas
are going to come to you.
153
428560
2056
چیرۆک و بیرۆکە بەردەوام یەن بۆت
07:22
You need to let them come and let them go.
154
430640
2880
.پێویستە بهێڵی بێن و بڕۆن
07:26
Number five: If you don't know,
say that you don't know.
155
434080
3720
.پێنجەم: ئەگەر نازانیت، بڵێ نازانم
ئێستا لە سەر ڕادیۆ، به‌ تایبه‌تى
،له‌ ڕادیۆی گشتی نشتیمانى
07:30
Now, people on the radio,
especially on NPR,
156
438800
2296
07:33
are much more aware
that they're going on the record,
157
441120
2936
زیاتر وریاى ئه‌وه‌ن كه‌ ده‌چنه‌ کاتی
،تۆمارکردنی دەنگییەوە
07:36
and so they're more careful
about what they claim to be an expert in
158
444080
3576
بۆیه‌ زیاتر وریاى ئه‌وه‌
دەبن بڵێن كه‌ له‌ چیدا پسپۆڕن
07:39
and what they claim to know for sure.
159
447680
2136
.چی شتێکیش بەدڵنیاییەوە دەزانن
07:41
Do that. Err on the side of caution.
160
449840
2376
.تۆش وا بكه‌. لا سه‌لامه‌ته‌كه‌ هه‌ڵبژێره‌
07:44
Talk should not be cheap.
161
452240
1760
.نابێت قسەکردن به‌ بێ كردار بێت
07:46
Number six: Don't equate
your experience with theirs.
162
454640
3680
ژماره‌ شه‌ش: به‌سه‌رهاته‌كانت له‌گه‌ڵ
.كه‌سانى تر وه‌ك یه‌ك ته‌ماشا مه‌كه‌
ئه‌گه‌ر باسى له‌ده‌ست دانى
،كه‌سێكى خێزانه‌كه‌یان بكه‌ن
07:51
If they're talking
about having lost a family member,
163
459280
2776
ده‌ست مه‌كه‌ به‌ باس كردنى ئه‌و كاته‌ى
.كه‌سێكى خێزانه‌كه‌ت له‌ده‌ستدا
07:54
don't start talking about the time
you lost a family member.
164
462080
2856
07:56
If they're talking about the trouble
they're having at work,
165
464960
2856
ئه‌گه‌ر باسى كێشه‌ى سه‌ر كاره‌كه‌یان كرد
پێیان مه‌ڵێ تۆ چه‌نێك
.ڕقت له‌ كاره‌كه‌ى خۆته‌
07:59
don't tell them about
how much you hate your job.
166
467840
2336
.وه‌ك یه‌ك نییه‌. قەت وه‌ك یه‌ك نابێت
08:02
It's not the same. It is never the same.
167
470200
1936
.هه‌موو ئەزموونەکان تاکە کەسین
08:04
All experiences are individual.
168
472160
1776
08:05
And, more importantly,
it is not about you.
169
473960
2680
.له‌وه‌ گرنگتر، ئه‌مه‌ ده‌رباره‌ى تۆ نییه‌
08:09
You don't need to take that moment
to prove how amazing you are
170
477120
3896
پێویست ناكات ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ به‌ریت بۆ
ئه‌وه‌ى بیسه‌لمێنیت چه‌نێك سەرسوڕهێنەریت
08:13
or how much you've suffered.
171
481040
1400
.یان چه‌نێك ئازارت چەشتووە
له‌ ستیڤن هۆكینگىان پرسى
،ئاى كیوی چه‌نده‌، و ئەویش وتی
08:15
Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,
172
483120
3056
نازانم. ئه‌وانه‌ى به‌ ئاى كیوه‌كه‌یان"
".دەنازن كه‌سانێکی دۆڕاون
08:18
"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."
173
486200
2880
(پێکەنین)
08:21
(Laughter)
174
489120
1936
08:23
Conversations are not
a promotional opportunity.
175
491080
3360
گفتوگۆکردن دەرفەتێک نییە
.بۆ ریکلامکردن بۆخۆت
08:28
Number seven:
176
496560
1240
:ژمارە حەوت
.هه‌وڵ بده‌ قسە دووباره‌ نه‌كه‌یته‌وه‌
08:31
Try not to repeat yourself.
177
499440
1376
08:32
It's condescending,
and it's really boring,
178
500840
2376
شتێكى بێ کەڵکە، و بەڕاستی بێزاركه‌ره‌
08:35
and we tend to do it a lot.
179
503240
1656
.ئێمەش زۆر ئەوە ئەکەین
08:36
Especially in work conversations
or in conversations with our kids,
180
504920
3936
به‌ تایبه‌تى له‌ گفتوگۆى سه‌ر كارکردن و
،گفتوگۆ له‌گه‌ڵ منداڵه‌كانماندا
،مه‌به‌ستێكمان هه‌یه‌ بیڵێین
08:40
we have a point to make,
181
508880
1256
08:42
so we just keep rephrasing it
over and over.
182
510160
2399
،بۆیە بە شێوەی تر دووبارەی دەکەینەوە
08:45
Don't do that.
183
513640
1216
.ئەوە مەکە
هه‌شته‌م: له‌ شته‌ بێكه‌ڵكه‌كان
.دوور بكه‌وه‌ره‌وه‌
08:46
Number eight: Stay out of the weeds.
184
514880
2296
08:49
Frankly, people don't care
185
517200
2815
ڕاستییەکەی، خه‌ڵك بەلایەوە گرنگ نییە
08:52
about the years, the names,
186
520039
2616
،ئەو ساڵانە، و ئەو ناوانە
08:54
the dates, all those details
187
522679
1937
ئەو ڕێکەوتانە، و ئەو هەموو وردەکارییانەی
کە لە مێشکی خۆتدا زۆر
هەوڵدەدەیت بۆ دۆزینەوەی
08:56
that you're struggling
to come up with in your mind.
188
524640
2456
.ئەوە گرنگ نییە بەلایانەوە
.ئەوەی گرنگە بەلایانەوە تۆیت
08:59
They don't care.
What they care about is you.
189
527120
2200
ئەوەی گرنگە بەلایانەوە
،ئەوەیە کە خۆت چۆنیت
09:01
They care about what you're like,
190
529880
1600
09:04
what you have in common.
191
532080
1696
چیتان هەیە هاوبەش بێت
.لە نێوانتانا
09:05
So forget the details. Leave them out.
192
533800
2640
.بۆیە وردەکارییەکان لەبیر بکە
.وازیان لێ بێنە
09:08
Number nine:
193
536880
1216
:ژمارە نۆ
09:10
This is not the last one,
but it is the most important one.
194
538120
3256
،ئەمەیان دوایین دانە نییە
.بەڵام گرنگترین دانەیە
09:13
Listen.
195
541400
1200
.گوێ بگرە
09:14
I cannot tell you how many
really important people have said
196
542960
3416
بەڕاستی چەندین کەسی
زۆر گرنگ ئەوەیان وتووە کە
09:18
that listening is perhaps the most,
the number one most important skill
197
546400
3896
،گوێگرتن لەوانەیە لە پلەی یەکەمدا بێت
و گرنگترین شارەزایی بێت
09:22
that you could develop.
198
550320
1216
کە بتوانیت پەرەی پێ بدەیت
09:23
Buddha said, and I'm paraphrasing,
199
551560
1896
،بووزا دەڵێت، و منیش قسەکەی دەڵێمەوە
09:25
"If your mouth is open,
you're not learning."
200
553480
2536
،ئەگەر دەمت کراوە بێت"
"ئەوا فێری هیچ نابیت
09:28
And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."
201
556040
4280
کاڵڤین کووڵدیجیش دەڵێت، "هەر پیاوێک
".گوێیگرتبێت شکستی نەهێناوە لە کارەکەیدا
(پێکەنین)
09:32
(Laughter)
202
560680
1456
09:34
Why do we not listen to each other?
203
562160
2200
بۆچی گوێ لە یەکتری ناگرین؟
09:36
Number one, we'd rather talk.
204
564920
1960
.یەکەم هۆکار، حەز ئەکەین قسە بکەین
09:39
When I'm talking, I'm in control.
205
567480
1816
.کاتێک قسە ئەکەم، من لە کۆنترۆڵدا ئەبم
09:41
I don't have to hear anything
I'm not interested in.
206
569320
2456
گوێ لە هیچ شتێک ناگرم
.کە گرنگ نەبێت بەلامەوە
09:43
I'm the center of attention.
207
571800
1376
من ناوەڕاستی سەرنجم
09:45
I can bolster my own identity.
208
573200
1896
.ده‌توانم كه‌سایه‌تیم به‌رز نیشانده‌م
09:47
But there's another reason:
209
575120
1376
:بەڵام هۆکارێکی تر هەیە
09:48
We get distracted.
210
576520
1456
.خه‌یاڵمان ده‌ڕوات
09:50
The average person talks
at about 225 word per minute,
211
578000
3536
کەسی ئاسایی لە خولەکێکدا
،نزیکەی ٢٢٥ وشە دەڵێت
09:53
but we can listen at up to
500 words per minute.
212
581560
4296
بەڵام دەتوانین گوێ لە نزیکەی
.٥٠٠ وشە بگرین لە خولەکێکدا
09:57
So our minds are filling in
those other 275 words.
213
585880
3976
بۆیە مێشکمان خۆی ئەو
.٢٧٥ وشەیەی تر پڕ دەکاتەوە
10:01
And look, I know,
it takes effort and energy
214
589880
3176
وە سەیرکە، دەزانم پێویستی بە هەوڵ و وزەیە
10:05
to actually pay attention to someone,
215
593080
2296
،بۆ ئەوەی سەرنجت لای کەسێک بێت
10:07
but if you can't do that,
you're not in a conversation.
216
595400
2976
،بەڵام ئەگەر نەتوانن ئەوە بکەن
.ئێوە لە گفتوگۆیەکدا نین
10:10
You're just two people shouting out
barely related sentences
217
598400
2856
تەنیا دوو کەسن ڕستەی پەیوەندیدار
بە ڕووی یەکتردا دەڵێن
10:13
in the same place.
218
601280
1256
.لە هەمان شوێندا
(پێکەنین)
10:14
(Laughter)
219
602560
1896
10:16
You have to listen to one another.
220
604480
2496
پێویستە گوێ لە یەکتر بگرن
10:19
Stephen Covey said it very beautifully.
221
607000
1896
.ستیڤن کۆڤی ئەوەی زۆر جوان وتووە
10:20
He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.
222
608920
3936
وتوێتی، "زۆربەمان بۆ مەبەستی
تێگەشتنەوە گوێناگرین
10:24
We listen with the intent to reply."
223
612880
2680
".بۆ مەبەستی وەڵامدانەوە گوێدەگرین
10:28
One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.
224
616960
3856
یەک یاسای تر، ژمارە ١٠، و
.ئەویش ئەمەیانە: کورت و پوخت بە
گفتوگۆیەکی باش وەک تەنوورەی کوورت وایە؛)
،وەک پێویست کورت بۆ هێشتنەوەی حەز
10:32
[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,
225
620840
3496
10:36
but long enough to cover
the subject. -- My Sister]
226
624360
2416
بەڵام ئەوەنەش درێژە بۆ
(دابۆشینی بابەتەکە . - لە وتەکانی خوشکەکەم
10:38
(Laughter)
227
626800
1216
(پێکەنین)
10:40
(Applause)
228
628040
2416
(چەپڵەلێدان)
10:42
All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:
229
630480
4320
هەموو ئەمانە ئەچێتەوە سەر یەک
:بیرۆکەی بنچینەی، و ئەویش ئەمەیە
10:47
Be interested in other people.
230
635320
2856
.گرنگی بە خەڵکی تر بە
وەک ئەزانن، لەگەڵ باپیرێکی
زۆر بەناوبانگدا گەورەبووم
10:50
You know, I grew up
with a very famous grandfather,
231
638200
2416
بەردەوامیش لە ماڵەکەدا
.جۆرە مەراسیمێک دەکرا
10:52
and there was kind of a ritual in my home.
232
640640
2056
10:54
People would come over
to talk to my grandparents,
233
642720
2456
خەڵک ئەهاتن بۆ قسەکردن لەگەڵ
،نەنکم و باپیرم
10:57
and after they would leave,
my mother would come over to us,
234
645200
2856
،دوای ڕۆشتنیشیان، دایکم ئەهات بۆلامان
11:00
and she'd say, "Do you know who that was?
235
648080
1976
پێی ئەوتین، "ئەزانیت ئەوە کێبوو؟
ئەوە خاوەنی پلەی دووەمی
.شاجوانی ئەمریکا بوو
11:02
She was the runner-up to Miss America.
236
650080
1856
.ئەوە پارێزگاری ساکرامینتۆ بوو
11:03
He was the mayor of Sacramento.
237
651960
1696
11:05
She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."
238
653680
3176
.ئەوە براوەی خەڵاتی پوڵیتزەرە
".ئەوە سەماکەرێکی بالێی ڕووسییە
11:08
And I kind of grew up assuming
239
656880
3376
منیش لەگەڵ گەورەبوونمدا وام دادەنا
11:12
everyone has some hidden,
amazing thing about them.
240
660280
2760
هەمووان شتێکی شاراوە، و
سەرسوڕهێنەرییان هەیە
11:15
And honestly, I think
it's what makes me a better host.
241
663680
2880
ڕاشکاوانەش بیڵێم، پێموابێت ئەوە
منی کردووە بە پێشکەشکارێکی باشتر
11:19
I keep my mouth shut
as often as I possibly can,
242
667280
2816
چەنێک پێمبکرێت و بتوانم
،دەمم بە داخراوی ئەهێڵمەوە
11:22
I keep my mind open,
243
670120
1416
مێشکم بە کراوەیی ئەهێڵمەوە
11:23
and I'm always prepared to be amazed,
244
671560
2496
هەمووکاتیش ئامادەم بۆ ئەوەی
،شتێک سەرسامم بکات
11:26
and I'm never disappointed.
245
674080
1960
.قەتیش نائوومێد نابم
11:28
You do the same thing.
246
676760
1856
ئێوەش هەمان شت بکەن
11:30
Go out, talk to people,
247
678640
2416
،بڕۆنە دەر، قسە لەگەل خەڵک بکەن
11:33
listen to people,
248
681080
1216
،گوێ لە خەڵک بگرن
،لە هەمووشی گرنگتر
11:34
and, most importantly,
be prepared to be amazed.
249
682320
3480
.ئامادەبن بۆ ئەوەی شتێک سەرسامتان بکات
11:38
Thanks.
250
686440
1216
.سوپاس بۆ گوێگرتنتان
11:39
(Applause)
251
687680
3280
(چەپڵەلێدان)
Translated by Hiwa Foundation
Reviewed by Hiwa Foundation 3

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting. 

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee