ABOUT THE SPEAKER
Adora Svitak - Child prodigy
A prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy.

Why you should listen

A voracious reader from age three, Adora Svitak's first serious foray into writing -- at age five -- was limited only by her handwriting and spelling. (Her astonishing verbal abilities already matched that of young adults over twice her age.) As her official bio says, her breakthrough would soon come "in the form of a used Dell laptop her mother bought her." At age seven, she typed out over 250,000 words -- poetry, short stories, observations about the world -- in a single year.

Svitak has since fashioned her beyond-her-years wordsmithing into an inspiring campaign for literacy -- speaking across the country to both adults and kids. She is author of Flying Fingers, a book on learning.

More profile about the speaker
Adora Svitak | Speaker | TED.com
TED2010

Adora Svitak: What adults can learn from kids

Adora Svitak: ကလေးတွေဆီက လူကြီးတွေ ဘာသင်ယူနိုင်လဲ

Filmed:
6,022,458 views

ကလေးပါရမီရှင် အဒိုရာ ဆဗီတတ်ခ်က ကမ္ဘာကြီးသည် “ကလေးဆန်သော” အတွေး၊ ရဲရင့်သော စိတ်ကူးများ၊ ပြင်းထန်သော ဖန်တီးမှုနှင့် အထူးသဖြင့် အကောင်းမြင်ဝါဒတို့ကို လိုအပ်နေကြောင်း ပြောကြားလိုက်ပါသည်။ ကလေးငယ်တို့၏ မဟာအိပ်မက်များသည် မြင့်မာသော မျှော်လင့်ချက်တို့နှင့် ထိုက်တန်သည်၊ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများသည် သင်ကြားပေးရန် စိတ်ထက်သန်သလောက် ကလေးများထံမှ သင်ယူရန်လည်း စိတ်ထက်သန်မှုရှိရာမှ စသင့်သည်ဟု သူကဆိုပါသည်။
- Child prodigy
A prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
Now, I want to start with a question:
0
0
2000
ကဲ အခု မေးခွန်းတစ်ခု စမေးကြည့်ချင်တယ်
00:17
When was the last time you were called childish?
1
2000
3000
ကလေးဆန်တယ်လို့ နောက်ဆုံးပြောခံခဲ့ရတာ ဘယ်တုန်းကလဲ။
00:20
For kids like me,
2
5000
2000
ကျွန်မလိုကလေးတွေအတွက်ကတော့
00:22
being called childish can be a frequent occurrence.
3
7000
3000
ကလေးဆန်တယ်လို့ပြောခံရတာ ထုံးစံပါပဲ။
00:25
Every time we make irrational demands,
4
10000
3000
ပူဆာတဲ့အခါတိုင်း၊
00:28
exhibit irresponsible behavior
5
13000
2000
တာဝန်မကျေတဲ့ အပြုအမူတွေ လုပ်မိတိုင်း၊
00:30
or display any other signs
6
15000
2000
ဒါမှမဟုတ် အမေရိကန်ဖြစ်ကြောင်းပြတဲ့ အမူအရာတစ်ခုခုကို
00:32
of being normal American citizens,
7
17000
2000
ပြမိတဲ့အခါတိုင်း၊
00:34
we are called childish.
8
19000
2000
ကလေးဆန်တယ်ဆိုပြီး အခေါ်ခံရတယ်၊
00:36
Which really bothers me.
9
21000
2000
ကျွန်မအတွက်တော့ တကယ့်ကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတဲ့ အရာပေါ့။
00:38
After all, take a look at these events:
10
23000
2000
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ခုဒီအဖြစ်အပျက်တွေကို တစ်ချက်ကြည့်ရအောင်
00:40
Imperialism and colonization,
11
25000
3000
နယ်ချဲ့ဝါဒီနဲ့ ကျူးကျော်မှု၊
00:43
world wars, George W. Bush.
12
28000
3000
ကမ္ဘာစစ်၊ ဂျော့ချ်ဒဗလျူဘုရှ်။
00:46
Ask yourself, who's responsible? Adults.
13
31000
3000
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မေးကြည့်ပါဦး။ ဘယ်သူ့မှာ တာဝန်ရှိသလဲ။ လူကြီးတွေပဲ။
00:49
Now, what have kids done?
14
34000
3000
ကဲ၊ အခုကလေးတွေဘာတွေ လုပ်ပြီးထားလဲ။
00:52
Well, Anne Frank touched millions
15
37000
2000
ဟုတ်ပြီ၊ အန်နီဖရန့်ခ်က သန်းနဲ့ချီတဲ့လူတွေကို
00:54
with her powerful account of the Holocaust,
16
39000
3000
ဟိုလိုကော့စ်က သူ့အကြောင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဟတ်ထိအောင် လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်၊
00:57
Ruby Bridges helped to end segregation in the United States,
17
42000
3000
ရူဘီဘရစ်ဂျ်စ်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ လူဖြူလူမည်းခွဲခြားတာကို ရပ်အောင် ကူခဲ့တယ်၊
01:00
and, most recently,
18
45000
2000
ပြီးတော့ ခုလတ်တလောမှာတင်၊
01:02
Charlie Simpson helped to raise
19
47000
2000
ချာလီဆင်ပဆင်က ဟေတီအတွက်
01:04
120,000 pounds for Haiti
20
49000
2000
ပေါင် တစ်သိန်းနှစ်သောင်းကို
01:06
on his little bike.
21
51000
2000
သူ့စက်ဘီးသေးသေးလေးနဲ့ ရှာပေးနိုင်ခဲ့တယ်။
01:08
So, as you can see evidenced by such examples,
22
53000
3000
ဒီတော့၊ ဒီဥပမာတွေကနေ မြင်ရတဲ့သက်သေတွေအတိုင်းဆိုရင်တော့၊
01:11
age has absolutely nothing to do with it.
23
56000
3000
အသက်အရွယ်ဆိုတာ ဒီနေရာမှာ လုံးဝ ဘယ်လိုမှကို မဆိုင်တဲ့အရာဖြစ်သွားပြီ။
01:14
The traits the word childish addresses
24
59000
2000
ကလေးဆန်တယ်လို့ အခေါ်ခံရတဲ့ အပြုအမူတွေက
01:16
are seen so often in adults
25
61000
2000
လူကြီးတွေဆီမှာ ခဏခဏကို တွေ့ရတယ်
01:18
that we should abolish this age-discriminatory word
26
63000
2000
ဒီအသက်ခွဲခြားတဲ့စကားလုံးကို ဖျက်သိမ်းသင့်နေပြီလို့ဆိုလိုတာပဲ
01:20
when it comes to criticizing behavior
27
65000
2000
တာဝန်မကျေတာနဲ့ ကျိုးကြောင်းမဆီလျော်တဲ့အတွေးတွေနဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့
01:22
associated with irresponsibility and irrational thinking.
28
67000
3000
အပြုအမူတွေကို ဝေဖန်ဖို့ ဖြစ်လာတဲ့အခါတွေမှာပေါ့။
01:25
(Applause)
29
70000
6000
(လက်ခုပ်တီးသံများ)
01:31
Thank you.
30
76000
2000
ကျေးဇူးပါပဲ။
01:33
Then again, who's to say
31
78000
2000
ပြီးတော့တစ်ခါ၊
01:35
that certain types of irrational thinking
32
80000
2000
ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တချို့အတွေးတွေက
01:37
aren't exactly what the world needs?
33
82000
3000
ဒီကမ္ဘာက လိုအပ်နေတဲ့အရာတွေ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ဘယ်သူကပြောနိုင်လဲ။
01:40
Maybe you've had grand plans before
34
85000
2000
အရင်တုန်းက ကြီးကျယ်တဲ့ စီမံကိန်းတွေ ရှိရင်ရှိခဲ့လိမ့်မယ်၊
01:42
but stopped yourself, thinking,
35
87000
2000
ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ရပ်ပစ်လိုက်တယ်
01:44
"That's impossible," or, "That costs too much,"
36
89000
2000
ဟင်း.. အဲဒါကတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး ဒါမှဟုတ် အဲဒါက အကုန်အကျများတယ်
01:46
or, "That won't benefit me."
37
91000
2000
ဒါမှမဟုတ် အဲဒါက ငါ့အတွက် အကျိုးမရှိဘူးလို့ တွေးပြီးတော့လေ။
01:48
For better or worse, we kids aren't hampered as much
38
93000
3000
ကောင်းကောင်းဆိုးဆိုး ကျွန်မတို့ကလေးတွေက အဲလောက် မနှောင့်နှေးတတ်ပါဘူး
01:51
when it comes to thinking about reasons why not to do things.
39
96000
3000
ဘာလို့ မလုပ်သင့်တာလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေကို စဉ်းစားဖို့ဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာပေါ့။
01:54
Kids can be full of inspiring aspirations
40
99000
2000
ကလေးတွေက လှုံ့ဆော်နေတဲ့ ပြင်းပြတဲ့ဆန္ဒတွေ
01:56
and hopeful thinking.
41
101000
2000
မျှော်လင့်ချက်ရှိတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေနိုင်ကြတယ်။
01:58
Like my wish that no one went hungry
42
103000
2000
ဘယ်သူမှ အစာမငတ်စေရဘူးဆိုတဲ့ ကျွန်မအတွေးလိုမျိုး
02:00
or that everything were a free kind of utopia.
43
105000
3000
ဒါမှမဟုတ် အရာရာတိုင်းက နိဗ္ဗာန်ဘုံတမျှ ဖြစ်နေရမယ်ဆိုတာမျိုး။
02:03
How many of you still dream like that
44
108000
2000
ဒီလူတွေထဲမှာ ဒီလိုမျိုးအိပ်မက်မက်နေသေးပြီး
02:05
and believe in the possibilities?
45
110000
3000
ဖြစ်နိုင်ချေကို ယုံကြည်နေသေးတာ ဘယ်နှစ်ယောက်လောက်ရှိမလဲ။
02:08
Sometimes a knowledge of history
46
113000
2000
တစ်ခါတစ်လေတော့လေ သမိုင်းကြောင်း အသိတစ်ခုနဲ့
02:10
and the past failures of utopian ideals
47
115000
2000
ပြီးပြည့်စုံတဲ့ စံပြတွေရဲ့ အတိတ်က ကျရှုံးမှုတွေက
02:12
can be a burden
48
117000
2000
၀န်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်
02:14
because you know that if everything were free,
49
119000
2000
ဘာလို့လဲဆိုတော့ တကယ်လို့များ အရာရာက အလကားရခဲ့မယ်ဆိုရင်၊
02:16
then the food stocks would become depleted
50
121000
2000
အစားအသောက်လက်ကျန်တွေ ပြတ်လပ်သွားမယ်၊
02:18
and scarce and lead to chaos.
51
123000
2000
ပြီးတော့ ရှားပါးလာပြီး ပရမ်းပတာဖြစ်ချင်လာမယ်ဆိုတာကို သိနေတာကိုး။
02:20
On the other hand,
52
125000
2000
တခြားတစ်ဖက်မှာတော့၊
02:22
we kids still dream about perfection.
53
127000
2000
ကျွန်မတို့ ကလေးတွေက ပြီးပြည့်စုံမှုကို စိတ်ကူးယဉ်အိပ်မက်မက်နေပါသေးတယ်။
02:24
And that's a good thing because in order
54
129000
2000
ပြီးတော့ဒါက ကောင်းတာပဲလေ ဘာလို့လဲဆိုတော့
02:26
to make anything a reality,
55
131000
2000
တစ်စုံတစ်ခုကို တကယ်ဖြစ်လာဖို့ဆိုတာက
02:28
you have to dream about it first.
56
133000
2000
အိပ်မက်မက်ကြည့်ဖို့ အရင်ဆုံးလိုတာကိုး။
02:30
In many ways, our audacity to imagine
57
135000
3000
နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ ပုံဖော်ရဲတဲ့ သတ္တိက
02:33
helps push the boundaries of possibility.
58
138000
3000
ဖြစ်နိုင်ချေရဲ့ ကန့်သတ်မှုတွေကို တွန်းကန်ဖို့ ထောက်ပံ့ခဲ့တယ်။
02:36
For instance, the Museum of Glass in Tacoma, Washington,
59
141000
3000
ဥပမာပြောရရင်၊ ၀ါရှင်တန်၊ တကိုးမားမှာရှိတဲ့ ဖန်ပြတိုက်၊
02:39
my home state -- yoohoo Washington!
60
144000
2000
ကျွန်မရဲ့ မွေးရပ်ပြည်နယ်... ဟေး... ၀ါရှင်တန်
02:41
(Applause) --
61
146000
3000
(လက်ခုပ်တီးသံများ)
02:44
has a program called Kids Design Glass,
62
149000
2000
ကလေးဖန်တီးတဲ့ဖန်သားဆိုတဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခုရှိတယ်၊
02:46
and kids draw their own ideas for glass art.
63
151000
2000
ပြီးတော့ ကလေးတွေက ဖန်သားအနုပညာအတွက် သူတို့ ကိုယ်ပိုင် စိတ်ကူးတွေကို ဆွဲကြတယ်။
02:48
Now, the resident artist said they got
64
153000
2000
အခု၊ ဒေသခံ အနုပညာရှင်တွေက ပြောတယ်
02:50
some of their best ideas through the program
65
155000
2000
ဒီအစီအစဉ်တစ်လျှောက် သူတို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စိတ်ကူးတွေကို ရလိုက်တယ်ဆိုပြီး
02:52
because kids don't think about the limitations
66
157000
2000
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးတွေက
02:54
of how hard it can be to blow glass into certain shapes;
67
159000
2000
တချို့ပုံတွေထဲကို ဖန်သားကို ပုံသွင်းဖို့ ဘယ်လောက်ခက်နိုင်လဲဆိုတဲ့ အကန့်အသတ်ကိုမှ မစဉ်းစားတာကိုး။
02:56
they just think of good ideas.
68
161000
2000
သူတို့က စိတ်ကူးစိတ်သန်းကောင်းတွေကိုပဲ စဉ်းစားတာလေ။
02:58
Now, when you think of glass, you might
69
163000
2000
ကဲအခု.. ဖန်သားအကြောင်း စဉ်းစားပြီဆိုရင်
03:00
think of colorful Chihuly designs
70
165000
3000
အရောင်စုံတဲ့ ချီဟူလီ အဆင်အသွေးတွေကို စဉ်းစားမိရင် စဉ်းစားမိလိမ့်မယ်
03:03
or maybe Italian vases,
71
168000
2000
ဒါမှမဟုတ် အီတာလျံ ပန်းအိုးတွေပေါ့၊
03:05
but kids challenge glass artists to go beyond that
72
170000
3000
ဒါပေမဲ့ ကလေးတွေက ဖန်သားအနုပညာရှင်တွေကို ဒီထက်ပိုကျော်လွှားဖို့ စိန်ခေါ်ခဲ့တယ်
03:08
into the realm of broken-hearted snakes
73
173000
2000
အသည်းကွဲနေတဲ့ မြွေနိုင်ငံတော်နဲ့
03:10
and bacon boys, who you can see has meat vision.
74
175000
3000
အသားတုံးအမြင်နဲ့မြင်ရမယ့် ၀က်ပေါင်ခြောက်လူလေး အထိရောက်အောင်ပေါ့။
03:13
(Laughter)
75
178000
2000
(ရယ်သံများ)
03:15
Now, our inherent wisdom
76
180000
2000
အခု၊ ကျွန်မတို့ရဲ့ မွေးရာပါ အသိပညာက
03:17
doesn't have to be insider's knowledge.
77
182000
3000
အတွင်းလူရဲ့ ဗဟုသုတလောက် ရှိစရာမလိုပါဘူး။
03:20
Kids already do a lot of learning from adults,
78
185000
3000
ကလေးတွေက လူကြီးတွေဆီကနေ အများကြီး သင်ခဲ့ပြီးပါပြီ၊
03:23
and we have a lot to share.
79
188000
2000
ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ဆီမှာ မျှဝေစရာတွေ တပုံကြီး ရှိတယ်။
03:25
I think that adults should start learning from kids.
80
190000
4000
ကျွန်မတော့ လူကြီးတွေ ကလေးတွေဆီကနေ စပြီး သင်ယူသင့်နေပြီလို့ ထင်တာပဲ။
03:29
Now, I do most of my speaking in front of an education crowd,
81
194000
3000
အခု၊ ကျွန်မရဲ့ ပြောကြားချက်တော်တော်များများကို ပညာတတ်လူထု၊
03:32
teachers and students, and I like this analogy:
82
197000
2000
ဆရာဆရာမတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေရဲ့ ရှေ့မှာ လုပ်တယ်၊ ပြီးတော့ ကျွန်မ ဒီအသုံးအနှုန်းကို ကြိုက်တယ်၊
03:34
It shouldn't just be a teacher at the head of the classroom
83
199000
2000
အခန်းရဲ့ထိပ်မှာနေပြီးတော့ ကျောင်းသားတွေကို
03:36
telling students, "Do this, do that."
84
201000
2000
ဒါလုပ်၊ ဟိုဟာလုပ်လို့ချည်းပဲ ပြောနေတတ်တဲ့ ဆရာဆရာမတွေတော့ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။
03:38
The students should teach their teachers.
85
203000
3000
ကျောင်းသားတွေလည်း သူတို့ ဆရာ၊ဆရာမတွေကို သင်ပေးသင့်တယ်။
03:41
Learning between grown ups and kids
86
206000
2000
အရွယ်ရောက်ပြီးသားတွေနဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ကြားက သင်ယူမှုက
03:43
should be reciprocal.
87
208000
2000
အပြန်အလှန် ဖြစ်သင့်တယ်။
03:45
The reality, unfortunately, is a little different,
88
210000
3000
အဖြစ်မှန်က၊ ကံဆိုးချင်တော့ နည်းနည်းကွဲနေတယ်၊
03:48
and it has a lot to do with trust, or a lack of it.
89
213000
3000
ပြီးတော့ ယုံကြည်မှုနဲ့ အများကြီးဆိုင်နေတယ်၊ ဒါမှမဟုတ် အဲဒါပဲ ပြတ်လပ်နေတာ ဖြစ်မယ်။
03:51
Now, if you don't trust someone, you place restrictions on them, right?
90
216000
3000
အခု၊ တစ်ယောက်ယောက်ကို မယုံကြည်ဘူးဆိုလို့ရှိရင်၊ သူတို့အပေါ်မှာ ကန့်သတ်ချက်တွေ ထားတတ်တယ်၊ ဟုတ်တယ်ဟုတ်။
03:54
If I doubt my older sister's ability
91
219000
2000
ကျွန်မက ကျွန်မအစ်မရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို သံသယရှိတယ်ဆိုရင်
03:56
to pay back the 10 percent interest
92
221000
2000
သူ့ကိုထုတ်ချေးခဲ့တဲ့ ပိုက်ဆံအပေါ်မှာ
03:58
I established on her last loan,
93
223000
2000
ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းအတိုးပြန်ပေးဖို့နဲ့ ပတ်သက်လို့လေ။
04:00
I'm going to withhold her ability to get more money from me
94
225000
3000
ကျွန်မဆီက သူပိုက်ဆံထပ်မရအောင် သူ့စွမ်းဆောင်ရည်ကို ကန့်သတ်လိုက်မှာပဲ၊
04:03
until she pays it back. (Laughter)
95
228000
2000
သူပြန်မပေးမချင်းပေါ့။ (ရယ်သံများ)
04:05
True story, by the way.
96
230000
2000
စကားမစပ်၊ တကယ့်ဇာတ်လမ်းပါ။
04:07
Now, adults seem to have
97
232000
3000
အခု၊ လူကြီးတွေ ကြည့်ရတာ
04:10
a prevalently restrictive attitude towards kids
98
235000
3000
ပျံ့နှံနေတဲ့ သဘောထားကန့်သတ်ချက်တွေကို ကလေးတွေအပေါ်မှာ ထားထားပုံရတယ်
04:13
from every "don't do that,
99
238000
2000
”ဟိုဟာမလုပ်နဲ့”
04:15
don't do this" in the school handbook
100
240000
2000
”ဒီဟာမလုပ်နဲ့” ဆိုတဲ့ ကျောင်းသုံးစာအုပ်တွေကနေ
04:17
to restrictions on school Internet use.
101
242000
3000
ကျောင်းရဲ့ အင်တာနက်သုံးပုံကို ကန့်သတ်ချက်တွေအထိပေါ့။
04:20
As history points out, regimes become oppressive
102
245000
3000
သမိုင်းက ထောက်ပြထားတဲ့အတိုင်း၊ အုပ်ချုပ်ပုံတွေက လေးလံလာတယ်
04:23
when they're fearful about keeping control.
103
248000
2000
ထိန်းချုပ်မှုကို ထိန်းထားတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူတို့တွေက ကြောက်ရွံ့လာတဲ့ အခါမျိုးမှာပေါ့။
04:25
And although adults may not be quite at the level
104
250000
2000
ပြီးတော့ လူကြီးတွေက ဒီလိုအဆင့်မျိုး
04:27
of totalitarian regimes,
105
252000
2000
အကြွင်းမဲ့အာဏာရှင် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်လိုမျိုး မရောက်လောက်သေးပေမဲ့
04:29
kids have no, or very little say in making the rules,
106
254000
3000
ကလေးတွေမှာ စည်းမျဉ်းကို ဖန်တီးဖို့ ပြောခွင့် ဆိုတာ လုံးဝ၊ ဒါမှမဟုတ် နည်းနည်းလေးပဲ ရှိတဲ့အရာပါ၊
04:32
when really the attitude should be reciprocal,
107
257000
2000
သဘောထားတွေက တကယ်ကြီးကို အပြန်အလှန်ဖြစ်သင့်တဲ့အချိန်မှာပေါ့၊
04:34
meaning that the adult population should learn
108
259000
2000
ဆိုလိုတာကတော့ အရွယ်ရောက်ပြီး လူထုကလည်း သင်ယူပြီးတော့
04:36
and take into account the wishes
109
261000
2000
အာရုံစိုက်သင့်တယ်
04:38
of the younger population.
110
263000
2000
လူငယ်ထုရဲ့ ဆန္ဒတွေကိုပေါ့
04:40
Now, what's even worse than restriction
111
265000
2000
အခု၊ ဘယ်ဟာက ကန့်သတ်ချက်ထက်တောင် ပိုဆိုးလဲဆိုတော့
04:42
is that adults often underestimate kids abilities.
112
267000
3000
လူကြီးတွေက ကလေးတွေရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို အထင်သေးတတ်တာပဲ။
04:45
We love challenges, but when expectations are low,
113
270000
3000
ကျွန်မတို့တွေက စိန်ခေါ်မှုတွေကို ချစ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ မျှော်မှန်းချက်တွေက နိမ့်ကျတဲ့အခါမှာ
04:48
trust me, we will sink to them.
114
273000
3000
ကျွန်မကိုယုံ၊ ကျွန်မတို့တွေ အဲဒီထဲမှာ မြုပ်သွားလိမ့်မယ်။
04:51
My own parents had anything but low expectations
115
276000
3000
ကျွန်မမိဘတွေလည်း ဘာပြဿနာမှမရှိဘူး ဒါပေမဲ့ မျှော်လင့်ပေးတာတွေက နိမ့်တယ်
04:54
for me and my sister.
116
279000
2000
ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မအစ်မအတွက်ဆိုရင်ပေါ့။
04:56
Okay, so they didn't tell us to become doctors
117
281000
3000
ကောင်းပြီ၊ ဒါကြောင့် သူတို့က ကျွန်မတို့က ဆရာဝန်၊
04:59
or lawyers or anything like that,
118
284000
2000
ဒါမှမဟုတ် ရှေ့နေ၊ ဒါမှမဟုတ် အဲဒါမျိုးတွေ တစ်ခုမှ ဖြစ်ရမယ်လို့ မပြောခဲ့ဘူး။
05:01
but my dad did read to us
119
286000
2000
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဖေဖေက ကျွန်မတို့ကို ဖတ်ကိုဖတ်ပြခဲ့ဖူးတယ်
05:03
about Aristotle
120
288000
2000
အရစ္စတိုတယ် အကြောင်း၊
05:05
and pioneer germ fighters
121
290000
2000
ပြီးတော့ စံပြဗီဇမျိုးစေ့ ကြိုးပမ်းခဲ့သူဆိုတဲ့ စာအုပ်တွေကိုလေ
05:07
when lots of other kids were hearing
122
292000
2000
တခြားကလေးတွေ အများကြီးက
05:09
"The Wheels on the Bus Go Round and Round."
123
294000
2000
“ျWheels on the Bus Go Round and Round” ဆိုတဲ့ ကလေးသီချင်းတွေကို နားထောင်နေခဲ့တဲ့ အချိန်မှာပေါ့။
05:11
Well, we heard that one too, but "Pioneer Germ Fighters" totally rules.
124
296000
3000
အင်း၊ ကျွန်မတို့လည်း ဒီကဗျာကို နားထောင်ဖူးပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ စံပြဗီဇမျိုးစေ့ကြိုးပမ်းသူက တကယ်ကြီးကို မိုက်တာ။
05:14
(Laughter)
125
299000
2000
(ရယ်သံများ)
05:16
I loved to write from the age of four,
126
301000
2000
ကျွန်မလေးနှစ်ကတည်း စာရေးရတာကို ပျော်တယ်၊
05:18
and when I was six
127
303000
2000
ခြောက်နှစ်ရောက်တော့
05:20
my mom bought me my own laptop equipped with Microsoft Word.
128
305000
3000
ကျွန်မမေမေက မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဝါ့ဒ်ပါတဲ့ အိတ်ဆောင်ကွန်ပျူတာတစ်လုံးကို ကျွန်မကိုယ်ပိုင်သုံးဖို့ ၀ယ်ပေးတယ်။
05:23
Thank you Bill Gates and thank you Ma.
129
308000
2000
ကျေးဇူးပဲ ဘီလ်ဂိတ်၊ ကျေးဇူးပဲ မေမေ။
05:25
I wrote over 300 short stories
130
310000
2000
ကျွန်မ ဇာတ်လမ်းတို အပုဒ်သုံးရာကျော် ရေးခဲ့တယ်
05:27
on that little laptop,
131
312000
2000
အဲဒီ အိတ်ဆောင်ကွန်ပျူတာလေးပေါ်မှာပေါ့၊
05:29
and I wanted to get published.
132
314000
3000
ပြီးတော့ ကျွန်မက စာအုပ်ထုတ်ချင်တယ်။
05:32
Instead of just scoffing at this heresy
133
317000
2000
ကလေးတစ်ယောက်က စာအုပ်ထုတ်ချင်တယ်ဆိုတဲ့
05:34
that a kid wanted to get published
134
319000
2000
ဒီပေါက်ပန်းဈေးအတွေးကို လှောင်ရယ်အထင်သေးမယ့်အစား၊
05:36
or saying wait until you're older,
135
321000
2000
ဒါမှမဟုတ် မကြီးလာမချင်း စောင့်ဦးလို့ ပြောမယ့်အစား၊
05:38
my parents were really supportive.
136
323000
2000
ကျွန်မမိဘတွေက တကယ့်ကို အားပေးကူညီခဲ့ကြတယ်လေ။
05:40
Many publishers were not quite so encouraging,
137
325000
3000
ထုတ်ဝေသူတော်တော်တော်များများကတော့ စိတ်သိပ်မပါကြပါဘူး။
05:44
one large children's publisher ironically saying
138
329000
3000
ကလေးစာအုပ်ထုတ်ဝေသူကြီး တစ်ယောက်က သဘာဝမကျဘဲ ပြောခဲ့တာက
05:47
that they didn't work with children --
139
332000
2000
သူတို့က ကလေးတွေနဲ့ အလုပ်မလုပ်ဘူးဆိုပဲ။
05:49
children's publisher not working with children?
140
334000
3000
ကလေးစာအုပ်ထုတ်ဝေသူက ကလေးတွေနဲ့ အလုပ်မလုပ်ဘူး၊
05:52
I don't know, you're kind of alienating a large client there.
141
337000
3000
ကျွန်မ မသိဘူး၊ ရှင်က အဲဒီမှာ ဖောက်သည်အများကြီးကို ရန်ပြုနေတာပဲ။
05:55
(Laughter)
142
340000
2000
(ရယ်သံများ)
05:57
Now, one publisher, Action Publishing,
143
342000
3000
အခု၊ ထုတ်ဝေသူတစ်ယောက်က၊ ဇာတ်လမ်းထုတ်ဝေသူပေါ့၊
06:00
was willing to take that leap and trust me
144
345000
3000
ဒီအကူးအပြောင်းကို လက်ခံပြီးတော့ ကျွန်မကို ယုံခဲ့တယ်၊
06:03
and to listen to what I had to say.
145
348000
2000
ပြီးတော့ ကျွန်မမှာ ပြောစရာရှိတာတွေကိုလည်း နားထောင်ပေးခဲ့တယ်။
06:05
They published my first book, "Flying Fingers," -- you see it here --
146
350000
3000
သူတို့က ကျွန်မရဲ့ ပထမဆုံးစာအုပ်ကို ထုတ်ပေးခဲ့တယ်လေ။ “ပျံသန်းနေသော လက်ချောင်းများ”၊ ဒီမှာမြင်ရတဲ့ဟာပေါ့
06:08
and from there on, it's gone to speaking at hundreds of schools,
147
353000
4000
အဲဒီကနေစပြီးတော့ ရာနဲ့ချီတဲ့ကျောင်းတွေမှာ ပြောတာ၊
06:12
keynoting to thousands of educators
148
357000
2000
ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ပညာရေးဝန်ထမ်းတွေကို ဟောပြောတာ၊
06:14
and finally, today, speaking to you.
149
359000
2000
ပြီးတော့ နောက်ဆုံးမှာ၊ ဒီနေ့၊ ဒီကလူအားလုံးကို စကားပြောဖို့အထိ ဖြစ်လာတယ်။
06:16
I appreciate your attention today,
150
361000
2000
ဒီနေ့ အာရုံစိုက်ပေးတာကို ကျွန်မ အသိအမှတ်ပြု ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊
06:18
because to show that you truly care,
151
363000
2000
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီလူတွေအားလုံး စစ်စစ်မှန်မှန် အလေးထားတယ်ဆိုတာကို ပြဖို့
06:20
you listen.
152
365000
2000
နားထောင်ပေးခဲ့တယ်လေ။
06:22
But there's a problem with this rosy picture
153
367000
3000
ဒါပေမဲ့ ဒီနေရာမှာ ၀မ်းသာစရာ ရုပ်ပုံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြဿနာတစ်ခု ရှိနေတယ်၊
06:25
of kids being so much better than adults.
154
370000
3000
လူရွယ်တွေထက် ကလေးတွေက အရမ်းကောင်းနေတာဆိုတာလေ။
06:28
Kids grow up and become adults just like you.
155
373000
3000
ကလေးတွေက ကြီးပြင်းလာရင် ခုဒီမှာရှိနေတဲ့ လူတွေလို လူကြီးတွေပဲ ဖြစ်လာကြမှာပါ။
06:31
(Laughter)
156
376000
2000
(ရယ်သံများ)
06:33
Or just like you? Really?
157
378000
2000
ခုဒီမှာရှိနေတဲ့လူတွေလိုပဲတဲ့လား၊ တကယ်လား။
06:35
The goal is not to turn kids into your kind of adult,
158
380000
3000
ဦးတည်ရာက ကလေးတွေကို လူကြီးမင်းတို့လို လူကြီးတွေဖြစ်အောင် ပုံသွင်းပေးရမှာ မဟုတ်ဘူး၊
06:38
but rather better adults than you have been,
159
383000
3000
ဒါပေမဲ့ အခုဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ လူကြီးတွေထက် ပိုကောင်းတဲ့ လူကြီးတွေဖြစ်အောင်တော့ လုပ်ပေးရမှာ။
06:41
which may be a little challenging
160
386000
2000
နည်းနည်းလေးတော့ စိန်ခေါ်မှုရှိတဲ့အရာပေါ့၊
06:43
considering your guys' credentials (Laughter).
161
388000
2000
ဒီလူတွေရဲ့ အရည်အချင်းကို စဉ်းစားလိုက်မယ်ဆိုရင်လေ။
06:45
But the way progress happens
162
390000
2000
ဒါပေမဲ့ ဒီဖြစ်စဉ် ဖြစ်နေတဲ့ပုံက
06:47
is because new generations and new eras
163
392000
3000
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မျိုးဆက်သစ်တွေနဲ့ ခေတ်သစ်က
06:50
grow and develop and become better than the previous ones.
164
395000
3000
ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာပြီး အရင်ကဟာတွေထက် ပိုကောင်းလာလို့ပေါ့။
06:53
It's the reason we're not in the Dark Ages anymore.
165
398000
3000
ကျွန်မတို့အမှောင်ခေတ်မှာနေနေတာ မဟုတ်တော့ဘူးလို့ အကြောင်းပြရာလည်း ရောက်တယ်လေ။
06:56
No matter your position or place in life,
166
401000
3000
ဘဝမှာ ကိုယ့်ရဲ့ရာထူးရာခံက ဘာကြီးပဲဖြစ်ဖြစ်၊
06:59
it is imperative to create opportunities for children
167
404000
3000
ကလေးတွေအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးဖို့ဆိုတာ တကယ်ကြီးကို အရေးကြီးပါတယ်။
07:02
so that we can grow up to blow you away.
168
407000
3000
အဲလိုဖြစ်မယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့တွေကြီးပြင်းလာပြီး လူကြီးတွေကို အနိုင်ယူပစ်လို့ရပြီပေါ့။
07:05
(Laughter)
169
410000
3000
(ရယ်သံများ)
07:08
Adults and fellow TEDsters,
170
413000
2000
လူရွယ်တွေနဲ့ တက်ဒ်ချစ်သူတွေရေ၊
07:10
you need to listen and learn from kids
171
415000
2000
အားလုံးပဲ ကလေးတွေကို နားထောင်ပေးပြီး ကလေးတွေဆီကနေ သင်ယူဖို့ လိုပါတယ်၊
07:12
and trust us and expect more from us.
172
417000
3000
ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ကို ယုံကြည်ပြီး ကျွန်မတို့ဆီကနေ ပိုပိုပြီး မျှော်လင့်ပေးကြပါ။
07:16
You must lend an ear today,
173
421000
2000
အားလုံးပဲ ဒီနေ့နားရွက်တစ်ဖက် ချေးသင့်တယ်၊
07:18
because we are the leaders of tomorrow,
174
423000
2000
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့တွေက အနာဂတ်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်နေလို့ပေါ့၊
07:20
which means we're going to be taking care of you
175
425000
2000
ဘာကိုဆိုလိုလဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့က လူကြီးတွေအားလုံးကို အလေးထားစောင့်ရှောက်ပေးမယ်။
07:22
when you're old and senile. No, just kidding.
176
427000
3000
လူကြီးတွေ အိုပြီး သူငယ်ပြန်လာတဲ့ အချိန်မှာပေါ့။ မဟုတ်ဘူး၊ နောက်တာပါ။
07:25
No, really, we are going to be the next generation,
177
430000
3000
မဟုတ်သေးဘူး၊ တကယ်ပဲ ကျွန်မတို့တွေက နောက်ထပ်မျိုးဆက်တစ်ခု ဖြစ်လာတော့မယ်
07:28
the ones who will bring this world forward.
178
433000
3000
ဒီကမ္ဘာကို ရှေ့ဆက်သွားဖို့ လုပ်ကြမယ့်သူတွေပဲပေါ့။
07:31
And in case you don't think that this really has meaning for you,
179
436000
3000
ပြီးတော့ တကယ်လို့များ ဒီဟာက လုံးဝအဓိပ္ပာယ်မရှိဘူးလို့ ထင်ခဲ့မယ်ဆိုရင်
07:34
remember that cloning is possible,
180
439000
2000
ပုံတူပွားတာက ဖြစ်နိုင်နေပြီဆိုတာကို သတိရပေးလိုက်ပါ၊
07:36
and that involves going through childhood again,
181
441000
2000
ဒီဟာက ငယ်ဘဝကို တစ်ခါပြန်သွားဖို့ပါ ပါတယ်လေ၊
07:38
in which case you'll want to be heard
182
443000
2000
နားထောင်ခံရချင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးပေါ့
07:40
just like my generation.
183
445000
2000
ကျွန်မတို့ မျိုးဆက်လိုမျိုးလေးပဲ။
07:42
Now, the world needs opportunities
184
447000
3000
အခု၊ ကမ္ဘာကြီးက အခွင့်အလမ်းတွေ လိုအပ်နေပါပြီ။
07:45
for new leaders and new ideas.
185
450000
3000
ခေါင်းဆောင်သစ်တွေနဲ့ စိတ်ကူးသစ်တွေအတွက်ပါ။
07:48
Kids need opportunities to lead and succeed.
186
453000
3000
ကလေးတွေကလည်း ဦးဆောင်ဖို့နဲ့ အောင်မြင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းတွေလိုအပ်ပါတယ်။
07:51
Are you ready to make the match?
187
456000
2000
အတွဲတွဲပေးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီလား။
07:53
Because the world's problems
188
458000
2000
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကမ္ဘာ့ပြဿနာဆိုတာက
07:55
shouldn't be the human family's heirloom.
189
460000
3000
လူသားမိသားစုရဲ့ ဘိုးဘွားအမွေ မဖြစ်သင့်ဘူးလေ။
07:58
Thank you.
190
463000
2000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
08:00
(Applause)
191
465000
3000
(လက်ခုပ်တီးသံများ)
08:03
Thank you. Thank you.
192
468000
2000
ကျေးဇူးပါ၊ ကျေးဇူးပါပဲ။
Translated by Chan Myae Khine
Reviewed by Kyaw Myo Khaing

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Adora Svitak - Child prodigy
A prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy.

Why you should listen

A voracious reader from age three, Adora Svitak's first serious foray into writing -- at age five -- was limited only by her handwriting and spelling. (Her astonishing verbal abilities already matched that of young adults over twice her age.) As her official bio says, her breakthrough would soon come "in the form of a used Dell laptop her mother bought her." At age seven, she typed out over 250,000 words -- poetry, short stories, observations about the world -- in a single year.

Svitak has since fashioned her beyond-her-years wordsmithing into an inspiring campaign for literacy -- speaking across the country to both adults and kids. She is author of Flying Fingers, a book on learning.

More profile about the speaker
Adora Svitak | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee