TEDxMidAtlantic
Elise Roy: When we design for disability, we all benefit
Elise Roy: Khi chúng ta thiết kế cho người khuyết tật, tất cả đều có lợi
Filmed:
Readability: 4.5
1,366,535 views
"Tôi tin rằng việc mất thính giác là một trong những món quà tuyệt vời nhất mà tôi từng được nhận" Elise Roy nói. Với tư cách là một luật sư vì quyền lợi người khuyết tật và là một nhà thiết lập tư duy, cô biết rằng việc mất thính giác cho cô một trải nghiệm độc đáo và định hình thế giới -- Một quan điểm có thể giải quyết một số vấn đề to lớn của chúng ta. Như cô đã nói: "khi chúng tôi thiết kế dành cho người khuyết tật trước, chúng ta thường bất ngờ sẽ tìm ra những giải pháp tốt hơn là thiết kế theo nguyên tắc thông thường".
Elise Roy - Lawyer, artist, human rights advocate
Elise Roy thinks that designers have the capacity and responsibility to address and resolve human problems on micro and macro scales and contribute to social well-being. Full bio
Elise Roy thinks that designers have the capacity and responsibility to address and resolve human problems on micro and macro scales and contribute to social well-being. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'll never forget the sound
0
1309
2192
Tôi sẽ không bao giờ quên
00:15
of laughing with my friends.
1
3525
2062
tiếng cười đùa cùng bạn bè.
00:19
I'll never forget the sound
2
7000
1796
Tôi sẽ không bao giờ quên
00:20
of my mother's voice
right before I fell asleep.
right before I fell asleep.
3
8820
3455
giọng nói của mẹ
trước khi tôi đi vào giấc ngủ.
trước khi tôi đi vào giấc ngủ.
00:26
And I'll never forget
the comforting sound of water
the comforting sound of water
4
14426
4263
Và tôi sẽ không bao giờ quên âm thanh
êm dịu của nước
êm dịu của nước
00:30
trickling down a stream.
5
18713
2018
nhỏ giọt xuống dòng suối.
00:34
Imagine my fear, pure fear,
6
22593
3376
Hãy hình dung nỗi sợ của tôi,
nỗi sợ hãi rất nguyên sơ,
nỗi sợ hãi rất nguyên sơ,
00:38
when, at the age of 10,
7
26622
1764
khi tôi được 10 tuổi,
tôi được bảo là mình sẽ bị mất thính giác.
00:40
I was told I was going to lose my hearing.
8
28992
2577
Và suốt 5 năm sau đó,
00:45
And over the next five years,
9
33386
2064
00:47
it progressed until I was classified
as profoundly deaf.
as profoundly deaf.
10
35474
4530
chuyện bắt đầu xảy ra cho đến khi
tôi bị xếp vào diện bị điếc hoàn toàn.
tôi bị xếp vào diện bị điếc hoàn toàn.
Nhưng tôi tin việc mất đi thính lực
00:54
But I believe that losing my hearing
11
42350
3335
00:57
was one of the greatest gifts
I've ever received.
I've ever received.
12
45709
3453
là một trong những món quà tuyệt vời nhất
mà tôi từng được nhận.
mà tôi từng được nhận.
01:02
You see, I get to experience
the world in a unique way.
the world in a unique way.
13
50278
3646
Bạn biết đấy, tôi phải trải nghiệm
thế giới theo một cách đặc biệt.
thế giới theo một cách đặc biệt.
Và tôi tin rằng
những kinh nghiệm đặc biệt
những kinh nghiệm đặc biệt
01:06
And I believe that
these unique experiences
these unique experiences
14
54901
4028
01:10
that people with disabilities have
15
58953
2387
mà những người khuyết tật có được
01:13
is what's going to help us
make and design a better world
make and design a better world
16
61364
5020
sẽ giúp chúng ta tạo dựng nên một thế giới
tốt đẹp hơn
tốt đẹp hơn
01:18
for everyone -- both for people
with and without disabilities.
with and without disabilities.
17
66408
5340
cho tất cả mọi người -- bất kể người đó
có khuyết tật hay không.
có khuyết tật hay không.
Tôi từng là luật sư
bảo vệ quyền lợi người khuyết tật,
bảo vệ quyền lợi người khuyết tật,
01:25
I used to be a disability rights lawyer,
18
73393
2026
01:27
and I spent a lot of my time
focused on enforcing the law,
focused on enforcing the law,
19
75443
3650
và tôi đã dành nhiều thời gian
tập trung vào việc thực thi pháp luật,
tập trung vào việc thực thi pháp luật,
01:31
ensuring that accommodations were made.
20
79117
2151
đảm bảo rằng các điều luật được thông qua.
01:33
And then I had to quickly
learn international policy,
learn international policy,
21
81998
4362
Và sau đó, tôi nhanh chóng phải tìm hiểu
về các chính sách quốc tế,
về các chính sách quốc tế,
01:38
because I was asked to work
on the UN Convention
on the UN Convention
22
86384
3882
vì tôi được mời làm việc cho
Công Ước Liên Hiệp Quốc
Công Ước Liên Hiệp Quốc
01:42
that protects people with disabilities.
23
90290
2303
về bảo vệ quyền lợi người khuyết tật.
Với vai trò là lãnh đạo
của tổ chức phi chính phủ,
của tổ chức phi chính phủ,
01:45
As the leader of the NGO there,
24
93490
2901
01:48
I spent most of my energy
trying to convince people
trying to convince people
25
96415
4658
tôi cố gắng hết sức
để thuyết phục mọi người
để thuyết phục mọi người
01:53
about the capabilities
of people with disabilities.
of people with disabilities.
26
101097
3244
về những khả năng của người khuyết tật.
Nhưng đâu đó trên suốt chặng đường,
01:57
But somewhere along the way,
27
105775
2485
và sau vài lần đổi công tác
02:00
and after many career transitions
28
108916
2171
mà ba mẹ tôi không mấy hài lòng --
02:03
that my parents weren't so happy about --
29
111111
2047
02:05
(Laughter)
30
113182
1586
(Cười)
02:06
I stumbled upon a solution
31
114792
3107
Tôi tình cờ tìm ra một phương án
02:09
that I believe may be
an even more powerful tool
an even more powerful tool
32
117923
5360
mà tôi tin rằng nó có thể
là một công cụ đủ mạnh
là một công cụ đủ mạnh
để giải quyết một vài vấn đề
lớn nhất thế giới,
lớn nhất thế giới,
02:15
to solve some of the world's
greatest problems,
greatest problems,
33
123307
3310
02:18
disability or not.
34
126641
1680
khuyết tật hay không.
Và phương pháp đó gọi là thiết lập tư duy.
02:22
And that tool is called design thinking.
35
130207
3796
Thiết lập tư duy là quá trình
đổi mới và giải quyết vấn đề.
đổi mới và giải quyết vấn đề.
02:27
Design thinking is a process
for innovation and problem solving.
for innovation and problem solving.
36
135853
4989
Có năm bước:
02:33
There are five steps.
37
141773
1776
02:35
The first is defining the problem
38
143573
2575
Đầu tiên, xác định vấn đề
và hiểu rõ mặt hạn chế của nó.
02:38
and understanding its constraints.
39
146821
2606
Thứ hai, quan sát mọi người trong
tình huống thực tế,
tình huống thực tế,
02:41
The second is observing people
in real-life situations
in real-life situations
40
149451
5046
và cảm thông với họ.
02:46
and empathizing with them.
41
154521
2300
02:48
Third, throwing out hundreds of ideas --
the more the better,
the more the better,
42
156845
3970
Thứ ba, ném ra cả trăm ý tưởng,
càng nhiều càng tốt,
càng nhiều càng tốt,
càng điên rồ càng tốt
02:52
the wilder the better.
43
160839
1534
02:55
Fourth, prototyping:
gathering whatever you can,
gathering whatever you can,
44
163186
4534
Thứ tư, thử nghiệm:
tập hợp bất cứ thứ gì bạn có thể
tập hợp bất cứ thứ gì bạn có thể
02:59
whatever you can find,
45
167744
1452
bất cứ thứ gì bạn tìm thấy,
03:01
to mimic your solution, to test it
46
169220
2599
để mô phỏng giải pháp và kiểm chứng nó
03:03
and to refine it.
47
171843
1432
và trao chuốt nó.
03:05
And finally, implementation:
48
173968
2441
Và cuối cùng, bổ sung:
03:08
ensuring that the solution
you came up with is sustainable.
you came up with is sustainable.
49
176433
5058
đảm bảo giải pháp mà bạn mang đến
đủ khả năng chống đỡ được.
đủ khả năng chống đỡ được.
03:15
Warren Berger says that design thinking
teaches us to look sideways,
teaches us to look sideways,
50
183007
6568
Warren Berger nói rằng thiết lập tư duy
dạy chúng ta có cái nhìn đa chiều,
dạy chúng ta có cái nhìn đa chiều,
03:21
to reframe, to refine, to experiment
51
189599
4000
để hệ thống lại, lọc lại và thử nghiệm
03:25
and, probably most importantly,
52
193623
2347
và, có lẽ quan trọng nhất là,
03:27
ask those stupid questions.
53
195994
2557
hỏi những câu ngu ngốc.
03:31
Design thinkers believe
that everyone is creative.
that everyone is creative.
54
199601
3085
Người thiết lập tư duy tin rằng
tất cả mọi người đều sáng tạo.
tất cả mọi người đều sáng tạo.
03:36
They believe in bringing people
from multiple disciplines together,
from multiple disciplines together,
55
204710
4718
Họ tin vào việc mang mọi người
đi theo phương pháp kỷ cương cùng nhau,
đi theo phương pháp kỷ cương cùng nhau,
03:41
because they want to share
multiple perspectives
multiple perspectives
56
209452
3215
bởi vì họ muốn chia sẻ nhiều quan điểm
03:44
and bring them together
and ultimately merge them
and ultimately merge them
57
212691
2416
tập hợp chúng lại
và cuối cùng hợp nhất chúng lại.
và cuối cùng hợp nhất chúng lại.
03:47
to form something new.
58
215131
2253
để tạo thành một thứ mới mẻ.
03:51
Design thinking is such a successful
and versatile tool
and versatile tool
59
219919
3691
Thiết lập tư duy là một phương pháp
rất hiệu quả và linh hoạt
rất hiệu quả và linh hoạt
03:55
that it has been applied
in almost every industry.
in almost every industry.
60
223634
3071
nó đã được ứng dụng
trong hầu hết các ngành công nghiệp.
trong hầu hết các ngành công nghiệp.
04:00
I saw the potential that it had
for the issues I faced,
for the issues I faced,
61
228586
4375
Tôi nhận thấy tiềm năng giải quyết được
các vấn đề mà tôi đối mặt,
các vấn đề mà tôi đối mặt,
04:04
so I decided to go back to school
62
232985
3232
vì thế tôi quyết định quay trở lại trường
04:08
and get my master's in social design.
63
236241
2870
để học lấy tấm bằng cao học
ngành hoạch định xã hội học.
ngành hoạch định xã hội học.
04:11
This looks at how to use design
to create positive change in the world.
to create positive change in the world.
64
239832
5139
Nó giúp ta biết cách để áp dụng thiết kế
tạo ra thay đổi tích cực trên thế giới.
tạo ra thay đổi tích cực trên thế giới.
04:18
While I was there,
65
246209
1421
Trong thời gian học ở đó.
04:19
I fell in love with woodworking.
66
247654
1817
tôi đã yêu thích nghề mộc.
04:22
But what I quickly realized
67
250217
2697
Nhưng tôi nhanh chóng nhận ra
04:24
was that I was missing out on something.
68
252938
2444
là mình đã bỏ sót điều gì đó.
04:28
As you're working with a tool,
69
256058
2939
Khi bạn làm việc với một dụng cụ,
04:31
right before it's about
to kick back at you --
to kick back at you --
70
259021
2429
ngay trước khi nó đánh ngược trở lại bạn -
04:33
which means the piece or the tool
jumps back at you --
jumps back at you --
71
261474
3259
có nghĩa là một vật
hoặc công cụ bật ngược lại --
hoặc công cụ bật ngược lại --
04:36
it makes a sound.
72
264757
1166
nó tạo ra âm thanh.
04:38
And I couldn't hear this sound.
73
266992
1590
Tôi không nghe được âm thanh đó.
04:41
So I decided,
74
269313
1955
vì thế tôi ĐÃ quyết định,
04:43
why not try and solve it?
75
271873
1450
sao không tìm cách giải quyết?
04:46
My solution was a pair of safety glasses
76
274363
3484
Giải pháp của tôi là một cặp kính bảo vệ
04:49
that were engineered
to visually alert the user
to visually alert the user
77
277871
3792
được thiết kế để
báo vào thị giác người sử dụng
báo vào thị giác người sử dụng
04:53
to pitch changes in the tool,
78
281687
2592
nhằm hỗ trợ thay đổi công cụ,
04:56
before the human ear could pick it up.
79
284303
2872
trước khi tai con người nghe được nó.
05:00
Why hadn't tool designers
thought of this before?
thought of this before?
80
288802
3866
Tại sao các nhà thiết kế dụng cụ
không nghĩ tới điều này trước đó?
không nghĩ tới điều này trước đó?
05:04
(Laughter)
81
292692
1903
(Cười)
05:06
Two reasons: one, I was a beginner.
82
294619
3791
Có hai lí do:
Một, tôi là người mới bắt đầu.
Một, tôi là người mới bắt đầu.
05:10
I wasn't weighed down by expertise
or conventional wisdom.
or conventional wisdom.
83
298856
4555
Tôi không đặt nặng việc thành thạo
hoặc sự hiểu biết thông thường.
hoặc sự hiểu biết thông thường.
05:16
The second is: I was Deaf.
84
304284
2445
Thứ hai: Tôi bị điếc.
05:20
My unique experience of the world
helped inform my solution.
helped inform my solution.
85
308070
4943
Kinh nghiệm độc nhất thế giới giúp tôi
thấm nhuần giải pháp của mình.
thấm nhuần giải pháp của mình.
05:25
And as I went on, I kept running into
more and more solutions
more and more solutions
86
313886
3953
Và khi tôi tiếp tục, tôi vẫn tiếp tục
vận dụng thật nhiều giải pháp
vận dụng thật nhiều giải pháp
05:29
that were originally made
for people with disabilities,
for people with disabilities,
87
317863
3572
được tạo ra dành riêng
cho người khuyết tật,
cho người khuyết tật,
05:33
and that ended up being picked up,
88
321459
3306
và cuối cùng đã được chọn,
05:36
embraced and loved by the mainstream,
89
324789
2922
được chở che và yêu thương
bởi xu thế chủ đạo,
bởi xu thế chủ đạo,
05:39
disability or not.
90
327735
1205
dù có khuyết tật hay không.
05:41
This is an OXO potato peeler.
91
329448
2414
Đây là dụng cụ gọt khoai hiệu OXO.
05:43
It was originally designed
for people with arthritis,
for people with arthritis,
92
331886
3622
Nó đơn thuần được thiết
dành cho người bị chứng viêm khớp,
dành cho người bị chứng viêm khớp,
05:47
but it was so comfortable,
everybody loved it.
everybody loved it.
93
335532
2427
nhưng nó cũng rất tiện lợi,
ai cũng thích nó.
ai cũng thích nó.
05:51
Text messaging: that was originally
designed for people who are Deaf.
designed for people who are Deaf.
94
339792
4406
Thông điệp ở đây là: Nó được thiết kế
dành cho người điếc.
dành cho người điếc.
05:56
And as you know,
everybody loves that, too.
everybody loves that, too.
95
344817
2250
Như bạn biết đó,
mọi người cũng rất thích nó.
mọi người cũng rất thích nó.
05:59
(Laughter)
96
347091
1918
(Cười)
06:01
I started thinking:
97
349033
1713
Tôi bắt đầu nghĩ:
06:03
What if we changed our mindset?
98
351492
3126
Nếu như chúng ta thay đổi
cách nghĩ của mình?
cách nghĩ của mình?
06:07
What if we started designing
for disability first --
for disability first --
99
355578
5128
Nếu chúng ta bắt đầu thiết kế
dành cho người khuyết tật trước --
dành cho người khuyết tật trước --
06:12
not the norm?
100
360730
1277
không theo nguyên tắc?
06:14
As you see, when we design
for disability first,
for disability first,
101
362721
3790
Như bạn thấy, khi chúng tôi thiết kế
dành cho người khuyết tật trước,
dành cho người khuyết tật trước,
06:18
we often stumble upon
solutions that are not only inclusive,
solutions that are not only inclusive,
102
366535
4821
chúng tôi tình cờ tìm ra các giải pháp
mà không hề nghĩ trước đó,
mà không hề nghĩ trước đó,
06:24
but also are often better
than when we design for the norm.
than when we design for the norm.
103
372090
5126
nhưng thường là tốt hơn so với
việc thiết kế theo nguyên tắc.
việc thiết kế theo nguyên tắc.
06:30
And this excites me,
104
378398
1555
Điều này làm tôi thấy hứng thú,
06:31
because this means that the energy
it takes to accommodate someone
it takes to accommodate someone
105
379977
6324
bởi vì điều đó có nghĩa là
năng lượng tiêu hao để giúp ai đó
năng lượng tiêu hao để giúp ai đó
06:38
with a disability
106
386325
1601
bị khuyết tật
06:39
can be leveraged, molded and played with
107
387950
4863
có thể dùng lực đẩy,
đúc nặn và chơi với nó
đúc nặn và chơi với nó
06:44
as a force for creativity and innovation.
108
392837
4023
như sức ảnh hưởng
của sự sáng tạo và cải tiến.
của sự sáng tạo và cải tiến.
06:49
This moves us from the mindset
of trying to change the hearts
of trying to change the hearts
109
397712
5533
Điều này chuyển chúng tôi từ lối suy nghĩ
cố gắng thay đổi những trái tim
cố gắng thay đổi những trái tim
06:55
and the deficiency mindset of tolerance,
110
403269
3123
và lối suy nghĩ thiếu sự khoan dung,
06:58
to becoming an alchemist,
111
406416
2718
để trở thành một nhà giả kim,
07:01
the type of magician that this world
so desperately needs
so desperately needs
112
409158
3970
loại pháp sư mà thế giới này
liều lĩnh cần có
liều lĩnh cần có
07:05
to solve some of its greatest problems.
113
413152
2323
để giải quyết các vấn đề to lớn.
07:08
Now, I also believe
114
416860
2034
Giờ tôi cũng tin rằng
07:10
that people with disabilities
have great potential to be designers
have great potential to be designers
115
418918
4519
người khuyết tật có tiềm năng rất lớn
trở thành các nhà thiết kế
trở thành các nhà thiết kế
07:15
within this design-thinking process.
116
423461
2348
cùng với quá trình thiết lập tư duy này.
07:18
Without knowing it, from a very early age,
117
426360
2983
Thiếu sự hiểu biết từ khi còn rất nhỏ,
07:21
I've been a design thinker,
fine-tuning my skills.
fine-tuning my skills.
118
429367
3255
tôi đã là một nhà thiết lập tư duy,
điều chỉnh kỹ năng của mình.
điều chỉnh kỹ năng của mình.
07:25
Design thinkers are, by nature,
problem solvers.
problem solvers.
119
433621
5408
Những nhà thiết lập tư duy là,
trở thành người giải quyết vấn đề.
trở thành người giải quyết vấn đề.
07:31
So imagine listening to a conversation
120
439580
4305
Vậy thử hình dung
việc lắng nghe một cuộc trò chuyện
việc lắng nghe một cuộc trò chuyện
07:35
and only understanding
50 percent of what is said.
50 percent of what is said.
121
443909
3993
và chỉ hiểu khoảng 50% câu chuyện.
07:41
You can't ask them to repeat
every single word.
every single word.
122
449640
2898
Bạn không thể yêu cầu họ
lặp lại từng lời một.
lặp lại từng lời một.
07:44
They would just get frustrated with you.
123
452911
2565
Họ sẽ chỉ tức giận với bạn mà thôi.
07:47
So without even realizing it,
124
455500
2740
Mà thậm chí không nhận ra điều đó,
07:50
my solution was to take
the muffled sound I heard,
the muffled sound I heard,
125
458264
4912
giải pháp của tôi là nghe được âm thanh
bị chặn lại mà tôi nghe thấy,
bị chặn lại mà tôi nghe thấy,
07:55
that was the beat,
126
463200
1152
đó là nhịp điệu,
07:56
and turn it into a rhythm
and place it with the lips I read.
and place it with the lips I read.
127
464376
4510
và biến nó thành một giai điệu,
đặt nó lên môi và đọc.
đặt nó lên môi và đọc.
08:01
Years later, someone commented
that my writing had a rhythm to it.
that my writing had a rhythm to it.
128
469908
5673
Vài năm sau đó, nhiều người nhận xét
bài viết của tôi có giai điệu trong đó.
bài viết của tôi có giai điệu trong đó.
08:08
Well, this is because I experience
conversations as rhythms.
conversations as rhythms.
129
476105
4961
Vâng, đó là vì tôi cảm nhận
các cuộc nói chuyện bằng giai điệu.
các cuộc nói chuyện bằng giai điệu.
08:14
I also became really,
really good at failing.
really good at failing.
130
482369
5075
Tôi cũng trở nên thật sự,
thật sự giỏi trong việc gặp thất bại.
thật sự giỏi trong việc gặp thất bại.
08:19
(Laughter)
131
487468
1234
(Cười)
08:20
Quite literally.
132
488726
1574
Thật sự từ bỏ.
08:22
My first semester in Spanish, I got a D.
133
490801
3081
Kì học đầu tiên ở Tây Ban Nha,
tôi bị điểm D.
tôi bị điểm D.
08:26
But what I learned
was that when I picked myself up
was that when I picked myself up
134
494569
3814
Nhưng tôi cũng học được rằng
khi tôi tự vực mình dậy
khi tôi tự vực mình dậy
08:30
and changed a few things around,
135
498407
2300
và thay đổi một vài thứ xung quanh mình,
08:32
eventually, I succeeded.
136
500731
2815
Kết cục tôi đã thành công.
08:37
Similarly, design thinking
encourages people to fail
encourages people to fail
137
505187
4620
Tương tự như vậy, việc thiết lập tư duy
khuyến khích mọi người thất bại
khuyến khích mọi người thất bại
08:41
and fail often,
138
509831
1636
và thất bại thường xuyên,
08:43
because eventually, you will succeed.
139
511491
3231
bởi vì cuối cùng, bạn sẽ thành công.
08:47
Very few great innovations in this world
140
515404
3880
Có rất ít các cuộc cách mạng
vĩ đại trên thế giới này
vĩ đại trên thế giới này
08:51
have come from someone succeeding
on the first try.
on the first try.
141
519308
3818
có được từ những người
thành công ngay từ lúc đầu.
thành công ngay từ lúc đầu.
08:56
I also experienced this lesson in sports.
142
524906
2872
Tôi cũng từng nếm trải
bài học này từ thể thao.
bài học này từ thể thao.
09:01
I'll never forget my coach
saying to my mom,
saying to my mom,
143
529460
2961
Tôi không bao giờ quên huấn luyện viên
đã nói với mẹ tôi,
đã nói với mẹ tôi,
09:05
"If she just didn't have her hearing loss,
144
533389
3234
"Nếu như cô ấy không bị điếc,
09:08
she would be on the national team."
145
536647
1684
cô ấy sẽ nằm trong đội tuyển quốc gia."
09:12
But what my coach, and what I
didn't even know at the time,
didn't even know at the time,
146
540061
4181
Nhưng điều mà huấn luyện viên và tôi
thậm chí không biết được lúc đó là,
thậm chí không biết được lúc đó là,
09:17
was that my hearing loss
actually helped me excel at sports.
actually helped me excel at sports.
147
545019
4704
việc mất thính giác thật sự giúp tôi
vượt trội trong thể thao.
vượt trội trong thể thao.
09:22
You see, when you lose your hearing,
not only do you adapt your behavior,
not only do you adapt your behavior,
148
550704
5067
Việc mất thính giác không những
làm bạn thích nghi với hành vi của mình
làm bạn thích nghi với hành vi của mình
09:28
but you also adapt your physical senses.
149
556441
3136
mà còn làm bạn thích ứng
với các cảm giác thể chất.
với các cảm giác thể chất.
09:32
One example of this
150
560785
1650
Có một ví dụ, đó là
09:34
is that my visual
attention span increased.
attention span increased.
151
562459
4503
khoảng cách tâm điểm
thị giác của tôi tăng lên.
thị giác của tôi tăng lên.
09:39
Imagine a soccer player,
coming down the left flank.
coming down the left flank.
152
567543
4458
Hãy hình dung một cầu thủ bóng đá
đang chạy xuống phía cánh trái.
đang chạy xuống phía cánh trái.
09:44
Imagine being goalkeeper, like I was,
153
572025
2803
Hình dung có một thủ môn,
như tôi chẳng hạn,
như tôi chẳng hạn,
09:46
and the ball is coming
down the left flank.
down the left flank.
154
574852
2148
và bóng đang đi về phía cánh trái.
09:49
A person with normal hearing
would have the visual perspective of this.
would have the visual perspective of this.
155
577024
4784
Một người có thính giác bình thường
sẽ thấy mục tiêu theo hướng đó.
sẽ thấy mục tiêu theo hướng đó.
09:54
I had the benefit of a spectrum this wide.
156
582872
3991
Tôi có thuận lợi là nhìn thấy
quang cảnh rộng.
quang cảnh rộng.
09:58
So I picked up the players over here,
157
586887
2437
Vì thế tôi dẫn dắt các cầu thủ ở đây,
10:01
that were moving about
and coming down the field.
and coming down the field.
158
589348
2514
đang di chuyển đi xuống sân.
10:03
And I picked them up quicker,
so that if the ball was passed,
so that if the ball was passed,
159
591886
3674
Và tôi bắt kịp họ ngay lập tức
vì thế nếu bóng sượt qua,
vì thế nếu bóng sượt qua,
10:07
I could reposition myself
and be ready for that shot.
and be ready for that shot.
160
595584
3593
tôi có thể xoay trở lại vị trí
và sẵn sàng cho cú ghi điểm.
và sẵn sàng cho cú ghi điểm.
10:12
So as you can see,
161
600955
1517
Như các bạn thấy đó,
10:14
I've been a design thinker
for nearly all my life.
for nearly all my life.
162
602496
2666
tôi đã là một nhà thiết lập tư duy
gần như cả đời mình.
gần như cả đời mình.
10:18
My observation skills have been honed
so that I pick up on things
so that I pick up on things
163
606788
4558
khả năng quan sát của tôi được mài giũa
vì thế tôi chọn những thứ này
vì thế tôi chọn những thứ này
10:23
that others would never pick up on.
164
611370
1983
mà không chọn những thứ khác.
10:27
My constant need to adapt
has made me a great ideator
has made me a great ideator
165
615233
3964
Sự kiên định cần thích nghi đã biến tôi
trở thành người có ý tưởng lớn
trở thành người có ý tưởng lớn
10:31
and problem solver.
166
619221
1317
và giải quyết các vấn đề.
10:33
And I've often had to do this
within limitations and constraints.
within limitations and constraints.
167
621392
4272
Tôi thường phải làm điều này
mà bị các giới hạn và miễn cưỡng.
mà bị các giới hạn và miễn cưỡng.
10:38
This is something that designers
also have to deal with frequently.
also have to deal with frequently.
168
626164
4275
Đây là điều mà các nhà thiết kế
phải thường xuyên thỏa hiệp.
phải thường xuyên thỏa hiệp.
10:44
My work most recently took me to Haiti.
169
632638
2889
Công việc của tôi gần đây
hầu hết đưa tôi tới Haiti.
hầu hết đưa tôi tới Haiti.
10:48
Design thinkers often seek out
extreme situations,
extreme situations,
170
636049
4189
Các nhà thiết lập tư duy thường tìm kiếm
những trạng thái cực đoan,
những trạng thái cực đoan,
10:52
because that often informs
some of their best designs.
some of their best designs.
171
640262
4255
vì nó phù hợp với
các thiết kế tốt nhất của họ.
các thiết kế tốt nhất của họ.
10:56
And Haiti -- it was like a perfect storm.
172
644541
3039
Và Haiti -- Ở đó giống như
một cơn bão kinh hoàng.
một cơn bão kinh hoàng.
11:00
I lived and worked
with 300 Deaf individuals
with 300 Deaf individuals
173
648415
4407
Tôi đã sống và làm việc
với 300 người bị điếc.
với 300 người bị điếc.
11:05
that were relocated
after the 2010 earthquake.
after the 2010 earthquake.
174
653656
3119
Nó đã được xây dựng lại
sau trận động đất năm 2010.
sau trận động đất năm 2010.
11:09
But five and a half years later,
175
657805
3166
Nhưng một năm rưỡi sau đó,
11:13
there still was no electricity;
176
661566
2132
ở đó vẫn không có điện.
11:15
there still was no safe drinking water;
177
663722
2486
Vẫn không có nguồn nước uống an toàn;
11:18
there were still no job opportunities;
178
666232
2141
vẫn không có các cơ hội nghề nghiệp;
11:21
there was still rampant crime,
and it went unpunished.
and it went unpunished.
179
669120
3309
tội ác vẫn tràn lan và không bị trừng trị.
11:25
International aid organizations
came one by one.
came one by one.
180
673069
3471
Các viện trợ quốc tế cứ đến rồi đi.
11:29
But they came
181
677199
1152
Nhưng họ đến
11:30
with pre-determined solutions.
182
678375
2696
với những giải pháp đã vạch ra trước.
11:33
They didn't come ready
to observe and to adapt
to observe and to adapt
183
681095
4387
Họ không đến để sẵn sàng
quan sát và thích ứng
quan sát và thích ứng
11:38
based on the community's needs.
184
686215
3296
dựa trên sự cần thiết của cộng đồng ở đó.
11:42
One organization gave them
goats and chickens.
goats and chickens.
185
690750
4039
Có một tổ chức cho họ dê và gà.
11:47
But they didn't realize
186
695484
1309
Nhưng họ không nhận ra rằng
11:48
that there was so much hunger
in that community,
in that community,
187
696817
3919
có quá nhiều người đói trong cộng đồng.
11:52
that when the Deaf went to sleep
at night and couldn't hear,
at night and couldn't hear,
188
700760
3826
Khi những người khiếm thính
đến ngủ qua đêm và không thể nghe được,
đến ngủ qua đêm và không thể nghe được,
11:56
people broke into their yards
and their homes
and their homes
189
704610
3264
mọi người đã tràn vào sân và nhà của họ
11:59
and stole these chickens and goats,
190
707898
2881
trộm số dê và gà đó,
12:02
and eventually they were all gone.
191
710803
2541
kết cuộc thì chúng bị lấy đi hết.
12:06
Now, if that organization
had taken the time
had taken the time
192
714896
4529
Bây giờ, nếu tổ chức đó bỏ chút thời gian
12:11
to observe Deaf people,
to observe the community,
to observe the community,
193
719449
4737
để quan sát những người khiếm thính,
quan sát cộng đồng,
quan sát cộng đồng,
12:17
they would have realized their problem
194
725029
2220
họ sẽ nhận ra vấn đề của mình
12:19
and perhaps they would have
come up with a solution,
come up with a solution,
195
727273
4396
và có lẽ họ sẽ nghĩ ra
một giải pháp hữu hiệu,
một giải pháp hữu hiệu,
12:23
something like a solar light,
196
731693
3078
cái gì đó như là đèn mặt trời,
12:26
lighting up a secure pen
to put them in at night
to put them in at night
197
734795
4181
soi sáng hàng rào bảo vệ ở đó vào ban đêm
12:31
to ensure their safety.
198
739000
1380
để đảm bảo an toàn cho họ.
12:34
You don't have to be a design thinker
199
742018
3971
Bạn không cần là một nhà thiết lập tư duy
12:38
to insert the ideas
I've shared with you today.
I've shared with you today.
200
746013
3205
để đưa các ý kiến như tôi đã chia sẻ
với các bạn hôm nay.
với các bạn hôm nay.
12:43
You are creative.
201
751387
2664
Bạn có tính sáng tạo.
12:46
You are a designer --
202
754793
2502
Bạn là một nhà thiết kế --
12:49
everyone is.
203
757319
1446
tất cả mọi người ai cũng vậy.
12:52
Let people like me help you.
204
760152
3219
Hãy để mọi người như tôi giúp các bạn.
12:56
Let people with disabilities
help you look sideways,
help you look sideways,
205
764270
4585
Hãy để những người khuyết tật
giúp bạn nhìn được nhiều hướng,
giúp bạn nhìn được nhiều hướng,
13:00
and in the process,
206
768879
1562
và theo phương pháp,
13:02
solve some of the greatest problems.
207
770465
2609
giải quyết các vấn đề lớn lao nhất.
Là thế đấy. Cảm ơn!
13:05
That's it. Thank you.
208
773605
1347
(Vỗ tay)
13:06
(Applause)
209
774976
5516
ABOUT THE SPEAKER
Elise Roy - Lawyer, artist, human rights advocateElise Roy thinks that designers have the capacity and responsibility to address and resolve human problems on micro and macro scales and contribute to social well-being.
Why you should listen
Deaf from the age of ten, Elise Roy has been a design thinker from early on, constantly adapting her environment and its tools to serve her extraordinary abilities.
A Division I athlete in both soccer and lacrosse, Roy participated in the Olympic Development Program for soccer. In the classroom, she learned how to teach herself from books. At Brown University, Roy was recognized as one of the nation's elite soccer goalkeepers. She also began to see herself as an advocate for people with non-normative abilities. During her freshman year, the University tried to take away real time captioning, a cross between closed captions that you see on television and a courtroom stenographer, enabling her to hear and participate in the classroom for the first time. After organizing the other Deaf students at the University and meeting with several deans, Roy was able to secure the real time captioning for the remainder of her time at Brown.
Following Brown, Roy turned down an invitation to play professional soccer and instead opted for law school at Northeastern University. While in law school, Roy became actively involved in gay and lesbian rights, acting as a fellow for the human rights campaign in Washington D.C. Upon graduation, Roy received the highly prestigious Georgetown University Women's Law and Public Policy Fellowship, with alumni and board members that included Supreme Court Justice Ruth Ginsburg as well as D.C. Congresswoman Eleanor Holmes Norton.
Roy was in law school when she began working on the International Disability Rights Treaty at the United Nations, the first such human rights treaty to be passed in the 21st century. She quickly found herself thrust from a mere observer to the leader of her Article on culture, sport, recreation and leisure. The treaty, the first human rights treaty at the United Nations to be passed in the 21st century, was ratified in 2007. Over 155 countries have become signatories. After the treaty was signed in 2007, she traveled the world to see it put into action. Her work took her to Southeast Asia and the Gulf region as well as Africa.
Roy's deafness has always given her a heightened awareness of how profoundly design shapes the social, emotional and physical environment and this led her to study human-centered design in Maryland Institute College of Art's (MICA) Social Design program. Premised on the foundational notion that complex social problems require creative problem solving through design, she completed a master's degree with a thesis that investigated the barriers that exist for individuals with hearing loss in the fabrication technology and design realm. She researched various tools to identify possible adaptations for the Deaf user based on the auditory information emitted.
Roy promotes design thinking as fundamental to progressive social change and is a passionate proponent of applying social impact and human-centered design research to international aid and development work.
Elise Roy | Speaker | TED.com