TEDGlobal 2011
Yves Rossy: Fly with the Jetman
Իվ Ռոսսի` Թռչող մարդը
Filmed:
Readability: 3.7
8,564,968 views
Թևին ամրացված Իվ Ռոսսին, Թռչող մարդն է։ Նա ազատ թռչում է Շվեյցարիայի Ալպերի և Գրանդ Կանյոնի վրայով՝ օգտագործելով իր մարմինը որպես ղեկ։ Թռիչքների մասին կարճամետրաժ ֆիլմից հետո, Ռոսսին TEDGlobal-ի բեմից կիսվում է թռչելու իր փորձով։
Yves Rossy - Jetman
With a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight. Full bio
With a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
(Music)
0
2000
8000
(Երաժշտություն)
00:43
Text: Jetman - Yves Rossy
1
28000
7000
Տեքստ. Թռչող մարդը` Իվ Ռոսսի
00:50
Grand Canyon
2
35000
4000
Գրանդ Կանյոն
01:23
(Video) Narrator: Many of the tests are conducted
3
68000
2000
(Տեսահոլովակ) Փորձարկումներից շատերը իրականացվել են,
01:25
while Yves is strapped onto the wing,
4
70000
2000
երբ Իվը կապված է թևին,
01:27
because Yves' body is an integral part of the aircraft.
5
72000
3000
քանի որ նրա մարմինն ինքնաթիռի անբաժան մասն է կազմում:
01:30
Text: Wind tunnel tests
6
75000
3000
Տեքստ՝ քամու հոսանքի փորձարկումներ
01:33
Narrator: The wing has no steering controls,
7
78000
2000
Թևը չունի կառավարման մեխանիզմ,
01:35
no flaps, no rudder.
8
80000
2000
չկա ղեկ:
01:37
Yves uses his body to steer the wing.
9
82000
3000
Իվը օգտագործում է իր մարմինը թևը ղեկավարելու համար:
01:40
Stefan von Bergen: Well he turns
10
85000
2000
Ստեֆան վոն Բերգեր․ Նա պտտվում է
01:42
by just putting his head on one or the other side.
11
87000
2000
պարզապես գլուխն այս կամ այն կողմ շարժելով։
01:44
And sometimes he assists that with his hands,
12
89000
3000
Երբեմն նա իրեն օգնում է ձեռքերով,
01:47
sometimes even with the leg.
13
92000
2000
երբեմն՝ ոտքով։
01:49
He's acting as a human fuselage, so to say.
14
94000
3000
Կարելի է ասել, նա հանդիսանում է մարդկային ֆյուզելյաժ։
01:52
And that's quite unique.
15
97000
3000
Եվ դա միանգամայն եզակի է։
01:56
Narrator: When he arches his back,
16
101000
2000
Երբ նա աղեղի պես ձգում է իր մեջքը,
01:58
he gains altitude.
17
103000
2000
նա վերև է բարձրանում։
02:09
When he pushes his shoulders forward,
18
114000
2000
Երբ նա ուսերն առաջ է տանում,
02:11
he goes into a dive.
19
116000
2000
նա սկսում է իջնել։
02:21
Text: Swiss Alps
20
126000
3000
Տեքստ՝ Շվեյցարական Ալպեր
03:18
Strait of Gibraltar crossing
21
183000
3000
Ջիբրաթալի նեղուց
03:47
English Channel crossing
22
212000
2000
Անգլիական նեղուց
03:49
Commentator: There he goes.
23
214000
2000
Մեկնաբան․ Ահա նա։
03:51
There is Yves Rossy.
24
216000
2000
Ահա Իվ Ռոսսին։
03:53
And I think the wing is open, the wing is open.
25
218000
3000
Կարծում եմ թևը բացվել է, թևը բացվել է։
03:56
So our first critical moment, it's open.
26
221000
2000
Առաջին վճռական պահը, այն բացվել է։
03:58
He is down. Is he flying?
27
223000
3000
Նա իջնում է։ Արդյո՞ք նա թռչում է։
04:01
Commentator Two: It looks like he's stabilized.
28
226000
2000
Երկրորդ մեկնաբան․ Նա կարծես կայունաել է:
04:03
He's starting to make his climb.
29
228000
2000
Նա սկսում է վեր բարձրանալ։
04:05
Commentator: There's that 90 degree turn you're talking about, taking him out.
30
230000
2000
Մեկնաբան՝ Ահա այն 90 աստիճան պտույտը, որի մասին դուք խոսում էիք։
04:07
He's out over the channel.
31
232000
2000
Նա նեղուցի վերևում է։
04:09
There is Yves Rossy.
32
234000
2000
Ահա Իվ Ռոսսին։
04:11
There is no turning back now.
33
236000
2000
Այժմ նահանջի հնարավորություն չկա։
04:13
He is over the English Channel and underway.
34
238000
3000
Նա Անգլիական նեղուցի վրայով է թռչում։
04:16
Ladies and gentlemen,
35
241000
2000
Տիկնայք և պարոնայք,
04:18
an historic flight has begun.
36
243000
2000
պատմական թռիչքը սկսվել է։
04:40
Commentator Two: And what he's going to do as he approaches the ground
37
265000
2000
Երկրորդ մեկնաբան՝ Գետնին մոտենալիս նա պատրաստվում է
04:42
is pull down on those toggles to flare,
38
267000
2000
ներքև ձգել բռնակները,
04:44
slow himself down just a little bit,
39
269000
3000
արագությունը փոքրացնելու
04:47
and then come in for a nice landing.
40
272000
2000
և թեթև վայրէջք կատարելու համար։
04:55
Commentator: There he is.
41
280000
2000
Մեկնաբան․ Ահա նա։
04:57
Yves Rossy has landed in England.
42
282000
3000
Իվ Ռոսսին վայրէջք կատարեց Անգլիայում։
05:02
Bruno Giussani: And now he's in Edinburgh. Yves Rossy.
43
287000
2000
Բրունո Ջյուզանի․ Իսկ այսօր նա Էդինբուրգում է։ Իվ Ռոսսի։
05:04
(Applause)
44
289000
10000
(Ծափահարություններ)
05:14
And his equipment as well.
45
299000
2000
Եվ նրա սարքավորումը նույնպես։
05:16
Yves, welcome. It is quite amazing.
46
301000
3000
Իվ, ողջույն։ Պարզապես հրաշալի է։
05:19
Those sequences were shot over the last three years
47
304000
2000
Այդ հոլովակները նկարվել են վերջին երեք տարիների ընթացքում,
05:21
in various moments of your activities.
48
306000
2000
քո տարբեր թռիչքների ժամանակ։
05:23
And there were many, many others.
49
308000
3000
Եվ կային շատ ու շատ այլ թռիչքներ։
05:26
So it's possible to fly almost like a bird.
50
311000
2000
Այսինքն, գրեթե հնարավոր է թռչել թռչունի պես։
05:28
What is it [like] to be up there?
51
313000
2000
Ի՞նչ ես զգում այդտեղ վերևում։
05:30
Yves Rossy: It's fun. It's fun.
52
315000
2000
Իվ Ռոսսի՝ Շատ զվարճալի է։
05:32
(Laughter)
53
317000
2000
(Ծիծաղ)
05:34
I don't have feathers.
54
319000
3000
Ես միայն փետուրներ չունեմ:
05:37
But I feel like a bird sometimes.
55
322000
2000
Բայց երբեմն ինձ թռչունի պես եմ զգում:
05:39
It's really an unreal feeling,
56
324000
4000
Իրականում շատ անսովոր զգաղոցություն է,
05:43
because normally you have a big thing,
57
328000
2000
որովհետև, որպես կանոն, դուք ձեր շուրջն ունեք
05:45
a plane, around you.
58
330000
3000
մի մեծ ինքնաթիռ։
05:48
And when I strap just these little harnesses,
59
333000
4000
Իսկ երբ ես ամրացնում եմ
05:52
this little wing,
60
337000
2000
այս փոքր թևը,
05:54
I really have the feeling of being a bird.
61
339000
3000
ես իսկապես ինձ թռչուն եմ զգում։
05:57
BG: How did you start to become Jetman?
62
342000
3000
ԲՋ՝ Իսկ ինչպե՞ս դու դարձար Թռչող մարդ։
06:00
YR: It was about 20 years ago
63
345000
2000
ԻՌ՝ Դա եղավ մոտ 20 տարի առաջ,
06:02
when I discovered free falling.
64
347000
2000
երբ ես հայտնաբերեցի ազատ անկումը։
06:04
When you go out of an airplane
65
349000
2000
Երբ դուրս ես թռչում ինքնաթիռից
06:06
you are almost naked.
66
351000
2000
դու կարծես մերկ լինես։
06:08
You take a position like that.
67
353000
3000
Դու այսպիսի դիրք ես ընդունում։
06:11
And especially when you take a tracking position,
68
356000
3000
Եվ հատկապես երբ դու այդպիսի դիրք ես ընդունում,
06:14
you have the feeling
69
359000
2000
դու այնպիսի զգացողություն ունես,
06:16
that you are flying.
70
361000
2000
որ թռչում ես։
06:18
And that's the nearest thing to the dream.
71
363000
4000
Դա կարծես երազ լինի։
06:22
You have no machine around you.
72
367000
3000
Շուրջդ մեքենա չկա։
06:25
You are just in the element.
73
370000
2000
Դու պարզապես օդում ես։
06:27
It's very short and only in one direction.
74
372000
3000
Այն շատ կարճ է և միայն մեկ ուղղությամբ։
06:30
So the idea
75
375000
2000
Գաղափարը հետևյալն էր․
06:32
was, okay, keep that feeling of freedom,
76
377000
5000
պահպանել ազատության զգացումը,
06:37
but change the vector and increase the time.
77
382000
3000
բայց փոխել ուղղությունը և ավելացնել ժամանակը։
06:40
BG: So I'm kind of curious, what's your top speed?
78
385000
3000
ԲՋ` Ինձ շատ հետաքրքիր է. ո՞րն է քո առավելագույն արագությունը:
06:43
YR: It's about 300 km per hour before looping.
79
388000
4000
ԻՌ` Այն հասնում է մոտ 300 կմ/ժամ,
06:47
That means about 190 miles per hour.
80
392000
3000
այսինքն` մոտ 190 մղոն ժամում:
06:50
BG: And what's the weight of the equipment you're carrying?
81
395000
2000
ԲՋ` Իսկ ի՞նչ քաշ ունի սարքավորումը, որը կրում ես:
06:52
YR: When I exit full of kerosene,
82
397000
3000
ԻՌ՝ Երբ ես դուրս եմ թռչում, լի կերոսինի պաշարով,
06:55
I'm about 55 kilos.
83
400000
3000
մոտ 55 կիլո եմ։
06:58
I have 55 kilos on my back.
84
403000
2000
Մեջքիս 55 կիլո քաշ ունեմ։
07:00
BG: And you're not piloting?
85
405000
2000
ԲՋ՝ Եվ դու չե՞ս ղեկավարում թռիչքը։
07:02
There is no handle, no steering nothing?
86
407000
2000
Չունես բռնակ կամ որևէ ղեկ, չէ՞։
07:04
It is purely your body,
87
409000
2000
Միայն քո մարմինն է,
07:06
and the wings become part of the body and vice versa?
88
411000
2000
և թևերը դառնում են մարմնի մի մասը և հակառակը։
07:08
YR: That's really the goal,
89
413000
2000
ԻՌ՝ Նպատակն իրականում հենց դա էր,
07:10
because if you put [in] steering,
90
415000
3000
որովհետև եթե ղեկ ավելացնես,
07:13
then you reinvent the airplane.
91
418000
2000
ապա դու նորից հորինում ես ինքնաթիռ։
07:15
And I wanted to keep this freedom of movement.
92
420000
5000
Ես ցանկանում էի պահպանել ազատության այդ զգացումը:
07:20
And it's really like the kid playing the airplane.
93
425000
2000
Եվ սա շատ նման է նրան, երբ երեխան ինքնաթիռով խաղում է։
07:22
I want to go down like that.
94
427000
2000
Ես ուզում եմ այդպես իջնեմ։
07:24
And up I climb, I turn.
95
429000
3000
Եվ ապա վեր բարձրանամ, պտտվեմ։
07:27
It's really pure flying.
96
432000
3000
Սա իրականում մաքուր թռիչք է:
07:30
It's not steering, it's flight.
97
435000
3000
Սա կառավարում չէ, սա թռիչք է:
07:33
BG: What kind of training do you do,
98
438000
3000
ԲՋ՝ Ինչպիսի՞ ֆիզիկական պատրաստություն ես անցնում
07:36
you personally, for that?
99
441000
2000
դու անձամբ այս ամենի համար։
07:38
YR: Actually, I try to stay just fit.
100
443000
4000
ԻՌ՝ Իրականում, ես պարզապես փորձում եմ առողջ կյանք վարել։
07:42
I don't do special physical training.
101
447000
4000
Հատուկ որևէ ֆիզիկական պատրաստություն չեմ անցնում։
07:46
Just, I try to keep my mobility
102
451000
4000
Պարզապես փորձում եմ շարժունակ լինել,
07:50
through new activities.
103
455000
3000
ակտիվ կյանք վարել։
07:53
For example,
104
458000
3000
Օրինակ,
07:56
last winter I began with kite surfing --
105
461000
3000
անցյալ ձմեռ ես սկսեցի օդապարուկ քշել,
07:59
so new things.
106
464000
2000
այնպես որ, այո, նոր բաներ եմ փորձում։
08:01
So you have to adapt.
107
466000
2000
Դու անընդհատ պետք է հարմարվես։
08:03
Because this is -- I'm quite an experienced manager of systems
108
468000
3000
Որովհետև սա․․․ ես համակարգերի ղեկավարման լավ փորձ ունեմ,
08:06
as a pilot,
109
471000
2000
որպես օդաչու,
08:08
but this is really --
110
473000
2000
բայց այդ դեպքում իրականում
08:10
you need fluidity,
111
475000
2000
քեզ հոսունություն է անհրաժեշտ,
08:12
you need to be agile
112
477000
2000
դու պետք է լինես ճկուն
08:14
and also to adapt really fast.
113
479000
3000
և նաև արագ հարմարվող։
08:17
BG: Somebody in the audience asked me,
114
482000
2000
ԲՋ՝ Հանդիսատեսներից մեկը հարցրեց ինձ․
08:19
"How does he breathe up there?"
115
484000
2000
«Ինչպե՞ս է նա շնչում այնտեղ վերևում»,
08:21
because you're going fast and you're up 3,000 meters or so.
116
486000
3000
որովհետև դու արագ թռչում ես 3,000 մետր բարձրության վրա։
08:24
YR: Okay, up to 3,000 meters,
117
489000
2000
ԻՌ՝ Այո, 3,000 մետր բարձության վրա
08:26
it's not such a big problem with oxygen.
118
491000
3000
թթվածինը մեծ խնդիր չէ։
08:29
But for example, bikers,
119
494000
3000
Օրինակ, մոտոցիկլիստները
08:32
they have the same speed.
120
497000
2000
նույն արագությունն ունեն։
08:34
Just with the helmet, integral helmet,
121
499000
2000
Երբ սաղավարտ ունես,
08:36
it's really no problem to breathe.
122
501000
2000
շնչելը խնդիր չէ։
08:38
BG: Describe for me the equipment since you have it here.
123
503000
3000
ԲՋ՝ Կպատմե՞ս քո սարքավորման մասին, որը բերես ես հետդ։
08:41
So Breitling's four engines.
124
506000
3000
Մենք ունենք Breitling ապրանքանիշի չորս շարժիչ։
08:44
YR: Yeah, two-meter span.
125
509000
2000
ԻՌ՝ Այո, երկու մետր լայնության։
08:46
Ultrastable profile.
126
511000
2000
Չափազանց կայուն։
08:48
Four little engines,
127
513000
2000
Չորս փոքր շարժիչ,
08:50
22 kilos thrust each, turbines
128
515000
3000
յուրաքանչյուրը 22 կիլո քարշով, տուրբիններ,
08:53
working with kerosene.
129
518000
2000
որոնք կերոսինով են աշխատում։
08:55
Harness, parachute.
130
520000
3000
Լծասարք, պարաշյուտ։
08:58
My only instruments are [an] altimeter and time.
131
523000
3000
Իմ միակ գործիքները բարձրաչափն են և ժամանակը։
09:01
I know I have about eight minutes fuel.
132
526000
3000
Ես գիտեմ, որ ունեմ ութ րոպեի վառելիք։
09:04
So just check before it's finished.
133
529000
4000
Այնպես որ պետք է ստուգել, մինչ այն կվերջանա։
09:08
(Laughter)
134
533000
2000
(Ծիծաղ)
09:10
And yeah, that's all.
135
535000
3000
Այո, այդքանը։
09:13
Two parachutes.
136
538000
3000
Երկու պարաշյուտ։
09:16
That means, if I have a problem
137
541000
2000
Դա նշանակում է, որ եթե ես խնդիր ունենամ
09:18
with the first one I pull,
138
543000
2000
առաջին պարաշյուտի հետ,
09:20
I still have the possibility
139
545000
2000
ես հնարավորություն ունեմ
09:22
to open the second one.
140
547000
2000
երկրորդը բացել։
09:24
And this is my life.
141
549000
2000
Եվ սա իմ կյանքն է։
09:26
That's the real important thing about safety.
142
551000
3000
Դա ամենակարևորն է անվտանգությունն ապահովելու համար։
09:29
I did use that
143
554000
2000
Ես օգտագործել եմ այն
09:31
during these last 15 years
144
556000
2000
այս վերջին 15 տարիների ընթացքում
09:33
about 20 times --
145
558000
2000
մոտ 20 անգամ,
09:35
never with that type of wing, but at the beginning.
146
560000
3000
այս թևի հետ չէ, դա սկբում էր։
09:38
I can release my wing
147
563000
3000
Ես կարող եմ արձակել իմ թևը
09:41
when I am in a spin or unstable.
148
566000
3000
երբ պտույտի մեջ եմ ընկել կամ անկայուն վիճակում եմ։
09:44
BG: We saw the 2009 crossing of the Gibraltar Strait
149
569000
3000
ԲՋ՝ Մենք տեսանք 2009 թ․-ի Ջիբրալթարի նեղուցի վրայով թռիչքի ժամանակ,
09:47
where you lost control
150
572000
2000
երբ դու կորցրեցիր ղեկավարումը
09:49
and then you dived down into the clouds
151
574000
2000
և ապա սուզվեցիր ամպերի մեջ
09:51
and in the ocean.
152
576000
2000
և օվկիանոս։
09:53
So that was one of those cases where you let the wings go, right?
153
578000
3000
Դա այն դեպքերից մեկն էր, երբ դու ստիպված էիր արձակել թևը, ճի՞շտ է։
09:56
YR: Yeah. I did try in [the] clouds,
154
581000
3000
ԻՌ՝ Այո, ես փորձեցի թռչել ամպերի մեջ,
09:59
but you lose [orientation completely].
155
584000
3000
բայց ամբողջությամբ կորցրեցի կողմնորոշումս։
10:02
So I did try to take, again,
156
587000
2000
Ես կրկին փորձեցի վեր թռչել,
10:04
a climb altitude.
157
589000
3000
վեր բարձրանալ։
10:07
I thought, okay, I will go out.
158
592000
2000
Մտածեցի, դուրս կգամ։
10:09
But most probably I did something like that.
159
594000
4000
Բայց ամենայն հավանականությամբ մի այսպիսի բան արեցի։
10:13
BG: Something that is not very safe in image.
160
598000
3000
ԲՋ՝ Սա նման չէ ապահով բանի։
10:16
YR: But you feel great,
161
601000
2000
ԻՌ՝ Հիանալի զգացողություն է,
10:18
but you have not the right altitude.
162
603000
5000
բայց անհրաժեշտ բարձրությունը չունեի։
10:23
So the next thing I saw was just blue.
163
608000
3000
Եվ հաջորդ բանը, որ տեսա կապույտն էր։
10:26
It was the sea.
164
611000
2000
Ծովն էր։
10:28
I have also an audible altimeter.
165
613000
2000
Ես նաև ձայնային բարձրաչափ ունեմ։
10:30
So I was at my minimum altitude
166
615000
3000
Ես ամենամինիմալ բարձրության վրա էի,
10:33
in that vector -- fast --
167
618000
3000
այդ իսկ պատճառով արագ
10:36
so I pulled that.
168
621000
2000
հանեցի այն:
10:38
And then I did open my chute.
169
623000
2000
Ապա ես բացեցի իմ պարաշյուտը:
10:40
BG: So the wings have their own parachute, and you have your two parachutes.
170
625000
3000
ԲՋ՝ Այսպիսով թևերը իրենց սեփական պարաշյուտն ունեն, և դու ունես երկու պարաշյուտ։
10:43
YR: Exactly. There is a rescue parachute for the wing
171
628000
3000
ԻՌ՝ Ճիշտ այդպես։ Թևը պարաշյուտ ունի
10:46
for two reasons:
172
631000
2000
երկու պատճառով․
10:48
so I can repair it afterward
173
633000
2000
նախ, որ ես կարողանամ այն վերանորոգել,
10:50
and especially so nobody takes that, just on his head.
174
635000
4000
և նաև, որպեսզի այն ոչ մեկի գլխին չընկնի։
10:54
BG: I see. Maybe come back here.
175
639000
3000
ԲՋ՝ Հասկանալի է։ Մի պահ վերադառնանք մեր հարցին։
10:57
This is risky stuff indeed.
176
642000
2000
Սա իսկապես շատ վտանգավոր է։
10:59
People have died trying to do this kind of thing.
177
644000
3000
Մարդիկ, ովքեր փորձել են նման բաներ անել, մահացել են։
11:02
And you don't look like a crazy guy; you're a Swiss airline pilot,
178
647000
3000
Դու նման չես խենթի, դու շվեյցարական ավիաուղիների օդաչու ես,
11:05
so you're rather a checklist kind of guy.
179
650000
3000
դու ավելի շատ ցուցակով աշխատող մարդ ես։
11:08
I assume you have standards.
180
653000
2000
Ես ենթադրում եմ, դու ստանդարտներ ունես։
11:10
YR: Yeah. I have no checklist for that.
181
655000
3000
ԻՌ՝ Այո։ Բայց սրա համար ցուցակ չունեմ։
11:13
BG: Let's not tell you employer.
182
658000
3000
ԲՋ՝ Արի չասենք դրա մասին քո գործատուին։
11:16
YR: No, that's really two worlds.
183
661000
3000
ԻՌ՝ Իրականում սրանք երկու տարբեր աշխարհներ են։
11:20
Civil aviation is something that we know very well.
184
665000
3000
Քաղաքացիական ավիացիան մի բան է, որին մենք լավ ծանոթ ենք:
11:23
We have a hundred years of experience.
185
668000
3000
Մենք հարյուրավոր տարիների փորձ ունենք:
11:26
And you can adapt really precisely.
186
671000
4000
Եվ կարող ենք ճշգրտորեն հարմարվել իրավիճակին:
11:30
With that,
187
675000
2000
Այդ դեպքում,
11:32
I have to adapt to something new.
188
677000
2000
ես պետք է հարմարվեմ մի նոր բանի:
11:34
That means improvise.
189
679000
2000
Նշանակում է, որ ես պետք է իմպրովիզացիա անեմ:
11:36
So it's really a play between these two approaches.
190
681000
3000
Իրականում սա երկու մոտեցումների համադրություն է։
11:39
Something that I know very well --
191
684000
2000
Մի բան, որ շատ լավ գիտեմ,
11:41
these principles, for example,
192
686000
2000
այս սկզբունքները. օրինակ,
11:43
we have two engines on an Airbus;
193
688000
2000
ինքնաթիռի վրա երկու շարժիչ կա,
11:45
with only one engine, you can fly it.
194
690000
2000
միայն մեկ շարժիչով կարելի է այն քշել։
11:47
So plan B, always a plan B.
195
692000
3000
Այնպես որ երկրորդ պլան է պետք, միշտ երկրորդ պլան։
11:50
In a fighter, you have an ejection seat.
196
695000
2000
Կործանիչ ինքնաթիռներում դու ունես վտարման աթոռ։
11:52
That's my ejection seat.
197
697000
2000
Սա իմ վտարման աթոռն է։
11:54
So I have the approach of a professional pilot
198
699000
3000
Այսպիսով ես ունեմ պրոֆեսիոնալ օդաչուի մոտեցում,
11:57
with the respect of a pioneer
199
702000
5000
որը համադրում եմ նոր բաներ փորձարկողի հանդեպ հարգանքով
12:02
in front of Mother Nature.
200
707000
3000
մայր բնության նկատմամբ։
12:05
BG: It's well said. It's well said.
201
710000
3000
ԲՋ՝ Լավ ասացիր։
12:08
What happens if one of the engines stops?
202
713000
3000
Ի՞նչ է պատահում, երբ շարժիչներից մեկը կանգ է առնում։
12:11
YR: I do a roll.
203
716000
4000
ԻՌ՝ Ես պտույտ եմ անում։
12:15
And then I stabilize,
204
720000
2000
Ապա, երբ վիճակը կայուն է,
12:17
and according to my altitude,
205
722000
2000
և կախված իմ բարձրությունից,
12:19
I continue on two or three engines.
206
724000
2000
շարունակում եմ երկու կամ երեք շարժիչով թռչել։
12:21
It's sometimes possible --
207
726000
2000
Երբեմն հնարավոր է,
12:23
it's quite complicated to explain --
208
728000
3000
շատ բարդ է բացատրել,
12:26
but according to which regime I was,
209
731000
4000
բայց կախված ռեժիմից, որում ես աշխատում էի,
12:30
I can continue on two
210
735000
2000
ես կարող եմ շարունակել թռչել երկու շարժիչով
12:32
and try to get a nice place to land, and then I open my parachute.
211
737000
3000
և փորձել վայրէջքի համար լավ տեղ գտնել և ապա բացել պարաշյուտը։
12:35
BG: So the beginning of the flight
212
740000
2000
ԲՋ՝ Այսպես թռիչքի սկզբում
12:37
is actually you jump off a plane or a helicopter,
213
742000
2000
դու իրականում թռիչք ես կատարում ինքնաթիռից կամ ուղղաթիռից
12:39
and you go on a dive and accelerate the engines,
214
744000
3000
ներքև սուզվում, ապա միացնում շարժիչները,
12:42
and then you basically take off mid-air somewhere.
215
747000
3000
և ապա դու ինչ-որ պահից սկսած օդում թռչում ես։
12:45
And then the landing, as we have seen,
216
750000
2000
Ապա վայրէջքն է, ինչպես տեսանք,
12:47
arriving on this side of the channel,
217
752000
2000
ջրանցքի այս կողմ հասար
12:49
is through a parachute.
218
754000
2000
պարաշյուտի միջոցով։
12:51
So just as a curiosity,
219
756000
2000
Պարզապես հետաքրիր է,
12:53
where did you land when you flew over the Grand Canyon?
220
758000
3000
որտե՞ղ դու վայրէջք կատարեցիր, երբ թռչում էիր Գրանդ Կանյոնի վրայով։
12:56
Did you land on the rim, down at the bottom?
221
761000
3000
Դու վայրէջք կատարեցիր եզրին ներքևու՞մ։
12:59
YR: It was down on the bottom.
222
764000
2000
ԻՌ՝ Ներքևում։
13:01
And I came back afterward
223
766000
2000
Ես վերադարձա
13:03
on the sled of the helicopter back.
224
768000
2000
ուղղաթիռի օգնությամբ։
13:05
But it was too stoney and full of cactus on top.
225
770000
5000
Գագաթին չափազանց քարքարոտ էր և շատ կակտուսներ կային։
13:10
BG: That's exactly why I asked the question.
226
775000
2000
ԲՋ՝ Հենց այդ պատճառով էլ հարցրեցի։
13:12
YR: And also the currents are quite funny there.
227
777000
5000
ԻՌ՝ Բայց այդ հոսանքներն այնտեղ շատ անկանխատեսելի են։
13:17
There is big thermal activity,
228
782000
2000
Ջերմային մեծ ակտիվություն է նկատվում,
13:19
big difference in altitude also.
229
784000
2000
նաև մեծ տարբերություն կա բարձրության մեջ։
13:21
So it was much safer for me to land at the bottom.
230
786000
4000
Այդպիսով շատ ավելի ապահով էր ներքևում վայրէջք կատարել։
13:25
BG: So I think that right now, many people in the audience
231
790000
3000
ԲԳ` Կարծում եմ հիմա հանդիսատեսներից շատերը
13:28
are asking, "Okay, when are you developing a double-seater
232
793000
2000
մտորում են, թե երբ ես դու ստեղծելու երկու տեղանոց ինքնաթիռ,
13:30
so they can fly with you?"
233
795000
2000
որպեսզի նրանք կարողանան թռչել քեզ հետ:
13:32
YR: I have a standard answer.
234
797000
2000
ԻՌ` Ես դրան ունեմ ստանդարտ պատասխան:
13:34
Have you ever seen tandem birds?
235
799000
4000
Երբևէ տեսե՞լ եք երկու տեղանոց թռչուններ:
13:38
BG: Perfect answer.
236
803000
2000
ԲԳ` Հիանալի պատասխան է:
13:40
(Applause)
237
805000
10000
(Ծափահարություններ)
13:50
Yves, one last question.
238
815000
2000
Իվ, վերջին հարցը:
13:52
What's next for you? What's next for Jetman?
239
817000
3000
Ո՞րն է լինելու քո հաջորդ նախագիծը: Ի՞նչ է անելու Թռչող մարդը:
13:55
YR: First, to instruct a younger guy.
240
820000
4000
ԻՌ՝ Առաջին հերթին սովորեցնել մի երիտասարդի։
13:59
I want to share it,
241
824000
2000
Ես ուզում եմ կիսվեմ իմ գիտելիքներով,
14:01
to do formation flights.
242
826000
2000
անել խմբային թռիչքներ։
14:03
And I plan to start from a cliff,
243
828000
2000
Ես պլանավորում եմ թռիչքը սկսել ժայռից,
14:05
like catapulted from a cliff.
244
830000
2000
ցած ընկելով ժայռից։
14:07
BG: So instead of jumping off a plane, yes?
245
832000
2000
ԲՋ՝ Ինքնաթիռից թռչելու փոխարեն, ճի՞շտ է։
14:09
YR: Yes, with the final goal to take off,
246
834000
2000
ԻՌ՝ Այո, նպատակ ունենալով բարձրանալ
14:11
but with initial speed.
247
836000
2000
նախնական արագությամբ։
14:13
Really, I go step by step.
248
838000
2000
Իրականում ես քայլ առ քայլ եմ առաջ գնում։
14:15
It seems a little bit crazy,
249
840000
2000
Մի քիչ խենթ նախաձեռնություն է թվում,
14:17
but it's not.
250
842000
2000
բայց այդպես չէ։
14:19
It's possible to start already now, it's just too dangerous.
251
844000
3000
Արդեն իսկ հնարավոր է սկսել, բայց դեռ չափազանց վտանգավոր է։
14:22
(Laughter)
252
847000
2000
(Ծիծաղ)
14:24
Thanks to the increasing technology, better technology,
253
849000
4000
Ի շնորհիվ արագ զարգացող տեխնոլոգիայի,
14:28
it will be safe.
254
853000
2000
այն կլինի ապահով։
14:30
And I hope it will be for everybody.
255
855000
3000
Եվ հույս ունեմ, հասանելի՝ բոլորին:
14:33
BG: Yves, thank you very much. Yves Rossy.
256
858000
2000
ԲԳ` Իվ, շատ շնորհակալություն: Իվ Ռոսսի:
14:35
(Applause)
257
860000
7000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Yves Rossy - JetmanWith a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight.
Why you should listen
On May 7 of this year, Swiss pilot Yves Rossy stepped out of a helicopter 8,000 feet above the Grand Canyon and ... took off. Wearing a rigid wing powered by four model jet turbine engines, Rossy flew for eight minutes over the mile-deep trench, soaring over the red rocks before parachuting down to the Colorado River far below. It's the latest exploit in a life powered by one dream: to fly like a bird.
Wearing his single wing, Rossy really flies, steering with the movements of his body. In the last couple of years he has crossed the English Channel, flown over the Swiss Alps and performed aerobatic loops around a hot-air balloon; for his next quest, he is developing a new kind of parachute that will enable him to fly as low as 200 meters.
Yves Rossy | Speaker | TED.com