TEDGlobal 2011
Yves Rossy: Fly with the Jetman
Yves Rossy: Cùng bay với Jetman
Filmed:
Readability: 3.7
8,564,968 views
Được trang bị một chiếc cánh có động cơ phản lực, Yves Rossy là một Jetman -- bay lượn tự do, cơ thể anh như thể một chiếc bánh lái, bay qua vùng núi Thụy Sĩ và Grand Canyon. Sau một thước phim ngắn cho thấy điều đó được thực hiện thế nào, Rossy bước lên sân khấu TEDGlobal để chia sẻ kinh nghiệm và sự li kì của những lần bay.
Yves Rossy - Jetman
With a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight. Full bio
With a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
(Music)
0
2000
8000
(Nhạc)
00:43
Text: Jetman - Yves Rossy
1
28000
7000
JETMAN: YVES ROSSY
00:50
Grand Canyon
2
35000
4000
GRAND CANYON
01:23
(Video) Narrator: Many of the tests are conducted
3
68000
2000
Nhiều cuộc thử nghiệm đã được tiến hành
01:25
while Yves is strapped onto the wing,
4
70000
2000
khi Yves mang chiếc cánh vào
01:27
because Yves' body is an integral part of the aircraft.
5
72000
3000
vì cơ thể Yves là một phần tạo nên chiếc tàu bay.
01:30
Text: Wind tunnel tests
6
75000
3000
CÁC CUỘC THỬ NGHIỆM TRONG ĐƯỜNG HẦM GIÓ
01:33
Narrator: The wing has no steering controls,
7
78000
2000
Cánh bay không có bộ phận điều khiển lái,
01:35
no flaps, no rudder.
8
80000
2000
không cánh gập, không bánh lái.
01:37
Yves uses his body to steer the wing.
9
82000
3000
Yves dùng chính cơ thể của anh để lái chiếc cánh.
01:40
Stefan von Bergen: Well he turns
10
85000
2000
STEFAN VON BERGEN: Anh ta đổi hướng
01:42
by just putting his head on one or the other side.
11
87000
2000
bằng cách quay đầu về một phía nào đó.
01:44
And sometimes he assists that with his hands,
12
89000
3000
Và đôi khi anh hỗ trợ thêm bằng tay,
01:47
sometimes even with the leg.
13
92000
2000
thậm chí đôi khi bằng chân.
01:49
He's acting as a human fuselage, so to say.
14
94000
3000
Có thể nói anh đóng vai trò là thân máy bay.
01:52
And that's quite unique.
15
97000
3000
Và điều đó quả là độc nhất vô nhị.
01:56
Narrator: When he arches his back,
16
101000
2000
Khi anh cong lưng lại
01:58
he gains altitude.
17
103000
2000
anh sẽ bay cao hơn.
02:09
When he pushes his shoulders forward,
18
114000
2000
Khi anh duỗi vai về phía trước,
02:11
he goes into a dive.
19
116000
2000
anh sẽ lao xuống.
02:21
Text: Swiss Alps
20
126000
3000
VÙNG NÚI AN-PƠ - THỤY SĨ
03:18
Strait of Gibraltar crossing
21
183000
3000
EO BIỂN GIBRALTAR
03:47
English Channel crossing
22
212000
2000
EO BIỂN MANCHE (EO BIỂN ANH)
03:49
Commentator: There he goes.
23
214000
2000
Anh ấy đây rồi.
03:51
There is Yves Rossy.
24
216000
2000
Đó là Yves Rossy.
03:53
And I think the wing is open, the wing is open.
25
218000
3000
Tôi nghĩ chiếc cánh đang mở, vâng nó đang mở.
03:56
So our first critical moment, it's open.
26
221000
2000
Đây là khoảnh khắc quan trọng đầu tiên của chúng ta, nó đang mở.
03:58
He is down. Is he flying?
27
223000
3000
Anh ta đang rơi xuống. Có phải anh đang bay không?
04:01
Commentator Two: It looks like he's stabilized.
28
226000
2000
Hình như anh đã lấy lại thăng bằng.
04:03
He's starting to make his climb.
29
228000
2000
Anh đang bắt đầu lên cao.
04:05
Commentator: There's that 90 degree turn you're talking about, taking him out.
30
230000
2000
Đây chính là động tác quay 90 độ mà anh đang nói tới, nó làm anh ta tách ra.
04:07
He's out over the channel.
31
232000
2000
Anh ta đang bay phía trên eo biển.
04:09
There is Yves Rossy.
32
234000
2000
Đó là Yves Rossy.
04:11
There is no turning back now.
33
236000
2000
Bây giờ thì không còn quay lại được nữa.
04:13
He is over the English Channel and underway.
34
238000
3000
Anh ta đang ở trên eo biển Manche và đang tiếp tục hành trình.
04:16
Ladies and gentlemen,
35
241000
2000
Thưa quý vị,
04:18
an historic flight has begun.
36
243000
2000
một chuyến bay lịch sử đã bắt đầu.
04:40
Commentator Two: And what he's going to do as he approaches the ground
37
265000
2000
Và khi tiếp đất
04:42
is pull down on those toggles to flare,
38
267000
2000
anh ta sẽ kéo những cái chốt này để nhả ga,
04:44
slow himself down just a little bit,
39
269000
3000
để giảm tốc độ lại một chút,
04:47
and then come in for a nice landing.
40
272000
2000
và sau đó làm một cú hạ cánh thật đẹp.
04:55
Commentator: There he is.
41
280000
2000
Anh ấy đây rồi.
04:57
Yves Rossy has landed in England.
42
282000
3000
Yves Rossy đã hạ cánh xuống nước Anh.
05:02
Bruno Giussani: And now he's in Edinburgh. Yves Rossy.
43
287000
2000
Và bây giờ anh đang ở Edinburgh. Yves Rossy.
05:04
(Applause)
44
289000
10000
(Vỗ tay)
05:14
And his equipment as well.
45
299000
2000
Và cả những thiết bị của anh nữa.
05:16
Yves, welcome. It is quite amazing.
46
301000
3000
Chào mừng anh, Yves. Thật đáng kinh ngạc.
05:19
Those sequences were shot over the last three years
47
304000
2000
Những cảnh vừa rồi được ghi lại trong hơn 3 năm qua
05:21
in various moments of your activities.
48
306000
2000
trong những thời khắc khác nhau của anh.
05:23
And there were many, many others.
49
308000
3000
Và còn rất nhiều, rất nhiều nữa.
05:26
So it's possible to fly almost like a bird.
50
311000
2000
Vậy là việc bay lượn như chim đã trở nên khả thi.
05:28
What is it [like] to be up there?
51
313000
2000
Ở trên đó cảm giác thế nào vậy?
05:30
Yves Rossy: It's fun. It's fun.
52
315000
2000
- Rất vui. Rất vui.
05:32
(Laughter)
53
317000
2000
(Cười)
05:34
I don't have feathers.
54
319000
3000
Tôi không có lông vũ.
05:37
But I feel like a bird sometimes.
55
322000
2000
Nhưng đôi khi tôi có cảm giác như một chú chim.
05:39
It's really an unreal feeling,
56
324000
4000
Đó quả thực là một cảm giác rất ảo,
05:43
because normally you have a big thing,
57
328000
2000
vì bình thường thì bạn có một cái gì đó rất to,
05:45
a plane, around you.
58
330000
3000
một chiếc máy bay, bao quanh mình.
05:48
And when I strap just these little harnesses,
59
333000
4000
Khi tôi đeo những cái dây nhỏ này vào,
05:52
this little wing,
60
337000
2000
chiếc cánh bay nhỏ này,
05:54
I really have the feeling of being a bird.
61
339000
3000
tôi thực sự cảm thấy mình giống như một chú chim.
05:57
BG: How did you start to become Jetman?
62
342000
3000
- Anh đã bắt đầu trở thành một Jetman như thế nào?
06:00
YR: It was about 20 years ago
63
345000
2000
- Cách đây 20 năm
06:02
when I discovered free falling.
64
347000
2000
khi tôi khám phá ra môn rơi tự do.
06:04
When you go out of an airplane
65
349000
2000
Khi ta rời khỏi một chiếc máy bay
06:06
you are almost naked.
66
351000
2000
ta gần như trơ trụi.
06:08
You take a position like that.
67
353000
3000
Ta giữ tư thế như thế này.
06:11
And especially when you take a tracking position,
68
356000
3000
Và đặc biệt khi ta ở một tư thế duỗi thẳng,
06:14
you have the feeling
69
359000
2000
ta sẽ có cảm giác
06:16
that you are flying.
70
361000
2000
là ta đang bay.
06:18
And that's the nearest thing to the dream.
71
363000
4000
Và đó là thứ gần nhất với mơ.
06:22
You have no machine around you.
72
367000
3000
Không có cái máy nào xung quanh ta.
06:25
You are just in the element.
73
370000
2000
Mà ta ở trong chính môi trường đó.
06:27
It's very short and only in one direction.
74
372000
3000
Cú rơi rất ngắn và chỉ có một hướng.
06:30
So the idea
75
375000
2000
Cho nên ý tưởng nằm ở chỗ
06:32
was, okay, keep that feeling of freedom,
76
377000
5000
giữ cảm giác tự do ấy,
06:37
but change the vector and increase the time.
77
382000
3000
nhưng thay đổi hướng lái và tăng thời gian lên.
06:40
BG: So I'm kind of curious, what's your top speed?
78
385000
3000
- Tôi tò mò một chút, tốc độ tối đa của anh là bao nhiêu?
06:43
YR: It's about 300 km per hour before looping.
79
388000
4000
- Khoảng 300 km/giờ trước khi nhào lộn.
06:47
That means about 190 miles per hour.
80
392000
3000
Nghĩa là khoảng 190 dặm/giờ.
06:50
BG: And what's the weight of the equipment you're carrying?
81
395000
2000
- Khối lượng của thiết bị anh mang theo là bao nhiêu?
06:52
YR: When I exit full of kerosene,
82
397000
3000
- Khi tôi ra khỏi máy bay với đầy đủ nhiên liệu,
06:55
I'm about 55 kilos.
83
400000
3000
tôi nặng khoảng 55 ký.
06:58
I have 55 kilos on my back.
84
403000
2000
Tô có 55 ký trên lưng.
07:00
BG: And you're not piloting?
85
405000
2000
- Và anh không hề lái?
07:02
There is no handle, no steering nothing?
86
407000
2000
Không cần điều khiển, không có bánh lái?
07:04
It is purely your body,
87
409000
2000
Chỉ đơn thuần là cơ thể anh,
07:06
and the wings become part of the body and vice versa?
88
411000
2000
và chiếc cánh bay trở thành một phần của cơ thể anh và ngược lại?
07:08
YR: That's really the goal,
89
413000
2000
- Mục tiêu thật sự là như vậy,
07:10
because if you put [in] steering,
90
415000
3000
bởi vì nếu anh cho bánh lái vào,
07:13
then you reinvent the airplane.
91
418000
2000
thì tức là anh sáng chế lại chiếc máy bay.
07:15
And I wanted to keep this freedom of movement.
92
420000
5000
Tôi muốn giữ cảm giác tự do trong chuyển động.
07:20
And it's really like the kid playing the airplane.
93
425000
2000
Cũng giống như bọn trẻ chơi máy bay.
07:22
I want to go down like that.
94
427000
2000
Tôi muốn đi xuống như vậy.
07:24
And up I climb, I turn.
95
429000
3000
Tôi trèo lên, rồi tôi quay.
07:27
It's really pure flying.
96
432000
3000
Đó đúng là bay thuần túy.
07:30
It's not steering, it's flight.
97
435000
3000
Không phải là cầm lái, mà đó là bay.
07:33
BG: What kind of training do you do,
98
438000
3000
- Cá nhân anh tập luyện gì,
07:36
you personally, for that?
99
441000
2000
cho việc đó?
07:38
YR: Actually, I try to stay just fit.
100
443000
4000
- Thực sự thì tôi chỉ cố gắng để cơ thể khỏe mạnh.
07:42
I don't do special physical training.
101
447000
4000
Tôi không tập bài tập vật lý đặc biệt nào.
07:46
Just, I try to keep my mobility
102
451000
4000
Chỉ giữ cho cơ thể linh hoạt
07:50
through new activities.
103
455000
3000
bằng những hoạt động mới.
07:53
For example,
104
458000
3000
Chẳng hạn,
07:56
last winter I began with kite surfing --
105
461000
3000
mùa đông vừa rồi tôi đã bắt đầu chơi môn lướt ván diều.
07:59
so new things.
106
464000
2000
Vậy thôi, những thứ mới mẻ.
08:01
So you have to adapt.
107
466000
2000
Anh cần phải thích nghi.
08:03
Because this is -- I'm quite an experienced manager of systems
108
468000
3000
Vì điều này là -- vì là phi công nên tôi có kinh nghiệm
08:06
as a pilot,
109
471000
2000
quản lý hệ thống --
08:08
but this is really --
110
473000
2000
nhưng với điều này thì anh thật sự
08:10
you need fluidity,
111
475000
2000
cần tính lưu động,
08:12
you need to be agile
112
477000
2000
anh cần phải nhanh nhẹn
08:14
and also to adapt really fast.
113
479000
3000
và còn phải thích ứng thật nhanh.
08:17
BG: Somebody in the audience asked me,
114
482000
2000
- Vài người trong số khán giả hỏi tôi rằng,
08:19
"How does he breathe up there?"
115
484000
2000
"Làm sao anh ta thở được trên đó?"
08:21
because you're going fast and you're up 3,000 meters or so.
116
486000
3000
vì anh di chuyển rất nhanh và ở trên độ cao chừng 3000 mét.
08:24
YR: Okay, up to 3,000 meters,
117
489000
2000
- Chà, trên độ cao 3000 mét,
08:26
it's not such a big problem with oxygen.
118
491000
3000
ôxi không phải là một vấn đề lớn.
08:29
But for example, bikers,
119
494000
3000
Chẳng hạn như những người đi xe máy,
08:32
they have the same speed.
120
497000
2000
họ cũng có tốc độ như vậy.
08:34
Just with the helmet, integral helmet,
121
499000
2000
Chỉ với một loại mũ bảo hiểm gắn tích hợp,
08:36
it's really no problem to breathe.
122
501000
2000
thì chuyện hô hấp là không thành vấn đề.
08:38
BG: Describe for me the equipment since you have it here.
123
503000
3000
- Sẵn đây có thiết bị của anh, xin anh hãy mô tả nó.
08:41
So Breitling's four engines.
124
506000
3000
- Tôi có 4 động cơ của Breitling.
08:44
YR: Yeah, two-meter span.
125
509000
2000
- Sải cánh dài 2 mét.
08:46
Ultrastable profile.
126
511000
2000
Mặt nghiêng siêu vững.
08:48
Four little engines,
127
513000
2000
Bốn động cơ nhỏ,
08:50
22 kilos thrust each, turbines
128
515000
3000
mỗi động cơ công suất đẩy 22 ki-lô,
08:53
working with kerosene.
129
518000
2000
các tuabin chạy bằng dầu.
08:55
Harness, parachute.
130
520000
3000
Dây cương, dù.
08:58
My only instruments are [an] altimeter and time.
131
523000
3000
Thiết bị duy nhất của tôi là thiết bị đo độ cao và thời gian.
09:01
I know I have about eight minutes fuel.
132
526000
3000
Tôi biết tôi có nhiên liệu dùng được trong 8 phút.
09:04
So just check before it's finished.
133
529000
4000
Nên phải kiểm tra trước khi nó hết.
09:08
(Laughter)
134
533000
2000
(Cười)
09:10
And yeah, that's all.
135
535000
3000
Vâng, chỉ vậy thôi.
09:13
Two parachutes.
136
538000
3000
Có hai chiếc dù.
09:16
That means, if I have a problem
137
541000
2000
Nghĩa là, nếu tôi có vấn đề gì
09:18
with the first one I pull,
138
543000
2000
với cái thứ nhất mà tôi kéo,
09:20
I still have the possibility
139
545000
2000
thì tôi vẫn có thể
09:22
to open the second one.
140
547000
2000
mở cái thứ hai.
09:24
And this is my life.
141
549000
2000
Và đây là mạng sống của tôi.
09:26
That's the real important thing about safety.
142
551000
3000
Cái này thực sự quan trọng để đảm bảo an toàn.
09:29
I did use that
143
554000
2000
Trong 15 năm qua
09:31
during these last 15 years
144
556000
2000
tôi đã sử dụng nó
09:33
about 20 times --
145
558000
2000
được khoảng 20 lần --
09:35
never with that type of wing, but at the beginning.
146
560000
3000
chưa bao giờ với loại cánh đó, mà vào khoảng thời gian đầu.
09:38
I can release my wing
147
563000
3000
Tôi có thể thả cánh ra
09:41
when I am in a spin or unstable.
148
566000
3000
khi tôi đang quay tròn hay đang không thăng bằng.
09:44
BG: We saw the 2009 crossing of the Gibraltar Strait
149
569000
3000
- Chúng ta vừa chứng kiến chuyến bay vượt qua eo biển Gibraltar năm 2009
09:47
where you lost control
150
572000
2000
khi mà anh bị mất kiểm soát
09:49
and then you dived down into the clouds
151
574000
2000
và lao xuống những đám mây
09:51
and in the ocean.
152
576000
2000
và rơi xuống biển.
09:53
So that was one of those cases where you let the wings go, right?
153
578000
3000
Vậy đó là một trong những trường hợp mà anh thả hai chiếc cánh ra đúng không?
09:56
YR: Yeah. I did try in [the] clouds,
154
581000
3000
- Đúng vậy. Tôi đã cố gắng xoay sở trong đám mây,
09:59
but you lose [orientation completely].
155
584000
3000
nhưng lúc đó bị mất phương hướng hoàn toàn.
10:02
So I did try to take, again,
156
587000
2000
Nên tôi đã cố lần nữa,
10:04
a climb altitude.
157
589000
3000
để leo tới một độ cao.
10:07
I thought, okay, I will go out.
158
592000
2000
Tôi đã nghĩ, được rồi, tôi sẽ ra ngoài thôi.
10:09
But most probably I did something like that.
159
594000
4000
Nhưng hình như tôi đã làm động tác như thế này.
10:13
BG: Something that is not very safe in image.
160
598000
3000
- Một động tác nhìn có vẻ không an toàn.
10:16
YR: But you feel great,
161
601000
2000
- Nhưng anh cảm thấy rất tuyệt,
10:18
but you have not the right altitude.
162
603000
5000
chỉ là anh không ở một độ cao thích hợp.
10:23
So the next thing I saw was just blue.
163
608000
3000
Vì thế thứ tiếp theo tôi nhìn thấy là một màu xanh nước biển.
10:26
It was the sea.
164
611000
2000
Đó là biển.
10:28
I have also an audible altimeter.
165
613000
2000
Tôi vẫn còn một chiếc máy đo độ cao bằng sóng âm.
10:30
So I was at my minimum altitude
166
615000
3000
Vì vậy tôi ở độ cao tối thiểu
10:33
in that vector -- fast --
167
618000
3000
theo chiều này -- rất nhanh --
10:36
so I pulled that.
168
621000
2000
rồi tôi kéo cái đó.
10:38
And then I did open my chute.
169
623000
2000
Và sau đó tôi có mở dù ra.
10:40
BG: So the wings have their own parachute, and you have your two parachutes.
170
625000
3000
- Vậy là những chiếc cánh bay có dù riêng của chúng và anh cũng có hai chiếc dù riêng cho mình.
10:43
YR: Exactly. There is a rescue parachute for the wing
171
628000
3000
- Chính xác. Có một chiếc dù cứu nạn cho chiếc cánh
10:46
for two reasons:
172
631000
2000
vì hai lý do:
10:48
so I can repair it afterward
173
633000
2000
nhờ đó mà tôi có thể sửa chữa về sau,
10:50
and especially so nobody takes that, just on his head.
174
635000
4000
và đặc biệt là nhờ vậy không ai có thể lấy được nó, khi nó nằm ngay trên đầu.
10:54
BG: I see. Maybe come back here.
175
639000
3000
- Tôi hiểu. Anh có thể quay lại đây không?
10:57
This is risky stuff indeed.
176
642000
2000
Đây thực sự là một thứ mạo hiểm.
10:59
People have died trying to do this kind of thing.
177
644000
3000
Nhiều người đã chết khi cố làm những điều như thế này.
11:02
And you don't look like a crazy guy; you're a Swiss airline pilot,
178
647000
3000
Và anh trông không giống như một gã điên; anh là một phi công người Thụy Sỹ,
11:05
so you're rather a checklist kind of guy.
179
650000
3000
anh có vẻ là một người sẽ kiểm tra kĩ lưỡng mọi thứ.
11:08
I assume you have standards.
180
653000
2000
Tôi nghĩ là anh có những tiêu chuẩn nhất định.
11:10
YR: Yeah. I have no checklist for that.
181
655000
3000
- Vâng. Tôi không có danh sách để kiểm tra cho cái đó.
11:13
BG: Let's not tell you employer.
182
658000
3000
- Chúng ta đừng nói cho sếp của anh biết.
11:16
YR: No, that's really two worlds.
183
661000
3000
- Không, đó thực sự là hai thế giới khác nhau.
11:20
Civil aviation is something that we know very well.
184
665000
3000
Chúng ta đã biết quá rõ hàng không dân sự.
11:23
We have a hundred years of experience.
185
668000
3000
Chúng ta có một trăm năm kinh nghiệm.
11:26
And you can adapt really precisely.
186
671000
4000
Và ta có thể thích ứng rất chính xác.
11:30
With that,
187
675000
2000
Còn với chuyện rơi tự do này,
11:32
I have to adapt to something new.
188
677000
2000
tôi phải tập thích ứng với những thứ mới mẻ.
11:34
That means improvise.
189
679000
2000
Tức là, ứng biến.
11:36
So it's really a play between these two approaches.
190
681000
3000
Đó thật sự là một cách vận dụng giữa hai phương pháp tiếp cận.
11:39
Something that I know very well --
191
684000
2000
Một thứ mà tôi biết rất rõ --
11:41
these principles, for example,
192
686000
2000
những nguyên lý này, chẳng hạn như
11:43
we have two engines on an Airbus;
193
688000
2000
chúng ta có hai động cơ trên một chiếc Airbus,
11:45
with only one engine, you can fly it.
194
690000
2000
nhưng chỉ với một động cơ, anh có thể làm cho nó bay được.
11:47
So plan B, always a plan B.
195
692000
3000
Vì thế, phương án B -- luôn có một phương án B.
11:50
In a fighter, you have an ejection seat.
196
695000
2000
Trên một chiến đấu cơ, anh có một chiếc ghế tự bung.
11:52
That's my ejection seat.
197
697000
2000
Kia là chiếc ghế tự bung của tôi.
11:54
So I have the approach of a professional pilot
198
699000
3000
Vì vậy tôi tiếp cận theo cách của một phi công chuyên nghiệp
11:57
with the respect of a pioneer
199
702000
5000
với lòng tôn kính của một người tiên phong
12:02
in front of Mother Nature.
200
707000
3000
trước Mẹ thiên nhiên.
12:05
BG: It's well said. It's well said.
201
710000
3000
- Anh nói rất hay. Rất hay.
12:08
What happens if one of the engines stops?
202
713000
3000
Điều gì sẽ xảy ra nếu như một trong số các động cơ ngưng hoạt động?
12:11
YR: I do a roll.
203
716000
4000
- Tôi làm một động tác lộn vòng.
12:15
And then I stabilize,
204
720000
2000
Sau đó tôi cân bằng lại,
12:17
and according to my altitude,
205
722000
2000
và tùy vào độ cao của tôi,
12:19
I continue on two or three engines.
206
724000
2000
mà tôi tiếp tục với hai hay ba động cơ.
12:21
It's sometimes possible --
207
726000
2000
Điều đó đôi khi là khả thi --
12:23
it's quite complicated to explain --
208
728000
3000
cũng khó giải thích --
12:26
but according to which regime I was,
209
731000
4000
nhưng tùy theo tải trọng của tôi,
12:30
I can continue on two
210
735000
2000
tôi có thể tiếp tục với hai động cơ
12:32
and try to get a nice place to land, and then I open my parachute.
211
737000
3000
và cố gắng tìm một nơi thích hợp để hạ cánh, và sau đó tôi mở dù ra.
12:35
BG: So the beginning of the flight
212
740000
2000
- Vậy là lúc bắt đầu của chuyến bay
12:37
is actually you jump off a plane or a helicopter,
213
742000
2000
là anh nhảy ra khỏi máy bay hay trực thăng,
12:39
and you go on a dive and accelerate the engines,
214
744000
3000
và tiếp tục lao xuống và tăng tốc các động cơ,
12:42
and then you basically take off mid-air somewhere.
215
747000
3000
và sau đó cơ bản là anh anh cất cánh đâu đó trên không trung.
12:45
And then the landing, as we have seen,
216
750000
2000
Và sau đó màn hạ cánh, như chúng ta vừa thấy,
12:47
arriving on this side of the channel,
217
752000
2000
xuống phía kia của eo biển,
12:49
is through a parachute.
218
754000
2000
là bằng một chiếc dù.
12:51
So just as a curiosity,
219
756000
2000
Tôi tò mò một chút,
12:53
where did you land when you flew over the Grand Canyon?
220
758000
3000
anh đã hạ cánh ở đâu khi bay qua Grand Canyon?
12:56
Did you land on the rim, down at the bottom?
221
761000
3000
Có phải là anh đã hạ cánh trên rìa núi, hay phía dưới đáy?
12:59
YR: It was down on the bottom.
222
764000
2000
- Ở dưới đáy.
13:01
And I came back afterward
223
766000
2000
Sau đó tôi quay lại
13:03
on the sled of the helicopter back.
224
768000
2000
trên xe kéo của chiếc trực thăng.
13:05
But it was too stoney and full of cactus on top.
225
770000
5000
Nhưng ở đó có quá nhiều đá và đầy những cây xương rồng phía trên.
13:10
BG: That's exactly why I asked the question.
226
775000
2000
- Đó chính xác là lý do tôi hỏi anh.
13:12
YR: And also the currents are quite funny there.
227
777000
5000
- Và còn có những dòng chảy rất buồn cười ở đó nữa.
13:17
There is big thermal activity,
228
782000
2000
Có một hoạt động nhiệt lớn,
13:19
big difference in altitude also.
229
784000
2000
và cũng rất khác nhau tại các độ cao.
13:21
So it was much safer for me to land at the bottom.
230
786000
4000
Vì vậy nên sẽ an toàn hơn nhiều cho tôi nếu hạ cánh ở phía dưới đáy.
13:25
BG: So I think that right now, many people in the audience
231
790000
3000
- Tôi nghĩ lúc này đây, có nhiều thính giả
13:28
are asking, "Okay, when are you developing a double-seater
232
793000
2000
đang thắc mắc, "Thế thì lúc nào anh tạo ra một chiếc ghế đôi
13:30
so they can fly with you?"
233
795000
2000
để họ có thể bay cùng anh?"
13:32
YR: I have a standard answer.
234
797000
2000
- Tôi có một câu trả lời chuẩn.
13:34
Have you ever seen tandem birds?
235
799000
4000
Các bạn đã từng nhìn thấy những con chim bay song đôi chưa?
13:38
BG: Perfect answer.
236
803000
2000
- Một câu trả lời hoàn hảo.
13:40
(Applause)
237
805000
10000
(Vỗ tay)
13:50
Yves, one last question.
238
815000
2000
Câu hỏi cuối cùng dành cho anh, Yves.
13:52
What's next for you? What's next for Jetman?
239
817000
3000
Điều gì tiếp theo cho anh đây? "Jetman" sẽ có sự kiện gì tiếp theo?
13:55
YR: First, to instruct a younger guy.
240
820000
4000
- Trước hết tôi muốn dạy lại cho một anh chàng trẻ tuổi hơn.
13:59
I want to share it,
241
824000
2000
Tôi muốn chia sẻ,
14:01
to do formation flights.
242
826000
2000
và làm những chuyến bay đội hình.
14:03
And I plan to start from a cliff,
243
828000
2000
Và tôi dự định xuất phát từ một vách đá,
14:05
like catapulted from a cliff.
244
830000
2000
giống như phóng ra từ một vách đá.
14:07
BG: So instead of jumping off a plane, yes?
245
832000
2000
- Thay vì nhảy ra khỏi máy bay đúng không?
14:09
YR: Yes, with the final goal to take off,
246
834000
2000
- Đúng thế, mục tiêu cuối cùng là để cất cánh,
14:11
but with initial speed.
247
836000
2000
nhưng với tốc độ ban đầu.
14:13
Really, I go step by step.
248
838000
2000
Thực sự thì tôi tiến hành từng bước một.
14:15
It seems a little bit crazy,
249
840000
2000
Nghe có vẻ hơi điên khùng,
14:17
but it's not.
250
842000
2000
nhưng không phải vậy.
14:19
It's possible to start already now, it's just too dangerous.
251
844000
3000
Hiện tại cũng đã có thể bắt đầu ngay, chỉ là quá nguy hiểm.
14:22
(Laughter)
252
847000
2000
(Cười)
14:24
Thanks to the increasing technology, better technology,
253
849000
4000
Nhờ có sự phát triển của công nghệ, công nghệ tốt hơn,
14:28
it will be safe.
254
853000
2000
chuyện này sẽ trở nên an toàn hơn.
14:30
And I hope it will be for everybody.
255
855000
3000
Và tôi hy vọng nó sẽ dành cho tất cả mọi người.
14:33
BG: Yves, thank you very much. Yves Rossy.
256
858000
2000
- Cảm ơn anh rất nhiều, Yves. Yves Rossy.
14:35
(Applause)
257
860000
7000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Yves Rossy - JetmanWith a jet-powered wing attached to his body, Yves Rossy expands the possibilities of human flight.
Why you should listen
On May 7 of this year, Swiss pilot Yves Rossy stepped out of a helicopter 8,000 feet above the Grand Canyon and ... took off. Wearing a rigid wing powered by four model jet turbine engines, Rossy flew for eight minutes over the mile-deep trench, soaring over the red rocks before parachuting down to the Colorado River far below. It's the latest exploit in a life powered by one dream: to fly like a bird.
Wearing his single wing, Rossy really flies, steering with the movements of his body. In the last couple of years he has crossed the English Channel, flown over the Swiss Alps and performed aerobatic loops around a hot-air balloon; for his next quest, he is developing a new kind of parachute that will enable him to fly as low as 200 meters.
Yves Rossy | Speaker | TED.com