TEDGlobal 2010
Steven Johnson: Where good ideas come from
Стивен Жонсон: Гайхалтай санаанууд хаанаас гардаг вэ
Filmed:
Readability: 4
4,960,715 views
Хүмүүс ихэвчлэн шинэлэг санаагаа гэнэтийн "Эврика!" мөчөөр тайлбарладаг. Харин Стивен Жонсон түүх хэрхэн өөрөөр өгүүлж буйг харуулж байна. Түүний энэхүү аялал биднийг Лондонгийн кофейн мухлагуудын сүлжээнээс, Чарльз Дарвины удаан бүрэлдэлт санаа руу, бүр цаашлан өнөөгийн өндөр хурдтай вэб хүртэл аваачина.
Steven Johnson - Writer
Steven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience. Full bio
Steven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Just a few minutes ago, I took this picture
0
0
3000
Хэдхэн минутын өмнө, эндээс
00:18
about 10 blocks from here.
1
3000
2000
10 гудамж орчмын газар
би энэ зургийг авсан юм.
би энэ зургийг авсан юм.
00:20
This is the Grand Cafe here in Oxford.
2
5000
3000
Энд Оксфордод байдаг "Гранд Кафе."
00:23
I took this picture because this turns out to be
3
8000
3000
Энэ зургийг авсан учир нь
00:26
the first coffeehouse to open
4
11000
2000
энэ нь 1650 онд Англид нээгдсэн анхны
00:28
in England in 1650.
5
13000
2000
кофейн мухлаг болж таарсан юм.
00:30
That's its great claim to fame,
6
15000
2000
Сурталчилгаа болох сайхан завшаан байна.
00:32
and I wanted to show it to you,
7
17000
2000
Энийг үзүүлээд түүхт Английн
00:34
not because I want to give you the kind of Starbucks tour
8
19000
2000
кофейг танилцуулах гэсэнгүй.
00:36
of historic England,
9
21000
2000
Харин үүний учир нь гэвэл
00:38
but rather because
10
23000
2000
Англи кофейн мухлаг нь
00:40
the English coffeehouse was crucial
11
25000
2000
сүүлийн 500 жилд гарсан
00:42
to the development and spread
12
27000
3000
гайхалт оюуны цэцэглэлтийн нэг болох
00:45
of one of the great intellectual flowerings of the last 500 years,
13
30000
3000
бидний "Соён Гэгээрлийн Үе" гэж нэрлэдэг
00:48
what we now call the Enlightenment.
14
33000
3000
хөдөлгөөний хөгжил, тархалтад
гол үүрэгтэй болохоор.
гол үүрэгтэй болохоор.
00:51
And the coffeehouse played such a big role
15
36000
2000
Соён Гэгээрлийг төрөхөд
00:53
in the birth of the Enlightenment,
16
38000
2000
кофейн мухлагууд хэрхэн
гол үүрэг гүйцэтгэсэн нь
гол үүрэг гүйцэтгэсэн нь
00:55
in part, because of what people were drinking there.
17
40000
2000
тэнд хүмүүс юу бодож байсантай холбоотой.
00:57
Because, before the spread
18
42000
3000
Кофей, цай Английн соёлд
01:00
of coffee and tea through British culture,
19
45000
3000
нэвтрэхээс өмнө
01:03
what people drank -- both elite and mass folks drank --
20
48000
3000
өдөр бүр, үүрээс үдэш хүртлэх
01:06
day-in and day-out, from dawn until dusk
21
51000
2000
Элит ч бай, иргэд ч бай хүмүүс
01:08
was alcohol.
22
53000
2000
уудаг л юм нь архи байсан.
01:10
Alcohol was the daytime beverage of choice.
23
55000
2000
Өдөрт ууж болох зүйл гэвэл архины төрлүүд.
01:12
You would drink a little beer with breakfast and have a little wine at lunch,
24
57000
3000
Ялангуяа 1650 оны үеэр бол
өглөөний цайн дээр шар айраг,
өглөөний цайн дээр шар айраг,
01:15
a little gin -- particularly around 1650 --
25
60000
3000
үдийн хоолон дээр
дарс юм уу бараашиг, тэгээд
дарс юм уу бараашиг, тэгээд
01:18
and top it off with a little beer and wine at the end of the day.
26
63000
2000
өдрөө бага зэрэг шар айраг,
дарсаар төгсгөнө.
дарсаар төгсгөнө.
01:20
That was the healthy choice -- right --
27
65000
2000
Ингэсэн нь эрүүл сонголт байсан юм.
01:22
because the water wasn't safe to drink.
28
67000
2000
Учир нь ус нь уух хэмжээний
цэвэр биш байв.
цэвэр биш байв.
01:24
And so, effectively until the rise of the coffeehouse,
29
69000
3000
Тэгэхээр кофейн мухлагууд гарч ирэхээс
01:27
you had an entire population
30
72000
2000
өмнөх үеийн бүх иргэд
01:29
that was effectively drunk all day.
31
74000
3000
ерөнхийдөө байнга согтуу байдаг байв.
01:32
And you can imagine what that would be like, right, in your own life --
32
77000
2000
Энэ ямар байж болохыг
төсөөлж болно л доо.
төсөөлж болно л доо.
01:34
and I know this is true of some of you --
33
79000
2000
Зарим хүмүүсийн хувьд төсөөлөлтгүй
01:36
if you were drinking all day,
34
81000
3000
туршлага байж болох л юм, өдөржин согтуу.
01:39
and then you switched from a depressant to a stimulant in your life,
35
84000
3000
Тэгээд согтууруулагчаас
сэргээгч рүү шилжихэд
сэргээгч рүү шилжихэд
01:42
you would have better ideas.
36
87000
2000
шинэлэг санаанууд төрж эхэлсэн юм.
01:44
You would be sharper and more alert.
37
89000
2000
Хүмүүс илүү цовоо сэргэлэн байх болсон.
01:46
And so it's not an accident that a great flowering of innovation happened
38
91000
3000
Их нээлтийн үе Англи
кофе, цай руу шилжсэн үетэй
кофе, цай руу шилжсэн үетэй
01:49
as England switched to tea and coffee.
39
94000
3000
давхцдаг нь санамсаргүй тохиол биш.
01:52
But the other thing that makes the coffeehouse important
40
97000
3000
Кофейн мухлагийг онцгой
болгох бас нэг зүйл нь
болгох бас нэг зүйл нь
01:55
is the architecture of the space.
41
100000
2000
дотоод зохион байгуулалт нь юм.
01:57
It was a space where people would get together
42
102000
2000
Тэнд өөр гарал үүсэлтэй,
01:59
from different backgrounds,
43
104000
2000
өөр мэдлэг чадваруудтай олон
02:01
different fields of expertise, and share.
44
106000
2000
хүмүүс цуглаж, санаагаа
хуваалцах болсон юм.
хуваалцах болсон юм.
02:03
It was a space, as Matt Ridley talked about, where ideas could have sex.
45
108000
3000
Матт Ридлий хэлснээр энэ бол өөр санаа
эвцэлдэлд орох газар болсон юм.
эвцэлдэлд орох газар болсон юм.
02:06
This was their conjugal bed, in a sense --
46
111000
2000
Ухаандаа тэдний нийлэх ор нь болсон юм.
02:08
ideas would get together there.
47
113000
2000
Олон санаанууд тэнд л нэгдэх болсон.
02:10
And an astonishing number of innovations from this period
48
115000
3000
Энэ үед гарсан сонирхолтой нээлтүүд
02:13
have a coffeehouse somewhere in their story.
49
118000
3000
түүхэндээ кофейн мухлаг
агуулсан байх нь олонтаа.
агуулсан байх нь олонтаа.
02:16
I've been spending a lot of time thinking about coffeehouses
50
121000
3000
Өнгөрөгч 5 жилд кофейн мухлагуудын
02:19
for the last five years,
51
124000
2000
тухай бодож ихээхэн цагийг
02:21
because I've been kind of on this quest
52
126000
2000
өнгөрөөсөн минь шинэ санаанууд
02:23
to investigate this question
53
128000
2000
хаанаас төрдөг болохыг олох гэсэн нэг ёсны
02:25
of where good ideas come from.
54
130000
2000
аянд гарсантай минь холбоотой юм.
02:27
What are the environments
55
132000
2000
Жирийнээс хэтийдсэн хурдтай
02:29
that lead to unusual levels of innovation,
56
134000
3000
нээлт, бүтээн байгуулалтад
02:32
unusual levels of creativity?
57
137000
3000
нөлөөлөх орчин нь юу юм?
02:35
What's the kind of environmental --
58
140000
2000
Яг ямар нөхцөлд?
02:37
what is the space of creativity?
59
142000
2000
Яг ямар орчинд?
02:39
And what I've done is
60
144000
2000
Тэгээд миний хийсэн нь гэвэл
02:41
I've looked at both environments like the coffeehouse;
61
146000
2000
би гайхалтай шинийг нээлгэх кофейн мухлаг
02:43
I've looked at media environments, like the world wide web,
62
148000
2000
мэтийн орчнуудыг, Дэлхийг Дамнасан Вэб
02:45
that have been extraordinarily innovative;
63
150000
2000
гэх мэтийн дамжуулагчуудыг шинжлээ.
02:47
I've gone back to the history of the first cities;
64
152000
3000
Анхны хотуудын түүхүүд рүү харлаа.
02:50
I've even gone to biological environments,
65
155000
2000
Шүрэн арал, чийглэг ой мэтийн
02:52
like coral reefs and rainforests,
66
157000
2000
гайхалтай ололтуудыг
02:54
that involve unusual levels of biological innovation;
67
159000
3000
оролцуулсан байгалийн нөхцлүүд рүү харлаа.
02:57
and what I've been looking for is shared patterns,
68
162000
3000
Хайж байсан зүйл маань гэвэл
03:00
kind of signature behavior that shows up
69
165000
2000
эдгээр орчнуудад бүгдэд нь давтагдсан
03:02
again and again in all of these environments.
70
167000
3000
ямар нэг шинж чанар юм.
03:05
Are there recurring patterns that we can learn from,
71
170000
3000
Амьдралаа, байгууллагаа,
03:08
that we can take and kind of apply to our own lives,
72
173000
2000
эсвэл өөрсдийн орчноо
илүү шинийг эрэлхийлэгч,
илүү шинийг эрэлхийлэгч,
03:10
or our own organizations,
73
175000
2000
нээгч болгохын тулд шууд аваад
03:12
or our own environments to make them more creative and innovative?
74
177000
2000
хэрэглэчихмээр зүй тогтол тэнд байна уу?
03:14
And I think I've found a few.
75
179000
2000
Тэгээд би хэдийг бол оллоо.
03:16
But what you have to do to make sense of this
76
181000
3000
Гэхдээ үүнийг ойлгохын тулд,
03:19
and to really understand these principles
77
184000
2000
эхлээд нээлт хэрхэн төрдөг талаарх
03:21
is you have to do away
78
186000
2000
нийтийн төсөөллийг бий болгох
03:23
with a lot of the way in which our conventional metaphors and language
79
188000
3000
орчин цагийн хэлэнд хэрэгдэгдэх
03:26
steers us towards
80
191000
2000
зүйрлэл, хэллэгүүдээс
03:28
certain concepts of idea-creation.
81
193000
2000
та татгалзах хэрэгтэй.
03:30
We have this very rich vocabulary
82
195000
2000
Бидэнд урам зоригт мөчүүдийг дүрслэх
03:32
to describe moments of inspiration.
83
197000
2000
маш баялаг үгийн сан байдаг.
03:34
We have the kind of the flash of insight,
84
199000
3000
Бидний хэлдгээр санаа гялсхийгээд л ирсэн,
03:37
the stroke of insight,
85
202000
2000
толгойд харваад л ороод ирсэн,
03:39
we have epiphanies, we have "eureka!" moments,
86
204000
3000
гэнэтийн ухаарал, "Эврика!" мөч,
03:42
we have the lightbulb moments, right?
87
207000
2000
гэрэл анивчих шиг гэж яридаг биз дээ.
03:44
All of these concepts,
88
209000
2000
Эдгээр зүйрлүүллүүд нь
03:46
as kind of rhetorically florid as they are,
89
211000
3000
хэдий зүйрлүүлэл ч гэл ээ
03:49
share this basic assumption,
90
214000
2000
нээлт бол нэг дан юм,
03:51
which is that an idea is a single thing,
91
216000
3000
гэнэтийн мөчүүдэд ихэвчлэн гарч
03:54
it's something that happens often
92
219000
2000
ирэх зүйл гэх
03:56
in a wonderful illuminating moment.
93
221000
3000
сэтгэгдлийг төрүүлдэг.
03:59
But in fact, what I would argue and what you really need to kind of begin with
94
224000
3000
Харин би тийм биш гэж хэлэх байна.
04:02
is this idea that an idea is a network
95
227000
3000
Та ч гэсэн тэгэж эхлэх хэрэгтэй.
04:05
on the most elemental level.
96
230000
2000
Шинэ санаа бол анхан шатны сүлжээ юм.
04:07
I mean, this is what is happening inside your brain.
97
232000
2000
Энэ таны тархин дотор өрнөнө.
04:09
An idea -- a new idea -- is a new network of neurons
98
234000
3000
Шинэ санаа бол шинэ мэдрэлийн эсүүдийн
04:12
firing in sync with each other inside your brain.
99
237000
3000
бие биетэйгээ үүсгэх шинэ холбоосууд юм.
04:15
It's a new configuration that has never formed before.
100
240000
3000
Энэ бол өмнө нь хэзээ ч
байгаагүй тийм сүлжээ.
байгаагүй тийм сүлжээ.
04:18
And the question is: how do you get your brain into environments
101
243000
3000
Эндээс "Тэдгээр шинэ
сүлжээг үүсгэх магадлал
сүлжээг үүсгэх магадлал
04:21
where these new networks are going to be more likely to form?
102
246000
3000
өндөртэй орчинд тархиа
яаж аваачих вэ?" гэж асуух байна.
яаж аваачих вэ?" гэж асуух байна.
04:24
And it turns out that, in fact, the kind of network patterns of the outside world
103
249000
3000
Гадаад орчин дахь сүлжээний зүй тогтол нь
04:27
mimic a lot of the network patterns
104
252000
2000
хүний тархин дахь дотоод холбоосуудтай
04:29
of the internal world of the human brain.
105
254000
3000
маш олон талаар төстэй байдаг.
04:32
So the metaphor I'd like the use
106
257000
2000
Миний хэрэглэх дуртай зүйрлэл бол...
04:34
I can take
107
259000
2000
Саяхны нэг нээлтээс
04:36
from a story of a great idea that's quite recent --
108
261000
3000
зүйрлүүлэн ярья.
04:39
a lot more recent than the 1650s.
109
264000
3000
1650 оныг бодвол хамаагүй сүүлийн үе.
04:43
A wonderful guy named Timothy Prestero,
110
268000
2000
Сайхан залуу Тимофи Престеро
04:45
who has a company called ... an organization called Design That Matters.
111
270000
3000
"Чухал Загвар" гэх нэртэй
компанитай байж.
компанитай байж.
04:48
They decided to tackle this really pressing problem
112
273000
3000
Хөгжиж буй орнуудын тулгардаг
04:53
of, you know, the terrible problems we have with infant mortality rates
113
278000
2000
нярайн эндэгдлийн асуудлыг
04:55
in the developing world.
114
280000
2000
тэд шийдэхээр гардан авч.
04:57
One of the things that's very frustrating about this is that we know,
115
282000
3000
Цухалдмаар нэг хэрэг гэвэл
05:00
by getting modern neonatal incubators
116
285000
3000
уг нь орчин үеийн нярайн инкубатор
05:03
into any context,
117
288000
2000
аваачаад дутуу төрсөн нярайг дулаан
05:05
if we can keep premature babies warm, basically -- it's very simple --
118
290000
3000
байлгаж чадвал тэдгээр газрууд дахь
05:08
we can halve infant mortality rates in those environments.
119
293000
3000
нялхсын эндэгдлийг тал хүртлэх
хувиар бууруулчихдаг юм байна.
хувиар бууруулчихдаг юм байна.
05:11
So, the technology is there.
120
296000
2000
Технологи нь байна.
05:13
These are standard in all the industrialized worlds.
121
298000
3000
Хөгжингүй орнуудад бол
энэ нь байдаг л стандарт.
энэ нь байдаг л стандарт.
05:16
The problem is, if you buy a $40,000 incubator,
122
301000
3000
Хэрвээ 40 000 ам.долларын инкубатор
05:19
and you send it off
123
304000
2000
аваад Африк дахь нэг захын
05:21
to a mid-sized village in Africa,
124
306000
2000
тосгон руу илгээлээ гэхэд
05:23
it will work great for a year or two years,
125
308000
2000
энэ нь 1 юм уу 2 жилдээ маш сайн ажиллаад,
05:25
and then something will go wrong and it will break,
126
310000
3000
нэг юм нь болохоо байгаад зогсчихвол
05:28
and it will remain broken forever,
127
313000
2000
тэгээд тэнд эвдэрхий
чигээрээ үүрд үлдэнэ.
чигээрээ үүрд үлдэнэ.
05:30
because you don't have a whole system of spare parts,
128
315000
3000
Учир юу гэхээр, сэлбэг хэрэгсэл нь
05:33
and you don't have the on-the-ground expertise
129
318000
2000
тэнд байхгүй, үнэтэй тэр багажийг засах
05:35
to fix this $40,000 piece of equipment.
130
320000
2000
мэргэжилтэн нь байхгүй болохоор.
05:37
And so you end up having this problem where you spend all this money
131
322000
2000
Энэ бүх мөнгийг үрж зарж, эдгээр
05:39
getting aid and all these advanced electronics to these countries,
132
324000
3000
орнуудад туслалцаа, дэвшилтэт
багаж төхөөрөмж хүргэсэн нь
багаж төхөөрөмж хүргэсэн нь
05:42
and then it ends up being useless.
133
327000
2000
ерөнхийдөө үр дүнгүй болж төгсдөг байна.
05:44
So what Prestero and his team decided to do
134
329000
2000
Харин Престеро багийнхаа хамт хийхээр
05:46
is to look around and see: what are the abundant resources
135
331000
3000
шийдсэн зүйл нь хөгжиж буй орны нөхцөлд
05:49
in these developing world contexts?
136
334000
2000
болохоор боломж баялаг
юу байгааг хайсан байна.
юу байгааг хайсан байна.
05:51
And what they noticed was they don't have a lot of DVRs,
137
336000
3000
Тэдэнд тийм ч олон CD тоглуулагч байхгүй,
05:54
they don't have a lot of microwaves,
138
339000
2000
бичил долгион халаагуур байхгүй,
05:56
but they seem to do a pretty good job of keeping their cars on the road.
139
341000
3000
гэхдээ тэд автомашинуудаа яаж
ийгээд хөдөлгөхдөө их сайн байж.
ийгээд хөдөлгөхдөө их сайн байж.
05:59
There's a Toyota Forerunner
140
344000
2000
Toyota Forerunner машин
06:01
on the street in all these places.
141
346000
2000
гудамж болгонд нь л байна.
06:03
They seem to have the expertise to keep cars working.
142
348000
3000
Машиныг ажиллуулахдаа
бүр мэргэжлийн.
бүр мэргэжлийн.
06:06
So they started to think,
143
351000
2000
Тэгээд тэд бодож,
06:08
"Could we build a neonatal incubator
144
353000
2000
"Бид нярайн инкубаторыг
зөвхөн автомашины
зөвхөн автомашины
06:10
that's built entirely out of automobile parts?"
145
355000
3000
сэлбэгүүд ашиглан хийж болох уу?" гэж.
06:13
And this is what they ended up coming with.
146
358000
2000
Ингээд тэд энэ эдийг бүтээсэн байна.
06:15
It's called a "neonurture device."
147
360000
2000
Үүнийгээ "Нярайг бүүвэйлэх хэрэгсэл"
гэж нэрлэсэн байна.
гэж нэрлэсэн байна.
06:17
From the outside, it looks like a normal little thing
148
362000
2000
Гаднаасаа бол барууны захын эмнэлэгт
06:19
you'd find in a modern, Western hospital.
149
364000
2000
байх бяцхан төхөөрөмж шиг л харагдна.
06:21
In the inside, it's all car parts.
150
366000
2000
Дотроо бол энэ бүгд
машины эд ангиар хийгдсэн.
машины эд ангиар хийгдсэн.
06:23
It's got a fan, it's got headlights for warmth,
151
368000
2000
Сэнстэй, дулаацуулах гэрлийн чийдэнтэй.
06:25
it's got door chimes for alarm --
152
370000
2000
Хаалгандаа дохиололтой,
06:27
it runs off a car battery.
153
372000
2000
тэгээд машины аккумулятор-аар ажилладаг.
06:29
And so all you need is the spare parts from your Toyota
154
374000
2000
Эвдэрвэл Toyota-гийн эд ангиудаа гаргаад л
06:31
and the ability to fix a headlight,
155
376000
2000
гэрлийг нь солиод л.
06:33
and you can repair this thing.
156
378000
2000
Засахад амархан.
06:35
Now, that's a great idea, but what I'd like to say is that, in fact,
157
380000
3000
Энэ үнэхээр шинэлэг санаа. Үүнээс
06:38
this is a great metaphor for the way that ideas happen.
158
383000
2000
шинэ санаа хаанаас
төрж болохыг харж болно.
төрж болохыг харж болно.
06:40
We like to think our breakthrough ideas, you know,
159
385000
2000
Бид их өндөрт гарч бодох дуртай.
06:42
are like that $40,000, brand new incubator,
160
387000
2000
40 000 долларын цоо шинэ
инкубатор аваад л,
инкубатор аваад л,
06:44
state-of-the-art technology,
161
389000
2000
хамгийн орчин үеийн
технологиор тоноглоно гэх мэт.
технологиор тоноглоно гэх мэт.
06:46
but more often than not, they're cobbled together
162
391000
2000
Гэтэл тэднийг эргэн тойронд байгаа
06:48
from whatever parts that happen to be around nearby.
163
393000
2000
юухнуудаа ашиглаад босгочихож байна ш дээ.
06:50
We take ideas from other people,
164
395000
2000
Бид шинэ санааг бусдаас суралцдаг,
06:52
from people we've learned from, from people we run into in the coffee shop,
165
397000
3000
цайны газар таараад
ярисан хүмүүсээсээ сурдаг.
ярисан хүмүүсээсээ сурдаг.
06:55
and we stitch them together into new forms and we create something new.
166
400000
3000
Нийлж суугаад ярингаа
бид шинэ санааг бүтээдэг.
бид шинэ санааг бүтээдэг.
06:58
That's really where innovation happens.
167
403000
3000
Ингэж л дэвшилт гардаг.
07:01
And that means that we have to change some of our models
168
406000
2000
Энэ нь шинэ санаа, уужуу бодол
хаанаас гардаг талаарх
хаанаас гардаг талаарх
07:03
of what innovation and deep thinking really looks like, right.
169
408000
3000
загвараа өөрчилөхийг
биднээс шаардаж байна.
биднээс шаардаж байна.
07:06
I mean, this is one vision of it.
170
411000
2000
Энэ ердөө нэг тал нь.
07:08
Another is Newton and the apple, when Newton was at Cambridge.
171
413000
3000
Нөгөө тал нь Ньютон Кембрижэд байхад
болсон алимны түүх юм.
болсон алимны түүх юм.
07:11
This is a statue from Oxford.
172
416000
2000
Энэ Оксфордод байдаг хөшөө.
07:13
You know, you're sitting there thinking a deep thought,
173
418000
2000
Бодолдоо автан суух үед
07:15
and the apple falls from the tree, and you have the theory of gravity.
174
420000
3000
модноос алим унаад л,
таталцлын онол гарсан гэж ярьдаг.
таталцлын онол гарсан гэж ярьдаг.
07:18
In fact, the spaces that have historically led to innovation
175
423000
3000
Нээлт хийсэн түүхийг харахаар
07:21
tend to look like this, right.
176
426000
2000
нэг иймэрхүү л түүхүүд байдаг.
07:23
This is Hogarth's famous painting of a kind of political dinner at a tavern,
177
428000
3000
Энэ бол улс төрчдийн оройн хоолыг
дүрсэлсэн Хогатын алдарт зураг.
дүрсэлсэн Хогатын алдарт зураг.
07:26
but this is what the coffee shops looked like back then.
178
431000
3000
Тэр үеийн кофейн мухлагууд
яг иймэрхүү байдаг байж.
яг иймэрхүү байдаг байж.
07:29
This is the kind of chaotic environment
179
434000
2000
Замбараагүй. Хүмүүс нийлэх,
07:31
where ideas were likely to come together,
180
436000
2000
энд тэндээс хүмүүсийн шинэ, сонирхолтой,
07:33
where people were likely to have
181
438000
2000
санаанд оромгүй холимог үүсэх,
07:35
new, interesting, unpredictable collisions -- people from different backgrounds.
182
440000
3000
өөр янз бүрийн газрын
хүмүүс уулзах газар нь байв.
хүмүүс уулзах газар нь байв.
07:38
So, if we're trying to build organizations that are more innovative,
183
443000
2000
Хэрвээ илүү шинийг эрэлхийлэгч байгууллага
07:40
we have to build spaces that -- strangely enough -- look a little bit more like this.
184
445000
3000
үүсгэе гэвэл нэг иймэрхүү
орон зайг л бий болгох хэрэгтэй.
орон зайг л бий болгох хэрэгтэй.
07:43
This is what your office should look like,
185
448000
2000
Танай албан тасалгаа ийм
07:45
is part of my message here.
186
450000
2000
дүр зурагтай байх хэрэгтэй.
07:47
And one of the problems with this is that
187
452000
2000
Ийм орчин дахь нэг хүндрэл нь
07:49
people are actually -- when you research this field --
188
454000
3000
хэрвээ та судалгаа хийхээр шийдвэл,
07:52
people are notoriously unreliable,
189
457000
2000
хүмүүсээс шинэ санаагаа хаанаас олсон,
07:54
when they actually kind of self-report
190
459000
2000
ямар түүхээр үүнийг бодож
07:56
on where they have their own good ideas,
191
461000
2000
олсныг нь лавлавал
07:58
or their history of their best ideas.
192
463000
2000
хариултанд нь үнэмшихэд хэцүү.
08:00
And a few years ago, a wonderful researcher named Kevin Dunbar
193
465000
3000
Хэдэн жилийн өмнө, маш чадварлаг судлаач
08:03
decided to go around
194
468000
2000
Кевин Дунбар олон газраар явж,
08:05
and basically do the Big Brother approach
195
470000
2000
хэрэгтэй санаанууд яг хэрхэн
08:07
to figuring out where good ideas come from.
196
472000
2000
төрдгийг тагнахаар шийдсэн байна.
08:09
He went to a bunch of science labs around the world
197
474000
3000
Олон эрдэм шинжилгээний
лабораториудаар явж
лабораториудаар явж
08:12
and videotaped everyone
198
477000
2000
хүн болгоны ажлаа хэрхэн хийж
08:14
as they were doing every little bit of their job.
199
479000
2000
байгаа дүрс бичлэгийг хийж авсан байна.
08:16
So when they were sitting in front of the microscope,
200
481000
2000
Микроскопоороо харж байгааг нь, ус уунгаа
08:18
when they were talking to their colleague at the water cooler, and all these things.
201
483000
2000
хамрагчтайгаа ярьж байгааг нь
гээд бүгдийг бичиж авч.
гээд бүгдийг бичиж авч.
08:20
And he recorded all of these conversations
202
485000
2000
Бүх яриануудыг нь ч бас бичиж аваад,
08:22
and tried to figure out where the most important ideas,
203
487000
2000
хамгийн түлхүүр санаанууд яг хаана
08:24
where they happened.
204
489000
2000
гарч ирж байгааг олохыг хичээсэн байна.
08:26
And when we think about the classic image of the scientist in the lab,
205
491000
3000
Эрдэмтэн гэхээр бидэнд төрдөг хамгийн
08:29
we have this image -- you know, they're pouring over the microscope,
206
494000
3000
сонгодог дүр зураг гэвэл
тэд микроскоп руу тонгойгоод,
тэд микроскоп руу тонгойгоод,
08:32
and they see something in the tissue sample.
207
497000
2000
эсийн дээжээс нэг юм хараад л,
08:34
And "oh, eureka," they've got the idea.
208
499000
3000
"Өө, Эврика!" гээд л нээлт хийчихдэг.
08:37
What happened actually when Dunbar kind of looked at the tape
209
502000
3000
Дункар бичлэгүүдээс хараад
дүгнэсэн дүгнэлт нь гэвэл
дүгнэсэн дүгнэлт нь гэвэл
08:40
is that, in fact, almost all of the important breakthrough ideas
210
505000
3000
хамгийн чухал нээлтүүд микроскоп дээр
08:43
did not happen alone in the lab, in front of the microscope.
211
508000
3000
ганцаараа суугаа нэгнээс гараагүй байна.
08:46
They happened at the conference table
212
511000
2000
Нээлтүүд лабораторийн долоо хоногийн
08:48
at the weekly lab meeting,
213
513000
2000
илтгэх хурал дээр, хүн бүр суугаад
08:50
when everybody got together and shared their kind of latest data and findings,
214
515000
3000
хамгийн сүүлийн үеийн ололт мэдээллүүдээ,
08:53
oftentimes when people shared the mistakes they were having,
215
518000
2000
гол нь гарсан алдаануудаа, ирсэн дохионоос
08:55
the error, the noise in the signal they were discovering.
216
520000
3000
олдсон шуугиан мэтээ
ярилцаж байхад гарсан байна.
ярилцаж байхад гарсан байна.
08:58
And something about that environment --
217
523000
3000
Яг тэр л орчин нөхцөлд,
09:01
and I've started calling it the "liquid network,"
218
526000
2000
миний нэрлэснээр "Шингэн Хэлхээс" орчинд
09:03
where you have lots of different ideas that are together,
219
528000
3000
маш олон өөр санаанууд
нэгдсэн байх тэр л үед
нэгдсэн байх тэр л үед
09:06
different backgrounds, different interests,
220
531000
2000
өөр намтар түүхтэй, олон өөр сонирхлууд
09:08
jostling with each other, bouncing off each other --
221
533000
2000
өөр хоорондоо холилдоно, буцаж ойно.
09:10
that environment is, in fact,
222
535000
2000
Тийм л орчин нөхцөл
09:12
the environment that leads to innovation.
223
537000
2000
шинэ нээлт рүү хөтөлдөг тохироо нь юм.
09:14
The other problem that people have
224
539000
2000
Хүмүүст байдаг нэг асуудал нь
09:16
is they like to condense their stories of innovation down
225
541000
2000
гаргасан нээлтийнхээ хугацааг
09:18
to kind of shorter time frames.
226
543000
2000
дарж ярих дуртай байдаг.
09:20
So they want to tell the story of the "eureka!" moment.
227
545000
3000
Тиймээс ч тэд алтан
мөчүүдийн түүхүүдийг ярьдаг.
мөчүүдийн түүхүүдийг ярьдаг.
09:23
They want to say, "There I was, I was standing there
228
548000
2000
"Би тэнд байж байтал, гэнэт л бүх зүйл...
09:25
and I had it all suddenly clear in my head."
229
550000
2000
миний толгойд тодорхойгоор
буусан" гэж ярихыг хүсдэг.
буусан" гэж ярихыг хүсдэг.
09:27
But in fact, if you go back and look at the historical record,
230
552000
3000
Гэхдээ та түүхийн хуудаснаас сөхөж харвал
09:30
it turns out that a lot of important ideas
231
555000
3000
том нээлтүүд маш урт удаан
09:33
have very long incubation periods --
232
558000
3000
торнилын үетэй байдаг нь харагддаг.
09:36
I call this the "slow hunch."
233
561000
2000
Би энийг "Удаан бүрэлдэл" гэж нэрлэдэг юм.
09:38
We've heard a lot recently
234
563000
2000
Таамгаар ойлгох, төрөлхийн байх,
09:40
about hunch and instinct
235
565000
2000
нүд цавчихад ороод ирэх
гэнэтийн санаануудын
гэнэтийн санаануудын
09:42
and blink-like sudden moments of clarity,
236
567000
3000
тухай олон түүхүүдийг бид сонссон.
09:45
but in fact, a lot of great ideas
237
570000
2000
Яг үнэндээ бол, агуу санаанууд
09:47
linger on, sometimes for decades,
238
572000
2000
маш удаан, заримдаа бүр 10, 20 жилээр
09:49
in the back of people's minds.
239
574000
2000
хүмүүсийн бодлын мухарт явдаг юм.
09:51
They have a feeling that there's an interesting problem,
240
576000
2000
Тэд маш сонирхолтой
үзэгдэл гэж мэдэрсэн ч,
үзэгдэл гэж мэдэрсэн ч,
09:53
but they don't quite have the tools yet to discover them.
241
578000
3000
яг яаж нээх аргаа олохгүй
олон жилээр явдаг.
олон жилээр явдаг.
09:56
They spend all this time working on certain problems,
242
581000
3000
Өөр зүйлс дээр бүх цагаа зарцуулж байгаа ч
09:59
but there's another thing lingering there
243
584000
2000
сонирхлынх нь төвд яг шийдэл нь олдоогүй
10:01
that they're interested in, but they can't quite solve.
244
586000
2000
тэр зүйл хадаастай байх нь олонтаа.
10:03
Darwin is a great example of this.
245
588000
2000
Дарвин бол үүний сонгодог жишээ нь юм.
10:05
Darwin himself, in his autobiography,
246
590000
2000
Өөрийн нь бичсэн намтарт бол
10:07
tells the story of coming up with the idea
247
592000
2000
Дарвин гэнэт л нэг мөчид
10:09
for natural selection
248
594000
2000
байгалийн шалгарлын санаагаа
10:11
as a classic "eureka!" moment.
249
596000
2000
олсон мэтээр бичсэн байдаг.
10:13
He's in his study,
250
598000
2000
1838 оны 10-р сард Дарвин
10:15
it's October of 1838,
251
600000
2000
Мальтус-ын явуулсан популяцын тухай
10:17
and he's reading Malthus, actually, on population.
252
602000
2000
захиаг уншиж суусан байна.
10:19
And all of a sudden,
253
604000
2000
Гэнэт л санаанд нь
10:21
the basic algorithm of natural selection kind of pops into his head
254
606000
3000
байгалийн шалгарлын
бүх явц харваж орж ирээд
бүх явц харваж орж ирээд
10:24
and he says, "Ah, at last, I had a theory with which to work."
255
609000
3000
"Одоо л нэг хэрэглэж болох
онолтой боллоо" гэж хэлсэн гэдэг.
онолтой боллоо" гэж хэлсэн гэдэг.
10:27
That's in his autobiography.
256
612000
2000
Өөрөө ингэж бичсэн юм.
10:29
About a decade or two ago,
257
614000
2000
20 орчим жилийн өмнө, Ховард Грубер
10:31
a wonderful scholar named Howard Gruber went back
258
616000
2000
гэх судлаач Дарвины өөрийнх нь
10:33
and looked at Darwin's notebooks from this period.
259
618000
3000
хөтөлж байсан тэмдэглэлүүдийг судалжээ.
10:36
And Darwin kept these copious notebooks
260
621000
2000
Эдгээр дэвтрүүддээ Дарвин өөртөө төрж
10:38
where he wrote down every little idea he had, every little hunch.
261
623000
3000
байсан бүх л санаа,
таамгуудыг бичдэг байж.
таамгуудыг бичдэг байж.
10:41
And what Gruber found was
262
626000
2000
Груберийнхээр бол Дарвин
10:43
that Darwin had the full theory of natural selection
263
628000
3000
байгалийн шалгарлын бүрэн онолоо
10:46
for months and months and months
264
631000
2000
1838 оны 10 сард Мальтусыг уншиж байсан
10:48
before he had his alleged epiphany,
265
633000
2000
алтан мөчөөсөө хамаагүй өмнө,
10:50
reading Malthus in October of 1838.
266
635000
3000
жил саруудын өмнө гаргачихсан байж.
10:53
There are passages where you can read it,
267
638000
2000
Энэ тухай нь уншиж болох өчнөөн хуудсуудыг
10:55
and you think you're reading from a Darwin textbook,
268
640000
3000
олсон байна. Тэднийг уншихад яг л Дарвин
10:58
from the period before he has this epiphany.
269
643000
3000
гэнэтийн өнөө мөчдөө бичиж
байсан юм шиг л санагдна.
байсан юм шиг л санагдна.
11:01
And so what you realize is that Darwin, in a sense,
270
646000
2000
Эндээс юу гэж дүгнэх вэ гэхээр Дарвинд
11:03
had the idea, he had the concept,
271
648000
2000
санаа нь төрчихсөн байсан ч,
11:05
but was unable of fully thinking it yet.
272
650000
3000
тэр энэ тухайгаа хараахан
нухацтай бодож амжаагүй байж.
нухацтай бодож амжаагүй байж.
11:08
And that is actually how great ideas often happen;
273
653000
3000
Агуу санаанууд ийнхүү төрөх нь олонтаа.
11:11
they fade into view over long periods of time.
274
656000
2000
Удаан хугацааны явцад тэдгээр нь
үзэл болон гардаг байх нь.
үзэл болон гардаг байх нь.
11:13
Now the challenge for all of us is:
275
658000
2000
Одоо бидэнд тулгараад буй асуудал гэвэл:
11:15
how do you create environments
276
660000
2000
-Ийм шинэ санаанууд
ийм хагас амьдралаар
ийм хагас амьдралаар
11:17
that allow these ideas to have this kind of long half-life, right?
277
662000
2000
амьдрах нөхцлийг хэрхэн бүрдүүлэх вэ?
11:19
It's hard to go to your boss and say,
278
664000
2000
Та мэдээж дарга руугаа очоод,
11:21
"I have an excellent idea for our organization.
279
666000
2000
"Байгууллагын талаар надад
маш сайхан санаа байна,
маш сайхан санаа байна,
11:23
It will be useful in 2020.
280
668000
3000
...гэхдээ энэ 2020 онд ашигаа гаргана...
11:26
Could you just give me some time to do that?"
281
671000
2000
...Та надад энийг хийх тусгай цаг өгнө үү" гэж болохгүй.
11:28
Now a couple of companies -- like Google --
282
673000
2000
Гэхдээ одоо Google мэтийн компаниудад
11:30
they have innovation time off, 20 percent time,
283
675000
2000
шинийг санаачлах амралт гэж байдаг нь
11:32
where, in a sense, those are hunch-cultivating mechanisms in an organization.
284
677000
3000
санаа бүрэлдэлтийг тэтгэх бодлого юм.
11:35
But that's a key thing.
285
680000
3000
Бас нэг чухал зүйл бол
11:38
And the other thing is to allow those hunches
286
683000
2000
бүрэлдэж буй санаануудыг хооронд нь
11:40
to connect with other people's hunches; that's what often happens.
287
685000
3000
холбох юм. Энэ их чухал зүйл.
11:43
You have half of an idea, somebody else has the other half,
288
688000
2000
Чамд санааны тал нь, өөр нэгэнд
нөгөө тал нь байна.
нөгөө тал нь байна.
11:45
and if you're in the right environment,
289
690000
2000
Тэгээд зөв газраа тэдгээр нь
11:47
they turn into something larger than the sum of their parts.
290
692000
2000
тус тусдаа байснаасаа хамаагүй
том нэгэн бүхэл болох юм.
том нэгэн бүхэл болох юм.
11:49
So, in a sense,
291
694000
2000
Бид оюуны өмчийг хамгаалахын
11:51
we often talk about the value
292
696000
2000
чухлыг их ярьдаг.
11:53
of protecting intellectual property,
293
698000
2000
Босго тогтоож,
11:55
you know, building barricades,
294
700000
2000
судалгаа шинжилгээ явуулж,
11:57
having secretive R&D labs, patenting everything that we have,
295
702000
3000
байгаа бүгдээ патентжуулж авснаар
12:00
so that those ideas will remain valuable,
296
705000
3000
гаргасан санаанууд
үнэ цэнэтэй хэвээр байж,
үнэ цэнэтэй хэвээр байж,
12:03
and people will be incentivized to come up with more ideas,
297
708000
2000
хүмүүс илүү шинийг санаачлахад оролцож,
12:05
and the culture will be more innovative.
298
710000
3000
илүү шинийг эрэлхийлэгч
нийгмийг үүсгэх юм.
нийгмийг үүсгэх юм.
12:08
But I think there's a case to be made
299
713000
2000
Тэгэхдээ минийхээр бол
12:10
that we should spend at least as much time, if not more,
300
715000
3000
санаануудыг холбоход тэднийг
12:13
valuing the premise of connecting ideas
301
718000
2000
хамгаалдагтайгаа адил хэмжээний
12:15
and not just protecting them.
302
720000
2000
цаг, анхаарал гаргамаар байгаа юм.
12:17
And I'll leave you with this story,
303
722000
2000
Ингээд би нэгэн түүхээр
энэ яриаг өндөрлөе.
энэ яриаг өндөрлөе.
12:19
which I think captures a lot of these values,
304
724000
3000
Энэ бол дээр өгүүлснүүдтэй
шууд хамааралтай,
шууд хамааралтай,
12:22
and it's just wonderful kind of tale of innovation
305
727000
2000
нээлт хэрхэн санамсаргүй замаар
12:24
and how it happens in unlikely ways.
306
729000
3000
үүсч болохыг өгүүлэх түүх.
12:27
It's October of 1957,
307
732000
3000
1957 оны 10 сард, Спутник
12:30
and Sputnik has just launched,
308
735000
2000
дөнгөж хөөрсөн тэр үед,
12:32
and we're in Laurel Maryland,
309
737000
2000
Жон Хопгинсийн Их Сургуультай нэгдсэн
12:34
at the applied physics lab
310
739000
2000
Лаурал Мариланд дахь
12:36
associated with Johns Hopkins University.
311
741000
2000
Хэрэглээний Физикийн
Лабораторит болсон юм.
Лабораторит болсон юм.
12:38
And it's Monday morning,
312
743000
2000
Даваа гаригийн өглөө,
12:40
and the news has just broken about this satellite
313
745000
2000
дэлхийг тойрон нисэх хиймэл дагуулын
12:42
that's now orbiting the planet.
314
747000
3000
тухай мэдээ хаа сайгүй байв.
12:45
And of course, this is nerd heaven, right?
315
750000
2000
Физикийн хэнхгүүдийн
жаргалын орон болох нь тэр.
жаргалын орон болох нь тэр.
12:47
There are all these physics geeks who are there thinking,
316
752000
2000
Физикийн гавлууд бүгд л бодохдоо,
12:49
"Oh my gosh! This is incredible. I can't believe this has happened."
317
754000
3000
"Ээ Бурхан минь! Ийм юм болсонд
итгэж ч чадахгүй нь"
итгэж ч чадахгүй нь"
12:52
And two of them,
318
757000
2000
Тэдний дунд
12:54
two 20-something researchers at the APL
319
759000
2000
хорин хэдтэй Физикийн лабораторын
12:56
are there at the cafeteria table
320
761000
2000
2 судлаач цайны газарт
12:58
having an informal conversation with a bunch of their colleagues.
321
763000
3000
бусад нөхөдтэйгөө ярьж суув.
13:01
And these two guys are named Guier and Weiffenbach.
322
766000
3000
Тэдгээр 2 залууг Гуайр
болон Уэйфэнбак гэдэг.
болон Уэйфэнбак гэдэг.
13:04
And they start talking, and one of them says,
323
769000
2000
Тэдний нэг нь "Хэн нэг чинь
13:06
"Hey, has anybody tried to listen for this thing?
324
771000
2000
тэр дагуулыг сонсох гэж оролдсон уу?
13:08
There's this, you know, man-made satellite up there in outer space
325
773000
3000
Задгай огторгуйд хүний хийсэн.
13:11
that's obviously broadcasting some kind of signal.
326
776000
2000
дагуул ямар нэг дохио
илгээх л учиртай даа.
илгээх л учиртай даа.
13:13
We could probably hear it, if we tune in."
327
778000
3000
Оролдвол бид сонсож болох байх" гэв.
13:16
And so they ask around to a couple of their colleagues,
328
781000
2000
Бүгд л "Сонирхолтой л юм.
13:18
and everybody's like, "No, I hadn't thought of doing that.
329
783000
2000
Огт тэгэж бодоогүй юм байна"
13:20
That's an interesting idea."
330
785000
2000
гэцгээх нь тэр.
13:22
And it turns out Weiffenbach is kind of an expert
331
787000
3000
Аз болоход Уэйфэнбак
нэг ёсны бичил долгионы
нэг ёсны бичил долгионы
13:25
in microwave reception,
332
790000
2000
мэргэжилтэн нь байж таарч.
13:27
and he's got a little antennae set up
333
792000
2000
Өрөөнд нь жижиг хүлээн авагч,
13:29
with an amplifier in his office.
334
794000
2000
антеннтайгаа байсан байна.
13:31
And so Guier and Weiffenbach go back to Weiffenbach's office,
335
796000
2000
Тэгээд тэр 2 Уэйфэнбак-ын өрөө рүү очоод
13:33
and they start kind of noodling around -- hacking, as we might call it now.
336
798000
3000
дохио самнаж эхэлсэн байна.
13:36
And after a couple of hours, they actually start picking up the signal,
337
801000
3000
2 цаг орчмын дараа тэд
дохио хүлээн авч эхэлжээ.
дохио хүлээн авч эхэлжээ.
13:39
because the Soviets made Sputnik
338
804000
2000
Зөвлөлтийнхөн Спутникийг олоход
13:41
very easy to track.
339
806000
2000
маш амархан зохион бүтээсэн байв.
13:43
It was right at 20 MHz, so you could pick it up really easily,
340
808000
3000
Энэ нь яг 20 МГц дээр,
тиймээс олоход түвэггүй байж.
тиймээс олоход түвэггүй байж.
13:46
because they were afraid that people would think it was a hoax, basically.
341
811000
2000
Амархан бол хүмүүс анзаарахгүй гэж бодоод
13:48
So they made it really easy to find it.
342
813000
2000
олоход амраар тохируулсан байж.
13:50
So these two guys are sitting there listening to this signal,
343
815000
3000
Тэр 2 тэндээ суугаад
дохиог хэсэг зуур сонсов.
дохиог хэсэг зуур сонсов.
13:53
and people start kind of coming into the office and saying,
344
818000
2000
Хүмүүс өрөөнд нь ирж
13:55
"Wow, that's pretty cool. Can I hear? Wow, that's great."
345
820000
3000
"Хөөх, үнэн юм уу.
Би сонсъё" гэцгээж байв.
Би сонсъё" гэцгээж байв.
13:58
And before long, they think, "Well jeez, this is kind of historic.
346
823000
3000
Удалгүй тэд "Энэ түүхэнд
тэмдэглэх хэрэг.
тэмдэглэх хэрэг.
14:01
We may be the first people in the United States to be listening to this.
347
826000
2000
Бид энийг сонссон
анхны Америкууд байх.
анхны Америкууд байх.
14:03
We should record it."
348
828000
2000
Дууг нь хураагаад авъя" гэцгээв.
14:05
And so they bring in this big, clunky analog tape recorder
349
830000
2000
Тэд тэгээд аврага том
хальсан дуу хураагуур
хальсан дуу хураагуур
14:07
and they start recording these little bleep, bleeps.
350
832000
3000
авч ирээд, дохиог бичиж эхлэв.
14:10
And they start writing the kind of date stamp, time stamps
351
835000
3000
Дохионууд дээр он сар өдөр,
14:13
for each little bleep that they record.
352
838000
3000
цагийг нь бүртгэж эхэлж.
14:16
And they they start thinking, "Well gosh, you know, we're noticing
353
841000
2000
"Энд үл ялиг давтамжийн хэлбэлзэл байна.
14:18
small little frequency variations here.
354
843000
3000
Магадгүй энэнээс нь
14:21
We could probably calculate the speed
355
846000
3000
Доплер Эффект ашиглан
14:24
that the satellite is traveling,
356
849000
2000
бодолт хийвэл
14:26
if we do a little basic math here
357
851000
2000
үүний хурдыг
14:28
using the Doppler effect."
358
853000
2000
тооцоолж гаргаж болно" гэж үзэв.
14:30
And then they played around with it a little bit more,
359
855000
2000
Дахиад хэсэг оролдож байгаад,
14:32
and they talked to a couple of their colleagues
360
857000
2000
өөр нарийн мэргэжлийн
14:34
who had other kind of specialties.
361
859000
2000
нөхөдтэйгөө ярилцав.
14:36
And they said, "Jeez, you know,
362
861000
2000
Тэд нь хэлэхдээ
14:38
we think we could actually take a look at the slope of the Doppler effect
363
863000
2000
"Нээрээ, бид Доплер Эффектийн
14:40
to figure out the points at which
364
865000
2000
налуугийн утгыг
14:42
the satellite is closest to our antennae
365
867000
2000
дагуулын бидэнтэй хамгийн ойр болон
14:44
and the points at which it's farthest away.
366
869000
2000
хол байх үеийн зайг олоход
14:46
That's pretty cool."
367
871000
2000
ашиглаж болох юм байна" гэв.
14:48
And eventually, they get permission --
368
873000
2000
Ингээд зөвшөөрлөө ч авав.
14:50
this is all a little side project that hadn't been officially part of their job description.
369
875000
3000
Энэ тэдний үндсэн ажил биш
байсан л даа.
байсан л даа.
14:53
They get permission to use the new, you know, UNIVAC computer
370
878000
3000
Лабораторид нь дөнгөж ирсэн
14:56
that takes up an entire room that they'd just gotten at the APL.
371
881000
3000
өрөө зай эзэлдэг UNIVAC компьютерийг
хэрэглэх зөвшөөрөл авав.
хэрэглэх зөвшөөрөл авав.
14:59
They run some more of the numbers, and at the end of about three or four weeks,
372
884000
3000
Ингээд дахиад хэдэн тооцоо хийгээд,
15:02
turns out they have mapped the exact trajectory
373
887000
3000
3,4 долоо хоноход, хүлээн авагч сонсон,
15:05
of this satellite around the Earth,
374
890000
2000
хийх ёстой ажлаасаа гадуурх сонирхлоо
15:07
just from listening to this one little signal,
375
892000
2000
хоолны ширээн дээр ярьж суусныхаа үр дүнд
15:09
going off on this little side hunch that they'd been inspired to do
376
894000
3000
хиймэл дагуулын бүрэн
15:12
over lunch one morning.
377
897000
3000
траекторыг гаргачихсан байв.
15:15
A couple weeks later their boss, Frank McClure,
378
900000
3000
2 долоо хоногийн дараа
15:18
pulls them into the room and says,
379
903000
2000
тэднийг дарга Франк Маккюрь нь дуудаж
15:20
"Hey, you guys, I have to ask you something
380
905000
2000
"Залуус аа, хийж буй төсөлтэй чинь
15:22
about that project you were working on.
381
907000
2000
холбоотой санал байна.
15:24
You've figured out an unknown location
382
909000
2000
Та нар газар дээрх тодорхой цэгээс
15:26
of a satellite orbiting the planet
383
911000
3000
дагуулын хөөрөх байршлуудыг
олж мэдсэн
олж мэдсэн
15:29
from a known location on the ground.
384
914000
2000
Яг эсэргээр нь,
15:31
Could you go the other way?
385
916000
2000
дагуулын байршлуудыг мэдэж байвал
15:33
Could you figure out an unknown location on the ground,
386
918000
2000
газар хүлээн авагч хаана
15:35
if you knew the location of the satellite?"
387
920000
3000
байгааг олж чадах уу?" гэх нь тэр.
15:38
And they thought about it and they said,
388
923000
2000
Тэд бодоод хэлэхдээ
15:40
"Well, I guess maybe you could. Let's run the numbers here."
389
925000
3000
"Болох л юм шиг санагдаж байна.
Хараадахъя" гэв.
Хараадахъя" гэв.
15:43
So they went back, and they thought about it.
390
928000
2000
Тэд буцаж очоод бодож эхлэв.
15:45
And they came back and said, "Actually, it'll be easier."
391
930000
2000
Эргэж ирээд даргадаа
"Санаснаас ч амархан" гэв.
"Санаснаас ч амархан" гэв.
15:47
And he said, "Oh, that's great.
392
932000
2000
Харин дарга нь өөдөөс нь
15:49
Because see, I have these new nuclear submarines
393
934000
3000
"Сайн хэрэг. Би эдгээр цөмийн
15:52
that I'm building.
394
937000
2000
шумбагч онгоцнуудыг хийж байгаа юм.
15:54
And it's really hard to figure out how to get your missile
395
939000
3000
Тэнгисийн яг хаана нь шумбагч чинь
15:57
so that it will land right on top of Moscow,
396
942000
2000
байгааг мэдэхгүй болохоор
15:59
if you don't know where the submarine is in the middle of the Pacific Ocean.
397
944000
3000
Москва дээр унах ёстой пуужинг
залахад хэцүү байгаа юм.
залахад хэцүү байгаа юм.
16:02
So we're thinking, we could throw up a bunch of satellites
398
947000
3000
Тэгэхээр минийхээр, бид
16:05
and use it to track our submarines
399
950000
3000
олон хиймэл дагуулууд хөөргөөд
16:08
and figure out their location in the middle of the ocean.
400
953000
2000
шумбагчуудынхаа байршлуудыг
олж мэдэж болох юм...
олж мэдэж болох юм...
16:10
Could you work on that problem?"
401
955000
2000
Үүн дээр ажиллах үү?" гэв.
16:12
And that's how GPS was born.
402
957000
3000
Ингэж GPS анх гарсан юм.
16:15
30 years later,
403
960000
2000
Харин 30 жилийн дараа
16:17
Ronald Reagan actually opened it up and made it an open platform
404
962000
3000
Рональд Рейгань үүнийг олонд ил болгож,
16:20
that anybody could kind of build upon
405
965000
2000
хэн хүссэн нь ашиглаж,
16:22
and anybody could come along and build new technology
406
967000
3000
хүсвэл үүн дээр суурилсан шинэ
16:25
that would create and innovate
407
970000
2000
технологиуд бүтээж,
16:27
on top of this open platform,
408
972000
2000
ер нь юу л хүссэнээ үүгээр хийх
16:29
left it open for anyone to do
409
974000
2000
боломжийг хүн бүрт
16:31
pretty much anything they wanted with it.
410
976000
2000
нээж өгсөн.
16:33
And now, I guarantee you
411
978000
2000
Энэ өрөөнд суугаа хүмүүсийн ядаж тал
16:35
certainly half of this room, if not more,
412
980000
2000
хэсэг нь халаасандаа
16:37
has a device sitting in their pocket right now
413
982000
2000
тэдгээр хиймэл дагуулуудтай яриж
16:39
that is talking to one of these satellites in outer space.
414
984000
3000
байдаг хэрэгсэл авч яваа
гэдгийг баталж байна.
гэдгийг баталж байна.
16:42
And I bet you one of you, if not more,
415
987000
3000
Та нарын дотроос
16:45
has used said device and said satellite system
416
990000
3000
ядаж нэг хүн нь
16:48
to locate a nearby coffeehouse somewhere in the last --
417
993000
3000
өчигдөр юм уу, өнгөрсөн долоо хоногт
16:51
(Laughter)
418
996000
2000
(Инээв)
16:53
in the last day or last week, right?
419
998000
3000
оролцоох цайны газрыг олохоор
16:56
(Applause)
420
1001000
3000
хиймэл дагуултай ярьсан биз дээ.
(Алга ташилт)
(Алга ташилт)
16:59
And that, I think,
421
1004000
2000
Энэ л шинийг эрэлхийлэгч оюуны
17:01
is a great case study, a great lesson
422
1006000
3000
гайхалтай, гэнэтийн, тааварлашгүй
17:04
in the power, the marvelous, kind of unplanned
423
1009000
2000
хүч чадлын сонгодог жишээ,
17:06
emergent, unpredictable power
424
1011000
3000
үлгэр дуурайл мөн.
17:09
of open innovative systems.
425
1014000
2000
Юмыг зөв эхэлсэн нөхцөлд
17:11
When you build them right, they will be led to completely new directions
426
1016000
2000
юмс бүтээгчийнхээ санаанд ч
17:13
that the creators never even dreamed of.
427
1018000
2000
ороогүй зам руу хөтөлж болно.
17:15
I mean, here you have these guys
428
1020000
2000
Тэдгээр ердөө л хувийн сонирхлоо
17:17
who basically thought they were just following this hunch,
429
1022000
2000
дагаж байсан залуус,
17:19
this little passion that had developed,
430
1024000
2000
тэдний тэр өчүүхэн эрмэлзлэл,
17:21
then they thought they were fighting the Cold War,
431
1026000
2000
тэдний Хүйтэн Дайнд л
оролцож байна гэж бодож
оролцож байна гэж бодож
17:23
and then it turns out they're just helping somebody
432
1028000
2000
байсан нь өнөөдөр хэн нэгэнд
17:25
find a soy latte.
433
1030000
2000
цай уучих газар олоход нь туслаж байна.
17:27
(Laughter)
434
1032000
2000
(Инээд)
17:29
That is how innovation happens.
435
1034000
2000
Нээлт ингэж л төрдөг юм.
17:31
Chance favors the connected mind.
436
1036000
2000
Боломж холбогдсон оюунд дэм болдог.
17:33
Thank you very much.
437
1038000
2000
Маш их баярлалаа.
17:35
(Applause)
438
1040000
3000
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Steven Johnson - WriterSteven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience.
Why you should listen
Steven Johnson is a leading light of today's interdisciplinary and collaborative approach to innovation. His writings have influenced everything from cutting-edge ideas in urban planning to the battle against 21st-century terrorism. Johnson was chosen by Prospect magazine as one of the top ten brains of the digital future, and The Wall Street Journal calls him "one of the most persuasive advocates for the role of collaboration in innovation."
Johnson's work on the history of innovation inspired the Emmy-nominated six-part series on PBS, "How We Got To Now with Steven Johnson," which aired in the fall of 2014. The book version of How We Got To Now was a finalist for the PEN/E.O. Wilson Literary Science Writing Award. His new book, Wonderland: How Play Made the Modern World, revolves around the creative power of play and delight: ideas and innovations that set into motion many momentous changes in science, technology, politics and society.
Johnson is also the author of the bestselling Where Good Ideas Come From: The Natural History of Innovation, one of his many books celebrating progress and innovation. Others include The Invention of Air and The Ghost Map. Everything Bad Is Good For You, one of the most discussed books of 2005, argued that the increasing complexity of modern media is training us to think in more complex ways. Emergence and Future Perfect explore the power of bottom-up intelligence in both nature and contemporary society.
An innovator himself, Johnson has co-created three influential sites: the pioneering online magazine FEED, the Webby-Award-winning community site, Plastic.com, and the hyperlocal media site outside.in, which was acquired by AOL in 2011.
Johnson is a regular contributor to WIRED magazine, as well as the New York Times, The Wall Street Journal and many other periodicals. He has appeared on many high-profile television programs, including "The Charlie Rose Show," "The Daily Show with Jon Stewart" and "The NewsHour with Jim Lehrer."
Steven Johnson | Speaker | TED.com