TEDxKC
Janine Shepherd: A broken body isn't a broken person
Janine Shepherd: ခန္ဒာကိုယ် ပျက်ဆီးသွားတာနဲ့ လူတစ်ယောက်ဘဝပျက်ပြီလို့ ဆိုလို့မရဘူး
Filmed:
Readability: 3
1,609,445 views
သူကားအတိုက်မခံရခင်တော့ Janine Shepherd က စကိက်စီး အိုလံပစ် ရွေတံဆိပ်ရဖို့ရည်ရွယ်ထားတဲ့သူ။ သူမရဲ့ ဘယ်လိုပြန်ကောင်းလာအောင် ကျိုးစားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ဖြစ်ရပ် လေးကိုပြောထားပါတယ်။ သူမပေးချင်တဲ့ အတွေးလေးကတော့ ခန္ဒာကိုယ်က အရေးမကြီးဘူး၊ အိပ်မက်အဟောင်းကိုပဲ ဖတ်တွယ်မနေရင် ကောင်းတဲ့အိပ်မက်သစ်တွေပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။
Janine Shepherd - Pilot
Aspiring Olympic skier Janine Shepherd was nearly killed when she was hit by a truck during a training bike ride. Paralysed and immobile for six months, she was given a grim picture for recovery. But not only did she teach herself to walk again— she learned to fly. Full bio
Aspiring Olympic skier Janine Shepherd was nearly killed when she was hit by a truck during a training bike ride. Paralysed and immobile for six months, she was given a grim picture for recovery. But not only did she teach herself to walk again— she learned to fly. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Life is about opportunities,
0
428
2997
ဘဝဆိုတာ အခွင့်အလမ်းတွေပဲ
00:19
creating them and embracing them, and for me,
1
3425
3150
အခွင့်အလမ်းတွေကို ဖန်တီးမယ် အသုံးချမယ်၊ ကျွန်မအတွက်တော့
00:22
that was the Olympic dream.
2
6575
1931
အိုလန်ပစ်မှာ ၀င်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် တဲ့အိပ်မက်ပဲဖြစ်တယ်.
00:24
That's what defined me. That was my bliss.
3
8506
3446
အဲဒီအိပ်မက် ကကျွန်မရဲ့ဘဝပဲ၊ ဘုရားကပေးတဲ့ဆုလာဒ်ပဲ
00:27
As a cross-country skier and member of the Australian ski team,
4
11952
3749
နိုင်ငံတကာဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံကိုယ်စားပြု စကိတ်စီးအားကစားသမား တစ်ဦးပါ။
00:31
headed towards the Winter Olympics,
5
15701
1645
ဆောင်းရာသီ အိုလံပစ်အတွက် ပြင်ဆင်နေတဲ့သူပါ။
00:33
I was on a training bike ride with my fellow teammates.
6
17346
4229
ကျွန်မက ကျွန်မအဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့အတူ စက်ဘီးစီးလေ့ကျင့်နေစဉ်။
00:37
As we made our way up towards
7
21575
1944
တောင်ပေါ်သို့ စီးတက်နေချိန်၊
00:39
the spectacular Blue Mountains west of Sydney,
8
23519
3150
စစ်ဒနီ ရဲ့အနောက်ဘက် တောင်တန်းပြာပြာကြီးရဲ့ မြင်ကွင်းတွေနဲ့
00:42
it was the perfect autumn day:
9
26669
2464
အရမ်းကိုပြီးပြည့်စုံတဲ့နွေဦးနေ့တစ်နေ့ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်၊
00:45
sunshine, the smell of eucalypt and a dream.
10
29133
4185
နေရောင်ခြည်၊ ယူကလစ်ပင်အနံ့ နဲ့ကျွန်မအိပ်မက်..
00:49
Life was good.
11
33318
1433
ကျွန်မဘဝက အရမ်းကိုကောင်းခဲ့ပါတယ်၊
00:50
We'd been on our bikes for around five and half hours
12
34751
2898
ကျွန်မတို့ စက်ဘီးစီးခဲ့တာ ၅ နာရီနဲ့ မိနစ်သုံးဆယ် ကြာခဲ့ပြီ။
00:53
when we got to the part of the ride that I loved,
13
37649
2394
ကျွန်မအလွန်သဘောကျတဲ့ နေရာရောက်တော့
00:55
and that was the hills, because I loved the hills.
14
40043
3037
အဲဒါကတော့ တောင်တန်းတွေပါ ကျွန်မကတောင်တန်းတွေကို ချစ်ခဲ့ပါတယ်။
00:58
And I got up off the seat of my bike, and I started
15
43080
2698
စက်ဘီးပေါ်ကဆင်းပြီး
01:01
pumping my legs, and as I sucked in the cold mountain air,
16
45778
2953
ခြေစုံချပြီး အေးစက်တဲ့တောင်ပေါ်လေကို ရှူရှိက်လိုက်တယ်။
01:04
I could feel it burning my lungs, and I looked up
17
48731
2655
ကျွန်မ အဆုတ်တဲ့အထိကိုအေးစက်သွားတယ် ပြီးတော့ကျွန်မ
01:07
to see the sun shining in my face.
18
51386
3687
ကျွန်မမျက်နှာပေါ်ကျလာတဲ့ နေရောင်ခြည်ကို ကြည့်နေမိတယ်။
01:10
And then everything went black.
19
55073
3084
အဲဒီအချိန်မှာပဲ အရာအားလုံးက မှောင်မိုက်သွားခဲ့တယ်။
01:14
Where was I? What was happening?
20
58157
2994
'ငါဘယ်ရောက်နေတာလဲ။ ဘာဖြစ်သွားတာလဲ၊'
01:17
My body was consumed by pain.
21
61151
3601
ကျွန်မ တစ်ကိုယ်လုံးက နာကျဉ်မှုတွေနဲ့ ပြည့်နက်နေခဲ့တယ်။
01:20
I'd been hit by a speeding utility truck
22
64752
2824
ငါ အရှိန်ပြင်းတဲ့ကုန်တင်ကားနဲ့ အတိုက်ခံလိုက်ရပြီ။
01:23
with only 10 minutes to go on the bike ride.
23
67576
3319
စက်ဘီးဆက်စီးဖို့ ၁၀ မိနစ်ပဲကျန်တော့တဲ့အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။
01:26
I was airlifted from the scene of the accident
24
70895
1848
အခင်းဖြစ်တဲ့ နေရာကနေ ကျွန်မကို လေယာဉ်နဲ့သယ်ဆောင်သွားတယ်။
01:28
by a rescue helicopter to a large spinal unit in Sydney.
25
72743
3608
အသက်ကယ် လေယာဉ်နဲ့ စစ်ဒနီမြို့ ကကျောရိုးအထူးကုဌာနသို့
01:32
I had extensive and life-threatening injuries.
26
76351
3052
အသက် အန္တရာယ်ဆိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေကို ကျွန်မရောက်ခဲ့ပါပြီ။
01:35
I'd broken my neck and my back in six places.
27
79403
4136
ကျွန်မ လည်ပင်းရိုး နဲ့ကျောရိုး ၆ ခု၊
01:39
I broke five ribs on my left side.
28
83539
2577
ဘယ်ဘက် နံရိုးငါးခု၊
01:42
I broke my right arm. I broke my collarbone.
29
86116
2807
ညာဘက် လက်မောင်း ၊ ကျာရိုးအာရုံကျောမကြီး လည်းထိသွားတယ်
01:44
I broke some bones in my feet.
30
88923
2246
ခြေထောက်က အရိုးတချို့ ကျိုးသွားခဲ့ပါတယ်။
01:47
My whole right side was ripped open, filled with gravel.
31
91169
3260
ကျွန်မရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ညာဘက် ကိုဖွင့်ဟထားတယ်။
01:50
My head was cut open across the front, lifted back,
32
94429
2294
ကျွန်မဦးခေါင်း ကို နဖူးကနေခွဲပြီး အနောက်ကိုစွဲလန် ပြီး
01:52
exposing the skull underneath.
33
96723
1461
အတွင်းက ဦးခေါင်းခွံကို မြင်သည်အထိ။
01:54
I had head injures. I had internal injuries.
34
98184
2363
ကျွန်မဦးခေါင်းဒဏ်ရာ ရယ် အတွင်းဒက်ရာရခဲ့တယ်။
01:56
I had massive blood loss. In fact, I lost about five liters
35
100547
2681
သွေးထွက်လွန်ပြီး...အမှန်တကယ်မှာ ကျွန်မသွေး ၅ လီတာ ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။
01:59
of blood, which is all someone my size would actually hold.
36
103228
3195
အဲဒီအရေအတွက်က ကျွန်မရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့သွေးအကုန်ပါပဲ။
02:02
By the time the helicopter arrived at Prince Henry Hospital
37
106423
2791
အသက်ကယ် လေယာဉ် စစ်ဒနီမြို့ က Prince Henry ဆေးရုံရောက်တဲ့အချိန်မှာတော့
02:05
in Sydney, my blood pressure was 40 over nothing.
38
109214
4371
ကျွန်မရဲ့ သွေးပေါင်ချိန်က ၄၀ကျော်ပဲရှိတော့တယ်။
02:09
I was having a really bad day. (Laughter)
39
113585
5403
ကျွန်မအတွက်တော်တော်ဆိုးတဲ့ နေ့တစ်နေ့ပဲ။ (ရယ်သံများ)
02:18
For over 10 days, I drifted between two dimensions.
40
122635
5097
၁၀ ရက်လောက်ထိ ကျွန်မသတိမောနေခဲ့တယ်။
02:23
I had an awareness of being in my body, but also
41
127732
3229
ကျွန်မ စိတ်ဝိဉာဉ်က ခန္ဒာကိုယ်ထဲရောက်လိုက်
02:26
being out of my body, somewhere else, watching
42
130961
2329
ခန္ဓာကိုယ်အပြင်ရာက်ပြီး
02:29
from above as if it was happening to someone else.
43
133290
1898
ကိုယ်ကို့ကို တခြားလူအနေနဲ့ ဘာဖြစ်နေလဲဆိုတာကို ကြည့်နေမိတယ်။
02:31
Why would I want to go back to a body that was so broken?
44
135188
3753
'ငါဘာဖြစ်လို့ အဲလိုကျိုးပဲ့ပျက်ဆီးနေတဲ့ ခန္ဓာကို်ယ်ဆီပြန်သွားချင်မှာလဲ'
02:34
But this voice kept calling me: "Come on, stay with me."
45
138941
5722
ဒါပေမဲ့ အသံတစ်ခုက ကျွန်မကို ပြန်ခေါ်နေတယ်။ 'ပြန်လာခဲ့ပါ.. ငါနဲ့ပဲနေပါ'
02:40
"No. It's too hard."
46
144663
2505
'ဟင့်အင်း အဲဒါအရမ်းခက်ခဲလွန်းအားကြီးတယ်'
02:43
"Come on. This is our opportunity."
47
147168
2953
'လာပါ။ ဒါကငါတို့အတွက်အခွင့်အရေးတစ်ခုပဲ'
02:46
"No. That body is broken. It can no longer serve me."
48
150121
3969
'ဟင့်အင်း။ အဲဒီခန္ဓာကိုယ်က သုံးစားလို့မရတော့ဘူး'
02:49
"Come on. Stay with me. We can do it. We can do it together."
49
154090
5504
'လာပါ။ ငါနဲ့ပဲနေပါ။ ငါတို့တွေအတူတူရှိနေရင် ပြန်ကောင်းအောင်လုပ်နိုင်မှာပါ'
02:55
I was at a crossroads.
50
159594
2283
ကျွန်မ လမ်းခွမှာရောက်နေပြီ။
02:57
I knew if I didn't return to my body, I'd have to leave this world forever.
51
161877
3868
ကျွန်မသိခဲ့တယ်..ကျွန်မသာဒီခန္ဓာကိုယ်ထည် ပြန်မဝင်ဘူးဆိုရင် ဒီလောကကြီးကနေထွက်ခွာ သွားရတော့မယ်။
03:01
It was the fight of my life.
52
165745
4158
အဲဒါက ဘဝတိုက်ပွဲ။
03:05
After 10 days, I made the decision to return to my body,
53
169903
4750
၁၀ ရက်ပြည့်တော့ ကျွန်မပြန်လာဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
03:10
and the internal bleeding stopped.
54
174653
4392
အတွင်းသွေးထွက်မှု သိပ်သွားပြီ။
03:14
The next concern was whether I would walk again,
55
179045
3116
စိုးရိမ်မှု တစ်ခုကတော့ ကျွန်မလမ်းပြန်လျှောက်နိုင်မလား ဆိုတာပဲ။
03:18
because I was paralyzed from the waist down.
56
182161
2530
ကျွန်မ ခါးအောက်ကစပြီး ခံစားမှု မရှိတော့လို့ပဲ။
03:20
They said to my parents, the neck break was a stable fracture,
57
184691
2722
ကျွန်မလည်ပင်းရိုးကတော့ ပြန်ဆက်သွားပြီလို့ သူတို့က ကျွန်မမိဘတွေကိုပြောတယ်.
03:23
but the back was completely crushed.
58
187413
1690
ဒါပေမဲ့ နောက်ကျောရိုးကတော့ ရစရာမရှိအောင်ကိုကြေမွသွားပြီတဲ့။
03:25
The vertebra at L1 was like you'd dropped a peanut,
59
189103
3947
L1 ကျောရိုးကတော့ မြေပဲကို ပြစ်ချပြီး
03:28
stepped on it, smashed it into thousands of pieces.
60
193050
3218
အစိတ်စိတ် အမွာမွာဖြစ်အောင်နင်းချေထားတာနဲ့ တူတယ်။
03:32
They'd have to operate.
61
196268
2431
အဲဒါကို သူတို့ operation လုပ်ရမှာတဲ့
03:34
They went in. They put me on a beanbag. They cut me,
62
198699
2900
သူတို့ခွဲခန်းထဲ ၀င်သွားတယ် ကျွန်မကို ဓာတ်ခွဲကုတင်ပေါ်တင်ပြီး ကျွန်မကို စခွဲပါတယ်
03:37
literally cut me in half, I have a scar
63
201599
2294
တကယ်တော့ ကျွန်မကို နှစ်ပိုင်းခွဲလိုက်တယ်...ကျွန်မ
03:39
that wraps around my entire body.
64
203893
2916
တစ်ကိုယ်လုံးမှာ ခွဲစိတ်ထားတဲ့အမာရွတ်တွနဲ့ ဖုံးအုပ်နေတယ်..
03:42
They picked as much broken bone as they could
65
206809
2610
သူတို့က ပြန်ယူနိုင်သလောက်အရိုးတွေကို ပြန်ဆက်တယ်.
03:45
that had lodged in my spinal cord.
66
209419
1762
လည်ပင်းရိုးကို ပြန်နေရာချထားနိုင်တယ်
03:47
They took out two of my broken ribs, and they rebuilt my back,
67
211181
4111
ကျိုးသွားတဲ့ ကျောရိုး ၂ခုကတော့ထုတ်ပြီး ကျွန်မကျောတစ်ခုလုံးကို ပြန်တည်ဆောက်ခဲ့တယ်
03:51
L1, they rebuilt it, they took out another broken rib,
68
215292
2834
L1 ကျောရိုးကို ပြန်ဆောက်နိုင်ခဲ့တယ်။ ကျိုးနေတဲ့ ကျောရိုးနောက်တခုကို ထုတ်ပစ်ပြန်တယ်..
03:54
they fused T12, L1 and L2 together.
69
218126
3220
ကျောရိုးဆစ် (၁၂) နဲ့ ခါးကျောရိုးဆစ် နံပတ်(၁)နဲ့ (၂) ပေါင်းသုံးခုကို....ပြန်ဆက်ပေးခဲ့တယ်
03:57
Then they stitched me up. They took an entire hour to stitch me up.
70
221346
3032
ကျွန်မကို ပြန်ချုပ်ပါတယ်။ ကျွန်မ ခန္တာကိုယ်တခုလုံးကို ပြီးအောင်ချုပ်ဖို့ တစ်နာရီကြာခဲ့တယ်.
04:00
I woke up in intensive care, and the doctors were really excited
71
224378
3007
ကျွန်မ အထူးကုသဆောင်မှာ သတိပြန်ရလာခဲ့ပါတယ်။ ဆရာဝန်တွေက အရမ်းကို စိတ်လှုပ်ရှား ပြီးဝမ်းသာခဲ့တယ်။
04:03
that the operation had been a success because at that stage
72
227385
3024
အဲဒီ ခွဲစိတ်မှု အောင်မြင်သွားပြီ
04:06
I had a little bit of movement in one of my big toes,
73
230409
3085
ကျွန်မ ခြေမနည်းနည်းလေး လှုပ်လာတယ်။
04:09
and I thought, "Great, because I'm going to the Olympics!"
74
233494
3341
အဲဒီချိန်မှာ ကျွန်မအတွေးကတော့ 'ကောင်းလိုက်တာ.. ငါ အိုလံပစ် ပွဲသွားရတော့မယ်'
04:12
(Laughter)
75
236835
1886
(ရယ်သံ)
04:14
I had no idea. That's the sort of thing
76
238721
2273
ကျွန်မအမြဲယုံကြည်ခဲ့တာက အဲလို ဖြစ်ရက်မျိုး
04:16
that happens to someone else, not me, surely.
77
240994
3087
ဆိုတာ တခြားလူတွေမှာပဲဖြစ်တတ်တာ.. ငါ့အတွက်မဟုတ်တာ သေချာတယ်..
04:19
But then the doctor came over to me, and she said,
78
244081
2110
ဒါပေမဲ့ အဲဒီအချိန်မှာပဲ ဆရာဝန်မ ကျွန်မဆီရောက်လာပြီး
04:22
"Janine, the operation was a success, and we've picked
79
246191
3426
"Jannie, ခွဲစိတ်မှုကတော့ အောင်မြင်သွားပြီး၊ ကျွန်မတို့ တတ်နိုင်သလောက်
04:25
as much bone out of your spinal cord as we could,
80
249617
3352
လည်ပင်းရိုး နဲ့အရိုးတွေကို တတ်နိုင်သလောက်ပြန်ဆက်နိုင်ခဲ့တယ်။
04:28
but the damage is permanent.
81
252969
1104
ဒါပေမဲ့ ထိခိုက်မှုဒဏ်ကတော့ တသက်လုံးပါသွားမှာပဲ
04:29
The central nervous system nerves, there is no cure.
82
254073
3317
အာရုံကျောမကြီးက တော့ကုသလို့မရဘူး။
04:33
You're what we call a partial paraplegic, and you'll have
83
257390
3050
ကိုယ်တစ်ပိုင်း သေတဲ့လူအဖြစ်နဲ့ အတူ
04:36
all of the injuries that go along with that.
84
260440
2992
ဒီနာကျင်မှုတွေကို ခံစားရမှာ။
04:39
You have no feeling from the waist down, and at most,
85
263432
3208
ရှင့်မှာ ခါးအောက်ကစပြီး ခံစားမှုမရှိဘူး။
04:42
you might get 10- or 20-percent return.
86
266640
3021
အများဆုံး ၁၀ ကနေ ၂၀ ရာနှုန်းလောက်ပဲ ပြန်ကောင်းနိုင်တာ
04:45
You'll have internal injuries for the rest of your life.
87
269661
3121
အတွင်းနာကျင်မှုတွေက တော့တစ်ဘဝလုံးခံစားသွားရမှာ။
04:48
You'll have to use a catheter for the rest of your life.
88
272782
2418
ဆီးပိုက်နဲ့ အမြဲနေ နေရမှာ
04:51
And if you walk again, it will be with calipers and a walking frame."
89
275200
5502
လမ်းလျောက်နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင်လဲ ဂျိုင်းထောက် နဲ့ဖြစ်မှာ
04:56
And then she said, "Janine,
90
280702
1611
ပြီးတော့ဆက်ပြောပါသေးတယ်။ 'Janine..
04:58
you'll have to rethink everything you do in your life,
91
282313
2103
နင့်ဘဝ ကိုနင်ပြန်စဉ်းစားရတော့မယ် ဘယ်လုပ်မလဲဆိုတာ
05:00
because you're never going to be able to do the things you did before."
92
284416
4760
အရင်တုန်းကလုပ်ခဲ့တာတွေ ဘယ်လိုမှပြန်လုပ်လို့ရမှာမဟုတ်တော့ဘူး'
05:05
I tried to grasp what she was saying.
93
289176
2713
သူမ ပြောတာတွေကို ကျွန်မသေသေချာချာ နားထောင်တယ်။
05:07
I was an athlete. That's all I knew. That's all I'd done.
94
291889
2462
ကျွန်မက အားကစားသမားလေ။ ကျွန်မဘဝမှာ အဲဒါပဲသိတယ်...အဲဒါပဲလုပ်ခဲ့တယ်။
05:10
If I couldn't do that, then what could I do?
95
294351
3248
အားကစားတာမလုပ်နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် ကျွန်မဘာလုပ်ရမှာလဲ၊
05:13
And the question I asked myself is, if I couldn't do that,
96
297599
3870
ကျွန်မကို ကျွန်မပြန်မေးတဲ့မေးခွန်းကတော့ ငါအားကစားမလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူးဆိုရင်
05:17
then who was I?
97
301469
1851
ငါဘယ်ဖြစ်ခဲ့မှာလဲ၊
05:23
They moved me from intensive care to acute spinal.
98
307735
3320
ကျွန်မကို အထူးကုစောင်ကနေ အရိုးအထူးကုစောင်ကို ပို့ခဲ့ပါတယ်။
05:26
I was lying on a thin, hard spinal bed.
99
311055
2419
ကျွန်မ ပါးလွှာတဲ့ကုတင် ပေါ်လဲနေတယ်။
05:29
I had no movement in my legs. I had tight stockings on
100
313474
2543
ကျွန်မခြေထောက်တွေလုပ်ရှားမှုလုံးဝ မရှိဘူး။ ကျွန်မကို တင်းနေအောင်စီးထားတယ်
05:31
to protect from blood clots.
101
316017
1914
သွေးခဲတွေကို ကာကွယ်ဖို့။
05:33
I had one arm in plaster, one arm tied down by drips.
102
317931
3125
လက်တစ်ဖက်ကတော့ ပတ်တီးစီးထားတယ် နောက်တစ်ဘက်ကတော့ သွေးသွင်းနေတယ်။
05:36
I had a neck brace and sandbags on either side of my head
103
321056
2757
လည်ပင်းမှာ လည်ပတ်နဲ့ ခေါင်းနှစ်ဘက်ကိုထိန်ထားတဲ့ ခေါင်းအုံးနဲ့
05:39
and I saw my world through a mirror
104
323813
1929
ကျွန်မရဲ့ ကမ္ဘာကို
05:41
that was suspended above my head.
105
325742
3358
ကျွန်မခေါင်းပေါ်မှာ ချိတ်ဆွဲထားတဲ့မှန်ကနေမြင်ခဲ့တယ်။
05:45
I shared the ward with five other people,
106
329100
3477
ကျွန်မက လူနာ ၅ ဦးနဲ့ တစ်ခန်းထဲ မှာနေရတယ်။
05:48
and the amazing thing is that because we were all lying
107
332577
2255
အရမ်းကို အံသြစရာကောင်းတာက အားလုံးက လဲနေကြတယ်လေ။
05:50
paralyzed in a spinal ward, we didn't know what each other looked like.
108
334832
5071
ခန္ဒာကိုယ်မလုှပ်နိုင်ကြဘူး။ ကျွန်မတို့ တယောက်ကိုတယောက် မမြင်နိုင်ဘူး
05:55
How amazing is that? How often in life
109
339903
3137
ဘယ်လောက်ကောင်းတဲ့ခံစားချက်လဲ။ ဘဝမှာ ဘယ်နှစ်ခါများ
05:58
do you get to make friendships, judgment-free,
110
343040
4714
မမြင်ရပဲ ၊ ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ
06:03
purely based on spirit?
111
347754
2734
လုံးဝ စိတ်ခံစားမှုကနေ ခင်မြင်လာကြလဲ။
06:06
And there were no superficial conversations
112
350488
2511
အပေါ်ရံ စကားတွေလဲမရှိဘူး
06:08
as we shared our innermost thoughts, our fears,
113
352999
3328
ကျွန်မတို့က ကျွန်မတို့ရဲ့ ရင်တွင်းခံစားမှုတွေ စိုးရိမ်မှုတွေ
06:12
and our hopes for life after the spinal ward.
114
356327
4658
ဒီဆေးရုံကထွက်ပြီး ဘဝ မျော်လင့်မှုတွေ
06:16
I remember one night, one of the nurses came in,
115
360985
2717
ကျွန်မ သတိရသေးတယ်။ တစ်ညတော့ 'Jonathan' ဆိုတဲ့ သူနာပြုဆရာတစ်ယောက်ဝင်လာတယ်။
06:19
Jonathan, with a whole lot of plastic straws.
116
363702
4190
ပိုက်တွေအများကြီးပါလာတယ်။
06:23
He put a pile on top of each of us, and he said,
117
367892
2669
ကျွန်မတို့ပေါ်ကို တစ်ပွေ့ဆီချပေးပြီး။ သူပြောတယ်..
06:26
"Start threading them together."
118
370561
2752
'အဲဒီပိုက်တွေကို အတန်းလိုက်ဖြစ်အောင် အတူတူဆက်ကြမယ်။'
06:29
Well, there wasn't much else to do in the spinal ward, so we did.
119
373313
3301
ကောင်းပြီလေ.. အဲဒီဆေးရုံမှာ တခြားဘာမှလုပ်စရာမှမရှိတာ..ကျွန်မတို့ ပိုက်တွေကိုဆက်ကြတာပေါ့
06:32
And when we'd finished, he went around silently
120
376614
3641
ကျွန်မတို့ ဆက်ပြီးသွားတော့ သူကဖြည်းညင်းစွာလာပြီး
06:36
and he joined all of the straws up
121
380255
2485
အားလုံးဆက်ထားတဲ့ အပိုင်းတွေကို သူက
06:38
till it looped around the whole ward, and then he said,
122
382740
3573
တစ်ခန်းလုံးပြည့်သွားအောင်ဆက်ပေးတယ်။ ပြီးတော့သူကပြောပါတယ်..
06:42
"Okay, everybody, hold on to your straws."
123
386313
3932
'ကောင်းပြီး။ အားလုံးပဲ ကိုယ့်ဆက်ထားတဲ့ ပိုက်တွေကိုကိုင်ထား။'
06:46
And we did. And he said, "Right. Now we're all connected."
124
390245
6975
ကျွန်မတို့ကလိုက်လုပ်တယ်.. သူဆက်ပြောပါတယ်။ 'အခု အချိန်မှာ ငါတို့တွေအကုန်လုံးက စည်းလုံးနေတယ်။'
06:53
And as we held on, and we breathed as one,
125
397220
5460
အဲတာကို ကိုင်ပြီး ကျွန်မတို့ အတူတူအသက်ရှူခဲ့တယ်။
06:58
we knew we weren't on this journey alone.
126
402680
4353
ဒီခရီးလမ်းကို ငါတစ်ယောက်တည်းလျောက်နေတာမဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ကျွန်မတို့ သိခဲ့တယ်။
07:02
And even lying paralyzed in the spinal ward,
127
407033
4504
ဆေးရုံထဲမှာ အသေလဲနေရင်းနဲ့တောင်
07:07
there were moments of incredible depth and richness,
128
411537
3222
အရမ်းကို တန်ဖိုးရှိပြီး နက်နဲ တဲ့အချိန်ကာလ
07:10
of authenticity and connection
129
414759
3252
စစ်မှန်သော ရင်းနီးမှု
07:13
that I had never experienced before.
130
418011
4344
ကျွန်မဘယ်တုန်းကမှ မရခဲ့ဘူးသော
07:18
And each of us knew that when we left the spinal ward
131
422355
4481
ဒီဆေးရုံကနေထွက်သွားပြီးရင်
07:22
we would never be the same.
132
426836
4819
ဘာလိုမှ အရင်လိုပြန်မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ကျွန်မတို့ သိတယ်.
07:27
After six months, it was time to go home.
133
431655
4162
၆ လပြည့်သွားတော့ အိမ်ပြန်ရမယ့်အချိန်ရောက်လာပြီ
07:31
I remember Dad pushing me outside in my wheelchair,
134
435817
3466
ကျွန်မအဖေက ကျွန်မကို wheelchair ပါ်တင်ပြီးအပြန်ဖက်ကို တွန်းသွားတာကို ကျွန်မ မှတ်မိသေးတယ်
07:35
wrapped in a plaster body cast,
135
439283
2861
တစ်ကိုယ်လုံးကို ပတ်တီးစည်းထားတယ်
07:38
and feeling the sun on my face for the first time.
136
442144
2971
ကျွန်မ မျက်နှာပေါ်ကိုနေရောင်ကျလာတဲ့ ပထမဆုံး ခံစားချက်ကိုပြန်ရခဲ့တယ်
07:41
I soaked it up and I thought,
137
445115
1938
ကျွန်မ အဲဒါကိုခံစားနေရင်း တွေးမိတယ်
07:42
how could I ever have taken this for granted?
138
447053
3874
ကျွန်မဘာဖြစ်လို့များ ဒါတွေကို "ငါအမြဲပိုင်ဆိုင်ရမယ်လို့ ခံယူခဲ့ဘူးလဲလို့"
07:46
I felt so incredibly grateful for my life.
139
450927
4277
ကျွန်မဘဝကို ကျွန်မကျေနပ်သွားတယ်
07:51
But before I left the hospital, the head nurse
140
455204
1995
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဆေးရုံက အထွက် သူနာပြုတစ်ယောက် ကပြောတယ်
07:53
had said to me, "Janine, I want you to be ready,
141
457199
2219
"Janine ကျွန်မ ရှင့်ကိုအဆင်သင့်ဖြစ်စေချင်တယ်
07:55
because when you get home, something's going to happen."
142
459418
2735
ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ရှင်အိမ်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ တစ်ခုခုဖြစ်လိမ့်မယ်"
07:58
And I said, "What?" And she said,
143
462153
1892
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မက "ဘာလဲ" လို့မေးတော့။ သူကပြောတယ်
07:59
"You're going to get depressed."
144
464045
2106
"ရှင်စိတ်ဓာတ်ကျလိမ့်မယ်"
08:02
And I said, "Not me, not Janine the Machine,"
145
466151
2715
ကျွန်မ မကျစေရဘူး.. Jannie ဆိုတာ စက်လိုပဲ မာကြောတယ်
08:04
which was my nickname.
146
468866
2180
ကျွန်မကို အဲလိုခေါ်ကြတယ်
08:06
She said, "You are, because, see, it happens to everyone.
147
471046
2866
သူမက ပြန်ပြောတယ်... "ရှင့် စိတ်ဓာတ်ကျမှာ အဲဒါလူတိုင်းဖြစ်တယ်"
08:09
In the spinal ward, that's normal.
148
473912
2747
ဒီဆေးရုံထဲ မှာတော့ ရှင့်ကိုယ်ကိုရှင် ပုံမှန်ပဲလို့ခံစားရတယ်
08:12
You're in a wheelchair. That's normal.
149
476659
1313
ရှင် wheelchair ပေါ်ထိုင်နေရတာလဲ ပုံမှန်ပဲ
08:13
But you're going to get home and realize
150
477972
2170
ဒါပေမဲ့ ရှင်အိမ်ရောက်သွားတဲ့ အချိန်မှာ ရှင်သိလာလိမ့်မယ်
08:16
how different life is."
151
480142
2096
ဘဝက ဘယ်လောက်ကွာခြားသွားလဲဆိုတာကို။
08:18
And I got home and something happened.
152
482238
3833
ဒီလိုနဲ့ ကျွန်မ အိမ်ရောက်သွားတယ်။ အဲဒီချိန်မှာ တခုခုမှားနေတယ်။
08:24
I realized Sister Sam was right.
153
488641
3019
ကျွန်မသိလိုက်တယ် Sam ဆိုတဲ့သူနာပြု ပြောတာမှန်တယ်။
08:27
I did get depressed.
154
491660
2894
ကျွန်မ စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့တယ်။
08:30
I was in my wheelchair. I had no feeling from the waist down,
155
494554
3371
ကျွန်မက ထိုင်ခံပေါ်မှာထိုင်နေတယ်။ ခါးနောက်ပိုင်းကစပြီး ကျွန်မခံစားချက်မရှိဘူး
08:33
attached to a catheter bottle. I couldn't walk.
156
497925
3569
ဆီးအိတ်ကိုဆွဲထားတယ်။ ကျွန်မလမ်းလျောက်နိုင်ဘူး။
08:37
I'd lost so much weight in the hospital
157
501494
2133
ကျွန်မဆေးရုံမှာ နေတုန်း အများကြီးပိန်သွားတယ်။
08:39
I now weighed about 80 pounds.
158
503627
3762
ကျွန်မ ကိုယ်အလေးချိန် ပေါင် ၈၀ ပဲရှိတော့ွဒါ။
08:43
And I wanted to give up.
159
507389
2521
ကျွန်မ အရှုံးပးချင်ခဲ့တယ်။
08:45
All I wanted to do was put my running shoes on and run out the door.
160
509910
3430
ကျွန်မလုပ်ချင်တာ တခုက ကျွန်မဖိနပ်ဆီးပြီး အပြင်ဘက်ကိုပြေးချင်းတယ်။
08:49
I wanted my old life back. I wanted my body back.
161
513340
3387
ကျွန်မရဲ့ အရင်လိုဘဝကို ပြန်လိုချင်တယ်။ ကျွန်မရဲ့ အရင်ခန္ဒာကိုယ်ကို ပြန်လိုချင်တယ်။
08:52
And I can remember Mom sitting on the end of my bed,
162
516727
2520
ကျွန်မ အမေက ကုတင်ရင်းမှာထိုင်ပြီး
08:55
and saying, "I wonder if life will ever be good again."
163
519247
3893
ပြောတယ် "ဘဝက အရင်အတိုင်းပြန်ကောင်းလာနိုင်မလားဆိုတာကို ငါတွေးမိတယ်"
08:59
And I thought, "How could it? Because I've lost everything
164
523140
4296
ကျွန်မကတွေးတယ် "ဘယ်လိုမှ ပြန်မကောင်းနိုင်ဘူး၊ ငါ တန်ဖိုးထားခဲ့တာတွေ
09:03
that I valued, everything that I'd worked towards.
165
527436
4200
ငါလုပ်ခဲ့တာတွေ အကုန်လုံး
09:07
Gone."
166
531636
2877
ဆုံးရှုံးသွားပြီ"
09:10
And the question I asked was, "Why me? Why me?"
167
534513
5024
ကျွန်မ မေးခဲ့တယ်... "ဘာဖြစ်လို့ ငါ့ကြမှ ဖြစ်ရတာလဲ "
09:15
And then I remembered my friends
168
539537
3899
အဲဒီချိန်မှာပဲ ကျွန်မသူငယ်ချင်းကို ကျွန်မ သတိရသွားတယ်
09:19
that were still in the spinal ward,
169
543436
2403
ဆေးရုံမှာကျန်နေတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေပေါ့
09:21
particularly Maria.
170
545839
1644
အဓိက ကတော့ Maria
09:23
Maria was in a car accident, and she woke up
171
547483
2110
Maria က သူမရဲ့ ၁၆ နှစ်ပြည့်တဲ့ မွေးနဲ့မှာပဲ
09:25
on her 16th birthday to the news that she was a complete quadriplegic,
172
549593
4847
ကားတိုက်မှုဖြစ်ပြီး ကိုယ်တစ်ပိုင်းသေသွားဒါ။
09:30
had no movement from the neck down,
173
554440
2293
လည်ပင်းက စပြီးလုပ်ရှားမှုမရှိဘူး။
09:32
had damage to her vocal chords, and she couldn't talk.
174
556733
3689
ပြီးတော့ လည်ပြွန်ကို ထိခိုက်ပြီး စကားပြောလို့မရဘူး
09:36
They told me, "We're going to move you next to her
175
560422
2274
သူတို့တွေက ကျွန်မကိုပြောတယ် "ငါတို့ နင်ကိုသူ့နားမှာ ထားမယ်။
09:38
because we think it will be good for her."
176
562696
2295
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူ့အတွကကောင်းမယ်ထင်လို့"
09:40
I was worried. I didn't know how I'd react
177
564991
3330
ကျွန်မ စိတ်ပူခဲ့တယ်။ သူမနဲ့ ဘယ်လိုဆက်ဆံရမှာလဲ
09:44
to being next to her.
178
568321
1949
သူမရဲ့ ဘေးမှာနေပြီး
09:46
I knew it would be challenging, but it was actually a blessing,
179
570270
3924
ခက်ခဲ မယ်လို့ ကျွန်မထင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါတာက ကျွန်မအတွက် ကံကောင်းခြင်းပဲ
09:50
because Maria always smiled.
180
574194
5242
ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ Maria ကအမြဲ ပြုံးနေတာပဲ။
09:55
She was always happy, and even when she began to talk again,
181
579436
4422
သူမက အမြဲပျော်ရွှင်နေတယ်။ သူမ စကားပြန်ပြောတဲ့အချိန်မှာတောင်
09:59
albeit difficult to understand, she never complained, not once.
182
583858
6077
သူမ ပြောတာတွေ သိပ်နားမလည်ပေမဲ့ သူမဘယ်တုန်းကမှ မငြင်းခဲ့ဘူး။
10:05
And I wondered how had she ever found that level of acceptance.
183
589935
5823
သူမဘာလို့များ ဒီလိုအခြေအနေကို လက်ခံနိုင်သလဲ ဆိုတာကို ကျွန်မနားမလည်ခဲ့ဘူး
10:11
And I realized that this wasn't just my life.
184
595758
4719
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မတစ်ယောက်တည်းဒီလိုခံစားရတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို သတိပြန်ရသွားတယ်။
10:16
It was life itself. I realized that this wasn't just my pain.
185
600477
4305
ဘဝဆိုတာ ဒါပါပဲ။ ဒီဒုက္ခတွေ ဆိုတာငါတစ်ယောက်တည်း ခံစားရတာမဟုတ်ဘူး။
10:20
It was everybody's pain. And then I knew, just like before,
186
604782
5143
လူတိုင်းခံစားရတယ်။ ဘဝမှာ ရွေးချယ်မှုရှိတယ်ဆိုတာကို ကျွန်မသိတယ်။
10:25
that I had a choice. I could keep fighting this
187
609925
4332
ကျွန်မမှာ ရွေးချယ်ခွင့်ရှိတယ်။ ကျွန်မ ဆက်ပြီးကြိုးစားမယ်
10:30
or I could let go and accept not only my body
188
614257
5021
ကျွန်မ ရဲ့ခန္ဒာကိုယ် နဲ့
10:35
but the circumstances of my life.
189
619278
3383
ကျွန်မဘဝ ရဲ့အခြေအနေကို လက်ခံမယ်။
10:38
And then I stopped asking, "Why me?"
190
622661
3815
ပြီတော့ "ဘာဖြစ်လို့ ငါ့ကြမှဖြစ်ရတာလဲ" လို့မမေးတော့ဘူး။
10:42
And I started to ask, "Why not me?"
191
626476
2953
"ဘာဖြစ်လို့ ငါမဖြစ်နိုင်ရမှာလဲ" လို့ပဲမေးတော့တယ်။
10:45
And then I thought to myself, maybe being at rock bottom
192
629429
4127
ကျွန်မတွေးမိတယ် ဒီလိုလုံးဝအောက်ဆုံး ရောက်နေတဲ့ အချိန်က
10:49
is actually the perfect place to start.
193
633556
6891
တစ်ခုခု ကိုပြန်စဖို့ အကောင်းဆုံးအချိန်ဖြစ်တယ်။
10:56
I had never before thought of myself as a creative person.
194
640447
3992
ကျွန်မကို ကျွန်မတီထွင် ဆန်းသစ်မှုကိုဖန်တီးတတ်တဲ့လူလို့ မထင်ခဲ့ဘူး။
11:00
I was an athlete. My body was a machine.
195
644439
3664
ကျွန်မက အားကစားသမား။ ကျွန်မ ခန္ဒာကိုယ်က ကျွန်မအတွက်စက်ပဲ။
11:04
But now I was about to embark on the most creative project
196
648103
4691
ဒါပေမဲ့အခုတော့ ကျွန်မကတီထွင် ဆန်းသစ်ရမဲ့ အလုပ်တစ်ခုကိုလုပ်ရတော့မယ်။
11:08
that any of us could ever do:
197
652794
1935
အဲဒါကတော့ ကျွန်တို့အကုန်လုံးလုပ်နိုင်တဲ့ အလုပ်ဖြစ်တဲ့
11:10
that of rebuilding a life.
198
654729
2720
ဘဝကို ပြန်လည်တည်စောက်ခြင်းပဲ ဖြစ်တယ်။
11:13
And even though I had absolutely no idea
199
657449
2559
ဘာလုပ်ရမလဲ ဆိုတာကိုကျွန်မလုံးဝမသိခဲ့ဘူး
11:15
what I was going to do, in that uncertainty
200
660008
2855
ဒီလိုမရေရာတဲ့ ဘဝမှာ ကျွန်မဘာလုပ်ရမှာလဲ
11:18
came a sense of freedom.
201
662863
2444
လွတ်လပ်မှုခံစားချက်ရလာတယ်။
11:21
I was no longer tied to a set path.
202
665307
2754
ကျွန်မက ဘယ်လမ်းလျောက်ရမယ်ဆိုတာလဲ မရှိဘူး
11:23
I was free to explore life's infinite possibilities.
203
668061
6122
ဒီလိုဖြစ်အဆုံးမရှိဘာမဆို ဖြစ်နိုင်တဲ့ဘဝကို ကျွန်မလေ့လာခွင့်ရခဲ့တယ်။
11:30
And that realization was about to change my life.
204
674183
6220
အဲဒီအသိက ကျွန်မဘဝကိုပြောင်းခဲ့ပါတယ်။
11:36
Sitting at home in my wheelchair and my plaster body cast,
205
680403
4804
ကျွန်မ wheelchair ပေါ်မှာထိုင်နေရင်း - တစ်ကိုယ်လုံးက ပတ်တီးတွေနဲ့
11:41
an airplane flew overhead, and I looked up,
206
685207
3889
လေယာဉ်ပျံ တစ်စင်းပျံသန်းသွားတယ်။ ကျွန်မမော့ကြည့်လိုက်တယ်..
11:44
and I thought to myself, "That's it!
207
689096
2907
"အဲဒါပဲ" ဆိုပြီးကျွန်မတွေးမိလိုက်တယ်။
11:47
If I can't walk, then I might as well fly."
208
692003
4363
"ငါလမ်းလျောက်နိုင်ဘူးဆိုတော့ ငါပျံလို့တော့ရသေးတာပဲ"
11:52
I said, "Mom, I'm going to learn how to fly."
209
696366
2636
ကျွန်မအမေကို ကျွန်မပြောလိုက်တယ် "အမေ၊ ကျွန်မလေယာဉ်မောင်းသင်မယ်။"
11:54
She said, "That's nice, dear." (Laughter)
210
699002
4140
"အဲဒါ ကောင်းတယ်" လို့ သူမပြန်ပြောခဲ့တယ်။ (ရယ်သံ)
11:59
I said, "Pass me the yellow pages."
211
703142
1931
"ကျွန်မကို လမ်းညွှန်စာအုပ်ပေး" ဆိုပြီးပြောတယ်။
12:00
She passed me the phone book, I rang up the flying school,
212
705073
2342
သူမက ကျွန်မကိုလမ်းပေးတယ်၊ ကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းသင်တဲ့ကျောင်းကို ဖုန်းဆက်တယ်။
12:03
I made a booking, said I'd like to make a booking to come out for a flight.
213
707415
2962
"ကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းသင်ဖို့ စရင်းသွင်းချင်တယ်လို့ပြောတယ်။"
12:06
They said, "You know, when do you want to come out?"
214
710377
2631
"ဘယ်အချိန်လောက်လာချင်လဲ " လို့ သူကမေးတယ်။
12:08
I said, "Well, I have to get a friend to drive me out
215
713008
1853
"ကောင်းပြီလေ။ ကျွန်မက ကျွန်မသူငယ်ချင်း မောင်းပို့ပေးမှရမှာ
12:10
because I can't drive. Sort of can't walk either.
216
714861
3309
ကျွန်မ ကားမောင်းလို့မရဘူး ၊ တကယ်တော့ လမ်းတောင်လျောက်လို့မရဘူး
12:14
Is that a problem?"
217
718170
990
အဲဒါ အဆင်ပြေမလားမသိဘူး"
12:15
I made a booking, and weeks later my friend Chris
218
719160
2097
ကျွန်မ စာရင်းသွင်းခဲ့တယ်။ နောက်တစ်ပတ် ကျတော့ ကျွန်မသူငယ်ချင်း Chris
12:17
and my mom drove me out to the airport,
219
721257
1777
နဲ့ ကျွန်မအမေနဲ့ ကျွန်မကို လေယာဉ်ကွင်းလိုက်ပို့ခဲ့တယ်။
12:18
all 80 pounds of me covered in a plaster body cast
220
723034
2693
ဒီပေါင် ၈၀ ပဲလေးတဲ့ ပတ်တီးနဲ့ပတ်ထားတဲ့
12:21
in a baggy pair of overalls. (Laughter)
221
725727
3036
ခန္ဒာကိုယ် (ရယ်သံ)
12:24
I can tell you, I did not look like the ideal candidate
222
728763
2798
ကျွန်မက လေယာဉ်မောင်းလိုင်စင် ရဖို့သင်ယူမဲ့
12:27
to get a pilot's license. (Laughter)
223
731561
2790
လေယာဉ်မောင်းသင်တန်းသားတစ်ဦး ဖြစ်တင့်တဲ့ပုံမပေါ်ဘူးဆိုတာ ကျွန်မသိပါတယ်။
12:30
I'm holding on to the counter because I can't stand.
224
734351
2366
ကျွန်မကမရပ်နိုင်လို့ ကောင်တာစားပွဲကို ကိုင်ထားတယ်။
12:32
I said, "Hi, I'm here for a flying lesson."
225
736717
1814
"ကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းသင်တန်းတက်ဖို့ပါ" လို့ကျွန်မပြောတယ်။
12:34
And they took one look and ran out the back to draw short straws.
226
738531
3266
သူတို့က ကျွန်မကိုကြည့်ပြီး အနောက်ဖက်သို့ ပြေးဝင်သွားတယ်။
12:37
"You get her.""No, no, you take her."
227
741797
3918
"နင်သူ့ကိုယူ" "မဟုတ်ဘူး နင်သူ့ကိုယူ"
12:41
Finally this guy comes out. He goes,
228
745715
1330
နောက်ဆုံးမှာတော့ လူကြီးတစ်ယောက်ထွက်လားပြီး။
12:42
"Hi, I'm Andrew, and I'm going to take you flying."
229
747045
1783
"မင်္ဂလာပါ ကျွန်တော် Andrew ပါ။ ကျွန်တော် လေယာဉ်မောင်းသင်ပေးမဲ့သူပါ။"
12:44
I go, "Great." And so they drive me down,
230
748828
1628
"ကောင်းလိုက်တာ" ဆိုပြီး ကျွန်မကပြောလိုက်တယ်။ သူတို့ကျွန်မကို ခေါ်သွားတယ်
12:46
they get me out on the tarmac,
231
750456
1328
လေယာဉ်ပြေးလမ်းပေါ် ရောက်သွားတယ်။
12:47
and there was this red, white and blue airplane.
232
751784
1758
အဲဒီမှာ အနီရောင်၊ အဖြူရောင်၊ အပြာရောင် လေယာဉ်တွေရှိတယ်။
12:49
It was beautiful. They lifted me into the cockpit.
233
753542
3334
အရမ်းလှတယ်။ သူတို့ကျွန်မကို လေယာဉ်မောင်းခန်းထဲ တင်ပေးတယ်။
12:52
They had to slide me up on the wing, put me in the cockpit.
234
756876
2598
လေယာဉ်တောင်ပံ ကလေမတင်ပြီး စက်ခန်းထဲသို့ ခေါ်သွားတယ်။
12:55
They sat me down. There are buttons and dials everywhere.
235
759474
2273
ကျွန်မကို ထိုင်ခို်င်းတယ်။ အဲဒီမှာတော့ ခလုပ်တွေ နံပါတ်အများကြီးပဲ
12:57
I'm going, "Wow, how do you ever know what all these buttons and dials do?"
236
761747
3533
"အဲဒီလောက်များတဲ့ ခလုပ်တွေ နံပါတ်တွေ အကုန်လုံးကို ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ " လို့ကျွန်မတွေးမိတယ်။
13:01
Andrew the instructor got in the front, started the airplane up.
237
765280
2543
ဆရာ Andrew ကရှေ့ကနေ လေယာဉ်စက်ကို စနိုးပါတယ်။
13:03
He said, "Would you like to have a go at taxiing?"
238
767823
2062
သူပြောတယ် "ပြေးလမ်းပေါ် ပြေးတာကို စသင်မယ်"
13:05
That's when you use your feet to control the rudder pedals
239
769885
2201
အဲဒါကတော့ ခြေထောက်ကို ခြေနင်းပေါ်တင်ပြီး
13:07
to control the airplane on the ground.
240
772086
2025
လေယာဉ်ကို မြေကြီးပေါ်မှာ ထိန်းရတယ်။
13:10
I said, "No, I can't use my legs."
241
774111
2347
"မရဘူး။ ကျွန်မခြေထောက်တွေကိုအသုံးပြုလို့ မရဘူး" လို့ကျွန်မပြောတယ်
13:12
He went, "Oh."
242
776458
1212
"အော်" လို့ သူပြောတယ်။
13:13
I said, "But I can use my hands," and he said, "Okay."
243
777670
2807
"ဒါပေမဲ့ ကျွန်ကလက်တွေကိုတော့ အသုံးပြုလို့ရတယ်" လို့ပြောတော့ သူက "ကောင်းပြီလေ"
13:16
So he got over to the runway, and he applied the power.
244
780477
3029
အဲဒါနဲ့ ပြေးလမ်းပြေကို အရှိန်တင်ပြီးတော့
13:19
And as we took off down the runway,
245
783506
2809
စမောင်းပါတယ်။
13:22
and the wheels lifted up off the tarmac, and we became airborne,
246
786315
4010
ပြီးတော့ စက်ခေါင်းထဲကို ဘီးတွေတင်ပြီး လေယာဉ်စတက်ပါတယ်။
13:26
I had the most incredible sense of freedom.
247
790325
5031
ကျွန်မ မခံစားဖူးတဲ့ လွတ်လတ်မှုကို ခံစားလိုက်ရတယ်။
13:31
And Andrew said to me,
248
795356
2466
Andres ကပြောတယ်။
13:33
as we got over the training area,
249
797822
2581
ကျွန်မတို့ လေယာဉ်မောင်းသင်တဲ့ နေရာကနေ
13:36
"You see that mountain over there?"
250
800403
2476
"အဲဒီတောင်တန်းတွေကို မြင်လား"
13:38
And I said, "Yeah."
251
802879
1533
"မြင်တယ်"လို့ကျွန်မ ပြန်ပြောတယ်
13:40
And he said, "Well, you take the controls, and you fly towards that mountain."
252
804412
4756
"ဒါဆို နင်ထိန်းပြီးအဲဒီတောင်တန်းတွေ ဆီမောင်းမယ်" လို့သူပြောတယ်
13:45
And as I looked up, I realized
253
809168
2482
ကျွန်မ ကြည့်လိုက်တဲ့ အချိန်မှာ ကျွန်မမှတ်မိသွားတယ်
13:47
that he was pointing towards the Blue Mountains
254
811650
3223
သူပြောတဲ့ တောင်တန်းပြာဆိုတာက
13:50
where the journey had begun.
255
814873
2980
ကျွန်မ ဘဝပြန်စခဲ့တဲ့နေရာပဲ။
13:53
And I took the controls, and I was flying.
256
817853
4585
ကျွန်မ လေယာဉ်ကို ထိန်းပြီး၊ ကျွန်မ စပြီးပျံသန်းခဲ့တယ်။
13:58
And I was a long, long way from that spinal ward,
257
822438
3053
ကျွန်မက ဆေးရုံကနေ တော်တော်ဝေးသွားပြီ
14:01
and I knew right then that I was going to be a pilot.
258
825491
4142
အဲဒီအချိန်က စပြီးကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းသမား တစ်ယောက်ဖြစ်မယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်တယ်
14:05
Didn't know how on Earth I'd ever pass a medical.
259
829633
3870
ကျွန်မ လက်မှတ်ရဖို့ ဆေးစစ်ချက်အောင်ဖို့ဆိုတာ ဘယ်လိုမှမဖြစ်နိုင်တဲ့အခြေအနေပါ။
14:09
But I'd worry about that later, because right now I had a dream.
260
833503
3059
ဒါပေမဲ့ အဲဒါကို နောက်မှပဲပူတော့မယ်...အခုတော့ကျွန်မ မှာအိပ်မက်ရှိသွားပြီ။
14:12
So I went home, I got a training diary out, and I had a plan.
261
836562
4224
ကျွန်မ အိမ်ပြန်လာတယ်၊ ကျွန်မနေ့စဉ်မှတ်တန်း စာအုပ်ကို ယူပြီး၊ ကျွန်မအစီအစဉ် တစ်ခုဆွဲတယ်။
14:16
And I practiced my walking as much as I could,
262
840786
2830
ကျွန်မ လမး်လျောက်နိုင်အောင် တတ်နိုင်သလောက် ကြိုးစားမယ်
14:19
and I went from the point of two people holding me up
263
843616
3134
ကျွန်ကို လူနှစ်ယောက်တွဲရတဲ့ အခြေအနေကနေစ ပြီး
14:22
to one person holding me up
264
846750
2875
လူတစ်ယောက်ပဲ တွဲရတဲ့ အခြေအနေ
14:25
to the point where I could walk around the furniture
265
849625
1902
ပြီး ထိုင်ခုံတွေ စားပွဲတွေကို ကိုင်ပြီသွားနိုင်တဲ့ အခြေအနေ
14:27
as long as it wasn't too far apart.
266
851527
2733
ကိုင်စရာ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုနဲ့ သိပ်မဝေးဘူးဆိုရင်ပေါ့
14:30
And then I made great progression to the point
267
854260
2192
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မ နံရံကို ကိုင်ပြီး လျောက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ
14:32
where I could walk around the house, holding onto the walls,
268
856452
2232
ထိရောက်လာခဲ့တယ်။
14:34
like this, and Mom said she was forever following me,
269
858684
3590
ဒီလိုပေါ့။ အမေက ပြောတယ် သူမကျွန်နောက်ကနေ အမြဲလိုက်ပြီး
14:38
wiping off my fingerprints. (Laughter)
270
862274
3653
နံရံပေါ်က ကျွန်မလက်ရာတွေကို လိုက်သုပ်ရတယ်။ (ရယ်သံ)
14:41
But at least she always knew where I was.
271
865927
4679
ဒါပေမဲ့လဲ အနည်းဆုံးတော့ ကျွန်မဘယ်တွေသွားခဲ့သလဲ ဆိုတာ သူသိရတာပေါ့
14:46
So while the doctors continued to operate
272
870606
2386
ကျွန်မကို ဆရာဝန်တွေက ဆက်ပြီးခွဲစိတ်ကုသတယ်
14:48
and put my body back together again,
273
872992
2037
ကျွန်မ ခန္ဒာကိုယ်ကို အရင်အတိုင်းပြန်ဖြစ်အောင်။
14:50
I went on with my theory study, and then eventually,
274
875029
3655
ကျွန်မ စာစစ်စာမေးပွဲကို အောင်ခဲ့တယ်။
14:54
and amazingly, I passed my pilot's medical,
275
878684
3435
အံသြ စရာကောင်းတာက ကျွန်မ ဆေးစစ်ချက်လဲအောင်ခဲ့တယ်။
14:58
and that was my green light to fly.
276
882119
2532
ကျွန်မ ပျံသန်းဖို့ မီးစိမ်း ဖြစ်သွားပြီ။
15:00
And I spent every moment I could out at that flying school,
277
884651
2664
ကျွန်မ အချိန်တိုင်း ကျောင်းမှာပဲ
15:03
way out of my comfort zone,
278
887315
1538
ကျွန်မ အတွက်သာယာတယ််ဆိုတဲ့ နေရာရဲ့အဝေးကြီးမှာ။
15:04
all these young guys that wanted to be Qantas pilots,
279
888853
2402
လေယာဉ်မောင်ဖြစ်ချင်နေတဲ့ လူငယ်တွေနဲ့ အတူ။
15:07
you know, and little old hop-along me in first my plaster cast,
280
891255
3487
ကျွန်မရဲ့ အရင်တုန်းက ဟိုင်ကိုင် ဒီကိုင်ပြီးလမ်းလျောက်နေတဲ့၊
15:10
and then my steel brace, my baggy overalls,
281
894742
2701
တစ်ကိုယ်လုံးမှာလဲ ပတ်တီးတွေနဲ့၊
15:13
my bag of medication and catheters and my limp,
282
897443
3566
ဆေးထုပ်ကြီးတွေနဲ့၊ ဆီးပိုက်တွေနဲ့
15:16
and they used to look at me and think,
283
901009
1261
သူတို့က ကျွန်မကို ကြည့်ပြီးစဉ်းစား မိခဲ့မှာပဲ
15:18
"Oh, who is she kidding? She's never going to be able to do this."
284
902270
3371
"အို။ အဲဒါဘယ်သူလဲ လာနောက်နေတယ်။ သူကလား လေယာဉ်မောင်းသင်မှာ မဖြစ်နို်င်ပါဘူး"
15:21
And sometimes I thought that too.
285
905641
1903
ကျွန်မလဲ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ တခါတလေ တွေးမိခဲ့ပါတယ်။
15:23
But that didn't matter, because now there was something inside that burned
286
907544
4500
အဲဒါကအရေးမကြီးဘူး။ ကျွန်မရဲ့ ဖြစ်ချင်မှုက
15:27
that far outweighed my injuries.
287
912044
4387
အဲဒီအလေးချိန်မမီတဲ့၊ တစ်ကိုယ်လုံး ဒဏ်ရာတွေဖြစ်နေတဲ့ ကျွန်မကို
15:32
And little goals kept me going along the way,
288
916431
1965
ဖြစ်ချင်မှုဆိုတဲ့ စိတ်ကလေးကနေ တွန်းအားပေးခဲ့တယ်။
15:34
and eventually I got my private pilot's license,
289
918396
3726
တဖြည်းဖြည်း နဲ့ ကျွန်မကိုယ်ပိုင်လေယာဉ် မောင်းလိုင်စင်ရခဲ့တယ်။
15:38
and then I learned to navigate, and I flew my friends around Australia.
290
922122
5230
ပြီးတော့ ကျွန်မ ဆက်လေ့လာတယ်။ ကျွန်မသူငယ်ချင်းနဲ့ အတူ အော်စတေးလစ်ယား ကို ပတ်မောင်းတယ်။
15:43
And then I learned to fly an airplane with two engines
291
927352
2828
ပြီးတော့ စက်နှစ်လုံးပါတဲ့ လေယာဉ်ကိုမောင်းနိုင်ခဲ့တယ်။
15:46
and I got my twin engine rating.
292
930180
2566
စက်နှစ်လုံးပါတဲ့ လေယာဉ်မောင်း လိုင်စင်ရခဲ့တယ်။
15:48
And then I learned to fly in bad weather as well as fine weather
293
932746
2945
ပြီးတော့ကျွန်မ ဆိုးရွားတဲ့ရာသီဥတုမှာမောင်းနိုင်အောင်လေ့ကျင့်ခဲ့တယ်
15:51
and got my instrument rating.
294
935691
2465
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မလေယာဉ်မောင်းသင်ပေးနိုင်တဲ့ လက်မှတ်ရခဲ့တယ်။
15:54
And then I got my commercial pilot's license.
295
938156
3104
ကျွန်မ လေယာဉ်လိုင်းတွေမှာ မောင်းနိုင်တဲ့ လိုင်စင်ရခဲ့တယ်။
15:57
And then I got my instructor rating.
296
941260
2723
ကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းသင် ဆရာလက်မှတ်ရခဲ့တယ်။
15:59
And then I found myself back at that same school
297
943983
3199
ပြီတော့ ကျွန်မအဲဒီကျာင်းကို ပြန်ရောက်ခဲ့တယ်...
16:03
where I'd gone for that very first flight,
298
947182
2248
ကျွန်မ လေယာဉ်မောင်းစသင်ခဲ့တဲ့ကျောင်း
16:05
teaching other people how to fly,
299
949430
3146
လေယာဉ်မောင်းသူ ဆရာအနေနဲ့ပေါ့၊
16:08
just under 18 months after I'd left the spinal ward.
300
952576
4142
အဲဒါတွေအကုန်လုံးက ကျွန်မဆေးရုံကနေထွက်ပြီး ၁၈အကြာမှာဖြစ်သွားဒါ။
16:12
(Applause)
301
956718
11554
(လက်ခုပ် သံများ)
16:24
And then I thought, "Why stop there?
302
968272
2151
ပြီးကျွန်မ အကြံရခဲ့တယ်.. "ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီမှာပဲ ရပ်နေမှာလဲ"
16:26
Why not learn to fly upside down?"
303
970423
3271
ငါအပေါ်အောက်မောင်းနိုင်အောင် လေ့လာမယ်
16:29
And I did, and I learned to fly upside down
304
973694
2654
ကျွန်မ သင်ယူခဲ့ပါတယ်။ အပေါ်အောက်မောင်းနည်း
16:32
and became an aerobatics flying instructor.
305
976348
4058
လေယာဉ်အလှပြ မောင်းသင်ဆရာ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
16:36
And Mom and Dad? Never been up.
306
980406
6183
အမေ နဲ့ အဖေ လား.. ဘယ်တော့မှ လိုက်မဆီးဘူးဖူး။
16:42
But then I knew for certain that although my body might be limited,
307
986589
5715
အဲဒီအချိန်မှာပဲ ကျွန်မသိခဲ့တယ် ခန္ဒာကိုယ်ပဲ တားလို့ရမယ်
16:48
it was my spirit that was unstoppable.
308
992304
5162
ကျွန်မရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကိုတော့ ဘယ်လိုမှ ရပ်ထားလို့မရဘူး။
16:53
The philosopher Lao Tzu once said,
309
997466
3381
Lao Tzu ဆိုတဲ့အတွေးအခေါ် ပညာရှင်က ပြောခဲ့တယ်
16:56
"When you let go of what you are,
310
1000847
2919
" နင်အခုဖြစ်နေတဲ့ ဘဝကို လက်လွတ်လိုက်တဲ့အခါ
16:59
you become what you might be."
311
1003766
3431
နင်ဖြစ်သင့်တဲ့ဘဝ ဖြစ်လာမယ်"
17:03
I now know that it wasn't until I let go of who I thought I was
312
1007197
4905
ကျွန်မအခုတော့ သိသွားပြီး ကျွန်မဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဘဝကို ကျွန်မလက်မလွတ်လိုက်ဘူးဆိုရင်
17:08
that I was able to create a completely new life.
313
1012102
4201
ကျွန်မ ဘဝအသစ်ကို ဘယ်လိုမှ ဖန်တီးနိုင်ခဲ့မှာမဟုတ်ဘူး။
17:12
It wasn't until I let go of the life I thought I should have
314
1016303
4637
ကျွန်မ ဖြစ်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ ဘဝကို လက်မလွတ်လိုက်မချင်းပေါ့
17:16
that I was able to embrace the life that was waiting for me.
315
1020940
4784
ကျွန်မ အမြဲတမ်းတောင့်တနေတဲ့ ဘဝကို ကျွန်မရလိုက်မှာမဟုတ်ဘူး။
17:21
I now know that my real strength
316
1025724
3221
တကယ့် အင်အားဆိုတာဘာလဲဆိုတာ ကျွန်မသိသွားပြီ။
17:24
never came from my body,
317
1028945
3217
ခန္ဒာကိုယ်က လာတာမဟုတ်ဘူး။
17:28
and although my physical capabilities have changed dramatically,
318
1032162
5007
ကျွန်မရဲ့ ခွန်အားတွေ လုံးဝပြောင်းလဲသွားပေမဲ့လဲ
17:33
who I am is unchanged.
319
1037169
3783
ကျွန်မ ဘာလဲဆိုတာကို မပြောင်းလဲနိုင်ပါဘူး။
17:36
The pilot light inside of me was still a light,
320
1040952
4339
လေယာဉ်မောင်း ဆိုတဲ့အလင်းရောင်လေးကတော့ အမြဲလင်းနေမှာပဲ
17:41
just as it is in each and every one of us.
321
1045291
4697
ကျွန်မတို့ အားလုံးလိုပါပဲ
17:45
I know that I'm not my body,
322
1049988
3223
ခန္ဒာကိုယ်ဆို တာကျွန်မ မဟုတ်ဘူး။
17:49
and I also know that you're not yours.
323
1053211
3448
ရှင့်တို့ ခန္ဒာကိုယ်ဆိုတာလဲ ရှင့်တို့မဟုတ်ဘူး
17:52
And then it no longer matters what you look like,
324
1056659
4276
အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ရှင်တို့ဘယ်လိုပုံလဲ၊ ဘယ်လိုရုပ်လဲ
17:56
where you come from, or what you do for a living.
325
1060935
4318
ဘယ်ကလာတာလဲ၊ ဘာနဲ့ အလုပ်လုပ်လဲ ဆိုတာလုံးဝမအရေးမကြီးဘူး
18:01
All that matters is that we continue to fan the flame of humanity
326
1065253
5447
ဘာကအရေးကြီးတာလဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့တတွေ လူသားချင်းစာနာမှု
18:06
by living our lives as the ultimate creative expression
327
1070700
4052
ကျွန်မတို့ ဘဝကို ကျွန်မတို့ကဘာလဲဆိုတဲ့ အကောင်းဆုံးဖန်တီးမှုရဲ့ သင်္ကေံာသ အဖြစ်
18:10
of who we really are,
328
1074752
3766
...
18:14
because we are all connected
329
1078518
2806
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့ အကုန်လုံး ဆက်သွယ်နေတယ်။
18:17
by millions and millions of straws,
330
1081324
4147
သန်းနဲ့ ချီတဲ့ ပိုက်တွေနဲ့
18:21
and it's time to join those up
331
1085471
2921
အဲဒီအပိုင်းအစကို ဆက်ဖို့အချိန်ရောက်လာပြီ
18:24
and to hang on.
332
1088392
1807
...
18:26
And if we are to move towards our collective bliss,
333
1090199
4364
ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒီလိုစုစည်းထားတဲ့ အင်အားတွေကို
18:30
it's time we shed our focus on the physical
334
1094563
2723
ခန္ဒာကိုယ်အလှအပကို ဂရုမစိုက်တော့ဘဲ
18:33
and instead embrace the virtues of the heart.
335
1097286
3835
စိတ်နှလုံး ရဲ့အလှအပကိုပဲ အရေးပေး ရမယ့်အချိန်ရောက်လာပြီ။
18:37
So raise your straws if you'll join me.
336
1101121
4079
ကျွန်မနဲ့ အတူတူပါ၀င်မယ်ဆိုရင် ရှင်တို့ရဲ့ ပိုက်တွေကို လေထဲမြောက်ပေးပါ။
18:41
Thank you. (Applause)
337
1105200
6279
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ (လက်ခုပ်သံ)
18:47
Thank you.
338
1111479
4970
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
ABOUT THE SPEAKER
Janine Shepherd - PilotAspiring Olympic skier Janine Shepherd was nearly killed when she was hit by a truck during a training bike ride. Paralysed and immobile for six months, she was given a grim picture for recovery. But not only did she teach herself to walk again— she learned to fly.
Why you should listen
Janine Shepherd is a “walking paraplegic.” Defying her disability, she has become a commercial pilot and aerobatics instructor, motivational speaker, best-selling author, and mother of three. A champion cross-country skier in training for the Calgary Olympics, Janine’s life changed forever when she was hit by a truck during a bicycle ride in the Blue Mountains of Australia. Doctors did not expect her to survive.
After six months in hospital—nearly all of it on her back—Janine focused intently on healing both her broken body and crushed morale. A turning point in her recovery came when a small plane flying overhead gave her the most improbable idea. “That’s it!” she exclaimed from her wheelchair. “If I can’t walk, I’ll fly.”
Still encased in a full body cast, Janine had to be lifted into an aircraft for her introductory flight lesson. But within a year she had defied the odds and earned her private pilot’s license. Her talent and skill as a pilot earned Janine a commercial pilot license and ultimately, her flying instructor’s rating. Then she decided to learn to fly upside down, and finally, to teach acrobatic flight to other pilots.
Janine is an ambassador for Spinal Cure Australia and Red Bull Wings For Life, and is committed to helping find a cure for spinal cord injury in the near future. She was awarded the Order of Australia, the nation’s highest honor. She is a contributor to Deepak Chopra’s workshops, and has been featured on 60 Minutes and This Is Your Life.
In the meantime, she seeks to inspire those coping with physical disability and life challenges. Janine is the author of six books, including the newly released memoir Defiant: A Broken Body Is Not a Broken Person. She regularly delivers inspirational keynotes to audiences of thousands in countries around the world.
Janine Shepherd | Speaker | TED.com