TED2015
Greg Gage: How to control someone else's arm with your brain
Greg Gage: အခြားတစ်ယောက်ရဲ့ လက်မောင်းကို သင့်ဦးနှောက်ကနေ ထိန်းချုပ်ပုံ
Filmed:
Readability: 3.3
9,669,307 views
Greg Gage ဟာ ဦးနှောက်ဆိုငိရာ သိပ္ပံပညာကို အားလုံးနားလည်စေရေးအတွက် အထူးတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေပါတယ်။ ဒီပျော်ရွှင်စရာကောင်းပြီး ကြက်သီးထစရာဆန်ဆန် ဟောပြောချက်ထဲက သရုပ်ပြကွက်ထဲမှာ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောပညာရှင် TED ရဲ့ ဝါရင့်ဝိုင်းတော်သားကြီးဟာ အဖွဲ့ဝင်ပရိတ်သတ်တစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်သဘောအရှိကို ထုတ်ယူဖို့အတွက်ကို ရိုးစင်းပြီး စျေးမကြီးတဲ့ DIY အစိတ်အပိုင်း တစ်စုံကို သုံးပါတယ်။
ဒါဟာ အပျင်းပြေ ကစားတဲ့ လှည့်ကွက် တစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်ကို အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ယုံကြည်ဖို့ဆိုတာကတော့ ကြည့်ကြည့်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။
Greg Gage - Neuroscientist
TED Fellow Greg Gage helps kids investigate the neuroscience in their own backyards. Full bio
TED Fellow Greg Gage helps kids investigate the neuroscience in their own backyards. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
The brain is an amazing and complex organ.
0
2318
2952
ဦးနှောက်ဟာ အံ့ဩစရာကောင်းပြီး
ရှုပ်ထွေးလှတဲ့အင်္ဂါပါ။
ရှုပ်ထွေးလှတဲ့အင်္ဂါပါ။
00:17
And while many people
are fascinated by the brain,
are fascinated by the brain,
1
5627
2441
တော်တော်များများက
ဦးနှောက်ကို သိပ်စိတ်ဝင်စားပေမဲ့
ဦးနှောက်ကို သိပ်စိတ်ဝင်စားပေမဲ့
00:20
they can't really tell you that much
2
8093
1742
တကယ်တော့ ဦးနှောက်အလုပ်လုပ်ပုံ
00:21
about the properties
about how the brain works
about how the brain works
3
9865
2237
ဂုဏ်သတ္တိအကြောင်းကို သိပ်မပြောနိုင်ပါဘူး။
00:24
because we don't teach
neuroscience in schools.
neuroscience in schools.
4
12142
2313
အာရုံကြောဆေးသိပ္ပံကို
ကျောင်းတွေမှာ မသင်လို့ပါ။
ကျောင်းတွေမှာ မသင်လို့ပါ။
00:26
And one of the reasons
why is that the equipment
why is that the equipment
5
14455
2443
အကြောင်းတစ်ခုက ဒီကိရိယာဟာ
00:28
is so complex and so expensive
6
16898
2659
ရှုပ်ထွေးလွန်းပြီး၊ စျေးကြီးလွန်းတာကြောင့်
00:31
that it's really only done at major
universities and large institutions.
universities and large institutions.
7
19557
4146
အဓိကတက္ကသိုလ်တွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းကြီး
တွေမှာပဲလုပ်ကြတာကြောင့်ပါ
တွေမှာပဲလုပ်ကြတာကြောင့်ပါ
00:35
And so in order to be able
to access the brain,
to access the brain,
8
23703
2239
ဒါကြောင့် ဦးနှောက်ဆီကိုရောက်နိူင်ဖို့
00:37
you really need to dedicate your life
9
25942
1825
ခင်ဗျားဟာ ဘွဲ့ရကျောင်းသားအဖြစ်
00:39
and spend six and a half years
as a graduate student
as a graduate student
10
27767
2480
၆နှစ်ခွဲလောက်အကုန်ခံကာ ရည်စူးဖို့လိုပါတယ်။
00:42
just to become a neuroscientist
to get access to these tools.
to get access to these tools.
11
30247
2955
ဒီကိရိယာတွေသုံးခွင့်ရတဲ့ အာရုံကြော
ဆေးပညာရှင်ဖြစ်လာဖို့ပါ။
ဆေးပညာရှင်ဖြစ်လာဖို့ပါ။
00:45
And that's a shame
because one out of five of us,
because one out of five of us,
12
33202
2337
ဝမ်းနည်းစရာက ကျွန်တော်တို့
၅ ယောက်မှာ ၁ ယောက်ဟာ
၅ ယောက်မှာ ၁ ယောက်ဟာ
00:47
that's 20 percent of the entire world,
will have a neurological disorder.
will have a neurological disorder.
13
35539
3826
တစ်ကမ္ဘာလုံးရဲ့ ၂၀% ဟာ အာရုံကြော
ကစဉ့်ကလျား ရောဂါရကြတော့မှာလေ။
ကစဉ့်ကလျား ရောဂါရကြတော့မှာလေ။
00:51
And there are zero cures
for these diseases.
for these diseases.
14
39365
3431
ဒီရောဂါတွေအတွက်ကုထုံးက နတ္ထိပဲ။
00:54
And so it seems that
what we should be doing
what we should be doing
15
42796
2219
ဒီတော့ ဖြစ်ပုံရတာက ကျွန်တော်တို့တွေ
00:57
is reaching back earlier
in the eduction process
in the eduction process
16
45015
2417
ပညာရေးလုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့
အစောပိုင်းကို ပြန်သွားသင့်ပြီး
အစောပိုင်းကို ပြန်သွားသင့်ပြီး
00:59
and teaching students about neuroscience
so that in the future,
so that in the future,
17
47432
4577
ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောပညာကို
ကျောင်းသားတွေကို သင်သင့်တာပေါ့။
ကျောင်းသားတွေကို သင်သင့်တာပေါ့။
01:04
they may be thinking about possibly
becoming a brain scientist.
becoming a brain scientist.
18
52009
3952
ဒါမှ နောင် ဦးနှောက်ပညာရှင်ဖြစ်ဖို့
အလားအလာ စဉ်းစားလို့ရမှာလေ။
အလားအလာ စဉ်းစားလို့ရမှာလေ။
01:08
When I was a graduate student,
my lab mate Tim Marzullo and myself,
my lab mate Tim Marzullo and myself,
19
56064
3694
ဘွဲ့ရကျောင်းသားတုန်းက ကျွန်တော်နဲ့
လက်တွေ့ခန်းဖော် Tim Marzullo တို့
လက်တွေ့ခန်းဖော် Tim Marzullo တို့
01:11
decided that what if we took
this complex equipment that we have
this complex equipment that we have
20
59758
3881
ဦးနှောက်ကိုလေ့လာဖို့ ကိုယ့်မှာရှိတဲ့
ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ကိရိယာကိုယူပြီး
ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ကိရိယာကိုယူပြီး
01:15
for studying the brain and made it simple
enough and affordable enough
enough and affordable enough
21
63639
3399
ကိုယ်သိတဲ့လူတိုင်း ဝယ်နိုင်ဖို့ ရိုးရိုးလေး
လုပ်လိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
လုပ်လိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
01:19
that anyone that you know, an amateur
or a high school student,
or a high school student,
22
67038
3316
ဝါသနာရှင် (သို့) အထက်တန်းကျောင်းသား
၁ ယောက်လေ့လာနိုင်ပြီး
၁ ယောက်လေ့လာနိုင်ပြီး
01:22
could learn and actually participate
in the discovery of neuroscience.
in the discovery of neuroscience.
23
70354
3482
အာရုံကြောသိပ္ပံရှာဖွေမှုကို
တကယ် ပါဝင်လို့ရအောင်ပေါ့။
တကယ် ပါဝင်လို့ရအောင်ပေါ့။
01:25
And so we did just that.
24
73836
1737
ဒီလိုနဲ့ ဒါကိုပဲလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
01:27
A few years ago, we started
a company called Backyard Brains
a company called Backyard Brains
25
75573
2893
နှစ်အနည်းငယ်က Backyard Brains
ဆိုတဲ့ကုမ္ပဏီကို စခဲ့ပြီး
ဆိုတဲ့ကုမ္ပဏီကို စခဲ့ပြီး
01:30
and we make DIY neuroscience equipment
and I brought some here tonight,
and I brought some here tonight,
26
78466
4405
အာရုံကြောသိပ္ပံ ကိုယ်တိုင်လုပ်
ပစ္စည်းတွေဖန်တီးခဲ့တယ်၊ တစ်ချို့ ဒီည
ပစ္စည်းတွေဖန်တီးခဲ့တယ်၊ တစ်ချို့ ဒီည
01:34
and I want to do some demonstrations.
27
82871
2506
ဒီမှာယူလာပြီး သရုပ်ပြတာတွေ လုပ်ချင်ပါတယ်၊
01:37
You guys want to see some?
28
85377
1434
ကြည့်ချင်ကြတယ်မို့လားဗျာ။
01:38
So I need a volunteer.
29
86811
2963
ဒီတော့ လုပ်အားပေးတစ်ယောက် လိုတယ်ဗျာ၊
01:41
So right before -- what is your name?
(Applause)
(Applause)
30
89774
2253
ဟော ရှေ့တည့်တည့်မှာ နာမည်ကဘယ်သူတုန်း။
01:44
Sam Kelly: Sam.
31
92027
1043
S K :Sam ပါရှင်။
01:45
Greg Gage: All right, Sam, I'm going
to record from your brain.
to record from your brain.
32
93070
3025
G G: ကောင်းပြီ Sam ၊ မင်းဦးနှောက်
ကနေ ဖမ်းယူတော့မှာနော်။
ကနေ ဖမ်းယူတော့မှာနော်။
01:48
Have you had this before?
33
96095
1754
အရင်က ဒါမျိုးလုပ်ဖူးလား။
01:49
SK: No.
34
97849
1101
SK ဟင့်အင်း။
01:50
GG: I need you to stick out
your arm for science,
your arm for science,
35
98950
2314
GG စမ်းသပ်ချက်အတွက်
လက်ကို ဆန့်ထားဖို့လိုတယ်၊
လက်ကို ဆန့်ထားဖို့လိုတယ်၊
01:53
roll up your sleeve a bit,
36
101264
1569
အကျင်္ီလက်ကို နည်းနည်းလိပ်တင်လိုက်၊
01:54
So what I'm going to do,
I'm putting electrodes on your arm,
I'm putting electrodes on your arm,
37
102833
2880
ဒီတော့ လုပ်မှာက မင်းလက်မောင်းပေါ်
လျှပ်ခေါင်းတွေ တပ်မယ်။
လျှပ်ခေါင်းတွေ တပ်မယ်။
01:57
and you're probably wondering,
38
105713
1489
မင်းအံ့ဩချင် အံ့ဩနေမှာပေါ့၊
01:59
I just said I'm going to record from your
brain, what am I doing with your arm?
brain, what am I doing with your arm?
39
107202
3739
ဦးနှောက်ကနေ ဖမ်းယူတော့မယ်လို့
ပြောခဲ့တယ်၊ လက်မောင်းနဲ့ ဘာလုပ်မှာပါလိမ့်။
ပြောခဲ့တယ်၊ လက်မောင်းနဲ့ ဘာလုပ်မှာပါလိမ့်။
02:02
Well, you have about 80 billion neurons
inside your brain right now.
inside your brain right now.
40
110941
3234
ကောင်းပြီ၊ အခု မင်းဦးနှောက်ထဲမှာ
နူရွန်း ၈၀ဘီလီယံရှိတယ်။
နူရွန်း ၈၀ဘီလီယံရှိတယ်။
02:06
They're sending electrical messages
back and forth, and chemical messages.
back and forth, and chemical messages.
41
114175
3488
သူတို့တွေဟာ ရှေ့နောက် လျှပ်စစ်သတင်းတွေ၊
ဓာတုသတင်းတွေပို့နေတယ်။
ဓာတုသတင်းတွေပို့နေတယ်။
02:09
But some of your neurons
right here in your motor cortex
right here in your motor cortex
42
117663
2673
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်အပြင်လွှာက
ဟောဒီနားက နူရွန်းတစ်ချို့က
ဟောဒီနားက နူရွန်းတစ်ချို့က
02:12
are going to send messages down
when you move your arm like this.
when you move your arm like this.
43
120336
3095
လက်ကို ဒီလိုလှုပ်တဲ့အခါ သတင်းကို
အောက်ဘက်ပို့ပေးတယ်။
အောက်ဘက်ပို့ပေးတယ်။
02:15
They're going to go down
across your corpus callosum,
across your corpus callosum,
44
123431
2484
ဒါတေွဟာ corpus callosum ကိုဖြတ်ပြီး
02:17
down onto your spinal cord
to your lower motor neuron
to your lower motor neuron
45
125915
2534
အာရုံကြောထိဆင်းတယ်၊
အောက်ပိုင်း မော်တာနူရွန်းကနေ
အောက်ပိုင်း မော်တာနူရွန်းကနေ
02:20
out to your muscles here,
46
128449
1269
ဟောဒီကြွက်သားတွေ အထိပေါ့။
02:21
and that electrical discharge
is going to be picked up
is going to be picked up
47
129718
2609
အဲဒီလျှပ်ထွက်မှုကို ဟောဒီလျှပ်ခေါင်းတွေနဲ့
02:24
by these electrodes right here
48
132327
1534
ဖမ်းမှာဖြစ်ပြီး
02:25
and we're going to be able to listen
49
133861
1722
မင်းဦးနှောက်က ဘာလုပ်တော့မယ်ဆိုတာ
02:27
to exactly what your brain
is going to be doing.
is going to be doing.
50
135583
2252
တိတိကျကျ ကြားနိုင်ကြတော့မှာပါ။
02:29
So I'm going to turn this on for a second.
51
137835
2000
ဒါကြောင့် ဒါကိုခဏလေး
ဖွင့်လိုက်မယ်နော်။
ဖွင့်လိုက်မယ်နော်။
02:31
Have you ever heard
what your brain sounds like?
what your brain sounds like?
52
139835
2296
မင်းဦးနှောက်က ဒီလို
အသံထွက်တာမျိုးကြားဖူးလား။
အသံထွက်တာမျိုးကြားဖူးလား။
02:34
SK: No.
53
142131
1000
SK ဟင့်အင်း၊
02:35
GG: Let's try it out.
So go ahead and squeeze your hand.
So go ahead and squeeze your hand.
54
143166
2734
GG စမ်းကြည့်ကြစို့၊ ဒီတော့
ရှေ့တိုးပြီးး လက်ကိုညှစ်လိုက်၊
ရှေ့တိုးပြီးး လက်ကိုညှစ်လိုက်၊
02:37
(Rumbling)
55
145900
1072
(လိမ့်ဆင်းသံ)
02:38
So what you're listening to,
56
146972
1876
ဒီတော့ မင်းဘာကြားနေရလဲ၊
02:40
so this is your motor units
happening right here.
happening right here.
57
148848
3263
ဟောဒါက ဖြစ်ပျက်နေတဲ့
မင်းရဲ့ မော်တာယူနစ်တွေလေ။
မင်းရဲ့ မော်တာယူနစ်တွေလေ။
02:44
Let's take a look at it as well.
58
152111
2081
ဒါကိုလည်းကြည့်ရအောင်လေ။
02:46
So I'm going to stand over here,
59
154192
2769
ဒီတော့ ဟိုမှာသွားရပ်နေလိုက်မယ်၊
02:49
and I'm going to open up our app here.
60
157009
2143
ဒီက တိုရဲ့ app ကိုဖွင့်ရအောင်လေ၊
02:52
So now I want you to squeeze.
61
160028
1699
ဒီတော့ အခု မင်းကို
ညှစ်စေချင်တယ်။
ညှစ်စေချင်တယ်။
02:53
(Rumbling)
62
161727
1000
(လိမ့်ဆင်းသံ)
02:54
So right here, these are the motor units
that are happening
that are happening
63
162816
2858
ဒီတော့ ဟောဒီမှာ အာရုံကြောကနေ
ဟောဒီကြွက်သားအထိ
ဟောဒီကြွက်သားအထိ
02:57
from her spinal cord
out to her muscle right here,
out to her muscle right here,
64
165674
2459
ဖြစ်ပျက်နေကြတဲ့ သူမရဲ့ မော်တာယူနစ်တွေပါ။
03:00
and as she's doing it,
65
168133
1222
သူမဒါကိုလုပ်နေခိုက်မှာ
03:01
you're seeing the electrical activity
that's happening here.
that's happening here.
66
169355
2834
ဟောဒီမှာဖြစ်ပျက်နေတဲ့ လျှပ်စစ်
လှုပ်ရှားမှုကို မြင်တွေ့ရမှာပါ။
လှုပ်ရှားမှုကို မြင်တွေ့ရမှာပါ။
03:04
You can even click here
and try to see one of them.
and try to see one of them.
67
172189
2441
ဒါကိုနှိပ်ပြီးတော့ အဲဒီထဲက
တစ်ခုကို စမ်းကြည့်နိုင်ပါတယ်။
တစ်ခုကို စမ်းကြည့်နိုင်ပါတယ်။
03:06
So keep doing it really hard.
68
174630
1471
ခပ်ပြင်းပြင်းလေး
ဆက်လုပ်နေလိုက်ပါ။
ဆက်လုပ်နေလိုက်ပါ။
03:08
So now we've paused
69
176101
1070
ဒီတော့ အခု ခဏရပ်ထားတာက
03:09
on one motor action potential that's
happening right now inside of your brain.
happening right now inside of your brain.
70
177171
4280
ဦးနှောက်ထဲမှာဖြစ်နေတ့ဲ့မော်တာ
လှုပ်ရှားမှု အလားအလာတစ်ခုပါ။
လှုပ်ရှားမှု အလားအလာတစ်ခုပါ။
03:13
Do you guys want to see some more?
71
181451
1776
နောက်ထပ်ကြည့်ချင်ကြသေးလား။
03:15
(Applause)
72
183227
1583
(လက်ခုပ်သံများ)
03:16
That's interesting,
but let's get it better.
but let's get it better.
73
184810
2119
စိတ်ဝင်စားစရာပဲ၊ ဒါကို
ပိုကောင်းအောင် လုပ်ရအောင်။
ပိုကောင်းအောင် လုပ်ရအောင်။
03:18
I need one more volunteer.
74
186954
1324
နောက်ထပ်လုပ်အားပေး
တစ်ယောက်လိုပါတယ်။
တစ်ယောက်လိုပါတယ်။
03:21
What is your name, sir?
75
189857
1630
နာမည်ဘယ်သူလဲကွ။
03:24
Miguel Goncalves: Miguel.
76
192000
1207
Miguel Goncalves: Miguel ပါ။
03:25
GG: Miguel, all right.
77
193269
1131
GG: Miguel ဟုတ်ပါပြီ။
03:26
You're going to stand right here.
78
194400
1576
မင်းက ဒီမှာရပ်နေရမှာနော်။
03:27
So when you're moving your arm like this,
79
195976
1992
မင်းလက်မောင်းကို ဒီလိုလှုပ်နေတုန်းမှာ
03:29
your brain is sending a signal
down to your muscles right here.
down to your muscles right here.
80
197968
3115
ဦးနှောက်ကအချက်ပြတစ်ခုကို ဟောဒီ
ကြွက်သားတွေဆီကို ပို့တော့မှာပါ။
ကြွက်သားတွေဆီကို ပို့တော့မှာပါ။
03:33
I want you to move your arm as well.
81
201083
1774
ခင်ဗျား လက်မောင်းကိုရော လှုပ်စေချင်တယ်။
03:34
So your brain is going to send
a signal down to your muscles.
a signal down to your muscles.
82
202857
2874
ဒီတော့ ဦးနှောက်က အချက်ပြတစ်ခုကို ဟောဒီ
ကြွက်သားတွေဆီကို ပို့တော့မှာပါ။
ကြွက်သားတွေဆီကို ပို့တော့မှာပါ။
03:37
And so it turns out that there is
a nerve that's right here
a nerve that's right here
83
205731
3849
ဒီတော့ဖြစ်သွားတာက ဒီမှာရှိတဲ့
နာဗ့်တစ်ချောင်းက
နာဗ့်တစ်ချောင်းက
03:41
that runs up here that innervates
these three fingers,
these three fingers,
84
209580
2756
ဟောဒီမှာပြေးတက်ကာ လက်ချောင်းတွေကို
အားဖြည့်ပေးပြီး
အားဖြည့်ပေးပြီး
03:44
and it's close enough to the skin
that we might be able
that we might be able
85
212336
2676
ဒါက လှုံဆော်နိူင်လောက်အောင်
အရေပြားနဲ့ နီးကပ်လွန်းတော့
အရေပြားနဲ့ နီးကပ်လွန်းတော့
03:47
to stimulate that so that what we can do
86
215012
2334
ကျွန်တော်တို့လုပ်နိုင်တာက လက်ကိုသွားတဲ့
03:49
is copy your brain signals
going out to your hand
going out to your hand
87
217346
3486
ဦးနှောက်အချက်ပြတွေကိုကူးပြီး
03:52
and inject it into your hand,
88
220832
1521
ဒါကိုလက်ထဲထိုးသွင်းလိုက်တာပေါ့။
03:54
so that your hand will move
when your brain tells your hand to move.
when your brain tells your hand to move.
89
222353
3373
ဦးနှောက်က လက်ကိုလှုပ်လို့ပြောတဲ့အခါ
လှုပ်နိုင်အောင်လေ။
လှုပ်နိုင်အောင်လေ။
03:57
So in a sense, she will take away
your free will
your free will
90
225726
3207
သဘောတစ်ခုအနေနဲ့ သူမဟာ
မင်းရဲ့ စိတ်အလိုကိုယူလိုက်ပြီး
မင်းရဲ့ စိတ်အလိုကိုယူလိုက်ပြီး
04:00
and you will no longer have
any control over this hand.
any control over this hand.
91
228933
2960
မင်းဟာ ဒီလက်အပေါ်
မထိန်းချုပ်နိုင်တော့ဘူးပေါ့။
မထိန်းချုပ်နိုင်တော့ဘူးပေါ့။
04:03
You with me?
92
231964
1603
နားလည်တယ်နော်။
04:05
So I just need to hook you up.
93
233567
2051
ဒီတော့ မင်းကိုချိတ်ဖို့လိုတာပေါ့။
04:07
(Laughter)
94
235618
1751
(ရယ်သံများ)
04:09
So I'm going to find your ulnar nerve,
95
237369
2061
မင်းရဲ့လက်မောင်းရိုး နာ့ဗ်ကြောကို
ရှာတော့မယ်
ရှာတော့မယ်
04:11
which is probably right around here.
96
239430
1962
ဒီနားလောက်မှာပေါ့၊
04:14
You don't know what you're signing up for
97
242630
2001
မင်းပေါ်လာတော့ ဘာကိုမင်းပတ်သက်နေလဲ
04:16
when you come up.
98
244631
1095
ဆိုတာ မင်းမသိပါဘူး။
04:17
So now I'm going to move away
and we're going to plug it in
and we're going to plug it in
99
245734
2765
ဒီတော့ အခုကျွန်တော်ဖယ်လိုက်ပြီး
ကျွန်တော်တို့လူသားချင်း
ကျွန်တော်တို့လူသားချင်း
04:20
to our human-to-human interface over here.
100
248524
2051
ပေါင်းကူးတဲ့စနစ်ထဲမှာ ဒါကိုတပ်လိုက်မယ်။၊
04:24
Okay, so Sam, I want you
to squeeze your hand again.
to squeeze your hand again.
101
252345
3047
ကောင်းပြီ ဒီတော့ Samလက်ကို
ထပ်ညှစ်စေချင်တယ်၊
ထပ်ညှစ်စေချင်တယ်၊
04:29
Do it again. Perfect.
102
257194
1958
ထပ်ညှစ်လိုက်ပါ။ သိပ်ကောင်းတယ်၊
04:31
So now I'm going to hook you up
over here so that you get the --
over here so that you get the --
103
259152
3003
ဒီတော့မင်းကို ဟိုမှာ
ချိတ်လိုက်တော့မယ်၊ မင်း..
ချိတ်လိုက်တော့မယ်၊ မင်း..
04:34
It's going to feel
a little bit weird at first,
a little bit weird at first,
104
262155
2244
ပထမတော့ နည်းနည်းလန့်သွားမှာပေါ့၊
04:36
this is going to feel like a --
(Laughter)
(Laughter)
105
264399
2464
ဘယ်လိုမျိုးလဲဆိုတော့........(ရယ်သံများ)
04:38
You know, when you lose your free will,
and someone else becomes your agent,
and someone else becomes your agent,
106
266863
3817
သိတယ်နော်၊ မင်းစိတ်မင်းမပိုင်တော့ရင်
အခြားသူက မင်းရဲ့ဖန်တီးသူ ဖြစ်လာတယ်။
အခြားသူက မင်းရဲ့ဖန်တီးသူ ဖြစ်လာတယ်။
04:42
it does feel a bit strange.
107
270680
1626
နည်းနည်းတော့ ဆန်းတာပေါ့ကွာ။
04:44
Now I want you to relax your hand.
108
272306
1902
အခု လက်ကိုဖြေလျှော့စေချင်တယ်၊
04:46
Sam, you're with me?
109
274208
1324
Sam နားလည်တယ်နော်။
04:47
So you're going to squeeze.
110
275532
1465
မင်းညှစ်တော့မှာနော်။
04:48
I'm not going to turn it on yet,
so go ahead and give it a squeeze.
so go ahead and give it a squeeze.
111
276997
3287
ငါမဖွင့်ရသေးပါဘူး၊ ဒီတော့ ရှေ့ဆက်ပြီး
တစ်ချက်လောက် ညှစ်လိုက်ကွာ။
တစ်ချက်လောက် ညှစ်လိုက်ကွာ။
04:52
So now, are you ready, Miguel?
112
280284
1956
ဒီတော့ အဆင်သင့်ဖြစ်ပြှီလား Miguel ရေ။
04:54
MG: Ready as I'll ever be.
113
282240
1822
MG: အဆင်သင့်ဖြစ်ပါပြီကောဗျာ။
04:56
GG: I've turned it on, so go ahead
and turn your hand.
and turn your hand.
114
284062
3203
GG: ဖွင့်လိုက်ပြီ၊ဒီတော့ ဆက်ပြီး၊
လက်ကိုလှည့်လိုက်၊
လက်ကိုလှည့်လိုက်၊
04:59
Do you feel that a little bit?
MG: Nope.
MG: Nope.
115
287265
2033
မဆိုစလောက်လေးခံစားရလား။
MG: ဟင့်အင်းဗျ။
MG: ဟင့်အင်းဗျ။
05:01
GG: Okay, do it again?
MG: A little bit.
MG: A little bit.
116
289298
1900
GG:ဟုတ်ပြီ၊ထပ်လုပ်ပါ၊
MG:နည်းနည်းလေး
MG:နည်းနည်းလေး
05:03
GG: A little bit? (Laughter)
117
291198
1686
GG: နည်းနည်းလေး၊ (ရယ်သံများ}
05:04
So relax.
118
292884
1025
စိတ်လျှော့ထားပါ၊
05:05
So hit it again.
119
293909
1416
ဒီတော့ ထပ်လုပ်ပါဦး။
05:07
(Laughter)
120
295325
1196
(ရယ်သံများ)
05:08
Oh, perfect, perfect.
121
296521
1705
အိုး ကောင်းတယ်၊ကောင်းတယ်။
05:10
So relax, do it again.
122
298226
1884
ဒီတော့ စိတ်လျှော့ထား၊
ထပ်လုပ်လိုက်ပါဦး
ထပ်လုပ်လိုက်ပါဦး
05:12
All right, so right now,
123
300110
2768
ကောင်းပြီး ဒီတော့ အခု မင်းဦးနှောက်က
05:14
your brain is controlling your arm
and it's also controlling his arm,
and it's also controlling his arm,
124
302878
4401
မင်းလက်ကို ထိန်းချုပ်နေပြီး
သူ့လက်ကိုလည်း ထိန်းချုပ်နေတယ်၊
သူ့လက်ကိုလည်း ထိန်းချုပ်နေတယ်၊
05:19
so go ahead and just do it one more time.
125
307279
2192
ဒီတော့ ဆက်ပြီးတော့ ထပ်လုပ်လိုက်ပါဦး။
05:21
All right, so it's perfect. (Laughter)
126
309471
2033
ကောင်းပြီး၊ သိပ်ကောင်းတာပဲ။
(ရယ်သံများ)
(ရယ်သံများ)
05:23
So now, what would happen
if I took over my control of your hand?
if I took over my control of your hand?
127
311504
3761
ဒီတော့ မင်းတို့လက်ရဲ့ထိန်းချုပ်မှုကို
ယူလိုက်ရင် ဘာဖြစ်သွားမလဲ။
ယူလိုက်ရင် ဘာဖြစ်သွားမလဲ။
05:27
And so, just relax your hand.
128
315265
2243
ဒီတော့ လက်ကို ဖြေလျှော့လိုက်ပါ၊
05:29
What happens?
129
317508
2218
ဘာဖြစ်သွားလဲ။
05:31
Ah, nothing.
130
319726
1034
အား၊ ဘာမှမဖြစ်ပါလား။
05:32
Why not?
131
320760
1538
ဘာလို့မဖြစ်တာလဲ။
05:34
Because the brain has to do it.
132
322298
1695
အကြောင်းက ဦးနှောက်က
လုပ်ဖို့လိုတာပါ။
လုပ်ဖို့လိုတာပါ။
05:35
So you do it again.
133
323993
1314
ဒီတော့ ထပ်လုပ်လိုက်ပါ၊
05:37
All right, that's perfect.
134
325346
2434
ဟုတ်ပြီ၊ သိပ်ကောင်းတာပေါ့။
05:39
Thank you guys for being
such a good sport.
such a good sport.
135
327780
2539
ဒီလိုမိတ်ဆွေကောင်းဖြစ်ပေးတဲ့
အတွက် ကျေးဇူးပါကွာ။
အတွက် ကျေးဇူးပါကွာ။
05:42
This is what's happening
all across the world --
all across the world --
136
330319
2256
ဒါကကမ္ဘာတစ်လွှားမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာပါ၊
05:44
electrophysiology!
137
332575
1336
လျှပ်စစ်ဇီဝကမ္မဗေဒပါ။
05:45
We're going to bring on
the neuro-revolution.
the neuro-revolution.
138
333911
2247
အာရုံကြောဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှုကြီး
ဖြစ်ပေါ်တော့မှာပါ။
ဖြစ်ပေါ်တော့မှာပါ။
05:48
Thank you.
139
336158
1017
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:49
(Applause)
140
337175
1753
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Greg Gage - NeuroscientistTED Fellow Greg Gage helps kids investigate the neuroscience in their own backyards.
Why you should listen
As half of Backyard Brains, neuroscientist and engineer Greg Gage builds the SpikerBox -- a small rig that helps kids understand the electrical impulses that control the nervous system. He's passionate about helping students understand (viscerally) how our brains and our neurons work, because, as he said onstage at TED2012, we still know very little about how the brain works -- and we need to start inspiring kids early to want to know more.
Before becoming a neuroscientist, Gage worked as an electrical engineer making touchscreens. As he told the Huffington Post: "Scientific equipment in general is pretty expensive, but it's silly because before [getting my PhD in neuroscience] I was an electrical engineer, and you could see that you could make it yourself. So we started as a way to have fun, to show off to our colleagues, but we were also going into classrooms around that time and we thought, wouldn't it be cool if you could bring these gadgets with us so the stuff we were doing in advanced Ph.D. programs in neuroscience, you could also do in fifth grade?" His latest pieces of gear: the Roboroach, a cockroach fitted with an electric backpack that makes it turn on command, and BYB SmartScope, a smartphone-powered microscope.
Greg Gage | Speaker | TED.com