TED2016
Al Gore: The case for optimism on climate change
Al Gore: Redenen voor optimisme inzake klimaatverandering
Filmed:
Readability: 4.4
2,065,961 views
Al Gore heeft drie vragen over klimaatverandering en onze toekomst. Eerste vraag: moeten we veranderen? Elke dag houdt vervuiling in de vorm van broeikasgassen evenveel warmte-energie vast als zou vrijkomen door het ontploffen van 400.000 Hiroshima-atoombommen. Die vastgehouden warmte leidt tot hevigere stormen en extreme wateroverlast, zegt hij: "Het nieuws lijkt elke avond op een wandeling doorheen het boek Openbaring." Tweede vraag: kunnen we veranderen? We zijn al begonnen. Dan de grote vraag: gaan we veranderen? In deze uitdagende, inspirerende lezing, zegt Gore van wel. "Indien een grote morele uitdaging uiteindelijk wordt uitgewerkt tot een binaire keuze tussen wat goed is en wat fout is, dan ligt het resultaat op voorhand vast vanwege wie wij zijn als menselijke wezens," zegt hij. "Daarom gaan we dit overwinnen".
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I was excited to be a part
of the "Dream" theme,
of the "Dream" theme,
0
806
4180
Ik was opgewonden om deel uit te maken
van het thema 'Dromen',
van het thema 'Dromen',
en toen ontdekte ik dat ik de spits afbijt
in het 'nachtmerrie'-onderdeel.
in het 'nachtmerrie'-onderdeel.
00:17
and then I found out I'm leading off
the "Nightmare?" section of it.
the "Nightmare?" section of it.
1
5010
3379
00:20
(Laughter)
2
8413
3535
(Gelach)
00:23
And certainly there are things
about the climate crisis that qualify.
about the climate crisis that qualify.
3
11972
4466
Bepaalde aspecten van de klimaatcrisis
komen zeker in aanmerking.
komen zeker in aanmerking.
00:28
And I have some bad news,
4
16462
2263
Ik heb slecht nieuws,
00:30
but I have a lot more good news.
5
18749
2166
maar vooral goed nieuws.
00:32
I'm going to propose three questions
6
20939
3397
Ik ga drie vragen voorstellen.
00:36
and the answer to the first one
7
24360
2740
Het antwoord op de eerste vraag
00:39
necessarily involves a little bad news.
8
27124
2367
brengt al wat slecht nieuws.
00:41
But -- hang on, because the answers
to the second and third questions
to the second and third questions
9
29515
5409
Maar wacht even, want de antwoorden
op de tweede en derde vraag
op de tweede en derde vraag
00:46
really are very positive.
10
34948
2113
zijn erg positief.
00:49
So the first question is,
"Do we really have to change?"
"Do we really have to change?"
11
37085
4362
De eerste vraag is:
"Moeten we werkelijk veranderen?"
"Moeten we werkelijk veranderen?"
00:54
And of course, the Apollo Mission,
among other things
among other things
12
42106
5125
Onder andere het Apolloprogramma
00:59
changed the environmental movement,
13
47255
2321
heeft de milieubeweging veranderd.
01:01
really launched the modern
environmental movement
environmental movement
14
49600
2832
Het lanceerde de moderne milieubeweging.
01:04
18 months after this Earthrise picture
was first seen on earth,
was first seen on earth,
15
52456
4457
18 maanden nadat men
de aardopkomst-foto op aarde zag,
de aardopkomst-foto op aarde zag,
01:08
the first Earth Day was organized.
16
56937
2600
werd de eerste Dag van de Aarde
georganiseerd.
georganiseerd.
01:11
And we learned a lot about ourselves
17
59561
2739
We hebben veel over onszelf geleerd
01:14
looking back at our planet from space.
18
62324
2890
door de aarde te aanschouwen
vanuit de ruimte.
vanuit de ruimte.
01:17
And one of the things that we learned
19
65238
1793
We hebben iets geleerd
01:19
confirmed what the scientists
have long told us.
have long told us.
20
67055
2443
dat bevestigt wat wetenschappers
al lang zeggen.
al lang zeggen.
01:21
One of the most essential facts
21
69522
2042
Een van de voornaamste feiten
01:23
about the climate crisis
has to do with the sky.
has to do with the sky.
22
71588
2820
over de klimaatcrisis gaat over de lucht.
01:26
As this picture illustrates,
23
74432
1776
Zoals deze foto illustreert,
01:28
the sky is not the vast
and limitless expanse
and limitless expanse
24
76232
3041
de lucht is niet
de enorme, grenzeloze oppervlakte
de enorme, grenzeloze oppervlakte
01:31
that appears when we look up
from the ground.
from the ground.
25
79297
2832
die we zien vanaf de grond.
01:34
It is a very thin shell of atmosphere
26
82153
3853
Het is een dun laagje atmosfeer
01:38
surrounding the planet.
27
86030
1395
rondom de planeet.
01:40
That right now is the open sewer
for our industrial civilization
for our industrial civilization
28
88449
5196
Dit is momenteel de open riool
van onze industriële beschaving
van onze industriële beschaving
01:45
as it's currently organized.
29
93669
1880
zoals die nu is georganiseerd.
01:47
We are spewing 110 million tons
30
95573
3622
Wij jagen 110 miljoen ton
01:51
of heat-trapping global warming pollution
into it every 24 hours,
into it every 24 hours,
31
99219
4968
warmte-vasthoudende broeikasvervuiling
de lucht in, elke 24 uur,
de lucht in, elke 24 uur,
01:56
free of charge, go ahead.
32
104211
1556
kostenloos, doe maar.
01:58
And there are many sources
of the greenhouse gases,
of the greenhouse gases,
33
106533
2495
De uitstoot van broeikasgassen
kent vele oorzaken.
kent vele oorzaken.
02:01
I'm certainly not going
to go through them all.
to go through them all.
34
109052
2240
Die ga ik niet allemaal overlopen.
02:03
I'm going to focus on the main one,
35
111316
1694
Ik richt me op de belangrijkste,
02:05
but agriculture is involved,
diet is involved, population is involved.
diet is involved, population is involved.
36
113034
4388
maar landbouw, voeding en bevolking
spelen allemaal een rol.
spelen allemaal een rol.
02:09
Management of forests, transportation,
37
117446
2483
Bosbeheer, transport,
02:11
the oceans, the melting of the permafrost.
38
119953
2068
de oceanen, smeltende permafrost.
02:14
But I'm going to focus
on the heart of the problem,
on the heart of the problem,
39
122458
2406
Maar ik ga me richten
op de kern van het probleem:
op de kern van het probleem:
02:16
which is the fact that we still rely
on dirty, carbon-based fuels
on dirty, carbon-based fuels
40
124888
4515
dat we nog steeds afhankelijk zijn van
vuile, koolstofhoudende brandstoffen
vuile, koolstofhoudende brandstoffen
02:21
for 85 percent of all the energy
that our world burns every year.
that our world burns every year.
41
129427
6439
voor 85% van alle energie
die onze wereld jaarlijks verbrandt.
die onze wereld jaarlijks verbrandt.
02:27
And you can see from this image
that after World War II,
that after World War II,
42
135890
3676
Zo zie je in deze afbeelding
dat na de Tweede Wereldoorlog
dat na de Tweede Wereldoorlog
02:31
the emission rates
started really accelerating.
started really accelerating.
43
139590
2908
de emissiewaarden sterk toenamen.
02:34
And the accumulated amount
of man-made, global warming pollution
of man-made, global warming pollution
44
142522
3329
En de totale hoeveelheid vervuiling
door opwarming van de aarde
door opwarming van de aarde
02:37
that is up in the atmosphere now
45
145875
1526
die zich in de atmosfeer bevindt
02:39
traps as much extra heat energy
as would be released
as would be released
46
147425
3734
houdt net zoveel extra warmte-energie vast
als zou vrijkomen
als zou vrijkomen
02:43
by 400,000 Hiroshima-class
atomic bombs exploding
atomic bombs exploding
47
151183
5449
door het dagelijks ontploffen van
400.000 Hiroshima-atoombommen
400.000 Hiroshima-atoombommen
02:48
every 24 hours, 365 days a year.
48
156656
3013
365 dagen per jaar.
02:52
Fact-checked over and over again,
49
160494
1818
Keer op keer nagegaan,
02:54
conservative, it's the truth.
50
162336
2197
conservatief, het is de waarheid.
02:56
Now it's a big planet, but --
51
164557
2096
Het is een grote planeet, maar --
02:59
(Explosion sound)
52
167131
2001
(Geluid van een explosie)
03:01
that is a lot of energy,
53
169156
1623
dat is een heleboel energie,
03:02
particularly when you multiply it
400,000 times per day.
400,000 times per day.
54
170803
5403
vooral als je het vermenigvuldigt
400.000 keer per dag.
400.000 keer per dag.
03:08
And all that extra heat energy
55
176881
1509
Al die extra warmte-energie
03:10
is heating up the atmosphere,
the whole earth system.
the whole earth system.
56
178414
2976
warmt de atmosfeer op,
het hele systeem van de aarde.
het hele systeem van de aarde.
03:13
Let's look at the atmosphere.
57
181414
1950
Laten we kijken naar de atmosfeer.
03:15
This is a depiction
58
183388
1290
Dit is een afbeelding
03:16
of what we used to think of as
the normal distribution of temperatures.
the normal distribution of temperatures.
59
184702
5465
van wat we beschouwden als
de normale temperatuurspreiding.
de normale temperatuurspreiding.
03:22
The white represents
normal temperature days;
normal temperature days;
60
190191
3087
Wit staat voor
dagen met normale temperaturen;
dagen met normale temperaturen;
03:25
1951-1980 are arbitrarily chosen.
61
193302
3041
1951-1980 werd willekeurig gekozen.
03:28
The blue are cooler than average days,
62
196367
1880
Blauw zijn dagen kouder dan gemiddeld,
03:30
the red are warmer than average days.
63
198271
2251
rood zijn dagen warmer dan gemiddeld.
03:32
But the entire curve has moved
to the right in the 1980s.
to the right in the 1980s.
64
200546
4158
Maar de gehele curve
verschoof naar rechts in de jaren 80.
verschoof naar rechts in de jaren 80.
03:36
And you'll see
in the lower right-hand corner
in the lower right-hand corner
65
204728
2151
In de rechterbenedenhoek zie je
het verschijnen van
een statistisch significant aantal
een statistisch significant aantal
03:38
the appearance of statistically
significant numbers
significant numbers
66
206903
2443
03:41
of extremely hot days.
67
209370
1578
extreem warme dagen.
03:42
In the 90s, the curve shifted further.
68
210972
1973
In de jaren 90
verschoof de curve verder.
verschoof de curve verder.
03:44
And in the last 10 years,
you see the extremely hot days
you see the extremely hot days
69
212969
3691
In de laatste 10 jaar
zijn er meer extreem warme dagen
zijn er meer extreem warme dagen
03:48
are now more numerous
than the cooler than average days.
than the cooler than average days.
70
216684
3667
dan dagen die kouder zijn
dan het gemiddelde.
dan het gemiddelde.
03:52
In fact, they are 150 times more common
on the surface of the earth
on the surface of the earth
71
220375
5456
Ze komen zelfs 150 keer vaker voor
aan het aardoppervlak
aan het aardoppervlak
03:57
than they were just 30 years ago.
72
225855
3381
dan 30 jaar geleden.
04:01
So we're having
record-breaking temperatures.
record-breaking temperatures.
73
229713
3070
We halen recordtemperaturen.
04:04
Fourteen of the 15 of the hottest years
ever measured with instruments
ever measured with instruments
74
232807
3323
14 van de 15 warmste jaren ooit
werden gemeten in deze jonge eeuw.
04:08
have been in this young century.
75
236154
1539
04:09
The hottest of all was last year.
76
237717
2533
Het warmste jaar was vorig jaar.
04:12
Last month was the 371st month in a row
77
240274
3497
Vorige maand was de 371ste maand op rij
04:15
warmer than the 20th-century average.
78
243795
2167
warmer dan het gemiddelde
van de 20e eeuw.
van de 20e eeuw.
04:17
And for the first time,
not only the warmest January,
not only the warmest January,
79
245986
3180
Het was niet alleen de warmste januari,
maar voor het eerst
maar voor het eerst
04:21
but for the first time, it was more
than two degrees Fahrenheit warmer
than two degrees Fahrenheit warmer
80
249190
5061
was het meer dan
1,13 graden Celcius warmer
1,13 graden Celcius warmer
04:26
than the average.
81
254275
2082
dan het gemiddelde.
04:28
These higher temperatures
are having an effect on animals,
are having an effect on animals,
82
256381
3904
Deze hogere temperaturen
hebben gevolgen voor dieren,
hebben gevolgen voor dieren,
04:32
plants, people, ecosystems.
83
260309
3063
planten, mensen, ecosystemen.
04:35
But on a global basis, 93 percent
of all the extra heat energy
of all the extra heat energy
84
263396
4922
Op wereldschaal verdwijnt 93%
van die extra warmte-energie
van die extra warmte-energie
04:40
is trapped in the oceans.
85
268342
1416
in de oceanen.
04:42
And the scientists can measure
the heat buildup
the heat buildup
86
270116
2207
Wetenschappers kunnen de hitte-toename
04:44
much more precisely now
87
272347
1269
nu veel preciezer meten
04:45
at all depths: deep, mid-ocean,
88
273640
2231
op alle diepten: diep, mid-oceanisch,
04:47
the first few hundred meters.
89
275895
2040
de eerste paar honderd meter.
04:49
And this, too, is accelerating.
90
277959
2595
En ook dit versnelt.
04:52
It goes back more than a century.
91
280578
1629
Het gaat meer dan een eeuw terug.
04:54
And more than half of the increase
has been in the last 19 years.
has been in the last 19 years.
92
282231
4387
Meer dan de helft van de toename
gebeurde in de afgelopen 19 jaar.
gebeurde in de afgelopen 19 jaar.
04:58
This has consequences.
93
286642
1323
Dit heeft gevolgen.
04:59
The first order of consequence:
94
287989
1543
De eerste reeks gevolgen:
05:01
the ocean-based storms get stronger.
95
289556
1954
stormen worden heviger.
05:03
Super Typhoon Haiyan
went over areas of the Pacific
went over areas of the Pacific
96
291534
2452
Supertyfoon Haiyan
trok over de Stille Oceaan,
trok over de Stille Oceaan,
05:06
five and a half degrees Fahrenheit
warmer than normal
warmer than normal
97
294010
3319
drie graden Celcius warmer dan normaal,
05:09
before it slammed into Tacloban,
98
297353
2493
vooraleer hij Tacloban trof,
05:11
as the most destructive storm
ever to make landfall.
ever to make landfall.
99
299870
4023
als de meest vernietigende storm
die ooit land bereikte.
die ooit land bereikte.
05:15
Pope Francis, who has made
such a difference to this whole issue,
such a difference to this whole issue,
100
303917
4620
Paus Franciscus, die werkelijk
verschil heeft gemaakt in deze kwestie,
verschil heeft gemaakt in deze kwestie,
05:20
visited Tacloban right after that.
101
308561
2305
bezocht Tacloban meteen daarna.
05:22
Superstorm Sandy went over
areas of the Atlantic
areas of the Atlantic
102
310890
2579
Superstorm Sandy trok over
de Atlantische Oceaan,
de Atlantische Oceaan,
05:25
nine degrees warmer than normal
103
313493
2358
vijf graden Celcius warmer dan normaal,
05:27
before slamming into
New York and New Jersey.
New York and New Jersey.
104
315875
2887
vooraleer hij
New York en New Jersey trof.
New York en New Jersey trof.
05:31
The second order of consequences
are affecting all of us right now.
are affecting all of us right now.
105
319954
3168
De tweede reeks gevolgen
ondervinden we nu.
ondervinden we nu.
05:35
The warmer oceans are evaporating
much more water vapor into the skies.
much more water vapor into the skies.
106
323146
5731
Warmere oceanen verdampen meer water
en brengen meer waterdamp in de lucht.
en brengen meer waterdamp in de lucht.
05:40
Average humidity worldwide
has gone up four percent.
has gone up four percent.
107
328901
3830
De gemiddelde luchtvochtigheid
is wereldwijd vier procent gestegen.
is wereldwijd vier procent gestegen.
05:44
And it creates these atmospheric rivers.
108
332755
2693
Dit creëert atmosferische rivieren.
05:47
The Brazilian scientists
call them "flying rivers."
call them "flying rivers."
109
335472
3018
Braziliaanse wetenschappers
noemen ze 'vliegende rivieren'.
noemen ze 'vliegende rivieren'.
05:50
And they funnel all of that
extra water vapor over the land
extra water vapor over the land
110
338514
4743
Ze transporteren
die extra waterdamp boven land
die extra waterdamp boven land
05:55
where storm conditions trigger
these massive record-breaking downpours.
these massive record-breaking downpours.
111
343281
5262
waar stormcondities
recordbrekende regenval doen ontstaan.
recordbrekende regenval doen ontstaan.
06:00
This is from Montana.
112
348567
2740
Dit is in Montana.
06:03
Take a look at this storm last August.
113
351331
2323
Kijk eens naar deze storm
afgelopen augustus,
afgelopen augustus,
06:05
As it moves over Tucson, Arizona.
114
353678
2319
die over Tucson, Arizona, raast.
Hij zet de stad onder water.
06:08
It literally splashes off the city.
115
356021
3784
06:11
These downpours are really unusual.
116
359829
3203
Deze stortbuien zijn ongewoon.
06:15
Last July in Houston, Texas,
117
363056
3151
Afgelopen juli in Houston, Texas,
06:18
it rained for two days,
162 billion gallons.
162 billion gallons.
118
366231
2954
regende het twee dagen,
613 miljard liter.
613 miljard liter.
06:21
That represents more than two days
of the full flow of Niagara Falls
of the full flow of Niagara Falls
119
369209
4063
Dat is meer dan de Niagarawatervallen
verwerken in twee dagen,
verwerken in twee dagen,
06:25
in the middle of the city,
120
373296
1245
midden in de stad,
06:26
which was, of course, paralyzed.
121
374565
1903
die uiteraard verlamd werd.
06:28
These record downpours are creating
historic floods and mudslides.
historic floods and mudslides.
122
376492
4348
Die stortbuien veroorzaken historische
overstromingen en modderstromen.
overstromingen en modderstromen.
06:32
This one is from Chile last year.
123
380864
3414
Dit is in Chili vorig jaar.
06:37
And you'll see that warehouse going by.
124
385175
3143
Je ziet een warenhuis...
06:40
There are oil tankers cars going by.
125
388342
2604
en olietankwagons langsdrijven.
06:42
This is from Spain last September,
126
390970
1936
Dit is in Spanje afgelopen september,
06:44
you could call this the running
of the cars and trucks, I guess.
of the cars and trucks, I guess.
127
392930
4094
dit zou je de stroming
van auto's en vrachtauto's kunnen noemen.
van auto's en vrachtauto's kunnen noemen.
06:49
Every night on the TV news now
is like a nature hike
is like a nature hike
128
397865
2828
Het nieuws elke avond is als een wandeling
06:52
through the Book of Revelation.
129
400717
1531
doorheen het boek Openbaring.
06:54
(Laughter)
130
402575
2391
(Gelach)
06:56
I mean, really.
131
404990
1361
Echt waar.
06:59
The insurance industry
has certainly noticed,
has certainly noticed,
132
407056
2646
De verzekeringssector
heeft duidelijk gemerkt
heeft duidelijk gemerkt
07:01
the losses have been mounting up.
133
409726
2220
dat de verliezen toenamen.
07:03
They're not under any illusions
about what's happening.
about what's happening.
134
411970
3598
Zij maken zich geen illusies
over wat er gebeurt.
over wat er gebeurt.
07:07
And the causality requires
a moment of discussion.
a moment of discussion.
135
415972
5270
En de causaliteit vereist enige discussie.
07:13
We're used to thinking of linear cause
and linear effect --
and linear effect --
136
421266
3314
Wij zijn gewend aan
een lineair-causale manier van denken --
een lineair-causale manier van denken --
07:16
one cause, one effect.
137
424604
1151
één oorzaak, één gevolg.
07:17
This is systemic causation.
138
425779
2802
Dit is systemische causaliteit.
07:21
As the great Kevin Trenberth says,
139
429009
2239
Net zoals de grote
Kevin Trenberth zegt:
Kevin Trenberth zegt:
07:23
"All storms are different now.
140
431272
1460
"Alle stormen zijn nu anders.
07:24
There's so much extra energy
in the atmosphere,
in the atmosphere,
141
432756
2239
Er is zoveel extra energie
in de atmosfeer,
in de atmosfeer,
07:27
there's so much extra water vapor.
142
435019
1665
zoveel extra waterdamp.
07:28
Every storm is different now."
143
436708
2993
Iedere storm is nu anders."
07:31
So, the same extra heat pulls
the soil moisture out of the ground
the soil moisture out of the ground
144
439725
4341
Diezelfde extra warmte
verdampt meer bodemvocht
verdampt meer bodemvocht
07:36
and causes these deeper, longer,
more pervasive droughts
more pervasive droughts
145
444090
4410
en veroorzaakt diepere,
langere, alomtegenwoordige droogtes
langere, alomtegenwoordige droogtes
07:40
and many of them are underway right now.
146
448524
2090
waarvan vele zich nu voordoen.
07:42
It dries out the vegetation
147
450638
1514
Het droogt de vegetatie uit
07:44
and causes more fires
in the western part of North America.
in the western part of North America.
148
452176
3662
en veroorzaakt meer branden
in het westen van Noord-Amerika.
in het westen van Noord-Amerika.
07:47
There's certainly been evidence
of that, a lot of them.
of that, a lot of them.
149
455862
3459
Daar hebben we
duidelijk bewijs van gezien.
duidelijk bewijs van gezien.
07:51
More lightning,
150
459345
1151
Meer bliksem,
07:52
as the heat energy builds up,
a considerable amount
a considerable amount
151
460520
2722
wanneer de hitte toeneemt,
07:55
of additional lightning also.
152
463266
2820
is er ook aanzienlijk meer bliksem.
07:58
These climate-related disasters also have
geopolitical consequences
geopolitical consequences
153
466710
6868
Deze klimaatgerelateerde rampen
hebben ook geopolitieke gevolgen
hebben ook geopolitieke gevolgen
08:05
and create instability.
154
473602
1810
en creëren instabiliteit.
08:07
The climate-related historic drought
that started in Syria in 2006
that started in Syria in 2006
155
475436
5276
De klimaatgerelateerde historische droogte
die Syrië trof in 2006
vernietigde 60%
van de boerderijen in Syria,
van de boerderijen in Syria,
08:12
destroyed 60 percent
of the farms in Syria,
of the farms in Syria,
156
480736
2952
08:15
killed 80 percent of the livestock,
157
483712
2341
doodde 80% van het vee
08:18
and drove 1.5 million climate refugees
into the cities of Syria,
into the cities of Syria,
158
486077
4219
en dreef 1,5 miljoen klimaatvluchtelingen
naar de Syrische steden
naar de Syrische steden
08:22
where they collided with another
1.5 million refugees
1.5 million refugees
159
490320
3229
waar ze in botsing kwamen
met nog eens 1,5 miljoen vluchtelingen
met nog eens 1,5 miljoen vluchtelingen
08:25
from the Iraq War.
160
493573
2016
van de oorlog in Irak.
08:27
And along with other factors,
that opened the gates of Hell
that opened the gates of Hell
161
495985
4225
Naast nog andere factoren
opende dat de poorten van de hel
opende dat de poorten van de hel
08:32
that people are trying to close now.
162
500234
3180
die men nu probeert te sluiten.
08:35
The US Defense Department has long warned
163
503438
2414
Het Amerikaanse ministerie van Defensie
waarschuwde al lang
voor de gevolgen van de klimaatcrisis,
voor de gevolgen van de klimaatcrisis,
08:37
of consequences from the climate crisis,
164
505876
2298
08:40
including refugees,
food and water shortages
food and water shortages
165
508198
4527
waaronder vluchtelingen,
voedsel- en watertekorten
voedsel- en watertekorten
08:44
and pandemic disease.
166
512749
1880
en pandemie.
08:46
Right now we're seeing microbial diseases
from the tropics spread
from the tropics spread
167
514653
4729
We zien nu infectieziekten uit de tropen
die zich verspreiden
naar hogere breedtegraden;
naar hogere breedtegraden;
08:51
to the higher latitudes;
168
519406
1260
08:52
the transportation revolution has had
a lot to do with this.
a lot to do with this.
169
520690
3618
de transportrevolutie
had daar veel mee te maken.
had daar veel mee te maken.
Maar de veranderde omstandigheden
wijzigen de breedtegraden en de gebieden
wijzigen de breedtegraden en de gebieden
08:56
But the changing conditions
change the latitudes in the areas
change the latitudes in the areas
170
524332
3665
09:00
where these microbial diseases
can become endemic
can become endemic
171
528021
3833
waar deze infectieziekten
endemisch kunnen worden
endemisch kunnen worden
09:03
and change the range of the vectors,
like mosquitoes and ticks that carry them.
like mosquitoes and ticks that carry them.
172
531878
4739
en ze veranderen welke vectoren --
zoals muggen en teken --
zoals muggen en teken --
ze kunnen verspreiden.
09:08
The Zika epidemic now --
173
536641
3468
De zika-epidemie nu --
09:12
we're better positioned in North America
174
540133
1917
Noord-Amerika is beter gepositioneerd,
09:14
because it's still a little too cool
and we have a better public health system.
and we have a better public health system.
175
542074
4690
het is relatief koel en we hebben
toegang tot betere gezondheidszorg.
toegang tot betere gezondheidszorg.
09:18
But when women in some regions
of South and Central America
of South and Central America
176
546788
4300
Maar vrouwen in delen van
Midden- en Zuid-Amerika
Midden- en Zuid-Amerika
09:23
are advised not to get pregnant
for two years --
for two years --
177
551112
2711
wordt afgeraden
de komende twee jaar zwanger te raken --
de komende twee jaar zwanger te raken --
09:25
that's something new,
that ought to get our attention.
that ought to get our attention.
178
553847
3273
dat is iets nieuws
dat onze aandacht behoeft.
dat onze aandacht behoeft.
09:29
The Lancet, one of the two greatest
medical journals in the world,
medical journals in the world,
179
557961
3148
Volgens The Lancet,
een zeer invloedrijk medisch tijdschrift,
een zeer invloedrijk medisch tijdschrift,
09:33
last summer labeled this
a medical emergency now.
a medical emergency now.
180
561133
4230
was dit vorige zomer
een medische noodsituatie.
een medische noodsituatie.
09:37
And there are many factors because of it.
181
565387
2662
Bepaald door vele factoren.
09:40
This is also connected
to the extinction crisis.
to the extinction crisis.
182
568073
2797
Dit heeft ook te maken
met de biodiversiteitscrisis.
met de biodiversiteitscrisis.
09:42
We're in danger of losing 50 percent
of all the living species on earth
of all the living species on earth
183
570894
3547
Van alle levende soorten op aarde
dreigen we 50% te verliezen
dreigen we 50% te verliezen
vóór het einde van deze eeuw.
09:46
by the end of this century.
184
574465
1323
09:47
And already, land-based plants and animals
185
575812
2762
Heel wat planten en dieren
verplaatsten zich
verplaatsten zich
09:50
are now moving towards the poles
186
578598
1648
reeds naar de polen
09:52
at an average rate of 15 feet per day.
187
580270
3383
aan een gemiddeld tempo
van 4,5 meter per dag.
van 4,5 meter per dag.
Over de Noordpool gesproken,
09:56
Speaking of the North Pole,
188
584661
1310
09:57
last December 29, the same storm
that caused historic flooding
that caused historic flooding
189
585995
5270
op 29 december vorig jaar
deed de storm die in het Middenwesten
zware overstromingen veroorzaakte
zware overstromingen veroorzaakte
10:03
in the American Midwest,
190
591289
1649
10:04
raised temperatures at the North Pole
191
592962
2183
de temperaturen op de Noordpool stijgen
10:07
50 degrees Fahrenheit warmer than normal,
192
595169
2630
met 10 graden Celcius,
10:09
causing the thawing of the North Pole
193
597823
2438
waardoor de Noordpool ging ontdooien
10:12
in the middle of the long,
dark, winter, polar night.
dark, winter, polar night.
194
600285
4612
midden in de lange, donkere poolwinter.
10:16
And when the land-based ice
of the Arctic melts,
of the Arctic melts,
195
604921
3582
Als de landijsmassa
van de Noordpool smelt,
van de Noordpool smelt,
10:20
it raises sea level.
196
608527
1718
dan stijgt de zeespiegel.
10:22
Paul Nicklen's beautiful photograph
from Svalbard illustrates this.
from Svalbard illustrates this.
197
610269
3745
Deze prachtige foto uit Svalbard
van Paul Nicklen illustreert dit.
van Paul Nicklen illustreert dit.
10:26
It's more dangerous coming off Greenland
198
614474
1960
Nog gevaarlijker zijn Groenland
10:28
and particularly, Antarctica.
199
616458
2006
en vooral, Antarctica.
10:30
The 10 largest risk cities
for sea-level rise by population
for sea-level rise by population
200
618488
4690
De 10 meest kwetsbare steden
voor het stijgen van de zeespiegel
voor het stijgen van de zeespiegel
10:35
are mostly in South and Southeast Asia.
201
623202
2739
liggen vooral in Zuid- en Zuidoost-Azië.
10:37
When you measure it by assets at risk,
number one is Miami:
number one is Miami:
202
625965
4109
Gemeten naar risicodragende activa,
staat Miami voorop:
staat Miami voorop:
10:42
three and a half trillion dollars at risk.
203
630098
2623
3,5 biljoen dollar staat op het spel.
10:44
Number three: New York and Newark.
204
632745
1671
Nummer drie: New York en Newark.
10:46
I was in Miami last fall
during the supermoon,
during the supermoon,
205
634440
3296
Ik was afgelopen herfst in Miami
tijdens de supermaan,
tijdens de supermaan,
10:49
one of the highest high-tide days.
206
637760
3111
een dag met een van de hoogste getijden.
10:52
And there were fish from the ocean
swimming in some of the streets
swimming in some of the streets
207
640895
3132
Vissen uit de oceaan
zwommen in de straten
zwommen in de straten
10:56
of Miami Beach and Fort Lauderdale
208
644051
2151
van Miami Beach, Fort Lauderdale
10:58
and Del Rey.
209
646226
1174
en Del Rey.
10:59
And this happens regularly
during the highest-tide tides now.
during the highest-tide tides now.
210
647424
2974
Dit gebeurt nu regelmatig
tijdens de hoogste getijden.
tijdens de hoogste getijden.
11:02
Not with rain -- they call it
"sunny-day flooding."
"sunny-day flooding."
211
650422
2615
Niet als het regent -- ze noemen dit
'sunny-day flooding'.
'sunny-day flooding'.
11:05
It comes up through the storm sewers.
212
653061
4551
Het water komt naar boven
via de straatkolken.
via de straatkolken.
11:09
And the Mayor of Miami
speaks for many when he says
speaks for many when he says
213
657636
4364
De burgemeester van Miami
spreekt in naam van velen als hij zegt
spreekt in naam van velen als hij zegt
11:14
it is long past time this can be viewed
through a partisan lens.
through a partisan lens.
214
662024
4223
dat men in deze crisis
niet langer partijdig kan zijn.
niet langer partijdig kan zijn.
11:18
This is a crisis
that's getting worse day by day.
that's getting worse day by day.
215
666271
3136
Deze crisis wordt met de dag erger.
11:21
We have to move beyond partisanship.
216
669431
2321
We moeten partijdigheid achter ons laten.
11:23
And I want to take a moment
to honor these House Republicans --
to honor these House Republicans --
217
671776
3262
Ik wil eer betonen aan deze Republikeinen
11:27
(Applause)
218
675062
1054
(Applaus)
11:28
who had the courage last fall
219
676140
2833
die afgelopen herfst de moed hadden
11:30
to step out and take a political risk,
220
678997
4434
om naar voren te treden
en een politiek risico te nemen
en een politiek risico te nemen
11:35
by telling the truth
about the climate crisis.
about the climate crisis.
221
683455
2739
door de waarheid te vertellen
over de klimaatcrisis.
over de klimaatcrisis.
11:38
So the cost of the climate
crisis is mounting up,
crisis is mounting up,
222
686218
3157
De kosten van de klimaatcrisis lopen op,
11:41
there are many of these aspects
I haven't even mentioned.
I haven't even mentioned.
223
689399
3668
en dan heb ik nog niet
alle aspecten opgesomd.
alle aspecten opgesomd.
11:45
It's an enormous burden.
224
693091
1973
Het is een enorme last.
11:47
I'll mention just one more,
225
695088
1564
Ik vermeld er nog één,
11:48
because the World Economic Forum
last month in Davos,
last month in Davos,
226
696676
4727
want het Wereld Economisch Forum
in Davos vorige maand,
in Davos vorige maand,
11:53
after their annual survey
of 750 economists,
of 750 economists,
227
701427
3017
zei na hun jaarlijkse enquête
onder 750 economen,
onder 750 economen,
11:56
said the climate crisis is now
the number one risk
the number one risk
228
704468
2860
dat de klimaatcrisis
momenteel het grootste risico vormt
momenteel het grootste risico vormt
11:59
to the global economy.
229
707352
1829
voor de wereldeconomie.
12:01
So you get central bankers
230
709205
1318
Centrale bankiers
12:02
like Mark Carney, the head
of the UK Central Bank,
of the UK Central Bank,
231
710547
2770
zoals Mark Carney,
hoofd van de Bank of England,
hoofd van de Bank of England,
zeggen dat het overgrote deel
van de koolstofreserves
van de koolstofreserves
12:05
saying the vast majority
of the carbon reserves are unburnable.
of the carbon reserves are unburnable.
232
713341
4036
niet kan worden verbrand.
12:09
Subprime carbon.
233
717401
1746
Subprime koolstof.
12:11
I'm not going to remind you what happened
with subprime mortgages,
with subprime mortgages,
234
719171
3291
Ik ga jullie niet herinneren aan
subprime-hypotheken,
subprime-hypotheken,
12:14
but it's the same thing.
235
722486
1602
het is eigenlijk hetzelfde.
12:16
If you look at all of the carbon fuels
that were burned
that were burned
236
724112
2715
Kijk naar alle koolstof die werd verbrand
12:18
since the beginning
of the industrial revolution,
of the industrial revolution,
237
726851
2670
sinds het begin
van de industriële revolutie.
van de industriële revolutie.
12:21
this is the quantity burned
in the last 16 years.
in the last 16 years.
238
729545
3516
Dit is de hoeveelheid die werd verbrand
in de afgelopen 16 jaar.
in de afgelopen 16 jaar.
12:25
Here are all the ones that are proven
and left on the books,
and left on the books,
239
733085
3579
Dit zijn de bewezen reserves
die geregistreerd staan:
die geregistreerd staan:
12:28
28 trillion dollars.
240
736688
1788
28 biljoen dollar.
12:30
The International Energy Agency
says only this amount can be burned.
says only this amount can be burned.
241
738500
4209
Volgens het Internationaal
Energieagentschap
Energieagentschap
mag enkel dit verbrand worden.
12:34
So the rest, 22 trillion dollars --
242
742733
2889
De rest, 22 biljoen dollar --
12:37
unburnable.
243
745646
1197
onverbrandbaar.
12:39
Risk to the global economy.
244
747303
2233
Risico voor de mondiale economie.
12:41
That's why divestment movement
makes practical sense
makes practical sense
245
749560
3037
Daarom is desinvesteren praktisch zinvol
12:44
and is not just a moral imperative.
246
752621
2580
en niet enkel een morele verplichting.
12:47
So the answer to the first question,
"Must we change?"
"Must we change?"
247
755225
4170
Het antwoord op de eerste vraag,
'Moeten we veranderen?'
'Moeten we veranderen?'
12:51
is yes, we have to change.
248
759419
1924
is ja, we moeten veranderen.
12:53
Second question, "Can we change?"
249
761367
1752
Tweede vraag,
'Kunnen we veranderen?'
'Kunnen we veranderen?'
12:55
This is the exciting news!
250
763143
2321
Dit is het geweldige nieuws!
12:57
The best projections
in the world 16 years ago
in the world 16 years ago
251
765488
3505
De beste vooruitzichten
in de wereld 16 jaar geleden
in de wereld 16 jaar geleden
13:01
were that by 2010, the world
would be able to install
would be able to install
252
769017
4031
waren dat de wereld tegen 2010
in staat zou zijn
in staat zou zijn
13:05
30 gigawatts of wind capacity.
253
773072
2167
30 gigawatt aan windcapaciteit
te installeren.
te installeren.
13:07
We beat that mark
by 14 and a half times over.
by 14 and a half times over.
254
775263
4991
Dat aantal hebben we
14,5 keer voorbijgestreefd.
14,5 keer voorbijgestreefd.
13:12
We see an exponential curve
for wind installations now.
for wind installations now.
255
780278
3784
We zien een exponentiële curve
voor windinstallaties.
voor windinstallaties.
13:16
We see the cost coming down dramatically.
256
784086
3575
De kosten zijn drastisch gedaald.
13:19
Some countries -- take Germany,
an industrial powerhouse
an industrial powerhouse
257
787685
3250
Sommige landen -- zoals Duitsland,
een industriële grootmacht
een industriële grootmacht
13:22
with a climate not that different
from Vancouver's, by the way --
from Vancouver's, by the way --
258
790959
3368
met een klimaat
zoals Vancouver, overigens --
zoals Vancouver, overigens --
verkreeg vorig jaar december
13:26
one day last December,
259
794351
1635
13:28
got 81 percent of all its energy
from renewable resources,
from renewable resources,
260
796010
3438
op een dag 81% van al zijn energie
uit hernieuwbare energiebronnen,
uit hernieuwbare energiebronnen,
13:31
mainly solar and wind.
261
799472
1633
vooral zon en wind.
13:33
A lot of countries are getting
more than half on an average basis.
more than half on an average basis.
262
801129
3301
Vele landen verkrijgen
gemiddeld meer dan de helft.
gemiddeld meer dan de helft.
13:36
More good news:
263
804454
1158
Meer goed nieuws:
13:37
energy storage,
from batteries particularly,
from batteries particularly,
264
805636
3023
energieopslag,
vooral van batterijen,
vooral van batterijen,
13:40
is now beginning to take off
265
808683
1594
kent een opmars
13:42
because the cost has been
coming down very dramatically
coming down very dramatically
266
810301
3793
omdat de kost
dramatisch werd gereduceerd
dramatisch werd gereduceerd
13:46
to solve the intermittency problem.
267
814118
1773
om fluctuaties op te vangen.
13:47
With solar, the news is even
more exciting!
more exciting!
268
815915
2511
Voor zonne-energie
is het nieuws nog beter.
is het nieuws nog beter.
13:50
The best projections 14 years ago
were that we would install
were that we would install
269
818450
3349
De beste vooruitzichten
14 jaar geleden waren dat we
14 jaar geleden waren dat we
13:53
one gigawatt per year by 2010.
270
821823
2547
één gigawatt per jaar zouden
installeren tegen 2010.
installeren tegen 2010.
13:56
When 2010 came around,
we beat that mark by 17 times over.
we beat that mark by 17 times over.
271
824394
4620
Dat aantal werd 17 keer voorbijgestreefd.
14:01
Last year, we beat it by 58 times over.
272
829038
3585
Vorig jaar zelfs 58 keer.
14:04
This year, we're on track
to beat it 68 times over.
to beat it 68 times over.
273
832647
3240
Dit jaar zijn we goed op weg
om het 68 keer beter te doen.
om het 68 keer beter te doen.
14:07
We're going to win this.
274
835911
1190
We gaan dit winnen.
14:09
We are going to prevail.
275
837125
1734
We gaan zegevieren.
14:10
The exponential curve on solar
is even steeper and more dramatic.
is even steeper and more dramatic.
276
838883
4083
De exponentiële curve voor zonne-energie
is zelfs nog steiler en dramatischer.
is zelfs nog steiler en dramatischer.
14:14
When I came to this stage 10 years ago,
277
842990
1929
Toen ik hier 10 jaar geleden stond,
14:16
this is where it was.
278
844943
1395
zaten we op dit punt.
14:18
We have seen a revolutionary breakthrough
279
846894
3554
We zien een revolutionaire doorbraak
in het verschijnen
van deze exponentiële curves.
van deze exponentiële curves.
14:22
in the emergence
of these exponential curves.
of these exponential curves.
280
850472
3189
(Applaus)
14:25
(Applause)
281
853685
3224
14:28
And the cost has come down
10 percent per year
10 percent per year
282
856933
3497
En de kost werd elk jaar
10% gereduceerd
10% gereduceerd
14:32
for 30 years.
283
860454
1299
gedurende 30 jaar.
14:33
And it's continuing to come down.
284
861777
2298
En gaat nog verder omlaag.
14:36
Now, the business community
has certainly noticed this,
has certainly noticed this,
285
864099
2646
De zakenwereld heeft dit opgemerkt,
14:38
because it's crossing
the grid parity point.
the grid parity point.
286
866769
2809
want de netpariteit is bereikt.
14:41
Cheaper solar penetration rates
are beginning to rise.
are beginning to rise.
287
869602
3252
Toenemende penetratiegraad
van zonne-energie.
van zonne-energie.
14:44
Grid parity is understood
as that line, that threshold,
as that line, that threshold,
288
872878
3516
Onder netpariteit verstaat men de drempel
14:48
below which renewable electricity
is cheaper than electricity
is cheaper than electricity
289
876418
3874
waaronder hernieuwbare energie
goedkoper is dan elektriciteit
goedkoper is dan elektriciteit
14:52
from burning fossil fuels.
290
880316
2218
opgewekt uit fossiele brandstoffen.
14:54
That threshold is a little bit
like the difference
like the difference
291
882558
2693
Die drempel is zoals het verschil
14:57
between 32 degrees Fahrenheit
and 33 degrees Fahrenheit,
and 33 degrees Fahrenheit,
292
885275
4110
tussen 32 en 33 graden Fahrenheit
15:01
or zero and one Celsius.
293
889409
1586
of 0 graden en 1 graad Celsius.
15:03
It's a difference of more than one degree,
294
891019
2024
Het is een verschil van meer dan 1 graad,
15:05
it's the difference between ice and water.
295
893067
2701
het is het verschil tussen ijs en water.
15:07
And it's the difference between markets
that are frozen up,
that are frozen up,
296
895792
3944
Het verschil tussen bevroren markten
15:11
and liquid flows of capital
into new opportunities for investment.
into new opportunities for investment.
297
899760
4532
en kapitaalstromen
naar nieuwe investeringsmogelijkheden.
naar nieuwe investeringsmogelijkheden.
15:16
This is the biggest
new business opportunity
new business opportunity
298
904316
3605
Dit is de grootste
nieuwe zakelijke kans
nieuwe zakelijke kans
15:19
in the history of the world,
299
907945
1532
in de wereldgeschiedenis
15:21
and two-thirds of it
is in the private sector.
is in the private sector.
300
909501
3148
en twee derde
is in handen van de private sector.
is in handen van de private sector.
15:24
We are seeing an explosion
of new investment.
of new investment.
301
912673
3436
We zien een explosie
aan nieuwe investeringen.
aan nieuwe investeringen.
15:28
Starting in 2010, investments globally
in renewable electricity generation
in renewable electricity generation
302
916133
5568
Sinds 2010 hebben wereldwijde beleggingen
in opwekking van hernieuwbare energie
in opwekking van hernieuwbare energie
15:33
surpassed fossils.
303
921725
1533
fossiele energie overtroffen.
15:35
The gap has been growing ever since.
304
923282
2416
Sindsdien blijft de kloof groeien.
15:37
The projections for the future
are even more dramatic,
are even more dramatic,
305
925722
2948
De verwachtingen voor de toekomst
zijn nog dramatischer,
zijn nog dramatischer,
15:40
even though fossil energy
is now still subsidized
is now still subsidized
306
928694
3599
ook al wordt fossiele energie
nog steeds 40 keer meer gesubsidieerd
nog steeds 40 keer meer gesubsidieerd
15:44
at a rate 40 times larger than renewables.
307
932317
3227
dan hernieuwbare energie.
15:47
And by the way, if you add
the projections for nuclear on here,
the projections for nuclear on here,
308
935568
4090
Voegen we daar ook de prognoses
voor kernenergie aan toe,
voor kernenergie aan toe,
vooral als je in aanmerking neemt
15:51
particularly if you assume
that the work many are doing
that the work many are doing
309
939682
2621
welke inspanningen velen leveren
voor meer veilige, acceptabele
voor meer veilige, acceptabele
15:54
to try to break through to safer
and more acceptable,
and more acceptable,
310
942327
2714
15:57
more affordable forms of nuclear,
311
945065
1839
en betaalbare vormen van kernenergie,
15:58
this could change even more dramatically.
312
946928
2443
dan kan dit nog ingrijpender veranderen.
16:01
So is there any precedent
for such a rapid adoption
for such a rapid adoption
313
949934
2956
Is er een precedent
voor die versnelde toepassing
voor die versnelde toepassing
16:04
of a new technology?
314
952914
1729
van een nieuwe technologie?
16:06
Well, there are many,
but let's look at cell phones.
but let's look at cell phones.
315
954667
2460
Er zijn er vele,
mobiele telefoons bijvoorbeeld.
mobiele telefoons bijvoorbeeld.
16:09
In 1980, AT&T, then Ma Bell,
316
957151
3373
In 1980, gaven AT&T en dan Ma Bell
16:12
commissioned McKinsey to do
a global market survey
a global market survey
317
960548
2393
McKinsey de opdracht
een wereldwijd marktonderzoek
een wereldwijd marktonderzoek
16:14
of those clunky new mobile phones
that appeared then.
that appeared then.
318
962965
3616
uit te voeren naar de onhandige,
nieuwe telefoons die toen verschenen.
nieuwe telefoons die toen verschenen.
16:18
"How many can we sell
by the year 2000?" they asked.
by the year 2000?" they asked.
319
966605
3163
"Hoeveel kunnen we
tegen 2000 verkopen?" vroegen ze.
tegen 2000 verkopen?" vroegen ze.
McKinsey antwoordde: "900.000".
16:21
McKinsey came back and said, "900,000."
320
969792
2568
En inderdaad, in het jaar 2000
16:24
And sure enough,
when the year 2000 arrived,
when the year 2000 arrived,
321
972384
2072
verkochten ze 900.000 exemplaren --
in de eerste drie dagen.
in de eerste drie dagen.
16:26
they did sell 900,000 --
in the first three days.
in the first three days.
322
974480
2578
16:29
And for the balance of the year,
they sold 120 times more.
they sold 120 times more.
323
977082
3912
En de rest van het jaar
verkochten ze nog 120 keer meer.
verkochten ze nog 120 keer meer.
16:33
And now there are more cell connections
than there are people in the world.
than there are people in the world.
324
981018
4376
Nu zijn er meer mobiele verbindingen
dan mensen in de wereld.
dan mensen in de wereld.
16:37
So, why were they not only wrong,
but way wrong?
but way wrong?
325
985418
4469
Waarom hadden ze het volledig mis?
16:41
I've asked that question myself, "Why?"
326
989911
2400
Ik stelde mezelf die vraag: "Waarom?"
16:44
(Laughter)
327
992335
1003
(Gelach)
16:45
And I think the answer is in three parts.
328
993362
2233
Het antwoord is driedelig.
16:48
First, the cost came down much faster
than anybody expected,
than anybody expected,
329
996122
3389
Allereerst, de kostprijs daalde
veel sneller dan ieders verwachtingen,
veel sneller dan ieders verwachtingen,
16:51
even as the quality went up.
330
999535
2507
zelfs toen de kwaliteit toenam.
16:54
And low-income countries, places
that did not have a landline grid --
that did not have a landline grid --
331
1002066
4272
En lagelonenlanden --
plaatsen zonder vast netwerk --
plaatsen zonder vast netwerk --
waagden de sprong
naar deze nieuwe technologie.
naar deze nieuwe technologie.
16:58
they leap-frogged to the new technology.
332
1006362
2228
17:00
The big expansion has been
in the developing counties.
in the developing counties.
333
1008614
3064
De grote uitbreiding
vond plaats in ontwikkelingslanden.
vond plaats in ontwikkelingslanden.
17:03
So what about the electricity grids
in the developing world?
in the developing world?
334
1011702
3748
Hoe zit dat met het elektriciteitsnet
in ontwikkelingslanden?
in ontwikkelingslanden?
17:07
Well, not so hot.
335
1015474
1730
Niet zo geweldig.
Op veel plaatsen bestaan ze niet.
17:09
And in many areas, they don't exist.
336
1017228
2298
17:11
There are more people
without any electricity at all in India
without any electricity at all in India
337
1019550
3146
Er zijn meer mensen
zonder elektriciteit in India
zonder elektriciteit in India
17:14
than the entire population
of the United States of America.
of the United States of America.
338
1022720
3122
dan de gehele bevolking
van de Verenigde Staten van Amerika.
van de Verenigde Staten van Amerika.
17:17
So now we're getting this:
339
1025866
1504
Dus nu krijgen we dit:
17:19
solar panels on grass huts
340
1027394
1838
zonnepanelen op grashutten
17:21
and new business models
that make it affordable.
that make it affordable.
341
1029256
2938
en nieuwe bedrijfsmodellen
die ze betaalbaar maken.
die ze betaalbaar maken.
17:24
Muhammad Yunus financed
this one in Bangladesh with micro-credit.
this one in Bangladesh with micro-credit.
342
1032218
4885
Muhammad Yunus financierde
deze in Bangladesh met microkrediet.
deze in Bangladesh met microkrediet.
17:29
This is a village market.
343
1037127
1708
Dit is een dorpsmarkt.
17:30
Bangladesh is now the fastest-deploying
country in the world:
country in the world:
344
1038859
2890
Bangladesh is het snelst groeiende
land in de wereld:
land in de wereld:
gemiddeld twee systemen
per minuut, dag en nacht.
per minuut, dag en nacht.
17:33
two systems per minute
on average, night and day.
on average, night and day.
345
1041773
2412
We hebben al het nodige:
17:36
And we have all we need:
346
1044209
1189
17:37
enough energy from the Sun
comes to the Earth
comes to the Earth
347
1045422
2292
elk uur bereikt voldoende
zonne-energie de aarde
zonne-energie de aarde
17:39
every hour to supply the full world's
energy needs for an entire year.
energy needs for an entire year.
348
1047738
5363
om aan de mondiale energiebehoefte
te voldoen voor een heel jaar.
te voldoen voor een heel jaar.
17:45
It's actually a little bit
less than an hour.
less than an hour.
349
1053125
2173
Het is zelfs wat minder dan een uur.
17:47
So the answer to the second question,
"Can we change?"
"Can we change?"
350
1055322
3332
Het antwoord op de tweede vraag,
'Kunnen we veranderen?'
'Kunnen we veranderen?'
17:50
is clearly "Yes."
351
1058678
1923
is duidelijk 'Ja'.
17:52
And it's an ever-firmer "yes."
352
1060625
2772
Een steeds vastberadener "Ja".
17:55
Last question, "Will we change?"
353
1063421
2608
Laatste vraag: 'Gaan we veranderen?'
Parijs was echt een doorbraak,
17:58
Paris really was a breakthrough,
354
1066053
1992
sommige bepalingen zijn bindend
18:00
some of the provisions are binding
355
1068069
1663
en de periodieke controles
zullen van belang zijn.
zullen van belang zijn.
18:01
and the regular reviews will matter a lot.
356
1069756
2038
18:03
But nations aren't waiting,
they're going ahead.
they're going ahead.
357
1071818
2251
Maar naties wachten niet af,
ze beginnen alvast.
ze beginnen alvast.
18:06
China has already announced
that starting next year,
that starting next year,
358
1074093
2515
China heeft aangekondigd
dat het vanaf volgend jaar
dat het vanaf volgend jaar
18:08
they're adopting a nationwide
cap and trade system.
cap and trade system.
359
1076632
2983
een cap and trade-systeem
gaat toepassen in het hele land.
gaat toepassen in het hele land.
18:11
They will likely link up
with the European Union.
with the European Union.
360
1079639
3143
Waarschijnlijk gekoppeld
aan de Europese Unie.
aan de Europese Unie.
18:14
The United States
has already been changing.
has already been changing.
361
1082806
2492
De Verenigde Staten zijn reeds veranderd.
Al deze steenkoolcentrales
werden de laatste 10 jaar voorgesteld
werden de laatste 10 jaar voorgesteld
18:17
All of these coal plants were proposed
362
1085322
2050
18:19
in the next 10 years and canceled.
363
1087396
2530
en geannuleerd.
18:21
All of these existing
coal plants were retired.
coal plants were retired.
364
1089950
2919
Deze bestaande centrales
werden buiten dienst gesteld.
werden buiten dienst gesteld.
18:24
All of these coal plants have had
their retirement announced.
their retirement announced.
365
1092893
3017
Deze centrales hebben
hun sluiting aangekondigd.
hun sluiting aangekondigd.
18:27
All of them -- canceled.
366
1095934
2328
Allemaal -- geannuleerd.
18:30
We are moving forward.
367
1098286
1490
We gaan vooruit.
18:31
Last year -- if you look at
all of the investment
all of the investment
368
1099800
2468
Als je kijkt naar alle investeringen
18:34
in new electricity generation
in the United States,
in the United States,
369
1102292
2943
in nieuwe stroomopwekking
in de Verenigde Staten:
in de Verenigde Staten:
18:37
almost three-quarters
was from renewable energy,
was from renewable energy,
370
1105259
2666
bijna driekwart was afkomstig
van hernieuwbare energie,
van hernieuwbare energie,
18:39
mostly wind and solar.
371
1107949
2512
vooral wind- en zonne-energie.
18:42
We are solving this crisis.
372
1110485
3147
We lossen deze crisis op.
18:45
The only question is:
how long will it take to get there?
how long will it take to get there?
373
1113656
4899
De enige vraag is: hoe lang
zal het duren om dat te bereiken?
zal het duren om dat te bereiken?
18:50
So, it matters that a lot
of people are organizing
of people are organizing
374
1118579
4617
Het is belangrijk
dat mensen acties opzetten
dat mensen acties opzetten
18:55
to insist on this change.
375
1123220
2138
om aan te dringen op verandering.
18:57
Almost 400,000 people
marched in New York City
marched in New York City
376
1125382
3784
Bijna 400.000 mensen
zijn in New York de straat opgegaan
zijn in New York de straat opgegaan
19:01
before the UN special session on this.
377
1129190
2847
voor de speciale zitting van de VN.
19:04
Many thousands, tens of thousands,
378
1132061
2004
Duizenden, tienduizenden,
19:06
marched in cities around the world.
379
1134089
2873
gingen de straat op over de hele wereld.
19:08
And so, I am extremely optimistic.
380
1136986
4143
Ik ben uitermate optimistisch.
19:13
As I said before,
we are going to win this.
we are going to win this.
381
1141153
2555
Zoals ik al zei, we gaan dit overwinnen.
19:15
I'll finish with this story.
382
1143732
1967
Ik sluit af met dit verhaal.
19:18
When I was 13 years old,
383
1146218
2592
Toen ik 13 jaar oud was,
19:20
I heard that proposal by President Kennedy
384
1148834
3431
hoorde ik het voorstel
van president Kennedy om iemand
van president Kennedy om iemand
19:24
to land a person on the Moon
and bring him back safely
and bring him back safely
385
1152289
2551
op de maan te laten landen en
veilig terug te brengen
veilig terug te brengen
19:26
in 10 years.
386
1154864
1165
binnen 10 jaar.
19:28
And I heard adults
of that day and time say,
of that day and time say,
387
1156053
2984
Ik hoorde volwassenen in die tijd zeggen:
19:31
"That's reckless, expensive,
may well fail."
may well fail."
388
1159061
3517
"Dat is roekeloos, duur,
het zal wellicht mislukken."
het zal wellicht mislukken."
19:34
But eight years and two months later,
389
1162602
2177
Maar acht jaar en twee maanden later,
19:36
in the moment that Neil Armstrong
set foot on the Moon,
set foot on the Moon,
390
1164803
3262
op het moment dat Neil Armstrong
voet zette op de maan,
voet zette op de maan,
19:40
there was great cheer that went up
in NASA's mission control in Houston.
in NASA's mission control in Houston.
391
1168089
4590
was er groot gejuich
in het Mission Control Center van NASA
in het Mission Control Center van NASA
19:44
Here's a little-known fact about that:
392
1172703
2460
Hier is een weinig bekend feit:
19:47
the average age of the systems engineers,
393
1175187
2205
de gemiddelde leeftijd
van de systeemingenieurs
van de systeemingenieurs
19:49
the controllers in the room
that day, was 26,
that day, was 26,
394
1177416
3176
en de destijds aanwezige
besturingsmensen, was 26 jaar.
besturingsmensen, was 26 jaar.
19:52
which means, among other things,
395
1180616
1559
Dat betekent, onder andere,
19:54
their age, when they heard
that challenge, was 18.
that challenge, was 18.
396
1182199
3250
dat ze 18 jaar oud waren
toen ze de oproep ertoe hoorden.
toen ze de oproep ertoe hoorden.
19:57
We now have a moral challenge
397
1185473
3202
We hebben nu een morele uitdaging
20:00
that is in the tradition of others
that we have faced.
that we have faced.
398
1188699
3530
in de traditie van eerdere uitdagingen
waar we voor hebben gestaan.
waar we voor hebben gestaan.
20:04
One of the greatest poets
of the last century in the US,
of the last century in the US,
399
1192253
3654
Een van de grootste dichters
van de vorige eeuw in de VS,
van de vorige eeuw in de VS,
20:07
Wallace Stevens,
400
1195931
1349
Wallace Stevens,
20:09
wrote a line that has stayed with me:
401
1197304
1818
schreef een regel die me bijbleef:
20:11
"After the final 'no,'
there comes a 'yes,'
there comes a 'yes,'
402
1199146
2483
"Na de laatste 'nee', komt een 'ja'
20:13
and on that 'yes',
the future world depends."
the future world depends."
403
1201653
2981
en van die 'ja',
hangt de toekomst van de wereld af.
hangt de toekomst van de wereld af.
20:16
When the abolitionists
started their movement,
started their movement,
404
1204658
2285
Toen de abolitionisten
hun beweging startten,
hun beweging startten,
20:18
they met with no after no after no.
405
1206967
2207
kregen ze telkens nee als antwoord.
20:21
And then came a yes.
406
1209198
1276
En toen kregen ze een ja.
20:22
The Women's Suffrage
and Women's Rights Movement
and Women's Rights Movement
407
1210498
2389
Het vrouwenkiesrecht
en de vrouwenrechtenbeweging
en de vrouwenrechtenbeweging
20:24
met endless no's, until finally,
there was a yes.
there was a yes.
408
1212911
3595
kreeg eindeloos nee te horen,
tot ze uiteindelijk een ja kregen.
tot ze uiteindelijk een ja kregen.
20:28
The Civil Rights Movement,
the movement against apartheid,
the movement against apartheid,
409
1216530
2771
De burgerrechtenbeweging,
de anti-apartheidsbeweging,
de anti-apartheidsbeweging,
20:31
and more recently, the movement
for gay and lesbian rights
for gay and lesbian rights
410
1219325
3591
en meer recent,
de homo-emancipatiebeweging
de homo-emancipatiebeweging
20:34
here in the United States and elsewhere.
411
1222940
2405
hier in de Verenigde Staten en elders.
20:37
After the final "no" comes a "yes."
412
1225369
2176
Na de laatste 'nee' komt een 'ja'.
20:39
When any great moral challenge
is ultimately resolved
is ultimately resolved
413
1227569
5133
Wanneer een grote morele uitdaging
zich uiteindelijk uitsplitst
zich uiteindelijk uitsplitst
20:44
into a binary choice
between what is right and what is wrong,
between what is right and what is wrong,
414
1232726
3855
tot een binaire keuze
tussen wat goed is en wat fout is,
tussen wat goed is en wat fout is,
20:48
the outcome is fore-ordained
because of who we are as human beings.
because of who we are as human beings.
415
1236605
4129
ligt het resultaat op voorhand vast
vanwege wie we zijn als menselijke wezens.
vanwege wie we zijn als menselijke wezens.
20:52
Ninety-nine percent of us,
that is where we are now
that is where we are now
416
1240758
3853
99% van ons, daar staan we nu
20:56
and it is why we're going to win this.
417
1244635
2492
en dat is waarom we dit gaan overwinnen.
20:59
We have everything we need.
418
1247151
1938
We hebben al het nodige.
21:01
Some still doubt that we have
the will to act,
the will to act,
419
1249113
3415
Sommigen twijfelen nog steeds
aan onze wil om te handelen,
aan onze wil om te handelen,
21:04
but I say the will to act is itself
a renewable resource.
a renewable resource.
420
1252552
4690
maar ik zeg dat de wil om te handelen
op zich een hernieuwbare bron is.
op zich een hernieuwbare bron is.
21:09
Thank you very much.
421
1257266
1207
Hartelijk dank.
21:10
(Applause)
422
1258497
3471
(Applaus)
21:47
Chris Anderson: You've got this incredible
combination of skills.
combination of skills.
423
1295319
3183
CA: Je hebt een geweldige
combinatie van vaardigheden.
combinatie van vaardigheden.
21:50
You've got this scientist mind
that can understand
that can understand
424
1298526
2961
Je hebt de geest van een wetenschapper
die een hele reeks kwesties begrijpt
21:53
the full range of issues,
425
1301511
2301
en de vaardigheid om dit
in de meest levendige taal om te zetten.
in de meest levendige taal om te zetten.
21:55
and the ability to turn it
into the most vivid language.
into the most vivid language.
426
1303836
3652
21:59
No one else can do that,
that's why you led this thing.
that's why you led this thing.
427
1307512
2883
Dat kan niemand anders,
daarom leidde je dit ook.
daarom leidde je dit ook.
22:02
It was amazing to see it 10 years ago,
it was amazing to see it now.
it was amazing to see it now.
428
1310419
3411
Het was geweldig om te zien
tien jaar geleden en nog steeds.
tien jaar geleden en nog steeds.
22:05
Al Gore: Well, you're nice
to say that, Chris.
to say that, Chris.
429
1313854
2175
AG: Dat is heel aardig van je, Chris.
22:08
But honestly, I have a lot
of really good friends
of really good friends
430
1316053
3161
Maar, eerlijk gezegd,
heb ik veel goede vrienden
heb ik veel goede vrienden
22:11
in the scientific community
who are incredibly patient
who are incredibly patient
431
1319238
3719
in de wetenschappelijke gemeenschap
die uiterst geduldig zijn
die uiterst geduldig zijn
22:14
and who will sit there
and explain this stuff to me
and explain this stuff to me
432
1322981
2771
en die dit aan mij uitleggen
22:17
over and over and over again
433
1325776
1334
opnieuw en opnieuw
22:19
until I can get it
into simple enough language
into simple enough language
434
1327134
3596
tot ik het in eenvoudige taal kan gieten
22:22
that I can understand it.
435
1330754
1212
die ik begrijp.
22:23
And that's the key to trying
to communicate.
to communicate.
436
1331990
2928
Dat is de sleutel
tot een poging tot communicatie.
tot een poging tot communicatie.
22:27
CA: So, your talk. First part: terrifying,
437
1335497
3685
CA: Je toespraak.
Het eerste deel: beangstigend,
22:31
second part: incredibly hopeful.
438
1339206
1937
het tweede deel: ontzettend hoopvol.
22:33
How do we know that all those graphs,
all that progress, is enough
all that progress, is enough
439
1341810
5301
Hoe weten we of al die grafieken
en vooruitgang voldoende zijn
en vooruitgang voldoende zijn
om een oplossing te bieden
voor wat je eerst zei?
voor wat je eerst zei?
22:39
to solve what you showed
in the first part?
in the first part?
440
1347135
2728
22:41
AG: I think that the crossing --
441
1349887
3528
AG: Ik denk dat het overschrijden --
weet je, ik maak nog maar 15 jaar
deel uit van de zakenwereld.
deel uit van de zakenwereld.
22:45
you know, I've only been
in the business world for 15 years.
in the business world for 15 years.
442
1353439
3013
22:48
But one of the things I've learned
is that apparently it matters
is that apparently it matters
443
1356476
3278
Een van de dingen die ik heb geleerd
is dat het een verschil maakt
is dat het een verschil maakt
22:51
if a new product or service
is more expensive
is more expensive
444
1359778
3164
of een nieuw product of dienst
duurder is
duurder is
22:54
than the incumbent, or cheaper than.
445
1362966
2154
dan het gevestigde, of goedkoper.
22:57
Turns out, it makes a difference
if it's cheaper than.
if it's cheaper than.
446
1365144
2555
Het maakt blijkbaar een verschil
als het goedkoper is.
als het goedkoper is.
22:59
(Laughter)
447
1367723
1095
(Gelach)
23:00
And when it crosses that line,
448
1368842
2694
Als die grens overschreden wordt,
23:03
then a lot of things really change.
449
1371560
1896
veranderen veel dingen drastisch.
23:05
We are regularly surprised
by these developments.
by these developments.
450
1373480
2945
We zijn vaak verrast
door deze ontwikkelingen.
door deze ontwikkelingen.
23:08
The late Rudi Dornbusch,
the great economist said,
the great economist said,
451
1376449
2547
Wijlen Rudi Dornbusch,
de grote econoom, zei:
de grote econoom, zei:
23:11
"Things take longer to happen
then you think they will,
then you think they will,
452
1379020
2796
"Het duurt veel langer dan je denkt
voor iets gebeurt,
voor iets gebeurt,
23:13
and then they happen much faster
than you thought they could."
than you thought they could."
453
1381840
2958
maar dan gebeurt het allemaal
veel sneller dan je had gedacht."
veel sneller dan je had gedacht."
23:16
I really think that's where we are.
454
1384822
1698
Ik denk dat dit is waar we staan.
23:18
Some people are using the phrase
"The Solar Singularity" now,
"The Solar Singularity" now,
455
1386544
3677
Sommigen gebruiken nu de term
'Solar Singularity',
'Solar Singularity',
23:22
meaning when it gets
below the grid parity,
below the grid parity,
456
1390245
3293
dat wil zeggen wanneer
het onder de netpariteit daalt --
het onder de netpariteit daalt --
23:25
unsubsidized in most places,
457
1393562
2048
ongesubsidieerd op de meeste plaatsen --
23:27
then it's the default choice.
458
1395634
1642
dan is dat de standaardkeuze.
23:29
Now, in one of the presentations
yesterday, the jitney thing,
yesterday, the jitney thing,
459
1397300
5990
In een van de presentaties gisteren,
over het busje,
over het busje,
23:35
there is an effort to use
regulations to slow this down.
regulations to slow this down.
460
1403314
5107
is er een poging tot regelgeving
om dit af te remmen.
om dit af te remmen.
23:40
And I just don't think it's going to work.
461
1408445
3139
Maar ik denk gewoon
niet dat het zal lukken.
niet dat het zal lukken.
23:44
There's a woman in Atlanta, Debbie Dooley,
462
1412608
2396
Er is een vrouw in Atlanta, Debbie Dooley,
23:47
who's the Chairman
of the Atlanta Tea Party.
of the Atlanta Tea Party.
463
1415028
2081
voorzitster van de Atlanta Tea Party.
23:49
They enlisted her
in this effort to put a tax
in this effort to put a tax
464
1417133
2177
Men wilde haar hulp
in een poging zonnepanelen
te belasten en te reguleren.
te belasten en te reguleren.
23:51
on solar panels and regulations.
465
1419334
2123
23:53
And she had just put
solar panels on her roof
solar panels on her roof
466
1421481
2119
Ze had net nieuwe zonnepanelen op haar dak
23:55
and she didn't understand the request.
467
1423624
1866
en ze begreep het verzoek niet.
23:57
(Laughter)
468
1425514
1765
(Gelach)
23:59
And so she went and formed
an alliance with the Sierra Club
an alliance with the Sierra Club
469
1427303
3478
Ze vormde een alliantie
met de Sierra Club
met de Sierra Club
24:02
and they formed a new organization
called the Green Tea Party.
called the Green Tea Party.
470
1430805
4053
en zij vormden een nieuwe organisatie
genaamd de Green Tea Party.
genaamd de Green Tea Party.
24:06
(Laughter)
471
1434882
1002
(Gelach)
24:07
(Applause)
472
1435908
1001
(Applaus)
24:08
And they defeated the proposal.
473
1436933
1488
En ze kelderden het voorstel.
24:10
So, finally, the answer
to your question is,
to your question is,
474
1438445
3226
Dus, het antwoord op je vraag is,
24:13
this sounds a little corny
and maybe it's a cliché,
and maybe it's a cliché,
475
1441695
3033
het klinkt nogal melig
en misschien is het een cliché,
en misschien is het een cliché,
24:16
but 10 years ago -- and Christiana
referred to this --
referred to this --
476
1444752
3516
maar 10 jaar geleden --
Christiana [Figueres] verwees hiernaar --
Christiana [Figueres] verwees hiernaar --
24:20
there are people in this audience
who played an incredibly significant role
who played an incredibly significant role
477
1448292
5907
er zijn mensen in dit publiek
die een belangrijke rol speelden
die een belangrijke rol speelden
24:26
in generating those exponential curves.
478
1454223
2801
in het genereren van
deze exponentiële curves.
deze exponentiële curves.
24:29
And it didn't work out economically
for some of them,
for some of them,
479
1457048
2524
Voor sommigen pakte het
economisch niet goed uit,
economisch niet goed uit,
24:31
but it kick-started
this global revolution.
this global revolution.
480
1459596
3054
maar het bracht deze
mondiale revolutie op gang.
mondiale revolutie op gang.
24:34
And what people in this audience do now
481
1462674
3779
En wat mensen in dit publiek nú doen
24:38
with the knowledge
that we are going to win this.
that we are going to win this.
482
1466477
2505
die weten: we gaan dit winnen.
24:41
But it matters a lot how fast we win it.
483
1469006
4230
Maar zeer belangrijk is
hoe snel we winnen.
hoe snel we winnen.
24:45
CA: Al Gore, that was incredibly powerful.
484
1473260
2357
CA: Al Gore, dat was bijzonder krachtig.
24:47
If this turns out to be the year,
485
1475641
1675
Als dit het jaar blijkt te zijn
24:49
that the partisan thing changes,
486
1477340
2828
dat de partijdigheid verandert,
24:52
as you said, it's no longer
a partisan issue,
a partisan issue,
487
1480192
3378
zoals je zei, het is niet langer
een kwestie van partijdigheid,
een kwestie van partijdigheid,
24:55
but you bring along people
from the other side together,
from the other side together,
488
1483594
4166
maar jij brengt mensen
van beide zijden samen,
van beide zijden samen,
gesteund door de wetenschap,
door dit soort investeringsmogelijkheden
door dit soort investeringsmogelijkheden
24:59
backed by science, backed by these kinds
of investment opportunities,
of investment opportunities,
489
1487784
3285
25:03
backed my reason that you win the day --
490
1491093
2108
en door de redenering
dat je dit overwint --
dat je dit overwint --
25:05
boy, that's really exciting.
491
1493225
2359
Dat is echt spannend.
25:07
Thank you so much.
492
1495608
1168
Hartelijk bedankt.
25:08
AG: Thank you so much
for bringing me back to TED.
for bringing me back to TED.
493
1496800
2507
AG: Bedankt om me weer
terug te brengen bij TED.
terug te brengen bij TED.
25:11
Thank you!
494
1499331
1151
Bedankt!
25:12
(Applause)
495
1500506
2606
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocateNobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.
Why you should listen
Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.
He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”
Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.
Al Gore | Speaker | TED.com