TED2003
Wade Davis: Dreams from endangered cultures
Wade Davis over bedreigde culturen
Filmed:
Readability: 4.7
4,012,783 views
Met verbluffende foto's en verhalen houdt National Geographic Explorer Wade Davis een lofzang op de buitengewone verscheidenheid van 's werelds inheemse culturen, die met een alarmerende snelheid van de planeet verdwijnen.
Wade Davis - Anthropologist, ethnobotanist
A National Geographic Explorer-in-Residence, Wade Davis has been described as “a rare combination of scientist, scholar, poet and passionate defender of all of life’s diversity.” Full bio
A National Geographic Explorer-in-Residence, Wade Davis has been described as “a rare combination of scientist, scholar, poet and passionate defender of all of life’s diversity.” Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
You know, one of the intense pleasures of travel
0
0
3000
Eén van de intense plezieren van reizen
00:28
and one of the delights of ethnographic research
1
3000
2000
en van etnografisch onderzoek
00:30
is the opportunity to live amongst those
2
5000
2000
is de mogelijkheid om te leven tussen hen
00:32
who have not forgotten the old ways,
3
7000
2000
die de oude gewoontes niet vergeten zijn,
00:34
who still feel their past in the wind,
4
9000
3000
die hun verleden nog voelen in de wind,
00:37
touch it in stones polished by rain,
5
12000
3000
het aanraken in door regen gepolijste stenen,
00:40
taste it in the bitter leaves of plants.
6
15000
2000
het proeven in bittere plantenbladeren.
00:42
Just to know that Jaguar shamans still journey beyond the Milky Way,
7
17000
4000
De wetenschap dat Jaguar-shamans nog steeds voorbij de Melkweg reizen,
00:46
or the myths of the Inuit elders still resonate with meaning,
8
21000
4000
of dat de mythes van Inuit-ouderen nog met betekenis weerklinken,
00:50
or that in the Himalaya,
9
25000
2000
of dat in de Himalaya
00:53
the Buddhists still pursue the breath of the Dharma,
10
28000
4000
boeddhisten nog steeds jacht maken op de adem van Dharma,
00:57
is to really remember the central revelation of anthropology,
11
32000
3000
herinnert je echt dé openbaring van de antropologie:
01:00
and that is the idea that the world in which we live
12
35000
2000
de wereld waarin wij leven
01:03
does not exist in some absolute sense,
13
38000
2000
bestaat niet in een absolute zin, maar is
01:05
but is just one model of reality,
14
40000
1000
slechts één model van de werkelijkheid,
01:06
the consequence of one particular set of adaptive choices
15
41000
4000
het gevolg van een toevallige set aanpassingskeuzes
01:10
that our lineage made, albeit successfully, many generations ago.
16
45000
4000
die onze voorouders generaties geleden maakten.
01:15
And of course, we all share the same adaptive imperatives.
17
50000
4000
Natuurlijk, we delen allemaal dezelfde aanpassende vereisten:
01:19
We're all born. We all bring our children into the world.
18
54000
2000
Worden geboren. Brengen kinderen ter wereld.
01:21
We go through initiation rites.
19
56000
2000
We maken allen inwijdingsrites door.
01:23
We have to deal with the inexorable separation of death,
20
58000
2000
Omgaan met de onverbiddelijke scheiding door de dood.
01:25
so it shouldn't surprise us that we all sing, we all dance,
21
60000
4000
Het kan dus geen verrassing zijn dat we allen zingen, dansen
01:29
we all have art.
22
64000
2000
en kunst hebben.
01:31
But what's interesting is the unique cadence of the song,
23
66000
3000
Maar interessant is de unieke kadans van het lied
01:34
the rhythm of the dance in every culture.
24
69000
2000
en het ritme van de dans in elke verschillende cultuur.
01:36
And whether it is the Penan in the forests of Borneo,
25
71000
3000
Of dat nu gaat om de Penan in de wouden op Borneo,
01:39
or the Voodoo acolytes in Haiti,
26
74000
3000
of de Voodoo-acolieten in Haïti,
01:43
or the warriors in the Kaisut desert of Northern Kenya,
27
78000
4000
of de strijders in de Kaisut-woestijn in Noord-Kenia,
01:49
the Curandero in the mountains of the Andes,
28
84000
2000
de Curandero in het Andes-gebergte
01:52
or a caravanserai in the middle of the Sahara --
29
87000
5000
of de Caravanserai in het hart van de Sahara. --
01:57
this is incidentally the fellow that I traveled into the desert with
30
92000
2000
Dit is de man met wie ik reisde door de woestijn,
01:59
a month ago --
31
94000
1000
een maand geleden. --
02:00
or indeed a yak herder in the slopes of Qomolangma,
32
95000
3000
of nu een yakherder op de hellingen van Qomolangma,
02:03
Everest, the goddess mother of the world.
33
98000
2000
Everest, de godin-moeder van de wereld.
02:05
All of these peoples teach us that there are other ways of being,
34
100000
3000
Zij leren ons allemaal dat we anders kunnen zijn,
02:08
other ways of thinking,
35
103000
1000
anders kunnen denken,
02:09
other ways of orienting yourself in the Earth.
36
104000
2000
ons anders op aarde kunnen oriënteren.
02:11
And this is an idea, if you think about it,
37
106000
2000
Als je erover nadenkt, kan dit idee
02:13
can only fill you with hope.
38
108000
2000
je alleen maar hoop geven.
02:15
Now, together the myriad cultures of the world
39
110000
3000
Samen vormen de ontelbare culturen ter wereld
02:18
make up a web of spiritual life and cultural life
40
113000
4000
een web van spiritueel en cultureel leven
02:22
that envelops the planet,
41
117000
2000
dat de planeet omhult
02:24
and is as important to the well-being of the planet
42
119000
2000
en voor haar net zo belangrijk is
02:26
as indeed is the biological web of life that you know as a biosphere.
43
121000
3000
als het biologische levensweb: de biosfeer.
02:29
And you might think of this cultural web of life
44
124000
3000
Dit culturele levensweb kun je je voorstellen
02:32
as being an ethnosphere,
45
127000
1000
als een etnosfeer.
02:33
and you might define the ethnosphere
46
128000
2000
De etnosfeer kun je definiëren als
02:35
as being the sum total of all thoughts and dreams, myths,
47
130000
3000
het totaal van alle gedachtes, dromen, mythes,
02:38
ideas, inspirations, intuitions brought into being
48
133000
3000
ideeën, inspiraties en intuïties die voortgebracht zijn
02:41
by the human imagination since the dawn of consciousness.
49
136000
4000
door de menselijke verbeelding sinds het begin van ons bewustzijn.
02:45
The ethnosphere is humanity's great legacy.
50
140000
3000
De etnosfeer is de grote nalatenschap van de mensheid.
02:48
It's the symbol of all that we are
51
143000
2000
Zij is het symbool van al dat wij zijn
02:50
and all that we can be as an astonishingly inquisitive species.
52
145000
4000
en al dat wij kunnen zijn, als verbazingwekkend nieuwsgierige diersoort.
02:55
And just as the biosphere has been severely eroded,
53
150000
3000
Net zoals de biosfeer zwaar aangetast is,
02:58
so too is the ethnosphere
54
153000
2000
is de etnosfeer dat ook--
03:00
-- and, if anything, at a far greater rate.
55
155000
2000
en nog in veel grotere mate.
03:02
No biologists, for example, would dare suggest
56
157000
2000
Geen bioloog zou durven beweren
03:04
that 50 percent of all species or more have been or are
57
159000
3000
dat minstens de helft van alle soorten op het punt
03:07
on the brink of extinction because it simply is not true,
58
162000
2000
van uitsterven staat, omdat dat simpelweg niet waar is.
03:09
and yet that -- the most apocalyptic scenario
59
164000
2000
En juist dat, het meest apocalyptische scenario
03:11
in the realm of biological diversity --
60
166000
3000
voor biodiversiteit,
03:14
scarcely approaches what we know to be the most optimistic scenario
61
169000
3000
komt niet eens in de buurt van het meest optimistische scenario
03:17
in the realm of cultural diversity.
62
172000
2000
voor culturele diversiteit.
03:19
And the great indicator of that, of course, is language loss.
63
174000
3000
De beste indicator hiervan is het verlies aan talen.
03:22
When each of you in this room were born,
64
177000
3000
Toen iedereen hier aanwezig geboren werd,
03:25
there were 6,000 languages spoken on the planet.
65
180000
3000
werden er zesduizend talen op aarde gesproken.
03:28
Now, a language is not just a body of vocabulary
66
183000
3000
Een taal is meer dan haar woordenschat
03:31
or a set of grammatical rules.
67
186000
2000
of haar grammaticale regels.
03:33
A language is a flash of the human spirit.
68
188000
2000
Een taal is een opflikkering van de menselijke ziel.
03:35
It's a vehicle through which the soul of each particular culture
69
190000
3000
Het is het voertuig waardoor de ziel van elke unieke cultuur
03:38
comes into the material world.
70
193000
1000
de materiële wereld bereikt.
03:39
Every language is an old-growth forest of the mind,
71
194000
3000
Elke taal is een eeuwenoud geesteswoud,
03:42
a watershed, a thought, an ecosystem of spiritual possibilities.
72
197000
4000
een scheiding, een gedachte, een ecosysteem aan spirituele mogelijkheden.
03:46
And of those 6,000 languages, as we sit here today in Monterey,
73
201000
4000
Van die zesduizend talen wordt vandaag de dag
03:50
fully half are no longer being whispered into the ears of children.
74
205000
4000
de helft daarvan niet meer in kinderoren gefluisterd.
03:54
They're no longer being taught to babies,
75
209000
3000
Ze worden baby's niet langer aangeleerd.
03:57
which means, effectively, unless something changes,
76
212000
2000
Effectief betekent dat, tenzij een verandering optreedt,
03:59
they're already dead.
77
214000
1000
dat ze al dood zijn.
04:00
What could be more lonely than to be enveloped in silence,
78
215000
4000
Is er iets eenzamers dan omhuld te worden door stilte,
04:04
to be the last of your people to speak your language,
79
219000
2000
de laatste van jouw volk te zijn jouw taal te spreken,
04:06
to have no way to pass on the wisdom of the ancestors
80
221000
3000
geen kans te hebben de wijsheid van de voorouders door te geven
04:09
or anticipate the promise of the children?
81
224000
3000
of de beloftes van de kinderen tegemoet te zien?
04:12
And yet, that dreadful fate is indeed the plight of somebody
82
227000
3000
Precies dat tergende lot is iemands benarde toestand
04:15
somewhere on Earth roughly every two weeks,
83
230000
2000
elke twee weken ergens op aarde,
04:17
because every two weeks, some elder dies
84
232000
2000
want elke twee weken sterft er een oudere
04:19
and carries with him into the grave the last syllables
85
234000
2000
en met hem sterven de laatste lettergrepen
04:21
of an ancient tongue.
86
236000
2000
van een oude taal.
04:23
And I know there's some of you who say, "Well, wouldn't it be better,
87
238000
2000
Sommigen van jullie zeggen:
04:25
wouldn't the world be a better place
88
240000
1000
'Zou de wereld geen betere plek zijn
04:26
if we all just spoke one language?" And I say, "Great,
89
241000
3000
als we allen dezelfde taal zouden spreken?'. Ik zeg:
04:29
let's make that language Yoruba. Let's make it Cantonese.
90
244000
3000
'Super, laten we Yoruba nemen. Of Kantonees.
04:32
Let's make it Kogi."
91
247000
1000
Of Kogi.'
04:33
And you'll suddenly discover what it would be like
92
248000
2000
Je zult je opeens realiseren hoe het zou zijn
04:35
to be unable to speak your own language.
93
250000
3000
niet je eigen taal te kunnen spreken.
04:38
And so, what I'd like to do with you today
94
253000
3000
Dus wat ik eigenlijk wil doen vandaag
04:41
is sort of take you on a journey through the ethnosphere,
95
256000
4000
is jullie meenemen op een korte reis
04:45
a brief journey through the ethnosphere,
96
260000
2000
door de etnosfeer, die een beeld moet schetsen
04:47
to try to begin to give you a sense of what in fact is being lost.
97
262000
4000
van wat in feite verloren is gegaan.
04:52
Now, there are many of us who sort of forget
98
267000
7000
Velen van ons vergeten dat wanneer ik het over
04:59
that when I say "different ways of being,"
99
274000
2000
'een andere manier van zijn' heb,
05:01
I really do mean different ways of being.
100
276000
2000
ik ook echt heel andere manieren bedoel.
05:04
Take, for example, this child of a Barasana in the Northwest Amazon,
101
279000
5000
Neem bijvoorbeeld dit Barasana-kind in de Noordwest-Amazone,
05:09
the people of the anaconda
102
284000
1000
het volk van de anaconda,
05:10
who believe that mythologically they came up the milk river
103
285000
2000
dat gelooft dat zij uit stroomopwaarts de melkrivier op voeren,
05:12
from the east in the belly of sacred snakes.
104
287000
3000
vanuit het oosten, in de buik van heilige slangen.
05:15
Now, this is a people who cognitively
105
290000
3000
Dit is een volk dat cognitief
05:18
do not distinguish the color blue from the color green
106
293000
2000
de kleuren blauw en groen niet onderscheidt,
05:20
because the canopy of the heavens
107
295000
2000
omdat het gewelf van de hemelen
05:22
is equated to the canopy of the forest
108
297000
1000
gelijk staat aan het gewelf van het oerwoud,
05:23
upon which the people depend.
109
298000
2000
waar het volk afhankelijk van is.
05:25
They have a curious language and marriage rule
110
300000
3000
Ze hebben een opvallende taal-en-huwelijksregel,
05:28
which is called "linguistic exogamy:"
111
303000
2000
die linguïstische exogamie wordt genoemd:
05:30
you must marry someone who speaks a different language.
112
305000
3000
je moet iemand trouwen die een andere taal spreekt.
05:33
And this is all rooted in the mythological past,
113
308000
2000
Dit heeft zijn wortels in het mythologische verleden,
05:35
yet the curious thing is in these long houses,
114
310000
2000
maar het bijzondere voltrekt zich in hun huizen,
05:37
where there are six or seven languages spoken
115
312000
2000
waar zes of zeven talen worden gesproken,
05:39
because of intermarriage,
116
314000
2000
door deze kruiselingse huwelijken,
05:41
you never hear anyone practicing a language.
117
316000
3000
maar je nooit iemand een taal hoort oefenen.
05:44
They simply listen and then begin to speak.
118
319000
3000
Ze luisteren simpelweg en beginnen dan te spreken.
05:47
Or, one of the most fascinating tribes I ever lived with,
119
322000
2000
Eén van de fascinerendste stammen waarmee ik heb geleefd,
05:49
the Waorani of northeastern Ecuador,
120
324000
4000
de Waorani in Noordoost-Ecuador,
05:53
an astonishing people first contacted peacefully in 1958.
121
328000
3000
een verbluffend volk waarmee in 1958 vreedzaam contact werd gelegd.
05:56
In 1957, five missionaries attempted contact
122
331000
4000
In 1957 probeerden vijf missionarissen contact te leggen,
06:00
and made a critical mistake.
123
335000
1000
maar ze maakten een kritieke fout.
06:01
They dropped from the air
124
336000
1000
Uit de lucht strooiden ze
06:02
8 x 10 glossy photographs of themselves
125
337000
2000
foto's van zichzelf met
06:04
in what we would say to be friendly gestures,
126
339000
2000
-naar ons idee- vriendelijke gebaren,
06:06
forgetting that these people of the rainforest
127
341000
2000
waarbij ze vergaten dat dit volk nog nooit
06:08
had never seen anything two-dimensional in their lives.
128
343000
3000
een tweedimensionaal beeld had gezien.
06:11
They picked up these photographs from the forest floor,
129
346000
2000
Ze raapten de foto's op
06:13
tried to look behind the face to find the form or the figure,
130
348000
3000
en probeerden de vorm achter het gezicht te vinden.
06:16
found nothing, and concluded that these were calling cards
131
351000
2000
Toen ze niets vonden, concludeerden ze dat de duivel hen hiermee riep,
06:18
from the devil, so they speared the five missionaries to death.
132
353000
3000
waarna de missionarissen met speren doorboord werden.
06:22
But the Waorani didn't just spear outsiders.
133
357000
2000
Maar de Waorani doorboorden niet alleen buitenstaanders,
06:24
They speared each other.
134
359000
1000
maar ook elkaar.
06:25
54 percent of their mortality was due to them spearing each other.
135
360000
3000
54% van hun sterftecijfer kwam voort uit doorboringen.
06:28
We traced genealogies back eight generations,
136
363000
3000
We konden genealogieën tot acht generaties terug traceren,
06:31
and we found two instances of natural death
137
366000
2000
waarbij we twee gevallen van een natuurlijk dood vonden.
06:33
and when we pressured the people a little bit about it,
138
368000
2000
Toen we doorvroegen,
06:35
they admitted that one of the fellows had gotten so old
139
370000
2000
gaven ze toe dat één man ooit van ouderdom stierf,
06:37
that he died getting old, so we speared him anyway. (Laughter)
140
372000
4000
waarna hij toch maar doorboord werd. (Publiek lacht)
06:41
But at the same time they had a perspicacious knowledge
141
376000
3000
Maar tegelijkertijd hadden ze een
06:44
of the forest that was astonishing.
142
379000
1000
verbazingwekkend scherpzinnige kennis van het oerwoud.
06:45
Their hunters could smell animal urine at 40 paces
143
380000
3000
Hun jagers konden urine op 40 passen afstand ruiken
06:48
and tell you what species left it behind.
144
383000
3000
en vertellen van welke diersoort het was.
06:51
In the early '80s, I had a really astonishing assignment
145
386000
2000
Begin jaren '80 kreeg ik een verbluffende opdracht,
06:53
when I was asked by my professor at Harvard
146
388000
2000
toen mijn professor mij vroeg
06:55
if I was interested in going down to Haiti,
147
390000
2000
of ik naar Haïti wilde gaan
06:58
infiltrating the secret societies
148
393000
2000
om daar geheime genootschappen te infiltreren
07:00
which were the foundation of Duvalier's strength
149
395000
2000
die de basis vormden van de macht van president Duvalier
07:02
and Tonton Macoutes,
150
397000
1000
als ook zijn presidentiële elitecorps
07:03
and securing the poison used to make zombies.
151
398000
3000
en zo het gif veilig te stellen waaruit zombies gemaakt worden.
07:06
In order to make sense out of sensation, of course,
152
401000
3000
Om van deze sensationele zaken wat te kunnen begrijpen,
07:09
I had to understand something about this remarkable faith
153
404000
3000
moest ik eerst iets leren over dit bijzonder geloof
07:12
of Vodoun. And Voodoo is not a black magic cult.
154
407000
3000
van Vodoun (Voodoo), dat geen cult van zwarte magie is.
07:15
On the contrary, it's a complex metaphysical worldview.
155
410000
3000
Het is daarentegen een complex metafysisch wereldbeeld,
07:18
It's interesting.
156
413000
1000
erg interessant.
07:19
If I asked you to name the great religions of the world,
157
414000
1000
Zou ik je vragen de grote wereldreligies te noemen,
07:20
what would you say?
158
415000
1000
wat zou je dan zeggen?
07:21
Christianity, Islam, Buddhism, Judaism, whatever.
159
416000
3000
Christendom, islam, boeddhisme, jodendom, etc.
07:24
There's always one continent left out,
160
419000
2000
Eén continent wordt altijd buiten beschouwing gelaten,
07:26
the assumption being that sub-Saharan Africa
161
421000
2000
vanuit de aanname dat Afrika beneden de Sahara
07:28
had no religious beliefs. Well, of course, they did
162
423000
2000
geen religieus geloof had. Natuurlijk hadden ze dit wel.
07:30
and Voodoo is simply the distillation
163
425000
2000
Voodoo is simpelweg het destillaat
07:33
of these very profound religious ideas
164
428000
1000
van deze diepgaande religieuze ideeën,
07:34
that came over during the tragic Diaspora of the slavery era.
165
429000
3000
verspreid in de tragische diaspora tijdens de slavernijperiode.
07:37
But, what makes Voodoo so interesting
166
432000
2000
Wat voodoo zo interessant maakt,
07:39
is that it's this living relationship
167
434000
2000
is de levende verhouding
07:41
between the living and the dead.
168
436000
1000
tussen de levenden en de doden.
07:42
So, the living give birth to the spirits.
169
437000
1000
De levenden baren de geesten.
07:43
The spirits can be invoked from beneath the Great Water,
170
438000
3000
De geesten kunnen aangeroepen worden van onder het Grote Water,
07:46
responding to the rhythm of the dance
171
441000
2000
antwoordend op het dansritme
07:48
to momentarily displace the soul of the living,
172
443000
2000
waarmee de ziel van de levende tijdelijk verplaatst wordt,
07:50
so that for that brief shining moment, the acolyte becomes the god.
173
445000
4000
zodat tijdens dat ene schitterende moment de volgeling even de god wordt.
07:54
That's why the Voodooists like to say
174
449000
2000
Daarom zeggen voodooïsten graag:
07:56
that "You white people go to church and speak about God.
175
451000
3000
'Jullie blanken gaan naar de kerk en praten over God.
07:59
We dance in the temple and become God."
176
454000
2000
Wij dansen in de tempel en worden God.'
08:01
And because you are possessed, you are taken by the spirit --
177
456000
3000
En omdat je zo bezeten bent door de geest,
08:04
how can you be harmed?
178
459000
1000
wat kan je gebeuren?
08:05
So you see these astonishing demonstrations:
179
460000
3000
Dit leidt tot een verbluffende vertoning:
08:08
Voodoo acolytes in a state of trance
180
463000
2000
Voodoo-volgelingen in trance
08:10
handling burning embers with impunity,
181
465000
3000
die straffeloos gloeiende kolen betasten.
08:13
a rather astonishing demonstration of the ability of the mind
182
468000
3000
Deze vertoning demonstreert de mogelijkheid van de geest
08:16
to affect the body that bears it
183
471000
1000
om het lichaam te beïnvloeden
08:17
when catalyzed in the state of extreme excitation.
184
472000
3000
wanneer deze in extreme extase is.
08:21
Now, of all the peoples that I've ever been with,
185
476000
2000
Van alle volken waar ik ooit mee heb geleefd,
08:23
the most extraordinary are the Kogi
186
478000
2000
zijn de Kogi het meest buitengewoon ,
08:25
of the Sierra Nevada de Santa Marta in northern Colombia.
187
480000
3000
een volk uit het noorden van Colombia.
08:28
Descendants of the ancient Tairona civilization
188
483000
3000
Afstammelingen van de Tairona-beschaving,
08:31
which once carpeted the Caribbean coastal plain of Colombia,
189
486000
3000
die ooit de Caribische kustvlakte van Colombia hebben bevolkt
08:34
in the wake of the conquest,
190
489000
1000
in de nasleep van de verovering.
08:35
these people retreated into an isolated volcanic massif
191
490000
3000
Zij trokken zich terug in een geïsoleerd vulkanisch massief
08:38
that soars above the Caribbean coastal plain.
192
493000
2000
dat boven de kustvlakte uittorent.
08:40
In a bloodstained continent,
193
495000
2000
In een met bloed doordrenkt continent
08:42
these people alone were never conquered by the Spanish.
194
497000
3000
werd alleen dit volk nooit veroverd door de Spanjaarden.
08:45
To this day, they remain ruled by a ritual priesthood
195
500000
3000
Nog steeds worden ze door ritueel priesterschap geregeerd,
08:48
but the training for the priesthood is rather extraordinary.
196
503000
2000
maar de training tot priester is nogal bijzonder.
08:51
The young acolytes are taken away from their families
197
506000
2000
De jonge acolieten worden weggehaald bij hun families
08:53
at the age of three and four,
198
508000
2000
als ze drie of vier zijn.
08:55
sequestered in a shadowy world of darkness
199
510000
2000
Ze worden afgezonderd in een wereld van duisternis,
08:57
in stone huts at the base of glaciers for 18 years:
200
512000
4000
in stenen hutten aan voeten van gletsjers, 18 jaar lang.
09:01
two nine-year periods
201
516000
1000
Twee periodes van negen jaar,
09:02
deliberately chosen to mimic the nine months of gestation
202
517000
3000
bewust gekozen om de negen maanden vorming na te bootsen
09:05
they spend in their natural mother's womb;
203
520000
2000
die zij in de schoot van hun moeder doorbrengen.
09:07
now they are metaphorically in the womb of the great mother.
204
522000
3000
Nu zijn ze bij wijze van spreken in de schoot van de grote moeder.
09:10
And for this entire time,
205
525000
1000
Deze hele tijd
09:12
they are inculturated into the values of their society,
206
527000
3000
worden hen de maatschappelijke waarden bijgebracht,
09:15
values that maintain the proposition that their prayers
207
530000
2000
waarden die de aanname in zich dragen dat
09:17
and their prayers alone maintain the cosmic --
208
532000
3000
alleen hún gebeden de kosmische -of ecologische- balans
09:20
or we might say the ecological -- balance.
209
535000
2000
in stand kunnen houden.
09:23
And at the end of this amazing initiation,
210
538000
1000
Deze inwijding eindigt
09:24
one day they're suddenly taken out
211
539000
2000
met de dag dat ze ineens naar buiten mogen
09:26
and for the first time in their lives, at the age of 18,
212
541000
3000
en voor het eerst in hun leven, als ze 18 zijn,
09:29
they see a sunrise. And in that crystal moment of awareness
213
544000
4000
een zonsopgang zien. Op dat heldere moment van bewustzijn
09:33
of first light as the Sun begins to bathe the slopes
214
548000
3000
van het eerste licht, als de Zon de hellingen
09:36
of the stunningly beautiful landscape,
215
551000
1000
van het schitterende landschap met haar licht overgiet,
09:38
suddenly everything they have learned in the abstract
216
553000
2000
wordt opeens alles dat ze abstract hebben geleerd
09:40
is affirmed in stunning glory. And the priest steps back
217
555000
3000
bevestigd in volle glorie. De priesters zeggen:
09:43
and says, "You see? It's really as I've told you.
218
558000
2000
'Zie je? Het is zoals ik je gezegd heb.
09:45
It is that beautiful. It is yours to protect."
219
560000
3000
Zo mooi is het echt. Het is aan jou dit te beschermen.'
09:48
They call themselves the "elder brothers"
220
563000
2000
Ze noemen zichzelf de oudere broers.
09:50
and they say we, who are the younger brothers,
221
565000
3000
Volgens hen zijn wij de jongere broers,
09:53
are the ones responsible for destroying the world.
222
568000
3000
die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van de wereld.
09:57
Now, this level of intuition becomes very important.
223
572000
2000
Op dit punt wordt het intuïtieniveau erg belangrijk.
09:59
Whenever we think of indigenous people and landscape,
224
574000
2000
Als we denken aan inheemse volken en landschap,
10:01
we either invoke Rousseau
225
576000
2000
halen we vaak Rousseau aan
10:03
and the old canard of the "noble savage,"
226
578000
3000
en het oude fabeltje van de edele wilde,
10:06
which is an idea racist in its simplicity,
227
581000
2000
een idee dat racistisch is in zijn eenvoud.
10:08
or alternatively, we invoke Thoreau
228
583000
3000
Of we halen Thoreau aan en zeggen
10:11
and say these people are closer to the Earth than we are.
229
586000
2000
dat deze volken dichter bij de Aarde staan dan wij.
10:13
Well, indigenous people are neither sentimental
230
588000
2000
Inheemse volken zijn noch sentimenteel,
10:15
nor weakened by nostalgia.
231
590000
2000
noch verzwakt door nostalgie.
10:17
There's not a lot of room for either
232
592000
2000
Voor beide is weinig ruimte
10:19
in the malarial swamps of the Asmat
233
594000
2000
in de malariamoerassen van de Asmat
10:21
or in the chilling winds of Tibet, but they have, nevertheless,
234
596000
3000
of in de ijzige winden van Tibet. Desalniettemin hebben zij
10:24
through time and ritual, forged a traditional mystique of the Earth
235
599000
4000
door tijd en ritueel een traditionele mystiek van de Aarde gesmeed,
10:28
that is based not on the idea of being self-consciously close to it,
236
603000
3000
die niet op het idee van 'er bewust dichtbij zijn' is gebaseerd,
10:31
but on a far subtler intuition:
237
606000
2000
maar op een veel subtielere intuïtie:
10:33
the idea that the Earth itself can only exist
238
608000
3000
het idee dat de Aarde zelf slechts kan bestaan,
10:37
because it is breathed into being by human consciousness.
239
612000
2000
omdat menselijk bewustzijn het de levensadem heeft gegeven.
10:39
Now, what does that mean?
240
614000
2000
Wat betekent dat?
10:41
It means that a young kid from the Andes
241
616000
2000
Het betekent dat een klein kind uit de Andes,
10:43
who's raised to believe that that mountain is an Apu spirit
242
618000
2000
dat opgegroeid is met het geloof dat de berg een Apu-geest is
10:45
that will direct his or her destiny
243
620000
2000
die zijn of haar lot zal leiden,
10:47
will be a profoundly different human being
244
622000
3000
een fundamenteel ander mens zal zijn
10:50
and have a different relationship to that resource
245
625000
3000
en een andere relatie tot die grondstof of die plek zal hebben
10:53
or that place than a young kid from Montana
246
628000
2000
dan een klein kind uit Montana,
10:55
raised to believe that a mountain is a pile of rock
247
630000
3000
opgegroeid met het idee dat de berg een stapel stenen is,
10:58
ready to be mined.
248
633000
1000
klaar om te mijnen.
10:59
Whether it's the abode of a spirit or a pile of ore is irrelevant.
249
634000
4000
Of het de woonplaats van een geest of een hoop erts is, is irrelevant.
11:03
What's interesting is the metaphor that defines the relationship
250
638000
3000
Interessant is de metafoor die de verhouding definieert
11:06
between the individual and the natural world.
251
641000
2000
tussen het individu en de natuurlijke wereld.
11:08
I was raised in the forests of British Columbia
252
643000
2000
Ik ben opgegroeid in de bossen van British Columbia
11:10
to believe those forests existed to be cut.
253
645000
2000
met het idee dat deze bossen er waren om gekapt te worden.
11:12
That made me a different human being
254
647000
2000
Dat maakte mij een ander mens
11:14
than my friends amongst the Kwagiulth
255
649000
2000
dan mijn vrienden van de Kwagiulth,
11:16
who believe that those forests were the abode of Huxwhukw
256
651000
2000
die geloven dat die bossen de woonplaats van Kuxwhukw zijn
11:18
and the Crooked Beak of Heaven
257
653000
1000
en de Kromme Snavel van de Hemel
11:19
and the cannibal spirits that dwelled at the north end of the world,
258
654000
3000
en de kannibale geesten die in het noorden van de wereld rondzwierven.
11:22
spirits they would have to engage during their Hamatsa initiation.
259
657000
4000
Deze geesten zijn belangrijk tijdens hun Hamatsa-inwijding.
11:26
Now, if you begin to look at the idea
260
661000
2000
Als je begint bij het idee
11:28
that these cultures could create different realities,
261
663000
2000
dat deze culturen verschillende realiteiten kunnen scheppen,
11:30
you could begin to understand
262
665000
1000
begin je te begrip te krijgen
11:31
some of their extraordinary discoveries. Take this plant here.
263
666000
5000
voor een aantal van hun buitengewone ontdekkingen. Neem deze plant.
11:36
It's a photograph I took in the Northwest Amazon just last April.
264
671000
2000
Het is een foto die ik april jl. in de Noordwest-Amazone nam.
11:38
This is ayahuasca, which many of you have heard about,
265
673000
3000
Dit is ayahuasca,
11:41
the most powerful psychoactive preparation
266
676000
3000
de meest krachtige psychoactive bereiding
11:44
of the shaman's repertoire.
267
679000
2000
uit het repertoire van de shaman.
11:46
What makes ayahuasca fascinating
268
681000
2000
Wat ayahuasca zo fascinerend maakt,
11:48
is not the sheer pharmacological potential of this preparation,
269
683000
4000
is niet alleen het farmacologische potentieel ervan,
11:52
but the elaboration of it. It's made really of two different sources:
270
687000
4000
maar hoe doordacht het is. Het is opgebouwd uit twee bronnen.
11:56
on the one hand, this woody liana
271
691000
2000
Enerzijds is er een houten liaan
11:58
which has in it a series of beta-carbolines,
272
693000
2000
die beta-carboline, harmine en harmaline
12:00
harmine, harmaline, mildly hallucinogenic --
273
695000
3000
in zich draagt en licht hallucinerend werkt.
12:03
to take the vine alone
274
698000
2000
Als je alleen de plant neemt,
12:05
is rather to have sort of blue hazy smoke
275
700000
2000
lijkt het erop dat een blauwe rookwalm
12:07
drift across your consciousness --
276
702000
2000
door je bewustzijn drijft.
12:09
but it's mixed with the leaves of a shrub in the coffee family
277
704000
3000
De plant wordt gemixt met bladeren van een koffie-achtige,
12:12
called Psychotria viridis.
278
707000
2000
Psychotria viridis.
12:14
This plant had in it some very powerful tryptamines,
279
709000
3000
De plant draagt krachtige tryptamines,
12:17
very close to brain serotonin, dimethyltryptamine,
280
712000
4000
nauw verwant aan hersenserotonine, dimethyltryptamine,
12:21
5-methoxydimethyltryptamine.
281
716000
1000
5-methoxydimethyltryptamine.
12:22
If you've ever seen the Yanomami
282
717000
2000
Heb je ooit de Yanomami gezien
12:24
blowing that snuff up their noses,
283
719000
2000
als zij dat snuiven,
12:26
that substance they make from a different set of species
284
721000
3000
die substantie van verschillende soorten
12:29
also contains methoxydimethyltryptamine.
285
724000
4000
die ook methoxydimethyltryptamine bevat?
12:33
To have that powder blown up your nose
286
728000
2000
Dat poeder je neus in blazen,
12:35
is rather like being shot out of a rifle barrel
287
730000
4000
is als uit een geweer geschoten worden,
12:39
lined with baroque paintings and landing on a sea of electricity. (Laughter)
288
734000
7000
beschilderd met barokke beelden, om te landen op een zee van elektriciteit. (Publiek lacht)
12:46
It doesn't create the distortion of reality;
289
741000
2000
Dit schept geen vervorming van de realiteit;
12:48
it creates the dissolution of reality.
290
743000
1000
het schept ontbinding van de realiteit.
12:49
In fact, I used to argue with my professor, Richard Evan Shultes --
291
744000
3000
Ik probeerde mijn professor, Richard Evan Shultes, te overtuigen --
12:52
who is a man who sparked the psychedelic era
292
747000
2000
een man die het psychedelische tijdperk deed ontvonken
12:54
with his discovery of the magic mushrooms
293
749000
2000
door zijn ontdekking van paddo's
12:56
in Mexico in the 1930s --
294
751000
2000
in Mexico in de jaren 1930.
12:58
I used to argue that you couldn't classify these tryptamines
295
753000
2000
Ik betoogde dat deze tryptamines niet te identificeren waren
13:00
as hallucinogenic because by the time you're under the effects
296
755000
3000
als hallucinerend, omdat wanneer het effect zijn intrede doet,
13:03
there's no one home anymore to experience a hallucination. (Laughter)
297
758000
4000
er niemand meer thuis is om de hallucinatie te ervaren. (Publiek lacht)
13:07
But the thing about tryptamines is they cannot be taken orally
298
762000
3000
Tryptamines zijn niet oraal in te nemen,
13:10
because they're denatured by an enzyme
299
765000
2000
omdat ze van hun effect ontdaan worden door een enzym
13:12
found naturally in the human gut called monoamine oxidase.
300
767000
3000
in het menselijk darmkanaal: monoamine oxidase.
13:15
They can only be taken orally if taken in conjunction
301
770000
3000
Ze kunnen alleen oraal worden ingenomen met iets
13:18
with some other chemical that denatures the MAO.
302
773000
3000
dat de monoamine van zíjn effect ontdoet.
13:21
Now, the fascinating things
303
776000
1000
Het fascinerende is
13:22
are that the beta-carbolines found within that liana
304
777000
4000
dat de beta-carbolines in de liaan
13:26
are MAO inhibitors of the precise sort necessary
305
781000
3000
de benodigde monoamine-onderdrukkers zijn
13:30
to potentiate the tryptamine. So you ask yourself a question.
306
785000
3000
om de tryptamine te activeren. Stel jezelf de vraag:
13:33
How, in a flora of 80,000 species of vascular plants,
307
788000
4000
Hoe kan dit volk in een flora van 80.000 plantensoorten
13:37
do these people find these two morphologically unrelated plants
308
792000
4000
twee morfologisch ongerelateerde soorten vinden,
13:41
that when combined in this way,
309
796000
1000
die gecombineerd
13:42
created a kind of biochemical version
310
797000
2000
een biochemische variant van het geheel vormen
13:44
of the whole being greater than the sum of the parts?
311
799000
2000
die groter is dan de som van de delen samen?
13:46
Well, we use that great euphemism, "trial and error,"
312
801000
3000
We zeggen eufemistisch 'trial and error',
13:49
which is exposed to be meaningless.
313
804000
1000
dat hier als betekenisloos wordt ontmaskerd.
13:51
But you ask the Indians, and they say, "The plants talk to us."
314
806000
3000
De Indianen zeggen: 'De planten praten tegen ons.'
13:54
Well, what does that mean?
315
809000
1000
Wat betekent dat?
13:55
This tribe, the Cofan, has 17 varieties of ayahuasca,
316
810000
4000
Deze stam, de Cofan, kent 17 varianten van ayahuasca,
13:59
all of which they distinguish a great distance in the forest,
317
814000
3000
die zij alle op grote afstand kunnen identificeren,
14:03
all of which are referable to our eye as one species.
318
818000
4000
die in onze ogen als één soort zouden gelden.
14:07
And then you ask them how they establish their taxonomy
319
822000
2000
Als je hun vraagt hoe zij hun taxonomie in kaart brengen,
14:09
and they say, "I thought you knew something about plants.
320
824000
3000
zeggen ze: 'Ik dacht dat je iets van planten wist.
14:12
I mean, don't you know anything?" And I said, "No."
321
827000
2000
Weet je dan helemaal niks?' Ik zei 'nee'.
14:14
Well, it turns out you take each of the 17 varieties
322
829000
3000
Naar blijkt kun je alle 17 soorten
14:17
in the night of a full moon, and it sings to you in a different key.
323
832000
3000
in een nacht bij volle maan in verschillende toonladders horen zingen.
14:20
Now, that's not going to get you a Ph.D. at Harvard,
324
835000
2000
Je promoveert er niet mee bij Harvard,
14:22
but it's a lot more interesting than counting stamens. (Laughter)
325
837000
4000
maar het is een stuk boeiender dan meeldraden tellen.
14:26
Now --
326
841000
1000
Welnu,
14:27
(Applause) --
327
842000
3000
(Applaus)
14:30
the problem -- the problem is that even those of us
328
845000
2000
het probleem is dat zelfs degenen onder ons
14:32
sympathetic with the plight of indigenous people
329
847000
2000
die sympathiek tegenover inheemse volken staan,
14:34
view them as quaint and colorful
330
849000
1000
hen als curieus en kleurrijk zien,
14:35
but somehow reduced to the margins of history
331
850000
2000
maar gereduceerd tot een voetnoot in de geschiedenis
14:37
as the real world, meaning our world, moves on.
332
852000
3000
terwijl de echte wereld, betekenend onze wereld, doorgaat.
14:40
Well, the truth is the 20th century, 300 years from now,
333
855000
2000
De waarheid is dat de 20e eeuw over 300 jaar
14:42
is not going to be remembered for its wars
334
857000
3000
niet herinnerd zal worden om zijn oorlogen
14:45
or its technological innovations,
335
860000
1000
of zijn technologische innovaties,
14:46
but rather as the era in which we stood by
336
861000
2000
maar eerder als het tijdperk waarin we erbij stonden,
14:49
and either actively endorsed or passively accepted
337
864000
2000
en actief participeerden of passief toekeken bij
14:51
the massive destruction of both biological and cultural diversity
338
866000
3000
de massieve vernietiging van biologische en culturele diversiteit
14:54
on the planet. Now, the problem isn't change.
339
869000
3000
op de planeet. Het probleem niet verandering.
14:57
All cultures through all time
340
872000
2000
Alle culturen hebben altijd
14:59
have constantly been engaged in a dance
341
874000
3000
deelgenomen aan een dans
15:02
with new possibilities of life.
342
877000
1000
met nieuwe levensmogelijkheden.
15:04
And the problem is not technology itself.
343
879000
2000
Technologie op zich is ook het probleem niet.
15:07
The Sioux Indians did not stop being Sioux
344
882000
2000
De Sioux-indianen stopten niet Sioux te zijn,
15:09
when they gave up the bow and arrow
345
884000
1000
toen zij hun pijl en boog opgaven,
15:10
any more than an American stopped being an American
346
885000
2000
net zo min als dat Amerikanen stopten Amerikanen te zijn,
15:12
when he gave up the horse and buggy.
347
887000
2000
toen zij hun paard en wagen opgaven.
15:14
It's not change or technology
348
889000
1000
Het is niet verandering of technologie
15:15
that threatens the integrity of the ethnosphere. It is power,
349
890000
4000
die de integriteit van de etnosfeer bedreigt. Het is macht.
15:19
the crude face of domination.
350
894000
2000
Het wrede gezicht van de overheersing.
15:21
Wherever you look around the world,
351
896000
2000
Waar je ook ter wereld kijkt,
15:23
you discover that these are not cultures destined to fade away;
352
898000
3000
je zult merken dat het niet het lot is van deze culturen om te verdwijnen.
15:26
these are dynamic living peoples
353
901000
2000
Dit zijn dynamische levende volken,
15:28
being driven out of existence by identifiable forces
354
903000
3000
wier bestaan ontnomen wordt door identificeerbare krachten
15:31
that are beyond their capacity to adapt to:
355
906000
2000
die voorbij hun aanpassingsmogelijkheden reiken.
15:33
whether it's the egregious deforestation
356
908000
2000
Of dit nu gaat om de enorme ontbossing
15:36
in the homeland of the Penan --
357
911000
2000
in het thuisland van de Penan,
15:38
a nomadic people from Southeast Asia, from Sarawak --
358
913000
3000
een nomadisch Zuidoost-Aziatisch volk
15:41
a people who lived free in the forest until a generation ago,
359
916000
4000
dat tot en met de vorige generatie in het woud leefde
15:45
and now have all been reduced to servitude and prostitution
360
920000
3000
en nu gereduceerd is tot dienstbaarheid en prostitutie
15:48
on the banks of the rivers,
361
923000
2000
aan de rivieroevers,
15:50
where you can see the river itself is soiled with the silt
362
925000
4000
waar je kunt zien dat de rivier zelf is bezoedeld met het slib
15:54
that seems to be carrying half of Borneo away
363
929000
2000
dat de helft van Borneo lijkt af te voeren
15:56
to the South China Sea,
364
931000
1000
naar de Zuid-Chinese Zee,
15:57
where the Japanese freighters hang light in the horizon
365
932000
2000
waar Japanse vrachtvaarders wachten
15:59
ready to fill their holds with raw logs ripped from the forest --
366
934000
4000
om hun schepen te vullen met boomstammen uit het bos.
16:03
or, in the case of the Yanomami,
367
938000
1000
In het geval van de Yanomami
16:04
it's the disease entities that have come in,
368
939000
2000
zijn het ziektes die zijn binnengedrongen
16:06
in the wake of the discovery of gold.
369
941000
2000
als gevolg van de ontdekking van goud.
16:08
Or if we go into the mountains of Tibet,
370
943000
2000
Of als we naar de Tibetaanse bergen gaan,
16:10
where I'm doing a lot of research recently,
371
945000
2000
waar ik veel onderzoek doe,
16:13
you'll see it's a crude face of political domination.
372
948000
3000
dan zie je het wrede gezicht van politieke overheersing.
16:16
You know, genocide, the physical extinction of a people
373
951000
2000
Genocide, de fysieke uitroeiing van een volk
16:18
is universally condemned, but ethnocide,
374
953000
2000
wordt universeel veroordeeld, maar etnocide,
16:21
the destruction of people's way of life, is not only not condemned,
375
956000
3000
de vernietiging van de levenswijze van een volk, wordt niet alleen niet veroordeeld,
16:24
it's universally, in many quarters, celebrated
376
959000
3000
maar wordt in veel gebieden zelfs gevierd
16:27
as part of a development strategy.
377
962000
2000
als onderdeel van een ontwikkelingsstrategie.
16:29
And you cannot understand the pain of Tibet
378
964000
3000
De pijn van Tibet is niet te bevatten,
16:32
until you move through it at the ground level.
379
967000
2000
totdat je er op het basisniveau mee in aanraking komt.
16:34
I once travelled 6,000 miles from Chengdu in Western China
380
969000
4000
Ik heb eens met een jonge collega 9000 kilometer over land gereisd
16:38
overland through southeastern Tibet to Lhasa
381
973000
3000
van Chengdu in West-China naar Lhasa.
16:41
with a young colleague, and it was only when I got to Lhasa
382
976000
4000
Pas toen ik in Lhasa kwam,
16:45
that I understood the face behind the statistics
383
980000
3000
begreep ik het gezicht achter de statistieken
16:48
you hear about:
384
983000
1000
waar je over hoort.
16:49
6,000 sacred monuments torn apart to dust and ashes,
385
984000
4000
6000 Heilige monumenten vernietigd,
16:53
1.2 million people killed by the cadres
386
988000
3000
1,2 miljoen mensen gedood
16:56
during the Cultural Revolution.
387
991000
1000
tijdens de Culturele Revolutie.
16:58
This young man's father had been ascribed to the Panchen Lama.
388
993000
2000
De vader van mijn collega werd toegekend aan de Panchen Lama.
17:00
That meant he was instantly killed
389
995000
2000
Op basis daarvan werd hij direct gedood
17:02
at the time of the Chinese invasion.
390
997000
2000
toen de Chinese invasie begon.
17:04
His uncle fled with His Holiness in the Diaspora
391
999000
2000
Zijn oom vluchtte met de Dalai Lama in de diaspora,
17:06
that took the people to Nepal.
392
1001000
3000
die de mensen tot in Nepal bracht.
17:09
His mother was incarcerated
393
1004000
2000
Zijn moeder werd gevangengezet
17:11
for the crime of being wealthy.
394
1006000
2000
omdat ze rijk was.
17:14
He was smuggled into the jail at the age of two
395
1009000
2000
Hij werd de gevangenis ingesmokkeld toen hij twee was,
17:16
to hide beneath her skirt tails
396
1011000
2000
hij verborg zich onder haar rok,
17:18
because she couldn't bear to be without him.
397
1013000
2000
omdat zij niet zonder hem kon.
17:20
The sister who had done that brave deed
398
1015000
2000
De zus die zo heldhaftig smokkelde
17:22
was put into an education camp.
399
1017000
1000
werd in een opvoedingskamp gestopt.
17:23
One day she inadvertently stepped on an armband
400
1018000
2000
Op een dag stapte ze per ongeluk op een armband
17:26
of Mao, and for that transgression,
401
1021000
2000
van Mao. Voor deze overtreding
17:28
she was given seven years of hard labor.
402
1023000
3000
kreeg ze zeven jaar dwangarbeid opgelegd.
17:31
The pain of Tibet can be impossible to bear,
403
1026000
3000
De pijn van Tibet kan ondraaglijk zijn,
17:34
but the redemptive spirit of the people is something to behold.
404
1029000
3000
maar de bevrijdende geest van het volk is iets om je aan vast te klampen.
17:38
And in the end, then, it really comes down to a choice:
405
1033000
3000
Uiteindelijk komt het neer op een keuze.
17:41
do we want to live in a monochromatic world of monotony
406
1036000
3000
Willen we in een grijze wereld van eentonigheid leven
17:44
or do we want to embrace a polychromatic world of diversity?
407
1039000
3000
of willen we een kleurrijke wereld van diversiteit omarmen?
17:47
Margaret Mead, the great anthropologist, said, before she died,
408
1042000
3000
De grote antropologe Margaret Mead zei voor haar dood
17:50
that her greatest fear was that as we drifted towards
409
1045000
3000
dat ze vreesde dat we richting een
17:53
this blandly amorphous generic world view
410
1048000
2000
algemeen, amorf wereldbeeld toebewegen.
17:55
not only would we see the entire range of the human imagination
411
1050000
5000
We zouden niet alleen de menselijke verbeelding
18:00
reduced to a more narrow modality of thought,
412
1055000
4000
beperkt zien worden tot een smal, modaal denkkader,
18:04
but that we would wake from a dream one day
413
1059000
1000
maar ook zouden we eens ontwaken
18:05
having forgotten there were even other possibilities.
414
1060000
3000
en vergeten zijn dat er ook andere opties bestaan.
18:09
And it's humbling to remember that our species has, perhaps,
415
1064000
3000
We kunnen ons nederig voelen bij het idee dat onze soort
18:12
been around for [150,000] years.
416
1067000
2000
pas ongeveer [150.000] jaar op aarde is.
18:14
The Neolithic Revolution -- which gave us agriculture,
417
1069000
3000
De Neolitische Revolutie, die ons landbouw gaf,
18:17
at which time we succumbed to the cult of the seed;
418
1072000
2000
waarbij we ons overgaven aan de cult van het zaad,
18:19
the poetry of the shaman was displaced
419
1074000
2000
toen de poëzie van de shaman vervangen werd
18:21
by the prose of the priesthood;
420
1076000
1000
door het proza van de priesters
18:22
we created hierarchy specialization surplus --
421
1077000
3000
en we een overschot door specialisatie kregen,
18:25
is only 10,000 years ago.
422
1080000
2000
vond slechts 10.000 jaar geleden plaats.
18:27
The modern industrial world as we know it
423
1082000
2000
De moderne industriële wereld
18:29
is barely 300 years old.
424
1084000
2000
is nog geen 300 jaar oud.
18:31
Now, that shallow history doesn't suggest to me
425
1086000
2000
Deze oppervlakkige geschiedenis geeft me niet het idee
18:33
that we have all the answers for all of the challenges
426
1088000
3000
dat we alle antwoorden op alle vraagstukken hebben
18:36
that will confront us in the ensuing millennia.
427
1091000
2000
die de komende millennia op ons pad zullen komen.
18:38
When these myriad cultures of the world
428
1093000
2000
Als de ontelbare culturen van de wereld
18:40
are asked the meaning of being human,
429
1095000
3000
om de betekenis van menszijn wordt gevraagd,
18:43
they respond with 10,000 different voices.
430
1098000
2000
antwoorden zij met 10.000 verschillende stemmen.
18:45
And it's within that song that we will all rediscover the possibility
431
1100000
6000
En het is in dat lied dat we opnieuw de mogelijkheid zullen ontdekken
18:51
of being what we are: a fully conscious species,
432
1106000
3000
om te zijn wat we zijn: een volbewuste soort,
18:54
fully aware of ensuring that all peoples and all gardens
433
1109000
3000
die alles in het werk stelt om alle volken en alle tuinen
18:57
find a way to flourish. And there are great moments of optimism.
434
1112000
6000
te kunnen laten bloeien. Er zijn grootse momenten van optimisme.
19:03
This is a photograph I took at the northern tip of Baffin Island
435
1118000
3000
Deze foto heb ik op het noordelijke punt van Baffin Island genomen,
19:06
when I went narwhal hunting with some Inuit people,
436
1121000
2000
toen ik met Inuits op narwal ging jagen.
19:09
and this man, Olayuk, told me a marvelous story of his grandfather.
437
1124000
3000
Deze man, Olayuk, vertelde me een prachtig verhaal van zijn opa.
19:13
The Canadian government has not always been kind
438
1128000
2000
De Canadese overheid is niet altijd vriendelijk geweest
19:15
to the Inuit people, and during the 1950s,
439
1130000
2000
voor de Inuit. In de jaren 1950 werden ze,
19:17
to establish our sovereignty, we forced them into settlements.
440
1132000
3000
om onze soevereiniteit te vestigen, in nederzettingen geplaatst.
19:20
This old man's grandfather refused to go.
441
1135000
4000
De opa van Olayuk weigerde te gaan.
19:24
The family, fearful for his life, took away all of his weapons,
442
1139000
4000
De familie vreesde voor zijn leven en ontnam hem al zijn wapens,
19:28
all of his tools.
443
1143000
1000
al zijn gereedschap.
19:30
Now, you must understand that the Inuit did not fear the cold;
444
1145000
2000
Nu moet je begrijpen dat de Inuit niet bang waren voor de kou;
19:32
they took advantage of it.
445
1147000
1000
ze maakten er gebruik van.
19:33
The runners of their sleds were originally made of fish
446
1148000
3000
De glij-ijzers van hun sleeën werden oorspronkelijk gemaakt
19:36
wrapped in caribou hide.
447
1151000
1000
van vis in kariboehuid.
19:37
So, this man's grandfather was not intimidated by the Arctic night
448
1152000
5000
Olayuks opa was niet bang voor de poolnacht
19:42
or the blizzard that was blowing.
449
1157000
2000
of de storm die raasde.
19:44
He simply slipped outside, pulled down his sealskin trousers
450
1159000
3000
Hij ging naar buiten, liet zijn broek van zeehondenhuid zakken
19:48
and defecated into his hand. And as the feces began to freeze,
451
1163000
3000
en poepte in zijn hand. Toen de poep begon te bevriezen,
19:51
he shaped it into the form of a blade.
452
1166000
3000
vormde hij het als een lemmet.
19:54
He put a spray of saliva on the edge of the shit knife
453
1169000
2000
Hij bracht een laagje speeksel aan op de zijkant van het mes.
19:56
and as it finally froze solid, he butchered a dog with it.
454
1171000
3000
Toen het solide was, slachtte hij er een hond mee.
19:59
He skinned the dog and improvised a harness,
455
1174000
3000
Hij ontvelde de hond en improviseerde een harnas.
20:02
took the ribcage of the dog and improvised a sled,
456
1177000
3000
Van de ribbenkast maakte hij een slee.
20:06
harnessed up an adjacent dog,
457
1181000
1000
Hij zocht een hond in de buurt
20:07
and disappeared over the ice floes, shit knife in belt.
458
1182000
4000
en verdween over de ijsvlakte, inclusief poepmes.
20:11
Talk about getting by with nothing. (Laughter)
459
1186000
4000
Over met niets rondkomen gesproken. (Publiek lacht)
20:15
And this, in many ways --
460
1190000
1000
En dit, in veel opzichten,
20:16
(Applause) --
461
1191000
2000
(Applaus)
20:18
is a symbol of the resilience of the Inuit people
462
1193000
2000
staat symbool voor de weerstand van de Inuit
20:20
and of all indigenous people around the world.
463
1195000
3000
en alle inheemse volken ter wereld.
20:23
The Canadian government in April of 1999
464
1198000
2000
In april 1999 gaf de Canadese overheid
20:25
gave back to total control of the Inuit
465
1200000
3000
de Inuit het volledige beheer terug van
20:28
an area of land larger than California and Texas put together.
466
1203000
3000
een stuk land groter dan California en Texas samen
20:31
It's our new homeland. It's called Nunavut.
467
1206000
2000
Het is ons nieuwe thuis. Het heet Nunavut.
20:34
It's an independent territory. They control all mineral resources.
468
1209000
3000
Het is onafhankelijk gebied. Zij beheren alle grondstoffen.
20:37
An amazing example of how a nation-state
469
1212000
2000
Het is een verbluffend voorbeeld van hoe een natiestaat
20:39
can seek restitution with its people.
470
1214000
4000
genoegdoening aan haar mensen kan bieden.
20:44
And finally, in the end, I think it's pretty obvious
471
1219000
3000
Ten slotte, ik denk dat het duidelijk is,
20:47
at least to all of all us who've traveled
472
1222000
1000
ten minste voor wie naar
20:48
in these remote reaches of the planet,
473
1223000
2000
deze uithoeken van de wereld is gereisd,
20:52
to realize that they're not remote at all.
474
1227000
1000
dat ze eigenlijk helemaal niet ver weg liggen.
20:53
They're homelands of somebody.
475
1228000
2000
Ze zijn iemands thuisland.
20:55
They represent branches of the human imagination
476
1230000
2000
Ze staan voor twijgen van de menselijke verbeelding,
20:57
that go back to the dawn of time. And for all of us,
477
1232000
4000
die teruggaan naar het begin van de tijd. En voor ons allen,
21:01
the dreams of these children, like the dreams of our own children,
478
1236000
3000
zullen de dromen van deze kinderen, net als die van de onze,
21:04
become part of the naked geography of hope.
479
1239000
3000
deel worden van een onbedekte geografie van hoop.
21:07
So, what we're trying to do at the National Geographic, finally,
480
1242000
4000
Wat we uiteindelijk doen bij National Geographic,
21:11
is, we believe that politicians will never accomplish anything.
481
1246000
4000
is uitgaan van het idee dat politici nooit iets bereiken.
21:15
We think that polemics --
482
1250000
1000
We denken dat polemiek --
21:16
(Applause) --
483
1251000
2000
(Applaus)
21:18
we think that polemics are not persuasive,
484
1253000
2000
We denken dat een polemiek niet overtuigt,
21:20
but we think that storytelling can change the world,
485
1255000
3000
maar we geloven dat verhalen vertellen de wereld kan veranderen,
21:23
and so we are probably the best storytelling institution
486
1258000
3000
waardoor we waarschijnlijk de beste vertellers
21:26
in the world. We get 35 million hits on our website every month.
487
1261000
3000
ter wereld zijn. Onze website wordt 35 miljoen keer per maand bezocht,
21:29
156 nations carry our television channel.
488
1264000
3000
we zijn in 156 landen op tv
21:33
Our magazines are read by millions.
489
1268000
2000
en onze tijdschriften vinden een miljoenenpubliek.
21:35
And what we're doing is a series of journeys
490
1270000
3000
We maken een veelvoud aan reizen
21:38
to the ethnosphere where we're going to take our audience
491
1273000
2000
naar de etnosfeer, met ons publiek,
21:40
to places of such cultural wonder
492
1275000
2000
naar zulke bijzondere culturele plaatsen,
21:43
that they cannot help but come away dazzled
493
1278000
2000
waarbij de toeschouwer zo geïmponeerd raakt
21:45
by what they have seen, and hopefully, therefore,
494
1280000
2000
door wat hij ziet, zodat hopelijk
21:47
embrace gradually, one by one,
495
1282000
3000
eenieder de belangrijkste openbaring
21:50
the central revelation of anthropology:
496
1285000
2000
van de antropologie zal gaan omarmen:
21:52
that this world deserves to exist in a diverse way,
497
1287000
4000
dat deze wereld het verdient in verscheidenheid te bestaan,
21:56
that we can find a way to live
498
1291000
1000
dat we een manier kunnen vinden om te leven
21:57
in a truly multicultural, pluralistic world
499
1292000
3000
in een multiculturele en pluralistische wereld
22:00
where all of the wisdom of all peoples
500
1295000
2000
waar alle wijsheid van alle volkeren
22:02
can contribute to our collective well-being.
501
1297000
3000
kan bijdragen aan ons gezamenlijk welzijn.
22:05
Thank you very much.
502
1300000
1000
Heel hartelijk dank.
22:06
(Applause)
503
1301000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Wade Davis - Anthropologist, ethnobotanistA National Geographic Explorer-in-Residence, Wade Davis has been described as “a rare combination of scientist, scholar, poet and passionate defender of all of life’s diversity.”
Why you should listen
Wade Davis is perhaps the most articulate and influential western advocate for the world's indigenous cultures. A National Geographic Explorer-in-Residence, he has been described as “a rare combination of scientist, scholar, poet and passionate defender of all of life’s diversity.” Trained in anthropology and botany at Harvard, he travels the globe to live alongside indigenous people, and document their cultural practices in books, photographs, and film. His stunning photographs and evocative stories capture the viewer's imagination. As a speaker, he parlays that sense of wonder into passionate concern over the rate at which cultures and languages are disappearing -- 50 percent of the world's 7,000 languages, he says, are no longer taught to children. He argues, in the most beautiful terms, that language is much more than vocabulary and grammatical rules. Every language is an old-growth forest of the mind.
Indigenous cultures are not failed attempts at modernity, let alone failed attempts to be us. They are unique expressions of the human imagination and heart, unique answers to a fundamental question: What does it mean to be human and alive? When asked this question, the peoples of the world respond in 7,000 different voices, and these collectively comprise our human repertoire for dealing with all the challenges that will confront us as a species over the coming centuries.
Davis is the author of 15 books including The Serpent and the Rainbow, One River, and The Wayfinders. His many film credits include Light at the Edge of the World, an eight-hour documentary series produced for the National Geographic. In 2009 he received the Gold Medal from the Royal Canadian Geographical Society for his contributions to anthropology and conservation, and he is the 2011 recipient of the Explorers Medal, the highest award of the Explorers’ Club, and the 2012 recipient of the Fairchild Medal for Plant Exploration. His latest books are Into the Silence: The Great War, Mallory and the Conquest of Everest and The Sacred Headwaters: the Fight to Save the Stikine, Skeena and the Nass.
Wade Davis | Speaker | TED.com