TEDxKC
Martin Pistorius: How my mind came back to life — and no one knew
Martin Pistorius: Jak mój umysł powrócił do życia - i nikt o tym nie wiedział
Filmed:
Readability: 3.4
2,460,653 views
Wyobraź sobie niezdolność do powiedzenia "Jestem głodny"", "Boli mnie", "dziękuję" czy "kocham cię" - utratę zdolności komunikacji, uwięzienie we własnym ciele, otoczenie przez ludzi, a mimo to bycie całkowicie samotnym. Przez 13 lat to była rzeczywistość Martina Pistoriusa. Po tym, jak u 12-letniego wówczas Pistoriusa rozwinęła się infekcja mózgu, stracił on zdolność kontrolowania ruchów i mówienia, ostatecznie nie zdając wszelkich testów na świadomość umysłową. Stał się duchem, ale wtedy zaczęło się dziać coś dziwnego - jego umysł zaczął się zespalać. W swym poruszającym przemówieniu Pistorius opowiada, jak uwolnił się z bycia zamkniętym we własnym ciele.
Martin Pistorius - Author, designer
At age 12, Martin Pistorius fell into a coma, and spent 13 years locked inside his body, unable to communicate -- until a caregiver noticed his eyes responded to her. His book "Ghost Boy" tells his story. Full bio
At age 12, Martin Pistorius fell into a coma, and spent 13 years locked inside his body, unable to communicate -- until a caregiver noticed his eyes responded to her. His book "Ghost Boy" tells his story. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Imagine being unable to say,
"I am hungry," "I am in pain,"
"I am hungry," "I am in pain,"
0
960
5296
Wyobraźcie sobie niezdolność
powiedzenia: "Jestem głodny", "czuję ból",
powiedzenia: "Jestem głodny", "czuję ból",
00:18
"thank you," or "I love you."
1
6280
2536
"dziękuję" czy "kocham cię".
00:20
Being trapped inside your body,
2
8840
2096
Bycie uwięzionym we własnym ciele,
00:22
a body that doesn't respond to commands.
3
10960
3136
które nie reaguje na polecenia.
00:26
Surrounded by people,
4
14120
1656
Otoczonym przez ludzi,
00:27
yet utterly alone.
5
15800
1616
a mimo to całkowicie samotnym.
00:29
Wishing you could reach out,
6
17440
1696
Pragnienie dotarcia do innych,
00:31
to connect, to comfort, to participate.
7
19160
4216
porozumienia, wsparcia i uczestniczenia.
00:35
For 13 long years, that was my reality.
8
23400
3080
To była moja rzeczywistość przez 13 lat.
00:39
Most of us never think twice
about talking, about communicating.
about talking, about communicating.
9
27520
5536
Większość z nas nie zastanawia się
nad mówieniem, porozumiewaniem się.
nad mówieniem, porozumiewaniem się.
00:45
I've thought a lot about it.
10
33080
2136
Ja myślałem o tym bardzo dużo.
00:47
I've had a lot of time to think.
11
35240
2656
Miałem mnóstwo czasu na rozmyślania.
00:49
For the first 12 years of my life,
12
37920
2096
Przez pierwszych 12 lat lat życia
00:52
I was a normal, happy, healthy little boy.
13
40040
2696
byłem normalnym,
radosnym, zdrowym chłopcem.
radosnym, zdrowym chłopcem.
00:54
Then everything changed.
14
42760
2136
Potem wszystko się zmieniło.
00:56
I contracted a brain infection.
15
44920
2256
Rozwinęła się u mnie infekcja mózgu.
00:59
The doctors weren't sure what it was,
16
47200
2296
Lekarze nie byli pewni, co to jest,
01:01
but they treated me the best they could.
17
49520
2496
ale leczyli mnie tak dobrze, jak mogli.
01:04
However, I progressively got worse.
18
52040
3376
Jednak było ze mną coraz gorzej.
01:07
Eventually, I lost my ability
to control my movements,
to control my movements,
19
55440
4176
Ostatecznie utraciłem zdolność
kontrolowania swoich ruchów,
kontrolowania swoich ruchów,
01:11
make eye contact,
20
59640
1336
kontaktu wzrokowego,
01:13
and finally, my ability to speak.
21
61000
3239
a wreszcie mówienia.
01:17
While in hospital,
22
65280
1216
Będąc w szpitalu,
01:18
I desperately wanted to go home.
23
66520
2576
desperacko chciałem wrócić do domu.
01:21
I said to my mother, "When home?"
24
69120
3296
Zapytałem matki: "Kiedy dom?".
01:24
Those were the last words
I ever spoke with my own voice.
I ever spoke with my own voice.
25
72440
4456
To były ostatnie słowa, jakie
wypowiedziałem własnym głosem.
wypowiedziałem własnym głosem.
01:28
I would eventually fail every test
for mental awareness.
for mental awareness.
26
76920
3816
Oblałem wszystkie testy
na świadomość umysłową.
na świadomość umysłową.
01:32
My parents were told
I was as good as not there.
I was as good as not there.
27
80760
2816
Moi rodzice usłyszeli,
01:35
A vegetable, having the intelligence
of a three-month-old baby.
of a three-month-old baby.
28
83600
4616
Warzywo o inteligencji
3-miesięcznego dziecka.
3-miesięcznego dziecka.
01:40
They were told to take me home
and try to keep me comfortable
and try to keep me comfortable
29
88240
3656
Powiedziano im,
żeby zabrali mnie do domu
żeby zabrali mnie do domu
i dbali o mnie, aż umrę.
01:43
until I died.
30
91920
1200
01:46
My parents, in fact
my entire family's lives,
my entire family's lives,
31
94000
3536
Moi rodzice - właściwie
życie całej mojej rodziny
życie całej mojej rodziny
01:49
became consumed by taking care of me
the best they knew how.
the best they knew how.
32
97560
4296
zostało pochłonięte przez opiekę
tak dobrą, jaką tylko mogli zapewnić.
tak dobrą, jaką tylko mogli zapewnić.
01:53
Their friends drifted away.
33
101880
2336
Przyjaciele ich opuścili.
01:56
One year turned to two,
34
104240
1816
Rok zmienił się w dwa,
01:58
two turned to three.
35
106080
1320
dwa w trzy.
02:00
It seemed like the person I once was
began to disappear.
began to disappear.
36
108240
4416
Zdawało się, że osoba,
którą kiedyś byłem, zaczęła znikać.
którą kiedyś byłem, zaczęła znikać.
02:04
The Lego blocks and electronic circuits
I'd loved as a boy were put away.
I'd loved as a boy were put away.
37
112680
4896
Klocki lego i elektryczne tory,
które uwielbiałem, odłożono na bok.
które uwielbiałem, odłożono na bok.
02:09
I had been moved out of my bedroom
into another more practical one.
into another more practical one.
38
117600
4456
Przeniesiono mnie z mojego łóżka
do innego, bardziej praktycznego.
do innego, bardziej praktycznego.
02:14
I had become a ghost,
39
122080
1696
Stałem się duchem,
02:15
a faded memory of a boy
people once knew and loved.
people once knew and loved.
40
123800
4375
wyblakłym wspomnieniem chłopca,
którego kiedyś znano i kochano.
którego kiedyś znano i kochano.
02:20
Meanwhile, my mind began
knitting itself back together.
knitting itself back together.
41
128199
4257
W tym czasie mój umysł zaczął się zrastać.
02:24
Gradually, my awareness started to return.
42
132480
3016
Moja świadomość zaczęła wracać.
02:27
But no one realized
that I had come back to life.
that I had come back to life.
43
135520
3336
Jednak nikt nie zauważył,
że wróciłem do życia.
że wróciłem do życia.
02:30
I was aware of everything,
44
138880
1816
Byłem świadom wszystkiego,
02:32
just like any normal person.
45
140720
2016
tak jak każda normalna osoba.
02:34
I could see and understand everything,
46
142760
2296
Widziałem i rozumiałem wszystko,
02:37
but I couldn't find a way
to let anybody know.
to let anybody know.
47
145080
2840
ale nie mogłem znaleźć sposobu,
by powiadomić o tym innych.
by powiadomić o tym innych.
02:40
My personality was entombed
within a seemingly silent body,
within a seemingly silent body,
48
148560
3976
Moja osobowość wróciła do życia
w - zdawałoby się - cichym ciele,
w - zdawałoby się - cichym ciele,
02:44
a vibrant mind hidden in plain sight
within a chrysalis.
within a chrysalis.
49
152560
3720
jak jasny umysł skryty w poczwarce.
02:48
The stark reality hit me
that I was going to spend
that I was going to spend
50
156920
2736
Uświadomiłem sobie,
02:51
the rest of my life locked inside myself,
51
159680
2656
że spędzę resztę życia
zamknięty we własnym ciele,
zamknięty we własnym ciele,
02:54
totally alone.
52
162360
1696
zupełnie sam.
02:56
I was trapped with only
my thoughts for company.
my thoughts for company.
53
164080
3616
Byłem uwięziony,
towarzyszyły mi tylko własne myśli.
towarzyszyły mi tylko własne myśli.
02:59
I would never be rescued.
54
167720
2176
Nigdy się nie uwolnię.
03:01
No one would ever show me tenderness.
55
169920
2936
Nikt nie okaże mi czułości.
03:04
I would never talk to a friend.
56
172880
2256
Nigdy nie porozmawiam z przyjacielem.
03:07
No one would ever love me.
57
175160
1920
Nikt mnie nie pokocha.
03:09
I had no dreams, no hope,
nothing to look forward to.
nothing to look forward to.
58
177920
4136
Nie miałem marzeń ani nadziei,
nic, czego mógłbym wyczekiwać.
nic, czego mógłbym wyczekiwać.
03:14
Well, nothing pleasant.
59
182080
2496
Cóż, żadna przyjemność.
03:16
I lived in fear,
60
184600
1336
Żyłem w lęku
03:17
and, to put it bluntly,
61
185960
1536
i, nie owijając w bawełnę,
03:19
was waiting for death
to finally release me,
to finally release me,
62
187520
3056
czekałem na śmierć,
która miała mnie wreszcie uwolnić,
która miała mnie wreszcie uwolnić,
03:22
expecting to die all alone in a care home.
63
190600
3896
sądząc, że umrę samotnie w domu opieki.
03:26
I don't know if it's truly possible
to express in words
to express in words
64
194520
3376
Nie wiem, czy da się wyrazić słowami
03:29
what it's like not to be able
to communicate.
to communicate.
65
197920
2816
brak możliwości komunikacji.
03:32
Your personality appears
to vanish into a heavy fog
to vanish into a heavy fog
66
200760
3416
Osobowość wydaje się ginąć w gęstej mgle,
03:36
and all of your emotions and desires are
constricted, stifled and muted within you.
constricted, stifled and muted within you.
67
204200
5776
wszystkie wasze emocje i pragnienia
są skrępowane, zdławione i stłumione.
są skrępowane, zdławione i stłumione.
03:42
For me, the worst was the feeling
of utter powerlessness.
of utter powerlessness.
68
210000
4496
Dla mnie najgorsze było
poczucie kompletnej bezradności.
poczucie kompletnej bezradności.
03:46
I simply existed.
69
214520
1440
Po prostu istniałem.
03:48
It's a very dark place to find yourself
70
216680
2456
To bardzo mroczne miejsce,
03:51
because in a sense, you have vanished.
71
219160
2680
ponieważ w pewnym sensie was już nie ma.
03:55
Other people controlled
every aspect of my life.
every aspect of my life.
72
223000
3216
Inni ludzie kontrolowali
każdy aspekt mojego życia.
każdy aspekt mojego życia.
03:58
They decided what I ate and when.
73
226240
2296
Decydowali o tym, co i kiedy jem.
04:00
Whether I was laid on my side
or strapped into my wheelchair.
or strapped into my wheelchair.
74
228560
3976
Czy leżę na boku, czy siedzę
przypasany do wózka inwalidzkiego.
przypasany do wózka inwalidzkiego.
04:04
I often spent my days
positioned in front of the TV
positioned in front of the TV
75
232560
3376
Często spędzałem dni
siedząc naprzeciw telewizora,
siedząc naprzeciw telewizora,
04:07
watching Barney reruns.
76
235960
1840
oglądając powtórki "Barneya i przyjaciół".
04:10
I think because Barney
is so happy and jolly,
is so happy and jolly,
77
238440
2896
Myślę, że ponieważ Barney
był wesoły i szczęśliwy,
był wesoły i szczęśliwy,
04:13
and I absolutely wasn't,
78
241360
1736
a ja absolutnie taki nie byłem,
04:15
it made it so much worse.
79
243120
1680
wszystko było jeszcze gorsze.
04:17
I was completely powerless
to change anything in my life
to change anything in my life
80
245800
3416
Byłem kompletnie niezdolny
do zmiany czegokolwiek w życiu
do zmiany czegokolwiek w życiu
04:21
or people's perceptions of me.
81
249240
2456
albo sposobie, w jaki
inni mnie postrzegają.
inni mnie postrzegają.
04:23
I was a silent, invisible observer
of how people behaved
of how people behaved
82
251720
3576
Byłem cichym, niewidocznym obserwatorem
tego, jak ludzie się zachowują,
tego, jak ludzie się zachowują,
04:27
when they thought no one was watching.
83
255320
2376
gdy myślą, że nikt ich nie widzi.
04:29
Unfortunately, I wasn't only an observer.
84
257720
3696
Niestety, nie byłem
wyłącznie obserwatorem.
wyłącznie obserwatorem.
04:33
With no way to communicate,
I became the perfect victim:
I became the perfect victim:
85
261440
3976
Bez możliwości porozumiewania się
stałem się idealną ofiarą:
stałem się idealną ofiarą:
04:37
a defenseless object,
seemingly devoid of feelings
seemingly devoid of feelings
86
265440
3976
bezbronnym przedmiotem,
który najwidoczniej nic nie czuje,
który najwidoczniej nic nie czuje,
04:41
that people used
to play out their darkest desires.
to play out their darkest desires.
87
269440
3736
na którym ludzie realizowali
swoje najgorsze pragnienia.
swoje najgorsze pragnienia.
04:45
For more than 10 years,
people who were charged with my care
people who were charged with my care
88
273200
3656
Przez ponad 10 lat ci,
którzy mieli się mną opiekować,
którzy mieli się mną opiekować,
04:48
abused me physically,
verbally and sexually.
verbally and sexually.
89
276880
3160
maltretowali mnie fizycznie,
słownie i seksualnie.
słownie i seksualnie.
04:52
Despite what they thought, I did feel.
90
280760
2760
Wbrew temu, co myśleli, czułem.
04:56
The first time it happened,
91
284400
1736
Gdy stało się to pierwszy raz,
04:58
I was shocked and filled with disbelief.
92
286160
2656
byłem zszokowany i nie dowierzałem.
05:00
How could they do this to me?
93
288840
1520
Jak oni mogli mi to zrobić?
05:03
I was confused.
94
291120
1576
Byłem zdezorientowany.
05:04
What had I done to deserve this?
95
292720
2120
Co takiego zrobiłem, by na to zasłużyć?
05:07
Part of me wanted to cry
and another part wanted to fight.
and another part wanted to fight.
96
295440
4056
Część mnie chciała płakać, część walczyć.
05:11
Hurt, sadness and anger
flooded through me.
flooded through me.
97
299520
3736
Krzywda, smutek i złość zalewały mnie.
05:15
I felt worthless.
98
303280
1776
Czułem się bezwartościowy.
05:17
There was no one to comfort me.
99
305080
1920
Nie było nikogo, kto by mnie pocieszył.
05:20
But neither of my parents
knew this was happening.
knew this was happening.
100
308080
3256
Żadne z moich rodziców
nie wiedziało, że ma to miejsce.
nie wiedziało, że ma to miejsce.
05:23
I lived in terror, knowing
it would happen again and again.
it would happen again and again.
101
311360
4056
Żyłem w strachu, wiedząc,
że to się zdarzy znowu i znowu.
że to się zdarzy znowu i znowu.
05:27
I just never knew when.
102
315440
2096
Nie wiedziałem tylko kiedy.
05:29
All I knew was that I would
never be the same.
never be the same.
103
317560
2760
Wiedziałem jedynie,
że nigdy już nie będę taki sam.
że nigdy już nie będę taki sam.
05:33
I remember once listening
to Whitney Houston singing,
to Whitney Houston singing,
104
321360
3616
Pamiętam, jak słyszałem,
jak Whitney Houston śpiewa:
jak Whitney Houston śpiewa:
05:37
"No matter what they take from me,
they can't take away my dignity."
they can't take away my dignity."
105
325000
4856
"Nieważne, co mi zabiorą,
godności mi nie odbiorą".
godności mi nie odbiorą".
05:41
And I thought to myself,
"You want to bet?"
"You want to bet?"
106
329880
2920
Pomyślałem sobie wtedy: "Założymy się?".
05:47
Perhaps my parents could have
found out and could have helped.
found out and could have helped.
107
335120
3736
Możliwe, że moi rodzice
mogli się zorientować i mi pomóc,
mogli się zorientować i mi pomóc,
05:50
But the years of constant caretaking,
108
338880
2256
jednak lata nieustannej opieki nade mną,
05:53
having to wake up
every two hours to turn me,
every two hours to turn me,
109
341160
2896
kiedy musieli budzić się
co dwie godziny, by mnie obrócić,
co dwie godziny, by mnie obrócić,
05:56
combined with them essentially
grieving the loss of their son,
grieving the loss of their son,
110
344080
3376
połączone z żałobą po stracie syna
05:59
had taken a toll on my mother and father.
111
347480
3336
miały negatywny wpływ
na moją matkę i ojca.
na moją matkę i ojca.
06:02
Following yet another heated argument
between my parents,
between my parents,
112
350840
3576
Podczas kolejnej gwałtownej
kłótni moich rodziców,
kłótni moich rodziców,
06:06
in a moment of despair and desperation,
113
354440
2616
w chwili rozpaczy i desperacji,
06:09
my mother turned to me
and told me that I should die.
and told me that I should die.
114
357080
3320
matka odwróciła się do mnie
i powiedziała, że powinienem umrzeć.
i powiedziała, że powinienem umrzeć.
06:14
I was shocked, but as I thought
about what she had said,
about what she had said,
115
362160
3136
Byłem zszokowany, ale gdy
pomyślałem o tym, co powiedziała,
pomyślałem o tym, co powiedziała,
06:17
I was filled with enormous compassion
and love for my mother,
and love for my mother,
116
365320
4016
wypełniły mnie ogromne współczucie
i miłość do mojej matki,
i miłość do mojej matki,
06:21
yet I could do nothing about it.
117
369360
1960
lecz nic nie mogłem z tym zrobić.
06:24
There were many moments when I gave up,
118
372640
2376
Było wiele chwil, gdy poddawałem się,
06:27
sinking into a dark abyss.
119
375040
2376
tonąc w ciemnej otchłani.
06:29
I remember one particularly low moment.
120
377440
3136
Pamiętam jeden
szczególnie dołujący moment.
szczególnie dołujący moment.
06:32
My dad left me alone in the car
121
380600
2256
Tata zostawił mnie samego w samochodzie
06:34
while he quickly went
to buy something from the store.
to buy something from the store.
122
382880
3576
i poszedł szybko kupić coś w sklepie.
06:38
A random stranger walked past,
123
386480
2616
Jakiś nieznajomy przeszedł obok,
06:41
looked at me and he smiled.
124
389120
2840
spojrzał na mnie i uśmiechnął się.
06:44
I may never know why, but that simple act,
125
392880
3136
Pewnie nigdy nie dowiem się
dlaczego, ale ta prosta czynność,
dlaczego, ale ta prosta czynność,
06:48
the fleeting moment of human connection,
126
396040
2296
ulotna chwila porozumienia z kimś innym,
06:50
transformed how I was feeling,
127
398360
2376
zmieniła to, jak się czułem,
06:52
making me want to keep going.
128
400760
1920
sprawiając, że znów zapragnąłem walczyć.
06:55
My existence was tortured by monotony,
129
403760
2936
Moje życie było torturowane przez rutynę,
06:58
a reality that was often too much to bear.
130
406720
3016
rzeczywistość często była
zbyt trudna do zniesienia.
zbyt trudna do zniesienia.
07:01
Alone with my thoughts,
I constructed intricate fantasies
I constructed intricate fantasies
131
409760
4136
Sam na sam z myślami
tworzyłem zawiłe fantazje
tworzyłem zawiłe fantazje
07:05
about ants running across the floor.
132
413920
3376
o mrówkach biegających po podłodze.
07:09
I taught myself to tell the time
by noticing where the shadows were.
by noticing where the shadows were.
133
417320
5096
Nauczyłem się określać
godzinę z położenia cieni.
godzinę z położenia cieni.
07:14
As I learned how the shadows moved
as the hours of the day passed,
as the hours of the day passed,
134
422440
4136
Zauważywszy, jak przesuwają się
godzina po godzinie,
godzina po godzinie,
07:18
I understood how long it would be
before I was picked up and taken home.
before I was picked up and taken home.
135
426600
4656
wiedziałem, ile czasu minie,
nim zostanę zabrany i odwieziony do domu.
nim zostanę zabrany i odwieziony do domu.
07:23
Seeing my father walk
through the door to collect me
through the door to collect me
136
431280
3256
Widok ojca wchodzącego
przez drzwi, by mnie zabrać,
przez drzwi, by mnie zabrać,
07:26
was the best moment of the day.
137
434560
2160
był najlepszą chwilą w ciągu dnia.
07:29
My mind became a tool that I could use
138
437600
2336
Mój umysł stał się narzędziem,
które mogłem użyć,
które mogłem użyć,
07:31
to either close down
to retreat from my reality
to retreat from my reality
139
439960
2816
by zamknąć się w sobie
i odciąć się od rzeczywistości,
i odciąć się od rzeczywistości,
07:34
or enlarge into a gigantic space
that I could fill with fantasies.
that I could fill with fantasies.
140
442800
4976
albo aby stworzyć ogromną przestrzeń,
którą mogłem wypełnić fantazjami.
którą mogłem wypełnić fantazjami.
07:39
I hoped that my reality would change
141
447800
1976
Miałem nadzieję, że mój świat się zmieni,
07:41
and someone would see
that I had come back to life.
that I had come back to life.
142
449800
2856
ktoś dostrzeże, że wróciłem do życia.
07:44
But I had been washed away
like a sand castle
like a sand castle
143
452680
2696
Ale byłem jak podmywany zamek z piasku
07:47
built too close to the waves,
144
455400
2136
zbudowany zbyt blisko fal
07:49
and in my place was the person
people expected me to be.
people expected me to be.
145
457560
4176
i zamiast mnie był ktoś,
kogo ludzie oczekiwali.
kogo ludzie oczekiwali.
07:53
To some I was Martin,
a vacant shell, the vegetable,
a vacant shell, the vegetable,
146
461760
3776
Dla niektórych byłem Martinem
- pustą skorupą, warzywem,
- pustą skorupą, warzywem,
07:57
deserving of harsh words,
dismissal and even abuse.
dismissal and even abuse.
147
465560
4416
zasługującym na cierpkie słowa,
krytykę, a nawet przemoc.
krytykę, a nawet przemoc.
08:02
To others, I was the tragically
brain-damaged boy
brain-damaged boy
148
470000
2936
Dla innych byłem chłopcem
z tragicznie uszkodzonym mózgiem,
z tragicznie uszkodzonym mózgiem,
08:04
who had grown to become a man.
149
472960
2216
który dorósł i stał się mężczyzną.
08:07
Someone they were kind to and cared for.
150
475200
3176
Kimś, dla kogo byli mili i troskliwi.
08:10
Good or bad, I was a blank canvas
151
478400
2496
Tak czy inaczej, byłem pustym płótnem,
08:12
onto which different versions
of myself were projected.
of myself were projected.
152
480920
3320
na które przenoszone
były różne wersje mnie.
były różne wersje mnie.
08:17
It took someone new
to see me in a different way.
to see me in a different way.
153
485160
3296
Trzeba było kogoś nowego,
kto spojrzałby na mnie inaczej.
kto spojrzałby na mnie inaczej.
08:20
An aromatherapist began coming
to the care home about once a week.
to the care home about once a week.
154
488480
4256
Aromaterapeutka zaczęła przychodzić
do domu opieki raz w tygodniu.
do domu opieki raz w tygodniu.
08:24
Whether through intuition
or her attention to details
or her attention to details
155
492760
2976
Czy to przez jej intuicję,
czy dbałość o szczegóły,
czy dbałość o szczegóły,
08:27
that others failed to notice,
156
495760
2016
których inni nie zauważali,
08:29
she became convinced that I could
understand what was being said.
understand what was being said.
157
497800
4136
nabrała pewności,
że rozumiem, co się mówi.
że rozumiem, co się mówi.
08:33
She urged my parents
to have me tested by experts
to have me tested by experts
158
501960
3496
Nakłoniła moich rodziców,
by przebadali mnie eksperci
by przebadali mnie eksperci
08:37
in augmentative
and alternative communication.
and alternative communication.
159
505480
3296
od wspomagających
i alternatywnych metod komunikacji.
i alternatywnych metod komunikacji.
08:40
And within a year,
160
508800
1216
W ciągu roku
08:42
I was beginning to use
a computer program to communicate.
a computer program to communicate.
161
510040
4056
zacząłem używać programu
komputerowego do porozumiewania się.
komputerowego do porozumiewania się.
08:46
It was exhilarating,
but frustrating at times.
but frustrating at times.
162
514120
3736
Było to radosne,
choć czasem też frustrujące.
choć czasem też frustrujące.
08:49
I had so many words in my mind,
163
517880
1976
Miałem w głowie tyle słów,
08:51
that I couldn't wait
to be able to share them.
to be able to share them.
164
519880
2816
że nie mogłem się doczekać,
aż będę mógł się nimi podzielić.
aż będę mógł się nimi podzielić.
08:54
Sometimes, I would say things to myself
simply because I could.
simply because I could.
165
522720
4736
Czasami mówiłem sam do siebie
wyłącznie dlatego, że mogłem.
wyłącznie dlatego, że mogłem.
08:59
In myself, I had a ready audience,
166
527480
2616
W samym sobie miałem gotowego słuchacza.
09:02
and I believed that by expressing
my thoughts and wishes,
my thoughts and wishes,
167
530120
3136
Wierzyłem, że gdy wyrażę
swoje myśli i pragnienia,
swoje myśli i pragnienia,
09:05
others would listen, too.
168
533280
1736
inni też posłuchają.
09:07
But as I began to communicate more,
169
535040
2256
Ale gdy zacząłem się
częściej porozumiewać,
częściej porozumiewać,
09:09
I realized that it was in fact
only just the beginning
only just the beginning
170
537320
3176
zrozumiałem, że to był dopiero początek
09:12
of creating a new voice for myself.
171
540520
2936
tworzenia nowego głosu dla samego siebie.
09:15
I was thrust into a world
I didn't quite know how to function in.
I didn't quite know how to function in.
172
543480
4336
Wepchnięto mnie do świata,
w którym nie potrafiłem funkcjonować.
w którym nie potrafiłem funkcjonować.
09:19
I stopped going to the care home
173
547840
1656
Przestałem chodzić do domu opieki
09:21
and managed to get my first job
making photocopies.
making photocopies.
174
549520
3856
i zdobyłem pierwszą pracę,
tworzenie fotokopii.
tworzenie fotokopii.
09:25
As simple as this may sound,
it was amazing.
it was amazing.
175
553400
3456
Jakkolwiek prosto to brzmi,
było niesamowite.
było niesamowite.
09:28
My new world was really exciting
176
556880
2016
Mój nowy świat był naprawdę ekscytujący,
09:30
but often quite overwhelming
and frightening.
and frightening.
177
558920
2816
ale często też przytłaczający
i przerażający.
i przerażający.
09:33
I was like a man-child,
178
561760
1816
Byłem jak dorosłe dziecko
09:35
and as liberating as it often was,
179
563600
2096
i, jakkolwiek wyzwalające to często było,
09:37
I struggled.
180
565720
1736
toczyłem bój.
09:39
I also learned that many of those
who had known me for a long time
who had known me for a long time
181
567480
3536
Odkryłem też, że wielu z tych,
którzy długo mnie znali,
którzy długo mnie znali,
09:43
found it impossible to abandon the idea
of Martin they had in their heads.
of Martin they had in their heads.
182
571040
4656
nie potrafili porzucić wizji Martina,
którą mieli w swojej głowie.
którą mieli w swojej głowie.
09:47
While those I had only just met
183
575720
1616
A ci, których dopiero poznałem,
09:49
struggled to look past the image
of a silent man in a wheelchair.
of a silent man in a wheelchair.
184
577360
3760
nie umieli dostrzec kogoś więcej
niż cichego mężczyznę na wózku.
niż cichego mężczyznę na wózku.
09:54
I realized that some people
would only listen to me
would only listen to me
185
582000
2736
Odkryłem, że niektórzy
słuchają mnie tylko wtedy,
słuchają mnie tylko wtedy,
09:56
if what I said was in line
with what they expected.
with what they expected.
186
584760
3016
gdy to, co mówiłem,
spełniało ich oczekiwania.
spełniało ich oczekiwania.
09:59
Otherwise, it was disregarded
187
587800
2016
W przeciwnym razie było odrzucane,
10:01
and they did what they felt was best.
188
589840
2656
a oni robili to, co uważali za najlepsze.
10:04
I discovered that true communication
189
592520
2016
Odkryłem, że prawdziwa komunikacja
10:06
is about more than merely
physically conveying a message.
physically conveying a message.
190
594560
3816
to coś więcej niż tylko
fizyczne przekazywanie wiadomości.
fizyczne przekazywanie wiadomości.
10:10
It is about getting the message
heard and respected.
heard and respected.
191
598400
2960
Wiadomość trzeba wysłuchać i uszanować.
10:14
Still, things were going well.
192
602960
2256
Sprawy toczyły się gładko.
10:17
My body was slowly getting stronger.
193
605240
2576
Moje ciało powoli się wzmacniało.
10:19
I had a job in computing that I loved,
194
607840
2456
Miałem pracę związaną
z komputerami, co uwielbiałem,
z komputerami, co uwielbiałem,
10:22
and had even got Kojak, the dog
I had been dreaming about for years.
I had been dreaming about for years.
195
610320
4896
dostałem nawet psa imieniem Kojak,
o którym marzyłem od lat.
o którym marzyłem od lat.
10:27
However, I longed to share
my life with someone.
my life with someone.
196
615240
3936
Pragnąłem jednak dzielić z kimś życie.
10:31
I remember staring out the window
as my dad drove me home from work,
as my dad drove me home from work,
197
619200
4416
Pamiętam, jak gapiłem się przez okno,
gdy tata wiózł mnie z pracy do domu,
gdy tata wiózł mnie z pracy do domu,
10:35
thinking I have so much love inside of me
and nobody to give it to.
and nobody to give it to.
198
623640
4696
myśląc, że mam w sobie tak dużo miłości
i nikogo, komu mógłbym ją dać.
i nikogo, komu mógłbym ją dać.
10:40
Just as I had resigned myself
to being single for the rest of my life,
to being single for the rest of my life,
199
628360
4456
Gdy pogodziłem się z tym,
że będę sam do końca życia,
że będę sam do końca życia,
10:44
I met Joan.
200
632840
1776
poznałem Joan.
10:46
Not only is she the best thing
that has ever happened to me,
that has ever happened to me,
201
634640
3456
Jest nie tylko najlepszym,
co mnie w życiu spotkało,
co mnie w życiu spotkało,
10:50
but Joan helped me to challenge
my own misconceptions about myself.
my own misconceptions about myself.
202
638120
4896
ale też pomogła mi stawić czoła
błędnemu mniemaniu o mnie samym.
błędnemu mniemaniu o mnie samym.
10:55
Joan said it was through my words
that she fell in love with me.
that she fell in love with me.
203
643040
4616
Joan powiedziała, że zakochała się
we mnie poprzez moja słowa.
we mnie poprzez moja słowa.
10:59
However, after all I had been through,
204
647680
2776
Jednak po tym wszystkim, co przeszedłem,
11:02
I still couldn't shake the belief
205
650480
1736
wciąż nie byłem w stanie uwierzyć,
11:04
that nobody could truly see
beyond my disability
beyond my disability
206
652240
3216
że ktokolwiek naprawdę dostrzegł
więcej niż moją niepełnosprawność
więcej niż moją niepełnosprawność
11:07
and accept me for who I am.
207
655480
2576
i zaakceptował mnie takiego, jaki jestem.
11:10
I also really struggled
to comprehend that I was a man.
to comprehend that I was a man.
208
658080
4176
Nie potrafiłem też pojąć,
że jestem mężczyzną.
że jestem mężczyzną.
11:14
The first time someone
referred to me as a man,
referred to me as a man,
209
662280
2816
Gdy nazwano mnie tak pierwszy raz,
11:17
it stopped me in my tracks.
210
665120
2296
zbiło mnie to z tropu.
11:19
I felt like looking around
and asking, "Who, me?"
and asking, "Who, me?"
211
667440
4616
Miałem ochotę rozejrzeć się wokół
i spytać: "Kto, ja?"
i spytać: "Kto, ja?"
11:24
That all changed with Joan.
212
672080
2176
Z Joan wszystko się zmieniło.
11:26
We have an amazing connection
213
674280
1576
Świetnie się rozumiemy
11:27
and I learned how important it is
to communicate openly and honestly.
to communicate openly and honestly.
214
675880
4656
i rozumiem już, jak ważne jest,
by mówić otwarcie i szczerze.
by mówić otwarcie i szczerze.
11:32
I felt safe, and it gave me the confidence
to truly say what I thought.
to truly say what I thought.
215
680560
4936
Czułem się bezpiecznie
i na tyle pewnie, by mówić to, co myślę.
i na tyle pewnie, by mówić to, co myślę.
11:37
I started to feel whole again,
a man worthy of love.
a man worthy of love.
216
685520
4296
Znów czułem się pełny i godny miłości.
11:41
I began to reshape my destiny.
217
689840
2456
Zacząłem zmieniać swoje przeznaczenie.
11:44
I spoke up a little more at work.
218
692320
2216
Częściej zabierałem głos w pracy.
11:46
I asserted my need for independence
to the people around me.
to the people around me.
219
694560
4376
Podkreślałem swoją potrzebę
niezależności ludziom wokół mnie.
niezależności ludziom wokół mnie.
11:50
Being given a means of communication
changed everything.
changed everything.
220
698960
3856
Środki komunikacji zmieniły wszystko.
11:54
I used the power of words and will
to challenge the preconceptions
to challenge the preconceptions
221
702840
4216
Wykorzystałem siłę słów i woli
do podważenia wizji mnie,
do podważenia wizji mnie,
11:59
of those around me
and those I had of myself.
and those I had of myself.
222
707080
3576
które mieli inni i które miałem ja sam.
12:02
Communication is what makes us human,
223
710680
2696
Komunikacja czyni nas ludźmi,
12:05
enabling us to connect
on the deepest level
on the deepest level
224
713400
2296
umożliwia zrozumienie
na najgłębszych poziomach
na najgłębszych poziomach
12:07
with those around us --
225
715720
1936
tych wokół nas -
12:09
telling our own stories,
226
717680
1576
opowiadając własne historie,
12:11
expressing wants, needs and desires,
227
719280
3616
wyrażając zachcianki,
potrzeby i pragnienia
potrzeby i pragnienia
12:14
or hearing those of others
by really listening.
by really listening.
228
722920
3136
lub słysząc te innych,
naprawdę ich słuchając.
naprawdę ich słuchając.
12:18
All this is how the world
knows who we are.
knows who we are.
229
726080
3336
Tak świat dowiaduje się, kim jesteśmy.
12:21
So who are we without it?
230
729440
1800
Więc kim jesteśmy bez świata?
12:24
True communication increases understanding
231
732480
3176
Prawdziwa komunikacja
zwiększa zrozumienie,
zwiększa zrozumienie,
12:27
and creates a more caring
and compassionate world.
and compassionate world.
232
735680
3040
tworzy bardziej troskliwy
i pełen współczucia świat.
i pełen współczucia świat.
12:31
Once, I was perceived
to be an inanimate object,
to be an inanimate object,
233
739800
3096
Postrzegano mnie jako nieruchomy obiekt,
12:34
a mindless phantom
of a boy in a wheelchair.
of a boy in a wheelchair.
234
742920
3296
bezmyślne widmo chłopca
na wózku inwalidzkim.
na wózku inwalidzkim.
12:38
Today, I am so much more.
235
746240
2256
Dziś jestem czymś znacznie więcej.
12:40
A husband, a son, a friend,
236
748520
2416
Mężem, synem, przyjacielem,
12:42
a brother, a business owner,
a first-class honors graduate,
a first-class honors graduate,
237
750960
4256
bratem, przedsiębiorcą, absolwentem
studiów ukończonych z wyróżnieniem,
studiów ukończonych z wyróżnieniem,
12:47
a keen amateur photographer.
238
755240
2336
pilnym fotografem-amatorem.
12:49
It is my ability to communicate
that has given me all this.
that has given me all this.
239
757600
3840
To wszystko zasługa
zdolności porozumiewania się.
zdolności porozumiewania się.
12:54
We are told that actions
speak louder than words.
speak louder than words.
240
762320
3696
Mówi się, że liczą się czyny, nie słowa.
12:58
But I wonder,
241
766040
1936
Ale zastanawiam się,
13:00
do they?
242
768000
1200
czy aby na pewno?
13:02
Our words, however we communicate them,
243
770880
2656
Słowa, jakkolwiek je wyrazimy,
13:05
are just as powerful.
244
773560
2096
są równie potężne.
13:07
Whether we speak the words
with our own voices,
with our own voices,
245
775680
2736
Czy wypowiadamy je własnym głosem,
13:10
type them with our eyes,
246
778440
1336
własnymi oczami,
13:11
or communicate them non-verbally
to someone who speaks them for us,
to someone who speaks them for us,
247
779800
4256
czy też przekazujemy je niewerbalnie
komuś, kto je za nas wypowiada,
komuś, kto je za nas wypowiada,
13:16
words are among our most powerful tools.
248
784080
2880
słowa są jednym z naszych
najpotężniejszych narzędzi.
najpotężniejszych narzędzi.
13:20
I have come to you through
a terrible darkness,
a terrible darkness,
249
788400
2816
Przybyłem do was przez straszne ciemności,
13:23
pulled from it by caring souls
250
791240
2096
z których wyciągnęły mnie troskliwe dusze
13:25
and by language itself.
251
793360
2336
i język sam w sobie.
13:27
The act of you listening to me today
brings me farther into the light.
brings me farther into the light.
252
795720
4016
To, że słuchacie mnie dzisiaj,
przybliża mnie do światłości.
przybliża mnie do światłości.
13:31
We are shining here together.
253
799760
2296
Świecimy tu razem.
13:34
If there is one most difficult obstacle
to my way of communicating,
to my way of communicating,
254
802080
4296
Jeśli jest jakaś ogromna trudność
w moim sposobie komunikowania się,
w moim sposobie komunikowania się,
13:38
it is that sometimes I want to shout
255
806400
1936
jest nią to, że czasami chcę krzyczeć,
13:40
and other times simply to whisper
a word of love or gratitude.
a word of love or gratitude.
256
808360
4296
a czasami po prostu wyszeptać
słowo miłości czy wdzięczności.
słowo miłości czy wdzięczności.
13:44
It all sounds the same.
257
812680
2256
To wszystko brzmi identycznie.
13:46
But if you will,
258
814960
1416
Jeśli to nie problem,
13:48
please imagine these next two words
as warmly as you can:
as warmly as you can:
259
816400
3760
wyobraźcie sobie to słowo
najcieplej, jak potraficie:
najcieplej, jak potraficie:
13:54
Thank you.
260
822480
1200
Dziękuję.
13:56
(Applause)
261
824280
10800
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Martin Pistorius - Author, designerAt age 12, Martin Pistorius fell into a coma, and spent 13 years locked inside his body, unable to communicate -- until a caregiver noticed his eyes responded to her. His book "Ghost Boy" tells his story.
Why you should listen
Martin Pistorius is a web designer and author whose personal story borders on the unimaginable. In his book Ghost Boy, he tells the story of his return to consciousness after a horrible illness ... and his struggle to tell the world that he was still there, inside his body, hoping to communicate.
More profile about the speakerMartin Pistorius | Speaker | TED.com