TED2015
Siddhartha Mukherjee: Soon we'll cure diseases with a cell, not a pill
Siddhartha Mukherjee: Czy komórka może zastąpić tabletkę?
Filmed:
Readability: 4.5
1,558,042 views
Obecne opieka medyczna sprowadza się do sześciu słów: zachoruj, weź tabletkę, zabij coś. Lekarz Siddhartha Mukherjee pokazuje przyszłość medycyny, której transformacja zmieni sposób leczenia.
Siddhartha Mukherjee - Cancer physician and writer
When he’s not ferreting out the links between stem cells and malignant blood disease, Siddhartha Mukherjee writes and lectures on the history (and future) of medicine. Full bio
When he’s not ferreting out the links between stem cells and malignant blood disease, Siddhartha Mukherjee writes and lectures on the history (and future) of medicine. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to talk to you
about the future of medicine.
about the future of medicine.
0
760
4176
Opowiem o przyszłości medycyny.
00:16
But before I do that, I want to talk
a little bit about the past.
a little bit about the past.
1
4960
4096
Jednak zanim to zrobię,
powiem trochę o jej przeszłości.
powiem trochę o jej przeszłości.
00:21
Now, throughout much
of the recent history of medicine,
of the recent history of medicine,
2
9080
3616
Przez ostatnie lata jej historii
00:24
we've thought about illness and treatment
3
12720
3816
choroba i leczenie były oparte
00:28
in terms of a profoundly simple model.
4
16560
3376
na całkiem prostym modelu,
00:31
In fact, the model is so simple
5
19960
2696
który jest tak prosty,
00:34
that you could summarize it in six words:
6
22680
3056
że można by go podsumować
w pięciu słowach:
w pięciu słowach:
00:37
have disease, take pill, kill something.
7
25760
4080
zachoruj, weź tabletkę, zabij coś.
00:43
Now, the reason
for the dominance of this model
for the dominance of this model
8
31080
4736
Przyczyną dominacji tego modelu
jest oczywiście przełom
jest oczywiście przełom
00:47
is of course the antibiotic revolution.
9
35840
2616
w postaci odkrycia antybiotyków.
00:50
Many of you might not know this,
but we happen to be celebrating
but we happen to be celebrating
10
38480
3176
Wielu pewnie nie wie,
że świętujemy setną rocznicę
że świętujemy setną rocznicę
00:53
the hundredth year of the introduction
of antibiotics into the United States.
of antibiotics into the United States.
11
41680
4056
wprowadzenia antybiotyków w USA.
00:57
But what you do know
12
45760
1616
Wiecie zapewne,
00:59
is that that introduction
was nothing short of transformative.
was nothing short of transformative.
13
47400
4240
że był to czysty przełom.
01:04
Here you had a chemical,
either from the natural world
either from the natural world
14
52880
3856
Substancja chemiczna
pochodzenia naturalnego,
pochodzenia naturalnego,
01:08
or artificially synthesized
in the laboratory,
in the laboratory,
15
56760
2736
czy też sztucznie uzyskana w laboratorium,
01:11
and it would course through your body,
16
59520
3256
wędrując przez organizm
01:14
it would find its target,
17
62800
2776
odnajduje cel,
01:17
lock into its target --
18
65600
1656
przyczepia się
01:19
a microbe or some part of a microbe --
19
67280
2216
do drobnoustroju lub jego części,
01:21
and then turn off a lock and a key
20
69520
3440
po czym przekręca klucz,
niezwykle zwinnie i z precyzją.
01:25
with exquisite deftness,
exquisite specificity.
exquisite specificity.
21
73960
3536
01:29
And you would end up taking
a previously fatal, lethal disease --
a previously fatal, lethal disease --
22
77520
4296
Choroby wcześniej śmiertelne
01:33
a pneumonia, syphilis, tuberculosis --
23
81840
3136
jak zapalenie płuc, syfilis, gruźlica
01:37
and transforming that
into a curable, or treatable illness.
into a curable, or treatable illness.
24
85000
4040
stały się uleczalne albo do zaleczenia.
01:42
You have a pneumonia,
25
90080
1480
W przypadku zapalenia płuc
01:44
you take penicillin,
26
92480
1376
wystarczy brać penicylinę,
01:45
you kill the microbe
27
93880
1536
która zabija drobnoustroje
01:47
and you cure the disease.
28
95440
2136
i leczy chorobę.
01:49
So seductive was this idea,
29
97600
2936
Kuszący pomysł
01:52
so potent the metaphor of lock and key
30
100560
4176
i potężna metafora zamka i klucza
01:56
and killing something,
31
104760
1536
przeniknęła biologię.
01:58
that it really swept through biology.
32
106320
2016
02:00
It was a transformation like no other.
33
108360
2120
Takiej zmiany jeszcze nigdy nie było.
02:04
And we've really spent the last 100 years
34
112160
3176
Ostatnie 100 lat spędziliśmy
02:07
trying to replicate that model
over and over again
over and over again
35
115360
3456
na powtarzaniu w kółko tego modelu
02:10
in noninfectious diseases,
36
118840
1239
dla chorób nieinfekcyjnych
02:12
in chronic diseases like diabetes
and hypertension and heart disease.
and hypertension and heart disease.
37
120103
4120
oraz przewlekłych jak cukrzyca,
nadciśnienie tętnicze i choroby serca.
nadciśnienie tętnicze i choroby serca.
02:17
And it's worked,
but it's only worked partly.
but it's only worked partly.
38
125120
3639
To działało, ale tylko częściowo.
02:21
Let me show you.
39
129120
1656
Pokażę wam.
02:22
You know, if you take the entire universe
40
130800
2896
Gdyby chcieć policzyć
02:25
of all chemical reactions
in the human body,
in the human body,
41
133720
3496
wszystkie reakcje chemiczne,
do jakich zdolny jest ludzki organizm,
02:29
every chemical reaction
that your body is capable of,
that your body is capable of,
42
137240
3296
02:32
most people think that that number
is on the order of a million.
is on the order of a million.
43
140560
3016
większość powiedziałaby,
że jest ich blisko milion.
że jest ich blisko milion.
02:35
Let's call it a million.
44
143600
1296
Przyjmijmy, że tak.
02:36
And now you ask the question,
45
144920
1696
Teraz zapytajmy,
02:38
what number or fraction of reactions
46
146640
2656
jaką ilość lub ułamek procesów,
02:41
can actually be targeted
47
149320
1816
potrafi namierzyć
02:43
by the entire pharmacopoeia,
all of medicinal chemistry?
all of medicinal chemistry?
48
151160
4816
farmakopea czyli chemia medyczna?
02:48
That number is 250.
49
156000
2040
Ta liczba to 250.
02:51
The rest is chemical darkness.
50
159680
2536
Reszta to chemiczna ciemność.
02:54
In other words, 0.025 percent
of all chemical reactions in your body
of all chemical reactions in your body
51
162240
6176
Inaczej mówiąc, 0.025% wszystkich
reakcji chemicznych w organizmie
reakcji chemicznych w organizmie
03:00
are actually targetable
by this lock and key mechanism.
by this lock and key mechanism.
52
168440
4120
da się potraktować
mechanizmem zamka i klucza.
mechanizmem zamka i klucza.
03:05
You know, if you think
about human physiology
about human physiology
53
173680
3056
Myśląc o ludzkiej fizjologii
03:08
as a vast global telephone network
54
176760
3456
jako szerokiej sieci telefonicznej
03:12
with interacting nodes
and interacting pieces,
and interacting pieces,
55
180240
3880
obejmującej cały świat
z współdziałającymi węzłami,
z współdziałającymi węzłami,
03:16
then all of our medicinal chemistry
56
184600
3176
to cała chemia medyczna pracuje
03:19
is operating on one tiny corner
57
187800
2256
na jednym, małym obszarze,
03:22
at the edge, the outer edge,
of that network.
of that network.
58
190080
2696
na zewnętrznym obrzeżu tej sieci.
03:24
It's like all of our
pharmaceutical chemistry
pharmaceutical chemistry
59
192800
3816
To tak jakby cała chemia farmaceutyczna
03:28
is a pole operator in Wichita, Kansas
60
196640
3776
była tylko operatorem
w jednym mieście: Wichita w Kansas,
w jednym mieście: Wichita w Kansas,
03:32
who is tinkering with about
10 or 15 telephone lines.
10 or 15 telephone lines.
61
200440
2960
obsługującym 10 - 15 linii telefonicznych.
03:36
So what do we do about this idea?
62
204880
2160
Co można zrobić z tą koncepcją?
03:40
What if we reorganized this approach?
63
208160
2360
A gdyby przerobić to podejście?
03:44
In fact, it turns out
that the natural world
that the natural world
64
212080
3376
Bo okazuje się,
że świat naturalny podpowiada,
że świat naturalny podpowiada,
03:47
gives us a sense of how one
might think about illness
might think about illness
65
215480
5056
jak należy myśleć o chorobie
03:52
in a radically different way,
66
220560
1656
w zupełnie inny sposób,
03:54
rather than disease, medicine, target.
67
222240
3720
odrębny od pojęć takich jak
schorzenie, lek, cel.
schorzenie, lek, cel.
03:59
In fact, the natural world
is organized hierarchically upwards,
is organized hierarchically upwards,
68
227080
3376
Świat naturalny jest zbudowany
hierarchicznie i rosnąco,
hierarchicznie i rosnąco,
04:02
not downwards, but upwards,
69
230480
1856
04:04
and we begin with a self-regulating,
semi-autonomous unit called a cell.
semi-autonomous unit called a cell.
70
232360
6240
począwszy od samoregulującej się,
na wpół autonomicznej jednostki: komórki.
04:11
These self-regulating,
semi-autonomous units
semi-autonomous units
71
239640
3216
Komórki dają początek samoregulującym się,
04:14
give rise to self-regulating,
semi-autonomous units called organs,
semi-autonomous units called organs,
72
242880
4816
pół-autonomicznym organom,
04:19
and these organs coalesce
to form things called humans,
to form things called humans,
73
247720
3000
które łączą się tworząc człowieka,
04:23
and these organisms
ultimately live in environments,
ultimately live in environments,
74
251920
3896
żyjącego w częściowo samoregulujących się
04:27
which are partly self-regulating
and partly semi-autonomous.
and partly semi-autonomous.
75
255840
3600
i pół-autonomicznych środowiskach.
04:32
What's nice about this scheme,
this hierarchical scheme
this hierarchical scheme
76
260920
2816
W tym rosnącym schemacie
04:35
building upwards rather than downwards,
77
263760
2696
fajne jest to,
04:38
is that it allows us
to think about illness as well
to think about illness as well
78
266480
3376
że pozwala spojrzeć
na chorobę w inny sposób.
04:41
in a somewhat different way.
79
269880
1334
04:44
Take a disease like cancer.
80
272400
2120
Weźmy na przykład nowotwór.
04:48
Since the 1950s,
81
276120
1296
Od lat 50. desperacko próbowano
04:49
we've tried rather desperately to apply
this lock and key model to cancer.
this lock and key model to cancer.
82
277440
5527
stosować model zamka
i klucza w leczeniu raka.
i klucza w leczeniu raka.
04:54
We've tried to kill cells
83
282991
2889
Próbowano zabijać komórki
04:57
using a variety of chemotherapies
or targeted therapies,
or targeted therapies,
84
285905
4347
różnymi rodzajami chemioterapii
czy nakierowanego leczenia.
czy nakierowanego leczenia.
05:02
and as most of us know, that's worked.
85
290276
2420
Jak wiadomo, skutecznie,
05:04
It's worked for diseases like leukemia.
86
292720
1858
na przykład w przypadku białaczki
05:06
It's worked for some forms
of breast cancer,
of breast cancer,
87
294602
2374
oraz w niektórych typach raka piersi,
05:09
but eventually you run
to the ceiling of that approach.
to the ceiling of that approach.
88
297000
3736
ale koncepcja w końcu
wyczerpała swoje możliwości.
wyczerpała swoje możliwości.
05:12
And it's only in the last 10 years or so
89
300760
2496
Przez ostatnie 10 lat
05:15
that we've begun to think
about using the immune system,
about using the immune system,
90
303280
3136
zaczęto rozważać użycie
systemu odpornościowego,
systemu odpornościowego,
05:18
remembering that in fact the cancer cell
doesn't grow in a vacuum.
doesn't grow in a vacuum.
91
306440
3096
pamiętając, że komórki rakowe
nie rozwijają się w próżni,
nie rozwijają się w próżni,
05:21
It actually grows in a human organism.
92
309560
2056
ale w ludzkim organizmie.
05:23
And could you use the organismal capacity,
93
311640
2296
Czy można wykorzystać zdolność organizmu,
05:25
the fact that human beings
have an immune system, to attack cancer?
have an immune system, to attack cancer?
94
313960
3143
układu odpornościowego do walki z rakiem?
05:29
In fact, it's led to the some of the most
spectacular new medicines in cancer.
spectacular new medicines in cancer.
95
317127
4200
To podejście dało
najskuteczniejsze leki na raka.
najskuteczniejsze leki na raka.
05:34
And finally there's the level
of the environment, isn't there?
of the environment, isn't there?
96
322480
3334
Pozostaje jeszcze temat środowiska.
05:38
You know, we don't think of cancer
as altering the environment.
as altering the environment.
97
326160
2976
Nie uważamy, że rak zmienia środowisko,
05:41
But let me give you an example
of a profoundly carcinogenic environment.
of a profoundly carcinogenic environment.
98
329160
4896
ale podam przykład
dogłębnie rakotwórczego środowiska.
dogłębnie rakotwórczego środowiska.
05:46
It's called a prison.
99
334080
1200
To więzienie.
05:48
You take loneliness, you take depression,
you take confinement,
you take confinement,
100
336160
5136
Samotność, depresja, zamknięcie,
05:53
and you add to that,
101
341320
1200
a do tego
05:55
rolled up in a little
white sheet of paper,
white sheet of paper,
102
343400
2560
zawinięty w biały papier
05:59
one of the most potent neurostimulants
that we know, called nicotine,
that we know, called nicotine,
103
347000
3776
jeden z najpotężniejszych
znanych neurostymulantów, nikotyna,
znanych neurostymulantów, nikotyna,
06:02
and you add to that one of the most potent
addictive substances that you know,
addictive substances that you know,
104
350800
4936
czyli jedna z najszybciej
uzależniających substancji
uzależniających substancji
06:07
and you have
a pro-carcinogenic environment.
a pro-carcinogenic environment.
105
355760
2796
co daje środowisko sprzyjające rakowi.
06:11
But you can have anti-carcinogenic
environments too.
environments too.
106
359520
2456
Są też środowiska anty-rakotwórcze.
06:14
There are attempts to create milieus,
107
362000
2696
Prowadzi się próby tworzenia otoczenia,
06:16
change the hormonal milieu
for breast cancer, for instance.
for breast cancer, for instance.
108
364720
2762
na przykład zmiany otoczenia
w przypadku raka piersi.
w przypadku raka piersi.
06:20
We're trying to change the metabolic
milieu for other forms of cancer.
milieu for other forms of cancer.
109
368440
3416
Staramy się zmienić środowisko
metaboliczne dla innych typów raka.
metaboliczne dla innych typów raka.
06:23
Or take another disease, like depression.
110
371880
2416
Weźmy inną chorobę, jak depresja.
06:26
Again, working upwards,
111
374320
2656
Pracując na modelu
06:29
since the 1960s and 1970s,
we've tried, again, desperately
we've tried, again, desperately
112
377000
4016
od lat 60. i 70.
próbujemy wyłączać molekuły,
próbujemy wyłączać molekuły,
06:33
to turn off molecules
that operate between nerve cells --
that operate between nerve cells --
113
381040
4176
działające między komórkami nerwowymi,
06:37
serotonin, dopamine --
114
385240
2176
jak serotoninę, dopaminę,
06:39
and tried to cure depression that way,
115
387440
1816
i w ten sposób leczyć depresję.
06:41
and that's worked,
but then that reached the limit.
but then that reached the limit.
116
389280
2440
To działało ale do czasu.
06:45
And we now know that what you
really probably need to do
really probably need to do
117
393000
2620
Teraz wiemy, że należałoby
06:47
is to change the physiology
of the organ, the brain,
of the organ, the brain,
118
395644
2972
zmienić fizjologię mózgu:
06:50
rewire it, remodel it,
119
398640
2136
wymienić instalację, przemodelować.
06:52
and that, of course,
we know study upon study has shown
we know study upon study has shown
120
400800
2576
Wiadomo na podstawie badań,
że właśnie tak działa psychoterapia,
06:55
that talk therapy does exactly that,
121
403400
1715
06:57
and study upon study
has shown that talk therapy
has shown that talk therapy
122
405139
2256
a badanie za badaniem pokazuje,
06:59
combined with medicines, pills,
123
407419
3117
że terapia wraz z lekami
jest znacznie efektywniejsza
jest znacznie efektywniejsza
07:02
really is much more effective
than either one alone.
than either one alone.
124
410560
2429
niż któryś sposób stosowany osobno.
07:05
Can we imagine a more immersive
environment that will change depression?
environment that will change depression?
125
413840
3576
Czy bardziej stymulujące środowisko
mogłoby zmienić depresję?
mogłoby zmienić depresję?
07:09
Can you lock out the signals
that elicit depression?
that elicit depression?
126
417440
4056
Czy można zablokować sygnały,
które ją wywołują?
które ją wywołują?
07:13
Again, moving upwards along this
hierarchical chain of organization.
hierarchical chain of organization.
127
421520
5480
Poruszamy się w górę
hierarchicznego łańcucha.
hierarchicznego łańcucha.
07:19
What's really at stake perhaps here
128
427760
2696
Tak naprawdę chodzi tutaj
07:22
is not the medicine itself but a metaphor.
129
430480
3256
nie o medycynę lecz o metaforę.
07:25
Rather than killing something,
130
433760
2056
Zamiast coś zabijać,
07:27
in the case of the great
chronic degenerative diseases --
chronic degenerative diseases --
131
435840
3696
jak w przypadku przewlekłych
chorób degeneracyjnych,
chorób degeneracyjnych,
07:31
kidney failure, diabetes,
hypertension, osteoarthritis --
hypertension, osteoarthritis --
132
439560
3496
niewydolności nerek, cukrzycy,
nadciśnienia czy choroby zwyrodnieniowej,
nadciśnienia czy choroby zwyrodnieniowej,
07:35
maybe what we really need to do is change
the metaphor to growing something.
the metaphor to growing something.
133
443080
3572
należy zmienić metaforę i coś wyhodować.
07:38
And that's the key, perhaps,
134
446676
1940
To jest chyba klucz
07:40
to reframing our thinking about medicine.
135
448640
2496
do zmiany podejścia do medycyny.
07:43
Now, this idea of changing,
136
451160
3456
Pomysł zmiany, stworzenia,
07:46
of creating a perceptual
shift, as it were,
shift, as it were,
137
454640
2336
zmiany percepcji przyszedł mi do głowy
07:49
came home to me to roost in a very
personal manner about 10 years ago.
personal manner about 10 years ago.
138
457000
3296
w bardzo osobisty sposób
jakieś 10 lat temu.
jakieś 10 lat temu.
07:52
About 10 years ago --
I've been a runner most of my life --
I've been a runner most of my life --
139
460320
2776
Przez większość życia biegam.
07:55
I went for a run, a Saturday morning run,
140
463120
1976
W sobotni ranek poszedłem pobiegać.
07:57
I came back and woke up
and I basically couldn't move.
and I basically couldn't move.
141
465120
2656
Rano w zasadzie nie mogłem się ruszyć.
07:59
My right knee was swollen up,
142
467800
2016
Prawe kolano było całe napuchnięte
08:01
and you could hear that ominous crunch
of bone against bone.
of bone against bone.
143
469840
3520
i usłyszałem złowróżbny chrzęst
ścierających się kości.
ścierających się kości.
08:06
And one of the perks of being a physician
is that you get to order your own MRIs.
is that you get to order your own MRIs.
144
474240
4896
Zaletą bycia lekarzem jest,
że można samemu sobie zlecić
że można samemu sobie zlecić
badanie rezonansem magnetycznym.
08:11
And I had an MRI the next week,
and it looked like that.
and it looked like that.
145
479160
3976
Badanie w następnym tygodniu
wyglądało tak.
wyglądało tak.
08:15
Essentially, the meniscus of cartilage
that is between bone
that is between bone
146
483160
4296
Łąkotka uległa całkowitemu rozdarciu,
08:19
had been completely torn
and the bone itself had been shattered.
and the bone itself had been shattered.
147
487480
3416
a kość pękła.
08:22
Now, if you're looking at me
and feeling sorry,
and feeling sorry,
148
490920
2456
Jeśli patrzycie na mnie ze współczuciem,
08:25
let me tell you a few facts.
149
493400
1816
to powiem o paru faktach.
08:27
If I was to take an MRI
of every person in this audience,
of every person in this audience,
150
495240
4176
Gdyby zbadać każdego na tej widowni,
08:31
60 percent of you would show signs
151
499440
2056
60% miałoby takie objawy
08:33
of bone degeneration
and cartilage degeneration like this.
and cartilage degeneration like this.
152
501520
2776
zwyrodnienia kości i chrząstki.
08:36
85 percent of all women by the age of 70
153
504320
3776
85% kobiet w wieku 70 lat
08:40
would show moderate to severe
cartilage degeneration.
cartilage degeneration.
154
508120
3256
ma umiarkowane lub ostre
objawy zwyrodnienia chrząstek.
objawy zwyrodnienia chrząstek.
08:43
50 to 60 percent
of the men in this audience
of the men in this audience
155
511400
2296
Od 50 do 60% mężczyzn na tej sali
08:45
would also have such signs.
156
513720
1336
też miałoby objawy.
08:47
So this is a very common disease.
157
515080
1776
Jest to częsta choroba.
08:48
Well, the second perk of being a physician
158
516880
2096
Drugą zaletą bycia lekarzem
08:51
is that you can get
to experiment on your own ailments.
to experiment on your own ailments.
159
519000
3135
jest możliwość eksperymentowania
na własnych schorzeniach.
na własnych schorzeniach.
08:54
So about 10 years ago we began,
160
522159
2217
Kiedy zaczęliśmy 10 lat temu,
08:56
we brought this process
into the laboratory,
into the laboratory,
161
524400
2416
przenieśliśmy cały proces do laboratorium
08:58
and we began to do simple experiments,
162
526840
2016
i zaczęliśmy robić proste eksperymenty,
09:00
mechanically trying
to fix this degeneration.
to fix this degeneration.
163
528880
2456
by mechanicznie naprawić zwyrodnienie.
09:03
We tried to inject chemicals
into the knee spaces of animals
into the knee spaces of animals
164
531360
4816
Wstrzykiwaliśmy substancje chemiczne
w przestrzenie kolan zwierząt,
w przestrzenie kolan zwierząt,
09:08
to try to reverse cartilage degeneration,
165
536200
2656
by odwrócić proces degeneracji chrząstki.
09:10
and to put a short summary
on a very long and painful process,
on a very long and painful process,
166
538880
4536
Mówiąc w skrócie, długi i bolesny proces
09:15
essentially it came to naught.
167
543440
1776
w końcu spełzł na niczym.
09:17
Nothing happened.
168
545240
1200
Nic się nie zmieniło.
09:18
And then about seven years ago,
we had a research student from Australia.
we had a research student from Australia.
169
546880
4776
Siedem lat temu w badaniach
wziął udział student z Australii.
wziął udział student z Australii.
09:23
The nice thing about Australians
170
551680
1525
Australijczycy mają fajny zwyczaj
09:25
is that they're habitually used to
looking at the world upside down.
looking at the world upside down.
171
553205
3316
patrzenia na wszystko do góry nogami.
09:28
(Laughter)
172
556546
1157
(Śmiech)
09:29
And so Dan suggested to me, "You know,
maybe it isn't a mechanical problem.
maybe it isn't a mechanical problem.
173
557727
4089
Dan zasugerował:
"Może to nie problem chemiczny
"Może to nie problem chemiczny
ani związany z mechaniką.
09:33
Maybe it isn't a chemical problem.
Maybe it's a stem cell problem."
Maybe it's a stem cell problem."
174
561840
4000
Może sednem jest komórka macierzysta".
09:39
In other words, he had two hypotheses.
175
567760
1896
Były dwie hipotezy.
Po pierwsze istnieje tak zwana
09:41
Number one, there is such a thing
as a skeletal stem cell --
as a skeletal stem cell --
176
569680
3816
mezenchymalna komórka
macierzysta szpiku kostnego,
macierzysta szpiku kostnego,
09:45
a skeletal stem cell that builds up
the entire vertebrate skeleton,
the entire vertebrate skeleton,
177
573520
3520
która buduje cały szkielet kręgowców:
kości, chrząstki i części włókniste,
09:49
bone, cartilage and the fibrous
elements of skeleton,
elements of skeleton,
178
577064
2532
tak jak istnieją komórki macierzyste
krwi czy układu nerwowego.
krwi czy układu nerwowego.
09:51
just like there's a stem cell in blood,
179
579620
1865
09:53
just like there's a stem cell
in the nervous system.
in the nervous system.
180
581510
2435
09:55
And two, that maybe that, the degeneration
or dysfunction of this stem cell
or dysfunction of this stem cell
181
583969
3560
Druga hipoteza zakłada, że degeneracja
lub dysfunkcja komórki macierzystej
lub dysfunkcja komórki macierzystej
09:59
is what's causing osteochondral arthritis,
a very common ailment.
a very common ailment.
182
587554
3502
powoduje bardzo częste schorzenie:
chrzęstno-kostne zwyrodnienie stawów.
chrzęstno-kostne zwyrodnienie stawów.
10:03
So really the question was,
were we looking for a pill
were we looking for a pill
183
591080
3216
Musieliśmy przemyśleć,
czy nie szukamy tabletki
czy nie szukamy tabletki
10:06
when we should have really
been looking for a cell.
been looking for a cell.
184
594320
2616
zamiast szukać komórki.
10:08
So we switched our models,
185
596960
2856
Przestawiliśmy modele na szukanie
10:11
and now we began
to look for skeletal stem cells.
to look for skeletal stem cells.
186
599840
3120
komórek macierzystych szpiku kostnego.
10:15
And to cut again a long story short,
187
603560
2496
W skrócie powiem,
10:18
about five years ago,
we found these cells.
we found these cells.
188
606080
2920
że pięć lat temu znaleźliśmy je.
10:21
They live inside the skeleton.
189
609800
2496
Żyją w szkielecie.
10:24
Here's a schematic and then
a real photograph of one of them.
a real photograph of one of them.
190
612320
2896
To schemat, a zdjęcie jednej z nich.
10:27
The white stuff is bone,
191
615240
1936
Biała przestrzeń to kość,
10:29
and these red columns that you see
and the yellow cells
and the yellow cells
192
617200
3016
a te czerwone kolumny
i żółte komórki powstały z jednej
i żółte komórki powstały z jednej
10:32
are cells that have arisen
from one single skeletal stem cell --
from one single skeletal stem cell --
193
620240
3256
mezenchymalnej komórki
macierzystej szpiku kostnego.
macierzystej szpiku kostnego.
10:35
columns of cartilage, columns of bone
coming out of a single cell.
coming out of a single cell.
194
623520
3296
To kolumny chrząstki i kolumny kości
wyprodukowane z jednej komórki.
wyprodukowane z jednej komórki.
10:38
These cells are fascinating.
They have four properties.
They have four properties.
195
626840
3296
Te komórki są fascynujące.
Mają cztery właściwości.
Mają cztery właściwości.
10:42
Number one is that they live
where they're expected to live.
where they're expected to live.
196
630160
3776
Po pierwsze żyją tam, gdzie powinny:
10:45
They live just underneath
the surface of the bone,
the surface of the bone,
197
633960
2376
tuż pod powierzchnią kości
10:48
underneath cartilage.
198
636360
1536
oraz chrząstki.
10:49
You know, in biology,
it's location, location, location.
it's location, location, location.
199
637920
2620
W biologii istotna jest lokalizacja.
10:52
And they move into the appropriate areas
and form bone and cartilage.
and form bone and cartilage.
200
640564
4252
Przemieszczają się we właściwe miejsca
i budują kość i chrząstkę.
i budują kość i chrząstkę.
10:56
That's one.
201
644840
1256
To pierwsza rzecz.
10:58
Here's an interesting property.
202
646120
1536
Teraz coś interesującego.
10:59
You can take them out
of the vertebrate skeleton,
of the vertebrate skeleton,
203
647680
2656
Można je pobrać ze szkieletu,
hodować na szalkach Petriego
w labolatorium
w labolatorium
11:02
you can culture them
in petri dishes in the laboratory,
in petri dishes in the laboratory,
204
650360
2576
i aż się proszą, żeby budować chrząstkę.
11:04
and they are dying to form cartilage.
205
652960
1976
Pamiętacie jak nie dało się
budować chrząstki za skarby świata?
budować chrząstki za skarby świata?
11:06
Remember how we couldn't
form cartilage for love or money?
form cartilage for love or money?
206
654960
2722
11:09
These cells are dying to form cartilage.
207
657706
1919
Te komórki aż się proszą.
11:11
They form their own furls
of cartilage around themselves.
of cartilage around themselves.
208
659650
3005
Budują wokół siebie
własne zwoje chrząstki.
własne zwoje chrząstki.
Po trzecie, wśród napotkanych komórek
11:14
They're also, number three,
209
662680
1616
11:16
the most efficient repairers
of fractures that we've ever encountered.
of fractures that we've ever encountered.
210
664320
4176
potrafią najsprawniej naprawiać złamania.
11:20
This is a little bone,
a mouse bone that we fractured
a mouse bone that we fractured
211
668520
3296
To mała, mysia kość, którą połamaliśmy
11:23
and then let it heal by itself.
212
671840
1536
i daliśmy jej się samej leczyć.
11:25
These stem cells have come in
and repaired, in yellow, the bone,
and repaired, in yellow, the bone,
213
673400
3016
Komórki macierzyste naprawiły ją:
na żółto - kość,
na żółto - kość,
11:28
in white, the cartilage,
almost completely.
almost completely.
214
676440
2616
na biało - chrząstkę, prawie całkowicie.
11:31
So much so that if you label them
with a fluorescent dye
with a fluorescent dye
215
679080
3536
Po oznaczeniu barwnikiem fluorescencyjnym
11:34
you can see them like some kind
of peculiar cellular glue
of peculiar cellular glue
216
682640
3736
wyglądałyby jak nietypowy
rodzaj kleju komórkowego
rodzaj kleju komórkowego
11:38
coming into the area of a fracture,
217
686400
1856
nachodzącego na miejsce pęknięcia,
11:40
fixing it locally
and then stopping their work.
and then stopping their work.
218
688280
2976
który go naprawia i kończy pracę.
11:43
Now, the fourth one is the most ominous,
219
691280
2336
Ostatnia cecha jest
najbardziej niepokojąca:
najbardziej niepokojąca:
11:45
and that is that their numbers
decline precipitously,
decline precipitously,
220
693640
4136
ich ilość zmniejsza się drastycznie,
11:49
precipitously, tenfold,
fiftyfold, as you age.
fiftyfold, as you age.
221
697800
4696
10-, 50-krotnie w procesie starzenia.
11:54
And so what had happened, really,
222
702520
1576
Efektem była
11:56
is that we found ourselves
in a perceptual shift.
in a perceptual shift.
223
704120
2856
zmiana naszej percepcji.
11:59
We had gone hunting for pills
224
707000
2736
Wyruszyliśmy w poszukiwaniu pigułki,
12:01
but we ended up finding theories.
225
709760
2496
a skończyliśmy na znalezieniu teorii.
12:04
And in some ways
226
712280
1216
W jakiś sposób
12:05
we had hooked ourselves
back onto this idea:
back onto this idea:
227
713520
2616
wróciliśmy do koncepcji:
12:08
cells, organisms, environments,
228
716160
2896
komórki, organizmy, środowisko.
12:11
because we were now thinking
about bone stem cells,
about bone stem cells,
229
719080
2576
bo teraz myśleliśmy o szpikowej
komórce macierzystej,
komórce macierzystej,
12:13
we were thinking about arthritis
in terms of a cellular disease.
in terms of a cellular disease.
230
721680
3440
o zapaleniu stawów
jako chorobie komórkowej.
jako chorobie komórkowej.
12:17
And then the next question was,
are there organs?
are there organs?
231
725840
2286
Następne pytanie brzmiało, co z organami?
Czy można zbudować organ
poza organizmem człowieka?
poza organizmem człowieka?
12:20
Can you build this
as an organ outside the body?
as an organ outside the body?
232
728150
2239
12:22
Can you implant cartilage
into areas of trauma?
into areas of trauma?
233
730413
3843
Czy można wszczepić chrząstkę
w miejsce uszkodzenia?
w miejsce uszkodzenia?
12:26
And perhaps most interestingly,
234
734280
1976
Co jeszcze bardziej interesujące,
czy można iść wprost na szczyt
i tworzyć środowiska?
i tworzyć środowiska?
12:28
can you ascend right up
and create environments?
and create environments?
235
736280
2376
12:30
You know, we know
that exercise remodels bone,
that exercise remodels bone,
236
738680
3056
Ćwiczenia mogą zmienić kształt kości,
12:33
but come on, none of us
is going to exercise.
is going to exercise.
237
741760
2416
ale przecież nikt nie będzie ćwiczył.
12:36
So could you imagine ways of passively
loading and unloading bone
loading and unloading bone
238
744200
5176
Czy można sobie wyobrazić metody
biernego obciążania i odciążania kości,
biernego obciążania i odciążania kości,
12:41
so that you can recreate
or regenerate degenerating cartilage?
or regenerate degenerating cartilage?
239
749400
4816
tak by odtworzyć lub zregenerować
wyrodniejącą chrząstkę?
wyrodniejącą chrząstkę?
12:46
And perhaps more interesting,
and more importantly,
and more importantly,
240
754240
2381
Być może bardziej
interesująca i ważniejsza
interesująca i ważniejsza
12:48
the question is, can you apply this model
more globally outside medicine?
more globally outside medicine?
241
756645
3451
jest kwestia zastosowania
tego modelu szerzej, poza medycynę.
tego modelu szerzej, poza medycynę.
12:52
What's at stake, as I said before,
is not killing something,
is not killing something,
242
760120
4056
Nie chodzi o to, żeby coś zabić,
12:56
but growing something.
243
764200
1440
tylko żeby coś wyhodować.
12:58
And it raises a series of, I think,
some of the most interesting questions
some of the most interesting questions
244
766280
4816
To rodzi kolejne interesujące pytania
13:03
about how we think
about medicine in the future.
about medicine in the future.
245
771120
2520
o sposób myślenia
o medycynie w przyszłości.
o medycynie w przyszłości.
13:07
Could your medicine
be a cell and not a pill?
be a cell and not a pill?
246
775040
2880
Czy komórka może zastąpić tabletkę?
13:10
How would we grow these cells?
247
778840
2376
Jak będziemy hodować te komórki?
13:13
What we would we do to stop
the malignant growth of these cells?
the malignant growth of these cells?
248
781240
3016
Jak zatrzymać wzrost złośliwych komórek?
13:16
We heard about the problems
of unleashing growth.
of unleashing growth.
249
784280
3896
Słyszy się o problemie
niekontrolowanego wzrostu.
niekontrolowanego wzrostu.
Czy można wszczepić "geny śmierci",
13:20
Could we implant
suicide genes into these cells
suicide genes into these cells
250
788200
2776
które zaprogramują śmierć komórki,
by powstrzymać ten rozrost?
by powstrzymać ten rozrost?
13:23
to stop them from growing?
251
791000
1440
13:25
Could your medicine be an organ
that's created outside the body
that's created outside the body
252
793040
3936
Czy jest możliwa hodowla
narządu poza organizmem,
narządu poza organizmem,
13:29
and then implanted into the body?
253
797000
1936
a potem wszczepienie?
13:30
Could that stop some of the degeneration?
254
798960
2736
Czy można zatrzymać choć
część procesu degeneracyjnego?
część procesu degeneracyjnego?
13:33
What if the organ needed to have memory?
255
801720
1905
A gdyby organowi potrzebna była pamięć?
13:35
In cases of diseases of the nervous system
some of those organs had memory.
some of those organs had memory.
256
803649
4767
W przypadku chorób układu nerwowego
niektóre z narządów mają pamięć.
niektóre z narządów mają pamięć.
13:40
How could we implant
those memories back in?
those memories back in?
257
808440
2456
Czy da się wszczepić te wspomnienia?
13:42
Could we store these organs?
258
810920
1816
Czy możemy przechowywać narządy?
13:44
Would each organ have to be developed
for an individual human being
for an individual human being
259
812760
3143
Czy każdy organ ma być ulepszany
indywidualnie poza ciałem
indywidualnie poza ciałem
13:47
and put back?
260
815927
1200
i wkładany z powrotem?
13:50
And perhaps most puzzlingly,
261
818520
2616
Czy, co najbardziej zastanawiające,
lekarstwo może stać się środowiskiem?
13:53
could your medicine be an environment?
262
821160
1810
13:56
Could you patent an environment?
263
824160
1656
Czy można opatentować środowisko?
13:57
You know, in every culture,
264
825840
3456
W każdej kulturze
14:01
shamans have been using
environments as medicines.
environments as medicines.
265
829320
2936
szamani używali środowiska jako lekarstwa.
14:04
Could we imagine that for our future?
266
832280
2320
Czy to będzie nasza przyszłość?
14:08
I've talked a lot about models.
I began this talk with models.
I began this talk with models.
267
836080
3376
Zacząłem od modeli
i dużo o nich powiedziałem.
i dużo o nich powiedziałem.
14:11
So let me end with some thoughts
about model building.
about model building.
268
839480
2696
Zakończę przemyśleniami
o budowaniu modeli.
o budowaniu modeli.
14:14
That's what we do as scientists.
269
842200
2096
Tym się zajmują naukowcy.
14:16
You know, when an architect
builds a model,
builds a model,
270
844320
3296
Kiedy architekt buduje model,
14:19
he or she is trying to show you
a world in miniature.
a world in miniature.
271
847640
3296
stara się przedstawić świat w miniaturze.
14:22
But when a scientist is building a model,
272
850960
2896
Naukowiec go buduje,
14:25
he or she is trying to show you
the world in metaphor.
the world in metaphor.
273
853880
2524
by pokazać świat w metaforze.
14:29
He or she is trying to create
a new way of seeing.
a new way of seeing.
274
857600
3856
Próbuje stworzyć nowy sposób spojrzenia.
14:33
The former is a scale shift.
The latter is a perceptual shift.
The latter is a perceptual shift.
275
861480
4120
Architekt zmienia skalę,
naukowiec percepcję.
naukowiec percepcję.
14:38
Now, antibiotics created
such a perceptual shift
such a perceptual shift
276
866920
4936
Antybiotyki tak dogłębnie zmieniły
sposób myślenia lekach,
sposób myślenia lekach,
14:43
in our way of thinking about medicine
that it really colored, distorted,
that it really colored, distorted,
277
871880
3816
że przekoloryzowały
i skutecznie zniekształciły
i skutecznie zniekształciły
14:47
very successfully, the way we've thought
about medicine for the last hundred years.
about medicine for the last hundred years.
278
875720
3920
podejście do medycyny ostatnich 100 lat.
14:52
But we need new models
to think about medicine in the future.
to think about medicine in the future.
279
880400
4416
Potrzebujemy nowych modeli na przyszłość.
14:56
That's what's at stake.
280
884840
1480
Na tym polega problem.
14:59
You know, there's
a popular trope out there
a popular trope out there
281
887480
3336
Często się zakłada,
15:02
that the reason we haven't had
the transformative impact
the transformative impact
282
890840
3976
że nie udało nam się skutecznie wpłynąć
15:06
on the treatment of illness
283
894840
1976
na leczenie chorób,
15:08
is because we don't have
powerful-enough drugs,
powerful-enough drugs,
284
896840
2856
bo brak nam dostatecznie silnych leków.
15:11
and that's partly true.
285
899720
1360
Jest to po części prawda.
Ale chyba prawdziwym powodem jest
15:14
But perhaps the real reason is
286
902120
1496
15:15
that we don't have powerful-enough
ways of thinking about medicines.
ways of thinking about medicines.
287
903640
3200
brak wystarczająco skutecznych
sposobów myślenia o lekach.
sposobów myślenia o lekach.
15:20
It's certainly true that
288
908560
2416
Wspaniale byłoby mieć nowe leki.
15:23
it would be lovely to have new medicines.
289
911000
3776
15:26
But perhaps what's really at stake
are three more intangible M's:
are three more intangible M's:
290
914800
4656
Naprawdę chodzi jednak chyba
o trzy nienamacalne M:
o trzy nienamacalne M:
15:31
mechanisms, models, metaphors.
291
919480
3816
mechanizmy, modele i metafory.
15:35
Thank you.
292
923320
1336
Dziękuję.
15:36
(Applause)
293
924680
6840
(Brawa)
15:45
Chris Anderson:
I really like this metaphor.
I really like this metaphor.
294
933600
3416
Chris Anderson: Bardzo
podoba mi się ta metafora.
podoba mi się ta metafora.
15:49
How does it link in?
295
937040
1536
Jak to się łączy?
15:50
There's a lot of talk in technologyland
296
938600
3136
W świecie techniki wciąż się mówi
15:53
about the personalization of medicine,
297
941760
2136
o personalizacji medycyny,
15:55
that we have all this data
and that medical treatments of the future
and that medical treatments of the future
298
943920
3416
że wszyscy mamy swoją bazę danych,
a opieka medyczna w przyszłości
a opieka medyczna w przyszłości
15:59
will be for you specifically,
your genome, your current context.
your genome, your current context.
299
947360
4496
będzie dostosowana
do genomu i obecnego stanu.
do genomu i obecnego stanu.
16:03
Does that apply to this model
you've got here?
you've got here?
300
951880
3936
Czy można to odnieść do twojego modelu?
16:07
Siddhartha Mukherjee:
It's a very interesting question.
It's a very interesting question.
301
955840
2616
Siddhartha Mukherjee:
Bardzo interesujące pytanie.
Bardzo interesujące pytanie.
Jak dotąd podchodzimy
do personalizacji medycyny
do personalizacji medycyny
16:10
We've thought about
personalization of medicine
personalization of medicine
302
958480
2216
16:12
very much in terms of genomics.
303
960720
1536
w kontekście genomiki,
16:14
That's because the gene
is such a dominant metaphor,
is such a dominant metaphor,
304
962280
2576
bo gen to taka silna metafora,
żeby znów użyć tego słowa,
żeby znów użyć tego słowa,
16:16
again, to use that same word,
in medicine today,
in medicine today,
305
964880
2976
w dzisiejszej medycynie,
16:19
that we think the genome will drive
the personalization of medicine.
the personalization of medicine.
306
967880
3736
że oczekujemy od genomu,
że będzie napędzać ten proces.
że będzie napędzać ten proces.
16:23
But of course the genome
is just the bottom
is just the bottom
307
971640
3096
Ale genom to tylko
początek długiego łańcucha bytów,
16:26
of a long chain of being, as it were.
308
974760
3816
16:30
That chain of being, really the first
organized unit of that, is the cell.
organized unit of that, is the cell.
309
978600
3816
którego początkiem jest komórka.
16:34
So, if we are really going to deliver
in medicine in this way,
in medicine in this way,
310
982440
2976
Jeśli zaoferujemy taką medycynę,
należy rozważyć personalizację
terapii komórkowych
terapii komórkowych
16:37
we have to think of personalizing
cellular therapies,
cellular therapies,
311
985440
2816
oraz całych organów czy organizmów,
16:40
and then personalizing
organ or organismal therapies,
organ or organismal therapies,
312
988280
3176
a wreszcie terapie
całościowe dla środowisk.
całościowe dla środowisk.
16:43
and ultimately personalizing
immersion therapies for the environment.
immersion therapies for the environment.
313
991480
3816
16:47
So I think at every stage, you know --
314
995320
3096
Na każdym etapie...
Istnieje metafora "żółwie aż do końca".
16:50
there's that metaphor,
there's turtles all the way.
there's turtles all the way.
315
998440
2416
Tu będzie to coraz szersza personalizacja.
16:52
Well, in this, there's
personalization all the way.
personalization all the way.
316
1000880
2381
16:55
CA: So when you say
medicine could be a cell
medicine could be a cell
317
1003285
2891
CA: Kiedy mówisz,
że w lekarstwem może być komórka,
że w lekarstwem może być komórka,
16:58
and not a pill,
318
1006200
1816
a nie o tabletka,
17:00
you're talking about
potentially your own cells.
potentially your own cells.
319
1008040
2256
mówisz też o własnych komórkach.
17:02
SM: Absolutely.
CA: So converted to stem cells,
CA: So converted to stem cells,
320
1010320
2376
SM: Oczywiście.
CA: Komórki macierzyste
ze zwykłych komórek,
ze zwykłych komórek,
17:04
perhaps tested against all kinds
of drugs or something, and prepared.
of drugs or something, and prepared.
321
1012720
4536
testowane z różnymi lekami i spreparowane.
17:09
SM: And there's no perhaps.
This is what we're doing.
This is what we're doing.
322
1017280
2536
SM: Nawet na pewno. Tym się zajmujemy.
17:11
This is what's happening,
and in fact, we're slowly moving,
and in fact, we're slowly moving,
323
1019840
3736
Właśnie powoli przechodzimy,
17:15
not away from genomics,
but incorporating genomics
but incorporating genomics
324
1023600
3815
nie od genomiki,
ale do wykorzystania genomiki
ale do wykorzystania genomiki
17:19
into what we call multi-order,
semi-autonomous, self-regulating systems,
semi-autonomous, self-regulating systems,
325
1027440
4735
w złożonych, wpół autonomicznych
i samoregulujących się systemach
i samoregulujących się systemach
17:24
like cells, like organs,
like environments.
like environments.
326
1032200
2616
jak komórki, narządy, środowiska.
CA: Dziękuję bardzo.
17:26
CA: Thank you so much.
327
1034829
1378
SM: Cała przyjemność po mojej stronie.
17:28
SM: Pleasure. Thanks.
328
1036227
1290
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Siddhartha Mukherjee - Cancer physician and writerWhen he’s not ferreting out the links between stem cells and malignant blood disease, Siddhartha Mukherjee writes and lectures on the history (and future) of medicine.
Why you should listen
While discussing a diagnosis with a patient, Siddhartha Mukherjee realized that there were no easy answers to the question, “What is cancer?” Faced with his hesitation, Mukherjee decided to do something about it.
Over the next six years, Mukherjee wrote the influential, Pulitzer-winning The Emperor of All Maladies, a 4,000-year “biography” of cancer. He collaborated with Ken Burns on a six-hour documentary for PBS based on his book, updating the story with recent discoveries in oncology.
In his new TED Book, The Laws of Medicine, he examines the three principles that govern modern medicine -- and every profession that confronts uncertainty and wonder.
Siddhartha Mukherjee | Speaker | TED.com