TEDIndia 2009
Vilayanur Ramachandran: The neurons that shaped civilization
VS Ramachandran: Neurony, które ukształtowały naszą cywilizację
Filmed:
Readability: 4.5
2,250,451 views
Neurobiolog Vilayanur Ramachandran prezentuje fascynujące działanie neuronów lustrzanych. Niedawno odkryte neurony lustrzane umożliwiają ludziom uczenie się złożonych zachowań społecznych, z których część ustanowiła podwaliny naszej cywilizacji.
Vilayanur Ramachandran - Brain expert
Neurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain. Full bio
Neurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'd like to talk to you today about the human brain,
0
0
3000
Chciałbym opowiedzieć o ludzkim mózgu,
00:18
which is what we do research on at the University of California.
1
3000
2000
który to badamy na Uniwersytecie Kalifornijskim.
00:20
Just think about this problem for a second.
2
5000
2000
Pomyślcie o tym przez chwilę.
00:22
Here is a lump of flesh, about three pounds,
3
7000
3000
To około 1,5 kilogramowy kawałek ciała,
00:25
which you can hold in the palm of your hand.
4
10000
2000
który da się utrzymać w dłoni,
00:27
But it can contemplate the vastness of interstellar space.
5
12000
4000
a potrafi on rozmyślać nad ogromem wszechświata,
00:31
It can contemplate the meaning of infinity,
6
16000
2000
nad znaczeniem nieskończoności,
00:33
ask questions about the meaning of its own existence,
7
18000
3000
zapytać o sens własnego istnienia
00:36
about the nature of God.
8
21000
2000
i o naturę Boga.
00:38
And this is truly the most amazing thing in the world.
9
23000
2000
I to naprawdę najbardziej zadziwiająca rzecz na świecie
00:40
It's the greatest mystery confronting human beings:
10
25000
3000
i największa zagadka stojąca przed ludźmi:
00:43
How does this all come about?
11
28000
2000
Jak to wszystko działa?
00:45
Well, the brain, as you know, is made up of neurons.
12
30000
2000
Tak więc mózg składa się z neuronów.
00:47
We're looking at neurons here.
13
32000
2000
To są neurony.
00:49
There are 100 billion neurons in the adult human brain.
14
34000
3000
W mózgu dorosłego człowieka jest 100 miliardów neuronów
00:52
And each neuron makes something like 1,000 to 10,000 contacts
15
37000
3000
i każdy z nich tworzy 1-10 tysięcy połączeń
00:55
with other neurons in the brain.
16
40000
2000
z innymi neuronami.
00:57
And based on this, people have calculated
17
42000
2000
Z powyższego obliczono, że liczba permutacji
00:59
that the number of permutations and combinations of brain activity
18
44000
3000
i kombinacji powstających podczas działania mózgu
01:02
exceeds the number of elementary particles in the universe.
19
47000
3000
przewyższa liczbę cząstek elementarnych znajdujących się we wszechświecie.
01:05
So, how do you go about studying the brain?
20
50000
2000
Jak więc badać mózg?
01:07
One approach is to look at patients who had lesions
21
52000
2000
Można badać jak zmienia się zachowanie pacjentów
01:09
in different part of the brain, and study changes in their behavior.
22
54000
3000
z uszkodzeniami różnych częsci mózgu.
01:12
This is what I spoke about in the last TED.
23
57000
2000
O tym opowiadałem na ostatnim TED.
01:14
Today I'll talk about a different approach,
24
59000
2000
Dziś opowiem o innym podejściu,
01:16
which is to put electrodes in different parts of the brain,
25
61000
2000
gdy umieszczamy elektrody w różnych częściach mózgu
01:18
and actually record the activity of individual nerve cells in the brain.
26
63000
4000
i zapisujemy aktywność poszczególnych komórek nerwowych.
01:22
Sort of eavesdrop on the activity of nerve cells in the brain.
27
67000
4000
Jakby podsłuchując aktywność neuronów w mózgu.
01:26
Now, one recent discovery that has been made
28
71000
3000
Niedawno badacze z Parmy we Włoszech
01:29
by researchers in Italy, in Parma,
29
74000
2000
dokonali odkrycia,
01:31
by Giacomo Rizzolatti and his colleagues,
30
76000
3000
chodzi o Giacomo Rizzolattiego i jego współpracowników,
01:34
is a group of neurons called mirror neurons,
31
79000
2000
odkryli grupę neuronów nazwanych neuronami lustrzanymi,
01:36
which are on the front of the brain in the frontal lobes.
32
81000
3000
które znajdują się z przodu mózgu, w płatach czołowych.
01:39
Now, it turns out there are neurons
33
84000
2000
I okazuje się, że istnieją neurony, na przodzie mózgu,
01:41
which are called ordinary motor command neurons in the front of the brain,
34
86000
3000
nazywane motorycznymi neuronami pobudzającymi,
01:44
which have been known for over 50 years.
35
89000
2000
znane od 50 lat.
01:46
These neurons will fire when a person performs a specific action.
36
91000
3000
Aktywują się one gdy ktoś wykonuje określone działanie.
01:49
For example, if I do that, and reach and grab an apple,
37
94000
3000
Na przykład, jeśli zrobię tak i sięgnę po jabłko
01:52
a motor command neuron in the front of my brain will fire.
38
97000
4000
neuron motoryczny z przodu mojego mózgu wypali.
01:56
If I reach out and pull an object, another neuron will fire,
39
101000
3000
Gdy zaś zechcę sięgnąć po jakiś przedmiot, inny neuron zareaguje
01:59
commanding me to pull that object.
40
104000
2000
każąc mi to zrobić.
02:01
These are called motor command neurons that have been known for a long time.
41
106000
2000
To są neurony motoryczne, znane od wielu lat.
02:03
But what Rizzolatti found was
42
108000
2000
Ale Rizzolatti odkrył,
02:05
a subset of these neurons,
43
110000
2000
że istnieje podgrupa tych neuronów,
02:07
maybe about 20 percent of them, will also fire
44
112000
2000
może 20%, które aktywują się również wtedy,
02:09
when I'm looking at somebody else performing the same action.
45
114000
3000
gdy patrzę na kogoś, kto wykonuje tę czynność.
02:12
So, here is a neuron that fires when I reach and grab something,
46
117000
3000
Więc są neurony, które działają gdy sięgam po coś,
02:15
but it also fires when I watch Joe reaching and grabbing something.
47
120000
3000
ale też kiedy widzę jak Joe po coś sięga.
02:18
And this is truly astonishing.
48
123000
2000
I to jest zadziwiające.
02:20
Because it's as though this neuron is adopting
49
125000
2000
Tak jakby ten neuron przyjmował
02:22
the other person's point of view.
50
127000
2000
perspektywę drugiej osoby.
02:24
It's almost as though it's performing a virtual reality simulation
51
129000
4000
To prawie jak symulacja wirtualna
02:28
of the other person's action.
52
133000
2000
działań drugiej osoby.
02:30
Now, what is the significance of these mirror neurons?
53
135000
3000
Na czym polega znaczenie neuronów lustrzanych?
02:33
For one thing they must be involved in things like imitation and emulation.
54
138000
3000
Po pierwsze, zapewne biorą udział w imitowaniu i uczeniu obserwacyjnym.
02:36
Because to imitate a complex act
55
141000
3000
Gdyż, aby naśladować złożone działanie
02:39
requires my brain to adopt the other person's point of view.
56
144000
3000
mózg musi przyjąć cudzą perspektywę.
02:42
So, this is important for imitation and emulation.
57
147000
2000
Więc jest to ważne w imitacji i uczeniu obserwacyjnym.
02:44
Well, why is that important?
58
149000
2000
A czemu to jest ważne?
02:46
Well, let's take a look at the next slide.
59
151000
3000
Popatrzmy na następny slajd.
02:49
So, how do you do imitation? Why is imitation important?
60
154000
3000
Jak więc imitujemy? I czemu jest to ważne?
02:52
Mirror neurons and imitation, emulation.
61
157000
2000
Neurony lustrzane a imitacja i uczenie obserwacyjne.
02:54
Now, let's look at culture, the phenomenon of human culture.
62
159000
4000
Popatrzmy na zjawisko kultury ludzkiej.
02:58
If you go back in time about [75,000] to 100,000 years ago,
63
163000
4000
Jeśli cofniemy się 75-100 tysięcy lat
03:02
let's look at human evolution, it turns out
64
167000
2000
i przyjrzymy ewolucji, okazuje się,
03:04
that something very important happened around 75,000 years ago.
65
169000
3000
że 75 tysięcy lat temu zdarzyło się coś ważnego,
03:07
And that is, there is a sudden emergence and rapid spread
66
172000
2000
czyli nagłe powstanie i rozprzestrzenienie się
03:09
of a number of skills that are unique to human beings
67
174000
3000
wielu umiejętności charakterystycznych dla ludzi
03:12
like tool use,
68
177000
2000
jak stosowanie narzędzi,
03:14
the use of fire, the use of shelters, and, of course, language,
69
179000
3000
ognia, schronienia i oczywiście języka,
03:17
and the ability to read somebody else's mind
70
182000
2000
zrozumienie co myśli drugi człowiek
03:19
and interpret that person's behavior.
71
184000
2000
i interpretowanie jego zachowań.
03:21
All of that happened relatively quickly.
72
186000
2000
To wszystko stało się relatywnie szybko.
03:23
Even though the human brain had achieved its present size
73
188000
3000
Mimo, iż nasz mózg osiągnął dzisiejszy rozmiar
03:26
almost three or four hundred thousand years ago,
74
191000
2000
300-400 tysięcy lat temu,
03:28
100,000 years ago all of this happened very, very quickly.
75
193000
2000
to wszystko stało się nagle, 100 tysięcy lat temu.
03:30
And I claim that what happened was
76
195000
3000
I twierdzę, że stało się to dzięki
03:33
the sudden emergence of a sophisticated mirror neuron system,
77
198000
3000
nagłemu powstaniu wyrafinowanego systemu neuronów lustrzanych,
03:36
which allowed you to emulate and imitate other people's actions.
78
201000
2000
które pozwoliły na imitowanie i obserwacyjne uczenie cudzych zachowań.
03:38
So that when there was a sudden accidental discovery
79
203000
4000
Więc gdy nagle ktoś dokonał przypadkowego odkrycia
03:42
by one member of the group, say the use of fire,
80
207000
3000
na przykład ognia czy jakiegoś narzędzia,
03:45
or a particular type of tool, instead of dying out,
81
210000
2000
odkrycie to nie umierało razem z nim
03:47
this spread rapidly, horizontally across the population,
82
212000
3000
lecz rozprzestrzeniało się horyzontalnie w populacji
03:50
or was transmitted vertically, down the generations.
83
215000
3000
lub wertykalnie, przekazywane następnym pokoleniom.
03:53
So, this made evolution suddenly Lamarckian,
84
218000
2000
Więc nagle ewolucja okazała się być Lamarkowska,
03:55
instead of Darwinian.
85
220000
2000
a nie Darwińska.
03:57
Darwinian evolution is slow; it takes hundreds of thousands of years.
86
222000
3000
Ewolucja wg Darwina jest powolna, trwa setki tysięcy lat.
04:00
A polar bear, to evolve a coat,
87
225000
2000
Niedźwiedź polarny otrzymał swoje futro
04:02
will take thousands of generations, maybe 100,000 years.
88
227000
3000
po upływie tysięcy pokoleń, może 100 tysięcy lat.
04:05
A human being, a child, can just watch its parent
89
230000
3000
Człowiek, dziecko, po prostu obserwuje rodziców
04:08
kill another polar bear,
90
233000
3000
jak zabijają niedźwiedzia
04:11
and skin it and put the skin on its body, fur on the body,
91
236000
3000
i zabierają jego futro - zakładają na siebie.
04:14
and learn it in one step. What the polar bear
92
239000
2000
Dziecko uczy się za jednym razem tego,
04:16
took 100,000 years to learn,
93
241000
2000
co niedźwiedziowi zajęło 100 000 lat.
04:18
it can learn in five minutes, maybe 10 minutes.
94
243000
3000
Dziecko uczy się tego w 5, może 10 minut.
04:21
And then once it's learned this it spreads
95
246000
2000
Następnie ta wiedza rozprzestrzenia się
04:23
in geometric proportion across a population.
96
248000
3000
geometrycznie wśród populacji.
04:26
This is the basis. The imitation of complex skills
97
251000
3000
Naśladowanie złożonych umiejętności
04:29
is what we call culture and is the basis of civilization.
98
254000
3000
to kultura będąca podstawą cywilizacji.
04:32
Now there is another kind of mirror neuron,
99
257000
2000
Jest też inny rodzaj neuronów lustrzanych
04:34
which is involved in something quite different.
100
259000
2000
związanych z zupełnie inną kwestią.
04:36
And that is, there are mirror neurons,
101
261000
2000
Podobnie jak neurony lustrzane związane z działaniem
04:38
just as there are mirror neurons for action, there are mirror neurons for touch.
102
263000
3000
są też neurony lustrzane związane z dotykiem.
04:41
In other words, if somebody touches me,
103
266000
2000
Innymi słowy, gdy ktoś dotyka moją rękę
04:43
my hand, neuron in the somatosensory cortex
104
268000
2000
to pobudza neuron w korze somatosensorycznej,
04:45
in the sensory region of the brain fires.
105
270000
2000
w czuciowej części mózgu.
04:47
But the same neuron, in some cases, will fire
106
272000
3000
Ale ten sam neuron czasami pobudza się
04:50
when I simply watch another person being touched.
107
275000
2000
gdy tylko patrzymy na osobę dotykaną.
04:52
So, it's empathizing the other person being touched.
108
277000
3000
Jest to więc współodczuwanie z dotykaną osobą.
04:55
So, most of them will fire when I'm touched
109
280000
2000
Większość z nich działa gdy jestem dotykany
04:57
in different locations. Different neurons for different locations.
110
282000
3000
w różnych miejscach. Różne neurony dla różnych lokalizacji.
05:00
But a subset of them will fire even when I watch somebody else
111
285000
2000
Ale niektóre działają wtedy, gdy patrzymy na kogoś
05:02
being touched in the same location.
112
287000
2000
kto jest dotykany w danym miejscu.
05:04
So, here again you have neurons
113
289000
2000
Więc są to neurony
05:06
which are enrolled in empathy.
114
291000
2000
odpowiedzialne za empatię.
05:08
Now, the question then arises: If I simply watch another person being touched,
115
293000
3000
Pojawia się pytanie: dlaczego gdy patrzę
05:11
why do I not get confused and literally feel that touch sensation
116
296000
4000
na kogoś dotykanego, wiem,
05:15
merely by watching somebody being touched?
117
300000
2000
że to jednak nie ja jestem dotykany?
05:17
I mean, I empathize with that person but I don't literally feel the touch.
118
302000
4000
Wczuwam się w tę osobę, ale nie czuję się dotykany.
05:21
Well, that's because you've got receptors in your skin,
119
306000
2000
Jest tak dlatego, że receptory w skórze,
05:23
touch and pain receptors, going back into your brain
120
308000
2000
receptory dotyku i bólu, wysyłają do mózgu komunikat:
05:25
and saying "Don't worry, you're not being touched.
121
310000
3000
bez obaw - to nie ja jestem dotykany.
05:28
So, empathize, by all means, with the other person,
122
313000
3000
Więc mogę wczuwać się w drugą osobę
05:31
but do not actually experience the touch,
123
316000
2000
nie doświadczając faktycznego dotyku.
05:33
otherwise you'll get confused and muddled."
124
318000
2000
Inaczej zupełnie byśmy się pogubili.
05:35
Okay, so there is a feedback signal
125
320000
2000
Mózg dostaje więc sygnał
05:37
that vetoes the signal of the mirror neuron
126
322000
2000
stopujący działanie neuronu lustrzanego,
05:39
preventing you from consciously experiencing that touch.
127
324000
3000
uniemożliwiający świadome doświadczenie tego dotyku.
05:42
But if you remove the arm, you simply anesthetize my arm,
128
327000
3000
Ale jeśli usuniemy rękę - znieczulimy ją.
05:45
so you put an injection into my arm,
129
330000
2000
Wystarczy zastrzyk
05:47
anesthetize the brachial plexus, so the arm is numb,
130
332000
2000
aby znieczulić splot ramienny
05:49
and there is no sensations coming in,
131
334000
2000
tak, że żadne odczucia nie trafiają do mózgu,
05:51
if I now watch you being touched,
132
336000
2000
i gdy wtedy popatrzymy na kogoś dotykanego --
05:53
I literally feel it in my hand.
133
338000
2000
dosłownie czujemy ten dotyk.
05:55
In other words, you have dissolved the barrier
134
340000
2000
Innymi słowy, zostaje rozmyta granica
05:57
between you and other human beings.
135
342000
2000
pomiędzy mną a innymi ludźmi.
05:59
So, I call them Gandhi neurons, or empathy neurons.
136
344000
3000
Nazywam je neuronami Gandhiego lub empatii.
06:02
(Laughter)
137
347000
1000
(Śmiech)
06:03
And this is not in some abstract metaphorical sense.
138
348000
3000
I to nie abstrakcyjnie czy metaforycznie.
06:06
All that's separating you from him,
139
351000
2000
Jedynym co oddziela nas od siebie
06:08
from the other person, is your skin.
140
353000
2000
jest skóra.
06:10
Remove the skin, you experience that person's touch in your mind.
141
355000
4000
Gdy ją pominiemy, doświadczamy cudzego dotyku.
06:14
You've dissolved the barrier between you and other human beings.
142
359000
3000
Rozbijamy barierę pomiędzy nami i innymi ludźmi.
06:17
And this, of course, is the basis of much of Eastern philosophy,
143
362000
2000
A to jest podstawą większości filozofii Wschodu --
06:19
and that is there is no real independent self,
144
364000
3000
niezależne "ja" nie istnieje.
06:22
aloof from other human beings, inspecting the world,
145
367000
2000
"ja" zdystansowane od innych, badające świat
06:24
inspecting other people.
146
369000
2000
i innych ludzi.
06:26
You are, in fact, connected not just via Facebook and Internet,
147
371000
3000
Jesteśmy połączeni nie tylko Facebookiem czy internetem,
06:29
you're actually quite literally connected by your neurons.
148
374000
3000
lecz całkiem dosłownie naszymi neuronami
06:32
And there is whole chains of neurons around this room, talking to each other.
149
377000
3000
i na tej sali są całe łańcuchy neuronów komunikujących się ze sobą.
06:35
And there is no real distinctiveness
150
380000
2000
Nie ma prawdziwego rozdziału
06:37
of your consciousness from somebody else's consciousness.
151
382000
2000
mojej świadomości od świadomości kogoś innego.
06:39
And this is not mumbo-jumbo philosophy.
152
384000
2000
To nie jest żaden filozoficzny bełkot.
06:41
It emerges from our understanding of basic neuroscience.
153
386000
3000
To wynika z podstaw neurobiologii.
06:44
So, you have a patient with a phantom limb. If the arm has been removed
154
389000
3000
Gdy komuś amputowano kończynę, a on wciąż ją czuję
06:47
and you have a phantom, and you watch somebody else
155
392000
2000
to gdy patrzy na osobę dotykaną
06:49
being touched, you feel it in your phantom.
156
394000
2000
czuje ten dotyk w swoim fantomie.
06:51
Now the astonishing thing is,
157
396000
2000
A co jest najbardziej zadziwiające,
06:53
if you have pain in your phantom limb, you squeeze the other person's hand,
158
398000
3000
gdy czujesz ból fantomowy w ręce
06:56
massage the other person's hand,
159
401000
2000
i masujesz rękę innej osoby,
06:58
that relieves the pain in your phantom hand,
160
403000
2000
to uśmierza ból w fantomie
07:00
almost as though the neuron
161
405000
2000
prawie jak gdyby neuron
07:02
were obtaining relief from merely
162
407000
2000
doznawał ulgi, patrząc
07:04
watching somebody else being massaged.
163
409000
2000
na to, że ktoś jest masowany.
07:06
So, here you have my last slide.
164
411000
3000
Oto mój ostatni slajd.
07:09
For the longest time people have regarded science
165
414000
2000
Od niepamiętnych czasów ludzie
07:11
and humanities as being distinct.
166
416000
2000
rozdzielali nauki ścisłe i humanistyczne.
07:13
C.P. Snow spoke of the two cultures:
167
418000
3000
C.P. Snow stwierdził, że to są dwie kultury:
07:16
science on the one hand, humanities on the other;
168
421000
2000
ścisła na jednym biegunie i humanistyczna na drugim
07:18
never the twain shall meet.
169
423000
2000
i nigdy się nie spotkają.
07:20
So, I'm saying the mirror neuron system underlies the interface
170
425000
2000
Więc uważam, że neurony lustrzane stanowią pole
07:22
allowing you to rethink about issues like consciousness,
171
427000
3000
do przeanalizowania takich kwestii jak świadomość,
07:25
representation of self,
172
430000
2000
reprezentacja własnego "ja",
07:27
what separates you from other human beings,
173
432000
2000
tego, co oddziela nas od innych ludzi,
07:29
what allows you to empathize with other human beings,
174
434000
2000
co pozwala nam współodczuwać z innymi ludźmi,
07:31
and also even things like the emergence of culture and civilization,
175
436000
3000
a nawet takie kwestie jak powstanie kultury i cywilizacji
07:34
which is unique to human beings. Thank you.
176
439000
2000
unikalnych dla istot ludzkich. Dziękuję.
07:36
(Applause)
177
441000
2000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Vilayanur Ramachandran - Brain expertNeurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain.
Why you should listen
V.S. Ramachandran is a mesmerizing speaker, able to concretely and simply describe the most complicated inner workings of the brain. His investigations into phantom limb pain, synesthesia and other brain disorders allow him to explore (and begin to answer) the most basic philosophical questions about the nature of self and human consciousness.
Ramachandran is the director of the Center for Brain and Cognition at the University of California, San Diego, and an adjunct professor at the Salk Institute. He is the author of Phantoms in the Brain (the basis for a Nova special), A Brief Tour of Human Consciousness and The Man with the Phantom Twin: Adventures in the Neuroscience of the Human Brain.
Vilayanur Ramachandran | Speaker | TED.com