TED2011
Stanley McChrystal: Listen, learn ... then lead
Stanley McChrystal: Dëgjo, mëso ... pastaj udhëheq
Filmed:
Readability: 3.4
3,015,268 views
Gjenerali me katër yje, Stanley McChrystal ndan me ne atë që ka mësuar për lidershipin gjatë dekadave e tij në ushtri. Si mund të krijosh një sens qëllimi të përbashkët në mesin e njerëzve të moshave dhe aftësive të ndryshme? Duke dëgjuar dhe mësuar - dhe duke adresuar mundësinë e dështimit.
Stanley McChrystal - Military leader
General Stanley McChrystal is the former commander of U.S. and International forces in Afghanistan. A four-star general, he is credited for creating a revolution in warfare that fuses intelligence and operations. Full bio
General Stanley McChrystal is the former commander of U.S. and International forces in Afghanistan. A four-star general, he is credited for creating a revolution in warfare that fuses intelligence and operations. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Ten years ago, on a Tuesday morning,
0
0
3000
10 vjet më parë, një të marte në mëngjes,
00:18
I conducted a parachute jump at Fort Bragg, North Carolina.
1
3000
3000
kërceva me parashutë në Fort Bragg, North Carolina.
00:21
It was a routine training jump, like many more I'd done
2
6000
3000
Ishte një kërcim trajnimi rutinor si shumë të tjera që kisha bërë
00:24
since I became a paratrooper
3
9000
2000
që kur isha bërë ushtar parashutist
00:26
27 years before.
4
11000
2000
27 vite më parë.
00:28
We went down to the airfield early
5
13000
2000
Ne shkuam herët tek pista ajrore
00:30
because this is the Army and you always go early.
6
15000
3000
sepse kjo është ushtria dhe gjithmonë duhet të shkosh herët.
00:33
You do some routine refresher training,
7
18000
3000
Bën disa trajnime rutinore,
00:36
and then you go to put on your parachute and a buddy helps you.
8
21000
3000
me pas shkon e shoku të ndihmon të vendosesh parashutën.
00:39
And you put on the T-10 parachute.
9
24000
2000
Dhe pastaj vendos parashutën T10.
00:41
And you're very careful how you put the straps,
10
26000
2000
Dhe je shumë i kujdesshëm se si i vendos rripat,
00:43
particularly the leg straps because they go between your legs.
11
28000
2000
sidomos ato të këmbëve sepse të kalojnë ndërmjet këmbëve.
00:45
And then you put on your reserve, and then you put on your heavy rucksack.
12
30000
3000
Dhe pastaj e vendos rezervën dhe vë çantën e rëndë në shpinë.
00:48
And then a jumpmaster comes,
13
33000
2000
Dhe pastaj vjen një parashutist profesionit,
00:50
and he's an experienced NCO in parachute operations.
14
35000
3000
qe është një nën-oficer me experiencë.
00:53
He checks you out, he grabs your adjusting straps
15
38000
3000
Ai të kontrollon, të rregullon rripat,
00:56
and he tightens everything
16
41000
2000
shtrëngon gjithçka
00:58
so that your chest is crushed,
17
43000
2000
derisa të shtypë gjoksin
01:00
your shoulders are crushed down,
18
45000
2000
e krahërorin saqë
01:02
and, of course, he's tightened so your voice goes up a couple octaves as well.
19
47000
3000
zëri të shkon dy oktava më lart.
01:07
Then you sit down, and you wait a little while,
20
52000
2000
Pastaj ulesh, dhe pret pak,
01:09
because this is the Army.
21
54000
2000
sepse e kjo është ushtria.
01:11
Then you load the aircraft, and then you stand up and you get on,
22
56000
3000
Pastaj e ngarkon avionin, dhe ngrihesh e hyn brenda,
01:14
and you kind of lumber to the aircraft like this, in a line of people,
23
59000
3000
dhe kështu ecën me vështirësi -- në rradhë me njerzit tjerë --
01:17
and you sit down on canvas seats on either side of the aircraft.
24
62000
2000
dhe ulesh në ndenjesen e copes ne nje anë të avionit.
01:19
And you wait a little bit longer,
25
64000
2000
Dhe pastaj pret pak më shumë,
01:21
because this is the Air Force teaching the Army how to wait.
26
66000
3000
sepse kjo është Forcat Ajrore e mësojne ushtrinë se si pritet.
01:26
Then you take off.
27
71000
2000
Pastaj nisesh.
01:28
And it's painful enough now --
28
73000
2000
Dhe tashmë është e mjaft e dhimbshme --
01:30
and I think it's designed this way --
29
75000
2000
dhe mendoj se është dizajnuar në këtë mënyrë --
01:32
it's painful enough so you want to jump.
30
77000
2000
të jetë aq e dhimbshme sa të duash të hidhesh.
01:34
You didn't really want to jump, but you want out.
31
79000
2000
Realisht nuk do që të hidhesh, por do që të dalësh.
01:36
So you get in the aircraft, you're flying along,
32
81000
3000
Kështu futesh në aeroplan, flutoron,
01:39
and at 20 minutes out, these jumpmasters start giving you commands.
33
84000
2000
dhe pas 20 minutash, parashutisti profesionit fillon të japi komandat.
01:41
They give 20 minutes -- that's a time warning.
34
86000
2000
Ata të japin 20 minuta – ky është paralajmërimi.
01:43
You sit there, OK.
35
88000
2000
Ti qëndron i ulur.
01:45
Then they give you 10 minutes.
36
90000
2000
Pastaj të japin 10 minuta.
01:47
And of course, you're responding with all of these.
37
92000
2000
Dhe sigurisht, ti përgjigjesh me të gjitha këto.
01:49
And that's to boost everybody's confidence, to show that you're not scared.
38
94000
3000
Dhe kjo është për të rritur konfidencën e secilit, për të treguar se nuk ke frikë.
01:52
Then they give you, "Get ready."
39
97000
2000
Pastaj të thonë të bëhesh gati.
01:54
Then they go, "Outboard personnel, stand up."
40
99000
3000
Pastaj thonë, "personeli i jashtëm, të ngritet."
01:57
If you're an outboard personnel, now you stand up.
41
102000
3000
Nëse je personel i jashtëm, tani ngrihesh.
02:00
If you're an inboard personnel, stand up.
42
105000
2000
Nëse je personel i brendshëm, ngrihesh.
02:02
And then you hook up, and you hook up your static line.
43
107000
3000
Dhe pastaj mbërthehesh, dhe kap linjën tënde statike.
02:05
And at that point, you think, "Hey, guess what?
44
110000
2000
Dhe në këtë moment, mendon, "Hej, gjeje se çfarë?
02:07
I'm probably going to jump.
45
112000
2000
Me siguri do të hidhem.
02:09
There's no way to get out of this at this point."
46
114000
2000
Tani nuk ka asnjë mënyrë për të dalë nga kjo."
02:11
You go through some additional checks, and then they open the door.
47
116000
3000
Kalon nëpër disa kontrolle shtesë, dhe pastaj ata e hapin derën.
02:14
And this was that Tuesday morning in September,
48
119000
3000
Dhe kjo ishte atë të martë në mëngjes në shtator,
02:17
and it was pretty nice outside.
49
122000
2000
dhe ishte kohe e mirë jashtë.
02:19
So nice air comes flowing in.
50
124000
3000
Ajër i këndshëm hynte brenda.
02:22
The jumpmasters start to check the door.
51
127000
2000
Parashutistët profesionistë kontrollojnë derën.
02:24
And then when it's time to go,
52
129000
2000
Dhe atëherë kur është koha për t’u hedhur,
02:26
a green light goes and the jumpmaster goes, "Go."
53
131000
2000
ndizet drita e gjelbër dhe thotë: "Shko".
02:28
The first guy goes, and you're just in line,
54
133000
2000
I pari hidhet, ndërsa ti në rradhë
02:30
and you just kind of lumber to the door.
55
135000
2000
se si heziton tek dera.
02:32
Jump is a misnomer; you fall.
56
137000
2000
Të hidhesh, është term i gabuar; ti bie.
02:34
You fall outside the door,
57
139000
2000
bie jashtë derës,
02:36
you're caught in the slipstream.
58
141000
2000
dhe të kap turbulenca e ajrit.
02:38
The first thing you do is lock into a tight body position --
59
143000
3000
Gjëja e parë që bën është bllokon trupin në një pozitë të shtrënguar --
02:41
head down in your chest, your arms extended,
60
146000
2000
kokën poshtë në kraharor, krahët e shtrënguara,
02:43
put over your reserve parachute.
61
148000
3000
të vëna mbi parashutën rezervë.
02:46
You do that because, 27 years before,
62
151000
3000
Ti e bën këtë sepse, 27 vite më parë,
02:49
an airborne sergeant had taught me to do that.
63
154000
3000
një rreshter ajror më kishte mësuar ta bëja këtë.
02:52
I have no idea whether it makes any difference,
64
157000
2000
Nuk kam ide a ka ndonjë rëndësi kjo,
02:54
but he seemed to make sense,
65
159000
2000
por dukej sikur ishte me vend,
02:56
and I wasn't going to test the hypothesis that he'd be wrong.
66
161000
3000
dhe nuk do ta testoja hipotezën se ai mund të ishte gabim.
03:00
And then you wait for the opening shock
67
165000
2000
Dhe pastaj pret për hapjen shokuese
03:02
for your parachute to open.
68
167000
2000
të parashutës.
03:04
If you don't get an opening shock, you don't get a parachute --
69
169000
2000
Nëse nuk e ndjen hapjen shokuese, atëherë nuk ke parashutë --
03:06
you've got a whole new problem set.
70
171000
3000
ke një problem të ri për të zgjidhur.
03:09
But typically you do; typically it opens.
71
174000
3000
Por zakonisht ajo hapet.
03:12
And of course, if your leg straps aren't set right,
72
177000
3000
Dhe natyrisht, nëse rripat e këmbës nuk janë të vendosur mirë,
03:15
at that point you get another little thrill.
73
180000
2000
në atë moment të kaplon një tjetër emocion.
03:17
Boom.
74
182000
2000
Bum.
03:19
So then you look around,
75
184000
2000
Pastaj shikon përreth,
03:21
you're under a canopy and you say, "This is good."
76
186000
2000
nën tendën tënde, duke thënë: "Kjo është mirë."
03:23
Now you prepare for the inevitable.
77
188000
2000
Tani bëhesh gati për të pashmangshmen.
03:25
You are going to hit the ground.
78
190000
2000
Do ta godasësh tokën.
03:27
You can't delay that much.
79
192000
2000
Nuk mund ta vonosh aq shumë.
03:29
And you really can't decide where you hit very much,
80
194000
2000
Dhe në fakt nuk mund ta dish se ku godet shumë,
03:31
because they pretend you can steer,
81
196000
2000
sepse provon të manovrosh,
03:33
but you're being delivered.
82
198000
3000
mirëpo dorëzohesh.
03:36
So you look around, where you're going to land,
83
201000
2000
Dhe shikon përreth se ku do të biesh,
03:38
you try to make yourself ready.
84
203000
2000
përpiqesh të jesh gati.
03:40
And then as you get close, you lower your rucksack below you on a lowering line,
85
205000
3000
Dhe pastaj gjersa afrohesh, e ulë çantën e shpinës
03:43
so that it's not on you when you land,
86
208000
2000
që të mos jetë mbi ty kur zbarkon,
03:45
and you prepare to do a parachute-landing fall.
87
210000
2000
dhe pregatitesh të ulesh.
03:47
Now the Army teaches you
88
212000
2000
Tani, ushtria të mëson
03:49
to do five points of performance --
89
214000
2000
të bësh pesë performanca --
03:51
the toes of your feet,
90
216000
2000
gishtërinjtë e këmbëve,
03:53
your calves, your thighs,
91
218000
2000
muskujt e këmbëve, kofshët,
03:55
your buttocks and your push-up muscles.
92
220000
3000
mollaqet dhe muskujt e duarve.
03:58
It's this elegant little land, twist and roll.
93
223000
3000
Është një zbarkim i vogël elegant, dhe rrokullisesh.
04:01
And that's not going to hurt.
94
226000
2000
Dhe nuk do të lëndohesh.
04:03
In 30-some years of jumping, I never did one.
95
228000
3000
Gjatë 30 viteve që hidhem asnjëherë nuk e kam bërë asnjë.
04:06
(Laughter)
96
231000
2000
(Të qeshura)
04:08
I always landed like a watermelon out of a third floor window.
97
233000
3000
Gjithmonë ateroja si një shalqi nga dritarja e katit të tretë.
04:11
(Laughter)
98
236000
2000
(Të qeshura)
04:13
And as soon as I hit,
99
238000
2000
Dhe, sa u ula,
04:15
the first thing I did is I'd see if I'd broken anything that I needed.
100
240000
3000
gjëja e parë që bëra ishte të shihja nëse kisha thyer diçka që më nevojitej.
04:19
I'd shake my head,
101
244000
2000
E shkundja kokën,
04:21
and I'd ask myself the eternal question:
102
246000
3000
dhe e pyesja veten:
04:24
"Why didn't I go into banking?"
103
249000
2000
"Pse nuk kam shkuar për bankier"
04:26
(Laughter)
104
251000
2000
(Të qeshura)
04:28
And I'd look around,
105
253000
2000
Dhe shikoja përreth,
04:30
and then I'd see another paratrooper,
106
255000
2000
ndonjë parashutist tjetër,
04:32
a young guy or girl,
107
257000
2000
një djalë të ri apo vajzë,
04:34
and they'd have pulled out their M4 carbine
108
259000
2000
derisa nxirrnin M-4
04:36
and they'd be picking up their equipment.
109
261000
2000
dhe pajisjet e tyre.
04:38
They'd be doing everything
110
263000
2000
Bënin gjithçka
04:40
that we had taught them.
111
265000
2000
që u kishim mësuar.
04:42
And I realized
112
267000
2000
Dhe e kuptova
04:44
that, if they had to go into combat,
113
269000
3000
se, në qoftë se ata do të shkonin në luftë,
04:47
they would do what we had taught them and they would follow leaders.
114
272000
3000
ata do të bënin atë që u kishin mësuar dhe do të ndiqnin udhëheqësit e tyre.
04:50
And I realized that, if they came out of combat,
115
275000
3000
Dhe kuptova se, në qoftë se ata do të dilnin nga lufta,
04:53
it would be because we led them well.
116
278000
2000
do të ishte sepse ne i kishim udhëhequr mirë.
04:55
And I was hooked again on the importance of what I did.
117
280000
3000
Dhe u fiksova përsëri në rëndësinë e asaj që kisha bërë.
04:59
So now I do that Tuesday morning jump,
118
284000
2000
Dhe tani e bëra atë hedhjen e mëngjesit të së martës
05:01
but it's not any jump --
119
286000
2000
por nuk ishte çfarëdo hedhje --
05:03
that was September 11th, 2001.
120
288000
4000
ishte 11 Shtatori 2011.
05:07
And when we took off from the airfield, America was at peace.
121
292000
3000
Dhe kur u nisëm nga pista ajrore, Amerika ishte në paqe.
05:10
When we landed on the drop-zone, everything had changed.
122
295000
3000
Kur zbarkuam në zonën e rënies, çdo gjë kishte ndryshuar.
05:14
And what we thought
123
299000
2000
Dhe çfarë mendonim
05:16
about the possibility of those young soldiers going into combat
124
301000
2000
për mundësinë e atyre ushtarëve të rinj që shkojnë në luftë
05:18
as being theoretical
125
303000
2000
si teorike,
05:20
was now very, very real --
126
305000
2000
tani ishte shumë, shumë reale --
05:22
and leadership seemed important.
127
307000
2000
dhe lidershipi dukej i rëndësishëm.
05:24
But things had changed;
128
309000
2000
Por gjërat kishin ndryshuar --
05:26
I was a 46-year-old brigadier general.
129
311000
2000
unë isha një 46 vjeçar gjeneral brigade.
05:28
I'd been successful,
130
313000
2000
Kam qenë i suksesshëm,
05:30
but things changed so much
131
315000
3000
por gjërat kishin ndryshuar aq shumë
05:33
that I was going to have to make some significant changes,
132
318000
2000
saqë duhej të bëja disa ndryshime të rëndësishme --
05:35
and on that morning, I didn't know it.
133
320000
3000
dhe në atë mëngjes, unë nuk e dija këtë.
05:38
I was raised with traditional stories of leadership:
134
323000
3000
Jam rritur me historite tradicionale të lidershipit:
05:41
Robert E. Lee, John Buford at Gettysburg.
135
326000
3000
Robert E. Lee, John Buford në Gettysburg.
05:44
And I also was raised
136
329000
2000
Po ashtu jam rritur
05:46
with personal examples of leadership.
137
331000
3000
me shembuj personalë të lidershipit.
05:49
This was my father in Vietnam.
138
334000
3000
Ky ishte babai im në Vietnam.
05:52
And I was raised to believe
139
337000
2000
Dhe jam rritur për të besuar
05:54
that soldiers were strong and wise
140
339000
2000
se ushtarët ishin të fortë dhe të mençur
05:56
and brave and faithful;
141
341000
2000
dhe trima dhe besnikë --
05:58
they didn't lie, cheat, steal
142
343000
2000
ata nuk gënjejnë, nuk tradhtojnë, nuk vjedhin
06:00
or abandon their comrades.
143
345000
2000
dhe nuk i braktisin shokët e tyre.
06:02
And I still believe real leaders are like that.
144
347000
3000
Dhe unë ende besoj se liderët e vërtetë janë të tillë.
06:09
But in my first 25 years of career,
145
354000
2000
Por në 25 vitet e para të karrierës sime,
06:11
I had a bunch of different experiences.
146
356000
3000
kam pasur përvoja të ndryshme.
06:14
One of my first battalion commanders,
147
359000
2000
Një nga komandantët e mi të batalionit të parë,
06:16
I worked in his battalion for 18 months
148
361000
2000
kam punuar në batalionin e tij për 18 muaj
06:18
and the only conversation he ever had with Lt. McChrystal
149
363000
4000
dhe biseda e vetme që ka pasur me togerin McChrystal
06:22
was at mile 18 of a 25-mile road march,
150
367000
3000
ishte në miljen e 18-të në një rrugë 25 milje gjatë një marshimi,
06:25
and he chewed my ass for about 40 seconds.
151
370000
2000
dhe më çau bythën për 40 sekonda.
06:27
And I'm not sure that was real interaction.
152
372000
3000
Dhe nuk jam i sigurt nëse ishte bisedë e vërtetë.
06:30
But then a couple of years later, when I was a company commander,
153
375000
3000
Por pastaj nja dy vjet më vonë, kur isha komandant i një njësie ushtarësh,
06:33
I went out to the National Training Center.
154
378000
2000
dola tek qendra kombëtare e trajnimeve.
06:35
And we did an operation,
155
380000
2000
Bëmë një operacion,
06:37
and my company did a dawn attack --
156
382000
2000
dhe njësia ime kreu një sulm ne agim --
06:39
you know, the classic dawn attack:
157
384000
2000
e dini, sulmin klasik në agim:
06:41
you prepare all night, move to the line of departure.
158
386000
2000
pregatitesh tërë natën, shkon në front.
06:43
And I had an armored organization at that point.
159
388000
2000
Dhe atëherë kisha një njësi të parezistueshme.
06:45
We move forward, and we get wiped out --
160
390000
2000
Ne ecim përpara, dhe ata na vrasin --
06:47
I mean, wiped out immediately.
161
392000
2000
dua të them na vrasin të gjithëve.
06:49
The enemy didn't break a sweat doing it.
162
394000
3000
Armiku nuk u lodh shumë ta bënte atë.
06:52
And after the battle,
163
397000
2000
Dhe pas betejës,
06:54
they bring this mobile theater and they do what they call an "after action review"
164
399000
3000
ata sjellin një teatër të lëvizshëm dhe bëjnë diçka që quhet "vlerësim pas aksionit"
06:57
to teach you what you've done wrong.
165
402000
2000
për të të mësuar se çfarë ke bërë gabim.
06:59
Sort of leadership by humiliation.
166
404000
2000
Lloj udhëheqjejë duke turpëruar.
07:01
They put a big screen up, and they take you through everything:
167
406000
2000
E vendosën një ekran të madh lart, dhe kaluan nëpër çdo gjë.
07:03
"and then you didn't do this, and you didn't do this, etc."
168
408000
3000
"... Dhe pastaj nuk e ke bërë këtë, dhe nuk e ke bërë këtë, etj."
07:06
I walked out feeling as low
169
411000
2000
U largova duke u ndjerë
07:08
as a snake's belly in a wagon rut.
170
413000
2000
shumë keq.
07:10
And I saw my battalion commander, because I had let him down.
171
415000
3000
E pashë komandantin e batalionit tim, sepse e kisha zhgënjyer.
07:13
And I went up to apologize to him,
172
418000
2000
Dhe shkova t’i kërkoja falje,
07:15
and he said, "Stanley, I thought you did great."
173
420000
3000
dhe ai tha: "Stanley, mendoj se bëre mirë."
07:18
And in one sentence,
174
423000
2000
Dhe me një fjali,
07:20
he lifted me, put me back on my feet,
175
425000
3000
ai më ngriti, më vuri përsëri në këmbët e mia,
07:23
and taught me that leaders can let you fail
176
428000
3000
dhe më mësoi se udhëheqësit mund të të lënë të dështosh
07:26
and yet not let you be a failure.
177
431000
3000
por nuk të lënë të jeshë një dështim.
07:31
When 9/11 came,
178
436000
2000
Kur erdhe 11 shtatori,
07:33
46-year-old Brig. Gen. McChrystal sees a whole new world.
179
438000
3000
46 vjeçari gjenerali i brigades McChrystal sheh një botë krejt të re.
07:37
First, the things that are obvious, that you're familiar with:
180
442000
3000
Së pari, gjërat që janë të dukshme, me të cilat je i njohur:
07:40
the environment changed --
181
445000
2000
ambienti ndryshoi --
07:42
the speed, the scrutiny,
182
447000
2000
shpejtësia, vëmendja,
07:44
the sensitivity of everything now is so fast,
183
449000
2000
ndjeshmëria e çdo gjëje tani është aq e shpejtë,
07:46
sometimes it evolves faster
184
451000
2000
ndonjëherë është më e shpejtë
07:48
than people have time to really reflect on it.
185
453000
2000
sesa njerzit kanë kohë për të reflektuar mbi ato.
07:50
But everything we do
186
455000
2000
Por çdo gjë që bëjmë
07:52
is in a different context.
187
457000
3000
është në një kontekst të ndryshëm.
07:55
More importantly, the force that I led
188
460000
2000
Më e rëndësishmja, njësia që unë udhëhiqja
07:57
was spread over more than 20 countries.
189
462000
3000
ishte shpërndarë në më shumë se 20 shtete.
08:00
And instead of being able to get all the key leaders
190
465000
2000
Dhe në vend të isha në gjendje të mblidhja të gjithë liderët kryesorë
08:02
for a decision together in a single room
191
467000
2000
për një vendim së bashku në një dhomë të vetme
08:04
and look them in the eye and build their confidence
192
469000
2000
dhe t’i shikoja në sy duke ua ngritur konfidencën
08:06
and get trust from them,
193
471000
2000
dhe duke fituar besimin e tyre,
08:08
I'm now leading a force that's dispersed,
194
473000
3000
unë tani isha në krye një force që ishte shpërndarë,
08:11
and I've got to use other techniques.
195
476000
3000
dhe duhej të përdorja teknika tjera.
08:14
I've got to use video teleconferences, I've got to use chat,
196
479000
3000
Kam përdorur video telekonferenca, kam përdorur chat-in,
08:17
I've got to use email, I've got to use phone calls --
197
482000
2000
email-in, telefonatat --
08:19
I've got to use everything I can,
198
484000
3000
kam përdorur gjithçka që kam mundur,
08:22
not just for communication,
199
487000
2000
jo vetëm për komunikim,
08:24
but for leadership.
200
489000
2000
por për udhëheqje.
08:26
A 22-year-old individual
201
491000
2000
Një 22 vjeçar
08:28
operating alone,
202
493000
2000
që operonte i vetëm
08:30
thousands of miles from me,
203
495000
2000
mijëra kilometra larg nga unë
08:32
has got to communicate to me with confidence.
204
497000
3000
duhej të komunikonte me mua me konfidencë.
08:35
I have to have trust in them and vice versa.
205
500000
3000
Unë duhet të kem besim tek ata dhe anasjelltas.
08:38
And I also have to build their faith.
206
503000
3000
Dhe unë gjithashtu duhet të ndërtoj besimin e tyre.
08:41
And that's a new kind of leadership
207
506000
2000
Dhe ky është një lloj i ri i lidershipit
08:43
for me.
208
508000
2000
për mua.
08:45
We had one operation
209
510000
2000
Patëm një operacion,
08:47
where we had to coordinate it from multiple locations.
210
512000
2000
ku na u desh të koordinonim nga disa vende.
08:49
An emerging opportunity came --
211
514000
2000
Një mundësi e re erdhi --
08:51
didn't have time to get everybody together.
212
516000
3000
pa pasur kohë të mblidhnim të gjithë.
08:54
So we had to get complex intelligence together,
213
519000
3000
Dhe duhej të mblidhnim inteligjencën komplekse,
08:57
we had to line up the ability to act.
214
522000
2000
dhe të organizonim aftësinë për të vepruar.
08:59
It was sensitive, we had to go up the chain of command,
215
524000
3000
Ishte sensitive, duhej të shkonim lart zinxhirit komandues,
09:02
convince them that this was the right thing to do
216
527000
2000
t’i bindnim se kjo ishte gjëja e duhur për të bërë,
09:04
and do all of this
217
529000
2000
dhe të bënim gjithë këtë
09:06
on electronic medium.
218
531000
3000
përmes një mediumi elektronik.
09:09
We failed.
219
534000
3000
Dështuam.
09:12
The mission didn't work.
220
537000
2000
Misioni nuk funksionoi.
09:14
And so now what we had to do
221
539000
2000
Dhe tani çfarë duhej të bënim,
09:16
is I had to reach out
222
541000
2000
ishte të bëja gjithçka në përpjekje
09:18
to try to rebuild the trust of that force,
223
543000
2000
për të rindërtuar besimin e asaj force,
09:20
rebuild their confidence --
224
545000
2000
për të rindërtuar konfidenën e tyre --
09:22
me and them, and them and me,
225
547000
2000
timen, të atyre
09:24
and our seniors and us as a force --
226
549000
3000
udhëheqësve tanë dhe të gjithëve ne si një forcë --
09:27
all without the ability to put a hand on a shoulder.
227
552000
3000
e gjitha pa aftësinë për të vënë dorë mbi shpatull.
09:30
Entirely new requirement.
228
555000
3000
Tërësisht një kërkesë e re.
09:34
Also, the people had changed.
229
559000
3000
Gjithashtu, njerëzit kishin ndryshuar.
09:37
You probably think that the force that I led
230
562000
2000
Ju ndoshta mendoni se njësia që udhëhiqja unë
09:39
was all steely-eyed commandos with big knuckle fists
231
564000
3000
ishte me ushtarë sy patrembur me grushta të mëdhenj
09:42
carrying exotic weapons.
232
567000
3000
që mbanin armë ekzotike.
09:45
In reality,
233
570000
2000
Në realitet,
09:47
much of the force I led
234
572000
2000
shumica e ushtarëve që udhëhiqja
09:49
looked exactly like you.
235
574000
3000
ishin si ju.
09:52
It was men, women, young, old --
236
577000
3000
Burra, gra, të rinj, të vjetër --
09:55
not just from military; from different organizations,
237
580000
3000
jo vetëm nga ushtria; nga organizata të ndryshme,
09:58
many of them detailed to us just from a handshake.
238
583000
3000
shumë prej tyre të përcaktuar për ne vetëm nga një shtrëngim duarsh.
10:01
And so instead of giving orders,
239
586000
2000
Dhe kështu në vend të japësh urdhra,
10:03
you're now building consensus
240
588000
2000
ti tani po ndërton një consensus
10:05
and you're building a sense of shared purpose.
241
590000
3000
dhe një sens të një qëllimi të përbashkët.
10:09
Probably the biggest change
242
594000
2000
Ndoshta ndryshimi më i madh
10:11
was understanding that the generational difference,
243
596000
3000
ishte të kuptuarit se diferenca e brezave,
10:14
the ages, had changed so much.
244
599000
3000
moshave, kishte ndryshuar aq shumë.
10:17
I went down to be with a Ranger platoon
245
602000
3000
Shkova tek njësiti i rejnxhërs
10:20
on an operation in Afghanistan,
246
605000
2000
për një operacion në Afganistan,
10:22
and on that operation,
247
607000
2000
dhe në atë operacion,
10:24
a sergeant in the platoon
248
609000
2000
një rreshter kishte humbur
10:26
had lost about half his arm
249
611000
2000
gjysmën e krahut të tij
10:28
throwing a Taliban hand grenade
250
613000
2000
duke hedhur një granatë dore talibane
10:30
back at the enemy
251
615000
2000
mbrapsht te armiku
10:32
after it had landed in his fire team.
252
617000
3000
pasi kishte rënë tek ekipi i tij.
10:36
We talked about the operation,
253
621000
2000
Biseduam për këtë operacion,
10:38
and then at the end I did what I often do with a force like that.
254
623000
3000
dhe pastaj në fund bëra atë që shpesh e bëj me një ushtarë të tillë.
10:41
I asked, "Where were you on 9/11?"
255
626000
3000
E pyeta: "Ku ishe më 11 shtator?"
10:45
And one young Ranger in the back --
256
630000
2000
Dhe një rejnxhër i ri nga prapa --
10:47
his hair's tousled and his face is red and windblown
257
632000
2000
me flokë të çrregullta dhe fytyrën e kuqe
10:49
from being in combat in the cold Afghan wind --
258
634000
4000
nga era e ftohtë e Afganistanit --
10:53
he said, "Sir, I was in the sixth grade."
259
638000
3000
tha, "Zotëri, unë isha në klasën e gjashtë."
10:57
And it reminded me
260
642000
3000
Dhe më kujtoi
11:00
that we're operating a force
261
645000
2000
se ne jemi duke operuar me një forcë
11:02
that must have shared purpose
262
647000
2000
që duhet të ketë një qëllim
11:04
and shared consciousness,
263
649000
2000
të përbashkët,
11:06
and yet he has different experiences,
264
651000
2000
por megjithatë ka përvoja të ndryshme,
11:08
in many cases a different vocabulary,
265
653000
3000
në shumë raste fjalor të ndryshëm,
11:11
a completely different skill set
266
656000
2000
aftësi krejtësisht të ndryshme
11:13
in terms of digital media
267
658000
3000
në aspektin e mediave digjitale,
11:16
than I do and many of the other senior leaders.
268
661000
3000
ndryshe nga unë dhe shumë udhëheqës tjerë të lartë.
11:20
And yet, we need to have that shared sense.
269
665000
3000
E megjithatë, ne duhet të kishim atë qëllim të përbashkët.
11:25
It also produced something
270
670000
2000
Kjo gjithashtu kishte sjellur diçka
11:27
which I call an inversion of expertise,
271
672000
2000
që unë e quaj përmbysje e ekspertizës,
11:29
because we had so many changes at the lower levels
272
674000
3000
për shkak se kishim aq shumë ndryshime në nivelet më të ulëta
11:32
in technology and tactics and whatnot,
273
677000
2000
në teknologji dhe taktikë dhe çfarë jo,
11:34
that suddenly the things that we grew up doing
274
679000
3000
saqë papritmas gjërat që ne u rritëm duke i bërë,
11:37
wasn't what the force was doing anymore.
275
682000
3000
nuk ishin më çfarë po bënte forca.
11:40
So how does a leader
276
685000
2000
Pra, si mundet një lider
11:42
stay credible and legitimate
277
687000
2000
të qëndrojë kredibel dhe legjitim
11:44
when they haven't done
278
689000
2000
kur ata nuk kanë bërë
11:46
what the people you're leading are doing?
279
691000
3000
atë që njerëzit të cilët i udhëheq janë duke bërë?
11:49
And it's a brand new leadership challenge.
280
694000
2000
Kjo është një sfidë tërësisht e re e lidershipit.
11:51
And it forced me to become a lot more transparent,
281
696000
3000
Dhe kjo më detyroi të bëhesha shumë më transparent,
11:54
a lot more willing to listen,
282
699000
2000
shumë më i gatshëm për të dëgjuar,
11:56
a lot more willing to be reverse-mentored from lower.
283
701000
4000
shumë më i gatshëm për të mësuar nga të tjerët.
12:01
And yet, again, you're not all in one room.
284
706000
3000
Dhe megjithatë, përsëri nuk jeni të gjithë në një dhomë.
12:05
Then another thing.
285
710000
2000
Pastaj një tjetër gjë.
12:07
There's an effect on you and on your leaders.
286
712000
2000
Ka një efekt mbi ju dhe mbi udhëheqësit tuaj.
12:09
There's an impact, it's cumulative.
287
714000
3000
. Ka një ndikim, është kumulativ.
12:12
You don't reset, or recharge your battery every time.
288
717000
4000
Nuk rivendos ose mbush bateritë e tua çdo kohë.
12:16
I stood in front of a screen one night in Iraq
289
721000
2000
Po qëndroja para një ekrani një natë në Irak
12:18
with one of my senior officers
290
723000
2000
me një nga oficerët e mi të lartë
12:20
and we watched a firefight from one of our forces.
291
725000
2000
dhe po shikonim një shkëmbim zjarresh nga një prej forcave tona.
12:22
And I remembered his son was in our force.
292
727000
3000
Dhe m'u kujtua se djali i tij ishte në forcën tonë.
12:25
And I said, "John, where's your son? And how is he?"
293
730000
3000
Dhe i thashë: "Gjon, ku është djali yt? Dhe si është ai?"
12:28
And he said, "Sir, he's fine. Thanks for asking."
294
733000
2000
Dhe ai tha: "Zotëri, ai është mirë. Faleminderit që pyete."
12:30
I said, "Where is he now?"
295
735000
2000
Unë i thashë: "Ku është ai tani?"
12:32
And he pointed at the screen, he said, "He's in that firefight."
296
737000
3000
Ai tregoi drejt ekranit, dhe tha: "Ai është në atë shkëmbim zjarresh."
12:35
Think about watching your brother, father,
297
740000
3000
Imagjino ta shohësh vëllaun tënd, babanë,
12:38
daughter, son, wife
298
743000
3000
vajzën, djalin, gruan
12:41
in a firefight in real time
299
746000
2000
në një shkëmbim zjarresh në jetën reale
12:43
and you can't do anything about it.
300
748000
2000
dhe të mos mund të bësh asgjë për këtë.
12:45
Think about knowing that over time.
301
750000
2000
Imagjino ta dishë këtë me kalimin e kohës.
12:47
And it's a new cumulative pressure on leaders.
302
752000
2000
Dhe ky është një presion i ri kumulativ i liderëve.
12:49
And you have to watch and take care of each other.
303
754000
3000
Dhe duhet të kujdeseni për njëri tjetrin.
12:54
I probably learned the most about relationships.
304
759000
3000
Me siguri kam mësuar më së shumti në lidhje me marrëdhëniet.
12:58
I learned they are the sinew
305
763000
3000
Kam mësuar se ato janë ligamentet
13:01
which hold the force together.
306
766000
2000
të cilat mbajnë forcën të bashkuar.
13:03
I grew up much of my career in the Ranger regiment.
307
768000
3000
Kam bërë pjesën më të madhe të karrierës sime në regjimentin e rejnxhërs.
13:06
And every morning in the Ranger regiment,
308
771000
2000
Dhe çdo mëngjes në këtë regjiment,
13:08
every Ranger -- and there are more than 2,000 of them --
309
773000
2000
çdo rejnxhër -- dhe ka më shumë se 2,000 prej tyre --
13:10
says a six-stanza Ranger creed.
310
775000
3000
thotë dogmën e rejnxhërs me gjashtë strofa.
13:13
You may know one line of it, it says,
311
778000
2000
Ndoshta e dini një rresht të saj, thotë,
13:15
"I'll never leave a fallen comrade to fall into the hands of the enemy."
312
780000
3000
"Unë kurrë nuk do ta lë një shok të rënë të bjere në duart e armikut."
13:18
And it's not a mindless mantra,
313
783000
2000
Dhe kjo nuk është një hymn i kotë,
13:20
and it's not a poem.
314
785000
2000
dhe nuk është poemë.
13:22
It's a promise.
315
787000
2000
Është një premtim.
13:24
Every Ranger promises every other Ranger,
316
789000
2000
Çdo rejnxhër i premton çdo rejnxhër tjetër
13:26
"No matter what happens, no matter what it costs me,
317
791000
3000
pa marrë parasysh se çfarë ndodh, dhe çfarë më kushton,
13:29
if you need me, I'm coming."
318
794000
3000
nëse ke nevojë për mua, unë do të jem aty.
13:32
And every Ranger gets that same promise
319
797000
2000
Dhe çdo rejnxhër merr premtimin e njejtë
13:34
from every other Ranger.
320
799000
2000
nga çdo rejnxhër tjetër.
13:36
Think about it. It's extraordinarily powerful.
321
801000
2000
Mendo për këtë. Është jashtëzakonisht e fuqishme.
13:38
It's probably more powerful than marriage vows.
322
803000
3000
Është ndoshta më e fuqishme se premtimet martesore.
13:43
And they've lived up to it, which gives it special power.
323
808000
3000
Dhe ata i kanë mbajtur ato premtime, gjë që u jep një fuqi të veçantë.
13:46
And so the organizational relationship that bonds them
324
811000
4000
Dhe kështu marrëdhënia organizative që i lidh ata
13:50
is just amazing.
325
815000
2000
është e mahnitshme.
13:52
And I learned personal relationships
326
817000
2000
Dhe kam mësuar se marrëdhëniet personale
13:54
were more important than ever.
327
819000
2000
ishin më të rëndësishme se kurrë.
13:56
We were in a difficult operation in Afghanistan in 2007,
328
821000
3000
Ne ishim në një operacion të vështirë në Afganistan në vitin 2007,
13:59
and an old friend of mine,
329
824000
2000
dhe një mik i vjetër i imi,
14:01
that I had spent many years
330
826000
2000
me të cilin kam kaluar shumë vite
14:03
at various points of my career with --
331
828000
2000
në pika të ndryshme të karrierës sime --
14:05
godfather to one of their kids --
332
830000
3000
nun i njërit nga fëmijët e tij --
14:08
he sent me a note, just in an envelope,
333
833000
3000
më dërgoi një porosi, në një zarf,
14:11
that had a quote from Sherman to Grant
334
836000
2000
që kishte një citim nga Sherman to Grant
14:13
that said, "I knew if I ever got in a tight spot,
335
838000
3000
dhe thoshte: "E dija se po të isha ndonjëherë ngushtë,
14:16
that you would come, if alive."
336
841000
3000
ti do të vije, po të ishe gjallë."
14:20
And having that kind of relationship, for me,
337
845000
2000
Duke pasur këtë lloj marrëdhënie, për mua,
14:22
turned out to be critical at many points in my career.
338
847000
3000
doli se ishte shumë e rëndësishme shumë herë gjatë karrierës time.
14:25
And I learned that you have to give that
339
850000
2000
Dhe kam mësuar se duhet ta japësh atë,
14:27
in this environment,
340
852000
2000
në këtë mjedis,
14:29
because it's tough.
341
854000
3000
sepse është e vështirë.
14:32
That was my journey.
342
857000
2000
Ky ishte udhëtimi tim.
14:34
I hope it's not over.
343
859000
2000
Shpresoj se nuk ka përfunduar.
14:36
I came to believe
344
861000
2000
Kam arritur të besoj
14:38
that a leader isn't good because they're right;
345
863000
2000
se një udhëheqës nuk është i mirë sepse ka të drejtë;
14:40
they're good because they're willing to learn and to trust.
346
865000
3000
ata janë të mirë sepse janë të gatshëm për të mësuar dhe për të besuar.
14:45
This isn't easy stuff.
347
870000
3000
Kjo nuk është gjë e lehtë.
14:48
It's not like that electronic abs machine
348
873000
2000
Nuk është si ajo makina elektronike për muskujt e barkut,
14:50
where, 15 minutes a month, you get washboard abs.
349
875000
2000
ku 15 minuta në muaj, dhe ti fiton një bark muskuloz.
14:52
(Laughter)
350
877000
2000
(Të qeshura)
14:54
And it isn't always fair.
351
879000
3000
Dhe kjo nuk është gjithmonë aq e këndshme.
14:57
You can get knocked down,
352
882000
3000
Mund të rrëzohesh,
15:00
and it hurts
353
885000
2000
të shkakton dhimbje,
15:02
and it leaves scars.
354
887000
3000
të lëndon.
15:05
But if you're a leader,
355
890000
2000
Por në qoftë se je një udhëheqës,
15:07
the people you've counted on
356
892000
3000
njerëzit tek të cilët jeni mbështetur
15:10
will help you up.
357
895000
2000
do të të ndihmojnë të ngritesh.
15:12
And if you're a leader,
358
897000
3000
Dhe në qoftë se je një udhëheqës,
15:15
the people who count on you need you on your feet.
359
900000
3000
njerëzit që mbështeten tek ti, kanë nevojë që ti të jesh në këmbë.
15:18
Thank you.
360
903000
2000
Faleminderit.
15:20
(Applause)
361
905000
12000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Stanley McChrystal - Military leaderGeneral Stanley McChrystal is the former commander of U.S. and International forces in Afghanistan. A four-star general, he is credited for creating a revolution in warfare that fuses intelligence and operations.
Why you should listen
With a remarkable record of achievement, General Stanley McChrystal has been praised for creating a revolution in warfare that fused intelligence and operations. A four-star general, he is the former commander of U.S. and international forces in Afghanistan and the former leader of Joint Special Operations Command (JSOC), which oversees the military’s most sensitive forces. McChrystal’s leadership of JSOC is credited with the December 2003 capture of Saddam Hussein and the June 2006 location and killing of Abu Musab al-Zarqawi, the leader of al-Qaeda in Iraq. McChrystal, a former Green Beret, is known for his candor.
After McChrystal graduated from West Point, he was commissioned as an infantry officer, and spent much of his career commanding special operations and airborne infantry units. During the Persian Gulf War, McChrystal served in a Joint Special Operations Task Force and later commanded the 75th Ranger Regiment. He completed year-long fellowships at Harvard’s John F. Kennedy School of Government in 1997 and in 2000 at the Council on Foreign Relations. In 2002, he was appointed chief of staff of military operations in Afghanistan. Two years later, McChrystal was selected to deliver nationally televised Pentagon briefings about military operations in Iraq. From 2003 to 2008, McChrystal commanded JSOC and was responsible for leading the nation’s deployed military counter-terrorism efforts around the globe. He assumed command of all International Forces in Afghanistan in June 2009. President Obama’s order for an additional 30,000 troops to Afghanistan was based on McChrystal’s assessment of the war there. McChrystal retired from the military in August 2010.
Stanley McChrystal | Speaker | TED.com