TEDGlobal 2011
Misha Glenny: Hire the hackers!
Misha Glenny: Punëso hakerat!
Filmed:
Readability: 5.1
1,438,902 views
Pavarësisht investimeve me multibiliona dollarë në sigurinë kibernetike, një nga problemet kryesore është injoruar gjërësisht: kush janë njerëzit që shkruajnë kode të rrezikshme? Misha Glenny, hetues i krimit, përshkruan profilet e disa koduesve te denuar nga e gjithë bota dhe arrin në një përfundim befasues.
Misha Glenny - Underworld investigator
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Now this is a very un-TED-like thing to do,
0
0
3000
Kjo që do të bëjmë tani është diçka jo në stilin e TED,
00:18
but let's kick off the afternoon
1
3000
3000
por le ta fillojmë pasditen
00:21
with a message
2
6000
2000
me një mesazh
00:23
from a mystery sponsor.
3
8000
3000
nga një sponsor i mistershëm
00:26
Anonymous: Dear Fox News,
4
11000
2000
Anonimi: Të dashur Fox News,
00:28
it has come to our unfortunate attention
5
13000
3000
fatkeqësisht kemi vënë re se
00:31
that both the name and nature of Anonymous
6
16000
2000
si emri ashtu dhe natyra e Anonimit
00:33
has been ravaged.
7
18000
2000
janë asgjësuar.
00:35
We are everyone. We are no one.
8
20000
3000
Ne jemi çdokush. Ne jemi askush.
00:38
We are anonymous. We are legion.
9
23000
3000
Ne jemi anonim. Ne jemi legjion.
00:41
We do not forgive. We do not forget.
10
26000
3000
Ne nuk falim. Ne nuk harrojmë
00:44
We are but the base of chaos.
11
29000
3000
Por, ne jemi ama baza e kaosit.
00:49
Misha Glenny: Anonymous, ladies and gentlemen --
12
34000
3000
Misha Glenny: Anonimët, zonja dhe zotërinj
00:52
a sophisticated group
13
37000
2000
një grup i sofistikuar
00:54
of politically motivated hackers
14
39000
2000
i hakerave të motivuar politikisht
00:56
who have emerged in 2011.
15
41000
3000
të cilët janë shfaqur në 2011.
00:59
And they're pretty scary.
16
44000
2000
Dhe ata janë vërtet të frikshëm
01:01
You never know when they're going to attack next,
17
46000
3000
Asnjëherë nuk i dihet kur do të jetë sulmi i rradhës,
01:04
who or what the consequences will be.
18
49000
3000
kush apo cilat do të jenë pasojat.
01:07
But interestingly,
19
52000
2000
Por interesante është se,
01:09
they have a sense of humor.
20
54000
3000
ata kanë sens humori.
01:12
These guys hacked into Fox News' Twitter account
21
57000
4000
Këta persona hakuan llogarinë e Fox News në Twitter
01:16
to announce President Obama's assassination.
22
61000
4000
për të lajmëruar vrasjen e Presidentit Obama
01:20
Now you can imagine the panic that would have generated
23
65000
3000
Tani ju mund ta merrni me mend panikun që do të ketë lindur
01:23
in the newsroom at Fox.
24
68000
2000
në redaksinë e lajmeve në Fox
01:25
"What do we do now?
25
70000
2000
"Çfarë do të bëjmë tani?
01:27
Put on a black armband, or crack open the champagne?"
26
72000
3000
Të vendosim një shirit zie, apo ta plasim hapur shampanjën?"
01:30
(Laughter)
27
75000
2000
(Të qeshura)
01:32
And of course, who could escape the irony
28
77000
4000
Dhe sigurisht, kush do t'i shpëtonte ironisë
01:36
of a member of Rupert Murdoch's News Corp.
29
81000
3000
së një pjestari të Rupert Murdoch
01:39
being a victim of hacking for a change.
30
84000
3000
viktimë e një hakimi sa për ndryshim.
01:42
(Laughter)
31
87000
2000
(Të qeshura)
01:44
(Applause)
32
89000
4000
(Duartrokitje)
01:48
Sometimes you turn on the news
33
93000
3000
Ndonjëherë ju dëgjoni lajmet
01:51
and you say, "Is there anyone left to hack?"
34
96000
2000
dhe thoni, "A ka ndonjë që ka mbetur pa u hakuar?"
01:53
Sony Playstation Network -- done,
35
98000
3000
Sony Playstation Network -- e kryer
01:56
the government of Turkey -- tick,
36
101000
2000
qeveria e Turqisë --po
01:58
Britain's Serious Organized Crime Agency -- a breeze,
37
103000
3000
Agjensia Serioze Britanike e Krimit të Organizuar --e lehtë
02:01
the CIA -- falling off a log.
38
106000
2000
CIA --shumë e thjeshtë
02:03
In fact, a friend of mine from the security industry
39
108000
2000
Në fakt, një miku im nga industria e sigurisë
02:05
told me the other day
40
110000
2000
më tregoi dje
02:07
that there are two types of companies in the world:
41
112000
3000
se ka dy tipe të kompanive në botë
02:10
those that know they've been hacked, and those that don't.
42
115000
3000
ato që e dinë që janë hakuar, dhe ato që nuk e dinë
02:13
I mean three companies
43
118000
3000
Dua të them se tre kompani
02:16
providing cybersecurity services to the FBI
44
121000
4000
që kujdesen për sigurinë kibernetike të FBI-së
02:20
have been hacked.
45
125000
2000
janë hakuar më parë.
02:22
Is nothing sacred anymore, for heaven's sake?
46
127000
3000
A ka më ndonjë gjë të shenjtë, për hir të Zotit?
02:25
Anyway, this mysterious group Anonymous --
47
130000
2000
Gjithsesi, ky grup i mistershëm Anonim --
02:27
and they would say this themselves --
48
132000
2000
siç do të thonin dhe ata vetë --
02:29
they are providing a service
49
134000
2000
janë duke ofruar një shërbim
02:31
by demonstrating how useless companies are
50
136000
4000
duke treguar sa të paafta janë kompanitë
02:35
at protecting our data.
51
140000
3000
në ruajtjen e të dhënave tona.
02:38
But there is also a very serious aspect to Anonymous --
52
143000
3000
Por gjithashtu ka një aspekt shumë të rëndësishëm për sa i përket Anonimëve --
02:41
they are ideologically driven.
53
146000
3000
ata udhëhiqen nga ideologji.
02:44
They claim that they are battling
54
149000
2000
Ata pohojnë se janë duke luftuar
02:46
a dastardly conspiracy.
55
151000
3000
një konspiracion të poshtër.
02:49
They say that governments are trying
56
154000
2000
Ata thonë se qeveritë po përpiqen
02:51
to take over the Internet and control it,
57
156000
3000
të marrin pushtetin e Internetit dhe ta kenë nën kontroll atë.
02:54
and that they, Anonymous,
58
159000
2000
dhe se ata, Anonimët
02:56
are the authentic voice of resistance --
59
161000
3000
janë zëra të mirëfilltë të qëndresës --
02:59
be it against Middle Eastern dictatorships,
60
164000
2000
qoftë ajo kundër diktaturave të Lindjes së Mesme,
03:01
against global media corporations,
61
166000
3000
kundër korporatave globale të medias
03:04
or against intelligence agencies,
62
169000
2000
apo kundër agjensive të inteligjencës,
03:06
or whoever it is.
63
171000
2000
apo kujtdo qoftë.
03:08
And their politics are not entirely unattractive.
64
173000
4000
Dhe politikat e tyre nuk janë krejtësisht të shëmtuara.
03:12
Okay, they're a little inchoate.
65
177000
3000
Dakort, ata janë disi të paorganizuar.
03:15
There's a strong whiff
66
180000
2000
Ka zëra rreth
03:17
of half-baked anarchism about them.
67
182000
3000
një gjysëm anarkie rreth tyre.
03:20
But one thing is true:
68
185000
2000
Por një gjë është e vërtetë:
03:22
we are at the beginning
69
187000
2000
ne jemi në fillimin
03:24
of a mighty struggle
70
189000
2000
e një lufte të fortë
03:26
for control of the Internet.
71
191000
3000
për kontrollin e Internetit
03:29
The Web links everything,
72
194000
2000
Web-i lidh çdo gjë
03:31
and very soon
73
196000
2000
dhe shumë shpejt
03:33
it will mediate most human activity.
74
198000
2000
do të ndërhyjë në shumicën e aktivitetit njerëzor.
03:35
Because the Internet has fashioned
75
200000
2000
Sepse interneti ka formësuar
03:37
a new and complicated environment
76
202000
2000
një mjedis të ri dhe të komplikuar
03:39
for an old-age dilemma
77
204000
3000
për një dilemë të vjetër
03:42
that pits the demands of security
78
207000
3000
që gropos kërkesat për siguri
03:45
with the desire for freedom.
79
210000
3000
me dëshirën për liri.
03:48
Now this is a very complicated struggle.
80
213000
4000
Tani kjo është një luftë tepër e komplikuar
03:52
And unfortunately, for mortals like you and me,
81
217000
3000
Dhe fatkeqsisht, të vdekshmit si unë dhe ju,
03:55
we probably can't understand it very well.
82
220000
3000
ne ndoshta nuk e kuptojmë mirë
03:58
Nonetheless,
83
223000
2000
Megjithatë
04:00
in an unexpected attack of hubris
84
225000
2000
në një sulm të papritur arrogance
04:02
a couple of years ago,
85
227000
2000
disa vjet më parë,
04:04
I decided I would try and do that.
86
229000
3000
Une vendosa se do të përpiqesha dhe do ta bëja
04:07
And I sort of get it.
87
232000
4000
Dhe unë pak a shumë ia dola.
04:11
These were the various things that I was looking at
88
236000
2000
Kishte shumë gjëra për të cilat po kërkoja
04:13
as I was trying to understand it.
89
238000
2000
ndërsa po përpiqesha ta kuptoja.
04:15
But in order to try and explain the whole thing,
90
240000
3000
Por, në mënyrë që të përpiqemi të shpjegojmë gjithcka,
04:18
I would need another 18 minutes or so to do it,
91
243000
3000
do të më duheshin 18 minuta të tjera apo më shumë për ta bërë
04:21
so you're just going to have to take it on trust from me on this occasion,
92
246000
5000
kështu që juve ju mbetet vetëm të keni besim tek unë në këtë rast,
04:26
and let me assure you that all of these issues
93
251000
2000
dhe më lejoni t'ju siguroj se të gjitha këto çështje
04:28
are involved in cybersecurity and control of the Internet
94
253000
3000
janë të përfshira në sigurinë kibernetike dhe kontrollin mbi Internetin
04:31
one way or the other,
95
256000
2000
në një mënyrë apo tjetrën,
04:33
but in a configuration
96
258000
2000
por në një konfigurim
04:35
that even Stephen Hawking would probably have difficulty
97
260000
3000
në të cilin edhe Stephen Hawking do të kishte vështirësi
04:38
trying to get his head around.
98
263000
3000
duke u përpjekur të shpëtojë kokën e tij
04:41
So there you are.
99
266000
2000
Kështu që ja ku jemi
04:43
And as you see, in the middle,
100
268000
2000
Dhe siç po e shihni, në qendër,
04:45
there is our old friend, the hacker.
101
270000
2000
ndodhet miku ynë i vjetër, hakeri.
04:47
The hacker is absolutely central
102
272000
3000
Hakeri është absolutisht qendra
04:50
to many of the political, social
103
275000
2000
e shumë çështjeve politike, sociale
04:52
and economic issues affecting the Net.
104
277000
3000
dhe ekonomike që prekin Rrjetin
04:55
And so I thought to myself,
105
280000
3000
Dhe kështu unë mendova me vete,
04:58
"Well, these are the guys who I want to talk to."
106
283000
3000
"Mirë pra, këta janë tipat me të cilët dua të flas."
05:01
And what do you know,
107
286000
3000
Dhe siç e dini dhe ju,
05:04
nobody else does talk to the hackers.
108
289000
2000
askush tjetër nuk i flet hakerave.
05:06
They're completely anonymous, as it were.
109
291000
3000
Ata janë si të thuash, plotësisht anonim.
05:09
So despite the fact
110
294000
2000
Kështu pavarësisht faktit
05:11
that we are beginning to pour billions,
111
296000
3000
që ne kemi filluar të derdhim miliarda,
05:14
hundreds of billions of dollars,
112
299000
2000
qindra miliarda dollarë,
05:16
into cybersecurity --
113
301000
3000
në sigurinë kibernetike
05:19
for the most extraordinary technical solutions --
114
304000
4000
për zgjidhjet më të jashtëzakonshme teknike --
05:23
no one wants to talk
115
308000
2000
askush nuk dëshiron të flasë
05:25
to these guys, the hackers,
116
310000
2000
me këta persona, hakerat,
05:27
who are doing everything.
117
312000
3000
të cilët po bëjnë gjithçka.
05:30
Instead, we prefer these really dazzling technological solutions,
118
315000
5000
Përkundrazi, ne preferojmë këto zgjidhje teknologjike vërtet verbuese,
05:35
which cost a huge amount of money.
119
320000
3000
të cilat kushtojnë një sasi të madhe parash.
05:38
And so nothing is going into the hackers.
120
323000
3000
Dhe kështu asgje nuk po shkon drejt hakerave.
05:41
Well, I say nothing,
121
326000
2000
E pra, unë them asgje,
05:43
but actually there is one teeny weeny little research unit
122
328000
4000
por, në fakt ekziston një njësi shume e vogël kërkimore
05:47
in Turin, Italy
123
332000
2000
në Torino, Itali
05:49
called the Hackers Profiling Project.
124
334000
3000
që quhet Projekti për Profilizimin e Hakerave.
05:52
And they are doing some fantastic research
125
337000
3000
Dhe ato po bëjnë një punë kërkimore fantastike
05:55
into the characteristics,
126
340000
2000
mbi karakteristikat,
05:57
into the abilities
127
342000
2000
mbi aftësitë
05:59
and the socialization of hackers.
128
344000
2000
dhe socializimin e hakerave.
06:01
But because they're a U.N. operation,
129
346000
2000
Por meqënëse ata janë një operacion i OKB,
06:03
maybe that's why governments and corporations
130
348000
2000
ndoshta prandaj qeveria dhe korporatat
06:05
are not that interested in them.
131
350000
2000
nuk janë të interesuara në to.
06:07
Because it's a U.N. operation,
132
352000
2000
Për faktin se eshte një operacion i OKB,
06:09
of course, it lacks funding.
133
354000
3000
sigurisht, i mungojnë fondet
06:12
But I think they're doing very important work.
134
357000
3000
Por unë mendoj se ata janë duke bërë një punë vërtet të rëndësishme.
06:15
Because where we have a surplus of technology
135
360000
4000
Sepse aty ku kemi bilanc pozitiv të teknologjisë
06:19
in the cybersecurity industry,
136
364000
3000
në industrinë kibernetike
06:22
we have a definite lack of --
137
367000
3000
ne kemi një mungesë të qartë --
06:25
call me old-fashioned --
138
370000
2000
le ta quajmë inteligjencë humane
06:27
human intelligence.
139
372000
2000
të vjetëruar.
06:29
Now, so far I've mentioned
140
374000
2000
Deri tani kam përmendur
06:31
the hackers Anonymous
141
376000
2000
hakerat Anonimë
06:33
who are a politically motivated hacking group.
142
378000
3000
të cilët janë një grup hakerash të motivuar politikisht.
06:36
Of course, the criminal justice system
143
381000
2000
Sigurisht, sistemi i drejtësisë për krimet
06:38
treats them as common old garden criminals.
144
383000
2000
i trajton ata si kriminelë të rëndomtë
06:40
But interestingly,
145
385000
2000
Por interesante është se,
06:42
Anonymous does not make use of its hacked information
146
387000
2000
Anonimi nuk e përdor informacionin e hakuar
06:44
for financial gain.
147
389000
2000
për përfitime financiare.
06:46
But what about the real cybercriminals?
148
391000
4000
Por ç'mund të themi për kriminelët e vërtetë të kibernetikës?
06:50
Well real organized crime on the Internet
149
395000
3000
Krimi real i mirëorganizuar në internet
06:53
goes back about 10 years
150
398000
2000
nisi rreth 10 vjet më parë
06:55
when a group of gifted Ukrainian hackers
151
400000
5000
kur një grup i talentuar hakerash nga Ukraina
07:00
developed a website,
152
405000
2000
ndërtuan një faqe interneti
07:02
which led to the industrialization
153
407000
2000
e cila udhëhoqi drejt industrializimit
07:04
of cybercrime.
154
409000
3000
të krimit kibernetik.
07:07
Welcome to the now forgotten realm of CarderPlanet.
155
412000
3000
Mirë se vini në mbretërinë tashmë të harruar të CarderPlanet.
07:13
This is how they were advertising themselves
156
418000
2000
Ja se si e reklamonin ata veten
07:15
a decade ago on the Net.
157
420000
3000
një dekadë më parë në Internet.
07:18
Now CarderPlanet was very interesting.
158
423000
2000
CarderPlanet ishte shumë interesant.
07:20
Cybercriminals would go there
159
425000
2000
Kriminelët kibernetikë do të shkonin atje
07:22
to buy and sell stolen credit card details,
160
427000
3000
për të blerë dhe shitur detajet e kartave të kreditit të vjedhura,
07:25
to exchange information
161
430000
2000
për të shkëmbyer informacion.
07:27
about new malware that was out there.
162
432000
3000
rreth ndonjë malware të ri që ndodhej aty.
07:30
And remember, this is a time
163
435000
2000
Dhe mbajeni mend, kjo është koha
07:32
when we're seeing for the first time
164
437000
2000
kur ne po e shohim për herë të parë
07:34
so-called off-the-shelf malware.
165
439000
2000
të ashtëquajturën malware të zakonshme.
07:36
This is ready for use, out-of-the-box stuff,
166
441000
3000
Kjo është diçka e paketuar, e gatshme për përdorim,
07:39
which you can deploy
167
444000
2000
të cilën mund ta vësh në përdorim
07:41
even if you're not a terribly sophisticated hacker.
168
446000
4000
pa qënë domosdoshmërisht një haker tmerrësisht i sofistikuar.
07:45
And so CarderPlanet became a sort of supermarket
169
450000
3000
Dhe kështu CarderPlanet u shndërrua në një tip supermarketi
07:48
for cybercriminals.
170
453000
2000
për kriminelët kibernetikë.
07:50
And its creators
171
455000
2000
Dhe krijuesit e tij
07:52
were incredibly smart and entrepreneurial,
172
457000
2000
ishin tepër të zgjuar dhe sipërmarrës,
07:54
because they were faced
173
459000
2000
sepse ato u përballën
07:56
with one enormous challenge as cybercriminals.
174
461000
3000
me një sfidë të madhe si kriminelë kibernetikë.
07:59
And that challenge is:
175
464000
2000
Dhe ajo sfidë është:
08:01
How do you do business,
176
466000
2000
Si bëhet biznesi,
08:03
how do you trust
177
468000
2000
si e besoni ju
08:05
somebody on the Web who you want to do business with
178
470000
2000
dikë në Web me të cilin ju doni të bëni biznes
08:07
when you know that they're a criminal?
179
472000
3000
kur e dini se ai mund të jetë dhe një kriminel?
08:10
(Laughter)
180
475000
2000
(Të qeshura)
08:12
It's axiomatic that they're dodgy,
181
477000
2000
Është evident fakti se ata janë të dyshimtë,
08:14
and they're going to want to try and rip you off.
182
479000
3000
dhe ata do të duan t'ju vënë në provë dhe grabisin.
08:17
So the family, as the inner core of CarderPlanet was known,
183
482000
3000
Kështu familja, siç u bë e njohur dhe bërthama e brendshme e CarderPlanet
08:20
came up with this brilliant idea
184
485000
2000
erdhi me këtë ide brillante
08:22
called the escrow system.
185
487000
2000
të quajtur sistemi i dorëzanëve (të tretëve).
08:24
They appointed an officer
186
489000
3000
Ata caktuan një nënpunës
08:27
who would mediate between the vendor and the purchaser.
187
492000
3000
i cili do të ndërmjetësonte midis shitësit dhe blerësit
08:30
The vendor, say, had stolen credit card details;
188
495000
3000
Nëqoftëse le të themi shitësi kishte vjedhur detajet e kartës së kreditit;
08:33
the purchaser wanted to get a hold of them.
189
498000
3000
blerësi do të dëshironte t'i kapte ata.
08:36
The purchaser would send the administrative officer
190
501000
3000
Kështu blerësi do t'i dërgonte zyrës administrative
08:39
some dollars digitally,
191
504000
2000
disa dollarë në mënyrë dixhitale,
08:41
and the vendor would sell the stolen credit card details.
192
506000
3000
dhe shitësi do t'i shiste detajet e vjedhura të kartës së kreditit.
08:44
And the officer would then verify
193
509000
3000
Dhe nënpunësi më pas do të verifikonte
08:47
if the stolen credit card worked.
194
512000
3000
nëqoftëse karta e kreditit do të punonte.
08:50
And if they did,
195
515000
2000
Dhe nëqoftëse po,
08:52
he then passed on the money to the vendor
196
517000
2000
ai më pas i kalonte paratë shitësit
08:54
and the stolen credit card details to the purchaser.
197
519000
3000
dhe detajet e vjedhura të kartës së kreditit blerësit.
08:57
And it was this
198
522000
2000
Dhe kjo ishte ajo
08:59
which completely revolutionized cybercrime on the Web.
199
524000
5000
që e revolucionizoi totalisht krimin kibernetik në Web.
09:04
And after that, it just went wild.
200
529000
2000
Dhe pas kësaj, çdo gjë ndryshoi.
09:06
We had a champagne decade
201
531000
2000
Ne patëm një dekadë shampanje
09:08
for people who we know as Carders.
202
533000
3000
për njerëzit të cilët i njohim si Carders.
09:11
Now I spoke to one of these Carders
203
536000
2000
Unë fola me dikë nga këta Carders
09:13
who we'll call RedBrigade --
204
538000
2000
të cilin do ta quajmë RedBrigade --
09:15
although that wasn't even his proper nickname --
205
540000
2000
megjithëse ky nuk ishte as pseudonimi i tij i vërtetë --
09:17
but I promised I wouldn't reveal who he was.
206
542000
2000
por unë premtova se nuk do ta zbuloja identitetin e tij.
09:19
And he explained to me how in 2003 and 2004
207
544000
3000
Dhe ai më shpjegoi se si në vitin 2003 dhe 2004
09:22
he would go on sprees in New York,
208
547000
3000
ai do të shkonte të argëtohej në New York,
09:25
taking out $10,000 from an ATM here,
209
550000
3000
duke marrë 10,000 dollarë nga një ATM këtu,
09:28
$30,000 from an ATM there,
210
553000
3000
30,000 dollarë nga një ATM atje,
09:31
using cloned credit cards.
211
556000
3000
duke përdorur karta krediti të klonuara.
09:34
He was making, on average a week,
212
559000
3000
Ai ishte duke bërë, mesatarisht
09:37
$150,000 --
213
562000
3000
150,000 dollarë në javë --
09:40
tax free of course.
214
565000
2000
pa paguar taksa sigurisht.
09:42
And he said
215
567000
3000
Dhe ai tha
09:45
that he had so much money
216
570000
2000
se ai kishte aq shumë para
09:47
stashed in his upper-East side apartment at one point
217
572000
2000
të fshehura në apartamentin e tij në Upper-East Side saqë
09:49
that he just didn't know what to do with it
218
574000
2000
ai nuk dinte çfarë të bënte me to.
09:51
and actually fell into a depression.
219
576000
2000
dhe faktikisht ra në depresion.
09:53
But that's a slightly different story,
220
578000
2000
Por kjo është një histori pak më ndryshe,
09:55
which I won't go into now.
221
580000
2000
të cilës nuk po i hyj në detaje tani.
09:57
Now the interesting thing about RedBrigade
222
582000
3000
Tani fakti interesant rreth RedBrigade
10:00
is that he wasn't an advanced hacker.
223
585000
2000
është se ai nuk ishte një haker i avancuar.
10:02
He sort of understood the technology,
224
587000
2000
Ai e kuptonte disi teknologjinë,
10:04
and he realized that security was very important
225
589000
3000
dhe ai e kuptoi se siguria ishte shumë e rëndësishme
10:07
if you were going to be a Carder,
226
592000
3000
nëse do te bëhej një Carder,
10:10
but he didn't spend his days and nights
227
595000
2000
por ai nuk i shpenzoi ditët dhe netët e tij
10:12
bent over a computer, eating pizza,
228
597000
2000
mbi kompjuter, duke ngrënë pica,
10:14
drinking coke and that sort of thing.
229
599000
2000
duke pirë kola dhe gjëra të tilla.
10:16
He was out there on the town
230
601000
2000
Ai doli jashtë nëpër qytet
10:18
having a fab time enjoying the high life.
231
603000
2000
duke kaluar një kohë të shkëlqyer duke shijuar jetën
10:20
And this is because
232
605000
2000
Dhe kjo sepse
10:22
hackers are only one element
233
607000
3000
hakerat janë vetëm një element
10:25
in a cybercriminal enterprise.
234
610000
3000
në një ndërmarrje krimesh kibernetike.
10:28
And often they're the most vulnerable element of all.
235
613000
5000
Dhe shpesh ata janë elementi më i cënueshëm nga të gjithë.
10:34
And I want to explain this to you
236
619000
2000
Dhe unë dua t'ua shpjegoj ju këtë
10:36
by introducing you to six characters
237
621000
2000
duke ju prezantuar 6 personazhe
10:38
who I met
238
623000
2000
të cilët i takova
10:40
while I was doing this research.
239
625000
3000
ndërkohë që bëja kërkimin.
10:43
Dimitry Golubov, aka SCRIPT --
240
628000
3000
Dimitry Golubov, aka SCRIPT --
10:46
born in Odessa, Ukraine in 1982.
241
631000
3000
i lindur në Odessa, Ukrainë në 1982.
10:49
Now he developed his social and moral compass
242
634000
3000
Ai e zhvilloi rrethin e tij shoqëror dhe moral
10:52
on the Black Sea port during the 1990s.
243
637000
3000
në portin e Detit të Zi rreth viteve 1990.
10:55
This was a sink-or-swim environment
244
640000
3000
Ky ishte një mjedis "fundosu apo noto"
10:58
where involvement in criminal or corrupt activities
245
643000
4000
ku përfshirja në aktivitete kriminale apo korruptive
11:02
was entirely necessary
246
647000
2000
ishte absolutisht e nevojshme
11:04
if you wanted to survive.
247
649000
2000
nëqoftëse doje të mbijetoje.
11:06
As an accomplished computer user,
248
651000
2000
Si një përdorues kompjuteri i kompletuar
11:08
what Dimitry did
249
653000
2000
çfarë Dimitry bëri
11:10
was to transfer the gangster capitalism of his hometown
250
655000
4000
ishte transferimi i kapitalizmit bandit të vendlindjes së tij
11:14
onto the Worldwide Web.
251
659000
2000
në Worldwide Web.
11:16
And he did a great job in it.
252
661000
2000
Dhe ai bëri një punë të shkëlqyer në të.
11:18
You have to understand though
253
663000
2000
Ndonëse ju duhet të kuptoni
11:20
that from his ninth birthday,
254
665000
2000
se nga ditëlindja e tij e nëntë,
11:22
the only environment he knew
255
667000
2000
mjedisi i vetëm që ai njihte ishte
11:24
was gangsterism.
256
669000
2000
ishte gangsterizimi.
11:26
He knew no other way of making a living
257
671000
2000
Ai nuk dinte rrugë tjetër për të përballuar jetesën
11:28
and making money.
258
673000
2000
dhe për të fituar para.
11:30
Then we have Renukanth Subramaniam,
259
675000
2000
Më pas kemi Renukanth Subramaniam,
11:32
aka JiLsi --
260
677000
2000
aka JiLsi --
11:34
founder of DarkMarket,
261
679000
2000
themeluesi i DarkMarket,
11:36
born in Colombo, Sri Lanka.
262
681000
2000
i lindur në Colombo, Sri Lanka.
11:38
As an eight year-old,
263
683000
2000
Në moshën tetë vjeçare,
11:40
he and his parents fled the Sri Lankan capital
264
685000
2000
ai dhe prindërit e tij migruan në kryeqytetin e Sri Lankës
11:42
because Singhalese mobs were roaming the city,
265
687000
3000
sepse turma Singhalese ishin duke vrapuar nëpër qytet
11:45
looking for Tamils like Renu to murder.
266
690000
3000
duke kërkuar për Tamils si Renu për ta vrare.
11:48
At 11, he was interrogated by the Sri Lankan military,
267
693000
2000
Në moshën 11 vjeç, ai u mor në pyetje nga ushtria e Sri Lankës,
11:50
accused of being a terrorist,
268
695000
2000
i akuzuar si terrorist,
11:52
and his parents sent him on his own to Britain
269
697000
4000
dhe prindërit e tij e derguan atë në Britani vetëm
11:56
as a refugee seeking political asylum.
270
701000
3000
si një refugjat në kërkim të azilit politik.
11:59
At 13,
271
704000
2000
Në moshën 13 vjeçare
12:01
with only little English and being bullied at school,
272
706000
3000
me vetëm pak njohuri në anglisht dhe i ngacmuar vazhdimisht në shkollë
12:04
he escaped into a world of computers
273
709000
3000
ai u arratis në një botë kompjuterash
12:07
where he showed great technical ability,
274
712000
2000
ku ai tregoi aftësi të mëdha teknike,
12:09
but he was soon being seduced
275
714000
3000
por ai së shpejti u josh
12:12
by people on the Internet.
276
717000
2000
nga njerëzit në Internet.
12:14
He was convicted of mortgage and credit card fraud,
277
719000
3000
Ai u dënua për borxhe dhe mashtrime kartash krediti,
12:17
and he will be released from Wormwood Scrubs jail in London
278
722000
3000
dhe do të lirohet nga burgu i Wormwood Scrubs në Londër
12:20
in 2012.
279
725000
2000
në 2012.
12:22
Matrix001,
280
727000
4000
Matrix001,
12:26
who was an administrator at DarkMarket.
281
731000
3000
i cili ishte një administrator në DarkMarket.
12:29
Born in Southern Germany
282
734000
2000
Lindur në Gjermaninë Jugore
12:31
to a stable and well-respected middle class family,
283
736000
2000
në një familje të qëndrueshme dhe të respektueshme të klasës së mesme,
12:33
his obsession with gaming as a teenager
284
738000
3000
mania e tij për lojrat si një adoleshent
12:36
led him to hacking.
285
741000
2000
e çoi atë drejt hakimit.
12:38
And he was soon controlling huge servers around the world
286
743000
4000
Dhe ai së shpejti nisi të kontrollojë servera gjigantë nëpër botë
12:42
where he stored his games
287
747000
2000
ku ruante lojrat e tij
12:44
that he had cracked and pirated.
288
749000
2000
të cilat i kishte krakuar dhe pirateruar.
12:46
His slide into criminality
289
751000
2000
Shkarja e tij në kriminalitet
12:48
was incremental.
290
753000
2000
ishte në rritje.
12:50
And when he finally woke up to his situation
291
755000
3000
Dhe kur ai në fund u ndërgjegjësua për situatën e tij
12:53
and understood the implications,
292
758000
2000
dhe i kuptoi implikimet e tij,
12:55
he was already in too deep.
293
760000
3000
ai kishte shkuar tashmë shumë thellë
12:58
Max Vision, aka ICEMAN --
294
763000
2000
Max Vision, aka ICEMAN --
13:00
mastermind of cardersMarket.
295
765000
2000
"Truri" i cardersMarket.
13:02
Born in Meridian, Idaho.
296
767000
2000
Lindur në Meridian, Idaho.
13:04
Max Vision was one of the best penetration testers
297
769000
4000
Max Vision ishte një nga testuesit më të mirë të zhbirimit
13:08
working out of Santa Clara, California
298
773000
3000
që punonin jashtë Santa Clara, California
13:11
in the late 90s for private companies
299
776000
2000
në fund të viteve 90 për kompanitë private
13:13
and voluntarily for the FBI.
300
778000
3000
dhe vullnetarisht për FBI.
13:16
Now in the late 1990s,
301
781000
2000
Në fund të viteve 90'
13:18
he discovered a vulnerability
302
783000
2000
ai zbuloi një dobësi
13:20
on all U.S. government networks,
303
785000
3000
në të gjitha rrjetat e qeverisë së SH.B.A
13:23
and he went in and patched it up --
304
788000
2000
dhe ai ndërhyri aty dhe e rregulloi --
13:25
because this included nuclear research facilities --
305
790000
4000
sepse kjo përfshinte lehtësira në kërkimet nukleare --
13:29
sparing the American government
306
794000
2000
duke i kursyer qeverisë Amerikane
13:31
a huge security embarrassment.
307
796000
2000
një vështirësi tepër te madhe sigurie
13:33
But also, because he was an inveterate hacker,
308
798000
3000
Por gjithashtu, meqenëse ai ishte një haker i pandreqshëm,
13:36
he left a tiny digital wormhole
309
801000
2000
ai la një vrimë të vogël dixhitale
13:38
through which he alone could crawl.
310
803000
2000
përmes së cilës vetëm ai mund të hynte.
13:40
But this was spotted by an eagle-eye investigator,
311
805000
3000
Por kjo gjë u vu në dukje nga një investigator syshqiponjë,
13:43
and he was convicted.
312
808000
2000
dhe ai u dënua.
13:45
At his open prison,
313
810000
2000
Në burgun e sigurisë se ulet
13:47
he came under the influence of financial fraudsters,
314
812000
2000
ai ra nën influencën e mashtruesve financiarë
13:49
and those financial fraudsters
315
814000
2000
të cilët
13:51
persuaded him to work for them
316
816000
2000
e bindën atë të punonte për to
13:53
on his release.
317
818000
2000
për të fituar lirinë.
13:55
And this man with a planetary-sized brain
318
820000
3000
Dhe ky njeri me një mendje të madhe
13:58
is now serving a 13-year sentence
319
823000
2000
është duke vuajtur tani një dënim 13 vjeçar
14:00
in California.
320
825000
2000
në Kaliforni.
14:02
Adewale Taiwo, aka FeddyBB --
321
827000
3000
Adewale Taiwo, aka FeddyBB --
14:05
master bank account cracker
322
830000
2000
mjeshtër i vjedhjeve të llogarive bankare
14:07
from Abuja in Nigeria.
323
832000
3000
nga Abuja, Nigeri.
14:10
He set up his prosaically entitled newsgroup,
324
835000
3000
Ai themeloi grupin e lajmërimeve
14:13
bankfrauds@yahoo.co.uk
325
838000
5000
bankfrauds@yahoo.co.uk
14:18
before arriving in Britain
326
843000
2000
para se të mbërrinte në Britani
14:20
in 2005
327
845000
2000
në 2005
14:22
to take a Masters in chemical engineering
328
847000
2000
për të bërë një Master në inxhinieri kimike
14:24
at Manchester University.
329
849000
2000
në Universitetin e Mançesterit
14:26
He impressed in the private sector,
330
851000
3000
Ai la përshtypje në sektorin privat,
14:29
developing chemical applications for the oil industry
331
854000
3000
duke zhvilluar aplikacione kimike për industrinë e naftes
14:32
while simultaneously running
332
857000
2000
në të njejtën kohë duke drejtuar
14:34
a worldwide bank and credit card fraud operation that was worth millions
333
859000
3000
një operacion mashtrimi kartash krediti dhe bankash mbarëbotëror që ishte i vlefshëm me miliona
14:37
until his arrest in 2008.
334
862000
4000
deri në arrestimin e tij në 2008.
14:41
And then finally, Cagatay Evyapan,
335
866000
2000
Dhe në fund, Cagatay Evyapan,
14:43
aka Cha0 --
336
868000
2000
aka Cha0 --
14:45
one of the most remarkable hackers ever,
337
870000
2000
një nga hakerat më të shquar
14:47
from Ankara in Turkey.
338
872000
2000
nga Ankaraja, Turqi.
14:49
He combined the tremendous skills of a geek
339
874000
3000
Ai kombinoi aftësitë e pamasa të një fanatiku
14:52
with the suave social engineering skills
340
877000
4000
me aftësi të inxhinierisë sociale
14:56
of the master criminal.
341
881000
3000
e një krimineli mjeshtër.
14:59
One of the smartest people I've ever met.
342
884000
3000
Një nga personat më të mprehtë që kam takuar ndonjëherë.
15:02
He also had the most effective
343
887000
2000
Gjithashtu ai kishte
15:04
virtual private network security arrangement
344
889000
2000
menaxhimin më efektiv të sigurisë së rrjetit virtual privat
15:06
the police have ever encountered
345
891000
2000
që policia kishte hasur ndonjëherë
15:08
amongst global cybercriminals.
346
893000
2000
midis kriminelve kibernetikë nëpër botë.
15:10
Now the important thing
347
895000
2000
Tani e rëndësishme
15:12
about all of these people
348
897000
2000
rreth këtyre njerëzve
15:14
is they share certain characteristics
349
899000
2000
është se ata ndajnë karakteristika të caktuara
15:16
despite the fact that they come from very different environments.
350
901000
4000
pavarësisht faktit se ata vijnë nga mjedise shumë të ndryshme.
15:20
They are all people who learned their hacking skills
351
905000
3000
Ata janë të gjithë persona të cilët i përvetësuan aftësitë për hacking
15:23
in their early to mid-teens.
352
908000
3000
gjatë adoleshencë së hershme.
15:26
They are all people
353
911000
2000
Ata janë të gjithë njerëz
15:28
who demonstrate advanced ability
354
913000
2000
që tregojnë aftësi të avancuara
15:30
in maths and the sciences.
355
915000
3000
në matematikë dhe shkenca.
15:33
Remember that, when they developed those hacking skills,
356
918000
2000
Mbani mend, se kur ata i zhvilluan këto aftësi.
15:35
their moral compass had not yet developed.
357
920000
4000
aspekti morali i tyre nuk ishte zhvilluar ende.
15:39
And most of them, with the exception of SCRIPT and Cha0,
358
924000
3000
Dhe shumica prej tyre, me përjashtim të SCRIPT dhe Cha0,
15:42
they did not demonstrate
359
927000
4000
nuk treguan
15:46
any real social skills in the outside world --
360
931000
3000
ndonjë aftësi të vërtetë sociale në botën e jashtme --
15:49
only on the Web.
361
934000
2000
vetëm në Web.
15:51
And the other thing is
362
936000
2000
Dhe diçka tjetër është
15:53
the high incidence of hackers like these
363
938000
2000
incidenca e lartë e hakerave të tillë
15:55
who have characteristics which are consistent
364
940000
3000
të cilët kanë karakteristika konsistente
15:58
with Asperger's syndrome.
365
943000
3000
me sindromën e Aspergerit.
16:01
Now I discussed this
366
946000
2000
E diskutova këtë
16:03
with Professor Simon Baron-Cohen
367
948000
2000
me Profesor Simon Baron-Cohen
16:05
who's the professor of developmental psychopathology at Cambridge.
368
950000
4000
i cili është profesor i psikopatologjisë zhvillimore në Kembrixh.
16:09
And he has done path-breaking work on autism
369
954000
4000
Dhe ai ka bërë një punë inovative mbi autizmin
16:13
and confirmed, also for the authorities here,
370
958000
2000
dhe konfirmoi, gjithashtu për autoritetet këtu,
16:15
that Gary McKinnon --
371
960000
2000
se Gary McKinnon --
16:17
who is wanted by the United States
372
962000
2000
që është i kërkuar në Shtetet e Bashkuara
16:19
for hacking into the Pentagon --
373
964000
2000
për hakim në Pentagon --
16:21
suffers from Asperger's
374
966000
2000
vuan nga Aspergeri
16:23
and a secondary condition
375
968000
2000
dhe një shkallë e dytë
16:25
of depression.
376
970000
2000
depresioni.
16:27
And Baron-Cohen explained
377
972000
2000
Dhe Baron-Cohen shpjegoi
16:29
that certain disabilities
378
974000
2000
se paaftësi të tilla
16:31
can manifest themselves in the hacking and computing world
379
976000
3000
mund të manifestohen në botën e hakimit dhe të informatikës
16:34
as tremendous skills,
380
979000
2000
si aftësi të mëdha,
16:36
and that we should not be throwing in jail
381
981000
2000
dhe se ne nuk duhet të flakim në burg
16:38
people who have such disabilities and skills
382
983000
3000
persona që kanë paaftësi dhe aftësi të tilla
16:41
because they have lost their way socially
383
986000
3000
sepse ata e kanë humbur rrugën e tyre në shoqëri
16:44
or been duped.
384
989000
2000
apo janë mashtruar.
16:46
Now I think we're missing a trick here,
385
991000
3000
Tani unë mendoj se ne na mungon diçka këtu
16:49
because I don't think people like Max Vision should be in jail.
386
994000
3000
sepse unë nuk mendoj se njerëz si Max Vision duhet të jenë në burg
16:52
And let me be blunt about this.
387
997000
2000
Dhe më lejoni të jem i hapur për këtë.
16:54
In China, in Russia and in loads of other countries
388
999000
3000
Në Kinë, në Rusi dhe në shumë shtete të tjera
16:57
that are developing cyber-offensive capabilities,
389
1002000
3000
që po zhvillojnë kapacitete për sulmet kibernetike,
17:00
this is exactly what they are doing.
390
1005000
2000
kjo është ekzaktësisht çfarë ata janë duke bërë
17:02
They are recruiting hackers
391
1007000
2000
Ata po rekrutojnë hakera
17:04
both before and after they become involved
392
1009000
3000
edhe para dhe pas përfshirjes së tyre
17:07
in criminal and industrial espionage activities --
393
1012000
3000
ne aktivitete spiunazhi industriale dhe kriminale --
17:10
are mobilizing them
394
1015000
2000
janë duke i mobilizuar ata.
17:12
on behalf of the state.
395
1017000
2000
në emër të shtetit.
17:14
We need to engage
396
1019000
2000
Ne duhet të angazhohemi
17:16
and find ways of offering guidance
397
1021000
2000
dhe të gjejmë mënyra për t'i ofruar udhëzim
17:18
to these young people,
398
1023000
2000
këtyre të rinjve,
17:20
because they are a remarkable breed.
399
1025000
2000
sepse ata janë një racë e çmuar.
17:22
And if we rely, as we do at the moment,
400
1027000
2000
Dhe nëse ne besojmë, siç po bëjmë në këtë moment,
17:24
solely on the criminal justice system
401
1029000
3000
në sistemin e drejtësisë kriminale
17:27
and the threat of punitive sentences,
402
1032000
3000
dhe fuqinë e dënimeve ndëshkuese
17:30
we will be nurturing a monster we cannot tame.
403
1035000
3000
ne do të jemi duke edukuar një përbindësh që nuk mund ta zbusim.
17:33
Thank you very much for listening.
404
1038000
2000
Faleminderit për dëgjimin.
17:35
(Applause)
405
1040000
13000
(Duartrokitje)
17:48
Chris Anderson: So your idea worth spreading
406
1053000
2000
Chris Anderson: Kështu pra ideja juaj që ia vlen të përhapet
17:50
is hire hackers.
407
1055000
2000
është që hakerat të punësohen.
17:52
How would someone get over that kind of fear
408
1057000
4000
Si mundet dikush ta kalojë frikën
17:56
that the hacker they hire
409
1061000
2000
se hakeri që po punëson
17:58
might preserve that little teensy wormhole?
410
1063000
2000
mund të ruajë atë vrimën e vogël depertuese?
18:00
MG: I think to an extent,
411
1065000
2000
MG: Unë mendoj se në një farë mënyre
18:02
you have to understand
412
1067000
2000
ne duhet të kuptojmë
18:04
that it's axiomatic among hackers that they do that.
413
1069000
3000
se është e pashmangshme se midis hakerash ato e bëjnë këtë.
18:07
They're just relentless and obsessive
414
1072000
3000
Ata vetëm se janë të papërkulshëm dhe të fiksuar
18:10
about what they do.
415
1075000
2000
në atë që bëjnë.
18:12
But all of the people who I've spoken to
416
1077000
2000
Por të gjithë njerëzit me të cilët kam folur
18:14
who have fallen foul of the law,
417
1079000
2000
të cilët kanë rënë pre e ligjit,
18:16
they have all said, "Please, please give us a chance
418
1081000
3000
më kanë thënë, "Ju lutemi, ju lutemi na jepni një mundësi
18:19
to work in the legitimate industry.
419
1084000
3000
të punojmë në industrinë legjitime.
18:22
We just never knew how to get there, what we were doing.
420
1087000
3000
Ne vetëm se nuk e dinim si të mbërrinim aty apo çfare ishim duke bërë.
18:25
We want to work with you."
421
1090000
2000
Ne duam të punojmë me ju. "
18:27
Chris Anderson: Okay, well that makes sense. Thanks a lot Misha.
422
1092000
3000
Chris Anderson: Në rregull, kjo ka kuptim. Shumë faleminderit Misha.
18:30
(Applause)
423
1095000
3000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Misha Glenny - Underworld investigatorJournalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization.
Why you should listen
In minute detail, Misha Glenny's 2008 book McMafia illuminates the byzantine outlines of global organized crime. Whether it's pot smugglers in British Columbia, oil/weapons/people traffickers in Eastern Europe, Japanese yakuza or Nigerian scammers, to research this magisterial work Glenny penetrated the convoluted, globalized and franchised modern underworld -- often at considerable personal risk.
The book that resulted is an exhaustive look at an unseen industry that Glenny believes may account for 15% of the world's GDP.
Legal society ignores this world at its peril, but Glenny suggests that conventional law enforcement might not be able to combat a problem whose roots lie in global instability.
While covering the Central Europe beat for the Guardian and the BBC, Glenny wrote several acclaimed books on the fall of Yugoslavia and the rise of the Balkan nations. He's researching a new book on cybercrime, of which he says: "The key to cybercrime is what we call social engineering. Or to use the technical term for it, there's one born every minute."
Watch TED's exclusive video Q&A with Glenny: "Behind the Scenes of McMafia" >>
Misha Glenny | Speaker | TED.com