TEDSalon NY2011
Kathryn Schulz: Don't regret regret
Kathryn Schulz: Pişman olmaktan pişman olmayın
Filmed:
Readability: 3.8
2,286,421 views
Bize pişman olmadan yaşamaya çalışmamız öğretildi. Ama neden ki? Dövmesini örnek vererek, Kathryn Schulz pişmanlıklarımızı kabul etmemiz için güçlü ve hararetli bir açıklamaya girişiyor.
Kathryn Schulz - Wrongologist
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error." Full bio
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So that's Johnny Depp, of course.
0
0
3000
İşte bu Johnny Depp, tabi ki.
00:19
And that's Johnny Depp's shoulder.
1
4000
3000
Bu da Johnny Depp’in omzu.
00:22
And that's Johnny Depp's famous shoulder tattoo.
2
7000
3000
Bu da Johnny Depp’in meşhur omuz dövmesi.
00:26
Some of you might know that, in 1990,
3
11000
2000
Bazılarınız biliyordur, 1990 yılında,
00:28
Depp got engaged to Winona Ryder,
4
13000
2000
Depp Winona Ryder’la nişanlandı,
00:30
and he had tattooed on his right shoulder
5
15000
2000
ve sağ omzuna bir dövme yaptırdı.
00:32
"Winona forever."
6
17000
3000
Üzerinde “Sonsuza Dek Winona” yazıyordu.
00:35
And then three years later --
7
20000
2000
Ve üç yıl sonra --
00:37
which in fairness, kind of is forever by Hollywood standards --
8
22000
3000
adil olursak Hollywood standartlarında sonsuza dek sürmüş gibi --
00:40
they broke up,
9
25000
2000
ayrıldılar,
00:42
and Johnny went and got a little bit of repair work done.
10
27000
2000
ve Johnny gidip birkaç onarım işi yaptırdı.
00:44
And now his shoulder says, "Wino forever."
11
29000
4000
Şimdi omzunda “Sonsuza Dek Wino” yazıyor.
00:48
(Laughter)
12
33000
3000
(Kahkaha)
00:51
So like Johnny Depp,
13
36000
2000
Johnny Depp gibi,
00:53
and like 25 percent of Americans
14
38000
2000
ya da yaşları 16 ile 50 arasında olan
00:55
between the ages of 16 and 50,
15
40000
4000
Amerikalıların yüzde 25'i gibi,
00:59
I have a tattoo.
16
44000
3000
benim de bir dövmem var.
01:02
I first started thinking about getting it in my mid-20s,
17
47000
3000
İlk olarak yirmili yaşlarımın başında yaptırmayı düşünmeye başladım,
01:05
but I deliberately waited a really long time.
18
50000
3000
ama özellikle uzun bir süre bekledim.
01:08
Because we all know people
19
53000
2000
Çünkü herbirimiz
01:10
who have gotten tattoos when they were 17
20
55000
2000
17 yaşında ya da 19 veya 23
01:12
or 19 or 23
21
57000
2000
dövme yaptırıp
01:14
and regretted it by the time they were 30.
22
59000
3000
30'a geldiklerinde pişman olan insanlar tanıyoruz.
01:18
That didn't happen to me.
23
63000
3000
Bana böyle olmadı.
01:21
I got my tattoo when I was 29,
24
66000
3000
Ben dövmemi 29 yaşımda yaptırdım,
01:24
and I regretted it instantly.
25
69000
3000
ve hemen pişman oldum.
01:27
And by "regretted it,"
26
72000
2000
Ve "pişman oldum," diyerek
01:29
I mean that I stepped outside of the tattoo place --
27
74000
3000
Dövmeciden çıkıp --
01:32
this is just a couple miles from here
28
77000
2000
orası buradan birkaç mil uzaklıkta
01:34
down on the Lower East Side --
29
79000
2000
Aşağı Doğu Yakası'na doğru-
01:36
and I had a massive emotional meltdown in broad daylight
30
81000
3000
günışığının altında ağır bir duygusal çöküntü yaşadım
01:39
on the corner of East Broadway and Canal Street.
31
84000
2000
Doğu Broadway ve Canal Street'in köşesindeydim.
01:41
(Laughter)
32
86000
2000
(Kahkaha)
01:43
Which is a great place to do it because nobody cares.
33
88000
2000
Bunu yapmak için çok güzel bir yer çünkü kimsenin umursamıyor.
01:45
(Laughter)
34
90000
2000
(Kahkaha)
01:47
And then I went home that night, and I had an even larger emotional meltdown,
35
92000
3000
Sonra o gece eve gittim, ve daha büyük bir çöküntü yaşadım.
01:50
which I'll say more about in a minute.
36
95000
3000
Bundan birazdan bahsedeceğim.
01:53
And this was all actually quite shocking to me,
37
98000
2000
Bu benim için çok sarsıcıydı,
01:55
because prior to this moment,
38
100000
2000
çünkü o ana kadar,
01:57
I had prided myself
39
102000
2000
kendi kendime
01:59
on having absolutely no regrets.
40
104000
2000
pişman olmak yok diye söyleyip durmuştum.
02:01
I made a lot of mistakes
41
106000
2000
Hayatta bir sürü hata yaptım
02:03
and dumb decisions, of course.
42
108000
2000
ve tabi saçma kararlar aldım.
02:05
I do that hourly.
43
110000
2000
Bunu her saat yapıyorum.
02:07
But I had always felt like, look, you know,
44
112000
3000
Ama her zaman, o zamanki halime,
02:10
I made the best choice I could make
45
115000
2000
o zaman kim olduğuma bakınca
02:12
given who I was then,
46
117000
2000
elimden gelenin en iyisini
02:14
given the information I had on hand.
47
119000
2000
yapmış gibi hissederdim.
02:16
I learned a lesson from it.
48
121000
2000
Bundan bir ders çıkardım.
02:18
It somehow got me to where I am in life right now.
49
123000
2000
Bu bir şekilde beni şimdi hayatta olduğum yere getirdi.
02:20
And okay, I wouldn't change it.
50
125000
3000
Ve tamam, onu değiştirmeyecektim.
02:25
In other words, I had drunk our great cultural Kool-Aid about regret,
51
130000
4000
Diğer bir deyişle, pişmanlık şerbetinden içmiştim,
02:29
which is that lamenting things that occurred in the past
52
134000
3000
bu da geçmişte olanlardan acı duymanın
02:32
is an absolute waste of time,
53
137000
2000
tam bir zaman olduğu anlamına geliyordu,
02:34
that we should always look forward and not backward,
54
139000
3000
her zaman geriye değil de ileriye bakmamız gerekiyor,
02:37
and that one of the noblest and best things we can do
55
142000
2000
ve yapacağımız ve en iyi ve soylu davranış
02:39
is strive to live a life free of regrets.
56
144000
3000
pişmanlık olmayan bir hayat yaşamaya çabalamaktır.
02:42
This idea is nicely captured by this quote:
57
147000
3000
Bu düşünce şu sözlerle güzelce özetlenmiş:
02:45
"Things without all remedy
58
150000
2000
"Devasız bütün her şey
02:47
should be without regard;
59
152000
3000
itibar edilmeye değmez;
02:50
what's done is done."
60
155000
2000
Olan olmuştur."
02:52
And it seems like kind of an admirable philosophy at first --
61
157000
3000
Bu başta hayranlık uyandıran bir düşünce gibi gözüküyor,
02:55
something we might all agree to sign onto ...
62
160000
3000
hepimiz bu sözün sahibini söyleyinceye kadar
02:58
until I tell you who said it.
63
163000
3000
bunda hemfikiriz.
03:02
Right, so this is Lady MacBeth
64
167000
2000
Bunu, Lady MacBeth
03:04
basically telling her husband to stop being such a wuss
65
169000
3000
kocasına korkak olmayı bırakıp,
03:07
for feeling bad about murdering people.
66
172000
3000
cinayetlerden pişmanlık duymaması için söylüyor.
03:10
And as it happens, Shakespeare was onto something here,
67
175000
3000
Burada Shakespeare'in çoğu zaman olduğu gibi
03:13
as he generally was.
68
178000
2000
aklından bir şeyler geçiyor.
03:15
Because the inability to experience regret
69
180000
3000
Çünkü pişmanlık hissetmemek
03:18
is actually one of the diagnostic characteristics
70
183000
2000
aslında sosyopatların birkaç temel
03:20
of sociopaths.
71
185000
3000
teşhislerinden biridir.
03:23
It's also, by the way, a characteristic of certain kinds of brain damage.
72
188000
3000
Bu bir bakıma da, bazı tür beyin hasarının göstergesidir.
03:26
So people who have damage
73
191000
2000
Yani ön orbital korteksinde
03:28
to their orbital frontal cortex
74
193000
2000
hasar olan insanların
03:30
seem to be unable to feel regret
75
195000
2000
en açık kötü kararlarda bile
03:32
in the face of even obviously very poor decisions.
76
197000
3000
pişmanlık duymadıkları gözlemlenmiştir.
03:36
So if, in fact, you want to live a life free of regret,
77
201000
2000
Yani, eğer pişmanlıksız bir hayat yaşamak istiyorsanız
03:38
there is an option open to you.
78
203000
3000
aslında sizin için bir ihtimal var.
03:41
It's called a lobotomy.
79
206000
3000
Bunun adı lobotomi.
03:44
But if you want to be fully functional
80
209000
2000
Ama tam işleyen
03:46
and fully human
81
211000
2000
tam bir insan
03:48
and fully humane,
82
213000
3000
ve iyi bir insan olmak istiyorsanız,
03:51
I think you need to learn to live, not without regret, but with it.
83
216000
3000
pişmanlıklar olmadan değil de onlarla yaşamayı öğrenmelisiniz.
03:54
So let's start off by defining some terms.
84
219000
2000
Öyleyse bazı tanımlar vererek başlayalım.
03:56
What is regret?
85
221000
2000
Pişmanlık nedir?
03:58
Regret is the emotion we experience
86
223000
2000
Pişmanlık şimdiki halimizin,
04:00
when we think that our present situation
87
225000
2000
geçmişte bir şeyi daha farklı biçimde yapmış olsaydık,
04:02
could be better or happier
88
227000
2000
daha iyi olacağı ya da daha mutlu olacağımız
04:04
if we had done something different in the past.
89
229000
2000
hissidir.
04:06
So in other words, regret requires two things.
90
231000
2000
Başka bir ifadeyle, pişmanlık iki şeye ihtiyaç duyar.
04:08
It requires, first of all, agency -- we had to make a decision in the first place.
91
233000
3000
İlk olarak, vasıtaya ihtiyaç duyar -- öncelikle bir karar vermemiz gerekir.
04:11
And second of all, it requires imagination.
92
236000
3000
İkincisi de hayal gücüne ihtiyaç duyar.
04:14
We need to be able to imagine going back and making a different choice,
93
239000
3000
Geçmişe dönüp başka bir seçim yapabileceğimizin hayalini kurabilmeliyiz,
04:17
and then we need to be able to kind of spool this imaginary record forward
94
242000
3000
ve bu hayali sanki bir makaraya sarıp ileriye alarak
04:20
and imagine how things would be playing out in our present.
95
245000
4000
olayların şimdi nasıl olacağını hayal edebilmeliyiz.
04:24
And in fact, the more we have of either of these things --
96
249000
2000
Ve aslında, bunlardan bizde ne kadar çok varsa --
04:26
the more agency and the more imagination
97
251000
3000
bir pişmanlığa karşı
04:29
with respect to a given regret,
98
254000
2000
ne kadar çok vasıta ve ne kadar çok hayal gücü
04:31
the more acute that regret will be.
99
256000
3000
o pişmanlık o kadar şiddetli olur.
04:34
So let's say for instance
100
259000
2000
Öyleyse bir an için
04:36
that you're on your way to your best friend's wedding
101
261000
2000
en iyi arkadaşınızın düğününe gittiğinizi ve
04:38
and you're trying to get to the airport and you're stuck in terrible traffic,
102
263000
3000
havalaalanına yetişmeye çalıştığınızı ve trafikte takıldıldığınızı varsayalım,
04:41
and you finally arrive at your gate
103
266000
2000
sonunda giriş kapınıza vardığınızda
04:43
and you've missed your flight.
104
268000
2000
uçağı kaçırıyorsunuz
04:45
You're going to experience more regret in that situation
105
270000
2000
Bu durumda uçağı üç dakikayla kaçırırsanız
04:47
if you missed your flight by three minutes
106
272000
2000
20 dakikayla kaçırdığınızdan
04:49
than if you missed it by 20.
107
274000
3000
daha çok pişmanlık duyacaksınız.
04:52
Why?
108
277000
2000
Neden peki?
04:54
Well because, if you miss your flight by three minutes,
109
279000
2000
Çünkü, uçuşunuzu üç dakikayla kaçırdığınızda,
04:56
it is painfully easy to imagine
110
281000
2000
farklı kararlar verip
04:58
that you could have made different decisions
111
283000
2000
daha iyi bir sonuç elde ettiğinizin
05:00
that would have led to a better outcome.
112
285000
2000
hayalini kurmak acı verecek şekilde çok kolaydır.
05:02
"I should have taken the bridge and not the tunnel.
113
287000
2000
"Tünelden değil de köprüden gitmeliydim,
05:04
I should have gone through that yellow light."
114
289000
3000
o sarı ışıkta geçebilirdim."
05:07
These are the classic conditions that create regret.
115
292000
3000
Bunlar pişmanlık yaratan klasik durumlardır.
05:10
We feel regret when we think we are responsible
116
295000
3000
Pişmanlığı, az kalsın iyi bir şekilde sonuçlanacakken
05:13
for a decision that came out badly,
117
298000
2000
aldığımız bir karar yüzünden kötü sonuçlanmasından
05:15
but almost came out well.
118
300000
3000
sorumlu olduğumuzu düşündüğümüzde hissederiz.
05:18
Now within that framework,
119
303000
2000
O halde bu şekilde,
05:20
we can obviously experience regret about a lot of different things.
120
305000
3000
bir sürü farklı şey için pişmanlık hissedebiliriz.
05:23
This session today is about behavioral economics.
121
308000
3000
Bugünkü konuşmamız davranışsal iktisat hakkında olacak.
05:26
And most of what we know about regret
122
311000
3000
Ve pişmanlık hakkında bildiğimiz çoğu şey
05:29
comes to us out of that domain.
123
314000
2000
bu alanda gerçekleşiyor.
05:31
We have a vast body of literature
124
316000
3000
Tüketiciler ve finansal kararlarıyla
05:34
on consumer and financial decisions
125
319000
2000
ve buna bağlı pişmanlıklarıyla ilgili
05:36
and the regrets associated with them --
126
321000
2000
çok geniş çaplı yazılı kaynaklar var --
05:38
buyer's remorse, basically.
127
323000
2000
temel olarak, tüketici pişmanlığı.
05:40
But then finally, it occurred to some researchers to step back
128
325000
3000
Ama sonradan, bazı araştırmacı biraz geri çekilip,
05:43
and say, well okay, but overall,
129
328000
2000
aslında, genel, olarak,
05:45
what do we regret most in life?
130
330000
3000
hayatta en çok neden çekiniriz diye sormuşlar.
05:48
Here's what the answers turn out to look like.
131
333000
2000
Bunun cevabı şu şekilde ortaya çıkıyor.
05:50
So top six regrets --
132
335000
2000
En başı çeken altı pişmanlık --
05:52
the things we regret most in life:
133
337000
2000
hayatta en çok pişmanlık duyduğumuz şey:
05:54
Number one by far, education.
134
339000
2000
Açık ara, eğitim.
05:56
33 percent of all of our regrets
135
341000
2000
Pişmanlıklarımızın yüzde 33'ü
05:58
pertain to decisions we made about education.
136
343000
2000
eğitim hakkında aldığımız kararlardan kaynaklanıyor.
06:00
We wish we'd gotten more of it.
137
345000
2000
Daha fazla okumadığımızın pişmanlığını duyuyoruz.
06:02
We wish we'd taken better advantage of the education that we did have.
138
347000
3000
Keşke aldığımız eğitimden daha çok istifade etseydik diyoruz.
06:05
We wish we'd chosen to study a different topic.
139
350000
3000
Başka bir alanda eğitim yapsaymışız diyoruz.
06:08
Others very high on our list of regrets
140
353000
2000
Pişmanlık listesindeki diğer başı çekenler
06:10
include career, romance, parenting,
141
355000
3000
kariyer, ilişkiler, ebeveynlik,
06:13
various decisions and choices about our sense of self
142
358000
3000
kendimiz hakkında aldığımız bazı kararlar ve yaptığımız tercihler
06:16
and how we spend our leisure time --
143
361000
2000
boş vakitlerimizi nasıl değerlendirdiğimiz --
06:18
or actually more specifically,
144
363000
2000
ya da daha doğrusu,
06:20
how we fail to spend our leisure time.
145
365000
2000
nasıl değerlendiremediğimiz.
06:22
The remaining regrets
146
367000
2000
Bunların dışındaki pişmanlıklar
06:24
pertain to these things:
147
369000
2000
şunlarla ilgili:
06:26
finance, family issues unrelated to romance or parenting,
148
371000
3000
finans, ilişkiler ve ebeveynlik dışındaki ailevi sorunlar,
06:29
health, friends,
149
374000
2000
sağlık, arkadaşlar,
06:31
spirituality and community.
150
376000
3000
maneviyat ve toplumla alakalı.
06:34
So in other words, we know most of what we know about regret
151
379000
3000
Yani diğer bir değişle, pişmanlık hakkında neredeyse bildiğimiz her şeyi
06:37
by the study of finance.
152
382000
2000
finansı inceleyerek biliyoruz.
06:39
But it turns out, when you look overall at what people regret in life,
153
384000
2000
Ama, insanların hayatta pişmanlık duyduklarına daha genel bir biçimde bakınca,
06:41
you know what, our financial decisions don't even rank.
154
386000
3000
görüyoruz ki finansla ilgili kararlarımız listeye bile giremiyor.
06:44
They account for less than three percent of our total regrets.
155
389000
4000
Pişmanlıklarımızın hepsinin yüzde üçünden daha azını oluşturuyor.
06:48
So if you're sitting there stressing
156
393000
2000
O halde orada oturmuş kendinizi sıkarak
06:50
about large cap versus small cap,
157
395000
2000
büyük bardak mı küçük bardak mı,
06:52
or company A versus company B,
158
397000
2000
ya da A firmasına karşı B fiması mı,
06:54
or should you buy the Subaru or the Prius,
159
399000
2000
yoksa Subaru almak mı Prius almak mı,
06:56
you know what, let it go.
160
401000
3000
diye tereddüte düşüyorsanız biliyor musunuz, boşverin gitsin.
06:59
Odds are, you're not going to care in five years.
161
404000
3000
Muhtemelen, beş yıl sonra umrunuzda bile olmayacak.
07:02
But for these things that we actually do really care about
162
407000
3000
Ama gerçekten önemsediğimiz
07:05
and do experience profound regret around,
163
410000
2000
ve derin pişmanlık duyduğumuz şeylere gelindiğinde
07:07
what does that experience feel like?
164
412000
3000
bu tecrübe hissediliyor?
07:11
We all know the short answer.
165
416000
2000
Hepimiz kısa cevabı biliyoruz.
07:13
It feels terrible. Regret feels awful.
166
418000
2000
Çok kötü hissediliyor. Pişmanlık berbat bir his.
07:15
But it turns out that regret feels awful
167
420000
2000
Ama pişmanlık dört farklı
07:17
in four very specific and consistent ways.
168
422000
3000
kendine has ve kalıcı şekilde berbat hissediliyor.
07:20
So the first consistent component of regret
169
425000
2000
Pişmanlığın birinci kalıcı bileşeni
07:22
is basically denial.
170
427000
3000
temel olarak reddediş.
07:25
When I went home that night after getting my tattoo,
171
430000
3000
Dövmemi yaptırdığım o gece eve gittiğimde,
07:28
I basically stayed up all night.
172
433000
2000
bütün gece uyuyamadım.
07:30
And for the first several hours,
173
435000
2000
İlk birkaç saat boyunca,
07:32
there was exactly one thought in my head.
174
437000
2000
zihnimde tek bir düşünce vardı.
07:34
And the thought was,
175
439000
2000
Bu düşünce.
07:36
"Make it go away!"
176
441000
3000
"Onu ortadan kaldır!"
07:39
This is an unbelievably primitive emotional response.
177
444000
4000
Bu inanılmayacak derece ilkel bir duygusal tepki.
07:43
I mean, it's right up there with, "I want my mommy!"
178
448000
3000
Yani, "Annemi istiyorum." gibi bir şey.
07:46
We're not trying to solve the problem.
179
451000
2000
Sorunu çözmeye çalışmıyoruz.
07:48
We're not trying to understand how the problem came about.
180
453000
3000
Sorunun neden kaynaklandığını anlamaya çalışmıyoruz.
07:51
We just want it to vanish.
181
456000
3000
Sadece yok olmasını istiyoruz.
07:54
The second characteristic component of regret
182
459000
2000
Pişmanlığın ikinci karakteristik bileşeni
07:56
is a sense of bewilderment.
183
461000
2000
bir tür yabancılaşma duygusu.
07:58
So the other thing I thought about there in my bedroom that night
184
463000
3000
O gece odamda aklımdan geçen ikinci düşünce ise
08:01
was, "How could I have done that?
185
466000
3000
"Böyle bir şeyi nasıl yapabildim?
08:04
What was I thinking?"
186
469000
3000
Aklımdan ne geçiyordu?"
08:07
This real sense of alienation
187
472000
2000
Bu, pişmanlık duyduğumuz bir kararımızdan doğan
08:09
from the part of us that made a decision we regret.
188
474000
2000
tam bir yabancılaşma duygusu.
08:11
We can't identify with that part.
189
476000
2000
Bu tarafımızı tanıyamayız.
08:13
We don't understand that part.
190
478000
2000
Bu tarafımızı anlayamayız.
08:15
And we certainly don't have any empathy for that part --
191
480000
2000
Ve orası için -- pişmanlığın üçüncü kalıcı bileşeni olan,
08:17
which explains the third consistent component of regret,
192
482000
3000
kendimizi cezalandırmak için duyduğumuz kuvvetli arzuyu açıklayan --
08:20
which is an intense desire to punish ourselves.
193
485000
2000
empati duyamayız.
08:22
That's why, in the face of our regret,
194
487000
2000
Bunun için, pişmanlığımız karşısında,
08:24
the thing we consistently say is, "I could have kicked myself."
195
489000
3000
sürekli "Kendi kendimi tekmeleseydim." deriz.
08:28
The fourth component here
196
493000
2000
Dördüncü bileşense
08:30
is that regret is what psychologists call perseverative.
197
495000
2000
pişmanlığın psikologların deyimiyle saplantı yaratıcı olmasıdır.
08:32
To perseverate means to focus obsessively and repeatedly
198
497000
3000
Saplanıp kalmak, takıntılı bir şekilde tekrar tekrar
08:35
on the exact same thing.
199
500000
2000
aynı şeye tüm dikkatini vermektir.
08:37
Now the effect of perseveration
200
502000
2000
Bu saplantının etkisi
08:39
is to basically take these first three components of regret
201
504000
2000
pişmanlığın bu üç bileşenini alıp
08:41
and put them on an infinite loop.
202
506000
3000
bunları tekrar tekrar yaşamaktır.
08:44
So it's not that I sat there in my bedroom that night,
203
509000
3000
Yani ben de o gece odamda oturup,
08:47
thinking, "Make it go away."
204
512000
3000
"Onu ortadan kaldır!" diye düşünmedim.
08:50
It's that I sat there and I thought,
205
515000
2000
Orada oturdum ve şöyle düşündüm,
08:52
"Make it go away. Make it go away.
206
517000
2000
"Onu ortadan kaldır. Onu ortadan kaldır.
08:54
Make it go away. Make it go away."
207
519000
3000
Onu ortadan kaldır. Onu ortadan kaldır"
08:57
So if you look at the psychological literature,
208
522000
2000
Psikolojik kaynaklara baktığınızda,
08:59
these are the four consistent defining components of regret.
209
524000
4000
bunlar pişmanlığı tanımlayan dört kalıcı bileşenlerdir.
09:03
But I want to suggest that there's also a fifth one.
210
528000
3000
Ama ben bir beşincisinin de olduğunu öne süreceğim.
09:06
And I think of this
211
531000
2000
Bunun da
09:08
as a kind of existential wake-up call.
212
533000
3000
varoluşsal bir uyanış çağrısı olduğunu düşünüyorum.
09:11
That night in my apartment,
213
536000
2000
O gece dairemde,
09:13
after I got done kicking myself and so forth,
214
538000
3000
kendimi tekmeledikten sonrra,
09:16
I lay in bed for a long time,
215
541000
2000
uzun bir süre yatakta uzanıp
09:18
and I thought about skin grafts.
216
543000
4000
deri naklini düşündüm.
09:22
And then I thought about how,
217
547000
2000
Sonra da, seyahat sigortalarının nasıl
09:24
much as travel insurance doesn't cover acts of God,
218
549000
3000
mücbir sebeplerden doğan zararları karşılamadığını, o halde
09:27
probably my health insurance did not cover acts of idiocy.
219
552000
4000
sağlık sigortamın da muhtemelen budalalık sebeblerini karşılamayacağını düşündüm.
09:32
In point of fact, no insurance covers acts of idiocy.
220
557000
3000
Doğrusu, hiçbir sigorta budalalık sebeplerini karşılamıyordu.
09:35
The whole point of acts of idiocy
221
560000
2000
Budalalık sebeplerinin bütün meselesi
09:37
is that they leave you totally uninsured;
222
562000
2000
insanın güvenini tamamen alıp götürmesi;
09:39
they leave you exposed to the world
223
564000
2000
insanı çırılçıplak ortada bırakması ve
09:41
and exposed to your own vulnerability and fallibility
224
566000
3000
kendi hassaslığını ve yanlışını
09:44
in face of, frankly, a fairly indifferent universe.
225
569000
4000
umursamayan bir dünyaya karşı açığa çıkarmasıdır.
09:49
This is obviously an incredibly painful experience.
226
574000
3000
Bu açıkçası inanılmaz derece acı veren bir tecrübe.
09:52
And I think it's particularly painful for us now in the West
227
577000
3000
Ve bence özellikle de bizim gibi Batı'da
09:55
in the grips of what I sometimes think of
228
580000
2000
benim bazen içinde yaşadığımızı düşündüğüm
09:57
as a Control-Z culture --
229
582000
3000
bir Control-Z kültürü olarak --
10:00
Control-Z like the computer command,
230
585000
2000
bilgisayar komutu olarak Control-Z
10:02
undo.
231
587000
2000
geri al.
10:04
We're incredibly used to not having to face
232
589000
3000
Biz bir bakıma hayatın acı gerçekleriyle yüzleşmemeye
10:07
life's hard realities, in a certain sense.
233
592000
2000
inalmız bir şekilde alıştık.
10:09
We think we can throw money at the problem
234
594000
2000
Soruna para döküp
10:11
or throw technology at the problem --
235
596000
2000
ya da soruna teknoloji döküp --
10:13
we can undo and unfriend
236
598000
2000
geri alabiliriz ya da arkadaşlığımızı silebiliriz
10:15
and unfollow.
237
600000
3000
ya da takip etmekten vazgeçebiliriz.
10:18
And the problem is that there are certain things that happen in life
238
603000
3000
Sorun şu ki hayatta gerçekleşen bazı şeyleri
10:21
that we desperately want to change
239
606000
3000
umutsuzca değiştirmek istiyoruz
10:24
and we cannot.
240
609000
2000
ama yapamıyoruz.
10:26
Sometimes instead of Control-Z,
241
611000
2000
Bazen Control-Z yerine,
10:28
we actually have zero control.
242
613000
2000
aslında sıfır kontrolümüz oluyor.
10:30
And for those of us who are control freaks and perfectionists --
243
615000
4000
Aramızda kontrol manyağı ve mükemmeliyetçi olanlarımız için --
10:34
and I know where of I speak --
244
619000
2000
ve ben konuştuğum yerden --
10:36
this is really hard,
245
621000
2000
bunun ne kadar zor olduğunu biliyorum,
10:38
because we want to do everything ourselves and we want to do it right.
246
623000
3000
çünkü her şeyi kendi başımıza yapmak ve doğru yapmak istiyoruz.
10:42
Now there is a case to be made
247
627000
2000
Şimdi savunulması gereken bir düşünce var
10:44
that control freaks and perfectionists should not get tattoos,
248
629000
3000
kontrol manyaklarının ve mükemmeliyetçilerin dövme yaptırmamaları gerekiyor,
10:47
and I'm going to return to that point in a few minutes.
249
632000
3000
ve buna birazdan döneceğim.
10:50
But first I want to say
250
635000
2000
Ama önce söylemeliyim ki
10:52
that the intensity and persistence
251
637000
2000
pişmanlığın duygusal bileşenlerinden hissetiğimiz
10:54
with which we experience these emotional components of regret
252
639000
3000
yoğunluk ve kalıcılık pişmanlık duyduğumuz
10:57
is obviously going to vary
253
642000
2000
asıl şeye bağlı olarak
10:59
depending on the specific thing that we're feeling regretful about.
254
644000
3000
değişkenlik gösterecektir.
11:02
So for instance, here's one of my favorite
255
647000
2000
Yani mesela, benim hayatta en sevdiğim
11:04
automatic generators of regret in modern life.
256
649000
4000
otomatik pişmanlık üreticilerin birisi.
11:08
(Laughter)
257
653000
2000
(Kahkaha)
11:10
Text: Relpy to all.
258
655000
2000
Metin: Hepsine birden cevap ver.
11:12
And the amazing thing
259
657000
2000
Öyle şaşırtıcı ki
11:14
about this really insidious technological innovation
260
659000
3000
sadece tek başına
11:17
is that even just with this one thing,
261
662000
2000
bu hain teknolojik yenilikle birlikte
11:19
we can experience a huge range of regret.
262
664000
3000
çok büyük miktarda pişmanlık yaşayabiliriz.
11:22
You can accidentally hit "reply all" to an email
263
667000
3000
Yanlışlıkla bir emailde "hepsine birden cevap ver"e basıp
11:25
and torpedo a relationship.
264
670000
3000
bir ilişkiyi yıkabiliriz.
11:28
Or you can just have an incredibly embarrassing day at work.
265
673000
3000
Ya işte fevkalade utanç verici bir gün yaşayabilirsiniz.
11:31
Or you can have your last day at work.
266
676000
4000
Ya da işteki son gününüz bile olabilir.
11:35
And this doesn't even touch
267
680000
2000
Ve bu hayatın derin pişmanlıklarına
11:37
on the really profound regrets of a life.
268
682000
3000
ilişmiyor bile.
11:40
Because of course, sometimes we do make decisions
269
685000
2000
Çünkü tabi ki, bazen geri alamayacağımız ve
11:42
that have irrevocable and terrible consequences,
270
687000
4000
korkunç sonuçlar yaratan öyle kararlar veriyoruz ki,
11:46
either for our own or for other people's
271
691000
3000
kendi sağlığımız ya da başka insanlarınkini,
11:49
health and happiness and livelihoods,
272
694000
2000
mutlulukları ve rızklarımızı ve hatta en kötüsü,
11:51
and in the very worst case scenario, even their lives.
273
696000
4000
hayatlarımızı kökünden etkiliyoruz.
11:55
Now obviously, those kinds of regrets
274
700000
3000
Şimdi açıkçası, bu tür pişmanlıklar
11:58
are incredibly piercing and enduring.
275
703000
4000
inanılmaz biçimde kuvvetli ve kalıcı oluyorlar.
12:02
I mean, even the stupid "reply all" regrets
276
707000
3000
Yani, aptal "hepsine birden cevap ver" pişmanlıkları bile
12:05
can leave us in a fit of excruciating agony for days.
277
710000
4000
bizi günler sürecek eziyet dolu sıkıntılara sokabiliyor.
12:10
So how are we supposed to live with this?
278
715000
3000
Öyleyse biz bununla nasıl baş edebiliriz?
12:13
I want to suggest that there's three things
279
718000
2000
Pişmanlıkları kabullenmemiz için
12:15
that help us to make our peace with regret.
280
720000
3000
üç tane şey tavsiye edeceğim.
12:18
And the first of these
281
723000
2000
Bunlardan ilki
12:20
is to take some comfort in its universality.
282
725000
3000
bunun evrensel bir şey olduğu fikriyle rahatlamak.
12:24
If you Google regret and tattoo,
283
729000
4000
Google'da pişmanlık ve dövme diye arama yaparsanız,
12:28
you will get 11.5 million hits.
284
733000
2000
11.5 sayfa karşınıza çıkar.
12:30
(Laughter)
285
735000
2000
(Kahkaha)
12:32
The FDA estimates
286
737000
2000
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi,
12:34
that of all the Americans who have tattoos,
287
739000
2000
dövmesi olan Amerikalıların
12:36
17 percent of us regret getting them.
288
741000
3000
yüzde 17'sinin pişmanlık yaşadığını tespit etmiş.
12:39
That is Johnny Depp and me
289
744000
2000
Bu da Johnny Depp ve ben
12:41
and our seven million friends.
290
746000
2000
ve yedi milyon arkadaşımız demek.
12:43
And that's just regret about tattoos.
291
748000
3000
Ve bu sadece dövmelerden duyulan pişmanlık.
12:46
We are all in this together.
292
751000
3000
Bunun içinde hepimiz beraberiz.
12:50
The second way that we can help make our peace with regret
293
755000
2000
Pişmanlıklarımızı kabullenmemiz için ikinci yol
12:52
is to laugh at ourselves.
294
757000
3000
kendi kendimize gülebilmemiz.
12:55
Now in my case, this really wasn't a problem,
295
760000
2000
Benim durumumda, bu pek de sorun değil,
12:57
because it's actually very easy to laugh at yourself
296
762000
3000
çünkü 29 yaşında olup da dövmeni beğenmediğinden
13:00
when you're 29 years old and you want your mommy
297
765000
2000
anneni isteyince
13:02
because you don't like your new tattoo.
298
767000
3000
bu hiç de zor bir şey değil.
13:05
But it might seem like a kind of cruel or glib suggestion
299
770000
4000
Ama daha derin pişmanlıklara gelince bu daha acımasız ve
13:09
when it comes to these more profound regrets.
300
774000
3000
düşünmeden söylenmiş bir tavsiye halini alıyor.
13:12
I don't think that's the case though.
301
777000
3000
Ama ben öyle olduğunu düşünmüyorum.
13:15
All of us who've experienced regret
302
780000
3000
Gerçekten acı ve ısdırap dolu pişmanlık
13:18
that contains real pain and real grief
303
783000
4000
tecrübe etmiş herbirimiz
13:22
understand that humor and even black humor
304
787000
3000
mizahın ve hatta kara mizahın
13:25
plays a crucial role in helping us survive.
305
790000
3000
hayata devam etmemiz için canalıcı bir rol oynadığını anlarız.
13:28
It connects the poles of our lives back together,
306
793000
2000
Hayatımızın pozitif ve negatif,
13:30
the positive and the negative,
307
795000
2000
kutuplarını biraraya getirip
13:32
and it sends a little current of life back into us.
308
797000
4000
bize yeni bir hayat enerjisi gönderir.
13:36
The third way that I think we can help make our peace with regret
309
801000
3000
Pişmanlıklarımızı kabullenmemize yardımcı olacak üçüncü yolsa
13:39
is through the passage of time,
310
804000
3000
zamanın geçmesidir,
13:42
which, as we know, heals all wounds --
311
807000
2000
biliriz ki zaman bütün yaraları tedavi eder --
13:44
except for tattoos, which are permanent.
312
809000
3000
dövmeler hariç tabi, onlar kalıcıdır.
13:48
So it's been several years
313
813000
2000
Ben dövme yaptıralı
13:50
since I got my own tattoo.
314
815000
3000
birkaç sene oluyor.
13:54
And do you guys just want to see it?
315
819000
4000
Size dövmemi göstermemi ister misiniz?
13:58
All right.
316
823000
2000
Peki tamam.
14:00
Actually, you know what, I should warn you,
317
825000
3000
Aslında, sizi uyarmam lazım,
14:03
you're going to be disappointed.
318
828000
2000
hayal kırıklığına uğrayacaksınız.
14:05
Because it's actually not that hideous.
319
830000
3000
Çünkü aslında o kadar da çirkin bir şey değil.
14:08
I didn't tattoo Marilyn Manson's face
320
833000
3000
Vücudumun mahrem bir yerine Marilyn Manson'un yüzü
14:11
on some indiscreet part of myself or something.
321
836000
2000
ya da onun gibi bir şey yaptırmadım.
14:13
When other people see my tattoo,
322
838000
2000
İnsanlar dövmemi gördüklerinde,
14:15
for the most part they like how it looks.
323
840000
2000
çoğu zaman nasıl göründüğünü beğinirler.
14:17
It's just that I don't like how it looks.
324
842000
2000
Bense, nasıl göründüğünü beğenmiyorum.
14:19
And as I said earlier, I'm a perfectionist.
325
844000
3000
Daha önce söylediğim gibi, ben bir mükemmeliyetçiyim.
14:22
But I'll let you see it anyway.
326
847000
3000
Ama yine de size göstereceğim.
14:29
This is my tattoo.
327
854000
3000
İşte bu benim dövmem.
14:33
I can guess what some of you are thinking.
328
858000
3000
Bazılarınızın ne düşündüğünü tahmin edebiliyorum.
14:36
So let me reassure you about something.
329
861000
3000
Bunun için sizi bir konuda rahatlatayım.
14:39
Some of your own regrets
330
864000
2000
Bazı pişmanlıklarınız
14:41
are also not as ugly as you think they are.
331
866000
4000
aslında düşünüdüğünüz kadar da çirkin değil.
14:45
I got this tattoo
332
870000
2000
Bu dövmeyi
14:47
because I spent most of my 20s
333
872000
2000
yirmili yaşlarımın çoğunu ülkenin dışında
14:49
living outside the country and traveling.
334
874000
2000
yaşayarak ve seyahat ederek geçirdiğim için yaptırdım.
14:51
And when I came and settled in New York afterward,
335
876000
2000
Sonrasında gelip New York'a yerleşince,
14:53
I was worried that I would forget
336
878000
2000
bu sürede öğrendiğim önemli dersleri
14:55
some of the most important lessons that I learned during that time.
337
880000
3000
unutacağım endişesine kapıldım.
14:58
Specifically the two things I learned about myself
338
883000
3000
Özellikle de kendi hakkımda öğrendiğim iki şeyi
15:01
that I most didn't want to forget
339
886000
2000
keşfetmeye devam etmenin ne kadar da
15:03
was how important it felt to keep exploring
340
888000
3000
önemli hissettirdiğini
15:06
and, simultaneously, how important it is
341
891000
3000
ve, aynı zamanda, kendi kuzeyini takip etmenin
15:09
to somehow keep an eye on your own true north.
342
894000
3000
ne kadar önemli olduğunu unutmamak istiyordum.
15:12
And what I loved about this image of the compass
343
897000
2000
Bu pusula resminin en sevdiğim şeyi de
15:14
was that I felt like it encapsulated both of these ideas
344
899000
2000
bu iki fikri tek bir resimde
15:16
in one simple image.
345
901000
3000
birarada toplamasıydı.
15:19
And I thought it might serve as a kind of permanent mnemonic device.
346
904000
3000
Ben de bunun bir çeşit anımsatıcı alet olarak işleyeceğini düşündüm.
15:23
Well it did.
347
908000
2000
Gerçekten de öyle oldu.
15:25
But it turns out, it doesn't remind me of the thing I thought it would;
348
910000
3000
Ama, bana hatırlatacağını düşündüğüm şeyi değil de;
15:28
it reminds me constantly of something else instead.
349
913000
4000
onun yerine durmadan başka bir şeyi hatırlattığı ortaya çıktı.
15:32
It actually reminds me
350
917000
2000
Bana aslında pişmanlığın bize verebileceği
15:34
of the most important lesson regret can teach us,
351
919000
3000
derslerin en önemlisini ve hayattan da
15:37
which is also one of the most important lessons life teaches us.
352
922000
3000
alabileceğimiz en önemli dersi hatırlatıyor.
15:40
And ironically, I think it's probably the single most important thing
353
925000
3000
Manidardır, ki benim vücuduma
15:43
I possibly could have tattooed onto my body --
354
928000
3000
bir yazar olarak
15:46
partly as a writer,
355
931000
2000
ama bir insan olarak da
15:48
but also just as a human being.
356
933000
2000
yaptıracağım tek dövme bu olabilirdi.
15:50
Here's the thing,
357
935000
4000
Mesele şu ki,
15:54
if we have goals
358
939000
2000
amaçlarımız varsa
15:56
and dreams,
359
941000
2000
hayallerimiz varsa,
15:58
and we want to do our best,
360
943000
4000
elimizden gelenin en iyisini yapmak istiyorsak
16:02
and if we love people
361
947000
2000
çevremizdeki insanları seviyorsak
16:04
and we don't want to hurt them or lose them,
362
949000
2000
ve onlara zarar vermek ya da onları kaybetmek istemiyorsak,
16:06
we should feel pain when things go wrong.
363
951000
4000
işler kötü gittiğinde acı hissetmeliyiz.
16:10
The point isn't to live without any regrets.
364
955000
4000
Mesele hiç pişmanlık duymamak değil.
16:14
The point is to not hate ourselves for having them.
365
959000
4000
Mesele pişmanlık yüzünden kendimizden nefret etmememiz.
16:18
The lesson that I ultimately learned from my tattoo
366
963000
2000
Dövmemden aldığım nihai ders, ve ben
16:20
and that I want to leave you with today
367
965000
2000
bugün bunu söyledikten sonra yanınızdan ayrılacağım
16:22
is this:
368
967000
2000
şöyle:
16:24
We need to learn to love
369
969000
2000
Yarattığımız bozuk, kusurlu
16:26
the flawed, imperfect things
370
971000
2000
şeyleri sevmeliyiz
16:28
that we create
371
973000
2000
ve onları yarattığımız için
16:30
and to forgive ourselves for creating them.
372
975000
3000
kendimizi affetmeliyiz.
16:34
Regret doesn't remind us that we did badly.
373
979000
3000
Pişmanlık bize kötü yaptığımız şeyleri değil de,
16:37
It reminds us that we know we can do better.
374
982000
3000
daha iyisini yapabileceğimizi hatırlatıyor.
16:40
Thank you.
375
985000
2000
Teşekkür ederim.
16:42
(Applause)
376
987000
3000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Kathryn Schulz - WrongologistKathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error."
Why you should listen
Kathryn Schulz is a journalist, author, and public speaker with a credible (if not necessarily enviable) claim to being the world's leading wrongologist. She is the author of Being Wrong: Adventures in the Margin of Error. She was previously the book critic for New York Magazine; her writing has also appeared in the New York Times Magazine, Rolling Stone, TIME Magazine, the Boston Globe, the "Freakonomics" blog of The New York Times, The Nation, Foreign Policy, and the New York Times Book Review, among other publications. She is the former editor of the online environmental magazine Grist, and a former reporter and editor for The Santiago Times, of Santiago, Chile, where she covered environmental, labor, and human rights issues. She was a 2004 recipient of the Pew Fellowship in International Journalism (now the International Reporting Project), and has reported from throughout Central and South America, Japan, and, most recently, the Middle East. A graduate of Brown University and a former Ohioan, Oregonian and Brooklynite, she currently lives in New York's Hudson Valley.
Kathryn Schulz | Speaker | TED.com