TEDGlobalLondon
Jon Ronson: When online shaming goes too far
Jon Ronson: İnternette utandırma kontrolden çıkınca ne olur?
Filmed:
Readability: 4.4
3,565,658 views
Jon Ronson, uzun bir süre Twitter'ın sessiz olana ses verdiği gerçeğiyle mutluydu ... sosyal medya platformu hepimize sesimizi duyurma ve hissettiğimiz adaletsizliğe karşılık verme şansı verdi. Ancak zaman geçince, işler değişti. Ronson bu tutkulu ve etkili konuşmasında, nasıl sıklıkla bas bas bağıran bir kalabalık gibi davranmaya başladığımızı açıklıyor — ve diğer insanlarla internette nasıl etkileşim kuracağımızı yeniden düşünmek için zamanın geldiğini.
Jon Ronson - Writer, filmmaker
Jon Ronson is a writer and documentary filmmaker who dips into every flavor of madness, extremism and obsession. Full bio
Jon Ronson is a writer and documentary filmmaker who dips into every flavor of madness, extremism and obsession. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In the early days of Twitter,
it was like a place of radical de-shaming.
it was like a place of radical de-shaming.
0
112
5327
Twitter ilk zamanlarda,
bir radikal utandırmama yeri gibiydi.
bir radikal utandırmama yeri gibiydi.
00:17
People would admit
shameful secrets about themselves,
shameful secrets about themselves,
1
5463
2948
İnsanlar kendileri hakkında utanç verici
sırları itiraf ederdi
sırları itiraf ederdi
00:20
and other people would say,
"Oh my God, I'm exactly the same."
"Oh my God, I'm exactly the same."
2
8435
4494
ve diğer insanlar da şöyle derdi,
"Aman Tanrım, ben de tam öyleyim."
"Aman Tanrım, ben de tam öyleyim."
00:24
Voiceless people realized
that they had a voice,
that they had a voice,
3
12953
2802
Sessiz insanlar sesleri
olduğunu fark etti,
olduğunu fark etti,
00:27
and it was powerful and eloquent.
4
15779
2955
güçlü ve etkiliydi.
00:30
If a newspaper ran some racist
or homophobic column,
or homophobic column,
5
18758
4769
Eğer bir gazete ırkçı veya
homofobik bir yazı yazarsa,
homofobik bir yazı yazarsa,
00:35
we realized we could do
something about it.
something about it.
6
23551
2391
onunla ilgili bir şeyler
yapabileceğimizi fark ettik.
yapabileceğimizi fark ettik.
00:37
We could get them.
7
25966
1369
Onları cezalandırabiliyorduk.
00:39
We could hit them with a weapon
that we understood but they didn't --
that we understood but they didn't --
8
27359
3452
Bizim anladığımız, ama onların anlamadığı
bir silahla onları vurabiliyorduk:
bir silahla onları vurabiliyorduk:
00:42
a social media shaming.
9
30835
2175
Sosyal medyada utandırma.
00:45
Advertisers would withdraw
their advertising.
their advertising.
10
33744
2752
Reklamcılar reklamlarını geri çekerdi.
00:48
When powerful people
misused their privilege,
misused their privilege,
11
36933
3010
Güçlü insanlar ayrıcalıklarını
yanlış kullandıklarında,
yanlış kullandıklarında,
00:51
we were going to get them.
12
39967
1663
onları cezalandırırdık.
00:54
This was like the
democratization of justice.
democratization of justice.
13
42312
2780
Adaletin demokratikleşmesi gibiydi.
00:57
Hierarchies were being leveled out.
14
45116
2403
Hiyerarşi yatay hâle getiriliyordu.
00:59
We were going to do things better.
15
47543
1998
İşleri daha iyi şekilde yapacaktık.
01:02
Soon after that, a disgraced
pop science writer called Jonah Lehrer --
pop science writer called Jonah Lehrer --
16
50755
4209
Bundan kısa bir süre sonra, Jonah Lehrer
adında rezil edilmiş bir pop bilim yazarı --
adında rezil edilmiş bir pop bilim yazarı --
01:06
he'd been caught plagiarizing
and faking quotes,
and faking quotes,
17
54988
3135
izinsiz ve sahte alıntıları
fark edilmişti,
fark edilmişti,
01:10
and he was drenched in shame
and regret, he told me.
and regret, he told me.
18
58147
3732
bana söylediği şey, utanç ve
pişmanlığa boğulduğuydu.
pişmanlığa boğulduğuydu.
01:13
And he had the opportunity
19
61903
1491
Bir kuruluşun öğle yemeğinde
01:15
to publicly apologize
at a foundation lunch.
at a foundation lunch.
20
63418
3830
toplum içinde özür dileme
imkânına sahip olmuştu.
imkânına sahip olmuştu.
01:19
This was going to be the most
important speech of his life.
important speech of his life.
21
67272
2931
Bu hayatının en önemli konuşması olacaktı.
01:22
Maybe it would win him some salvation.
22
70227
2284
Belki ona bir kurtuluş getirecekti.
01:25
He knew before he arrived
23
73114
1329
Kuruluşun organizasyonu
01:26
that the foundation was going to be
live-streaming his event,
live-streaming his event,
24
74467
3079
canlı olarak yayınlayacağını oraya
varmadan önce biliyordu;
varmadan önce biliyordu;
01:29
but what he didn't know
until he turned up,
until he turned up,
25
77570
2024
ancak oraya çıkmadan önce,
01:31
was that they'd erected a giant screen
Twitter feed right next to his head.
Twitter feed right next to his head.
26
79618
4928
başının tam üstüne Twitter'a akış geçen
büyük bir ekran koyduklarını bilmiyordu.
büyük bir ekran koyduklarını bilmiyordu.
01:36
(Laughter)
27
84570
1492
(Gülüşmeler)
01:38
Another one in a monitor screen
in his eye line.
in his eye line.
28
86086
2543
Görüş hizasına da başka
bir monitör ekranı.
bir monitör ekranı.
01:40
I don't think the foundation did this
because they were monstrous.
because they were monstrous.
29
88653
3436
Kuruluşun bunu canavar oldukları
için yaptığını sanmıyorum.
için yaptığını sanmıyorum.
01:44
I think they were clueless:
I think this was a unique moment
I think this was a unique moment
30
92113
3154
Bence hiçbir fikirleri yoktu:
Bence Twitter'ın güzel saflığının,
Bence Twitter'ın güzel saflığının,
01:47
when the beautiful naivety of Twitter
31
95291
2537
giderek korkunç bir gerçeğe
doğru yaklaştığı
doğru yaklaştığı
01:49
was hitting the increasingly
horrific reality.
horrific reality.
32
97852
3309
eşsiz bir andı.
01:53
And here were some of the Tweets
that were cascading into his eye line,
that were cascading into his eye line,
33
101807
3353
Özür dilemeye çalışırken,
göz hizasından art arda
göz hizasından art arda
01:57
as he was trying to apologize:
34
105184
1726
geçen twitlerden bazıları şöyle:
01:58
"Jonah Lehrer, boring us
into forgiving him."
into forgiving him."
35
106934
3262
"Jonah Lehrer onu affetmemiz
için bizi sıkıyor."
için bizi sıkıyor."
02:02
(Laughter)
36
110220
1075
(Gülüşmeler)
02:03
And, "Jonah Lehrer has not proven
that he is capable of feeling shame."
that he is capable of feeling shame."
37
111319
4468
"Jonah Lehrer, utanç duyma yeteneği
olduğunu kanıtlayamadı."
olduğunu kanıtlayamadı."
02:08
That one must have been written
by the best psychiatrist ever,
by the best psychiatrist ever,
38
116589
3691
Bu ise en iyi psikiyatrist tarafından
yazılmış olmalıydı,
yazılmış olmalıydı,
02:12
to know that about such
a tiny figure behind a lectern.
a tiny figure behind a lectern.
39
120304
3475
bir kürsü arkasındaki küçücük
bir figürü bilen.
bir figürü bilen.
02:16
And, "Jonah Lehrer is just
a frigging sociopath."
a frigging sociopath."
40
124135
3017
"Jonah Lehrer, sadece
lanet olası bir sosyopat."
lanet olası bir sosyopat."
02:19
That last word is a very human thing
to do, to dehumanize the people we hurt.
to do, to dehumanize the people we hurt.
41
127874
5400
Son söz çok insana özgü bir şey,
incittiğimiz insanı
insanlıktan uzaklaştırmak.
insanlıktan uzaklaştırmak.
02:25
It's because we want to destroy people
but not feel bad about it.
but not feel bad about it.
42
133298
4177
Nedeni ise, insanları mahvetmek,
ama bunun için kötü hissetmemek istememiz.
ama bunun için kötü hissetmemek istememiz.
02:30
Imagine if this was an actual court,
43
138503
2448
Bunun gerçek bir mahkeme olduğunu,
02:32
and the accused was in the dark,
begging for another chance,
begging for another chance,
44
140975
2826
suçlanan kişinin karanlıkta başka
bir şans için yalvardığını,
bir şans için yalvardığını,
02:35
and the jury was yelling out,
45
143825
1741
jürinin ise bağırdığını düşünün,
02:37
"Bored! Sociopath!"
46
145590
2687
"Sıktı! Sosyopat!"
02:40
(Laughter)
47
148301
1141
(Gülüşmeler)
02:41
You know, when we watch
courtroom dramas, we tend to identify
courtroom dramas, we tend to identify
48
149466
3019
Bilirsiniz, mahkeme dizilerini
seyrettiğimizde kendimizi iyi
seyrettiğimizde kendimizi iyi
02:44
with the kindhearted defense attorney,
49
152509
2971
kalpli savunma avukatı
ile özdeşleştiririz;
ile özdeşleştiririz;
02:47
but give us the power,
and we become like hanging judges.
and we become like hanging judges.
50
155504
3506
ama bize güç verilirse, asmaya
götüren yargıçlar oluruz.
götüren yargıçlar oluruz.
02:51
Power shifts fast.
51
159846
1973
Güç hızla değişir.
02:54
We were getting Jonah because he was
perceived to have misused his privilege,
perceived to have misused his privilege,
52
162284
4496
Jonah'ı suçluyorduk, çünkü ayrıcalığını
yanlış kullandığını düşünmüştük;
yanlış kullandığını düşünmüştük;
02:58
but Jonah was on the floor then,
and we were still kicking,
and we were still kicking,
53
166804
3283
ama Jonah o sırada yerdeydi
ve biz hâlâ tekmeliyorduk,
ve biz hâlâ tekmeliyorduk,
03:02
and congratulating ourselves
for punching up.
for punching up.
54
170111
2782
yumrukladığımız için de birbirimizi
tebrik ediyorduk.
tebrik ediyorduk.
03:05
And it began to feel weird and empty
when there wasn't a powerful person
when there wasn't a powerful person
55
173734
4199
İmtiyazını yanlış kullandığı için
suçlayabileceğimiz güçlü bir kişi
suçlayabileceğimiz güçlü bir kişi
03:09
who had misused their privilege
that we could get.
that we could get.
56
177957
3018
olmayınca kendimizi garip
ve boş hissetmeye başladık.
ve boş hissetmeye başladık.
03:13
A day without a shaming
began to feel like a day
began to feel like a day
57
181332
3302
Utandırmadan geçen bir gün,
tırnaklarımızı yiyip,
tırnaklarımızı yiyip,
03:16
picking fingernails and treading water.
58
184658
2927
yerinde saydığımız
bir gün gibi gelmeye başladı.
bir gün gibi gelmeye başladı.
03:21
Let me tell you a story.
59
189387
1396
Size bir hikâye anlatayım.
03:23
It's about a woman called Justine Sacco.
60
191561
2421
Justine Sacco adında bir kadınla ilgili.
03:26
She was a PR woman from New York
with 170 Twitter followers,
with 170 Twitter followers,
61
194800
3944
New York'ta halkla ilişkilerde çalışan,
170 Twitter takipçisi olan bir kadındı
170 Twitter takipçisi olan bir kadındı
03:30
and she'd Tweet little
acerbic jokes to them,
acerbic jokes to them,
62
198768
2956
ve onlara küçük dobra espriler twitlerdi,
03:33
like this one on a plane
from New York to London:
from New York to London:
63
201748
3623
New York'tan Londra'ya giderken
bu uçakta yazılan gibi:
bu uçakta yazılan gibi:
03:37
[Weird German Dude: You're in first class.
It's 2014. Get some deodorant."
It's 2014. Get some deodorant."
64
205395
3511
["Tuhaf Alman çocuk: 1.sınıfta oturuyorsun.
2014'teyiz. Deodorant kullan."
2014'teyiz. Deodorant kullan."
-Ter kokusu alırken iç monolog.
Kozmetik ürünler için şükürler olsun.]
Kozmetik ürünler için şükürler olsun.]
03:40
-Inner monologue as inhale BO.
Thank god for pharmaceuticals.]
Thank god for pharmaceuticals.]
65
208930
3102
Justine kendi kendine güldü
ve göndere bastı, hiçbir cevap almadı
ve göndere bastı, hiçbir cevap almadı
03:44
So Justine chuckled to herself,
and pressed send, and got no replies,
and pressed send, and got no replies,
66
212056
3263
03:47
and felt that sad feeling that we all feel
67
215343
2061
ve internet bizi komik olduğumuz için
03:49
when the Internet doesn't
congratulate us for being funny.
congratulate us for being funny.
68
217428
3634
tebrik etmediğinde hepimizin
hissettiği o kötü hissi yaşadı.
hissettiği o kötü hissi yaşadı.
03:53
(Laughter)
69
221086
1171
(Gülüşmeler)
03:54
Black silence when the Internet
doesn't talk back.
doesn't talk back.
70
222281
3123
İnternet bize cevap vermediğinde
olan ölüm sessizliği.
olan ölüm sessizliği.
03:58
And then she got to Heathrow,
and she had a little time to spare
and she had a little time to spare
71
226039
3143
Sonra Heathrow'a vardığında,
son etaptan önce oyalanacak
son etaptan önce oyalanacak
04:01
before her final leg, so she thought up
another funny little acerbic joke:
another funny little acerbic joke:
72
229206
4776
az bir zamanı vardı, böylece başka
küçük, dobra bir espri buldu:
küçük, dobra bir espri buldu:
04:06
[Going to Africa. Hope I don't get AIDS.
Just kidding. I'm white!]
Just kidding. I'm white!]
73
234006
4322
[Afrika'ya gidiyorum. Umarım AIDS kapmam.
Şaka yapıyorum. Ben beyazım!]
Şaka yapıyorum. Ben beyazım!]
04:10
And she chuckled to herself, pressed send,
got on the plane, got no replies,
got on the plane, got no replies,
74
238352
6126
Kendi kendine güldü, göndere bastı,
uçağa bindi, hiçbir cevap almadı,
uçağa bindi, hiçbir cevap almadı,
04:16
turned off her phone, fell asleep,
75
244502
2583
telefonunu kapattı, uykuya daldı,
04:19
woke up 11 hours later,
76
247109
1989
11 saat sonra uyandı,
04:21
turned on her phone while the plane
was taxiing on the runway,
was taxiing on the runway,
77
249122
3594
uçak pistte ilerlerken telefonunu açtı
04:24
and straightaway there was
a message from somebody
a message from somebody
78
252740
2357
ve hemen, liseden beri
konuşmadığı birinden
konuşmadığı birinden
04:27
that she hadn't spoken
to since high school,
to since high school,
79
255121
2096
bir mesaj gelmiş olduğunu gördü,
04:29
that said, "I am so sorry
to see what's happening to you."
to see what's happening to you."
80
257241
4747
şöyle diyordu, "Sana olan şeyi
gördüğüm için çok üzgünüm."
gördüğüm için çok üzgünüm."
04:35
And then another message
from a best friend,
from a best friend,
81
263012
2781
Sonra en iyi arkadaşından bir mesaj aldı,
04:37
"You need to call me right now.
82
265817
2014
"Beni hemen şimdi ara.
04:39
You are the worldwide number one
trending topic on Twitter."
trending topic on Twitter."
83
267855
4013
Twitter'da dünyada bir numaralı
trend konususun."
trend konususun."
04:43
(Laughter)
84
271892
1710
(Gülüşmeler)
04:46
What had happened is that one
of her 170 followers had sent the Tweet
of her 170 followers had sent the Tweet
85
274254
3450
Olan şey, 170 takipçisinden birinin,
yolladığı twiti Gawker'da çalışan
yolladığı twiti Gawker'da çalışan
04:49
to a Gawker journalist, and he
retweeted it to his 15,000 followers:
retweeted it to his 15,000 followers:
86
277728
4900
bir gazeteciye göndermesi ve onun da
15.000 takipçisine onu retwitlemesiydi:
15.000 takipçisine onu retwitlemesiydi:
[Ve şimdi de IAC'ın halkla ilişkiler
yöneticisinden komik bir tatil şakası]
yöneticisinden komik bir tatil şakası]
04:55
[And now, a funny holiday joke
from IAC's PR boss]
from IAC's PR boss]
87
283506
2366
Sonrası bir şimşek çakması gibiydi.
04:57
And then it was like a bolt of lightning.
88
285896
1963
Birkaç hafta sonra, Gawker'da
çalışan gazeteciyle konuştum.
çalışan gazeteciyle konuştum.
04:59
A few weeks later, I talked
to the Gawker journalist.
to the Gawker journalist.
89
287883
2502
05:02
I emailed him and asked him how it felt,
and he said, "It felt delicious."
and he said, "It felt delicious."
90
290409
3688
Ona e-posta gönderdim ve ne hissettiğini
sordum, şöyle dedi, "Çok lezizdi."
sordum, şöyle dedi, "Çok lezizdi."
05:06
And then he said,
"But I'm sure she's fine."
"But I'm sure she's fine."
91
294121
2882
Sonra şöyle dedi, "Ama eminim, o iyidir."
05:09
But she wasn't fine,
because while she slept,
because while she slept,
92
297650
3111
Ancak o iyi değildi,
çünkü o uyuduğu sırada,
çünkü o uyuduğu sırada,
05:12
Twitter took control of her life
and dismantled it piece by piece.
and dismantled it piece by piece.
93
300785
5484
Twitter hayatını kontrol altına almış
ve paramparça etmişti.
ve paramparça etmişti.
05:19
First there were the philanthropists:
94
307147
2395
Önce hayırseverler vardı:
05:21
[If @JustineSacco's unfortunate
words ... bother you,
words ... bother you,
95
309566
2482
[[Eğer @JustineSacco'nun talihsiz sözleri
... canınızı sıktıysa,
... canınızı sıktıysa,
05:24
join me in supporting
@CARE's work in Africa.]
@CARE's work in Africa.]
96
312072
2147
@CARE'in Afrika'daki işlerini
desteklemek için bana katılın.]
desteklemek için bana katılın.]
[İğrenç ırkçı ... twitin ışığında,
bugün @care'e bağış yapıyorum]
bugün @care'e bağış yapıyorum]
05:26
[In light of ... disgusting,
racist tweet, I'm donating to @care today]
racist tweet, I'm donating to @care today]
97
314243
3789
Sonra dehşetin ötesi geldi:
05:30
Then came the beyond horrified:
98
318056
1491
[... Justine Sacco'dan gelen korkunç
derecede iğrenç, ırkçı twit için
derecede iğrenç, ırkçı twit için
05:31
[... no words for that horribly disgusting
racist as fuck tweet from Justine Sacco.
racist as fuck tweet from Justine Sacco.
99
319571
4016
söyleyecek sözüm yok. Dehşete düştüm.]
O gece Twitter'da
olanınız var mı? Birkaçınız.
olanınız var mı? Birkaçınız.
05:35
I am beyond horrified.]
100
323611
1151
05:36
Was anybody on Twitter
that night? A few of you.
that night? A few of you.
101
324786
2253
Justine'nin esprisi benim Twitter
akışım gibi sizinkini de bozdu mu?
akışım gibi sizinkini de bozdu mu?
05:39
Did Justine's joke overwhelm
your Twitter feed the way it did mine?
your Twitter feed the way it did mine?
102
327063
3470
05:42
It did mine, and I thought
what everybody thought that night,
what everybody thought that night,
103
330557
2892
Benimkini bozdu ve o gece herkesin
düşündüğü şeyi düşündüm,
düşündüğü şeyi düşündüm,
05:45
which was, "Wow, somebody's screwed!
104
333473
3088
yani, "Vay be, birisi mahvoldu!
05:48
Somebody's life is about to get terrible!"
105
336585
2340
Birisinin hayatı bozulmak üzere!"
05:50
And I sat up in my bed,
106
338949
1308
Yatağımda oturdum
05:52
and I put the pillow behind my head,
107
340281
2924
ve başımın arkasına yastığımı koydum,
sonra şöyle düşündüm,
sonra şöyle düşündüm,
05:55
and then I thought, I'm not entirely sure
that joke was intended to be racist.
that joke was intended to be racist.
108
343229
5247
o şakada kasıtlı olarak ırkçılık
yapıldığından tamamen emin değilim.
yapıldığından tamamen emin değilim.
06:00
Maybe instead of gleefully
flaunting her privilege,
flaunting her privilege,
109
348500
2762
Belki kendi ayrıcalığının keyifle
gösterişini yapmak yerine,
gösterişini yapmak yerine,
06:03
she was mocking the gleeful
flaunting of privilege.
flaunting of privilege.
110
351286
2600
ayrıcalığın keyifli gösterişiyle
dalga geçiyordu.
dalga geçiyordu.
06:05
There's a comedy tradition of this,
111
353910
1813
Bunun komedi geleneği var,
06:07
like South Park or Colbert
or Randy Newman.
or Randy Newman.
112
355747
3688
Güney Parkı (South Park), Colbert
veya Randy Newman gibi.
veya Randy Newman gibi.
06:11
Maybe Justine Sacco's crime was not being
as good at it as Randy Newman.
as good at it as Randy Newman.
113
359459
4445
Belki Justine Sacco'nun suçu bunda
Randy Newman kadar iyi olmamaktı.
Randy Newman kadar iyi olmamaktı.
06:16
In fact, when I met Justine
a couple of weeks later in a bar,
a couple of weeks later in a bar,
114
364444
2920
Aslında Justine'le birkaç hafta sonra
bir barda buluştuğumda,
bir barda buluştuğumda,
06:19
she was just crushed,
115
367388
2089
sadece kırgındı
06:21
and I asked her to explain the joke,
116
369501
1949
ve ondan espriyi açıklamasını istedim,
06:23
and she said, "Living in America
puts us in a bit of a bubble
puts us in a bit of a bubble
117
371474
3635
o da şöyle dedi, "Amerika'da
yaşamak, bizi üçüncü dünyada
yaşamak, bizi üçüncü dünyada
06:27
when it comes to what is going on
in the Third World.
in the Third World.
118
375133
2494
olanlardan bihaber bir
balona yerleştiriyor.
balona yerleştiriyor.
06:29
I was making of fun of that bubble."
119
377651
2197
O balonla dalga geçiyordum."
06:32
You know, another woman on Twitter that
night, a New Statesman writer Helen Lewis,
night, a New Statesman writer Helen Lewis,
120
380848
3886
O gece bir diğer kadın,
New Statesman'ın yazarı Helen Lewis,
New Statesman'ın yazarı Helen Lewis,
06:36
she reviewed my book on public shaming
and wrote that she Tweeted that night,
and wrote that she Tweeted that night,
121
384758
3648
toplum içinde utandırmayla ilgili kitabımı
inceledi ve o gece twit attığını yazdı,
inceledi ve o gece twit attığını yazdı,
06:40
"I'm not sure that her joke
was intended to be racist,"
was intended to be racist,"
122
388430
3290
"Esprisinin ırkçı amaçla
yapıldığından emin değilim",
yapıldığından emin değilim",
06:43
and she said straightaway she got
a fury of Tweets saying,
a fury of Tweets saying,
123
391744
2739
hemen ardından şöyle diyen öfkeli
twitler aldığını söyledi,
twitler aldığını söyledi,
06:46
"Well, you're just
a privileged bitch, too."
a privileged bitch, too."
124
394507
2453
"Sen de ayrıcalıklı
bir kaltağın tekisin."
bir kaltağın tekisin."
06:48
And so to her shame, she wrote,
125
396984
2236
Ve ne yazık ki susup Justine'nin hayatının
06:51
she shut up and watched
as Justine's life got torn apart.
as Justine's life got torn apart.
126
399244
4532
paramparça edilmesini izlediğini yazdı.
06:57
It started to get darker:
127
405697
1809
Daha da karanlık olmaya başladı:
06:59
[Everyone go report
this cunt @JustineSacco]
this cunt @JustineSacco]
128
407530
2910
[Herkes gidip bu iğrenç
@JustineSacco'yu şikâyet etsin]
@JustineSacco'yu şikâyet etsin]
07:02
Then came the calls for her to be fired.
129
410464
2586
Sonra kovulması için istekler geldi.
07:05
[Good luck with the job hunt
in the new year. #GettingFired]
in the new year. #GettingFired]
130
413074
2872
[Yeni yılda iş başvurularında
iyi şanslar. #Kovuluyor]
iyi şanslar. #Kovuluyor]
07:07
Thousands of people around the world
131
415970
1735
Dünyanın dört bir yanında binlerce insan
07:09
decided it was their duty
to get her fired.
to get her fired.
132
417729
3527
onun kovulmasını sağlamanın kendi
görevleri olduğuna karar vermişti.
görevleri olduğuna karar vermişti.
07:13
[@JustineSacco last tweet
of your career. #SorryNotSorry
of your career. #SorryNotSorry
133
421280
3170
[@JustineSacco kariyerinin son twiti.
#Üzgünümamaüzgündeğilim]
#Üzgünümamaüzgündeğilim]
07:17
Corporations got involved,
hoping to sell their products
hoping to sell their products
134
425162
3175
Şİrketler işin içine girerek,
Justine'nin mahvedilişi
Justine'nin mahvedilişi
07:20
on the back of Justine's annihilation:
135
428361
2357
üzerinden ürünlerini satmayı umdular:
07:22
[Next time you plan to tweet something
stupid before you take off,
stupid before you take off,
136
430742
3217
[Bir dahakine uçak kalkmadan önce
aptalca bir şey twitlemeyi planlıyorsanız,
aptalca bir şey twitlemeyi planlıyorsanız,
07:25
make sure you are getting
on a @Gogo flight!]
on a @Gogo flight!]
137
433983
2151
@Gogo ile uçtuğunuza emin olun!]
07:28
(Laughter)
138
436158
2406
(Gülüşmeler)
07:30
A lot of companies were making
good money that night.
good money that night.
139
438588
2606
O gece birçok şirket iyi para kazandı.
07:33
You know, Justine's name was normally
Googled 40 times a month.
Googled 40 times a month.
140
441218
3917
Justine'nin ismi normalde ayda
40 kere Google'da aranıyordu.
40 kere Google'da aranıyordu.
07:37
That month, between December the 20th
and the end of December,
and the end of December,
141
445159
3328
O ay, 20 Aralık ile Aralık'ın
sonu arasında,
sonu arasında,
07:40
her name was Googled 1,220,000 times.
142
448511
4753
ismi Google'da 1.220.000 kere arandı.
07:45
And one Internet economist told me
that that meant that Google made
that that meant that Google made
143
453893
3525
Bir internet ekonomisti
bana bunun, Google'ın
bana bunun, Google'ın
07:49
somewhere between 120,000 dollars
and 468,000 dollars
and 468,000 dollars
144
457442
5010
Justine'nin mahvedilişinden 120.000 ila
468.000 dolar arasında para kazandığı
468.000 dolar arasında para kazandığı
07:54
from Justine's annihilation, whereas
those of us doing the actual shaming --
those of us doing the actual shaming --
145
462476
4066
anlamına geldiğini söyledi, buna karşılık
utandırmayı gerçekleştirenlerimiz ise,
utandırmayı gerçekleştirenlerimiz ise,
07:58
we got nothing.
146
466566
1154
hiçbir şey almadı.
07:59
(Laughter)
147
467744
1000
(Gülüşmeler)
08:00
We were like unpaid
shaming interns for Google.
shaming interns for Google.
148
468768
3450
Bizler Google'ın para ödenmeyen
utandırıcı stajyerleri gibiydik.
utandırıcı stajyerleri gibiydik.
08:04
(Laughter)
149
472242
3287
(Gülüşmeler)
08:07
And then came the trolls:
150
475553
2396
Daha sonra troller ortaya çıktı:
08:09
[I'm actually kind of hoping
Justine Sacco gets aids? lol]
Justine Sacco gets aids? lol]
151
477973
2731
[Aslında biraz da Justine Sacco'nun AIDS'e
yakalanmasını umut ediyorum? haha]
yakalanmasını umut ediyorum? haha]
Bunun üzerine biri şunu yazdı,
08:12
Somebody else on that wrote,
152
480728
1406
"HIV-pozitif biri bu kaltağa
tecavüz etsin, böylece ten renginin
tecavüz etsin, böylece ten renginin
08:14
"Somebody HIV-positive should rape
this bitch and then we'll find out
this bitch and then we'll find out
153
482158
3249
08:17
if her skin color protects her from AIDS."
154
485431
2079
onu AIDS'den koruyup
korumadığını görürüz."
korumadığını görürüz."
08:19
And that person got a free pass.
155
487534
2579
Bu kişi bu hakkı bedavadan aldı.
08:22
Nobody went after that person.
156
490137
2087
Kimse o kişinin peşinden gitmedi.
Hepimiz Justine'nin mahvedilmesinden
dolayı çok heyecanlıydık
dolayı çok heyecanlıydık
08:24
We were all so excited
about destroying Justine,
about destroying Justine,
157
492248
2635
08:26
and our shaming brains
are so simple-minded,
are so simple-minded,
158
494907
2627
ve utandıran beyinlerimiz öylesine
basit yapıdaydı ki
basit yapıdaydı ki
08:29
that we couldn't also handle
destroying somebody
destroying somebody
159
497558
2385
Justine'i uygunsuz bir biçimde mahveden
08:31
who was inappropriately
destroying Justine.
destroying Justine.
160
499967
2937
birini mahvetmeyi başaramadık.
08:35
Justine was really uniting
a lot of disparate groups that night,
a lot of disparate groups that night,
161
503695
3528
O gece Justine gerçekten pek çok farklı
grubu bir araya getiriyordu,
grubu bir araya getiriyordu,
08:39
from philanthropists to "rape the bitch."
162
507247
2936
hayırseverlerden "o kaltağa tecavüz edin"
diyenlere kadar.
diyenlere kadar.
08:42
[@JustineSacco I hope you get fired!
You demented bitch...
You demented bitch...
163
510667
3839
[@JustineSacco umarım kovulursun!
Seni ruh hastası kaltak...
Seni ruh hastası kaltak...
08:46
Just let the world know you're planning
to ride bare back while in Africa.]
to ride bare back while in Africa.]
164
514530
3588
Afrika'dayken ata eyersiz bineceğini
tüm dünyaya söyle.]
tüm dünyaya söyle.]
Kadınların durumu her zaman
erkeklerden daha kötü olur.
erkeklerden daha kötü olur.
08:50
Women always have it worse than men.
165
518142
2025
08:52
When a man gets shamed, it's,
"I'm going to get you fired."
"I'm going to get you fired."
166
520191
3101
Bir erkek utandırılırsa, şöyledir,
"Seni kovduracağım".
"Seni kovduracağım".
08:55
When a woman gets shamed, it's,
167
523316
1698
Eğer bir kadın utandırılırsa, şöyledir,
08:57
"I'm going to get you fired
and raped and cut out your uterus."
and raped and cut out your uterus."
168
525038
4881
"Seni kovdurup, tecavüz ettirip,
rahmini çıkaracağım".
rahmini çıkaracağım".
09:01
And then Justine's employers got involved:
169
529943
2409
Sonra Justine'nin işverenleri
işin içine girdi:
işin içine girdi:
09:04
[IAC on @JustineSacco tweet: This is an
outrageous, offensive comment.
outrageous, offensive comment.
170
532376
3306
[@JustineSacco'nun twitiyle ilgili IAC:
Bu yakışıksız, saldırgan bir yorum.
Bu yakışıksız, saldırgan bir yorum.
Söz konusu çalışan dış hat
uçuşunda ve ona ulaşılamıyor.]
uçuşunda ve ona ulaşılamıyor.]
09:07
Employee in question currently
unreachable on an intl flight.]
unreachable on an intl flight.]
171
535706
2974
İşte öfkenin heyecana dönüştüğü an oydu:
09:10
And that's when the anger
turned to excitement:
turned to excitement:
172
538704
2198
[Noel için istediğim tek şey uçağı inip
posta kutusuna/sesli mesajlarına
posta kutusuna/sesli mesajlarına
09:12
[All I want for Christmas is to see
@JustineSacco's face when her plane lands
@JustineSacco's face when her plane lands
173
540926
3622
baktığında @JustineSacco'nun
yüzünü görmek. #kovuldu]
yüzünü görmek. #kovuldu]
[Vay be, @justinesacco uçağı
indiğinde dünyanın
indiğinde dünyanın
09:16
and she checks
her inbox/voicemail. #fired]
her inbox/voicemail. #fired]
174
544572
2001
en acılı telefon açma anını yaşayacak.]
[@JustineSacco kaltağının kovulduğunu
görmek üzereyiz. CANLI olarak.
görmek üzereyiz. CANLI olarak.
09:18
[Oh man, @justinesacco
is going to have the most painful
is going to have the most painful
175
546597
2691
09:21
phone-turning-on moment ever
when her plane lands.]
when her plane lands.]
176
549312
2399
Kendisi dahi kovulduğunu BİLMEDEN.]
09:23
[We are about to watch this @JustineSacco
bitch get fired. In REAL time.
bitch get fired. In REAL time.
177
551735
3416
Sahip olduğumuz şey, devamlı ve
zevkli bir öyküydü.
zevkli bir öyküydü.
09:27
Before she even KNOWS
she's getting fired.]
she's getting fired.]
178
555175
2024
Biz, Justine'nin bilmediği
bir şeyi biliyorduk.
bir şeyi biliyorduk.
09:29
What we had was
a delightful narrative arc.
a delightful narrative arc.
179
557223
2013
Bundan daha adaletsiz bir
şey düşünebiliyor musunuz?
şey düşünebiliyor musunuz?
09:31
We knew something that Justine didn't.
180
559260
1825
09:33
Can you think of anything
less judicial than this?
less judicial than this?
181
561109
2341
Justine uçakta uyuyordu ve kendini
açıklama olanağı yoktu,
açıklama olanağı yoktu,
09:35
Justine was asleep on a plane
and unable to explain herself,
and unable to explain herself,
182
563474
2877
şamatanın büyük bir bölümü,
onun bu olanağının olmamasındandı.
onun bu olanağının olmamasındandı.
09:38
and her inability was
a huge part of the hilarity.
a huge part of the hilarity.
183
566375
3563
O gece Twitter'da bir silaha doğru
emekleyen bebekler gibiydik.
emekleyen bebekler gibiydik.
09:42
On Twitter that night, we were
like toddlers crawling towards a gun.
like toddlers crawling towards a gun.
184
570529
4388
09:47
Somebody worked out exactly
which plane she was on, so they linked
which plane she was on, so they linked
185
575660
3134
Birisi tam olarak hangi
uçakta olduğunu buldu,
uçakta olduğunu buldu,
09:50
to a flight tracker website.
186
578818
2099
bunun üzerine uçuş takip eden
bir internet sitesine bağladılar.
bir internet sitesine bağladılar.
09:52
[British Airways Flight 43
On-time - arrives in 1 hour 34 minutes]
On-time - arrives in 1 hour 34 minutes]
187
580941
3112
[British Airways Uçuş 43
Zamanında - 1 saat 34 dakika sonra varıyor]
Zamanında - 1 saat 34 dakika sonra varıyor]
09:56
A hashtag began trending worldwide:
188
584077
2455
Dünya çapında bir
etiket trendi başladı:
etiket trendi başladı:
#Justineİndimi?
09:58
# hasJustineLandedYet?
189
586556
2602
[Birinin kendi daha farkında olmadan
kendisini mahvettiğini
kendisini mahvettiğini
10:01
[It is kinda wild
to see someone self-destruct
to see someone self-destruct
190
589182
2166
10:03
without them even being aware of it.
#hasJustineLandedYet]
#hasJustineLandedYet]
191
591372
2723
görmek biraz çılgınca.
#Justineİndimi]
#Justineİndimi]
[Cidden. Sadece uyumak için eve gitmek
istiyorum, ama bardaki herkes
istiyorum, ama bardaki herkes
10:06
[Seriously. I just want to go home
to go to bed, but everyone at the bar
to go to bed, but everyone at the bar
192
594119
3394
#Justineİndimi ile ÖYLESİNE ilgili ki.
Bakmadan duramıyorum. Gidemiyorum.]
Bakmadan duramıyorum. Gidemiyorum.]
10:09
is SO into #HasJustineLandedYet.
Can't look away. Can't leave.]
Can't look away. Can't leave.]
193
597537
2960
[#Justineİndimi Cuma gecesi başıma
gelen belki de en güzel şey.]
gelen belki de en güzel şey.]
10:12
[#HasJustineLandedYet may be the best
thing to happen to my Friday night.]
thing to happen to my Friday night.]
194
600521
3486
[Cape Town'da onun varışını twitlemek
için havaalanına giden yok mu?
için havaalanına giden yok mu?
Hadi Twitter! Resim istiyorum]
10:16
[Is no one in Cape Town going
to the airport to tweet her arrival?
to the airport to tweet her arrival?
195
604031
3103
Tahmin edin. Evet, vardı.
10:19
Come on, twitter! I'd like pictures]
196
607158
1719
[@JustineSacco gerçekten Cape Town
uluslararası havaalanına indi.]
uluslararası havaalanına indi.]
10:20
And guess what? Yes there was.
197
608901
1516
10:22
[@JustineSacco HAS in fact landed
at Cape Town international.
at Cape Town international.
198
610441
2866
Yanlış anlaşılan rahat
bir espri yüzünden
bir espri yüzünden
trollerin değil, bizim gibi
iyi insanların sizi lime lime ettiğini
iyi insanların sizi lime lime ettiğini
10:25
And if you want to know
what it looks like to discover
what it looks like to discover
199
613331
2532
10:27
that you've just been torn to shreds
because of a misconstrued liberal joke,
because of a misconstrued liberal joke,
200
615887
3575
fark etmenin nasıl bir şey
olduğunu merak
olduğunu merak
ediyorsanız, işte böyle bir şey:
10:31
not by trolls, but by nice people like us,
201
619486
2008
10:33
this is what it looks like:
202
621518
1546
10:35
[... She's decided to wear
sunnies as a disguise.]
sunnies as a disguise.]
203
623088
2654
[... Saklanmak için güneş gözlüğü
takmaya karar verdi.]
takmaya karar verdi.]
10:37
So why did we do it?
204
625766
1453
Peki bunu neden yaptık?
10:39
I think some people were genuinely upset,
205
627933
2901
Bence bazı insanlar gerçekten alınmıştı;
10:42
but I think for other people,
206
630858
1428
ancak diğerleri bunu yalnızca
10:44
it's because Twitter is basically
a mutual approval machine.
a mutual approval machine.
207
632310
3023
Twitter bir toplu onaylama
mekanizması olduğu için yapmıştı.
mekanizması olduğu için yapmıştı.
10:47
We surround ourselves with people
who feel the same way we do,
who feel the same way we do,
208
635357
2919
Etrafımızı bizimle aynı düşünen
insanlarla çevreliyoruz,
insanlarla çevreliyoruz,
10:50
and we approve each other,
209
638300
1263
birbirimizi onaylıyoruz
10:51
and that's a really good feeling.
210
639587
1651
ve bu gerçekten iyi hissettiriyor.
10:53
And if somebody gets in the way,
we screen them out.
we screen them out.
211
641262
2648
Eğer biri yolumuza çıkarsa,
onu dışarı atıyoruz.
onu dışarı atıyoruz.
10:55
And do you know what
that's the opposite of?
that's the opposite of?
212
643934
2087
Peki bu neyin tersi
biliyor musunuz?
biliyor musunuz?
10:58
It's the opposite of democracy.
213
646045
1741
Demokrasinin tersi.
11:00
We wanted to show that we cared
about people dying of AIDS in Africa.
about people dying of AIDS in Africa.
214
648336
3997
Afrika'daki insanların AIDS yüzünden
ölmesini önemsediğimizi göstermek istedik.
ölmesini önemsediğimizi göstermek istedik.
11:04
Our desire to be seen to be compassionate
is what led us to commit
is what led us to commit
215
652357
4007
Merhametli görünme isteğimiz, bizi bu
11:08
this profoundly un-compassionate act.
216
656388
3045
ciddi şekilde merhametsiz olan
davranışa yönelten şeydi.
davranışa yönelten şeydi.
11:11
As Meghan O'Gieblyn wrote
in the Boston Review,
in the Boston Review,
217
659887
2530
Boston Review'de
Meghan O'Gieblyn'in yazdığı gibi,
Meghan O'Gieblyn'in yazdığı gibi,
11:14
"This isn't social justice.
It's a cathartic alternative."
It's a cathartic alternative."
218
662441
4411
"Bu sosyal adalet değil.
Bu rahatlamak için bir alternatif."
Bu rahatlamak için bir alternatif."
11:19
For the past three years,
219
667686
1199
Geçen üç yılda,
11:20
I've been going around the world
meeting people like Justine Sacco --
meeting people like Justine Sacco --
220
668909
3278
dünyanın çeşitli yerlerinde Justine Sacco
gibi kişilerle tanıştım
gibi kişilerle tanıştım
11:24
and believe me, there's a lot
of people like Justine Sacco.
of people like Justine Sacco.
221
672211
2784
ve inanın ki Justine Sacco
gibi pek çok insan var.
gibi pek çok insan var.
11:27
There's more every day.
222
675019
1706
Her gün yenisi ekleniyor.
11:28
And we want to think they're fine,
but they're not fine.
but they're not fine.
223
676749
3292
Onların iyi olduğunu düşünmek
istiyoruz, ama iyi değiller.
istiyoruz, ama iyi değiller.
11:32
The people I met were mangled.
224
680065
2135
Tanıştığım insanlar zarar görmüştü.
11:34
They talked to me about depression,
225
682224
1841
Bana depresyondan,
11:36
and anxiety and insomnia
and suicidal thoughts.
and suicidal thoughts.
226
684089
3916
endişeden, uykusuzluktan ve intihar
eğilimlerinden bahsettiler.
eğilimlerinden bahsettiler.
11:40
One woman I talked to,
who also told a joke that landed badly,
who also told a joke that landed badly,
227
688029
4739
Aynı şekilde yaptığı esprilerden
biri kötü sonuçlanmış olan,
biri kötü sonuçlanmış olan,
11:44
she stayed home for a year and a half.
228
692792
2214
görüştüğüm bir kadın,
1,5 sene evde oturmuştu.
1,5 sene evde oturmuştu.
11:47
Before that, she worked with adults
with learning difficulties,
with learning difficulties,
229
695427
4442
Ondan önce, öğrenme güçlüğü olan
yetişkinlerle çalışıyordu
yetişkinlerle çalışıyordu
11:51
and was apparently really good at her job.
230
699893
2438
ve işinde gerçekten çok iyiydi.
11:55
Justine was fired, of course,
because social media demanded it.
because social media demanded it.
231
703306
3869
Justine elbette kovuldu,
çünkü sosyal medya bunu istedi.
çünkü sosyal medya bunu istedi.
11:59
But it was worse than that.
232
707607
1744
Ancak bundan daha kötüsüydü.
12:01
She was losing herself.
233
709375
1959
Kendisini kaybediyordu.
12:03
She was waking up in the middle
of the night, forgetting who she was.
of the night, forgetting who she was.
234
711358
4060
Gece yarısı uyanıp
kim olduğunu unutuyordu.
kim olduğunu unutuyordu.
12:08
She was got because she was perceived
to have misused her privilege.
to have misused her privilege.
235
716079
3956
Suçlanmasının nedeni, ayrıcalığını
kötüye kullanmış olarak algılanmasıydı.
kötüye kullanmış olarak algılanmasıydı.
12:12
And of course, that's a much better thing
to get people for than the things
to get people for than the things
236
720059
3561
Elbette evlilik dışı çocuk yapma gibi
daha önce insanları
daha önce insanları
12:15
we used to get people for,
like having children out of wedlock.
like having children out of wedlock.
237
723644
3160
suçladığımız şeylere nazaran
bu suçlama çok daha iyiydi.
bu suçlama çok daha iyiydi.
12:18
But the phrase "misuse of privilege"
is becoming a free pass
is becoming a free pass
238
726828
2831
Ancak "ayrıcalığı yanlış kullanma"
ifadesi, seçtiğimiz
ifadesi, seçtiğimiz
12:21
to tear apart pretty much
anybody we choose to.
anybody we choose to.
239
729683
3428
herhangi birini paramparça etmek
için bir gerekçe hâline geliyor.
için bir gerekçe hâline geliyor.
12:25
It's becoming a devalued term,
240
733135
2306
Değerini yitiren bir terim hâline geliyor
12:27
and it's making us lose
our capacity for empathy
our capacity for empathy
241
735465
2985
ve empati yeteneğimizi, ciddi ile
ciddiyetsiz had aşmaları
ciddiyetsiz had aşmaları
12:30
and for distinguishing between serious
and unserious transgressions.
and unserious transgressions.
242
738474
4920
ayırt etme yeteneğimizi yok ediyor.
12:36
Justine had 170 Twitter followers,
and so to make it work,
and so to make it work,
243
744334
3529
Justine'in 170 Twitter takipçisi vardı
ve işe yaraması için
ve işe yaraması için
12:39
she had to be fictionalized.
244
747887
1969
kurgu hâline getirilmesi lazımdı.
12:41
Word got around that she was the daughter
the mining billionaire Desmond Sacco.
the mining billionaire Desmond Sacco.
245
749880
4815
Onun maden milyarderi Desmond
Sacco'nun kızı olduğu lafları dolaştı.
Sacco'nun kızı olduğu lafları dolaştı.
12:46
[Let us not be fooled by #JustineSacco
her father is a SA mining billionaire.
her father is a SA mining billionaire.
246
754719
3624
[#JustineSacco tarafından kandırılmayalım.
Babası Güney Afrika maden milyarderi.
Babası Güney Afrika maden milyarderi.
O üzgün değil. Babası da.]
Justine'le barda buluşuncaya dek
12:50
She's not sorry.
And neither is her father.]
And neither is her father.]
247
758367
2055
bunun doğru olduğunu düşünmüştüm
ve ona milyarder babasını sordum,
ve ona milyarder babasını sordum,
12:52
I thought that was true about Justine,
248
760446
1823
12:54
until I met her at a bar, and I asked her
about her billionaire father,
about her billionaire father,
249
762293
3338
o ise şöyle dedi, "Babam halı satar."
12:57
and she said, "My father sells carpets."
250
765655
1913
Twitter'ın ilk zamanlarını düşünüyorum,
12:59
And I think back on
the early days of Twitter,
the early days of Twitter,
251
767592
2157
insanlar kendileri hakkında
utanç verici sırları itiraf ederdi
utanç verici sırları itiraf ederdi
13:01
when people would admit
shameful secrets about themselves,
shameful secrets about themselves,
252
769773
2730
ve diğer insanlar da, "Aman Tanrım,
ben de tam öyleyim." derdi.
ben de tam öyleyim." derdi.
13:04
and other people would say,
"Oh my God, I'm exactly the same."
"Oh my God, I'm exactly the same."
253
772527
2926
13:07
These days, the hunt is on
for people's shameful secrets.
for people's shameful secrets.
254
775477
4173
Bu günlerde ise insanlar
utanç verici sırların peşinde.
utanç verici sırların peşinde.
13:11
You can lead a good, ethical life,
255
779674
2042
İyi ve etik bir hayat yaşasanız da,
13:13
but some bad phraseology in a Tweet
can overwhelm it all,
can overwhelm it all,
256
781740
4434
bir twitteki kötü bir ifade onu
tamamen mahvedebilir,
tamamen mahvedebilir,
13:18
become a clue to your secret inner evil.
257
786198
2984
içinizdeki gizli şeytanı gösteren
bir ipucu sayılabilir.
bir ipucu sayılabilir.
13:21
Maybe there's two types
of people in the world:
of people in the world:
258
789797
2439
Belki de dünyada iki çeşit insan var:
13:24
those people who favor
humans over ideology,
humans over ideology,
259
792260
3527
İnsanları ideolojilerin
üstünde gören insanlar
üstünde gören insanlar
13:27
and those people who favor
ideology over humans.
ideology over humans.
260
795811
2906
ve ideolojileri insanlardan
üstün gören insanlar.
üstün gören insanlar.
13:31
I favor humans over ideology,
261
799107
2648
Ben insanları ideolojilere tercih ederim;
13:33
but right now, the ideologues are winning,
262
801779
2761
ancak şimdilik ideologlar kazanıyor
13:36
and they're creating a stage
for constant artificial high dramas
for constant artificial high dramas
263
804564
4670
ve herkesin ya muhteşem bir kahraman
ya da korkunç bir cani olduğu
ya da korkunç bir cani olduğu
13:41
where everybody's either
a magnificent hero
a magnificent hero
264
809258
2428
sürekli sahte, büyük dramalar için
13:43
or a sickening villain,
265
811710
1608
bir sahne yaratıyorlar;
13:45
even though we know that's not true
about our fellow humans.
about our fellow humans.
266
813342
3017
bunun etrafımızdaki insanlar için doğru
olmadığını bilsek de.
olmadığını bilsek de.
13:48
What's true is that
we are clever and stupid;
we are clever and stupid;
267
816383
3986
Doğru olan şey, akıllı ve aptal olduğumuz;
13:52
what's true is that we're grey areas.
268
820393
3186
doğru olan şey, gri alanlarımızın olduğu.
13:55
The great thing about social media
was how it gave a voice
was how it gave a voice
269
823603
2878
Sosyal medya hakkında harika
olan şey, sesi olmayan
olan şey, sesi olmayan
13:58
to voiceless people,
270
826505
1396
insanlara ses vermesiydi;
13:59
but we're now creating
a surveillance society,
a surveillance society,
271
827925
2654
ancak artık en akıllıca
yaşamanın sessiz kalmaya
yaşamanın sessiz kalmaya
14:02
where the smartest way to survive
is to go back to being voiceless.
is to go back to being voiceless.
272
830603
4350
dönmek olduğu, bir izleme
toplumu yaratıyoruz.
toplumu yaratıyoruz.
14:07
Let's not do that.
273
835423
1433
Hadi bunu yapmayalım.
14:08
Thank you.
274
836880
1152
Teşekkürler.
14:10
(Applause)
275
838056
5718
(Alkış)
Bruno Giussani: Teşekkürler, Jon.
14:21
Bruno Giussani: Thank you, Jon.
276
849410
1485
Jon Ronson: Teşekkürler, Bruno.
14:22
Jon Ronson: Thanks, Bruno.
277
850919
1246
14:24
BG: Don't go away.
278
852189
1174
BG: Gitme.
14:26
What strikes me about Justine's story
279
854939
1795
Justine'in hikâyesi ile ilgili olarak
14:28
is also the fact that if you
Google her name today,
Google her name today,
280
856758
2433
beni etkileyen şey, eğer adını bugün
Google'da ararsanız,
Google'da ararsanız,
14:31
this story covers the first
100 pages of Google results --
100 pages of Google results --
281
859215
2747
Google sonuçlarının ilk 100 sayfasında
bu hikâyenin çıkması --
bu hikâyenin çıkması --
14:33
there is nothing else about her.
282
861986
2212
onunla ilgili başka bir şey yok.
14:36
In your book, you mention another story
283
864222
2588
Kitabınızda, diğer bir kurbanın
hikâyesinden bahsetmiştiniz,
hikâyesinden bahsetmiştiniz,
14:38
of another victim who actually got
taken on by a reputation management firm,
taken on by a reputation management firm,
284
866834
4531
bir itibar yönetim firması, işi üstlenerek
kadın hakkında bloglar oluşturup
kadın hakkında bloglar oluşturup
14:43
and by creating blogs and posting nice,
innocuous stories about her love for cats
innocuous stories about her love for cats
285
871389
5084
onun kediler, tatiller ve diğer şeylere
sevgisi hakkında hoş, zararsız
sevgisi hakkında hoş, zararsız
14:48
and holidays and stuff,
managed to get the story
managed to get the story
286
876497
2716
hikâyeler koyarak, olayı
Google sonuçlarının ilk birkaç
Google sonuçlarının ilk birkaç
14:51
off the first couple pages of Google
results, but it didn't last long.
results, but it didn't last long.
287
879237
3923
sayfasından çıkarmayı başarmıştı,
ancak bu fazla uzun sürmemişti.
ancak bu fazla uzun sürmemişti.
14:55
A couple of weeks later, they started
creeping back up to the top result.
creeping back up to the top result.
288
883184
4953
Birkaç hafta sonra, tekrar en üstteki
sonuçlara doğru ilerlemişlerdi.
sonuçlara doğru ilerlemişlerdi.
15:00
Is this a totally lost battle?
289
888161
1948
Bu tamamen kaybedilmiş bir savaş mı?
15:02
Jon Ronson: You know, I think
the very best thing we can do,
the very best thing we can do,
290
890483
2834
Jon Ronson: Bence
yapabileceğimiz en iyi şey,
yapabileceğimiz en iyi şey,
15:05
if you see a kind of unfair
or an ambiguous shaming,
or an ambiguous shaming,
291
893341
4574
adil olmayan ve ne olduğu belirsiz
bir utandırma gördüğünüzde,
bir utandırma gördüğünüzde,
15:09
is to speak up, because I think
the worst thing that happened to Justine
the worst thing that happened to Justine
292
897939
3400
sesinizi çıkarmanız, çünkü Justine'e
olan en kötü şey,
olan en kötü şey,
15:13
was that nobody supported her --
like, everyone was against her,
like, everyone was against her,
293
901363
3016
onu kimsenin desteklememesiydi --
herkes ona karşıymış gibi
herkes ona karşıymış gibi
15:16
and that is profoundly traumatizing,
294
904403
1725
ve bu son derece travmatik,
15:18
to be told by tens of thousands of people
that you need to get out.
that you need to get out.
295
906152
3822
on binlerce insan tarafından oradan
çıkmasının söylenmesi.
çıkmasının söylenmesi.
15:21
But if a shaming happens and there's
a babble of voices, like in a democracy,
a babble of voices, like in a democracy,
296
909998
4090
Ama eğer utandırma olunca, demokraside
olduğu gibi, insanların bunu tartıştığı
olduğu gibi, insanların bunu tartıştığı
15:26
where people are discussing it,
I think that's much less damaging.
I think that's much less damaging.
297
914112
3096
farklı sesler varsa, bence bu
çok daha az zarar verici.
çok daha az zarar verici.
15:29
So I think that's the way forward,
298
917232
1627
Bu yüzden bence buna yönelinmeli;
15:30
but it's hard, because if you do
stand up for somebody,
stand up for somebody,
299
918883
2596
ancak bu zor, çünkü birisini savunmak,
15:33
it's incredibly unpleasant.
300
921503
1696
son derece can sıkıcıdır.
15:35
BG: So let's talk about your experience,
301
923223
1920
BG: Sizin deneyimlerinizden bahsedelim,
15:37
because you stood up by writing this book.
302
925167
2008
çünkü bu kitabı yazarak ayağa kalktınız.
15:39
By the way, it's mandatory
reading for everybody, okay?
reading for everybody, okay?
303
927199
2589
Bu arada herkesin bu kitabı okuması
mecburi, tamam mı?
mecburi, tamam mı?
15:41
You stood up because the book
actually puts the spotlight on shamers.
actually puts the spotlight on shamers.
304
929812
4310
Ayağa kalkıyorsunuz, çünkü kitap aslında
utandıranları mercek altına koyuyor.
utandıranları mercek altına koyuyor.
15:46
And I assume you didn't only
have friendly reactions on Twitter.
have friendly reactions on Twitter.
305
934146
3032
Twitter'da sadece dostça tepkiler
almadığınızı tahmin ediyorum.
almadığınızı tahmin ediyorum.
15:49
JR: It didn't go down that well
with some people.
with some people.
306
937202
2680
JR: Bazı insanlar tarafından
o kadar iyi karşılanmadı.
o kadar iyi karşılanmadı.
15:51
(Laughter)
307
939906
1001
(Gülüşmeler)
15:52
I mean, you don't want
to just concentrate --
to just concentrate --
308
940931
2104
Dikkatinizi sadece ona
vermek istemezsiniz --
vermek istemezsiniz --
15:55
because lots of people understood,
and were really nice about the book.
and were really nice about the book.
309
943059
3397
çünkü pek çok insan anladı
ve kitapla ilgili olarak kibardılar.
ve kitapla ilgili olarak kibardılar.
15:58
But yeah, for 30 years I've been writing
stories about abuses of power,
stories about abuses of power,
310
946480
3353
Ama evet, 30 yıldır gücün kötüye
kullanılmasıyla ilgili hikâyeler yazıyorum
kullanılmasıyla ilgili hikâyeler yazıyorum
16:01
and when I say the powerful people
over there in the military,
over there in the military,
311
949857
3280
ve ordudaki veya ilaç endüstrisindeki
16:05
or in the pharmaceutical industry,
everybody applauds me.
everybody applauds me.
312
953161
2768
güçlü insanlar dediğimde,
herkes beni alkışlıyor.
herkes beni alkışlıyor.
16:07
As soon as I say, "We are the powerful
people abusing our power now,"
people abusing our power now,"
313
955953
4375
"Şimdi kendi gücünü kötüye kullanan
güçlü insanlar biziz", dediğimde ise,
güçlü insanlar biziz", dediğimde ise,
16:12
I get people saying,
"Well you must be a racist too."
"Well you must be a racist too."
314
960352
2724
insanlar bana şöyle diyor,
"Sen de ırkçısın herhâlde".
"Sen de ırkçısın herhâlde".
16:15
BG: So the other night --
yesterday -- we were at dinner,
yesterday -- we were at dinner,
315
963100
2675
BG: Geçen gece, dün, akşam yemeğindeydik
16:17
and there were two discussions going on.
316
965799
1915
ve iki tartışma sürüyordu.
16:19
On one side you were talking
with people around the table --
with people around the table --
317
967738
3048
Bir tarafta, masanın etrafındaki
insanlarla konuşuyordunuz
insanlarla konuşuyordunuz
16:22
and that was a nice,
constructive discussion.
constructive discussion.
318
970810
2163
ve hoş, yapıcı bir tartışmaydı.
16:24
On the other, every time
you turned to your phone,
you turned to your phone,
319
972997
2347
Diğer tarafta ise, her
telefonunuza baktığınızda,
telefonunuza baktığınızda,
16:27
there is this deluge of insults.
320
975368
1561
bir sürü aşağılama oluyordu.
16:28
JR: Yeah. This happened last night.
We had like a TED dinner last night.
We had like a TED dinner last night.
321
976953
3391
JR: Evet. Geçen gece bu oldu.
Dün gece TED akşam yemeğimiz vardı.
Dün gece TED akşam yemeğimiz vardı.
16:32
We were chatting and it was lovely
and nice, and I decided to check Twitter.
and nice, and I decided to check Twitter.
322
980368
3800
Sohbet ediyorduk, hoş ve iyiydi,
Twitter'ı kontrol etmeye karar verdim.
Twitter'ı kontrol etmeye karar verdim.
16:36
Somebody said, "You are
a white supremacist."
a white supremacist."
323
984192
2120
Birisi şöyle dedi, "Sen beyazları
üstün gören birisin."
üstün gören birisin."
16:38
And then I went back and had
a nice conversation with somebody,
a nice conversation with somebody,
324
986336
2974
Sonra geri dönüp, biriyle
güzel bir sohbet ettim
güzel bir sohbet ettim
ve sonra Twitter'a geri döndüm,
16:41
and then I went back to Twitter,
325
989334
1541
birisi var oluşumun dünyayı daha
kötü hâle getirdiğini söyledi.
kötü hâle getirdiğini söyledi.
16:42
somebody said my very existence
made the world a worse place.
made the world a worse place.
326
990899
3088
Arkadaşım Adam Curtis, belki de
16:46
My friend Adam Curtis says
327
994011
2747
16:48
that maybe the Internet is like
a John Carpenter movie from the 1980s,
a John Carpenter movie from the 1980s,
328
996782
3808
internetin 1980'lerdeki bir John Carpenter
filmi gibi olduğunu söylüyor,
filmi gibi olduğunu söylüyor,
16:52
when eventually everyone
will start screaming at each other
will start screaming at each other
329
1000614
3041
sonunda herkes birbirine bağırmaya
16:55
and shooting each other,
and then eventually everybody
and then eventually everybody
330
1003679
2530
ve birbirini vurmaya başlayacak,
sonra sonunda herkes
sonra sonunda herkes
16:58
would flee to somewhere safer,
331
1006233
1996
daha güvenli bir yere kaçacak
17:00
and I'm starting to think of that
as a really nice option.
as a really nice option.
332
1008253
3900
ve bunun gerçekten iyi bir seçenek
olduğunu düşünmeye başlıyorum.
olduğunu düşünmeye başlıyorum.
17:04
BG: Jon, thank you.
JR: Thank you, Bruno.
JR: Thank you, Bruno.
333
1012177
1953
BG: Jon, teşekkürler.
JR: Teşekkürler, Bruno.
JR: Teşekkürler, Bruno.
17:06
(Applause)
334
1014154
3998
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jon Ronson - Writer, filmmakerJon Ronson is a writer and documentary filmmaker who dips into every flavor of madness, extremism and obsession.
Why you should listen
For his latest book, So You've Been Publicly Shamed, Jon Ronson spent three years traveling the world and talking to people who'd been subjected to high-profile public shamings. Whatever their transgression, the response was to be faced by an angry mob, as Ronson calls them "collective outrage circles" devoted to tearing down said person from any position of power. It does not, Ronson suggests gently, reflect so well on society as a whole.
In a previous book, The Psychopath Test, Ronson explored the unnerving world of psychopaths -- a group that includes both incarcerated killers and, one of his subjects insists, plenty of CEOs. In his books, films and articles, Ronson explores madness and obsession of all kinds, from the US military's experiments in psychic warfare to the obscene and hate-filled yet Christian rap of the Insane Clown Posse. He wrote a column for the Guardian, hosted an essay program on Radio 4 in the United Kingdom, and contributes to This American Life.
Jon Ronson | Speaker | TED.com