Jennifer Kahn: Gene editing can now change an entire species -- forever
Jennifer Kahn: Gen düzenleme artık bir türü tamamen değiştirebilir -- sonsuza kadar
In articles that span the gene-editing abilities of CRISPR, the roots of psychopathic behavior in children, and much more, Jennifer Kahn weaves gripping stories from unlikely sources. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
by telling you a brief story.
anlatarak başlayayım.
named Anthony James
Anthony James adlı bir biyolog
of making mosquitos
üretme fikrini
and pretty much a complete failure.
ve neredeyse tam bir başarısızlıktı.
to be really hard
sıtmaya dirençli sivrisinek üretmenin
just a few years ago,
birkaç yıl önce bunu başardı.
sivrisineğin içinde yaşamasını
that make it impossible
ekleyerek yaptı.
to survive inside the mosquito.
a malaria-resistant mosquito,
nasıl yer değiştirebilirsin?
all the malaria-carrying mosquitos?
genetically-engineered mosquitos
yeni sivrisinek üretip
of native mosquitos to work.
doğaya salman gerekir.
with the villagers.
Anthony James got an email
Anthony James,
bir e-posta aldı.
and his grad student Valentino Gantz
öğrencisi Valentino Gantz'la
that could not only guarantee
belirli bir genetik özelliği
would be inherited,
garantilemekle kalmayıp
incredibly quickly.
sağladığını söylüyordu.
it would basically solve the problem
James ile birlikte
working on for 20 years.
çözülmüş demekti.
to carry the anti-malaria gene
gen taşıyan 2 adet sivrisinek
bir gen sürücüsü oluşturuldu.
so that any mosquitos
taşıyacak sivrisinekleri
beyaz gözler yerine
but would instead have red eyes.
şekilde düzenlediler.
which was which.
ayırt edebileceklerdi.
anti-malarial, red-eyed mosquitos
iki sivrisineği alıp
with 30 ordinary white-eyed ones,
aynı kutuya koydular
3,800 grandchildren.
3.800 torun ortaya çıkmıştı.
with just two red-eyed mosquitos
ve 30 beyaz gözlü sivrisinekle
bir nesil beklersiniz.
gözlerinin kırmızıydı olduğunu gördü.
shouting into the phone.
telefonda resmen bağırıyordu.
only red-eyed mosquitos
gözlü sivrisinek elde etmek
cornerstone of biology,
says when a male and a female mate,
erkek ve dişi çiftleştiğinde
of its DNA from each parent.
yarı yarıya alır.
and our new mosquito is aB,
aa ve yeni sinek aB ise,
in four permutations:
even be possible.
known as CRISPR in 2012.
bir gen düzenleme yöntemi ortaya çıktı.
heard about CRISPR,
is a tool that allows researchers
biçimde mümkün kılan bir yöntem.
easily and quickly.
that already existed in bacteria.
bir mekanizmayı kullanarak yapıyor.
that acts like a scissors
that directs the scissors
yönlendiren RNA molekülü var.
a word processor for genes.
bir kelime işlemcisi gibi.
out, put one in,
başka birini koyabilirsin
letter within a gene.
değiştirebilirsin.
bütün türlerde yapabilirsin.
originally had two problems?
iki sorunu var demiştim, hatırladınız mı?
to engineer a mosquito
thanks to CRISPR.
at Harvard named Kevin Esvelt
Harvard'lı bir biyolog,
CRISPR inserted not only your new gene
ve yapıştırma süreçlerini içeren
that does the cutting and pasting.
ne olur diye düşündü.
also copied and pasted itself.
kopyalayıp yapıştırsa ne olurdu.
motion machine for gene editing.
elde ederdiniz.
that a trait will get passed on,
sağlamakla kalmıyor
your new gene
of every single individual.
her iki kromozomuna da yapıştırıyor.
a heterozygous trait homozygous.
özelliğin homozigot yapılması.
a very powerful,
fakat aynı zamanda da
yeni bir araç var demek.
didn't work very well
çok iyi çalışmamış olması
with an organism's genes,
genleriyle oynadığımızda
daha zayıf hâle getiririz.
less evolutionarily fit.
all the mutant fruit flies they want
istedikleri kadar
just takes care of them.
doğal seçilim onların icabına bakar.
and frightening about gene drives
ve aynı zamanda ürkütücü yapan şey ise
a big evolutionary handicap,
büyük bir adaptasyon engeli oluşturmuyorsa
will spread the change relentlessly
popülasyondaki her bireye geçirene kadar
in the population.
a gene drive that works that well,
yapmak şu an kolay değil
yapabileceğimizi düşünüyor.
the door to some remarkable things.
pek çok harika şeye kapı açıyor.
to the entire population in a year.
tüm popülasyona yayılacağını düşünüyor.
eliminate malaria.
ortadan kaldırabilirsiniz.
from being able to do that,
birkaç yıla daha ihtiyacımız var
sıtmadan hayatını kaybediyor.
a day die of malaria.
could be almost zero.
neredeyse sıfırlanabilir.
chikungunya, yellow fever.
sarı humma için de geçerli.
of an invasive species,
kurtulmak istiyorsunuz.
out of the Great Lakes.
temizlemek gibi
only male offspring.
sağlayan bir gen sürücü salmak.
there'll be no females left, no more carp.
ve bu şekilde sazanlar yok olur.
hundreds of native species
yüzlerce yerli türü kurtarabileceğimiz
could change an entire species,
bütün bir türü çoğu zaman
bir laboratuvarda üretti.
in a bio-containment lab
that's not native to the US
bir türle çalıştı.
for them to mate with.
çiftleşecek eş bulamazlardı.
Asian carp with the all-male gene drive
tamamı erkek, bir düzine sazan
from the Great Lakes back to Asia,
Asya'ya taşınırsa
the native Asian carp population.
ortadan kaldırabilirler.
given how connected our world is.
bu çok da imkânsız değil.
an invasive species problem.
sorunumuzun nedeni de bu.
and oceans all the time.
might not stay confined
hedef tür dediğimiz türlerle
that neighboring species
bazen birbirleriyle çiftleşmesine
a gene drive could cross over,
gen sürücü karşı türe geçebilir.
diğer tür sazanlara aktarabilir.
some other kind of carp.
just promotes a trait, like eye color.
geçiriyorsa bu o kadar da kötü değil.
chance that we'll see
in the near future.
to eliminate the species entirely.
tasarlandıysa sonuç felaket olabilir.
is that the technology to do this,
endişe verici son şey ise
and include a gene drive,
ve gen sürücüsü yerleştirmek
in the world can do.
yapılabilecek bir şey.
with some equipment can do it.
bir lise öğrencisi bile yapabilir.
that this sounds terrifying.
kulağa ürkütücü geliyor.
bilim insanlarının neredeyse hepsi
nearly every scientist I talk to
actually that frightening or dangerous.
veya tehlikeli görüyor gibi değillerdi.
that scientists will be
bilim insanlarının onları kullanırken
about using them.
olacaklarına inanmaları.
some actual limitations.
ayrıca bazı fiili sınırları var.
only in sexually reproducing species.
eşeyli üreyen canlılarda çalışması.
to engineer viruses or bacteria.
üretmede kullanılamıyorlar.
only with each successive generation.
bir sonraki nesil ile yayılıyor.
has a fast reproductive cycle,
hızlı bir üreme döngüsüne sahipse mümkün,
small vertebrates like mice or fish.
küçük omurgalılar gibi.
it would take centuries
widely enough to matter.
yüzyıllar alacaktır.
to engineer a truly devastating trait.
geliştirmek çok da kolay değil.
instead of rotting fruit,
bir sinek üretmek istedin,
American agriculture.
what the fly wants to eat,
genleri bulmak zorundasın
and complicated project.
to change the fly's behavior
biçimde değiştirmelisin.
and more complicated project.
that control behavior are complex.
karmaşıktır.
and have to choose
ve seçim yapacaksın,
basic research program
lab work and still might not pan out,
zahmetli bir araştırma programı mı
because at least in theory,
çünkü en azından teoride
to build what's called a reversal drive.
yapmak da oldukça kolay olmalı.
the change made by the first gene drive.
yaptığı değişiklikleri tekrar düzenliyor.
the effects of a change,
sonuçlarını beğenmediysen
that will cancel it out,
ikinci bir sürücü salabilirsin,
to change entire species at will.
değiştirme imkânına sahibiz.
how to regulate gene drives.
şu anda bile tartışıyorlar.
some other very smart people
ya da birkaç nesil sonra
or peter out after a few generations.
yapmak için çok çalışıyorlar.
a conversation.
yine de konuşulması gerekiyor.
but Tanzania doesn't?
ama Tanzanya istemezse?
a gene drive that can fly?
salınmasına kim karar verecek?
about the risks and benefits
dürüstçe konuşmak
to use a gene drive,
kullanma seçeneğini değil,
that the safest option
mevcut durumu korumak olduğunu
and those need to be discussed,
ve bunlar tartışılmalı.
and kills 1,000 people a day.
ve her gün 1000 kişiyi öldürüyor.
that do grave damage to other species,
püskürtüyoruz ve bu da kuşlar
çok ciddi zarar veriyor.
in the coming months,
gen sürücüleri hakkında
emin olun duyacaksınız,
be hearing about them,
ABOUT THE SPEAKER
Jennifer Kahn - Science journalistIn articles that span the gene-editing abilities of CRISPR, the roots of psychopathic behavior in children, and much more, Jennifer Kahn weaves gripping stories from unlikely sources.
Why you should listen
Jennifer Kahn likes to seek out complex stories, with the goal of illuminating their nuances. She teaches in the magazine program at the UC Berkeley Graduate School of Journalism, and is a contributing writer for the New York Times Magazine; she has written features and cover stories for The New Yorker, National Geographic, Outside, Wired and many more.
Her work has appeared in the Best American Science Writing anthology series four times, most recently for the New Yorker story “A Cloud of Smoke,” a story on the complicated death of a policeman after 9/11.
Jennifer Kahn | Speaker | TED.com