TEDxEdmonton
Cameron Herold: Let's raise kids to be entrepreneurs
Cameron Herold: Çocukları girişimci olmak üzere eğitelim!
Filmed:
Readability: 3
1,828,843 views
Okulda sıkıntıdan patlıyor, derslerini geçemiyor, arkadaşlarıyla kavga edip duruyor: Bu çocuktan girişimci olur, diyor Cameron Herald. TEDxEdmonton'da, -- çocuk ya da yetişkin olsun -- geleceğin girişimcilerinin doğması için ebeveynlik ve eğitimin gerekli olduğunu söylüyor.
Cameron Herold - Entrepreneur
An entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids. Full bio
An entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I would be willing to bet that I'm the dumbest guy in the room
0
1000
3000
Odadaki en akılsız adam olduğuma iddiaya girebilirim;
00:19
because I couldn't get through school. I struggled with school.
1
4000
2000
Çünkü tahsilimi bitiremedim. Okulda hep bocaladım.
00:21
But what I knew at a very early age
2
6000
2000
Ancak çok erken yaşta parayı sevdiğimi,
00:23
was that I loved money and I loved business
3
8000
2000
ticareti sevdiğimi,
00:25
and I loved this entrepreneurial thing,
4
10000
2000
bu girişimcilik işini sevdiğimi fark ettim
00:27
and I was raised to be an entrepreneur,
5
12000
2000
Girişimci olmak üzere yetiştirilmiştim.
00:29
and what I've been really passionate about ever since --
6
14000
2000
O zamandan beri – ve bu konudan hiç bahsetmemiştim
00:31
and I've never spoken about this ever, until now --
7
16000
3000
ama bugüne kadar – yani bunu ilk kez birilerine
00:34
so this is the first time anyone's ever heard it, except my wife three days ago,
8
19000
3000
anlatıyorum, tabii üç gün önce “Neden bahsediyorsun?” diye soran karıma
00:37
because she said, "What are you talking about?" and I told her --
9
22000
3000
yaptığım açıklama hariç – gerçekten tutkuyla bağlı olduğum tek şey
00:40
is that I think we miss an opportunity
10
25000
2000
girişimci niteliklere sahip çocukları bulma,
00:42
to find these kids
11
27000
2000
onları eğitme ya da onlara
00:44
who have the entrepreneurial traits,
12
29000
2000
girişimciliğin aslında harika bir şey olduğunu
00:46
and to groom them or show them
13
31000
2000
gösterme fırsatını
00:48
that being an entrepreneur is actually a cool thing.
14
33000
2000
kaçırdığımız fikridir.
00:50
It's not something that is a bad thing and is vilified,
15
35000
3000
Bu kötü bir şey değildir ve sadece birçok
00:53
which is what happens in a lot of society.
16
38000
3000
toplumda olduğu gibi, iftiraya uğramıştır.
00:56
Kids, when we grow up, have dreams,
17
41000
3000
Çocukların hayalleri vardır.
00:59
and we have passions, and we have visions,
18
44000
2000
Tutkularımız ve hayallerimiz vardır.
01:01
and somehow we get those things crushed.
19
46000
2000
Bir şekilde bu şeyleri ezip geçeriz.
01:03
We get told that we need to study harder
20
48000
3000
Bize daha çok çalışmamız, daha çok odaklanmamız
01:06
or be more focused or get a tutor.
21
51000
2000
ya da özel öğretmen tutmamız gerektiği söylenir.
01:08
My parents got me a tutor in French,
22
53000
2000
Benim ailem de bana Fransızca öğretmeni tutmuştu ve
01:10
and I still suck in French.
23
55000
3000
Fransızcam halen berbat.
01:13
Two years ago, I was the highest-rated lecturer
24
58000
2000
İki yıl önce, MIT’in girişimcilik yüksek lisansı programında
01:15
at MIT's entrepreneurial master's program.
25
60000
3000
en itibarlı öğretim görevlisiydim.
01:18
And it was a speaking event in front of groups of entrepreneurs from around the world.
26
63000
3000
Dünyanın dört bir yanından girişimci gruplarının önünde konuşma yapıyordum.
01:21
When I was in grade two, I won a city-wide speaking competition,
27
66000
3000
İkinci sınıftayken, şehir çapında bir konuşma yarışmasını kazandım
01:24
but nobody had ever said,
28
69000
2000
ama hiç kimse bana
01:26
"Hey, this kid's a good speaker.
29
71000
2000
“Hey, bu çocuk çok iyi bir konuşmacı.
01:28
He can't focus, but he loves walking around and getting people energized."
30
73000
3000
Odaklanamıyor ama etrafta dolanıp insanları canlandırmayı çok seviyor” demedi.
01:31
No one said, "Get him a coach in speaking."
31
76000
2000
Hiç kimse “ona bir konuşma koçu tutun” demedi.
01:33
They said, get me a tutor in what I suck at.
32
78000
2000
En başarısız olduğum derste özel öğretmen tutun dediler.
01:35
So as kids show these traits --
33
80000
2000
Kısacası, çocuklar bu özellikleri gösterirler.
01:37
and we need to start looking for them --
34
82000
2000
Bizim de bu özellikleri aramaya başlamamız gerek.
01:39
I think we should be raising kids
35
84000
2000
Bence çocukları avukat yerine
01:41
to be entrepreneurs instead of lawyers.
36
86000
2000
girişimci olmak üzere yetiştirmeliyiz.
01:43
Unfortunately the school system
37
88000
2000
Ne yazık ki okul sistemi
01:45
is grooming this world
38
90000
2000
bu dünyayı
01:47
to say, "Hey, let's be a lawyer or let's be a doctor,"
39
92000
2000
“Hey, avukat olalım ya da doktor olalım” demek üzere eğitiyor
01:49
and we're missing that opportunity because
40
94000
2000
ve bir fırsatı kaçırıyoruz; çünkü
01:51
no one ever says, "Hey, be an entrepreneur."
41
96000
3000
hiç kimse “Hey, girişimci” olalım demiyor.
01:54
Entrepreneurs are people -- because we have a lot of them in this room --
42
99000
2000
Girişimciler – bu odada onlardan çok var – bu fikirlere ve bu tutkulara
01:56
who have these ideas and these passions or see these needs in the world
43
101000
3000
sahip olan ya da dünyadaki bu ihtiyaçları gören ve ayağa kalkıp bunları
01:59
and we decide to stand up and do it.
44
104000
2000
karşılamaya karar veren insanlardır.
02:01
And we put everything on the line to make that stuff happen.
45
106000
3000
Üstelik başarmak için her şeyi riske atarız.
02:04
We have the ability to get those groups of people around us
46
109000
2000
Bizimle bu rüyayı gerçekleştirmek isteyen insanları
02:06
that want to kind of build that dream with us,
47
111000
2000
etrafımızda toplayabilme kabiliyetimiz de vardır.
02:08
and I think if we could get kids
48
113000
2000
Bence çocukların genç yaşta girişimci olma fikrini
02:10
to embrace the idea at a young age of being entrepreneurial,
49
115000
3000
benimsemesini sağlayabilirsek,
02:13
we could change everything in the world that is a problem today.
50
118000
3000
dünyada bugün sorun olan her şeyi değiştirebiliriz.
02:16
Every problem that's out there, somebody has the idea for.
51
121000
3000
Etrafımızdaki her sorun için birilerinin bir fikri var.
02:19
And as a young kid, nobody can say it can't happen
52
124000
2000
Hiç kimse, küçük bir çocuk olarak, böyle bir şeyin olmayacağını
02:21
because you're too dumb to realize
53
126000
2000
söyleyemez, çünkü bu fikri anlayamadığını
02:23
that you couldn't figure it out.
54
128000
2000
fark edecek kadar akıllı değilsinizdir.
02:25
I think we have an obligation as parents and a society
55
130000
3000
Ebeveynler ve toplum olarak çocuklarımıza
02:28
to start teaching our kids to fish
56
133000
2000
balık vermek yerine balık tutmayı öğretmeye
02:30
instead of giving them the fish --
57
135000
2000
başlamalıyız diye düşünüyorum.
02:32
the old parable: "If you give a man a fish, you feed him for a day.
58
137000
2000
“Bir adama balık verirsen, onu bir gün beslersin. Bir adama balık tutmayı
02:34
If you teach a man to fish, you feed him for a lifetime."
59
139000
3000
öğretirsen, onu ömür boyu beslersin” der bir atasözü.
02:37
If we can teach our kids to become entrepreneurial --
60
142000
2000
Tıpkı bilim alanında yetenekleri olan çocukları
02:39
the ones that show those traits to be --
61
144000
2000
bilim eğitimi almaya yönlendirdiğimiz gibi,
02:41
like we teach the ones who have science gifts to go on in science,
62
146000
3000
girişimci özelliklere sahip olanlara da girişimci olmayı öğretebilirsek...
02:44
what if we saw the ones who had entrepreneurial traits
63
149000
2000
Girişimci nitelikleri olan çocukları görüp
02:46
and taught them to be entrepreneurs?
64
151000
2000
onlara girişimci olmayı öğretmeye ne dersiniz?
02:48
We could actually have all these kids spreading businesses
65
153000
2000
Bu çocukların hepsi devlet yardımı beklemek
02:50
instead of waiting for government handouts.
66
155000
2000
yerine iş kurmalarını sağlayabiliriz.
02:52
What we do is we sit and teach our kids all the things they shouldn't do:
67
157000
3000
Yaptığımız tek şey oturup çocuklara yapmamaları gereken şeyleri öğretmek.
02:55
Don't hit; don't bite; don't swear.
68
160000
2000
Vurma; ısırma; küfretme.
02:57
Right now we teach our kids to go after really good jobs,
69
162000
3000
Şimdi çocuklarımıza doğru işlerin peşinden gitmeyi öğretiyoruz,
03:00
you know, and the school system teaches them to go after things like
70
165000
2000
bilirsiniz ve okul sistemi onlara doktor olmak,
03:02
being a doctor and being a lawyer
71
167000
2000
avukat olmak, muhasebeci olmak,
03:04
and being an accountant and a dentist
72
169000
2000
diş hekimi, öğretmen ve
03:06
and a teacher and a pilot.
73
171000
2000
pilot olmak gibi şeyler öğretiyor.
03:08
And the media says that it's really cool if we could go out
74
173000
2000
Medya da model, şarkıcı ya da
03:10
and be a model or a singer
75
175000
2000
Sidney Crosby gibi bir spor ilahı olmanın
03:12
or a sports hero like Luongo, Crosby.
76
177000
3000
harika bir şey olduğunu söylüyor.
03:15
Our MBA programs do not teach kids to be entrepreneurs.
77
180000
3000
MBA programlarımız çocuklara girişimci olmayı öğretmiyor.
03:18
The reason that I avoided an MBA program --
78
183000
2000
MBA programından kaçınmamın nedeni –
03:20
other than the fact that I couldn't get into any
79
185000
2000
lisede ortalamamın 100 üzerinden 61 ve
03:22
because I had a 61 percent average out of high school
80
187000
2000
Kanada’da beni kabul eden tek okul Carlton’da o
03:24
and then 61 percent average at
81
189000
2000
ortalamamın 100 üzerinden 61
03:26
the only school in Canada that accepted me, Carlton --
82
191000
2000
olmasının yanı sıra - MBA programlarımızın
03:28
but our MBA programs don't teach kids to be entrepreneurs.
83
193000
3000
çocuklara girişimci olmayı öğretmemesidir.
03:31
They teach them to go work in corporations.
84
196000
2000
Onlara şirketlere işe girmeyi öğretiyorlar.
03:33
So who's starting these companies? It's these random few people.
85
198000
3000
Peki bu şirketleri kim kuruyor? Birkaç nadir insan.
03:36
Even in popular literature, the only book I've ever found --
86
201000
3000
Popüler edebiyatta bile, bulabildiğim kadarıyla
03:39
and this should be on all of your reading lists --
87
204000
2000
girişimciyi bir kahramana dönüştüren tek kitap
03:41
the only book I've ever found
88
206000
2000
– ve okuma listelerinizde
03:43
that makes the entrepreneur into the hero is "Atlas Shrugged."
89
208000
2000
yer alması gerekir – “Atlas Shrugged” olmuştur.
03:45
Everything else in the world tends to look at entrepreneurs
90
210000
2000
Dünyadaki diğer her şey girişimcilere bakıp
03:47
and say that we're bad people.
91
212000
2000
kötü insanlar olduğumuzu söyleme eğiliminde.
03:49
I look at even my family.
92
214000
2000
Aileme bile bakıyorum.
03:51
Both my grandfathers were entrepreneurs. My dad was an entrepreneur.
93
216000
2000
İki dedem de girişimciydi. Babam girişimciydi.
03:53
Both my brother and sister and I, all three of us own companies as well.
94
218000
3000
Erkek ve kız kardeşim ve ben, üçümüz de kendi şirketlerimizi kurduk.
03:56
And we all decided to start these things
95
221000
2000
Üçümüz de uygun olduğumuz tek yer burası
03:58
because it's really the only place we fit.
96
223000
2000
olduğu için bu şirketleri kurmaya karar verdik.
04:00
We didn't fit in the normal work. We couldn't work for somebody else
97
225000
2000
Normal işlere uygun değildik. Başkası için çalışamazdık;
04:02
because we're too stubborn and we have all these other traits.
98
227000
3000
çünkü çok inatçıydık ve hepimizde de diğer tüm bu özellikler vardı.
04:05
But kids could be entrepreneurs as well.
99
230000
2000
Ancak çocuklar da girişimci olabilir.
04:07
I'm a big part of a couple organizations globally
100
232000
2000
Küresel olarak Girişimciler Örgütü ve
04:09
called the Entrepreneurs' Organization and the Young Presidents' Organization.
101
234000
2000
Genç Başkanlar Örgütü adlı iki örgütün önemli bir parçasıyım.
04:11
I just came back from speaking in Barcelona
102
236000
2000
Barselona’da bir konuşma yaptığım
04:13
at the YPO global conference,
103
238000
3000
Genç Başkanlar Örgütü’nün
04:16
and everyone that I met over there
104
241000
2000
küresel konferansından yeni geldim;
04:18
who's an entrepreneur
105
243000
2000
orada karşılaştığım ve girişimci olan
04:20
struggled with school.
106
245000
2000
herkes okulla boğuşmuştu.
04:22
I have 18 out of the 19 signs of attention deficit disorder diagnosed.
107
247000
3000
Bende dikkat eksikliği bozukluğunun 19 işaretinden 18’i var.
04:25
So this thing right here is freaking me out.
108
250000
3000
Bu olay beni burada bile feci korkutuyor.
04:28
(Laughter)
109
253000
2000
(Gülüşmeler)
04:30
It's probably why I'm a little bit panicked right now --
110
255000
2000
Muhtemelen şu anda biraz panik olmamın
04:32
other than all the caffeine that I've had and the sugar --
111
257000
2000
sebeplerinden biri de bu – tabii aldığım bütün o kafeinin ve şekerin dışında
04:34
but this is really creepy for an entrepreneur.
112
259000
3000
– ama bu bir girişimci için gerçekten ürkütücü.
04:37
Attention deficit disorder, bipolar disorder.
113
262000
2000
Dikkat eksikliği bozukluğu, bipolar bozukluk.
04:39
Do you know that bipolar disorder is nicknamed the CEO disease?
114
264000
3000
Bipolar bozukluğun bir diğer adının da CEO hastalığı olduğunu biliyor muydunuz?
04:42
Ted Turner's got it. Steve Jobs has it.
115
267000
3000
Ted Turner'da var. Steve Jobs’da var.
04:45
All three of the founders of Netscape had it.
116
270000
3000
Netscape’in üç kurucusunda da var.
04:48
I could go on and on.
117
273000
2000
Daha böyle devam edebilirim.
04:50
Kids -- you can see these signs in kids.
118
275000
2000
Çocuklar – bu işaretleri çocuklarda da görebilirsiniz.
04:52
And what we're doing is we're giving them Ritalin and saying,
119
277000
2000
Ne yapıyoruz peki? Onlara Ritalin verip
04:54
"Don't be an entrepreneurial type.
120
279000
2000
“Girişimci olma.
04:56
Fit into this other system and try to become a student."
121
281000
2000
Diğer sisteme uyum sağla ve öğrenci olmaya çalış” diyoruz.
04:58
Sorry, entrepreneurs aren't students.
122
283000
2000
Üzgünüm, girişimciler öğrenci değildir.
05:00
We fast-track. We figure out the game.
123
285000
2000
Biz hızlı hareket ederiz. Oyunu çözeriz.
05:02
I stole essays. I cheated on exams.
124
287000
2000
Denemeler çaldım. Sınavlarda kopya çektim.
05:04
I hired kids to do my accounting assignments in university
125
289000
3000
Üniversitede arka arkaya 13 muhasebe ödevini
05:07
for 13 consecutive assignments.
126
292000
2000
yapmaları için başka çocuklar tuttum.
05:09
But as an entrepreneur you don't do accounting, you hire accountants.
127
294000
3000
Ama girişimci olarak muhasebeyle uğraşmazsın, muhasebeci tutarsın.
05:12
So I just figured that out earlier.
128
297000
2000
İşte ben bunu daha erken keşfettim.
05:14
(Laughter)
129
299000
2000
(Gülüşmeler)
05:16
(Applause)
130
301000
2000
(Alkışlar)
05:18
At least I can admit I cheated in university; most of you won't.
131
303000
3000
En azından ben üniversitede kopya çektiğimi itiraf edebiliyorum; çoğunuz etmezsiniz.
05:21
I'm also quoted -- and I told the person who wrote the textbook --
132
306000
3000
Ayrıca benden alıntı da yapılıyor – ve ders kitabını yazan kişiye de söyledim –
05:24
I'm now quoted in that exact same university textbook
133
309000
2000
her kanada üniversitesinde ve çalışmalarda, tam da aynı
05:26
in every Canadian university and college studies.
134
311000
3000
üniversite ders kitabında benden alıntı yapılıyor.
05:29
In managerial accounting, I'm chapter eight.
135
314000
3000
İşletme muhasebesinde, sekizinci bölümdeyim.
05:32
I open up chapter eight talking about budgeting.
136
317000
2000
Sekizinci bölümün başında bütçelemeden bahsediyorum.
05:34
And I told the author, after they did my interview, that I cheated in that same course.
137
319000
3000
Yazara, benle röportaj yaptıktan sonra, aynı derste kopya çektiğimi söyledim.
05:37
And she thought it was too funny to not include it anyway.
138
322000
3000
Bunu oraya dahil edemeyecek kadar komik buldu.
05:40
But kids, you can see these signs in them.
139
325000
3000
Ama bu işaretleri çocuklarda da görebilirsiniz.
05:43
The definition of an entrepreneur is "a person who organizes, operates
140
328000
2000
Girişimcinin tanımı “bir ticari girişimi örgütleyen,
05:45
and assumes the risk of a business venture."
141
330000
3000
işleten ve ilgili riskleri öngören kişi"dir.
05:48
That doesn't mean you have to go to an MBA program.
142
333000
2000
Bu bir MBA programına gitmek zorunda olduğunuz anlamına gelmez.
05:50
It doesn't mean you have to get through school.
143
335000
2000
Okulu bitirmek zorunda olduğunuz anlamına gelmez.
05:52
It just means that those few things have to feel right in your gut.
144
337000
3000
Ta yüreğinde bu birkaç şeyin doğru olduğunu hissetmen gerekir.
05:55
And we've heard those things about "is it nurture or is it nature," right?
145
340000
3000
Ayrıca şu doğa mı, çevre mi meselesini de hepimiz duymuşuzdur, değil mi?
05:58
Is it thing one or thing two? What is it?
146
343000
2000
Birincisi mi, ikincisi mi?
06:00
Well, I don't think it's either. I think it can be both.
147
345000
3000
Bence ikisi de değil. Bence ikisi de olabilir.
06:03
I was groomed as an entrepreneur.
148
348000
2000
Ben bir girişimci olarak eğitildim.
06:05
When I was growing up as a young kid, I had no choice,
149
350000
2000
Küçük bir çocuk olarak büyürken, seçeneğim yoktu;
06:07
because I was taught at a very early, young age --
150
352000
2000
çünkü çok ama çok erken bir yaşta –
06:09
when my dad realized I wasn't going to fit into
151
354000
2000
babam bana okulda öğretilen
06:11
everything else that was being taught to me in school --
152
356000
2000
diğer hiçbir şeye uygun olmadığımı fark ettiğinde –
06:13
that he could teach me to figure out business at an early age.
153
358000
3000
erken yaşta ticareti çözmemi öğretebileceğini gördü.
06:16
He groomed us, the three of us,
154
361000
2000
Bize, üçümüze bir işte çalışma fikrinden
06:18
to hate the thought of having a job
155
363000
2000
nefret etmeyi ve başka insanları
06:20
and to love the fact of creating companies that we could employ other people.
156
365000
3000
çalıştırabileceğimiz şirketler kurma gerçeğini sevmeyi öğretti.
06:23
My first little business venture: I was seven years old, I was in Winnipeg,
157
368000
3000
İlk küçük ticari girişimim, yedi yaşındaydım, Winnipeg’deydim ve
06:26
and I was lying in my bedroom with one of those long extension cords.
158
371000
2000
şu uzun uzatma kablolarından biriyle yatağımda uzanıyordum.
06:28
And I was calling all the dry cleaners in Winnipeg
159
373000
2000
Winnipeg’deki bütün kuru temizleyicileri arayıp
06:30
to find out how much would the dry cleaners
160
375000
2000
elbise askıları için bana ne kadar para ödeyeceklerini
06:32
pay me for coat hangers.
161
377000
2000
öğrenmeye çalışıyordum.
06:34
And my mom came into the room and she said,
162
379000
2000
Annem odaya girdi ve “Kuru temizleyicilere satacak
06:36
"Where are you going to get the coat hangers to sell to the dry cleaners?"
163
381000
3000
elbise askılarını nereden bulacaksın?” dedi.
06:39
And I said, "Let's go and look in the basement."
164
384000
2000
Ben de “Bodruma gidip bakalım” dedim.
06:41
And we went down to the basement. And I opened up this cupboard.
165
386000
3000
Aşağıya, bodruma indik. Dolabı açtım.
06:44
And there was about a thousand coat hangers that I'd collected.
166
389000
2000
Topladığım yaklaşık bin kadar elbise askısı orada duruyordu.
06:46
Because, when I told her I was going out to play with the kids,
167
391000
3000
Çünkü anneme dışarı çıkıp çocuklarla oynayacağımı söylediğimde,
06:49
I was going door to door in the neighborhood to collect coat hangers
168
394000
2000
mahallede kapı kapı dolaşıp elbise askıları topluyor ve
06:51
to put in the basement to sell.
169
396000
2000
satmak üzere depoya koyuyordum.
06:53
Because I saw her a few weeks before that --
170
398000
2000
Çünkü onu birkaç hafta önce görmüştüm –
06:55
you could get paid. They used to pay you two cents per coat hanger.
171
400000
3000
karşılığında para alabiliyordun. Askı başına iki sent ödüyorlardı.
06:58
So I was just like, well there's all kinds of coat hangers.
172
403000
2000
İşte ben böyleydim, her türlü elbise askısı vardı.
07:00
And so I'll just go get them.
173
405000
2000
Ben de gidip askıları topladım.
07:02
And I knew she wouldn't want me to go get them, so I just did it anyway.
174
407000
3000
Askı toplamamı istemeyeceğini biliyordum, ama yine de yaptım.
07:06
And I learned that you could actually negotiate with people.
175
411000
2000
Ayrıca insanlarla pazarlık edebileceğini de öğrendim.
07:08
This one person offered me three cents and I got him up to three and a half.
176
413000
3000
Biri bana üç sent teklif etti ve ben de onu üç buçuk sente bağladım.
07:11
I even knew at a seven-year-old age
177
416000
2000
Yedi yaşında aslında bir sentin
07:13
that I could actually get a fractional percent of a cent,
178
418000
3000
çok küçük bir yüzdesini alabileceğimi
07:16
and people would pay that because it multiplied up.
179
421000
2000
ve insanların bunu ödeyebileceğini; çünkü toplanarak çoğaldığını bile biliyordum.
07:18
At seven years old I figured it out. I got three and a half cents for a thousand coat hangers.
180
423000
3000
Yedi yaşında bunu çözmüştüm. Bin elbise askısı için üç buçuk sent aldım.
07:21
I sold license plate protectors door to door.
181
426000
2000
Kapı kapı dolaşıp plaka koruyucuları sattım.
07:23
My dad actually made me go find someone
182
428000
2000
Babam aslında benden bana bu şeyleri
07:25
who would sell me these things at wholesale.
183
430000
2000
toptan satacak birini bulmamı istedi.
07:27
And at nine years old, I walked around in the city of Sudbury
184
432000
2000
Dokuz yaşında, Sudbury şehrinde kapı kapı dolaşıp
07:29
selling license plate protectors door to door to houses.
185
434000
3000
plaka koruyucuları sattım.
07:32
And I remember this one customer so vividly
186
437000
3000
Özellikle bir müşteriyi çok iyi hatırlıyorum;
07:35
because I also did some other stuff with these clients.
187
440000
2000
çünkü bu müşterilerle başka işler de yaptım.
07:37
I sold newspapers.
188
442000
2000
Gazete sattım.
07:39
And he wouldn't buy a newspaper from me ever.
189
444000
2000
Bu adam benden hiç gazete almazdı.
07:41
But I was convinced I was going to get him to buy a license plate protector.
190
446000
3000
Ama onu plaka koruyucusu almaya ikna edeceğimden emindim.
07:44
And he's like, "Well, we don't need one."
191
449000
1000
“İyi de ihtiyacımız yok” dedi.
07:45
And I said, "But you've got two cars ..." -- I'm nine years old.
192
450000
3000
Ben de “Ama iki arabanız var…” dedim – dokuz yaşındayım
07:48
I'm like, "But you have two cars and they don't have license plate protectors."
193
453000
3000
“Ama iki arabanız var ve plaka koruyucuları yok” dedim.
07:51
And he said, "I know."
194
456000
2000
O “Biliyorum” dedi.
07:53
And I said, "This car here's got one license plate that's all crumpled up."
195
458000
2000
Ben “Buradaki arabanın plakası tamamen ezilmiş” dedim.
07:55
And he said, "Yes, that's my wife's car." And I said, "Why don't we just test one
196
460000
3000
Adam “Evet, o karımın arabası” dedi. Ben “Gelin, karınızın arabasının önünde
07:58
on the front of your wife's car and see if it lasts longer."
197
463000
2000
koruyucu deneyelim ve daha uzun dayanıp dayanmayacağına bakalım” dedim.
08:00
So I knew there were two cars with two license plates on each.
198
465000
3000
Böylece her birinde iki plaka olan iki araba olduğunu biliyordum.
08:03
If I couldn't sell all four, I could at least get one.
199
468000
2000
Dördünü satamasam bile en azından bir tane satabilirdim.
08:05
I learned that at a young age.
200
470000
2000
Bunu erken bir yaşta öğrendim.
08:07
I did comic book arbitrage.
201
472000
2000
Çizgi roman arbitrajı yaptım.
08:09
When I was about 10 years old, I sold comic books
202
474000
2000
Aşağı yukarı 10 yaşındayken, Georgian Koyu’ndaki
08:11
out of our cottage on Georgian Bay.
203
476000
2000
evimizin dışında çizgi roman sattım.
08:13
And I would go biking up to the end of the beach
204
478000
2000
Bisikletimle kumsalın sonuna gider ve
08:15
and buy all the comics from the poor kids.
205
480000
2000
yoksul çocuklardan bütün çizgi romanlarını satın alırdım.
08:17
And then I would go back to the other end of the beach and sell them to the rich kids.
206
482000
3000
Sonra kumsalın diğer ucuna gider ve kitapları zengin çocuklara satardım.
08:20
But it was obvious to me, right? Buy low, sell high.
207
485000
2000
Ama bu benim için çok barizdi, doğru. Düşük al, yüksek sat.
08:22
You've got this demand over here that has money.
208
487000
2000
Orada parayı elinde bulunduranların talebi söz konusuydu.
08:24
Don't try to sell to the poor kids; they don't have cash. The rich people do. Go get some.
209
489000
3000
Yoksul çocuklara satmaya kalkışma; nakitleri yok. Zenginlerin var. Git biraz kazan.
08:27
So that's obvious, right.
210
492000
2000
Yani barizdi, doğru. Durgunluk gibi.
08:29
It's like a recession. So, there's a recession.
211
494000
2000
Yani bir durgunluk var ama hala
08:31
There's still 13 trillion dollars circulating in the U.S. economy.
212
496000
3000
ABD ekonomisinde 13 milyon dolar dolaşımda.
08:34
Go get some of that. And I learned that at a young age.
213
499000
3000
Bu paranın birazını da sen kazan. Bunu erken yaşta öğendim.
08:37
I also learned, don't reveal your source,
214
502000
2000
Ayrıca kaynağını açıklamamayı da öğrendim;
08:39
because I got beat up after about four weeks of doing this
215
504000
2000
çünkü bu işi dört hafta kadar yaptıktan sonra
08:41
because one of the rich kids found out where I was buying my comics from,
216
506000
3000
zengin çocuklardan biri çizgi romanlarımı nereden aldığımı öğrendi ve
08:44
and he didn't like the fact that he was paying a lot more.
217
509000
2000
çok daha fazlasını ödediği gerçeğinden hiç hoşlanmadı.
08:46
I was forced to get a paper route at 10 years old.
218
511000
2000
10 yaşında gazete dağıtıcılığı yapmaya zorlandım.
08:48
I didn't really want a paper route,
219
513000
2000
Aslında gazete dağıtıcılığı yapmak istemiyordum,
08:50
but at 10, my dad said, "That's going to be your next business."
220
515000
2000
ama 10 yaşında babam “Bir sonraki işin bu olacak” dedi.
08:52
So not only would he get me one, but I had to get two,
221
517000
2000
Yani bana sadece tek bir güzergah ayarlamayacaktı, iki tane güzergahım olacaktı
08:54
and then he wanted me to hire someone to deliver half the papers,
222
519000
3000
ve sonra benden gazetelerin yarısını dağıtmak için birini tutmamı istedi.
08:57
which I did, and then I realized that collecting tips was where you made all the money.
223
522000
3000
Ben de aynen öyle yaptım ve sonra bütün parayı bahşiş toplayarak kazandığınızı
09:00
So I would collect the tips and get payment.
224
525000
2000
fark ettim. Böylece bahşişleri toplayacak ve ödeme alacaktım.
09:02
So I would go and collect for all the papers.
225
527000
2000
Sonra gidip bütün gazeteler için bahşiş toplayacaktım.
09:04
He could just deliver them.
226
529000
2000
Öbürü sadece gazeteleri dağıtabilirdi.
09:06
Because then I realized I could make the money.
227
531000
2000
Çünkü sonrasında para kazanabileceğimi fark ettim.
09:08
By this point, I was definitely not going to be an employee.
228
533000
3000
O andan itibaren, kesinlikle maaşlı olarak çalışmayacaktım.
09:11
(Laughter)
229
536000
2000
(Gülüşmeler)
09:13
My dad owned an automotive and industrial repair shop.
230
538000
2000
Babamın bir otomobil ve sanayi tamirhanesi vardı.
09:15
He had all these old automotive parts lying around.
231
540000
2000
Etrafta bir sürü eski otomotiv parçası öylece yatardı.
09:17
They had this old brass and copper.
232
542000
2000
Eski pirinç ve bakır.
09:19
I asked him what he did with it, and he said he just throws it out.
233
544000
3000
Bunlarla ne yaptığını sordum. Sadece attığını söyledi.
09:22
I said, "But wouldn't somebody pay you for that?" And he goes, "Maybe."
234
547000
2000
Ben de “Ama birileri bunlar için para ödemez mi?” diye sordum. Babam “Belki” dedi.
09:24
Remember at 10 years old -- so 34 years ago
235
549000
2000
Unutmayın, 10 yaşında – yani 34 yıl önce
09:26
I saw opportunity in this stuff.
236
551000
2000
bu alanda fırsat gördüm.
09:28
I saw there was money in garbage.
237
553000
2000
Çöpte para olduğunu gördüm.
09:30
And I was actually collecting it from all the automotive shops in the area on my bicycle.
238
555000
3000
Sonrasında bisikletimle bölgedeki otomobil tamirhanelerinin hepsinden çöpleri
09:33
And then my dad would drive me on Saturdays
239
558000
2000
toplamaya başladım. Sonra babam beni cumartesileri
09:35
to a scrap metal recycler where I got paid.
240
560000
2000
bir hurda metal geri dönüşümcüsüne götürürdü ve ben de paramı alırdım.
09:37
And I thought that was kind of cool.
241
562000
2000
Bunun muhteşem olduğunu düşünüyordum.
09:39
Strangely enough, 30 years later, we're building 1-800-GOT-JUNK?
242
564000
3000
Gayet tuhaf şekilde, 30 yıl sonra 1-800-GOT-JUNK? Hattını kuruyoruz ve
09:42
and making money off that too.
243
567000
2000
bununla da para kazanıyoruz.
09:44
I built these little pincushions when I was 11 years old in Cubs,
244
569000
3000
11 yaşındayken yavrukurt olarak şu küçük iğnedenlikleri yaptım;
09:47
and we made these pin cushions for our moms for Mother's Day.
245
572000
2000
hani şu Anneler Günü’nde annelerimiz için yaptığımız iğnedenlikler.
09:49
And you made these pincushions out of wooden clothespins --
246
574000
3000
O iğnedenlikleri tahta çamaşır mandallarından yapardım –
09:52
when we used to hang clothes on clotheslines outside.
247
577000
2000
o zamanlar çamaşırları dışarıya, çamaşır iplerine asardık.
09:54
And you'd make these chairs.
248
579000
2000
Sonra o sandalyeleri yapardın.
09:56
And I had these little pillows that I would sew up.
249
581000
2000
O küçük yastıkları dikerdik.
09:58
And you could stuff pins in them.
250
583000
2000
Böylece üstüne iğneleri takabilirdin.
10:00
Because people used to sew and they needed a pin cushion.
251
585000
3000
Çünkü insanlar dikiş dikerlerdi ve bir iğnedenliğe ihtiyaç duyarlardı.
10:03
But what I realized was that you had to have options.
252
588000
3000
Ama seçeneklerin olması gerektiğini fark etmiştim.
10:06
So I actually spray painted a whole bunch of them brown.
253
591000
2000
Böylece bütün bir partiyi kahverengiye boyadım.
10:08
And then when I went to the door, it wasn't, "Do you want to buy one?"
254
593000
2000
Bir kapıya gittiğimde “Bir tane almak ister misiniz? diye sormuyordum,
10:10
It was, "Which color would you like?"
255
595000
2000
“Hangi rengi isterdiniz? diye soruyordum.
10:12
Like I'm 10 years old; you're not going to say no to me,
256
597000
2000
10 yaşlarındaydım; bana hayır demezdiniz,
10:14
especially if you have two options -- you have the brown one or the clear one.
257
599000
3000
özellikle de iki seçeneğiniz varsa; kahverengi ya da açık renk vardı.
10:17
So I learned that lesson at a young age.
258
602000
2000
Yani bu dersi erken yaşta öğrendim.
10:19
I learned that manual labor really sucks.
259
604000
3000
Ameleliğin gerçekten kötü olduğunu öğrendim.
10:24
Right, like cutting lawns is brutal.
260
609000
2000
Doğru, çimenleri biçmek fecidir.
10:26
But because I had to cut lawns all summer for all of our neighbors and get paid to do that,
261
611000
3000
Ama bütün yaz tüm komşuların çimenleri kesip karşılığında para kazandığım için,
10:29
I realized that recurring revenue
262
614000
2000
bir müşteriden kazanılan sürekli gelirin
10:31
from one client is amazing.
263
616000
3000
mükemmel olduğunu fark ettim.
10:34
That if I land this client once,
264
619000
2000
Bu müşteriyi bir kez kazanırsam ve
10:36
and every week I get paid by that person,
265
621000
2000
her hafta bu kişiden ödeme alırsam,
10:38
that's way better than trying to sell
266
623000
2000
bu durum bir kişiye çamaşır mandalı
10:40
one clothespin thing to one person.
267
625000
2000
satmaya çalışmaktan çok daha kolaydı.
10:42
Because you can't sell them more.
268
627000
2000
Çünkü ona daha fazla satamazdın.
10:44
So I love that recurring revenue model I started to learn at a young age.
269
629000
3000
Yani küçük yaşta öğrenmeye başladığım bu sürekli gelir modelini seviyorum.
10:47
Remember, I was being groomed to do this. I was not allowed to have jobs.
270
632000
3000
Unutmayın, bunu yapmak üzere eğitiliyordum. İşte çalışmama izin verilmiyordu.
10:50
I would caddy, I would go to the golf course and caddy for people.
271
635000
3000
Caddy olarak çalıştım, golf sahasına gidip insanların golf takımlarını taşırdım.
10:53
But I realized that there was this one hill on our golf course,
272
638000
2000
Ama golf sahamızda bir tepe olduğunu,
10:55
the 13th hole that had this huge hill.
273
640000
2000
13. delikte devasa bir tepe bulunduğunu fark ettim.
10:57
And people could never get their bags up it.
274
642000
2000
İnsanlar çantalarını asla o tepeye taşıyamazlardı.
10:59
So I would sit there with a lawn chair
275
644000
2000
Ben de bir sandalyede oturur ve
11:01
and just carry up all the people who didn't have caddies.
276
646000
3000
caddy’si olmayan insanları tepeye taşırdım.
11:04
I would carry their golf bags up to the top, and they'd pay me a dollar.
277
649000
3000
Golf çantalarını en tepeye taşırdım ve onlar da bana bir dolar öderlerdi.
11:07
Meanwhile, my friends were working for five hours
278
652000
2000
Bu arada arkadaşlarım bir adamın çantasını taşımak için
11:09
to haul some guy's bag around and get paid 10 bucks.
279
654000
2000
eş saat çalışır ve 10 papel alırlardı.
11:11
I'm like, "That's stupid because you have to work for five hours.
280
656000
3000
Onlara “Bu aptalca; çünkü beş saat çalışmak zorundasınız.
11:14
That doesn't make any sense." You just figure out a way to make more money faster.
281
659000
3000
Hiçbir anlamı yok” derdim. Daha fazla parayı daha hızlı kazanmanın bir yolunu bulun.
11:17
Every week, I would go to the corner store and buy all these pops.
282
662000
3000
Her hafta, bakkala gider ve bütün o içecekleri alırdım.
11:20
Then I would go up and deliver them to these 70-year-old women playing bridge.
283
665000
3000
Sonra gidip briç oynayan 70 yaşındaki kadınlara teslimat yapardım.
11:23
And they'd give me their orders for the following week.
284
668000
2000
Onlar da bana gelecek haftanın siparişlerini verirlerdi.
11:25
And then I'd just deliver pop and I'd just charge twice.
285
670000
2000
Ben de siparişleri teslim eder ve iki kez ödeme alırdım.
11:27
And I had this captured market. You didn't need contracts.
286
672000
3000
İşte böyle ele geçirdiğim bir piyasam vardı. Sözleşmelere ihtiyacınız yoktu.
11:30
You just needed to have a supply and demand
287
675000
2000
Sadece arz-talep ve sizden alışveriş yapan
11:32
and this audience who bought into you.
288
677000
2000
hedef kitleniz olması gerekiyordu.
11:34
These women weren't going to go to anybody else
289
679000
2000
Bu kadınlar başka birine gitmezlerdi;
11:36
because they liked me, and I kind of figured it out.
290
681000
2000
çünkü beni seviyorlardı ve ben bunu bir şekilde çözmüştüm.
11:38
I went and got golf balls from golf courses.
291
683000
3000
Gidip golf sahalarından golf topları alırdım.
11:41
But everybody else was looking in the bush
292
686000
2000
Ama herkes golf toplarını çalılıklarda
11:43
and looking in the ditches for golf balls.
293
688000
2000
ya da çukurlarda arardı.
11:45
I'm like, screw that. They're all in the pond
294
690000
2000
Ben boş ver oraları derdim.
11:47
and nobody's going into the pond.
295
692000
2000
Hepsi gölde ve hiç kimse göle girmiyor.
11:49
So I would go into the ponds and crawl around and pick them up with my toes.
296
694000
3000
Göllere girer, emekler ve topları ayak parmaklarımla toplardım.
11:52
You just pick them up with both feet.
297
697000
2000
Onları ancak iki ayağınızla birlikte alabilirdiniz.
11:54
You can't do it on stage.
298
699000
2000
Bunu insanların önündeyken yapamazsınız.
11:56
You get the golf balls, and you just throw them in your bathing suit trunks
299
701000
2000
Golf toplarını toplar ve mayonun içine atarsın,
11:58
and when you're done you've got a couple hundred of them.
300
703000
3000
sonra işin bittiğinde yüzlerce topun olur.
12:01
But the problem is that people all didn't want all the golf balls.
301
706000
3000
Ama sorun şu ki insanlar eski golf topları istemez.
12:04
So I just packaged them. I'm like 12, right?
302
709000
2000
Bu yüzden topları paketlersin. 12 yaşlarındayım, evet.
12:06
I packaged them up three ways.
303
711000
2000
Onları üç şekilde paketliyordum.
12:08
I had the Pinnacles and DDHs and the really cool ones back then.
304
713000
2000
Pinnacle, DDH var, bir de o zamanlar gerçekten harika olanlar var.
12:10
Those sold for two dollars each.
305
715000
2000
Her biri iki dolara satılanlar vardı.
12:12
And then I had all the good ones that didn't look crappy. They were 50 cents each.
306
717000
3000
Sonra hiç de kötü görünmeyen, iyi durumda olanlar vardı. Her biri 50 sentti.
12:15
And then I'd sell 50 at a time of all the crappy ones.
307
720000
3000
Kötü durumda olanlardan da bir seferde 50 tane satardım.
12:18
And they could use those for practice balls.
308
723000
2000
Onları antrenman topu olarak kullanabilirlerdi.
12:20
I sold sunglasses, when I was in school,
309
725000
2000
Sonra lisedeyken okuldaki bütün çocuklara
12:22
to all the kids in high school.
310
727000
2000
güneş gözlüğü sattım.
12:24
This is what really kind of gets everybody hating you
311
729000
3000
Bu yüzden herkes sizden nefret eder;
12:27
is because you're trying to extract money from all your friends all the time.
312
732000
3000
çünkü sürekli bütün arkadaşlarınızdan para koparmaya çalışırsınız.
12:30
But it paid the bills.
313
735000
2000
Ama faturalar ödeniyordu.
12:32
So I sold lots and lots of sunglasses.
314
737000
2000
Çok ama çok güneş gözlüğü sattım.
12:34
Then when the school shut me down --
315
739000
2000
Sonra okul beni kapattığında –
12:36
the school actually called me into the office and told me I couldn't do it --
316
741000
2000
okul beni ofise çağırıp bunu yapamayacağımı söyledi –
12:38
so I went to the gas stations and
317
743000
2000
ben de benzin istasyonlarına gidip
12:40
I sold lots of them to the gas stations
318
745000
2000
bir sürü güneş gözlüğü sattım ve
12:42
and had the gas stations sell them to their customers.
319
747000
2000
istasyonlar da onları müşterilerine sattı.
12:44
That was cool because then I had retail outlets.
320
749000
2000
Harikaydı; çünkü perakende satış noktalarım vardı.
12:46
And I think I was 14.
321
751000
2000
Galiba on dört yaşındaydım.
12:48
Then I paid my entire way through first year university at Carlton
322
753000
3000
Sonra Carlton’da, üniversitedeki ilk yılımın tüm masraflarını
12:51
by selling wine skins door to door.
323
756000
2000
kapı kapı şarap tulumu satarak karşıladım.
12:53
You know that you can hold a 40-ounce bottle of rum
324
758000
2000
Bir şarap tulumunun 40 onsluk bir rom şişesi ve
12:55
and two bottles of coke in a wineskin? So what, right?
325
760000
2000
iki şişe kola alabileceğini biliyor musunuz? Ee yani mi diyorsunuz?
12:57
Yeah, but you know what? You stuff that down your shorts,
326
762000
2000
Tamam da biliyor musunuz? İçeride bedavaya alem yapabileceğiniz
12:59
when you go into a football game you can get booze in for free,
327
764000
3000
bir futbol maçına giderken bunları iç çamaşırınızın içine koyarsınız ve
13:02
everybody bought them.
328
767000
2000
herkes satın alır.
13:04
Supply, demand, big opportunity.
329
769000
3000
Arz, talep, büyük fırsat.
13:07
I also branded it, so I sold them for five times the normal cost.
330
772000
2000
Bu tulumlar için bir de marka yarattım; böylece maliyetin beş katına sattım.
13:09
It had our university logo on it.
331
774000
2000
Üstünde bizim üniversitenin logosu vardı.
13:11
You know we teach our kids and we buy them games,
332
776000
2000
Biliyorsunuz çocuklara öğretiyoruz ve onlara oyunlar alıyoruz
13:13
but why don't we get them games, if they're entrepreneurial kids,
333
778000
3000
ama eğer girişimci çocuklarsa neden onlara girişimci olmak için
13:16
that kind of nurture the traits that you need to be entrepreneurs?
334
781000
3000
ihtiyaç duyulan nitelikleri geliştiren oyunlar almıyoruz?
13:19
Why don't you teach them not to waste money?
335
784000
3000
Neden onlara parayı israf etmemeyi öğretmiyoruz?
13:22
I remember being told to walk out in the middle of a street in Banff, Alberta
336
787000
3000
Banff, Alberta’da bir peniyi sokağa attığım için benden yolun ortasına
13:25
because I'd thrown a penny out in the street,
337
790000
2000
yürümem istendiğini hatırlıyorum.
13:27
and my dad said, "Go pick it up."
338
792000
2000
Babam “Git ve onu al” dedi.
13:29
He said, "I work too damn hard for my money. I'm not going to see you ever waste a penny."
339
794000
2000
“Param için çok çalıştım. Bir peniyi bile israf ettiğini görmeyeceğim” dedi.
13:31
And I remember that lesson to this day.
340
796000
2000
Bu dersi bugüne kadar hep hatırladım.
13:33
Allowances teach kids the wrong habits.
341
798000
3000
Harçlıklar çocuklara yanlış alışkanlıklar kazandırır.
13:36
Allowances, by nature, are teaching kids
342
801000
2000
Harçlıklar doğası gereği çocuklara
13:38
to think about a job.
343
803000
2000
bir iş hakkında düşünmeyi öğretir.
13:40
An entrepreneur doesn't expect a regular paycheck.
344
805000
3000
Oysa girişimci düzenli bir maaş çeki beklemez.
13:43
Allowance is breeding kids at a young age
345
808000
2000
Harçlık çocuklara küçük yaşta
13:45
to expect a regular paycheck.
346
810000
2000
düzenli bir maaş çeki beklemeyi öğretir.
13:47
That's wrong, for me, if you want to raise entrepreneurs.
347
812000
2000
Girişimciler yetiştirmek istiyorsanız, bence bu yanlış.
13:49
What I do with my kids now -- I've got two, nine and seven --
348
814000
2000
Ben çocuklarımla ne yapıyorum – bende iki tane var, dokuz ve yedi yaşlarında – ,
13:51
is I teach them to walk around the house and the yard,
349
816000
2000
onlara evde bahçede dolaşıp yapılması gereken
13:53
looking for stuff that needs to get done.
350
818000
2000
işleri araştırmalarını öğretiyorum.
13:55
Come to me and tell me what it is.
351
820000
2000
Bana gelin ve neler olduğunu söyleyin.
13:57
Or I'll come to them and say, "Here's what I need done."
352
822000
2000
Ya da ben onlara gidip “Bunun yapılması gerekiyor” derim.
13:59
And then you know what we do? We negotiate.
353
824000
2000
Sonra ne yapıyoruz, biliyor musunuz? Pazarlık.
14:01
They go around looking for what it is.
354
826000
2000
Etrafta dolaşıp neler olduğuna bakıyorlar.
14:03
But then we negotiate on what they're going to get paid.
355
828000
2000
Ama sonra ne kadar para alacakları hakkında pazarlık yapıyoruz.
14:05
And then they don't have a regular check, but they have more opportunities to find more stuff,
356
830000
3000
Düzenli bir çek almıyorlar, ama daha fazla iş bulma fırsatları var ve
14:08
and they learn the skill of negotiating,
357
833000
2000
pazarlık yapma becerisi kazanıyorlar,
14:10
and they learn the skill of finding opportunities as well.
358
835000
2000
fırsat bulma becerisi de kazanıyorlar.
14:12
You breed that kind of stuff. Each of my kids has two piggy banks.
359
837000
3000
Bu tür şeyler öğretirsin. Çocuklarım ikisinin de iki kumbarası var.
14:15
Fifty percent of all the money that they earn or get gifted,
360
840000
2000
Kazandıkları ya da hediye aldıkları tüm paranın
14:17
50 percent goes in their house account,
361
842000
2000
yüzde 50’si ev hesaplarına gider;
14:19
50 percent goes in their toy account.
362
844000
2000
diğer yüzde 50’si de oyuncak hesaplarına.
14:21
Anything in their toy account they can spend on whatever they want.
363
846000
2000
Oyuncak hesaplarına giden parayı istedikleri her şey için harcayabilirler.
14:23
The 50 percent that goes in their house account, every six months, goes to the bank.
364
848000
3000
Ev hesaplarına giden yüzde 50 her altı ayda bir bankaya gider.
14:26
They walk up with me. Every year all the money in the bank goes to their broker.
365
851000
3000
Hep birlikte gideriz. Her yıl bankadaki bütün para brokerlerine gider.
14:29
Both my nine- and seven-year-olds have a stock broker already.
366
854000
3000
Hem dokuz hem de yedi yaşındaki çocuğumun şimdiden bir borsa brokeri var.
14:33
But I'm teaching them to force that savings habit.
367
858000
2000
Ama onlara bu tasarruf alışkanlığı edinmeyi öğretiyorum.
14:35
It drives me crazy that 30-year-olds are saying,
368
860000
3000
30 yaşındaki insanların “Galiba artık emeklilik tasarruf planı
14:38
"Maybe I'll start contributing to my RSP now."
369
863000
2000
yapmaya başlamam lazım” demeleri beni delirtiyor.
14:40
Shit, you've missed 25 years.
370
865000
2000
Kahretsin, 25 yıl kaçırdınız.
14:42
You can teach those habits to young kids
371
867000
2000
Bu alışkanlıkları daha acısını bile hissetmeyecekleri
14:44
when they don't even feel the pain yet.
372
869000
2000
bir zamanda çocuklara öğretebilirsin.
14:46
Don't read them bedtime stories every night.
373
871000
2000
Her gece onlara masal okumayın.
14:48
Maybe four nights out of the week read them bedtime stories
374
873000
2000
Belki de haftanın dört gecesi masal okuyun ve
14:50
and three nights of the week have them tell stories.
375
875000
2000
üç gece de onlara hikaye anlattırın.
14:52
Why don't you sit down with kids and give them four items,
376
877000
3000
Oturup onlara dört şey verin; mesela kırmızı tişört,
14:55
a red shirt, a blue tie, a kangaroo and a laptop,
377
880000
3000
mavi kravat, kanguru ve dizüstü bilgisayar ve
14:58
and have them tell a story about those four things?
378
883000
2000
sonra da bu dört şeyle ilgili bir hikaye anlatmalarını isteyin.
15:00
My kids do that all the time.
379
885000
2000
Çocuklarım bunu her zaman yapıyor.
15:02
It teaches them to sell; it teaches them creativity;
380
887000
2000
Bu onlara satış yapmayı öğretir; yaratıcılığı öğretir;
15:04
it teaches them to think on their feet.
381
889000
2000
akıllıca düşünmeyi öğretir.
15:06
Just do that kind of stuff and have fun with it.
382
891000
2000
Sadece bu tür şeyler yapın ve yaparken eğlenin.
15:08
Get kids to stand up in front of groups and talk,
383
893000
2000
Çocuklara insanların önünde konuşma yaptırın -
15:10
even if it's just stand up in front of their friends
384
895000
2000
sadece arkadaşların önünde bile olabilir –
15:12
and do plays and have speeches.
385
897000
2000
ve oyunlar oynatıp konuşmalar yaptırın.
15:14
Those are entrepreneurial traits that you want to be nurturing.
386
899000
2000
Bunlar geliştirmek isteyeceğiniz girişimcilik nitelikleridir.
15:16
Show the kids what bad customers or bad employees look like.
387
901000
3000
Çocuklara kötü müşterilerin ya da kötü çalışanların nasıl olduğunu gösterin.
15:19
Show them the grumpy employees.
388
904000
2000
Onlara suratsız çalışanları gösterin.
15:21
When you see grumpy customer service, point that out to them.
389
906000
2000
Suratsız bir müşteri hizmetleri çalışanı gördüğünüzde, bunu onlara gösterin.
15:23
Say, "By the way, that guy's a crappy employee."
390
908000
2000
“Bu arada, bu adam berbat bir çalışan” deyin.
15:25
And say, "These ones are good ones."
391
910000
3000
“Bunlar da iyi çalışanlar” deyin.
15:28
(Laughter)
392
913000
2000
(Gülüşmeler)
15:30
If you go into a restaurant and you have bad customer service,
393
915000
2000
Bir restorana gittiğinizde, kötü bir müşteri hizmetiyle karşılaşırsanız,
15:32
show them what bad customer service looks like.
394
917000
2000
kötü müşteri hizmetinin nasıl olduğunu gösterin.
15:34
(Laughter)
395
919000
2000
(Gülüşmeler)
15:36
We have all these lessons in front of us,
396
921000
2000
Hepimizin önünde böyle dersler var,
15:38
but we don't take those opportunities; we teach kids to go get a tutor.
397
923000
3000
ama bu fırsatları değerlendirmiyoruz; çocuklara özel öğretmen tutmayı öğretiyoruz.
15:41
Imagine if you actually took
398
926000
2000
Çocukların evdeki bütün sandıklarını,
15:43
all the kids' junk that's in the house right now,
399
928000
2000
iki yıl önce büyüdükleri için terk ettikleri oyuncakların hepsini
15:45
all the toys that they've outgrown two years ago
400
930000
2000
alıp “Bunların bazılarını Craigslist ve
15:47
and said, "Why don't we start selling some of this on Craigslist and Kijiji?"
401
932000
3000
Kijiji’de de satalım mı?” diye sorduğunuzu düşünün.
15:50
And they can actually sell it
402
935000
2000
O oyuncakları gerçekten satıp
15:52
and learn how to find scammers when they get email offers come in.
403
937000
2000
e-posta teklifleri geldiğinde dolandırıcıları nasıl bulacaklarını öğrenebilirler.
15:54
They can come into your account or a sub account or whatever.
404
939000
2000
Size bir hesapla ya da alt hesapla gelebilirler.
15:56
But teach them how to fix the price, guess the price,
405
941000
3000
Ama onlara fiyatı nasıl tespit edeceklerini, nasıl tahmin edeceklerini,
15:59
pull up the photos.
406
944000
2000
fotoğrafları nasıl kaldıracaklarını öğretin.
16:01
Teach them how to do that kind of stuff and make money.
407
946000
2000
Bu tür şeyleri yaparak nasıl para kazanacaklarını öğretin.
16:03
Then the money they get, 50 percent goes in their house account,
408
948000
2000
Sonra parayı aldıklarında yüzde 50’si ev hesabına,
16:05
50 percent goes in their toy account.
409
950000
2000
yüzde 50’si oyuncak hesabına gider.
16:07
My kids love this stuff.
410
952000
2000
Benim çocukların bu tür şeylere bayılırlar.
16:09
Some of the entrepreneurial traits that you've got to nurture in kids:
411
954000
3000
Çocuklarda geliştirmeniz gereken girişimcilik niteliklerinden bazıları
16:12
attainment, tenacity, leadership, introspection, interdependence, values.
412
957000
3000
beceri, azim, liderlik, iç gözlem, dayanışma, değerler.
16:15
All these traits you can find in young kids, and you can help nurture them.
413
960000
3000
Tüm bu nitelikleri çocuklarda bulabilirsiniz ve gelişmelerine yardım edebilirsiniz.
16:18
Look for that kind of stuff.
414
963000
2000
Bu tür şeyler arayın.
16:20
There's two traits that I want you to also look out for
415
965000
2000
Ayrıca sistemlerinden çıkarmamız gereken
16:22
that we don't kind of get out of their system.
416
967000
3000
iki niteliğe daha bakmanızı istiyorum. in.
16:25
Don't medicate kids for attention deficit disorder
417
970000
2000
Gerçekten ama gerçekten feci şekilde berbat durumda değillerse
16:27
unless it is really, really freaking bad.
418
972000
2000
çocuklara dikkat eksikliği bozukluğu için ilaç vermeyin.
16:29
(Applause)
419
974000
2000
(Alkışlar)
16:31
The same with the whole things on mania and stress and depression,
420
976000
3000
Aynı şey, klinik açıdan feci durumda değilse, mani, stres ve
16:34
unless it is so clinically brutal, man.
421
979000
2000
depresyon için de geçerli.
16:36
Bipolar disorder is nicknamed the CEO disease.
422
981000
2000
Bipolar bozukluğun bir diğer adı da CEO hastalığıdır.
16:38
When Steve Jurvetson and Jim Clark
423
983000
2000
Steve Jurvetson, Jim Clark ve
16:40
and Jim Barksdale have all got it,
424
985000
2000
Jim Barksdale’in üçünde de var bu hastalık
16:42
and they built Netscape --
425
987000
2000
ve bu adamlar Netscape’i kurdular.
16:44
imagine if they were given Ritalin.
426
989000
2000
Onlara Ritalin verildiğini düşünsenize.
16:46
We wouldn't have have that stuff, right?
427
991000
2000
Netscape diye bir şey olmayacaktı, değil mi?
16:48
Al Gore really would have had to invented the Internet.
428
993000
3000
İnterneti Al Gore icat edecekti.
16:51
(Laughter)
429
996000
2000
(Gülüşmeler)
16:53
These skills are the skills we should be teaching in the classroom
430
998000
2000
Bu beceriler diğer şeylerin yanı sıra sınıfta
16:55
as well as everything else.
431
1000000
2000
öğretmemiz gereken becerilerdir.
16:57
I'm not saying don't get kids to want to be lawyers.
432
1002000
2000
Çocukların avukat olmalarını engelleyin demiyorum.
16:59
But how about getting entrepreneurship
433
1004000
2000
Ama girişimciliğin de diğer tüm mesleklerle
17:01
to be ranked right up there with the rest of them as well?
434
1006000
2000
aynı düzeyde olmasını sağlayın.
17:03
Because there's huge opportunities in that.
435
1008000
2000
Çünkü bunda devasa bir fırsat var.
17:05
I want to close with a quick little video.
436
1010000
2000
Konuşmamı küçük ve kısa bir videoyla bitirmek istiyorum.
17:07
It's a video that was done by one of the companies that I mentor.
437
1012000
3000
Danışmanlık yaptığım şirketlerden birinin hazırladığı bir video.
17:10
These guys, Grasshopper.
438
1015000
2000
Bu adamlar, Grasshopper.
17:12
It's about kids. It's about entrepreneurship.
439
1017000
2000
Çocuklarla ilgili. Girişimcilikle ilgili.
17:14
Hopefully this inspires you to take what you've heard from me
440
1019000
3000
Umarım bu sizi benden duyduklarınızdan yararlanarak dünyayı
17:17
and do something with it to change the world.
441
1022000
2000
değiştirecek bir şeyler yapmaya teşvik eder.
17:19
[Kid ... "And you thought you could do anything?"]
442
1024000
3000
[Çocuk… "Bir şey yapabileceğinizi mi düşündünüz?"]
17:22
[You still can.]
443
1027000
2000
[Hala yapabilirsiniz.]
17:24
[Because a lot of what we consider impossible ...]
444
1029000
2000
[Çünkü imkansız olduğunu düşündüğümüz birçok şeyin…]
17:26
[... is easy to overcome]
445
1031000
3000
[… üstesinden gelmek çok kolay] [
17:29
[Because in case you haven't noticed, we live in a place where]
446
1034000
3000
Çünkü fark etmediyseniz bile] [tek bir bireyin
17:32
[One individual can make a difference]
447
1037000
3000
fark yaratabileceği bir yerde yaşıyoruz]
17:35
[Want proof?]
448
1040000
1000
[Kanıt mı istiyorsunuz?]
17:36
[Just look at the people who built our country;]
449
1041000
1000
[Sadece ülkemizi kuran insanlara bakın;]
17:37
[Our parents, grandparents, our aunts, uncles ...]
450
1042000
3000
[anne babamıza, dedelerimize, teyzelerimize, amcalarımıza…]
17:40
[They were immigrants, newcomers ready to make their mark]
451
1045000
3000
[Daha yeni gelmiştiler ve göçmen olarak iz bırakmaya hazırdılar] [
17:43
[Maybe they came with very little]
452
1048000
3000
Belki çok az şeyle geldiler]
17:46
[Or perhaps they didn't own anything except for ...]
453
1051000
3000
[Ya da belki … basit bir parlak fikir]
17:49
[... a single brilliant idea]
454
1054000
3000
[dışında hiçbir şeyleri yoktu]
17:52
[These people were thinkers, doers ...]
455
1057000
3000
[Bu insanlar düşünürdüler, eylemciydiler…]
17:55
[... innovators ...]
456
1060000
2000
[… yenilikçiydiler…]
17:57
[... until they came up with the name ...]
457
1062000
3000
[… ta ki…]
18:01
[... entrepreneurs!]
458
1066000
3000
[girişimci adını alana kadar!]
18:04
[They change the way we think about what is possible.]
459
1069000
3000
[Kafamızdaki "mümkün" kavramını değiştirdiler.]
18:07
[They have a clear vision of how life can be better]
460
1072000
2000
[Hayatın hepimiz için, zor zamanlarda bile ]
18:09
[for all of us, even when times are tough.]
461
1074000
3000
[nasıl daha iyi olabileceğine dair net bir görüşleri vardı.]
18:12
[Right now, it's hard to see ...]
462
1077000
2000
[Şu anda görüşümüz engellerle
18:14
[... when our view is cluttered with obstacles.]
463
1079000
2000
kapanmışken…] [… görmek zor.]
18:16
[But turbulence creates opportunities]
464
1081000
3000
[Ama kargaşa fırsat yaratır]
18:19
[for success, achievement, and pushes us ...]
465
1084000
3000
başarı ve kazanım fırsatı ve bizi…]
18:22
[to discover new ways of doing things]
466
1087000
3000
[işleri yapmanın yeni yollarını keşfetmeye iter]
18:25
[So what opportunities will you go after and why?]
467
1090000
3000
[Peki hangi fırsatların peşinden gideceksin ve neden?]
18:28
[If you're an entrepreneur]
468
1093000
3000
[Girişimciysen]
18:31
[you know that risk isn't the reward.]
469
1096000
3000
[riskin ödül olmadığını bilirsin.]
18:34
[No. The rewards are driving innovation ...]
470
1099000
2000
[Hayır. Ödüller yenilikçiliğe öncülük etmektir…]
18:36
[... changing people's lives. Creating jobs.]
471
1101000
3000
[… insanların yaşamlarını değiştirmektir. İstihdam yaratmaktır.]
18:39
[Fueling growth.]
472
1104000
2000
[Büyümeyi teşvik etmektir.]
18:41
[And making a better world.]
473
1106000
3000
[Ve daha iyi bir dünya yaratmaktır.]
18:44
[Entrepreneurs are everywhere.]
474
1109000
2000
[Girişimciler her yerde.]
18:46
[They run small businesses that support our economy,]
475
1111000
2000
[Ekonomimizi destekleyen küçük şirketleri işletiyorlar,]
18:48
[design tools to help you ...]
476
1113000
2000
[dünyanın dört bir yanındaki arkadaşlarınıza,
18:50
[... stay connected with friends, family and colleagues around the world.]
477
1115000
2000
ailenize ve meslektaşlarınıza…] [… bağlı kalmanızı sağlayan araçları tasarlıyorlar…]
18:52
[And they're finding new ways of helping to solve society's oldest problems.]
478
1117000
3000
[Ve toplumun en eski sorunlarını çözmenin yeni yollarını buluyorlar.]
18:55
[Do you know an entrepreneur?]
479
1120000
2000
[Bir girişimci tanıyor musunuz?]
18:57
[Entrepreneurs can be anyone ...]
480
1122000
1000
[Herkes girişimci olabilir ...]
18:58
[Even ... you!]
481
1123000
2000
[Hatta ... siz bile!]
19:00
[So seize the opportunity to create the job you always wanted]
482
1125000
3000
[Öyleyse her zaman istediğiniz işi yaratma fırsatını yakalayın]
19:03
[Help heal the economy]
483
1128000
2000
[Ekonominin iyileşmesine yardım edin]
19:05
[Make a difference.]
484
1130000
1000
[Fark yaratın.]
19:06
[Take your business to new heights.]
485
1131000
2000
[Şirketinizi yeni boyutlara taşıyın.]
19:08
[But most importantly,]
486
1133000
2000
[Ama en önemlisi,]
19:10
[remember when you were a kid ...]
487
1135000
3000
[çocuk olduğunuz zamanları hatırlayın ...]
19:13
[when everything was within you reach,]
488
1138000
3000
[her şeye ulaşabileceğiniz zamanları]
19:16
[and then say to yourself quietly, but with determination:]
489
1141000
4000
[ve sonra kendi kendinize sessizce ama kararlılıkla]
19:22
["It still is."]
490
1147000
2000
["Hala ulaşabilirim” deyin.]
19:26
Thank you very much for having me.
491
1151000
2000
Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.
ABOUT THE SPEAKER
Cameron Herold - EntrepreneurAn entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids.
Why you should listen
For 20 years, Cameron Herold has been coaching entrepreneurs on five continents, helping them build their companies. He started BackPocket COO to coach and mentor young, fun companies -- and help them make their dreams happen.
Herold was a leading force behind one of the most successful new business ventures of the last decade, 1-800-GOT-JUNK?. He was Chief Operating Officer for nearly seven years. Prior to that, he was VP of Corporate Development at Ubarter.com.
Cameron Herold | Speaker | TED.com