TEDxEdmonton
Cameron Herold: Let's raise kids to be entrepreneurs
Камерон Херолд: Ајде да ги одгледуваме децата да бидат претприемачи
Filmed:
Readability: 3
1,828,843 views
Здодевно му е во училиште, бега од часовите, не се согласува со другарчињата: Ова дете може да биде претприемач, вели Камерон Херолд. На конференцијата TEDxEdmonton, тој зборува за родителство и образование кое им помага на идните претприемачи да процветаат - како деца и како возрасни.
Cameron Herold - Entrepreneur
An entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids. Full bio
An entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I would be willing to bet that I'm the dumbest guy in the room
0
1000
3000
подготвен сум да се обложам дека јас сум најглупавиот човек во оваа просторија
00:19
because I couldn't get through school. I struggled with school.
1
4000
2000
бидејќи не можев да го завршам училиштето.
00:21
But what I knew at a very early age
2
6000
2000
Но тоа што го знаев на многу рана возраст
00:23
was that I loved money and I loved business
3
8000
2000
е дека ги сакам парите и го сакам бизнисот
00:25
and I loved this entrepreneurial thing,
4
10000
2000
и го сакам претприемништвото.
00:27
and I was raised to be an entrepreneur,
5
12000
2000
И јас бев одгледан така за да бидам претприемач.
00:29
and what I've been really passionate about ever since --
6
14000
2000
Уште од мал имав навистина голема страст за --
00:31
and I've never spoken about this ever, until now --
7
16000
3000
но за ова никогаш до сега не сум зборувал --
00:34
so this is the first time anyone's ever heard it, except my wife three days ago,
8
19000
3000
значи ова е прв пат некој друг да го слушне ова, освен жена ми пред три дена,
00:37
because she said, "What are you talking about?" and I told her --
9
22000
3000
бидејќи таа ми рече, „За што зборуваш?“ и јас и кажав --
00:40
is that I think we miss an opportunity
10
25000
2000
мислам дека пропуштаме можност
00:42
to find these kids
11
27000
2000
да ги најдеме оние деца
00:44
who have the entrepreneurial traits,
12
29000
2000
кои имаат претприемачки особини,
00:46
and to groom them or show them
13
31000
2000
и да ги подготвиме или да им покажеме
00:48
that being an entrepreneur is actually a cool thing.
14
33000
2000
дека да се биде претприемач е всушност кул.
00:50
It's not something that is a bad thing and is vilified,
15
35000
3000
Тоа не е нешто лошо, но е на лош глас,
00:53
which is what happens in a lot of society.
16
38000
3000
и тоа се случува во многу општества.
00:56
Kids, when we grow up, have dreams,
17
41000
3000
Децата, кога ќе пораснат, имаат соништа.
00:59
and we have passions, and we have visions,
18
44000
2000
Имаме страсти и имаме визии.
01:01
and somehow we get those things crushed.
19
46000
2000
И некако тие работи ни се рушат.
01:03
We get told that we need to study harder
20
48000
3000
И ни е кажано дека треба повеќе да учиме
01:06
or be more focused or get a tutor.
21
51000
2000
или да бидеме пофокусирани или да земеме тутор.
01:08
My parents got me a tutor in French,
22
53000
2000
Моите родители ми најдоа тутор за француски,
01:10
and I still suck in French.
23
55000
3000
но јас и понатаму немам поим од француски.
01:13
Two years ago, I was the highest-rated lecturer
24
58000
2000
Пред две години, јас бев највисоко оценет предавач
01:15
at MIT's entrepreneurial master's program.
25
60000
3000
на магистерските студии за претприемништво на MIT.
01:18
And it was a speaking event in front of groups of entrepreneurs from around the world.
26
63000
3000
А тоа беше настан на кој јас зборував пред група на претприемачи од цел свет.
01:21
When I was in grade two, I won a city-wide speaking competition,
27
66000
3000
Кога бев во второ одделение, јас ја освоив градската награда во натпреварот за говорништво,
01:24
but nobody had ever said,
28
69000
2000
но никој не рече,
01:26
"Hey, this kid's a good speaker.
29
71000
2000
„Еј, ова дете е добар говорник.
01:28
He can't focus, but he loves walking around and getting people energized."
30
73000
3000
Не може да се фокусира, но сака да шета наоколу и да ги енергизира луѓето.“
01:31
No one said, "Get him a coach in speaking."
31
76000
2000
Никој не рече, „Најдете му тренер за говорништво.“
01:33
They said, get me a tutor in what I suck at.
32
78000
2000
Тие рекоа, најдете му тутор за она за што не го бива.
01:35
So as kids show these traits --
33
80000
2000
Значи децата пројавуваат такви особини.
01:37
and we need to start looking for them --
34
82000
2000
И ние треба да почнеме да ги бараме тие особини.
01:39
I think we should be raising kids
35
84000
2000
Мислам дека треба да ги воспитуваме децата
01:41
to be entrepreneurs instead of lawyers.
36
86000
2000
да бидат претприемачи наместо адвокати.
01:43
Unfortunately the school system
37
88000
2000
А за жал училишниот систем
01:45
is grooming this world
38
90000
2000
го подготвува овој свет
01:47
to say, "Hey, let's be a lawyer or let's be a doctor,"
39
92000
2000
да каже, „Еј, ајде да бидеме адвокати или ајде да бидеме доктори,“
01:49
and we're missing that opportunity because
40
94000
2000
и ја пропуштаме можноста бидејќи
01:51
no one ever says, "Hey, be an entrepreneur."
41
96000
3000
никој никогаш не вели, „Еј, биди претприемач.“
01:54
Entrepreneurs are people -- because we have a lot of them in this room --
42
99000
2000
Претприемачите се луѓе -- бидејќи ги има многу овде во просторијава --
01:56
who have these ideas and these passions or see these needs in the world
43
101000
3000
кои имаат некои идеи и страсти или гледаат некои потреби во светот
01:59
and we decide to stand up and do it.
44
104000
2000
и одлучуваат да станат и да го направат тоа.
02:01
And we put everything on the line to make that stuff happen.
45
106000
3000
И ризикуваме се само за да го оствариме тоа.
02:04
We have the ability to get those groups of people around us
46
109000
2000
И имаме способност да привлечеме група луѓе околу нас
02:06
that want to kind of build that dream with us,
47
111000
2000
кои би сакале да го градат тој сон со нас.
02:08
and I think if we could get kids
48
113000
2000
И мислам дека, ако децата
02:10
to embrace the idea at a young age of being entrepreneurial,
49
115000
3000
ја прифатат оваа идеја, на мала возраст, да бидат претприемачи,
02:13
we could change everything in the world that is a problem today.
50
118000
3000
би можеле да го промениме сето она во светот кое денес претставува проблем.
02:16
Every problem that's out there, somebody has the idea for.
51
121000
3000
За секој проблем кој постои, некој има идеја за него.
02:19
And as a young kid, nobody can say it can't happen
52
124000
2000
Како мало дете, никој не може да ви каже дека тоа не може да се случи
02:21
because you're too dumb to realize
53
126000
2000
бидејќи вие сте многу незрели за да бидете свесни
02:23
that you couldn't figure it out.
54
128000
2000
дека не можете да сфатите.
02:25
I think we have an obligation as parents and a society
55
130000
3000
Мислам дека ние како родители, но и општеството, имаме обврска
02:28
to start teaching our kids to fish
56
133000
2000
да почнеме да ги учиме децата да ловат риба
02:30
instead of giving them the fish --
57
135000
2000
наместо да им даваме риба.
02:32
the old parable: "If you give a man a fish, you feed him for a day.
58
137000
2000
Старата парабола, „Ако му дадеш на човекот риба, си го нахранил за еден ден.
02:34
If you teach a man to fish, you feed him for a lifetime."
59
139000
3000
Ако го научиш човекот да лови риба, си го нахранил за цел живот.“
02:37
If we can teach our kids to become entrepreneurial --
60
142000
2000
Треба да ги научиме нашите деца да бидат претприемачи,
02:39
the ones that show those traits to be --
61
144000
2000
оние кои пројавуваат такви особини,
02:41
like we teach the ones who have science gifts to go on in science,
62
146000
3000
како што ги учиме оние кои имаат дарба за наука да бидат научници.
02:44
what if we saw the ones who had entrepreneurial traits
63
149000
2000
Што ако ги забележиме оние кои имаат претприемачки особини
02:46
and taught them to be entrepreneurs?
64
151000
2000
и ги научиме да бидат претприемачи?
02:48
We could actually have all these kids spreading businesses
65
153000
2000
Би ги имале сите тие деца кои ќе го шират бизнисот
02:50
instead of waiting for government handouts.
66
155000
2000
наместо да ги чекаат владините донации.
02:52
What we do is we sit and teach our kids all the things they shouldn't do:
67
157000
3000
А ние седиме и ги учиме нашите деца што не треба да прават.
02:55
Don't hit; don't bite; don't swear.
68
160000
2000
Немој да удираш; немој да гризаш; немој да пцуеш.
02:57
Right now we teach our kids to go after really good jobs,
69
162000
3000
Сега ги учиме децата да бараат навистина добри вработувања,
03:00
you know, and the school system teaches them to go after things like
70
165000
2000
знаете, а училишниот систем ги учи да изберат
03:02
being a doctor and being a lawyer
71
167000
2000
да бидат доктори и да бидат адвокати
03:04
and being an accountant and a dentist
72
169000
2000
и да бидат сметководители и стоматолози
03:06
and a teacher and a pilot.
73
171000
2000
и учители и пилоти.
03:08
And the media says that it's really cool if we could go out
74
173000
2000
А медиумите велат дека е многу кул ако излеземе
03:10
and be a model or a singer
75
175000
2000
и бидеме модел или пејач
03:12
or a sports hero like Luongo, Crosby.
76
177000
3000
или спортски херој како Сидни Крозби.
03:15
Our MBA programs do not teach kids to be entrepreneurs.
77
180000
3000
Нашата МВА програма не ги учи децата да бидат претприемачи.
03:18
The reason that I avoided an MBA program --
78
183000
2000
Причината поради која јас ја избегнав МВА програмата --
03:20
other than the fact that I couldn't get into any
79
185000
2000
на страна фактот дека не можев ниту да влезам во некоја
03:22
because I had a 61 percent average out of high school
80
187000
2000
бидејќи имав 61 процент просек во средното училиште
03:24
and then 61 percent average at
81
189000
2000
и со 61 процент просек
03:26
the only school in Canada that accepted me, Carlton --
82
191000
2000
едвај ме примија во единственото училиште во Канада кое ме прифати, Карлтон --
03:28
but our MBA programs don't teach kids to be entrepreneurs.
83
193000
3000
но нашите МВА програми не ги учат децата да бидат претприемачи.
03:31
They teach them to go work in corporations.
84
196000
2000
Тие ги учат како да одат да работат во корпорации.
03:33
So who's starting these companies? It's these random few people.
85
198000
3000
Но кој ги основа тие компании? Тоа се случајно неколку луѓе.
03:36
Even in popular literature, the only book I've ever found --
86
201000
3000
Дури и во популарната книжевност, единствената книга која јас ја најдов --
03:39
and this should be on all of your reading lists --
87
204000
2000
а оваа треба да се најде на листата за читање кај сите вас --
03:41
the only book I've ever found
88
206000
2000
единствената книга која воопшто ја најдов
03:43
that makes the entrepreneur into the hero is "Atlas Shrugged."
89
208000
2000
која претприемачот го претвора во херој е „Atlas Shrugged“.
03:45
Everything else in the world tends to look at entrepreneurs
90
210000
2000
Се друго во светот се стреми кон тоа да погледне во претприемачите
03:47
and say that we're bad people.
91
212000
2000
и да рече дека тие се лоши луѓе.
03:49
I look at even my family.
92
214000
2000
Јас гледам дури и на моето семејство.
03:51
Both my grandfathers were entrepreneurs. My dad was an entrepreneur.
93
216000
2000
Моите дедовци обајцата биле претприемачи. Татко ми беше претприемач.
03:53
Both my brother and sister and I, all three of us own companies as well.
94
218000
3000
И брат ми и сестра ми и јас, сите тројца поседуваме компании исто така.
03:56
And we all decided to start these things
95
221000
2000
И сите ние одлучивме да почнеме со тоа
03:58
because it's really the only place we fit.
96
223000
2000
бидејќи тоа е единственото место каде се вклопуваме.
04:00
We didn't fit in the normal work. We couldn't work for somebody else
97
225000
2000
Ние не се снаоѓавме на нормално работно место. Не можевме да работиме за некој друг
04:02
because we're too stubborn and we have all these other traits.
98
227000
3000
бидејќи сме премногу тврдоглави и имаме толку многу други способности.
04:05
But kids could be entrepreneurs as well.
99
230000
2000
Но и децата можат да бидат претприемачи исто така.
04:07
I'm a big part of a couple organizations globally
100
232000
2000
Јас сум голем дел од две глобални организации
04:09
called the Entrepreneurs' Organization and the Young Presidents' Organization.
101
234000
2000
наречени Организација на претприемачи и Организација на млади претседатели.
04:11
I just came back from speaking in Barcelona
102
236000
2000
Штотуку се вратив од Барселона
04:13
at the YPO global conference,
103
238000
3000
каде што говорев на ОМP глобалната конференција,
04:16
and everyone that I met over there
104
241000
2000
и сите што ги запознав таму
04:18
who's an entrepreneur
105
243000
2000
кои се претприемачи
04:20
struggled with school.
106
245000
2000
имаа потешкотии во училиштето.
04:22
I have 18 out of the 19 signs of attention deficit disorder diagnosed.
107
247000
3000
Кај мене се дијагностицирани 18 од 19 знаци за растројство на вниманието.
04:25
So this thing right here is freaking me out.
108
250000
3000
Па ова нешто овде ме излудува.
04:28
(Laughter)
109
253000
2000
-
04:30
It's probably why I'm a little bit panicked right now --
110
255000
2000
Веројатно затоа сега сум во мала паника --
04:32
other than all the caffeine that I've had and the sugar --
111
257000
2000
на страна сиот кофеин и шеќерот што ги земав --
04:34
but this is really creepy for an entrepreneur.
112
259000
3000
но ова е навистина морничаво за еден претприемач.
04:37
Attention deficit disorder, bipolar disorder.
113
262000
2000
Растројство на вниманието, биполарно растројство.
04:39
Do you know that bipolar disorder is nicknamed the CEO disease?
114
264000
3000
Дали знаевте дека биполарносто растројство има прекар директорска болест?
04:42
Ted Turner's got it. Steve Jobs has it.
115
267000
3000
Тед Тарнер ја има. Стив Џобс ја има.
04:45
All three of the founders of Netscape had it.
116
270000
3000
Сите тројца основачи на Netscape ја имаат.
04:48
I could go on and on.
117
273000
2000
Би можел да продолжам.
04:50
Kids -- you can see these signs in kids.
118
275000
2000
Децата -- би можеле да ги видите тие знаци кај децата.
04:52
And what we're doing is we're giving them Ritalin and saying,
119
277000
2000
Но тоа што го правиме ние е им даваме Ritalin и им велиме,
04:54
"Don't be an entrepreneurial type.
120
279000
2000
„Немој да бидеш претприемачки тип.
04:56
Fit into this other system and try to become a student."
121
281000
2000
Вклопи се во овој систем и обиди се да станеш студент.“
04:58
Sorry, entrepreneurs aren't students.
122
283000
2000
Извинете, но претприемачите не се студенти.
05:00
We fast-track. We figure out the game.
123
285000
2000
Ние одиме по брзата патека. Ние ја сваќаме играта.
05:02
I stole essays. I cheated on exams.
124
287000
2000
Ги крадев писмените задачи. Препишував на тестовите.
05:04
I hired kids to do my accounting assignments in university
125
289000
3000
Ги најмував децата за да ги завршат сметководствените задачи на Универзитетот
05:07
for 13 consecutive assignments.
126
292000
2000
за 13 Последователни задачи.
05:09
But as an entrepreneur you don't do accounting, you hire accountants.
127
294000
3000
Но како претприемач вие не работите сметководство, туку најмувате сметководители.
05:12
So I just figured that out earlier.
128
297000
2000
Јас тоа порано го сфатив.
05:14
(Laughter)
129
299000
2000
-
05:16
(Applause)
130
301000
2000
-
05:18
At least I can admit I cheated in university; most of you won't.
131
303000
3000
Бар можам да признаам дека препишував на факултет; повеќето од нас не би го направиле тоа.
05:21
I'm also quoted -- and I told the person who wrote the textbook --
132
306000
3000
Ме цитираат -- а јас и реков на личноста која ја пишуваше книгата --
05:24
I'm now quoted in that exact same university textbook
133
309000
2000
Денес ме цитираат во истиот тој универзитетски учебник
05:26
in every Canadian university and college studies.
134
311000
3000
во секој универзитет и колеџ во Канада.
05:29
In managerial accounting, I'm chapter eight.
135
314000
3000
Во сметководството за менаџери, јас сум во поглавје осум.
05:32
I open up chapter eight talking about budgeting.
136
317000
2000
Го отворам поглавјето осум зборувајќи за буџетот.
05:34
And I told the author, after they did my interview, that I cheated in that same course.
137
319000
3000
И и реков на авторката, откако ме интервјуираа, дека препишував на тој предмет.
05:37
And she thought it was too funny to not include it anyway.
138
322000
3000
А таа мислеше дека тоа е премногу смешно за да не се додаде.
05:40
But kids, you can see these signs in them.
139
325000
3000
Но кај децата можете да ги забележите ваквите знаци.
05:43
The definition of an entrepreneur is "a person who organizes, operates
140
328000
2000
Дефиницијата за претприемач е „личност која организира, спроведува
05:45
and assumes the risk of a business venture."
141
330000
3000
и го предвидува ризикот за деловната зделка.“
05:48
That doesn't mean you have to go to an MBA program.
142
333000
2000
Тоа не значи дека треба да одите на МВА програмата.
05:50
It doesn't mean you have to get through school.
143
335000
2000
Тоа не значи дека мора да го завршите училиштето.
05:52
It just means that those few things have to feel right in your gut.
144
337000
3000
Тоа само значи дека морате да се чувствувате добро во врска со тие работи.
05:55
And we've heard those things about "is it nurture or is it nature," right?
145
340000
3000
Сме ги слушнале приказните за тоа, дали тоа се стекнува или е вродено, нели.
05:58
Is it thing one or thing two? What is it?
146
343000
2000
Дали е првото или е другото? Кое е?
06:00
Well, I don't think it's either. I think it can be both.
147
345000
3000
Па, јас не мислам дека е ни едното ни другото. Мислам дека се и двете.
06:03
I was groomed as an entrepreneur.
148
348000
2000
Јас бев подготвуван за претприемач.
06:05
When I was growing up as a young kid, I had no choice,
149
350000
2000
Кога растев, јас немав избор,
06:07
because I was taught at a very early, young age --
150
352000
2000
бидејќи бев поучуван уште многу рано, на мала возраст --
06:09
when my dad realized I wasn't going to fit into
151
354000
2000
кога татко ми сфати дека јас нема да се вклопам
06:11
everything else that was being taught to me in school --
152
356000
2000
во сето она што ме учеа на училиште --
06:13
that he could teach me to figure out business at an early age.
153
358000
3000
дека тој може да ме научи да го сфатам бизнисот на многу мала возраст.
06:16
He groomed us, the three of us,
154
361000
2000
Тој не подготви нас, сите тројца,
06:18
to hate the thought of having a job
155
363000
2000
да ја мразиме помислата да бидеме вработени
06:20
and to love the fact of creating companies that we could employ other people.
156
365000
3000
и да ја сакаме можноста да креираме компании во кои ќе можеме да вработиме други луѓе.
06:23
My first little business venture: I was seven years old, I was in Winnipeg,
157
368000
3000
Мојата прва мала бизнис авантура, кога имав седум години, беше во Винипег,
06:26
and I was lying in my bedroom with one of those long extension cords.
158
371000
2000
и јас лежев на мојот кревет со еден од оние долги продолжени кабли.
06:28
And I was calling all the dry cleaners in Winnipeg
159
373000
2000
И им се јавував на сите перални за хемиско чистење во Винипег
06:30
to find out how much would the dry cleaners
160
375000
2000
за да дознаам колку тие
06:32
pay me for coat hangers.
161
377000
2000
би ми платиле за закачалки.
06:34
And my mom came into the room and she said,
162
379000
2000
И мајка ми влезе во собата и ми рече,
06:36
"Where are you going to get the coat hangers to sell to the dry cleaners?"
163
381000
3000
„Од каде ќе ги набавиш закачалките за да им ги продадеш на хемиското чистење?“
06:39
And I said, "Let's go and look in the basement."
164
384000
2000
А јас и реков, „Ајде да одиме и да погледнеме во подрумот.“
06:41
And we went down to the basement. And I opened up this cupboard.
165
386000
3000
И отидовме долу во подрумот. И јас отворив еден креденец.
06:44
And there was about a thousand coat hangers that I'd collected.
166
389000
2000
И таму имаше околу илјада закачалки кои јас ги собирав.
06:46
Because, when I told her I was going out to play with the kids,
167
391000
3000
Бидејќи, кога јас и кажував дека излегувам надвор да си играм со децата,
06:49
I was going door to door in the neighborhood to collect coat hangers
168
394000
2000
јас одев од врата до врата во соседството за да собирам закачалки
06:51
to put in the basement to sell.
169
396000
2000
и да ги чувам во подрумот за продавање.
06:53
Because I saw her a few weeks before that --
170
398000
2000
Бидејќи видов неколку недели пред тоа --
06:55
you could get paid. They used to pay you two cents per coat hanger.
171
400000
3000
дека може да се заработи од тоа. Понекогаш наплатуваа по два центи за една закачалка.
06:58
So I was just like, well there's all kinds of coat hangers.
172
403000
2000
Сфатив дека има секакви видови на закачалки.
07:00
And so I'll just go get them.
173
405000
2000
И јас само ќе ги соберам.
07:02
And I knew she wouldn't want me to go get them, so I just did it anyway.
174
407000
3000
И јас знаев дека таа не би сакала јас да одам и да ги собирам, па јас едноствно отидов и го направив тоа.
07:06
And I learned that you could actually negotiate with people.
175
411000
2000
И научив дека всушност можеш да преговараш со луѓето.
07:08
This one person offered me three cents and I got him up to three and a half.
176
413000
3000
Една особа ми понуди три центи а јас ја убедив да ми даде три и половина.
07:11
I even knew at a seven-year-old age
177
416000
2000
На седум годишна возраст го знаев дури и тоа
07:13
that I could actually get a fractional percent of a cent,
178
418000
3000
дека всушност можам да добијам децимален процент од еден цент,
07:16
and people would pay that because it multiplied up.
179
421000
2000
а луѓето би го плаќале тоа бидејќи се множи.
07:18
At seven years old I figured it out. I got three and a half cents for a thousand coat hangers.
180
423000
3000
На седум години јас тоа го сфатив. Добив три и половина центи за илјада закачалки.
07:21
I sold license plate protectors door to door.
181
426000
2000
Продавав штитници за регистарски таблички од врата до врата.
07:23
My dad actually made me go find someone
182
428000
2000
Татко ми всушност ме натера да најдам некој
07:25
who would sell me these things at wholesale.
183
430000
2000
кој би ми ги продал сите тие работи на големо.
07:27
And at nine years old, I walked around in the city of Sudbury
184
432000
2000
И на девет годишна возраст, јас одев низ градот Sudbury
07:29
selling license plate protectors door to door to houses.
185
434000
3000
и продавав штитници за таблички од врата на врата по куќите.
07:32
And I remember this one customer so vividly
186
437000
3000
Живо се сеќавам на еден муштерија
07:35
because I also did some other stuff with these clients.
187
440000
2000
бидејќи работев и други работи со тие клиенти.
07:37
I sold newspapers.
188
442000
2000
Продавав весници.
07:39
And he wouldn't buy a newspaper from me ever.
189
444000
2000
А тој никогаш не сакаше да купи весник од мене.
07:41
But I was convinced I was going to get him to buy a license plate protector.
190
446000
3000
Јас бев многу убеден дека ќе го натерам да купи штитник за таблички.
07:44
And he's like, "Well, we don't need one."
191
449000
1000
И тој рече, „Па, нам не ни требаат.“
07:45
And I said, "But you've got two cars ..." -- I'm nine years old.
192
450000
3000
А јас реков, „Но вие имате два автомобила...“ -- Јас имам девет години.
07:48
I'm like, "But you have two cars and they don't have license plate protectors."
193
453000
3000
Велам, „Но вие имате два автомобила и тие немаат штитници за табличките.“
07:51
And he said, "I know."
194
456000
2000
А тој рече, „Знам.“
07:53
And I said, "This car here's got one license plate that's all crumpled up."
195
458000
2000
А јас реков, „Овој автомобил има една табличка која е целата извиткана.“
07:55
And he said, "Yes, that's my wife's car." And I said, "Why don't we just test one
196
460000
3000
А тој рече, „Да, тоа е автомобилот на жена ми.“ А јас реков, „Зошто не би тестирале само една
07:58
on the front of your wife's car and see if it lasts longer."
197
463000
2000
на предната страна од автомобилот на жена ви и да видиме дали ќе трае подолго.“
08:00
So I knew there were two cars with two license plates on each.
198
465000
3000
Значи знаев дека имаше два автомобила со по две регистарски таблички.
08:03
If I couldn't sell all four, I could at least get one.
199
468000
2000
Ако не можам да му продадам за сите четири, би можел да продадам барем една.
08:05
I learned that at a young age.
200
470000
2000
Тоа го научив на мала возраст.
08:07
I did comic book arbitrage.
201
472000
2000
Препродавав стрипови.
08:09
When I was about 10 years old, I sold comic books
202
474000
2000
Кога имав околу десет години, продавав стрипови
08:11
out of our cottage on Georgian Bay.
203
476000
2000
од нашата куќа во Џорџискиот залив.
08:13
And I would go biking up to the end of the beach
204
478000
2000
Ќе одев со велосипедот до крајот на плажата
08:15
and buy all the comics from the poor kids.
205
480000
2000
и ќе ги купев сите стрипови од сиромашните деца.
08:17
And then I would go back to the other end of the beach and sell them to the rich kids.
206
482000
3000
А потоа ќе се вратев на другиот крај на плажата и ќе им ги продадев на богатите деца.
08:20
But it was obvious to me, right? Buy low, sell high.
207
485000
2000
Но тоа беше очигледно за мене, нели. Купи евтино, продај скапо.
08:22
You've got this demand over here that has money.
208
487000
2000
Од оваа страна имаш побарувачка, тука се парите.
08:24
Don't try to sell to the poor kids; they don't have cash. The rich people do. Go get some.
209
489000
3000
Не се обидувајте да им продадете на сиромашните деца; тие немаат пари. Богатите ги имаат. Одете и земете им ги.
08:27
So that's obvious, right.
210
492000
2000
Па тоа е очигледно, нели.
08:29
It's like a recession. So, there's a recession.
211
494000
2000
Тоа е како рецесија. Значи, ете ја рецесијата.
08:31
There's still 13 trillion dollars circulating in the U.S. economy.
212
496000
3000
таму сеуште има 13 трилиони долари кои циркулираат низ економијата на Соединетите Држави.
08:34
Go get some of that. And I learned that at a young age.
213
499000
3000
Па земете малку од тоа. А јас го научив тоа на мала возраст.
08:37
I also learned, don't reveal your source,
214
502000
2000
Исто така научив да не ги откривам своите извори,
08:39
because I got beat up after about four weeks of doing this
215
504000
2000
бидејќи бев истепан после четри недели додека го правев тоа
08:41
because one of the rich kids found out where I was buying my comics from,
216
506000
3000
бидејќи едно од богатите деца откри од каде ги купувам стриповите,
08:44
and he didn't like the fact that he was paying a lot more.
217
509000
2000
и не му се допадна фактот дека тој плаќа многу повеќе.
08:46
I was forced to get a paper route at 10 years old.
218
511000
2000
На десет години бев приморан да разнесувам весници.
08:48
I didn't really want a paper route,
219
513000
2000
Всушност, многу и не го сакав разнесувањето на весници,
08:50
but at 10, my dad said, "That's going to be your next business."
220
515000
2000
но на десет години, татко ми ми рече, „Тоа ќе биде твојот следен бизнис.“
08:52
So not only would he get me one, but I had to get two,
221
517000
2000
Не само што ми обезбеди еден, туку јас морав да имам два весника,
08:54
and then he wanted me to hire someone to deliver half the papers,
222
519000
3000
а тогаш бараше од мене да најмам некого кој ќе ги носи половина од весниците,
08:57
which I did, and then I realized that collecting tips was where you made all the money.
223
522000
3000
а јас тоа и го направив, и при тоа сфатив дека од собирањето на бакшишот најмногу се заработува.
09:00
So I would collect the tips and get payment.
224
525000
2000
Па така, јас го собирав бакшишот и добивав плата.
09:02
So I would go and collect for all the papers.
225
527000
2000
Тогаш одев и собирав за сите весници.
09:04
He could just deliver them.
226
529000
2000
Тој можеше само да ги носи.
09:06
Because then I realized I could make the money.
227
531000
2000
Бидејќи тогаш сфатив дека можам да заработувам.
09:08
By this point, I was definitely not going to be an employee.
228
533000
3000
Од тогаш, јас дефинитивно не сакав да бидам вработен.
09:11
(Laughter)
229
536000
2000
-
09:13
My dad owned an automotive and industrial repair shop.
230
538000
2000
Мојот татко поседуваше авто и индустриски сервис.
09:15
He had all these old automotive parts lying around.
231
540000
2000
Имаше премногу стари автоделови кои беа расфрлани наоколу.
09:17
They had this old brass and copper.
232
542000
2000
Тие беа од месинг и од бакар.
09:19
I asked him what he did with it, and he said he just throws it out.
233
544000
3000
Па јас го прашав што прави со нив. А тој рече дека едноставно ги фрла.
09:22
I said, "But wouldn't somebody pay you for that?" And he goes, "Maybe."
234
547000
2000
А јас реков, „Но, зарем нема некој кој би ти платил за тоа?“ А тој рече „Можеби.“
09:24
Remember at 10 years old -- so 34 years ago
235
549000
2000
Запомнете, на десет години -- значи пред 34 години
09:26
I saw opportunity in this stuff.
236
551000
2000
јас видов можност во тоа.
09:28
I saw there was money in garbage.
237
553000
2000
Јас видов дека има пари во ѓубрето.
09:30
And I was actually collecting it from all the automotive shops in the area on my bicycle.
238
555000
3000
Го собирав ѓубрето од сите автосервиси во околината, на мојот велосипед.
09:33
And then my dad would drive me on Saturdays
239
558000
2000
А потоа татко ми во сабота ме возеше
09:35
to a scrap metal recycler where I got paid.
240
560000
2000
до отпадот каде што ми плаќаа за тоа.
09:37
And I thought that was kind of cool.
241
562000
2000
Мислев дека тоа е кул.
09:39
Strangely enough, 30 years later, we're building 1-800-GOT-JUNK?
242
564000
3000
Чудно но, 30 години подоцна, имаме линија 1-800-GOT-JUNK?(имате ѓубре?)
09:42
and making money off that too.
243
567000
2000
и заработуваме на тоа.
09:44
I built these little pincushions when I was 11 years old in Cubs,
244
569000
3000
Кога имав 11 години, со извидниците правевме перничиња за игли,
09:47
and we made these pin cushions for our moms for Mother's Day.
245
572000
2000
и ги правевме за нашите мајки на денот на мајките.
09:49
And you made these pincushions out of wooden clothespins --
246
574000
3000
А перничињата ги правевме од дрвени штипки за алишта --
09:52
when we used to hang clothes on clotheslines outside.
247
577000
2000
кога ја закачуваме облеката на жица надвор.
09:54
And you'd make these chairs.
248
579000
2000
И правевме вакви столчиња.
09:56
And I had these little pillows that I would sew up.
249
581000
2000
А имавме и мали перничиња кои ги зашивавме.
09:58
And you could stuff pins in them.
250
583000
2000
На нив може да се набоцкаат шпенадли.
10:00
Because people used to sew and they needed a pin cushion.
251
585000
3000
Бидејќи луѓето порано знаеа да шијат и им беа потребни перничиња за игли.
10:03
But what I realized was that you had to have options.
252
588000
3000
Но јас сфатив дека мораме да имаме избор.
10:06
So I actually spray painted a whole bunch of them brown.
253
591000
2000
Така, голем број од нив ги обоив со спреј во кафена боја.
10:08
And then when I went to the door, it wasn't, "Do you want to buy one?"
254
593000
2000
И тогаш, кога одев од врата на врата, немаше само „Дали сакате да купите едно?“
10:10
It was, "Which color would you like?"
255
595000
2000
Туку, „Каква боја сакате?“
10:12
Like I'm 10 years old; you're not going to say no to me,
256
597000
2000
Имам 10 години; вие нема да ме одбиете,
10:14
especially if you have two options -- you have the brown one or the clear one.
257
599000
3000
особено ако имате две опции; ја имате кафената или обичната.
10:17
So I learned that lesson at a young age.
258
602000
2000
Па така јас ја научив оваа лекција уште на мала возраст.
10:19
I learned that manual labor really sucks.
259
604000
3000
Научив дека рачната работа е без врска.
10:24
Right, like cutting lawns is brutal.
260
609000
2000
Да, како што косењето трева е скотски.
10:26
But because I had to cut lawns all summer for all of our neighbors and get paid to do that,
261
611000
3000
Но бидејќи морав да ја косам тревата на сите комшии цело лето и бев платен за тоа,
10:29
I realized that recurring revenue
262
614000
2000
сфатив дека е супер да се имаат
10:31
from one client is amazing.
263
616000
3000
редовни примања од еден клиент.
10:34
That if I land this client once,
264
619000
2000
Ако обезбедам еден клиент,
10:36
and every week I get paid by that person,
265
621000
2000
и секоја недела тој ми плаќа,
10:38
that's way better than trying to sell
266
623000
2000
тоа е многу подобро отколку да се обидувам да продадам
10:40
one clothespin thing to one person.
267
625000
2000
едно перниче на една личност.
10:42
Because you can't sell them more.
268
627000
2000
Бидејќи и не можете да им продадете повеќе.
10:44
So I love that recurring revenue model I started to learn at a young age.
269
629000
3000
Ми се допаѓа тоа што уште како мал го научив моделот на редовни примања.
10:47
Remember, I was being groomed to do this. I was not allowed to have jobs.
270
632000
3000
Запомнете, јас бев така одгледуван. Не ми беше дозволено да се вработам.
10:50
I would caddy, I would go to the golf course and caddy for people.
271
635000
3000
Бев носач, одев на терените за голф и им бев носач на луѓето таму.
10:53
But I realized that there was this one hill on our golf course,
272
638000
2000
Но сфатив дека има уште еден рид на нашиот терен,
10:55
the 13th hole that had this huge hill.
273
640000
2000
таа 13-та дупка која го имаше тој голем рид.
10:57
And people could never get their bags up it.
274
642000
2000
Луѓето никогаш не можеа до таму да ги однесат торбите.
10:59
So I would sit there with a lawn chair
275
644000
2000
Па јас седев таму на едно столче
11:01
and just carry up all the people who didn't have caddies.
276
646000
3000
и им ги носев торбите на луѓето кои немаа носачи.
11:04
I would carry their golf bags up to the top, and they'd pay me a dollar.
277
649000
3000
Ги носев нивните торби за голф до врвот, а тие ми плаќаа по еден долар.
11:07
Meanwhile, my friends were working for five hours
278
652000
2000
Во меѓувреме, моите пријатели работеа по пет часа
11:09
to haul some guy's bag around and get paid 10 bucks.
279
654000
2000
носејќи ја наоколу торбата на некој си, и за тоа беа платени по 10 долари.
11:11
I'm like, "That's stupid because you have to work for five hours.
280
656000
3000
Јас мислев, „Тоа е глупаво бидејќи мораш да работиш по пет часа.
11:14
That doesn't make any sense." You just figure out a way to make more money faster.
281
659000
3000
Тоа нема никаква смисла.“ Едноставно сваќаш како побрзо да заработиш повеќе.
11:17
Every week, I would go to the corner store and buy all these pops.
282
662000
3000
Секоја недела, одев до продавницата на аголот и купував секакви сокови.
11:20
Then I would go up and deliver them to these 70-year-old women playing bridge.
283
665000
3000
Потоа им ги доставував на едни 70 годишни бабички кои играа бриџ.
11:23
And they'd give me their orders for the following week.
284
668000
2000
А тие ќе ми ги дадеа своите порачки за следната недела.
11:25
And then I'd just deliver pop and I'd just charge twice.
285
670000
2000
Така јас само им го доставував сокот а им наплатував дупло.
11:27
And I had this captured market. You didn't need contracts.
286
672000
3000
Го имав тој сигурен пазар. Не беа потребни договори.
11:30
You just needed to have a supply and demand
287
675000
2000
Едноставно требаше само да имате понуда и побарувачка
11:32
and this audience who bought into you.
288
677000
2000
и публика која ви верува.
11:34
These women weren't going to go to anybody else
289
679000
2000
Тие бабички не би отишле кај некој друг,
11:36
because they liked me, and I kind of figured it out.
290
681000
2000
бидејќи јас им се допаѓав, а јас тоа го сфатив.
11:38
I went and got golf balls from golf courses.
291
683000
3000
Отидов и ги собирав топчињата од терените за голф.
11:41
But everybody else was looking in the bush
292
686000
2000
Додека сите други ги бараа
11:43
and looking in the ditches for golf balls.
293
688000
2000
по жбуновите и каналите.
11:45
I'm like, screw that. They're all in the pond
294
690000
2000
Јас бев во елемент. Сите се кај езерото
11:47
and nobody's going into the pond.
295
692000
2000
а никој таму не влегува.
11:49
So I would go into the ponds and crawl around and pick them up with my toes.
296
694000
3000
Тогаш јас влегував во езерото, ползев наоколу и ги собирав со ножните прсти.
11:52
You just pick them up with both feet.
297
697000
2000
Едноставно ги кревате со обете стопала.
11:54
You can't do it on stage.
298
699000
2000
Тоа не може да се изведе овде на сцената.
11:56
You get the golf balls, and you just throw them in your bathing suit trunks
299
701000
2000
Само ги собирате топчињата за голф и ги ставате во џебовите од кратките панталони
11:58
and when you're done you've got a couple hundred of them.
300
703000
3000
а кога ќе завршите имате барем стотина.
12:01
But the problem is that people all didn't want all the golf balls.
301
706000
3000
Но проблемот беше во тоа што луѓето не сакаа стари голф топчиња.
12:04
So I just packaged them. I'm like 12, right?
302
709000
2000
Па јас ги пакував. А тогаш имав 12 години, нели.
12:06
I packaged them up three ways.
303
711000
2000
Ги пакував на три начини.
12:08
I had the Pinnacles and DDHs and the really cool ones back then.
304
713000
2000
Имав „Pinnacles“ и „DDH“ и уште едни, кои во тоа време беа многу кул.
12:10
Those sold for two dollars each.
305
715000
2000
Тие се продаваа за два долари парче.
12:12
And then I had all the good ones that didn't look crappy. They were 50 cents each.
306
717000
3000
Имав и некои добри кои не изгледаа многу лошо. Тие беа по 50 центи парче.
12:15
And then I'd sell 50 at a time of all the crappy ones.
307
720000
3000
Тогаш продавав по 50 од оние лошите.
12:18
And they could use those for practice balls.
308
723000
2000
А тие можеа да се користат за вежбање.
12:20
I sold sunglasses, when I was in school,
309
725000
2000
Кога бев во училиште, продавав очила за сонце
12:22
to all the kids in high school.
310
727000
2000
на сите деца во средното училиште.
12:24
This is what really kind of gets everybody hating you
311
729000
3000
Тоа е нешто поради кое сите ве мразат,
12:27
is because you're trying to extract money from all your friends all the time.
312
732000
3000
бидејќи постојано се обидувате да им ги извлечете парите на пријателите.
12:30
But it paid the bills.
313
735000
2000
Но тоа ги плаќаше сметките.
12:32
So I sold lots and lots of sunglasses.
314
737000
2000
Така продадов голем број очила за сонце.
12:34
Then when the school shut me down --
315
739000
2000
Но кога училиштето ме попречи --
12:36
the school actually called me into the office and told me I couldn't do it --
316
741000
2000
ме повикаа во канцеларијата и ми рекоа дека не смеам повеќе да го правам тоа --
12:38
so I went to the gas stations and
317
743000
2000
тогаш отидов на бензиската пумпа и
12:40
I sold lots of them to the gas stations
318
745000
2000
им продадов голем број на вработените
12:42
and had the gas stations sell them to their customers.
319
747000
2000
а тие пак ги продаваа на своите муштерии.
12:44
That was cool because then I had retail outlets.
320
749000
2000
Тоа беше кул бидејќи имав малопродажни објекти.
12:46
And I think I was 14.
321
751000
2000
А мислам дека тогаш имав четиринаесет години.
12:48
Then I paid my entire way through first year university at Carlton
322
753000
3000
Потоа ја исплатив целата прва година од факултетот на Карлтон
12:51
by selling wine skins door to door.
323
756000
2000
продавајќи мешини за вино од врата на врата.
12:53
You know that you can hold a 40-ounce bottle of rum
324
758000
2000
Знаете ли дека во една мешина за вино може да собере околу 1 литар рум
12:55
and two bottles of coke in a wineskin? So what, right?
325
760000
2000
а
12:57
Yeah, but you know what? You stuff that down your shorts,
326
762000
2000
Да, ама знаете што? Го ставате тоа во панталоните,
12:59
when you go into a football game you can get booze in for free,
327
764000
3000
кога одите на фудбалски натпревар го внесувате пијалокот за џабе,
13:02
everybody bought them.
328
767000
2000
и сите го купуваат.
13:04
Supply, demand, big opportunity.
329
769000
3000
Понуда, побарувачка, голема можност.
13:07
I also branded it, so I sold them for five times the normal cost.
330
772000
2000
Јас и ги брендирав, па ги продавав по 5 пати повисока цена.
13:09
It had our university logo on it.
331
774000
2000
Го ставив логото на нашиот универзитет.
13:11
You know we teach our kids and we buy them games,
332
776000
2000
Знаете, ги учиме нашите деца и им купуваме игри.
13:13
but why don't we get them games, if they're entrepreneurial kids,
333
778000
3000
Но ако тие се претприемачки деца, зошто не би им купиле некои игри,
13:16
that kind of nurture the traits that you need to be entrepreneurs?
334
781000
3000
такви игри кои ги негуваат особините потребни за претприемачи?
13:19
Why don't you teach them not to waste money?
335
784000
3000
Зошто да не ги учиме да не ги расфрлаат парите?
13:22
I remember being told to walk out in the middle of a street in Banff, Alberta
336
787000
3000
Се сеќавам дека морав да излезам на сред улица во Banff, Alberta,
13:25
because I'd thrown a penny out in the street,
337
790000
2000
бидејќи фрлив една паричка на улицата.
13:27
and my dad said, "Go pick it up."
338
792000
2000
А татко ми ми рече, „Оди и земи ја.“
13:29
He said, "I work too damn hard for my money. I'm not going to see you ever waste a penny."
339
794000
2000
Рече, „Јас работам проклето напорно за моите пари. Не сакам да видам дека ти ги расфрлаш.“
13:31
And I remember that lesson to this day.
340
796000
2000
И јас се сеќавам на таа лекција до овој ден.
13:33
Allowances teach kids the wrong habits.
341
798000
3000
Џепарлакот ги учи децата на погрешни работи.
13:36
Allowances, by nature, are teaching kids
342
801000
2000
Џепарлакот, по природа, ги учи децата
13:38
to think about a job.
343
803000
2000
да размислуваат за вработување.
13:40
An entrepreneur doesn't expect a regular paycheck.
344
805000
3000
А претприемачот не очекува редовна исплата.
13:43
Allowance is breeding kids at a young age
345
808000
2000
Џепарлакот ги навикнува децата уште на мала возраст
13:45
to expect a regular paycheck.
346
810000
2000
да очекуваат редовна исплата.
13:47
That's wrong, for me, if you want to raise entrepreneurs.
347
812000
2000
Тоа е погрешно, според мене, ако сакате да подигате претприемачи.
13:49
What I do with my kids now -- I've got two, nine and seven --
348
814000
2000
Тоа што го правам со моите деца сега -- имам две деца, девет и седум годишно --
13:51
is I teach them to walk around the house and the yard,
349
816000
2000
ги учам како да шетаат низ куќата и дворот,
13:53
looking for stuff that needs to get done.
350
818000
2000
и да бараат работи кои треба да бидат направени.
13:55
Come to me and tell me what it is.
351
820000
2000
Дојдете до мене и кажете ми што е ова.
13:57
Or I'll come to them and say, "Here's what I need done."
352
822000
2000
Или ќе им пријдам и ќе им речам, „Еве што треба да се направи.“
13:59
And then you know what we do? We negotiate.
353
824000
2000
И потоа знаете што правиме? Преговараме.
14:01
They go around looking for what it is.
354
826000
2000
Тие одат да видат за што се работи.
14:03
But then we negotiate on what they're going to get paid.
355
828000
2000
Но тогаш преговараме за тоа како ќе им биде платено.
14:05
And then they don't have a regular check, but they have more opportunities to find more stuff,
356
830000
3000
И тогаш тие немаат редовна плата, но имаат повеќе прилики да пронајдат нешта
14:08
and they learn the skill of negotiating,
357
833000
2000
и да ги научат вештините на преговарање,
14:10
and they learn the skill of finding opportunities as well.
358
835000
2000
но и вештините за пронаоѓање на прилики.
14:12
You breed that kind of stuff. Each of my kids has two piggy banks.
359
837000
3000
Такво нешто се негува. Секое од моите деца има две каси прасенца.
14:15
Fifty percent of all the money that they earn or get gifted,
360
840000
2000
50 % од парите кои ќе ги заработат или ќе им бидат поклонети,
14:17
50 percent goes in their house account,
361
842000
2000
50 % одат за нивната домашна сметка,
14:19
50 percent goes in their toy account.
362
844000
2000
50 % одат за нивната сметка за играчки.
14:21
Anything in their toy account they can spend on whatever they want.
363
846000
2000
Се што ќе оди на нивната сметка за играчки можат да го потрошат на што сакаат.
14:23
The 50 percent that goes in their house account, every six months, goes to the bank.
364
848000
3000
50-те % кои одат на домашната сметка, секои шест месеци, одат во банка.
14:26
They walk up with me. Every year all the money in the bank goes to their broker.
365
851000
3000
Децата одат со мене. Секоја година сите нивни пари во банката одат кај нивниот брокер.
14:29
Both my nine- and seven-year-olds have a stock broker already.
366
854000
3000
Обајцата имаат свој брокер на берзата.
14:33
But I'm teaching them to force that savings habit.
367
858000
2000
Но јас ги учам да истраат во навиката за штедење.
14:35
It drives me crazy that 30-year-olds are saying,
368
860000
3000
Ме излудува тоа кога некои триесетгодишни велат,
14:38
"Maybe I'll start contributing to my RSP now."
369
863000
2000
„Можеби сега ќе почнам да вложувам во мојот пензиски фонд.“
14:40
Shit, you've missed 25 years.
370
865000
2000
Глупости, па сте пропуштиле 25 години.
14:42
You can teach those habits to young kids
371
867000
2000
Можете да ги научите децата на такви навики
14:44
when they don't even feel the pain yet.
372
869000
2000
додека се мали и сеуште не ја чувствуваат болката.
14:46
Don't read them bedtime stories every night.
373
871000
2000
Не им читајте приспивни приказни секоја вечер.
14:48
Maybe four nights out of the week read them bedtime stories
374
873000
2000
Можеби е добро четири ноќи во неделата да им читате приспивни приказни
14:50
and three nights of the week have them tell stories.
375
875000
2000
а три ноќи во неделата тие нека ви раскажуваат приказни.
14:52
Why don't you sit down with kids and give them four items,
376
877000
3000
Зошто не би седнале со децата и да им дадете 4 предмети,
14:55
a red shirt, a blue tie, a kangaroo and a laptop,
377
880000
3000
црвена маица, сина вратоврска, еден кенгур и еден лаптоп,
14:58
and have them tell a story about those four things?
378
883000
2000
и нека ви раскажат приказна за овие четири работи.
15:00
My kids do that all the time.
379
885000
2000
Моите деца го прават тоа постојано.
15:02
It teaches them to sell; it teaches them creativity;
380
887000
2000
Тоа ги учи како да продаваат; ги учи на креативност;
15:04
it teaches them to think on their feet.
381
889000
2000
ги учи да мислат со своја глава.
15:06
Just do that kind of stuff and have fun with it.
382
891000
2000
Едноставно правете такви нешта со децата и забавувајте се.
15:08
Get kids to stand up in front of groups and talk,
383
893000
2000
Направете децата да станат пред групата и да зборуваат,
15:10
even if it's just stand up in front of their friends
384
895000
2000
па дури и да е тоа само група од нивни пријатели,
15:12
and do plays and have speeches.
385
897000
2000
нека изведуваат претстави и нека држат говори.
15:14
Those are entrepreneurial traits that you want to be nurturing.
386
899000
2000
Тоа се претприемачки вештини кои треба да ги негувате.
15:16
Show the kids what bad customers or bad employees look like.
387
901000
3000
Покажете им на децата како изгледаат лоши муштерии или лоши работници.
15:19
Show them the grumpy employees.
388
904000
2000
Покажете им ги намуртените работници.
15:21
When you see grumpy customer service, point that out to them.
389
906000
2000
Кога ќе видите намќорести службеници, покажете им ги.
15:23
Say, "By the way, that guy's a crappy employee."
390
908000
2000
Речете, „Патем речено, овој дечко е лош работник.“
15:25
And say, "These ones are good ones."
391
910000
3000
И речете, „А овие се добри.“
15:28
(Laughter)
392
913000
2000
-
15:30
If you go into a restaurant and you have bad customer service,
393
915000
2000
Ако одите во ресторан и ако добиете лоша услуга,
15:32
show them what bad customer service looks like.
394
917000
2000
покажете им како изгледа лошата услуга.
15:34
(Laughter)
395
919000
2000
-
15:36
We have all these lessons in front of us,
396
921000
2000
Сите овие лекции ги имаме пред нас,
15:38
but we don't take those opportunities; we teach kids to go get a tutor.
397
923000
3000
но не ги користиме тие прилики; ние ги учиме децата да си најдат тутор.
15:41
Imagine if you actually took
398
926000
2000
Замислете навистина да го земете
15:43
all the kids' junk that's in the house right now,
399
928000
2000
сето она што е непотребно од децата сега,
15:45
all the toys that they've outgrown two years ago
400
930000
2000
и сите оние играчки кои веќе ги надраснале,
15:47
and said, "Why don't we start selling some of this on Craigslist and Kijiji?"
401
932000
3000
и да им речете, „Зошто да не почнеме да ги продаваме овие на оглас?“
15:50
And they can actually sell it
402
935000
2000
И тие можат навистина да ги продадат
15:52
and learn how to find scammers when they get email offers come in.
403
937000
2000
и да научат како да ги препознаат измамниците кога ќе добијат понуди на email.
15:54
They can come into your account or a sub account or whatever.
404
939000
2000
Можат да го користат вашиот налог или подналог или било како.
15:56
But teach them how to fix the price, guess the price,
405
941000
3000
Но научете ги како да ја постават цената, да ја погодат цената,
15:59
pull up the photos.
406
944000
2000
да постават фотографии.
16:01
Teach them how to do that kind of stuff and make money.
407
946000
2000
Научете како се прави тоа и како се заработуваат пари.
16:03
Then the money they get, 50 percent goes in their house account,
408
948000
2000
Потоа со парите кои ќе ги добијат, 50 % нека одат на домашната сметка,
16:05
50 percent goes in their toy account.
409
950000
2000
50 % нека одат на нивната сметка за играчки.
16:07
My kids love this stuff.
410
952000
2000
На моите деца многу им се допаѓа ова.
16:09
Some of the entrepreneurial traits that you've got to nurture in kids:
411
954000
3000
Некои од претприемачките работи кои морате да ги негувате кај децата:
16:12
attainment, tenacity, leadership, introspection, interdependence, values.
412
957000
3000
постигнување, истрајност, водство, интроспекција, меѓузависност, вредности.
16:15
All these traits you can find in young kids, and you can help nurture them.
413
960000
3000
Сите овие особини можете да ги најдете кај децата и можете да помогнете тие да се негуваат.
16:18
Look for that kind of stuff.
414
963000
2000
Барајте ги овие нешта.
16:20
There's two traits that I want you to also look out for
415
965000
2000
Има и две особини кои исто така сакам да ги барате
16:22
that we don't kind of get out of their system.
416
967000
3000
а кои не ги извлекуваме од нив.
16:25
Don't medicate kids for attention deficit disorder
417
970000
2000
Немојте да им давате на децата лекови против растројство на вниманието
16:27
unless it is really, really freaking bad.
418
972000
2000
освен ако навистина, навистина е многу лошо.
16:29
(Applause)
419
974000
2000
-
16:31
The same with the whole things on mania and stress and depression,
420
976000
3000
Истото важи и за манијата и стресот и депресијата,
16:34
unless it is so clinically brutal, man.
421
979000
2000
освен ако се толку клинички брутални, човече.
16:36
Bipolar disorder is nicknamed the CEO disease.
422
981000
2000
Биполарното растројство се нарекува и директорска болест.
16:38
When Steve Jurvetson and Jim Clark
423
983000
2000
Кога Stiv Jurvetson и Jim Clark
16:40
and Jim Barksdale have all got it,
424
985000
2000
и Jim Barksdale ја имаат,
16:42
and they built Netscape --
425
987000
2000
а тие го создадоа Netscape.
16:44
imagine if they were given Ritalin.
426
989000
2000
Замислете да им било давано Ritalin.
16:46
We wouldn't have have that stuff, right?
427
991000
2000
Не би ги имале тие работи сега, нели?
16:48
Al Gore really would have had to invented the Internet.
428
993000
3000
Al Gore тогаш би го измислил интернетот.
16:51
(Laughter)
429
996000
2000
-
16:53
These skills are the skills we should be teaching in the classroom
430
998000
2000
Овие вештини се вештини кои треба да се учат во училиштата
16:55
as well as everything else.
431
1000000
2000
исто како и се друго.
16:57
I'm not saying don't get kids to want to be lawyers.
432
1002000
2000
Јас не велам да не им давате на децата да бидат адвокати.
16:59
But how about getting entrepreneurship
433
1004000
2000
Но како би било претприемништвото
17:01
to be ranked right up there with the rest of them as well?
434
1006000
2000
да биде се наоѓа на исто ниво како и се друго останато.
17:03
Because there's huge opportunities in that.
435
1008000
2000
Бидејќи постојат огромни можности таму.
17:05
I want to close with a quick little video.
436
1010000
2000
Сакам да завршам со едно кратко видео.
17:07
It's a video that was done by one of the companies that I mentor.
437
1012000
3000
Тоа е видео направено од една компанија која јас ја менторирав.
17:10
These guys, Grasshopper.
438
1015000
2000
Овие момци, Grasshopper.
17:12
It's about kids. It's about entrepreneurship.
439
1017000
2000
Се работи за децата. Се работи за претприемништвото.
17:14
Hopefully this inspires you to take what you've heard from me
440
1019000
3000
Се надевам дека ова ќе ве инспирира да го земете ова што го слушнавте од мене
17:17
and do something with it to change the world.
441
1022000
2000
и ќе направите нешто за да го промените светот.
17:19
[Kid ... "And you thought you could do anything?"]
442
1024000
3000
[Дете... „Мислевте дека можете се да направите?“]
17:22
[You still can.]
443
1027000
2000
[Вие сеуште можете.]
17:24
[Because a lot of what we consider impossible ...]
444
1029000
2000
[Бидејќи многу од тоа што го сметаме за невозможно...]
17:26
[... is easy to overcome]
445
1031000
3000
[...лесно е да се надмине]
17:29
[Because in case you haven't noticed, we live in a place where]
446
1034000
3000
[Бидејќи, во случај да не сте забележале, живееме на место каде]
17:32
[One individual can make a difference]
447
1037000
3000
[една индивидуа може да ги промени работите]
17:35
[Want proof?]
448
1040000
1000
[Сакате доказ?]
17:36
[Just look at the people who built our country;]
449
1041000
1000
[Само погледнете во луѓето кои ја изградиле нашата земја;]
17:37
[Our parents, grandparents, our aunts, uncles ...]
450
1042000
3000
[Нашите родители, баби и дедовци, нашите тетки, чичковци...]
17:40
[They were immigrants, newcomers ready to make their mark]
451
1045000
3000
[Тие биле имигранти, новодојденци подготвени да остават свој печат]
17:43
[Maybe they came with very little]
452
1048000
3000
[Можеби тие дошле со многу малку]
17:46
[Or perhaps they didn't own anything except for ...]
453
1051000
3000
[или веројатно тие не поседувале ништо друго освен...]
17:49
[... a single brilliant idea]
454
1054000
3000
[... една брилијантна идеја]
17:52
[These people were thinkers, doers ...]
455
1057000
3000
[Тие луѓе биле мислители, чинители...]
17:55
[... innovators ...]
456
1060000
2000
[...иноватори...]
17:57
[... until they came up with the name ...]
457
1062000
3000
[...се додека не го смислиле името...]
18:01
[... entrepreneurs!]
458
1066000
3000
[...претприемачи!]
18:04
[They change the way we think about what is possible.]
459
1069000
3000
[Тие го менуваат нашето мислење за тоа што е возможно.]
18:07
[They have a clear vision of how life can be better]
460
1072000
2000
[Тие имаат јасна визија за тоа како животот може да биде подобар]
18:09
[for all of us, even when times are tough.]
461
1074000
3000
[за сите нас, дури и кога времињата се тешки.]
18:12
[Right now, it's hard to see ...]
462
1077000
2000
[Токму сега, тешко е да се види...]
18:14
[... when our view is cluttered with obstacles.]
463
1079000
2000
[...кога погледот ни е затрупан со препреки.]
18:16
[But turbulence creates opportunities]
464
1081000
3000
[Но турбуленциите креираат можности]
18:19
[for success, achievement, and pushes us ...]
465
1084000
3000
[за успех, постигнување, и не туркаат...]
18:22
[to discover new ways of doing things]
466
1087000
3000
[да најдеме нови начини за правење на нештата]
18:25
[So what opportunities will you go after and why?]
467
1090000
3000
[Па, кои шанси ќе ги искористите и зошто?]
18:28
[If you're an entrepreneur]
468
1093000
3000
[Ако сте претприемач]
18:31
[you know that risk isn't the reward.]
469
1096000
3000
[знаете дека ризикот не е награда.]
18:34
[No. The rewards are driving innovation ...]
470
1099000
2000
[Не. Награди се постојаните иновации...]
18:36
[... changing people's lives. Creating jobs.]
471
1101000
3000
[...менување на животот на луѓето. Создавање на работни места.]
18:39
[Fueling growth.]
472
1104000
2000
[Поттикнување на растот.]
18:41
[And making a better world.]
473
1106000
3000
[И градење на подобар свет.]
18:44
[Entrepreneurs are everywhere.]
474
1109000
2000
[Претприемачите се насекаде.]
18:46
[They run small businesses that support our economy,]
475
1111000
2000
[Тие водат мали бизниси кои ја поддржуваат нашата економија,]
18:48
[design tools to help you ...]
476
1113000
2000
[создаваат алатки за да ви помогнат...]
18:50
[... stay connected with friends, family and colleagues around the world.]
477
1115000
2000
[...за да останете поврзани со пријателите, семејството и колегите низ светот.]
18:52
[And they're finding new ways of helping to solve society's oldest problems.]
478
1117000
3000
[И тие пронаоѓаат нови начини за помош во решавањето на најстарите општествени проблеми.]
18:55
[Do you know an entrepreneur?]
479
1120000
2000
[Дали познавате некој претприемач?]
18:57
[Entrepreneurs can be anyone ...]
480
1122000
1000
[Претприемач може да биде секој...]
18:58
[Even ... you!]
481
1123000
2000
[Дури... и вие!]
19:00
[So seize the opportunity to create the job you always wanted]
482
1125000
3000
[Па искористете ја можноста да ја создадете работата која отсекогаш сте ја сакале]
19:03
[Help heal the economy]
483
1128000
2000
[Помогнете да зајакне економијата]
19:05
[Make a difference.]
484
1130000
1000
[Направете разлика.]
19:06
[Take your business to new heights.]
485
1131000
2000
[Кренете го вашиот бизнис до нови височини.]
19:08
[But most importantly,]
486
1133000
2000
[Но најважно,]
19:10
[remember when you were a kid ...]
487
1135000
3000
[сетете се кога бевте дете...]
19:13
[when everything was within you reach,]
488
1138000
3000
[кога се ви беше на дофат на раката,]
19:16
[and then say to yourself quietly, but with determination:]
489
1141000
4000
[и тогаш речете си на себе си тивко, но одлучно:]
19:22
["It still is."]
490
1147000
2000
[„Тоа сеуште е.“]
19:26
Thank you very much for having me.
491
1151000
2000
Ви благодарам многу за вниманието.
ABOUT THE SPEAKER
Cameron Herold - EntrepreneurAn entrepreneur since childhood, Cameron Herold wants parents and teachers to recognize -- and foster -- entrepreneurial talent in kids.
Why you should listen
For 20 years, Cameron Herold has been coaching entrepreneurs on five continents, helping them build their companies. He started BackPocket COO to coach and mentor young, fun companies -- and help them make their dreams happen.
Herold was a leading force behind one of the most successful new business ventures of the last decade, 1-800-GOT-JUNK?. He was Chief Operating Officer for nearly seven years. Prior to that, he was VP of Corporate Development at Ubarter.com.
Cameron Herold | Speaker | TED.com