TED Talks Live
Sebastian Junger: Our lonely society makes it hard to come home from war
Sebastian Junger: Trở về quê hương từ mặt trận thật đau lòng
Filmed:
Readability: 4
1,180,791 views
Sebastian Junger đã thấy chiến tranh đến gần, và ông biết tác động của hậu chấn trên người lính. Tuy nhiên, ông cho rằng có một nguyên nhân chính gây ra tổn thương này: trải nghiệm sự gần gũi đặc biệt của quân ngũ và sự xa lánh, khác biệt của xã hội hiện đại. "Đôi lúc chúng ta tự vấn bản thân có thể giúp những người lính này không" Junger nói. "Tôi nghĩ rằng câu hỏi thực sự là, chúng ta có thể cứu lấy mình không."
Sebastian Junger - Journalist and documentarian
The author of "The Perfect Storm" and the director of the documentaries "Restrepo" and "Korengal," Sebastian Junger tells non-fiction stories with grit and emotion. Full bio
The author of "The Perfect Storm" and the director of the documentaries "Restrepo" and "Korengal," Sebastian Junger tells non-fiction stories with grit and emotion. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I worked as a war reporter for 15 years
0
1759
3353
Tôi là người đưa tin trong chiến tranh
suốt 15 năm
suốt 15 năm
00:17
before I realized
that I really had a problem.
that I really had a problem.
1
5136
3465
trước khi nhận ra rằng
tôi thật sự có một vấn đề.
tôi thật sự có một vấn đề.
00:21
There was something really wrong with me.
2
9101
2106
Có điều gì đó không đúng với tôi.
00:23
This was about a year before 9/11,
and America wasn't at war yet.
and America wasn't at war yet.
3
11231
3338
Đó là khoảng một năm trước 11/9
và nước Mỹ vẫn chưa có chiến tranh.
và nước Mỹ vẫn chưa có chiến tranh.
00:27
We weren't talking about PTSD.
4
15432
2392
Chúng tôi không nói về PTSD
00:29
We were not yet talking
about the effect of trauma and war
about the effect of trauma and war
5
17848
4196
Chúng tôi cũng không nói về
ảnh hưởng của chấn thương và chiến tranh
ảnh hưởng của chấn thương và chiến tranh
00:34
on the human psyche.
6
22068
1784
lên tinh thần con người
00:36
I'd been in Afghanistan
for a couple of months
for a couple of months
7
24706
2250
Tôi đã từng ở Afghanistan
trong vài tháng
trong vài tháng
00:38
with the Northern Alliance
as they were fighting the Taliban.
as they were fighting the Taliban.
8
26980
3008
với Khối liên minh miền Bắc
khi họ đang chiến với Taliban
khi họ đang chiến với Taliban
00:42
And at that point the Taliban
had an air force,
had an air force,
9
30012
3257
Và lúc Taliban có
lực lượng không quân,
lực lượng không quân,
00:45
they had fighter planes,
they had tanks, they had artillery,
they had tanks, they had artillery,
10
33293
3229
họ có máy bay chiến đấu,
họ có xe tăng, họ có pháo,
họ có xe tăng, họ có pháo,
00:48
and we really got hammered
pretty badly a couple of times.
pretty badly a couple of times.
11
36546
3291
và chúng tôi đã bị đánh bại
trầm trọng một vài lần
trầm trọng một vài lần
00:51
We saw some very ugly things.
12
39861
1966
Chúng tôi đã thấy vài điều rất xấu xa.
00:55
But I didn't really think it affected me.
13
43104
1970
Nhưng tôi không nghĩ nó
ảnh hưởng đến tôi
ảnh hưởng đến tôi
00:57
I didn't think much about it.
14
45098
1528
Tôi không nghĩ nhiều về nó.
00:58
I came home to New York, where I live.
15
46650
1951
Tôi về nhà ở New York, nơi tôi sống.
01:01
Then one day I went down into the subway,
16
49141
2365
Rồi một ngày khi tôi đi tàu điện ngầm,
01:04
and for the first time in my life,
17
52490
2451
đó là lần đầu tiên trong đời,
01:06
I knew real fear.
18
54965
1834
tôi thật sự biết sợ.
01:08
I had a massive panic attack.
19
56823
2339
Tôi bị hoảng tột độ.
01:12
I was way more scared
than I had ever been in Afghanistan.
than I had ever been in Afghanistan.
20
60058
2879
Tôi sợ còn hơn lúc ở Afghanistan.
01:16
Everything I was looking at seemed like
it was going to kill me,
it was going to kill me,
21
64093
3400
Mọi thứ tôi nhìn thấy như thể
sắp giết chết tôi,
sắp giết chết tôi,
01:19
but I couldn't explain why.
22
67517
2293
nhưng tôi không hiểu tại sao.
01:22
The trains were going too fast.
23
70121
1974
Tàu đi quá nhanh.
01:24
There were too many people.
24
72119
1354
Lại có quá nhiều người.
01:25
The lights were too bright.
25
73497
1788
Đèn thì quá sáng.
01:27
Everything was too loud,
everything was moving too quickly.
everything was moving too quickly.
26
75309
2799
Mọi thứ quá ồn ào,
mọi thứ di chuyển quá nhanh.
mọi thứ di chuyển quá nhanh.
01:30
I backed up against a support column
and just waited for it.
and just waited for it.
27
78132
3328
Tôi tựa lưng vào một cái cột đỡ
và chờ đợi.
và chờ đợi.
01:35
When I couldn't take it any longer,
I ran out of the subway station
I ran out of the subway station
28
83115
3196
Đến khi tôi không thể chịu được nữa,
tôi chạy trốn khỏi ga tàu
tôi chạy trốn khỏi ga tàu
01:38
and walked wherever I was going.
29
86335
1729
và cứ đi mãi không cần biết nơi nào.
01:41
Later, I found out that what I had
was short-term PTSD:
was short-term PTSD:
30
89648
4179
Sau đó, tôi phát hiện rằng tôi bị
PTSD ngắn hạn:
PTSD ngắn hạn:
01:45
post-traumatic stress disorder.
31
93851
1903
Rối loạn stress sau chấn thương.
01:48
We evolved as animals, as primates,
to survive periods of danger,
to survive periods of danger,
32
96993
3228
Vì được tiến hóa từ động vật nên
chúng ta rất biết cách sinh tồn,
chúng ta rất biết cách sinh tồn,
01:52
and if your life has been in danger,
33
100245
2921
và khi cuộc sống bạn đang gặp nguy hiểm,
01:55
you want to react to unfamiliar noises.
34
103190
2641
bạn muốn phản ứng lại những tiếng động lạ.
01:59
You want to sleep lightly, wake up easily.
35
107352
2255
Bạn muốn ngủ thật nhanh và dậy thật nhanh.
02:01
You want to have nightmares and flashbacks
36
109631
2194
Bạn muốn có những cơn ác mộng và hồi ức
02:03
of the thing that could kill you.
37
111849
1809
về những thứ có thể đã giết chết bạn.
02:06
You want to be angry because it makes you
predisposed to fight,
predisposed to fight,
38
114756
3057
Bạn muốn nổi giận vì nó khiến
bạn muốn chiến đấu,
bạn muốn chiến đấu,
02:09
or depressed, because it keeps you out
of circulation a little bit.
of circulation a little bit.
39
117837
3373
hoặc suy nhược vì nó làm bạn nhớ ngày xưa.
02:13
Keeps you safe.
40
121591
1331
Bảo trọng.
02:15
It's not very pleasant,
but it's better than getting eaten.
but it's better than getting eaten.
41
123580
2878
Nó không dễ chịu cho lắm.
nhưng vậy còn hơn bị vùi dập.
nhưng vậy còn hơn bị vùi dập.
02:20
Most people recover
from that pretty quickly.
from that pretty quickly.
42
128469
2454
Đa số mọi người đều ổn định lại khá nhanh
02:22
It takes a few weeks, a few months.
43
130947
2090
sau khoảng vài tuần, vài tháng.
02:25
I kept having panic attacks,
but they eventually went away.
but they eventually went away.
44
133061
3115
Tôi từng bị khủng hoảng nặng nề
nhưng rồi cũng hết.
nhưng rồi cũng hết.
02:28
I had no idea it was connected
to the war that I'd seen.
to the war that I'd seen.
45
136200
2650
Tôi không biết nó liên quan
đến trận chiến tôi đã thấy.
đến trận chiến tôi đã thấy.
02:30
I just thought I was going crazy,
46
138874
1596
Tôi chỉ nghĩ rằng tôi bị điên,
02:32
and then I thought, well,
now I'm not going crazy anymore.
now I'm not going crazy anymore.
47
140494
3134
và rồi tôi lại nghĩ, à bây giờ tôi không
còn điên nữa rồi.
còn điên nữa rồi.
02:37
About 20 percent of people, however,
48
145197
2630
Tuy nhiên, khoảng 20% số người
02:39
wind up with chronic, long-term PTSD.
49
147851
3291
bị PTSD dài hạn hoặc mãn tính.
02:43
They are not adapted to temporary danger.
50
151166
2394
Họ không quen những thứ mới mẻ.
02:45
They are maladapted for everyday life,
51
153584
2761
Họ không quen với cuộc sống đời thường,
02:48
unless they get help.
52
156369
1178
nếu không được giúp đỡ.
02:49
We know that the people
who are vulnerable to long-term PTSD
who are vulnerable to long-term PTSD
53
157994
3539
Chúng ta biết những người dễ bị
tổn thương bởi PTSD dài hạn
tổn thương bởi PTSD dài hạn
02:53
are people who were abused as children,
54
161557
2716
là những người từng bị bạo hành lúc nhỏ,
02:56
who suffered trauma as children,
55
164297
1731
người bị thương lúc nhỏ,
02:58
people who have low education levels,
56
166052
2618
những người có trình độ học vấn thấp,
03:00
people who have psychiatric
disorders in their family.
disorders in their family.
57
168694
2558
những người có người thân bị tâm thần.
03:03
If you served in Vietnam
58
171276
1278
Nếu bạn phục vụ ở Việt Nam
03:04
and your brother is schizophrenic,
59
172578
2694
và anh bạn đồng ngũ bị tâm thần phân liệt,
03:07
you're way more likely to get
long-term PTSD from Vietnam.
long-term PTSD from Vietnam.
60
175296
4116
Bạn rất có khả năng bị
PTSD dài hạn ở Việt Nam.
PTSD dài hạn ở Việt Nam.
03:12
So I started to study this
as a journalist,
as a journalist,
61
180571
2628
Vậy tôi bắt đầu tìm hiểu về cái này
như một nhà báo,
như một nhà báo,
03:15
and I realized that there was something
really strange going on.
really strange going on.
62
183868
3523
và nhận ra có điều gì đó
khác lạ đang xảy ra
khác lạ đang xảy ra
03:19
The numbers seemed to be going
in the wrong direction.
in the wrong direction.
63
187415
2743
Những con số dường như đi sai hướng.
03:22
Every war that we have
fought as a country,
fought as a country,
64
190597
2372
Mỗi cuộc chiến mà chúng tôi
đã đấu vì đất nước,
đã đấu vì đất nước,
03:24
starting with the Civil War,
65
192993
1974
bắt đầu với cuộc Nội Chiến,
03:26
the intensity of the combat has gone down.
66
194991
3056
sức ảnh hưởng của cuộc chiến đã suy yếu.
03:30
As a result, the casualty rates
have gone down.
have gone down.
67
198878
3380
Vì vậy, tỉ lệ thương vong cũng giảm theo.
03:34
But disability rates have gone up.
68
202707
1955
Nhưng tỉ lệ tàn tật lại tăng.
03:36
They should be going
in the same direction,
in the same direction,
69
204686
2202
Chúng đáng ra nên đi cùng một hướng,
03:39
but they're going in different directions.
70
207702
2249
nhưng rồi chúng lại đi khác.
03:44
The recent wars in Iraq and Afghanistan
have produced, thank God,
have produced, thank God,
71
212124
4589
Cuộc chiến gần đây tại Iraq và
Afghanistan đã gây ra,nhờ ơn trời
Afghanistan đã gây ra,nhờ ơn trời
03:48
a casualty rate about one third
of what it was in Vietnam.
of what it was in Vietnam.
72
216737
5344
tỉ lệ thương vong
chỉ bằng 1/3 ở Việt Nam.
chỉ bằng 1/3 ở Việt Nam.
03:56
But they've also created --
73
224129
1960
Nhưng chúng cũng tạo ra --
03:58
they've also produced
three times the disability rates.
three times the disability rates.
74
226678
3346
chúng cũng gây ra
tỉ lệ tàn tật gấp 3 lần
tỉ lệ tàn tật gấp 3 lần
04:03
Around 10 percent of the US military
is actively engaged in combat,
is actively engaged in combat,
75
231526
5973
Khoảng 10% quân đội Mỹ
chủ động tham gia chiến đấu,
chủ động tham gia chiến đấu,
04:10
10 percent or under.
76
238439
1338
10% hoặc thấp hơn.
04:11
They're shooting at people,
killing people,
killing people,
77
239801
2274
Họ bắn người, giết người,
04:14
getting shot at,
seeing their friends get killed.
seeing their friends get killed.
78
242099
2338
rồi họ bị bắn, nhìn đồng đội bị bắn.
04:16
It's incredibly traumatic.
79
244461
1553
Vô cùng đau đớn.
04:18
But it's only about 10 percent
of our military.
of our military.
80
246038
2810
Đó chỉ là 10% quân đội chúng ta.
04:20
But about half of our military has filed
81
248872
2233
Khoảng một nửa quân đội chúng ta được xếp
04:23
for some kind of PTSD compensation
from the government.
from the government.
82
251129
4222
vào danh sách được đền bù vì bị PTSD
từ chính phủ.
từ chính phủ.
04:28
And suicide doesn't even fit into this
in a very logical way.
in a very logical way.
83
256922
4695
Nhưng sự tự sát không thể được lý giải
một cách hợp lý với việc này.
một cách hợp lý với việc này.
04:34
We've all heard the tragic statistic
of 22 vets a day, on average,
of 22 vets a day, on average,
84
262173
5786
Tất cả chúng ta đều được nghe về con số
đau lòng là khoảng 22 cựu binh bình quân
đau lòng là khoảng 22 cựu binh bình quân
04:39
in this country, killing themselves.
85
267983
2607
trên đất nước này tự sát
04:43
Most people don't realize
86
271564
1490
Hầu hết mọi người không nhận ra
04:45
that the majority of those suicides
are veterans of the Vietnam War,
are veterans of the Vietnam War,
87
273078
5637
rằng đa số những vụ tự tử đó
là cựu binh từ chiến tranh Việt Nam,
là cựu binh từ chiến tranh Việt Nam,
04:50
that generation,
88
278739
1878
thế hệ đó
04:52
and their decision to take their own lives
actually might not be related
actually might not be related
89
280641
4498
và quyết định của họ để có cuộc sống riêng
thật ra không liên quan
thật ra không liên quan
04:57
to the war they fought 50 years earlier.
90
285163
2698
đến chiến tranh 50 năm về trước.
05:01
In fact, there's no statistical connection
between combat and suicide.
between combat and suicide.
91
289122
3692
Sự thật là, không có một kết nối thống kê
nào giữa chiến đấu và tự tử.
nào giữa chiến đấu và tự tử.
05:04
If you're in the military
and you're in a lot of combat,
and you're in a lot of combat,
92
292838
3067
Nếu bạn trong quân đội
và bạn tham gia nhiều cuộc chiến đấu
và bạn tham gia nhiều cuộc chiến đấu
05:07
you're no more likely to kill yourself
than if you weren't.
than if you weren't.
93
295929
3010
Bạn không có nhiều khả năng tự tử hơn
nếu bạn không tham gia.
nếu bạn không tham gia.
05:11
In fact, one study found
94
299614
1326
Một nghiên cứu cho thấy
05:12
that if you deploy to Iraq or Afghanistan,
95
300964
2024
nếu bạn dàn trận đến Iraq hoặc Afghanistan
05:15
you're actually slightly less likely
to commit suicide later.
to commit suicide later.
96
303012
3420
bạn sẽ ít khả năng sẽ tự tử sau này hơn.
05:20
I studied anthropology in college.
97
308626
2270
Tôi từng học ngành nhân chủng học
hồi đại học,
hồi đại học,
05:22
I did my fieldwork
on the Navajo reservation.
on the Navajo reservation.
98
310920
3019
làm vài nghiên cứu về vùng đất Navajo
05:25
I wrote a thesis on Navajo
long-distance runners.
long-distance runners.
99
313963
3395
và viết luận án về những người
Navajo chạy đường dài.
Navajo chạy đường dài.
05:30
And recently, while
I was researching PTSD,
I was researching PTSD,
100
318473
4004
Gần đây, khi đang nghiên cứu PTSD,
05:35
I had this thought.
101
323501
2105
tôi chợt có suy nghĩ
05:38
I thought back to the work
I did when I was young,
I did when I was young,
102
326325
3079
rằng trở lại với công việc
tôi làm khi còn trẻ
tôi làm khi còn trẻ
05:41
and I thought, I bet the Navajo,
the Apache, the Comanche --
the Apache, the Comanche --
103
329428
4069
và tôi cá rằng Navajo,
Apache, Comanche --
Apache, Comanche --
05:45
I mean, these are very warlike nations --
104
333521
2564
những bộ tộc này rất hiếu chiến --
05:48
I bet they weren't getting
PTSD like we do.
PTSD like we do.
105
336109
3782
Tôi cá họ không bị PTSD như chúng ta.
05:52
When their warriors came back
from fighting the US military
from fighting the US military
106
340814
2992
Khi chiến binh của họ trở về
từ trận chiến với quân đội Mỹ
từ trận chiến với quân đội Mỹ
05:55
or fighting each other,
107
343830
1608
hoặc đánh đấu lẫn nhau,
05:58
I bet they pretty much just slipped
right back into tribal life.
right back into tribal life.
108
346241
3943
tôi cá họ ngay tức khắc trở về với
cuộc sống bộ tộc.
cuộc sống bộ tộc.
06:03
And maybe what determines
109
351635
2254
Và có lẽ những thứ xác định
06:05
the rate of long-term PTSD
110
353913
2694
tỉ lệ mắc PTSD dài hạn
06:08
isn't what happened out there,
111
356631
1988
không phải những gì đã xảy ra ngoài kia
06:11
but the kind of society you come back to.
112
359942
2405
mà là nơi bạn quay về.
06:15
And maybe if you come back
to a close, cohesive, tribal society,
to a close, cohesive, tribal society,
113
363107
4954
Nếu bạn trở về với một cộng đồng
gần gũi, đoàn kết,
gần gũi, đoàn kết,
06:20
you can get over trauma pretty quickly.
114
368823
2325
bạn có thể hồi phục rất nhanh.
06:23
And if you come back
to an alienating, modern society,
to an alienating, modern society,
115
371830
4346
Còn nếu bạn trở về một nơi
hiện đại nhưng đầy định kiến,
hiện đại nhưng đầy định kiến,
06:28
you might remain traumatized
your entire life.
your entire life.
116
376719
3505
bạn có thể không bao giờ hồi phục được.
06:32
In other words, maybe the problem
isn't them, the vets;
isn't them, the vets;
117
380248
3111
Nói cách khác, có lẽ vấn đề không phải
ở họ, những cựu binh;
ở họ, những cựu binh;
06:35
maybe the problem is us.
118
383383
1764
mà là ở chúng ta.
06:39
Certainly, modern society
is hard on the human psyche
is hard on the human psyche
119
387325
4443
Con người chắc chắn khó thích nghi với
xã hội hiện đại
xã hội hiện đại
06:44
by every metric that we have.
120
392649
1914
với mỗi chuẩn mực chúng ta đặt ra.
06:49
As wealth goes up in a society,
121
397043
2361
Khi sự giàu có tăng lên trong một xã hội
06:53
the suicide rate goes up instead of down.
122
401523
3571
thì tỉ lệ tự tử cũng sẽ tăng theo.
06:58
If you live in modern society,
123
406066
2090
Nếu sống trong một xã hội hiện đại,
07:00
you're up to eight times more likely
124
408180
2136
bạn có lẽ phải chịu đựng gấp 8 lần
07:04
to suffer from depression in your lifetime
125
412379
2321
những sự muộn phiền trong cuộc sống
07:06
than if you live in a poor,
agrarian society.
agrarian society.
126
414724
2888
hơn là sống ở nơi làng quê nghèo khó.
07:10
Modern society has probably produced
the highest rates of suicide
the highest rates of suicide
127
418915
3599
Xã hội hiện đại có tỉ lệ tự sát,
07:14
and depression and anxiety
and loneliness and child abuse
and loneliness and child abuse
128
422538
3254
lo lắng, buồn bực, cô độc và bạo hành
trẻ em cao nhất
trẻ em cao nhất
07:17
ever in human history.
129
425816
1745
trong lịch sử loài người.
07:20
I saw one study
130
428695
1573
Tôi thấy một nghiên cứu
07:22
that compared women in Nigeria,
131
430292
3042
so sánh phụ nữ ở Nigeria,
07:25
one of the most chaotic
and violent and corrupt
and violent and corrupt
132
433358
2497
một trong những nước hỗn độn,
bạo lực, mục nát
bạo lực, mục nát
07:28
and poorest countries in Africa,
133
436627
2206
và nghèo nhất ở châu Phi,
07:31
to women in North America.
134
439358
1291
với phụ nữ ở Bắc Mỹ.
07:32
And the highest rates of depression
were urban women in North America.
were urban women in North America.
135
440673
5190
Tỉ lệ đau buồn nhiều nhất thuộc về
nhóm phụ nữ thị thành ở Bắc Mỹ.
nhóm phụ nữ thị thành ở Bắc Mỹ.
07:37
That was also the wealthiest group.
136
445887
1995
Đó cũng là nhóm giàu nhất.
07:40
So let's go back to the US military.
137
448637
3849
Trở lại với quân đội Mỹ.
07:45
Ten percent are in combat.
138
453096
2518
10% đang trong chiến đấu.
07:47
Around 50 percent have filed
for PTSD compensation.
for PTSD compensation.
139
455638
4739
Khoảng 50% được xếp vào
danh sách đền bù PTSD.
danh sách đền bù PTSD.
07:53
So about 40 percent of veterans
really were not traumatized overseas
really were not traumatized overseas
140
461602
5102
Khoảng 40% cựu binh hoàn toàn
bình thường khi ở nước ngoài
bình thường khi ở nước ngoài
07:59
but have come home to discover
they are dangerously alienated
they are dangerously alienated
141
467734
4306
nhưng khi về nước lại cảm thấy lạc loài
08:04
and depressed.
142
472563
1326
và u buồn.
08:08
So what is happening with them?
143
476341
2937
Vậy chuyện gì đang xảy ra với họ?
08:11
What's going on with those people,
144
479302
1817
Chuyện gì đang đến với những người này,
08:14
the phantom 40 percent that are troubled
but don't understand why?
but don't understand why?
145
482051
4735
những cựu binh về nước có vấn đề nào đó
mà chính họ không rõ nguyên do?
mà chính họ không rõ nguyên do?
08:18
Maybe it's this:
146
486810
1324
Có lẽ là thế này:
08:20
maybe they had an experience
of sort of tribal closeness
of sort of tribal closeness
147
488158
4644
họ đã trải nghiệm sự gần gũi đặc trưng
08:24
in their unit when they were overseas.
148
492826
2230
của đơn vị mình khi còn ở nước ngoài.
08:28
They were eating together,
sleeping together,
sleeping together,
149
496075
2633
Họ ăn cùng nhau,
ngủ cùng nhau,
ngủ cùng nhau,
08:30
doing tasks and missions together.
150
498732
2299
thi hành nhiệm vụ cùng nhau,
08:33
They were trusting each other
with their lives.
with their lives.
151
501055
2539
và đặc biệt họ tin tưởng nhau tuyệt đối.
08:37
And then they come home
152
505160
1673
Rồi khi hồi hương
08:38
and they have to give all that up
153
506857
2000
họ không còn được như vậy nữa
08:41
and they're coming back
to a society, a modern society,
to a society, a modern society,
154
509851
3739
họ trở về sống với một xã hội hiện đại
08:45
which is hard on people
who weren't even in the military.
who weren't even in the military.
155
513614
3533
mà con người nơi đó chưa từng ở quân ngũ.
08:49
It's just hard on everybody.
156
517171
1625
Thực khó khăn cho bất kỳ ai.
08:51
And we keep focusing on trauma, PTSD.
157
519494
3923
Chúng ta cứ quan tâm đến PTSD,
08:56
But for a lot of these people,
158
524685
1692
mà với đa số những người này,
08:59
maybe it's not trauma.
159
527340
1197
nó còn không phải bệnh.
09:00
I mean, certainly,
soldiers are traumatized
soldiers are traumatized
160
528561
2555
Ý tôi là chắc chắn
họ bị tổn thương tinh thần.
họ bị tổn thương tinh thần.
09:03
and the ones who are
have to be treated for that.
have to be treated for that.
161
531140
2369
và họ cần được chữa trị.
09:05
But a lot of them --
162
533533
1194
Nhưng với nhiều người,
09:06
maybe what's bothering them
is actually a kind of alienation.
is actually a kind of alienation.
163
534751
3230
thứ làm họ phiền muộn nhiều
thực tế là sự lạc loài.
thực tế là sự lạc loài.
09:10
I mean, maybe we just have
the wrong word for some of it,
the wrong word for some of it,
164
538321
2770
Có lẽ chúng ta đã không đúng đắn
theo một vài hướng nào đó,
theo một vài hướng nào đó,
09:13
and just changing our language,
our understanding,
our understanding,
165
541115
2389
chỉ cần thay đổi một chút để hòa hợp
09:15
would help a little bit.
166
543528
1174
có lẽ mọi chuyện sẽ ổn.
09:16
"Post-deployment alienation disorder."
167
544726
2712
"Rối loạn stress sau chấn thương."
09:19
Maybe even just calling it that
for some of these people
for some of these people
168
547462
2878
Chỉ cần nói điều đó với vài người
09:23
would allow them to stop imagining
169
551634
2578
cũng có thể khiến họ khựng lại,
09:26
trying to imagine a trauma
that didn't really happen
that didn't really happen
170
554236
2766
cố hình dung ra một loại bệnh
không hề tồn tại trong họ
không hề tồn tại trong họ
09:29
in order to explain a feeling
that really is happening.
that really is happening.
171
557707
2771
để giải thích cho thứ cảm giác
họ đang cảm nhận.
họ đang cảm nhận.
09:32
And in fact, it's an extremely
dangerous feeling.
dangerous feeling.
172
560502
2517
Và thực tế, cảm xúc đó cực kỳ không tốt.
09:35
That alienation and depression
can lead to suicide.
can lead to suicide.
173
563043
2740
Bệnh tinh thần trầm trọng có thể
dẫn tới tự tử.
dẫn tới tự tử.
09:37
These people are in danger.
174
565807
1997
Những con người này đang gặp nguy hiểm.
09:39
It's very important to understand why.
175
567828
2122
Và việc hiểu nguyên do là rất cần thiết.
09:43
The Israeli military has a PTSD rate
of around one percent.
of around one percent.
176
571167
4274
Quân đội Israel có tỉ lệ mắc PTSD là 1%.
09:47
The theory is that everyone in Israel
is supposed to serve in the military.
is supposed to serve in the military.
177
575650
5599
Lý luận cho rằng tất cả dân cư Israel
đều phục vụ cho quân đội.
đều phục vụ cho quân đội.
09:53
When soldiers come back
from the front line,
from the front line,
178
581273
2110
nên khi những người lính trở về,
09:55
they're not going from a military
environment to a civilian environment.
environment to a civilian environment.
179
583407
4438
họ không phải đi từ quân đội mà trở
về với cuộc sống trái ngược với nó,
về với cuộc sống trái ngược với nó,
10:00
They're coming back to a community
where everyone understands
where everyone understands
180
588741
3707
họ trở về với một cộng đồng
nơi ai cũng hiểu và từng trải
nơi ai cũng hiểu và từng trải
10:05
about the military.
181
593698
1155
về quân đội.
10:06
Everyone's been in it
or is going to be in it.
or is going to be in it.
182
594877
2155
Mọi người đều đã và đang ở đó
hoặc sẽ ở đó,
hoặc sẽ ở đó,
10:09
Everyone understands
the situation they're all in.
the situation they're all in.
183
597056
2356
mọi người đều hiểu tình cảnh họ đồng trải
10:11
It's as if they're all in one big tribe.
184
599436
2269
giống như họ là một đại gia đình.
10:14
We know that if you take a lab rat
185
602282
2034
Chúng ta biết rằng nếu lấy một con chuột
10:16
and traumatize it and put it
in a cage by itself,
in a cage by itself,
186
604340
3672
làm tổn thương nó rồi nhốt nó
vào lồng một mình,
vào lồng một mình,
10:20
you can maintain its trauma symptoms
almost indefinitely.
almost indefinitely.
187
608036
3157
bạn có thể giữ những thương tích đó của nó
gần như mãi mãi.
gần như mãi mãi.
10:23
And if you take that same lab rat
and put it in a cage with other rats,
and put it in a cage with other rats,
188
611717
5087
Và nếu bạn vẫn thí nghiệm y nguyên như vậy
rồi để nó ở lồng cùng những con khác,
rồi để nó ở lồng cùng những con khác,
10:30
after a couple of weeks,
it's pretty much OK.
it's pretty much OK.
189
618018
3356
sau một vài tuần, nó lại ổn.
10:35
After 9/11,
190
623509
1262
Sau 9/11
10:38
the murder rate in New York City
went down by 40 percent.
went down by 40 percent.
191
626549
3293
tỉ lệ giết người ở New York đã giảm 40%.
10:41
The suicide rate went down.
192
629866
1822
Tỉ lệ tự tử giảm,
10:44
The violent crime rate in New York
went down after 9/11.
went down after 9/11.
193
632756
4504
Tỉ lệ tội phạm bạo lực cũng giảm.
10:49
Even combat veterans of previous wars
who suffered from PTSD
who suffered from PTSD
194
637284
5319
Ngay cả cựu binh của cuộc chiến trước,
những người bị PTSD
những người bị PTSD
10:54
said that their symptoms went down
after 9/11 happened.
after 9/11 happened.
195
642627
4497
cũng nói rằng các triệu chứng của họ giảm
sau khi 9/11 diễn ra.
sau khi 9/11 diễn ra.
10:59
The reason is that if you traumatize
an entire society,
an entire society,
196
647148
3436
Lý do là khi bạn làm tổn thương cả xã hội,
11:04
we don't fall apart
and turn on one another.
and turn on one another.
197
652450
3219
chúng tôi không tách rời mà hợp thành
một thể khác.
một thể khác.
11:07
We come together. We unify.
198
655693
2114
Chúng tôi đến với nhau, hợp nhất lại.
11:09
Basically, we tribalize,
199
657831
2047
Nói đơn giản, chúng tôi thành một gia đình
11:11
and that process of unifying
feels so good and is so good for us,
feels so good and is so good for us,
200
659902
5553
và quá trình đến với nhau thật tuyệt vời,
11:17
that it even helps people
201
665479
1417
nó giúp rất nhiều những người
11:18
who are struggling
with mental health issues.
with mental health issues.
202
666920
3294
đang bị mắc bệnh tinh thần thấy ổn.
11:22
During the blitz in London,
203
670238
1765
Trong một trận đánh nhanh ở Luân Đôn,
11:24
admissions to psychiatric wards
went down during the bombings.
went down during the bombings.
204
672027
5013
số bệnh nhân vào viện tâm thần đã giảm
khi các cuộc đánh bom diễn ra.
khi các cuộc đánh bom diễn ra.
11:30
For a while, that was the kind of country
205
678606
3222
Chỉ một thời gian ngắn, đất nước
11:33
that American soldiers came
back to -- a unified country.
back to -- a unified country.
206
681852
3871
mà quân Mỹ trở về-- thành
một đất nước thống nhất.
một đất nước thống nhất.
11:38
We were sticking together.
207
686288
1271
Chúng tôi gắn bó với nhau.
11:39
We were trying to understand
the threat against us.
the threat against us.
208
687583
2611
Chúng tôi hiểu những khó khăn và
mối đe dọa đè lên mình.
mối đe dọa đè lên mình.
11:42
We were trying to help
ourselves and the world.
ourselves and the world.
209
690218
4079
Chúng tôi cố gắng giúp đỡ nhau và
giúp đất nước này.
giúp đất nước này.
11:47
But that's changed.
210
695521
1601
Nhưng mọi thứ đã thay đổi.
11:50
Now, American soldiers,
211
698392
2346
Quân lính Mỹ bây giờ,
11:52
American veterans are coming back
to a country that is so bitterly divided
to a country that is so bitterly divided
212
700762
3820
những cựu binh trở về một đất nước
bị chia rẽ nặng nề
bị chia rẽ nặng nề
11:57
that the two political parties
are literally accusing each other
are literally accusing each other
213
705716
3422
thành hai bên chính trị đối lập
đấu đá nhau, buộc tội nhau
đấu đá nhau, buộc tội nhau
12:02
of treason, of being
an enemy of the state,
an enemy of the state,
214
710670
2840
là kẻ phản nước, tội đồ của quốc gia
12:06
of trying to undermine the security
and the welfare of their own country.
and the welfare of their own country.
215
714265
4760
là kẻ làm mất sự bảo an và
hao mòn tài sản đất nước.
hao mòn tài sản đất nước.
12:11
The gap between rich and poor
is the biggest it's ever been.
is the biggest it's ever been.
216
719049
4133
Sự phân hóa giàu nghèo lên đến đỉnh điểm.
12:15
It's just getting worse.
217
723206
1185
Mọi thứ chỉ tệ hơn.
12:16
Race relations are terrible.
218
724415
2408
Phân biệt chủng tộc thật kinh khủng.
12:18
There are demonstrations
and even riots in the streets
and even riots in the streets
219
726847
2856
Có những cuộc biểu tình và thậm chí
nổi loạn trên đường phố
nổi loạn trên đường phố
12:21
because of racial injustice.
220
729727
1979
đấu tranh vì bất bình đẳng chủng tộc.
12:24
And veterans know that any tribe
that treated itself that way -- in fact,
that treated itself that way -- in fact,
221
732727
4261
Và các cựu binh biết rằng dân tộc họ
thay đổi như vậy, hay chính xác
thay đổi như vậy, hay chính xác
12:29
any platoon that treated itself
that way -- would never survive.
that way -- would never survive.
222
737012
4930
những trung đội thay đổi theo hướng đó
sẽ không bao giờ tồn tại lâu dài.
sẽ không bao giờ tồn tại lâu dài.
12:35
We've gotten used to it.
223
743068
1891
Chúng ta đã quen với điều đó.
12:36
Veterans have gone away
and are coming back
and are coming back
224
744983
3853
Những chiến binh đi xa và trở lại
12:40
and seeing their own country
with fresh eyes.
with fresh eyes.
225
748860
4441
rồi nhìn ngắm đất nước mình,
12:45
And they see what's going on.
226
753325
1657
họ hiểu cái gì đang diễn ra.
12:47
This is the country they fought for.
227
755738
1855
Đó là nơi họ đã chiến đấu và bảo vệ.
12:50
No wonder they're depressed.
228
758433
1678
Không màng đau thương.
12:52
No wonder they're scared.
229
760135
1574
Không màng sợ hãi.
12:55
Sometimes, we ask ourselves
if we can save the vets.
if we can save the vets.
230
763371
3877
Đôi lúc, chúng ta tự vấn bản thân rằng
liệu có thể giúp họ không
liệu có thể giúp họ không
13:00
I think the real question
is if we can save ourselves.
is if we can save ourselves.
231
768248
3170
hay đúng hơn theo tôi nghĩ là liệu ta
có thể giúp chính mình không.
có thể giúp chính mình không.
13:03
If we can,
232
771905
1690
Nếu có,
13:05
I think the vets are going to be fine.
233
773619
1974
tôi tin họ-- những cựu chiến binh sẽ ổn.
13:08
It's time for this country to unite,
234
776697
3137
Đã đến lúc đất nước ta cùng đoàn kết lại,
13:13
if only to help the men and women
who fought to protect us.
who fought to protect us.
235
781818
4792
để giúp những người đã chiến đấu
vì chúng ta.
vì chúng ta.
13:19
Thank you very much.
236
787182
1231
Xin cảm ơn.
13:20
(Applause)
237
788437
6666
( Vỗ tay )
ABOUT THE SPEAKER
Sebastian Junger - Journalist and documentarianThe author of "The Perfect Storm" and the director of the documentaries "Restrepo" and "Korengal," Sebastian Junger tells non-fiction stories with grit and emotion.
Why you should listen
Sebastian Junger thundered onto the media landscape with his non-fiction book, The Perfect Storm. A correspondent for Vanity Fair and ABC News, Junger has covered stories all across the globe, igniting a new interest in non-fiction. One of his main interests: war.
From 2007 to 2008, Junger and photographer Tim Hetherington embedded with the 173rd Airborne Brigade Combat Team in Afghanistan. They spent intensive time with the soldiers at the Restrepo outpost in the Korengal Valley, which saw more combat than any other part of Afghanistan. The experience became Junger's book WAR, and the documentary "Restrepo," which was nominated for the Academy Award for Best Documentary in 2011.
Junger and Hetherington planned to make a second documentary on the topic, "Korengal," meant to help soldiers and civilians alike understand the fear, courage and complexity involved in combat. It's a project that Junger decided to carry on after Hetherington was killed in Libya while covering the civil war there. Junger self-financed and released the film.
Sebastian Junger | Speaker | TED.com