Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story
Chimamanda Ngozi Adichie: Chimamanda Adichie: Die gevaar van ’n enkele storie.
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
persoonlike stories vertel
in oos-Nigerië grootgeword.
nader aan die waarheid is.
Amerikaanse kinderboeke gelees.
op omtrent sewe,
wat ek gelees het:
dat die son uitgekom het.
dat ek in Nigerië gewoon het.
baie gemmerbier gedrink,
het gemmerbier gedrink.
van gemmerbier gehad het nie.
om gemmerbier te proe.
waarin karakters anders was,
vreemdelinge moes in hê
waarmee ek nie kon identifiseer nie.
toe ek Afrikaboeke ontdek het.
soos die buitelandse boeke nie.
soos Chinua Achebe en Camara Laye,
in my begrip van letterkunde beleef.
nie kon poniesterte maak nie,
die Amerikaanse en Britse boeke.
vir my nuwe wêrelde oopgemaak.
oor wat boeke in wese is.
middelklas Nigeriese gesin.
wat van nabye dorpies af gekom het.
het ons ’n nuwe huisknaap gekry.
sy familie was baie arm.
en ons ou klere na sy familie toe gestuur.
sou sy sê:
Mense soos Fide se familie het niks nie."
gaan ons na sy dorpie op besoek,
’n pragtige gepatroonde mandjie
wat sy broer gemaak het.
was hoe arm hulle was,
om hulle as enigiets buiten arm te sien.
was my enkele storie oor hulle.
toe ek weg is uit Nigerië
Engels leer praat het
die amptelike taal van Nigerië is.
my "tribal music" te luister
hoe om ’n stoof te gebruik nie.
nog voor sy my gesien het.
as ’n Afrikaan,
goed-bedoelde jammerhartigheid.
’n enkele Afrikastorie gehad:
meer kompleks as bejammering nie
as gelyke mense nie.
as ’n Afrikaan nie.
het almal na my gekyk.
oor plekke soos Namibië nie.
dié nuwe identiteit aangeneem,
dink ek nou aan myself as Afrikaan.
wanneer Afrika as ’n land beskou word,
was op my andersins wonderlike vlug,
oor hulle liefdadigheidswerk
as ’n Afrikaan spandeer het,
teenoor my begin verstaan.
uit alledaagse beelde gekom het,
van pragtige landskappe, mooi diere,
sterwend van armoede of VIGS,
om vir hulleself te praat nie
deur ’n gawe, wit vreemdeling.
net soos ek, as kind,
kom uit Westerse literatuur.
van ’n Londonse handelaar, John Locke,
as "gediertes sonder huise," verwys,
in die Weste verteenwoordig:
as ’n plek van negatiewes,
die wonderlike digter, Rudyard Kipling,
dat my Amerikaanse kamermaat
enkele storie moes gesien en gehoor het.
wat op ’n keer vir my gesê het
met die roman verkeerd was,
nie gehaal het nie.
wat Afrika-egtheid was nie.
dat my karakters te veel soos hy was,
aan die enkele storie kwessie.
uit die VSA.
was gespanne,
sinoniem met Meksikane geword.
daai soort ding.
in Guadalajara rondgeloop,
in die mediadekking oor Meksikane
om die enkele storie te bespreek,
oor die wêreld se magstrukture dink,
"om groter as ’n ander te wees".
deur die beginsel van nkali:
hoeveel vertel word,
om ’n ander se storie te vertel
van dié persoon te maak.
Mourid Barghouti skryf
met "tweedens."
die Amerikaanse inboorlinge se pyle,
die mislukking van die Afrikastaat,
van die Afrikastaat nie,
dat dit só jammer is
"American Psycho" gelees het --
in 'n roman
as daai student is nie,
Amerika se kulturele en ekonomiese mag,
en Steinbeck en Gaitskill gelees.
oor Amerika gehad nie.
om ongelukkige kinderjare te gehad het
wat my ouers my aangedoen het, kon opmaak.
het ek gelukkige kinderjare gehad,
wat in vlugtelingkampe dood is.
omdat hy nie voldoende gesondheidsorg kon kry nie.
is dood in ’n vliegtuigongeluk
nie water gehad het nie.
militêre regerings grootgeword
nie hulle salarisse betaal is nie.
hoe konfyt van die ontbyttafel af verdwyn,
het ’n soort genormaliseerde politieke vrees
die negatiewe stories aan te dring,
oor die hoof te sien.
is nie dat hulle onwaar is nie,
die skokkende verkragtings in Kongo
in Nigerië aansoek doen.
mee te doen
van daardie plek of persoon te deel.
van ons gelyke menslikheid moeilik.
eerder as ons ooreenkomste.
immigrasiedebat gevolg het,
én hardwerkend is?
’n Afrika-televisienetwerk gehad het
regoor die wêreld uitsaai?
"’n balans van stories" noem.
van my Nigeriese uitgewer,
wat sy werk by ’n bank gelos het
en ’n uitgewery te begin?
dat Nigeriërs nie literatuur lees nie.
mense wat kon lees, sou lees,
en beskikbaar was.
in Lagos vir ’n onderhoud,
het vir my kom sê:
behalwe die einde.
en wat moet gebeur is ..."
wat om in die vervolgstuk te skryf.
ek was ook diep geroer.
soos baie gewone Nigeriërs,
om 'n leser te wees nie.
in haar instruksies vir die vervolgstuk.
van my vriendin Funmi Iyanda,
wat ons verkies om te vergeet, te vertel?
in ’n Lagos-hospitaal uitgevoer is?
en Igbo en Joroeba en Ijo,
om ’n belaglike wet te betwis
hulle mans se toestemming kry
ten spyte van groot tegniese uitdagings,
wat verbruik wat hulle self skep?
van my vooruitstrewende haarvlegter,
vir die verkoop van haarverlengings?
wat besighede begin wat soms misluk,
se bronne van irritasie:
ons mislukte regering,
die ongelooflike taaiheid
ten spyte van die regering,
skryfwerkswinkels in Lagos aan,
hoeveel mense aansoek doen,
het onlangs die Farafina Trust --
om ons baie stories te vertel.
om te ontvreem en te belaster,
om te bemagtig en te vermenslik.
hulle gebreekte waardigheid heelmaak.
Alice Walker het geskryf
wat na die Noorde getrek het.
wat hulle agtergelaat het, voorgestel het:
dat daar nooit ’n enkele storie
ABOUT THE SPEAKER
Chimamanda Ngozi Adichie - NovelistInspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature.
Why you should listen
In Nigeria, Chimamanda Ngozi Adichie's novel Half of a Yellow Sun has helped inspire new, cross-generational communication about the Biafran war. In this and in her other works, she seeks to instill dignity into the finest details of each character, whether poor, middle class or rich, exposing along the way the deep scars of colonialism in the African landscape.
Adichie's newest book, The Thing Around Your Neck, is a brilliant collection of stories about Nigerians struggling to cope with a corrupted context in their home country, and about the Nigerian immigrant experience.
Adichie builds on the literary tradition of Igbo literary giant Chinua Achebe—and when she found out that Achebe liked Half of a Yellow Sun, she says she cried for a whole day. What he said about her rings true: “We do not usually associate wisdom with beginners, but here is a new writer endowed with the gift of ancient storytellers.”
(Photo: Wani Olatunde)
Chimamanda Ngozi Adichie | Speaker | TED.com