ABOUT THE SPEAKER
Chimamanda Ngozi Adichie - Novelist
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature.

Why you should listen

In Nigeria, Chimamanda Ngozi Adichie's novel Half of a Yellow Sun has helped inspire new, cross-generational communication about the Biafran war. In this and in her other works, she seeks to instill dignity into the finest details of each character, whether poor, middle class or rich, exposing along the way the deep scars of colonialism in the African landscape.

Adichie's newest book, The Thing Around Your Neck, is a brilliant collection of stories about Nigerians struggling to cope with a corrupted context in their home country, and about the Nigerian immigrant experience.

Adichie builds on the literary tradition of Igbo literary giant Chinua Achebe—and when she found out that Achebe liked Half of a Yellow Sun, she says she cried for a whole day. What he said about her rings true: “We do not usually associate wisdom with beginners, but here is a new writer endowed with the gift of ancient storytellers.”

(Photo: Wani Olatunde) 

More profile about the speaker
Chimamanda Ngozi Adichie | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story

Чимаманда Энгози Адичэ: Өрөөсгөл ойлголтын аюул

Filmed:
21,248,547 views

Бидний амьдрал, бидний соёл маш олон давхацсан түүхээс бүрддэг. Зохиолч Чимаманда Адичэ өөрийн соёлын жинхэнэ дуу хоолойг хэрхэн олсон тухайгаа хүүрнэх бөгөөд бид хэн нэгний тухай эсвэл нэг улс орны тухай өрөөсгөл түүхийг сонссоор байх нь биднийг ноцтой үл ойлголцолд хүргэх эрсдэлтэй гэдгийг анхааруулж байна.
- Novelist
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I'm a storyteller.
0
0
2000
Би түүх ярьдаг.
00:14
And I would like to tell you a few personal stories
1
2000
3000
Та бүхэнд өөрийн хувийн
түүхээс хэдийг хуваалцъя.
00:17
about what I like to call "the danger of the single story."
2
5000
5000
Үүнийг би "өрөөсгөл ойлголтын аюул"
гэж нэрлэх дуртай.
00:22
I grew up on a university campus in eastern Nigeria.
3
10000
4000
Би зүүн Нигерийн нэгэн их сургуулийн
эзэмшил дээр өссөн.
00:26
My mother says that I started reading at the age of two,
4
14000
3000
Ээжийн минь хэлснээр би
хоёр настайдаа уншиж эхэлсэн.
00:29
although I think four is probably close to the truth.
5
17000
5000
Гэхдээ миний бодлоор дөрвөн настайдаа
гэдэг нь арай үнэнд ойрхон байх.
00:34
So I was an early reader, and what I read
6
22000
2000
Иймд би хар багаасаа л уншдаг болсон.
00:36
were British and American children's books.
7
24000
3000
Англи, Америкийн хүүхдийн
ном зохиолууд уншдаг байлаа.
00:39
I was also an early writer,
8
27000
3000
Түүнчлэн би хар багаасаа л бичиж эхэлсэн.
00:42
and when I began to write, at about the age of seven,
9
30000
4000
Долоон настай байхаасаа
балын харандаагаар түүх бичиж,
00:46
stories in pencil with crayon illustrations
10
34000
2000
тосон харандаагаар зураг зурж эхлэхэд
00:48
that my poor mother was obligated to read,
11
36000
3000
хөөрхий ээжид минь түүнийг минь
уншихаас өөр арга байгаагүй.
00:51
I wrote exactly the kinds of stories I was reading:
12
39000
4000
Би яг уншсанаа л бичдэг байсан.
00:55
All my characters were white and blue-eyed,
13
43000
5000
Зохиолын маань дүрүүд бүгд цагаан арьстай,
цэнхэр нүдтэй байдаг байв.
01:00
they played in the snow,
14
48000
2000
Тэд цасанд тоглодог.
01:02
they ate apples,
15
50000
2000
Тэд алим иддэг.
01:04
and they talked a lot about the weather,
16
52000
2000
(Инээд)
01:06
how lovely it was
17
54000
2000
Мөн тэд цаг агаарын тухай
байнга ярьдаг.
01:08
that the sun had come out.
18
56000
2000
Нар гарсан нь ямар сайхан байгаа тухай.
01:10
(Laughter)
19
58000
2000
(Инээд)
01:12
Now, this despite the fact that I lived in Nigeria.
20
60000
3000
Би Нигерт амьдардаг байсан хэдий ч
ингэж бичсэн.
01:15
I had never been outside Nigeria.
21
63000
4000
Би Нигерээс огт гарч үзээгүй байлаа.
01:19
We didn't have snow, we ate mangoes,
22
67000
3000
Манай оронд цас ордоггүй,
бас бид манго жимс иддэг.
01:22
and we never talked about the weather,
23
70000
2000
Бид хэзээ ч цаг агаарын тухай ярьдаггүй.
01:24
because there was no need to.
24
72000
2000
Учир нь тэгэх шаардлага байгаагүй.
01:26
My characters also drank a lot of ginger beer
25
74000
3000
Миний дүрүүд мөн цагаан гааны
шар айраг ихээр уудаг байв.
01:29
because the characters in the British books I read
26
77000
2000
Учир нь миний уншсан Англи номнуудад
01:31
drank ginger beer.
27
79000
2000
зохиолын дүрүүд нь түүнийг уудаг байсан.
Цагаан гааны шар айраг гэж
юу байсныг мэдээгүйг минь ойлгоорой.
01:33
Never mind that I had no idea what ginger beer was.
28
81000
3000
01:36
(Laughter)
29
84000
1000
(Инээд)
01:37
And for many years afterwards, I would have a desperate desire
30
85000
3000
Түүнээс хойш олон жилийн турш
цагаан гааны шар айраг
01:40
to taste ginger beer.
31
88000
2000
уухыг маш их хүсдэг болсон.
01:42
But that is another story.
32
90000
2000
Гэхдээ тэр бол өөр нэг түүх.
01:44
What this demonstrates, I think,
33
92000
2000
Миний бодлоор энэ нь биднийг
01:46
is how impressionable and vulnerable we are
34
94000
3000
зохиолд хэр автамтгай,
эмзэг болохыг харуулж байна,
01:49
in the face of a story,
35
97000
2000
01:51
particularly as children.
36
99000
2000
ялангуяа хүүхэд насандаа.
01:53
Because all I had read were books
37
101000
2000
Миний уншсан бүх номны
дүрүүд нь гадаад хүмүүс байсан учраас
01:55
in which characters were foreign,
38
103000
2000
01:57
I had become convinced that books
39
105000
2000
би бүх номонд заавал
гадаад хүмүүс байх ёстой,
01:59
by their very nature had to have foreigners in them
40
107000
3000
02:02
and had to be about things with which
41
110000
2000
бас өөрөө тодорхойлж мэдэхгүй
зүйлс орох ёстой гэж
02:04
I could not personally identify.
42
112000
3000
бат итгэсэн байсан.
02:07
Things changed when I discovered African books.
43
115000
4000
Харин Африк номнууд уншиж
эхэлснээс хойш юмс өөрчлөгдсөн.
Африк ном тийм ч их биш байсан.
02:11
There weren't many of them available, and they weren't
44
119000
2000
Бас гадаад номыг бодвол олоход
тийм ч амар биш байсан.
02:13
quite as easy to find as the foreign books.
45
121000
2000
02:15
But because of writers like Chinua Achebe and Camara Laye
46
123000
4000
Харин Чинуа Ачебе болон Камара Лэй
зэрэг зохиолчдын ачаар
02:19
I went through a mental shift in my perception
47
127000
2000
миний уран зохиолын тухай ойлголт
бүрэн өөрчлөгдсөн.
02:21
of literature.
48
129000
2000
Миний ухаарсан зүйл бол над шиг хүмүүс,
02:23
I realized that people like me,
49
131000
2000
02:25
girls with skin the color of chocolate,
50
133000
2000
шоколадан бор арьстай,
02:27
whose kinky hair could not form ponytails,
51
135000
3000
боож болдоггүй буржгар үстэй охид
02:30
could also exist in literature.
52
138000
2000
уран зохиолд бас гарч болдог.
02:32
I started to write about things I recognized.
53
140000
4000
Би өөрийн мэддэг зүйлсийнхээ
тухай бичиж эхэлсэн.
02:36
Now, I loved those American and British books I read.
54
144000
4000
Мэдээж уншсан Англи, Америк номнууд маань
одоо хэр надад таалагддаг.
02:40
They stirred my imagination. They opened up new worlds for me.
55
148000
4000
Тэд миний сэтгэн бодох чадварыг өдөөж,
шинэ ертөнцийг надад нээж өгсөн.
Харин тэдгээр зохиолын
санаандгүй үр дагавар нь
02:44
But the unintended consequence
56
152000
2000
02:46
was that I did not know that people like me
57
154000
2000
над шиг хүмүүс уран зохиолд оршиж болдгийг
02:48
could exist in literature.
58
156000
2000
би мэдээгүйд байгаа юм.
02:50
So what the discovery of African writers did for me was this:
59
158000
4000
Иймд Африк зохиолчдоос
миний олж авсан зүйлс бол
02:54
It saved me from having a single story
60
162000
3000
номны тухай өрөөсгөл ойлголттой
болохоос намайг аварсан.
02:57
of what books are.
61
165000
2000
02:59
I come from a conventional, middle-class Nigerian family.
62
167000
3000
Би Нигерийн жирийн нэг
дундаж айлаас гаралтай.
03:02
My father was a professor.
63
170000
2000
Миний аав профессор,
03:04
My mother was an administrator.
64
172000
3000
ээж маань захиргааны ажилтан байв.
03:07
And so we had, as was the norm,
65
175000
3000
Иймд бусад айлуудтай адил
03:10
live-in domestic help, who would often come from nearby rural villages.
66
178000
5000
ойролцоох хөдөө тосгоноос ирсэн
гэрийн үйлчлэгчтэй байв.
03:15
So the year I turned eight we got a new house boy.
67
183000
4000
Намайг найман нас хүрэхэд
бид шинээр эрэгтэй туслахтай болов.
03:19
His name was Fide.
68
187000
2000
Түүний нэрийг Фиде гэдэг.
03:21
The only thing my mother told us about him
69
189000
3000
Түүний тухай ээжийн маань хэлсэн
цорын ганц зүйл бол тэднийх маш ядуу.
03:24
was that his family was very poor.
70
192000
3000
03:27
My mother sent yams and rice,
71
195000
2000
Ээж маань түүний гэрийнхэнд төмс, будаа,
бидний хуучин хувцсыг явуулдаг байлаа.
03:29
and our old clothes, to his family.
72
197000
3000
Тэгээд намайг оройн хоолоо
дуусгахгүй бол ээж маань:
03:32
And when I didn't finish my dinner my mother would say,
73
200000
2000
03:34
"Finish your food! Don't you know? People like Fide's family have nothing."
74
202000
5000
"Хоолоо дуусга! Фидегийхэн шиг хүмүүст
юу ч байхгүй гэж мэдэх үү?" гэдэг байлаа.
03:39
So I felt enormous pity for Fide's family.
75
207000
4000
Иймд би Фидегийн гэр бүлийг
маш их өрөвддөг байсан юм.
03:43
Then one Saturday we went to his village to visit,
76
211000
3000
Бямба гаригийн нэг өдөр бид
тэдний тосгон руу зочлохоор явав.
03:46
and his mother showed us a beautifully patterned basket
77
214000
4000
Фидегийн ээж бидэнд ахынх нь
будсан рафи модоор
03:50
made of dyed raffia that his brother had made.
78
218000
3000
хийсэн гоёмсог загвартай
сагсыг бидэнд үзүүлсэн юм.
03:53
I was startled.
79
221000
2000
Би маш их гайхсан.
03:55
It had not occurred to me that anybody in his family
80
223000
3000
Тэднийхээс хэн нь ч ямар нэг юм
хийж чадна гэж
03:58
could actually make something.
81
226000
3000
би бодож байгаагүй юм.
04:01
All I had heard about them was how poor they were,
82
229000
3000
Би зөвхөн тэдний гэр нь ямар их
ядуу тухай л сонсож байснаас
04:04
so that it had become impossible for me to see them
83
232000
2000
тэгээд тэднийг би ядуу гэдгээс
өөрөөр төсөөлж чадаагүй.
04:06
as anything else but poor.
84
234000
3000
04:09
Their poverty was my single story of them.
85
237000
4000
Тэдний ядуу байдал нь миний
өрөөсгөл ойлголт байсан юм.
04:13
Years later, I thought about this when I left Nigeria
86
241000
2000
Олон жилийн дараа, би үүний тухай
04:15
to go to university in the United States.
87
243000
3000
Нигерээс Америк руу сургуульд
сурахаар явахдаа энэ тухай бодсон.
04:18
I was 19.
88
246000
2000
Би тэгэхэд 19 настай байлаа.
04:20
My American roommate was shocked by me.
89
248000
4000
Миний өрөөний найз америк
намайг хараад их гайхсан.
04:24
She asked where I had learned to speak English so well,
90
252000
3000
Тэр надаас хаана англиар
ийм сайн ярьж сурсныг асуусан.
04:27
and was confused when I said that Nigeria
91
255000
2000
Би англи хэлийг Нигерийн
албан ёсны хэл гэдгийг хэлэхэд
04:29
happened to have English as its official language.
92
257000
5000
тэр мэл гайхаж орхисон юм.
Түүний нэрлэснээр манай "омгийн дуу"-г
сонсохыг хүсэхэд нь
04:34
She asked if she could listen to what she called my "tribal music,"
93
262000
4000
04:38
and was consequently very disappointed
94
266000
2000
түүний урам нь үнэхээр хургарсан.
04:40
when I produced my tape of Mariah Carey.
95
268000
2000
Учир нь би Мэрай Кэрригийн
хуурцгаа тоглуулсан.
04:42
(Laughter)
96
270000
3000
(Инээд)
04:45
She assumed that I did not know how
97
273000
2000
Тэр намайг цахилгаан зуух хэрхэн
ашигладгийг мэдэхгүй гэж бодсон.
04:47
to use a stove.
98
275000
3000
04:50
What struck me was this: She had felt sorry for me
99
278000
2000
Би юу ойлгосон бэ гэхээр:
Тэр уулзаагүй байхдаа л
намайг өрөвдөж эхэлсэн.
04:52
even before she saw me.
100
280000
2000
04:54
Her default position toward me, as an African,
101
282000
4000
Түүний ерөнхий хандлага нь
намайг Африк хүний хувьд
04:58
was a kind of patronizing, well-meaning pity.
102
286000
4000
сайн санаж өрөвдөж байсан.
05:02
My roommate had a single story of Africa:
103
290000
3000
Өрөөний найз маань Африкийн тухай
өрөөсгөл ойлголттой байсан хэрэг.
05:05
a single story of catastrophe.
104
293000
3000
Тэр нь гай гамшгийн тухай түүх байв.
05:08
In this single story there was no possibility
105
296000
2000
Энэ өрөөсгөл ойлголтод
африкчууд тэр охинтой
өчүүхэн ч төстэй биш байсан.
05:10
of Africans being similar to her in any way,
106
298000
4000
05:14
no possibility of feelings more complex than pity,
107
302000
3000
Өрөвдөхөөс өөр зүйл мэдрэх
ямар ч боломжгүй мэт.
05:17
no possibility of a connection as human equals.
108
305000
4000
Эн тэнцүү хүмүүс шиг харьцах
боломжгүй мэт байсан.
05:21
I must say that before I went to the U.S. I didn't
109
309000
2000
Америкт очихоосоо өмнө
05:23
consciously identify as African.
110
311000
3000
би хэзээ ч өөрийгөө зориуд Африк хүн гэж
тодорхойлдоггүй байлаа.
05:26
But in the U.S. whenever Africa came up people turned to me.
111
314000
3000
Харин Америкт Африкийн тухай яригдахад
хүмүүс над руу л ханддаг байсан.
05:29
Never mind that I knew nothing about places like Namibia.
112
317000
4000
Намиби гэх мэт газрын тухай
би юу ч мэддэггүй нь огт хамаагүй.
05:33
But I did come to embrace this new identity,
113
321000
2000
Гэхдээ би шинэ үүргээ
дуртайяа хүлээн авсан юм.
05:35
and in many ways I think of myself now as African.
114
323000
3000
Олон талаар би өөрийгөө
Африк хүн гэж харах болсон.
05:38
Although I still get quite irritable when
115
326000
2000
Заримдаа Африкийг улс орон мэт
ярихад би их бухимддаг.
05:40
Africa is referred to as a country,
116
328000
2000
05:42
the most recent example being my otherwise wonderful flight
117
330000
4000
Хамгийн сүүлийн нэг жишээ гэвэл
бусдаараа сайхан байсан
05:46
from Lagos two days ago, in which
118
334000
2000
2 хоногийн өмнөх Лагос хотын нислэг.
05:48
there was an announcement on the Virgin flight
119
336000
2000
Виржин компаний нислэгийн үеэр
нэг зарлал явсан юм.
05:50
about the charity work in "India, Africa and other countries."
120
338000
5000
Тэр нь Энэтхэг, Африк болон бусад улсуудын
хүмүүнлэгийн ажлын тухай.
05:55
(Laughter)
121
343000
1000
(Инээд)
05:56
So after I had spent some years in the U.S. as an African,
122
344000
4000
Америкт хэдэн жил амьдарсан
Африк хүний хувьд
06:00
I began to understand my roommate's response to me.
123
348000
4000
өрөөнийхөө найзын надад хандах хандлагын
шалтгааныг ойлгож эхэлсэн.
06:04
If I had not grown up in Nigeria, and if all I knew about Africa
124
352000
3000
Хэрэв би Нигерт төрж өсөөгүй,
Африкийн тухай мэдлэг маань зөвхөн нийтлэг
фото зургаар хязгаарлагддаг байсан бол
06:07
were from popular images,
125
355000
2000
06:09
I too would think that Africa was a place of
126
357000
3000
би ч мөн адил Африкийг
үзэсгэлэнтэй байгальтай,
06:12
beautiful landscapes, beautiful animals,
127
360000
4000
олон сайхан амьтадтай,
06:16
and incomprehensible people,
128
364000
2000
ойлгомжгүй хүмүүстэй гэж бодох байсан.
06:18
fighting senseless wars, dying of poverty and AIDS,
129
366000
3000
Яагаад гэвэл тэд утга учиргүй дайтаж,
ядуурал, ДОХ-оор үхэж,
06:21
unable to speak for themselves
130
369000
3000
өөрсдийн дуу хоолойг илэрхийлж чаддаггүй,
06:24
and waiting to be saved
131
372000
2000
хэн нэгэн сайхан сэтгэлтэй цагаан арьстанг
ирж аврахыг хүлээдэг.
06:26
by a kind, white foreigner.
132
374000
3000
Би багадаа Фидегийн гэр бүлийг
боддог байсан шиг л
06:29
I would see Africans in the same way that I,
133
377000
2000
06:31
as a child, had seen Fide's family.
134
379000
4000
Африк хүмүүсийг бодох байсан.
06:35
This single story of Africa ultimately comes, I think, from Western literature.
135
383000
4000
Миний бодлоор Африкийн өрөөсгөл ойлголт
Барууны уран зохиолоос үүдэлтэй.
06:39
Now, here is a quote from
136
387000
2000
Энд ЛондонгийнЖон Лок гэдэг худалдаачны
бичмэлээс авсан ишлэл байна.
06:41
the writing of a London merchant called John Locke,
137
389000
3000
Тэр 1561 онд баруун Африкт аялж
06:44
who sailed to west Africa in 1561
138
392000
3000
06:47
and kept a fascinating account of his voyage.
139
395000
5000
аяллынхаа талаар гайхалтай
тэмдэглэл үлдээсэн юм.
06:52
After referring to the black Africans
140
400000
2000
Хар арьстан африкчуудыг тэр "гэр оронгүй
араатнууд" хэмээн тодорхойлж,
06:54
as "beasts who have no houses,"
141
402000
2000
06:56
he writes, "They are also people without heads,
142
404000
4000
"тэд бол толгойгүй хүмүүс,
07:00
having their mouth and eyes in their breasts."
143
408000
5000
нүд, ам нь цээжин дээрээ байдаг" гэсэн.
07:05
Now, I've laughed every time I've read this.
144
413000
2000
Би үүнийг унших бүртээ инээдэг.
07:07
And one must admire the imagination of John Locke.
145
415000
4000
Жон Локийн төсөөлөн бодох чадварыг
бахдахаас өөр аргагүй.
07:11
But what is important about his writing is that
146
419000
2000
Гэхдээ түүний зохиолын
тэмдэглүүштэй зүйл нь
07:13
it represents the beginning
147
421000
2000
тэр Барууны оронд
Африкийн тухай түүх ярих
07:15
of a tradition of telling African stories in the West:
148
423000
3000
уламжлалыг эхлүүлсэн юм.
07:18
A tradition of Sub-Saharan Africa as a place of negatives,
149
426000
3000
Тэрхүү уламжлал нь Африкийн Сахарын цөлийг
сөрөг зүйлс, зөрчилдөөн,
хар барааны газар болгосон.
07:21
of difference, of darkness,
150
429000
2000
07:23
of people who, in the words of the wonderful poet
151
431000
4000
Гайхалтай шүлгийн зохиолч
Рудьярд Киплингийн хэлснээр
07:27
Rudyard Kipling,
152
435000
2000
хүмүүс нь "хагас чөтгөр, хагас хүүхэд".
07:29
are "half devil, half child."
153
437000
3000
07:32
And so I began to realize that my American roommate
154
440000
3000
Өрөөний найз америк маань
бүх амьдралынхаа турш
07:35
must have throughout her life
155
443000
2000
энэ өрөөсгөл түүхийн
хэд хэдэн хувилбарыг
07:37
seen and heard different versions
156
445000
2000
амьдралынхаа турш уншиж сонссон
байх нь гэдгийг би ойлгосон юм.
07:39
of this single story,
157
447000
2000
07:41
as had a professor,
158
449000
2000
Нэг профессор миний бичсэн зохиолыг
07:43
who once told me that my novel was not "authentically African."
159
451000
5000
"жинхэнэ Африк" биш гэж
хэлсэн нь ч мөн адил.
07:48
Now, I was quite willing to contend that there were a number of things
160
456000
2000
Харин би тэгэхэд миний зохиолд
07:50
wrong with the novel,
161
458000
2000
нэлээд хэдэн буруу зүйл байсан,
07:52
that it had failed in a number of places,
162
460000
4000
зарим хэсэгтээ алдсан гэдгийг
үгүйсгэхийг хүсч байсан.
07:56
but I had not quite imagined that it had failed
163
464000
2000
Гэхдээ би Африк чанартай
болж чадаагүй гэсний утгыг
07:58
at achieving something called African authenticity.
164
466000
3000
сайн ойлгоогүй байсан юм.
08:01
In fact I did not know what
165
469000
2000
Үнэндээ би Африк чанар гэж
юу болохыг мэдээгүй байсан.
08:03
African authenticity was.
166
471000
3000
08:06
The professor told me that my characters
167
474000
2000
Багшийн хэлснээр миний баатрууд
хэтэрхий түүн шиг байна гэсэн.
08:08
were too much like him,
168
476000
2000
08:10
an educated and middle-class man.
169
478000
2000
Боловсролтой, дундаж амьдралтай хүн.
08:12
My characters drove cars.
170
480000
2000
Тэд машин унадаг.
08:14
They were not starving.
171
482000
3000
Тэд нар өлсгөлөнд нэрвэгдээгүй.
Иймд тэд жинхэнэ Африк биш байсан.
08:17
Therefore they were not authentically African.
172
485000
4000
08:21
But I must quickly add that I too am just as guilty
173
489000
3000
Гэхдээ энэхүү өрөөсгөл ойлголтын асуудалд
08:24
in the question of the single story.
174
492000
3000
өөрөө бас буруутайгаа хэлэх нь зүйтэй.
08:27
A few years ago, I visited Mexico from the U.S.
175
495000
4000
Хэдэн жилийн өмнө би
АНУ-аас Мексик рүү аялсан.
08:31
The political climate in the U.S. at the time was tense,
176
499000
2000
Тэр үед АНУ-ын улс төрийн орчин
хүнд байлаа.
08:33
and there were debates going on about immigration.
177
501000
4000
Цагаачлалын тухай маш их
мэтгэлцээн явагдаж байв.
08:37
And, as often happens in America,
178
505000
2000
Америкт "цагаачлал" гэдэг үг
08:39
immigration became synonymous with Mexicans.
179
507000
3000
"мексикүүд" гэдэгтэй
ижил утгатай болсон байв.
08:42
There were endless stories of Mexicans
180
510000
2000
Мексикчүүдийг ойлгохдоо
08:44
as people who were
181
512000
2000
эрүүл мэндийн даатгалын системийг залилж,
08:46
fleecing the healthcare system,
182
514000
2000
08:48
sneaking across the border,
183
516000
2000
хилээр нууцаар нэвтэрч,
08:50
being arrested at the border, that sort of thing.
184
518000
4000
хил дээр баригддаг гэх мэтээр ярьдаг байв.
08:54
I remember walking around on my first day in Guadalajara,
185
522000
4000
Би эхний өдрөө Гуадалахара хотоор
алхаж явснаа санаж байна.
08:58
watching the people going to work,
186
526000
2000
Хүмүүс ажилдаа явж,
09:00
rolling up tortillas in the marketplace,
187
528000
2000
зах дээр тортилла ороомог хийж,
09:02
smoking, laughing.
188
530000
3000
тамхи татаж, инээж байхыг нь харж байв.
09:05
I remember first feeling slight surprise.
189
533000
3000
Анхны сэтгэгдэл маань
бага зэрэг гайхшрал байсан.
09:08
And then I was overwhelmed with shame.
190
536000
3000
Харин дараа нь би маш их ичсэн.
09:11
I realized that I had been so immersed
191
539000
3000
Би мэдээллийн хэрэгслээр тэдний тухай
сонссон зүйлсдээ бүрэн үнэмшиж,
09:14
in the media coverage of Mexicans
192
542000
2000
тэд миний хувьд зөвхөн ядуу цагаачид
09:16
that they had become one thing in my mind,
193
544000
2000
09:18
the abject immigrant.
194
546000
3000
болсон байсныг ойлгосон.
09:21
I had bought into the single story of Mexicans
195
549000
2000
Би мексикүүдийн талаарх өрөөсгөл
ойлголтод автсандаа
09:23
and I could not have been more ashamed of myself.
196
551000
3000
өмнө байгаагүйгээрээ ичиж билээ.
09:26
So that is how to create a single story,
197
554000
2000
Түүнийг ингэж бий болгодог байх нь.
09:28
show a people as one thing,
198
556000
3000
Хүмүүсийн талаар нэг л зүйл ярьж,
09:31
as only one thing,
199
559000
2000
ганцхан тэрүүгээр ойлгуулж,
09:33
over and over again,
200
561000
2000
тэрийгээ дахин дахин үзүүлнэ.
09:35
and that is what they become.
201
563000
3000
Эцэст нь тэд үнэхээр тийм болж хувирна.
Өрөөсгөл ойлголтын талаар ярихдаа
09:38
It is impossible to talk about the single story
202
566000
2000
09:40
without talking about power.
203
568000
3000
эрх мэдлийг дурдалгүй орхиж болохгүй.
09:43
There is a word, an Igbo word,
204
571000
2000
Игбо хэлний нэг үг байдаг.
09:45
that I think about whenever I think about
205
573000
2000
Дэлхий дээрх эрх мэдлийн талаар
бодох болгондоо санадаг.
09:47
the power structures of the world, and it is "nkali."
206
575000
3000
Тэр бол "нкали".
09:50
It's a noun that loosely translates
207
578000
2000
Энэ нэр үг бөгөөд утгачлан орчуулбал
"хэн нэгнээс илүү агуу байх" гэсэн үг.
09:52
to "to be greater than another."
208
580000
3000
09:55
Like our economic and political worlds,
209
583000
3000
Эдийн засаг, улс төр шиг
09:58
stories too are defined
210
586000
2000
бидний түүх, зохиол ч мөн адил
нкали-гийн зарчмаар явдаг.
10:00
by the principle of nkali:
211
588000
3000
10:03
How they are told, who tells them,
212
591000
2000
Түүхийг хэн, хэрхэн,
10:05
when they're told, how many stories are told,
213
593000
3000
хэзээ, хэд хүүрнэгдсэн гэдэг нь
10:08
are really dependent on power.
214
596000
4000
бүгд эрх мэдлээс хамаарна.
10:12
Power is the ability not just to tell the story of another person,
215
600000
3000
Эрх мэдэл бол зөвхөн
бусдын тухай ярих биш,
10:15
but to make it the definitive story of that person.
216
603000
4000
тэр хүнийг тодорхойлсон
түүх болгох чадварыг хэлнэ.
10:19
The Palestinian poet Mourid Barghouti writes
217
607000
2000
Палестины зохиолч
Моурид Баргоутын бичсэнээр
10:21
that if you want to dispossess a people,
218
609000
3000
хэрвээ хүмүүсийг өмчлөхөөс
зайлсхийхийг хүсвэл
10:24
the simplest way to do it is to tell their story
219
612000
3000
хамгийн хялбар арга нь
тэдний талаар ярихдаа
10:27
and to start with, "secondly."
220
615000
3000
"хоёрдугаарт" гэж эхэлж байх.
10:30
Start the story with the arrows of the Native Americans,
221
618000
4000
Индианчуудын тухай ярихдаа
Англичуудын ирсэн үеэс биш,
10:34
and not with the arrival of the British,
222
622000
3000
харин тэдний нум сумны талаар ярь.
10:37
and you have an entirely different story.
223
625000
3000
Ингэхэд л таны түүх тэс өөр болно.
10:40
Start the story with
224
628000
2000
Африкийн улс орнуудын
колончлолын эхлэлийг биш,
10:42
the failure of the African state,
225
630000
2000
10:44
and not with the colonial creation of the African state,
226
632000
4000
харин тэдний өөрсдийн
гаргасан алдааг эхэлж ярь.
10:48
and you have an entirely different story.
227
636000
4000
Ингэхэд л таны түүх тэс өөр болно.
10:52
I recently spoke at a university where
228
640000
2000
Саяхан миний нэгэн их сургууль дээр
хийсэн ярилцлагын үеэр
10:54
a student told me that it was
229
642000
2000
нэг оюутан надад Нигер залуус
хүчирхийлэгчид байдаг нь
10:56
such a shame
230
644000
2000
10:58
that Nigerian men were physical abusers
231
646000
3000
үнэхээр гутамшигтай гэсэн юм.
Миний зохиолд гардаг аавын дүр юм л даа.
11:01
like the father character in my novel.
232
649000
3000
Би түүнд саяхан "Америкийн галзуу" гэдэг
ном уншсан тухайгаа хэлсэн.
11:04
I told him that I had just read a novel
233
652000
2000
11:06
called American Psycho --
234
654000
2000
(Инээд)
11:08
(Laughter)
235
656000
2000
11:10
-- and that it was such a shame
236
658000
2000
Америк залуучууд цуврал алуурчид байдаг нь
11:12
that young Americans were serial murderers.
237
660000
3000
үнэхээр ичгүүртэй юм.
11:15
(Laughter)
238
663000
4000
(Инээд)
11:19
(Applause)
239
667000
6000
(Алга ташилт)
11:25
Now, obviously I said this in a fit of mild irritation.
240
673000
3000
Мэдээж би үүнийг гэнэтийн
эгдүйцлээсээ болж хэлсэн.
11:28
(Laughter)
241
676000
2000
(Инээд)
11:30
But it would never have occurred to me to think
242
678000
2000
Би нэг цуврал алуурчны тухай уншаад
11:32
that just because I had read a novel
243
680000
2000
11:34
in which a character was a serial killer
244
682000
2000
нийт Америкчуудын төлөөлөл байна гэж
11:36
that he was somehow representative
245
684000
2000
11:38
of all Americans.
246
686000
2000
хэзээ ч бодохгүй байсан.
11:40
This is not because I am a better person than that student,
247
688000
3000
Энэ нь би тэр оюутнаас илүү учраас биш,
11:43
but because of America's cultural and economic power,
248
691000
3000
харин Америкийн соёл болон
эдийн засаг хүчтэй болохоор тэр.
11:46
I had many stories of America.
249
694000
2000
Надад Америкийн талаар
олон зохиол байгаа.
11:48
I had read Tyler and Updike and Steinbeck and Gaitskill.
250
696000
4000
Би Тайлер, Апдайк, Стайнбэк болон
Гэйтскил нарыг уншиж байсан.
11:52
I did not have a single story of America.
251
700000
3000
Би Америкийн тухай
ганцхан зохиол уншаагүй.
11:55
When I learned, some years ago, that writers were expected
252
703000
3000
Хэдэн жилийн өмнө миний олж сонссоноор
11:58
to have had really unhappy childhoods
253
706000
4000
амжилттай яваа зохиолчид
маш гунигт хүүхэд насыг өнгөрүүлсэн
байх магадлалтай гэнэ.
12:02
to be successful,
254
710000
2000
12:04
I began to think about how I could invent
255
712000
2000
Аав ээжийн минь надад учруулсан
муу зүйлсийг зохиох тухай би бодох болсон.
12:06
horrible things my parents had done to me.
256
714000
2000
12:08
(Laughter)
257
716000
2000
(Инээд)
12:10
But the truth is that I had a very happy childhood,
258
718000
4000
Үнэндээ миний бага нас
аз жаргал, инээд хөөр, хайр,
12:14
full of laughter and love, in a very close-knit family.
259
722000
3000
гэр бүлийн ойр дотно
харилцаагаар дүүрэн байсан.
12:17
But I also had grandfathers who died in refugee camps.
260
725000
4000
Гэвч миний өвөө нар дүрвэгсдийн
хуаранд өөд болцгоосон.
12:21
My cousin Polle died because he could not get adequate healthcare.
261
729000
4000
Миний үеэл Полли шаардлагатай эмчилгээ
авч чадаагүйн улмаас нас барсан.
12:25
One of my closest friends, Okoloma, died in a plane crash
262
733000
3000
Миний дотны найз Околома онгоцны осолд орж
12:28
because our fire trucks did not have water.
263
736000
3000
галын машинд ус байгаагүйн
улмаас өөд болсон.
12:31
I grew up under repressive military governments
264
739000
3000
Би боловсролыг үнэлдэггүй
цэргийн дарангуйлалт төрийн
үед өсч хүмүүжсэн.
12:34
that devalued education,
265
742000
2000
12:36
so that sometimes my parents were not paid their salaries.
266
744000
3000
Иймээс аав ээж маань заримдаа
цалингаа авч чаддаггүй байсан.
12:39
And so, as a child, I saw jam disappear from the breakfast table,
267
747000
4000
Намайг бага байхад өглөөний ундны
жимсний чанамал алга болж,
12:43
then margarine disappeared,
268
751000
2000
дараа нь цөцгийн тос,
12:45
then bread became too expensive,
269
753000
3000
тэгээд талх маш үнэтэй болсон.
12:48
then milk became rationed.
270
756000
3000
Эцэст нь сүүг тодорхой
хязгаартай зардаг болсон.
12:51
And most of all, a kind of normalized political fear
271
759000
3000
Бидний айдаг төлөвлөгөөт улс төр
12:54
invaded our lives.
272
762000
4000
бидний амьдралд орж ирсэн.
Энэ бүх түүх миний
хэн гэдгийг тодорхойлно.
12:58
All of these stories make me who I am.
273
766000
2000
13:00
But to insist on only these negative stories
274
768000
4000
Гэхдээ зөвхөн эдгээр сөрөг
түүхэн дээр тулгуурлах нь
13:04
is to flatten my experience
275
772000
3000
миний туршлагыг үгүй хийж
13:07
and to overlook the many other stories
276
775000
2000
намайг бий болгосон бусад
олон түүхийг алгасах болно.
13:09
that formed me.
277
777000
2000
Өрөөсгөл ойлголт нь тодорхой
нэг хэвийг бий болгодог.
13:11
The single story creates stereotypes,
278
779000
3000
13:14
and the problem with stereotypes
279
782000
3000
Ийм хэвд баригдсан түүх нь
худал гэдэгт биш,
13:17
is not that they are untrue,
280
785000
2000
харин дутуу байдаг.
13:19
but that they are incomplete.
281
787000
2000
13:21
They make one story become the only story.
282
789000
4000
Тухайн нэг түүх цорын
ганц түүх болж хувирдаг.
13:25
Of course, Africa is a continent full of catastrophes:
283
793000
2000
Мэдээж Африк бол гамшгаар дүүрэн тив мөн.
13:27
There are immense ones, such as the horrific rapes in Congo
284
795000
4000
Конго дахь аймшигт хүчирхийлэл шиг
маш том асуудал,
13:31
and depressing ones, such as the fact that
285
799000
2000
мөн Нигерт 5000 хүн 1 ажлын байранд
13:33
5,000 people apply for one job vacancy in Nigeria.
286
801000
5000
хүсэлт гаргадаг хямармаар жишээ ч байна.
Гэвч аюул гамшгаас өөр түүх ч мөн бий.
13:38
But there are other stories that are not about catastrophe,
287
806000
3000
13:41
and it is very important, it is just as important, to talk about them.
288
809000
4000
Түүнийг ярих нь гамшигтай адил маш чухал.
13:45
I've always felt that it is impossible
289
813000
2000
Тодорхой бүс нутаг болон
13:47
to engage properly with a place or a person
290
815000
3000
ард иргэдийн бүхий л түүхийг дурдалгүйгээр
13:50
without engaging with all of the stories of that place and that person.
291
818000
4000
тухайн нутаг болон тухайн хүнтэй
холбогдох боломжгүйг мэддэг байсан.
13:54
The consequence of the single story
292
822000
3000
Өрөөсгөл ойлголтын уршиг нь
13:57
is this: It robs people of dignity.
293
825000
3000
хүмүүсийн сайн сайн чанарыг
гээгдүүлдэгт байна.
14:00
It makes our recognition of our equal humanity difficult.
294
828000
4000
Бидний адил тэгш байх эрхийг
хүлээн зөвшөөрөхөд хэцүү болгодог.
14:04
It emphasizes how we are different
295
832000
3000
Биднийг ижил төстэй зүйлээс илүү
ялгаатай талыг тодотгодог.
14:07
rather than how we are similar.
296
835000
2000
Мексикт зочлохоосоо өмнө
14:09
So what if before my Mexican trip
297
837000
2000
14:11
I had followed the immigration debate from both sides,
298
839000
4000
би Америк болон Мексикийн аль алинаас нь
14:15
the U.S. and the Mexican?
299
843000
2000
цагаачлалын тухай сонссон бол яах вэ?
14:17
What if my mother had told us that Fide's family was poor
300
845000
4000
Ээж надад Фидегийн гэр бүлийг ядуу боловч
шаргуу хөдөлмөрлөдөг
гэж хэлсэн бол яах бэ?
14:21
and hardworking?
301
849000
2000
14:23
What if we had an African television network
302
851000
2000
Хэрвээ бидэнд Африкийн түүхийг
14:25
that broadcast diverse African stories all over the world?
303
853000
4000
дэлхий даяар дамжуулдаг
телевиз байсан бол яах вэ?
14:29
What the Nigerian writer Chinua Achebe calls
304
857000
2000
Нигерийн зохиолч Чинуа Ачебе
юуг түүхийн тэнцвэр гэдэг вэ?
14:31
"a balance of stories."
305
859000
3000
Миний өрөөний найз банкны ажлаа орхиод
14:34
What if my roommate knew about my Nigerian publisher,
306
862000
3000
14:37
Mukta Bakaray,
307
865000
2000
мөрөөдлөө даган хэвлэх үйлдвэр байгуулсан
14:39
a remarkable man who left his job in a bank
308
867000
2000
Нигерийн гайхамшигт залуу хэвлэн нийтлэгч
14:41
to follow his dream and start a publishing house?
309
869000
3000
Мукта Бакарейн тухай
мэддэг байсан бол яах вэ?
14:44
Now, the conventional wisdom was that Nigerians don't read literature.
310
872000
4000
Нигерчүүд утга зохиол уншдаггүй гэх
нийтлэг хийрхэл байсан.
14:48
He disagreed. He felt
311
876000
2000
Тэр хүлээн зөвшөөрөөгүй.
Хэрвээ уран зохиолыг хүмүүст хүрэлцээтэй
болгон, боломжоор нь хангавал
14:50
that people who could read, would read,
312
878000
2000
14:52
if you made literature affordable and available to them.
313
880000
4000
тэд уншина гэж тэр мэдсэн.
14:56
Shortly after he published my first novel
314
884000
3000
Тэр миний анхны романыг хэвлэсний дараа
14:59
I went to a TV station in Lagos to do an interview,
315
887000
3000
би Лагост телевизийн ярилцлаганд
орохоор очсон.
15:02
and a woman who worked there as a messenger came up to me and said,
316
890000
3000
Тэнд ажилдаг эмэгтэй над дээр ирээд:
15:05
"I really liked your novel. I didn't like the ending.
317
893000
3000
"Надад таны зохиол их таалагдсан.
Даан ч төгсгөл нь таалагдаагүй.
15:08
Now you must write a sequel, and this is what will happen ..."
318
896000
3000
Цуврал болгоод ингэж бичих хэрэгтэй..."
гэсэн юм.
15:11
(Laughter)
319
899000
3000
(Инээд)
15:14
And she went on to tell me what to write in the sequel.
320
902000
3000
Тэгээд дараагийн цувралдаа
юу бичихийг ярьж эхэлсэн.
15:17
I was not only charmed, I was very moved.
321
905000
3000
Би баярлахаас гадна,
сэтгэл минь их хөдөлсөн.
15:20
Here was a woman, part of the ordinary masses of Nigerians,
322
908000
3000
Тэр эмэгтэй нөгөө ном унших учиргүй
15:23
who were not supposed to be readers.
323
911000
3000
Нигерийн энгийн иргэдийн нэг байсан.
15:26
She had not only read the book, but she had taken ownership of it
324
914000
2000
Тэр ном уншихаар барахгүй
романыг өмчлөн аваад
15:28
and felt justified in telling me
325
916000
3000
дараагийн цувралдаа юу бичихийг минь
заах эрхтэй гэж бодсон.
15:31
what to write in the sequel.
326
919000
2000
15:33
Now, what if my roommate knew about my friend Fumi Onda,
327
921000
4000
Өрөөний найз маань миний танил Фуми Ондаг
мэддэг байсан бол яах вэ?
Тэр аймшиггүй зоригтой ба Лагос хотын
нэгэн телевизийн шоуг хөтөлдөг.
15:37
a fearless woman who hosts a TV show in Lagos,
328
925000
3000
15:40
and is determined to tell the stories that we prefer to forget?
329
928000
3000
Мөн бидний мартахыг хүсдэг түүхүүдийг
ярьж өгөхөөр зориг шулуудсан.
15:43
What if my roommate knew about the heart procedure
330
931000
4000
Миний өрөөний найз өнгөрсөн долоо хоногт
Лагосын эмнэлэгт болсон
15:47
that was performed in the Lagos hospital last week?
331
935000
3000
зүрхний мэс ажилбарыг
мэдсэн бол юу гэх байсан бол?
15:50
What if my roommate knew about contemporary Nigerian music,
332
938000
4000
Хэрвээ миний өрөөний найз Нигерийн орчин
үеийн хөгжмийг мэддэг бол юу гэх вэ?
15:54
talented people singing in English and Pidgin,
333
942000
3000
Авъяаслаг хүмүүс англи болон пиджин,
15:57
and Igbo and Yoruba and Ijo,
334
945000
2000
Игбо, Ёруба, Иёо хэлээр,
15:59
mixing influences from Jay-Z to Fela
335
947000
4000
Жэй Зи, Фелагаас эхлээд Боб Марли,
тэдний дээд үеийнхнийг нийлүүлж
хүртэл дуулж байна.
16:03
to Bob Marley to their grandfathers.
336
951000
3000
16:06
What if my roommate knew about the female lawyer
337
954000
2000
Хэрвээ өрөөний найз маань
эмэгтэйчүүд паспортоо шинэчлэхийн тулд
нөхрөөсөө зөвшөөрөл авдаг
16:08
who recently went to court in Nigeria
338
956000
2000
16:10
to challenge a ridiculous law
339
958000
2000
хөгийн хуулийг эсэргүүцэхээр
Нигерийн шүүхэд хандсан
16:12
that required women to get their husband's consent
340
960000
3000
эмэгтэй хуулчийн тухай мэддэг
байсан бол юу гэх байсан бол?
16:15
before renewing their passports?
341
963000
3000
Миний өрөөний найз Нолливудын талаар,
техник хэрэгсэл хангалтгүй ч,
16:18
What if my roommate knew about Nollywood,
342
966000
3000
16:21
full of innovative people making films despite great technical odds,
343
969000
4000
шинэлэг кино хийдэг бүтээлч хүмүүсийн
талаар мэддэг байсан бол яах бол?
16:25
films so popular
344
973000
2000
Маш алдартай эдгээр кино нь
16:27
that they really are the best example
345
975000
2000
Нигерчүүд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ
хэрэглэдгийг харуулсан шилдэг жишээ.
16:29
of Nigerians consuming what they produce?
346
977000
3000
16:32
What if my roommate knew about my wonderfully ambitious hair braider,
347
980000
3000
Тэр бас үс гайхалтай сүлждэг
үсчнийг маань залгадаг үс худалдах
16:35
who has just started her own business selling hair extensions?
348
983000
4000
шинэ бизнес эхлүүлсэн тухай
мэддэг байсан бол яах вэ?
16:39
Or about the millions of other Nigerians
349
987000
2000
Эсвэл шинэ бизнес эхлүүлдэг ч,
заримдаа бүтэлгүйтдэг,
16:41
who start businesses and sometimes fail,
350
989000
2000
16:43
but continue to nurse ambition?
351
991000
4000
гэхдээ мөрөөдөлдөө үнэнч үлддэг сая гаруй
бусад нигерчүүдийн тухай ч мөн адил.
16:47
Every time I am home I am confronted with
352
995000
2000
Би гэртээ байхдаа ихэнх Нигерчүүдийн адил
16:49
the usual sources of irritation for most Nigerians:
353
997000
3000
өдөр тутам зарим зүйлд их бухимддаг.
16:52
our failed infrastructure, our failed government,
354
1000000
3000
Манай дэд бүтэц,
бүтэлгүйтсэн засгийн газар,
бас гайхмаар хүлцэнгүй,
16:55
but also by the incredible resilience of people who
355
1003000
3000
засгийн газрын ачаар биш,
харин өөрсдөө саад бэрхшээлийг давж
16:58
thrive despite the government,
356
1006000
3000
17:01
rather than because of it.
357
1009000
2000
өсөн дэвжиж буй хүмүүс.
17:03
I teach writing workshops in Lagos every summer,
358
1011000
3000
Би зун бүр Лагост зохиол бичих
хичээл заадаг.
17:06
and it is amazing to me how many people apply,
359
1014000
3000
Хичнээн их хүн энэ хичээлд
суухаар бүртгүүлж,
17:09
how many people are eager to write,
360
1017000
3000
ямар олон хүн зохиол бичиж,
түүхээ хүүрнэхийг хүсч байгааг
17:12
to tell stories.
361
1020000
2000
харахад гайхалтай.
17:14
My Nigerian publisher and I have just started a non-profit
362
1022000
3000
Нигер дэх хэвлэлийн төвтэйгээ хамтран
би Фарафина Траст хэмээх
17:17
called Farafina Trust,
363
1025000
2000
ашгийн бус байгууллага нээсэн.
17:19
and we have big dreams of building libraries
364
1027000
3000
Бидэнд шинэ номын сан барих,
17:22
and refurbishing libraries that already exist
365
1030000
2000
одоо байгаа номын сангуудыг засварлах,
17:24
and providing books for state schools
366
1032000
3000
номын сандаа юу ч гүй
улсын сургуулиудыг номоор хангах,
17:27
that don't have anything in their libraries,
367
1035000
2000
өөрийн түүхээ хүүрнэхийг хүсч буй
бүх хүмүүст зориулан
17:29
and also of organizing lots and lots of workshops,
368
1037000
2000
17:31
in reading and writing,
369
1039000
2000
унших болон бичих хичээлүүд
маш олныг зохион байгуулах
17:33
for all the people who are eager to tell our many stories.
370
1041000
3000
олон том мөрөөдөл бий.
17:36
Stories matter.
371
1044000
2000
Түүх бол маш чухал.
17:38
Many stories matter.
372
1046000
2000
Олонх нь чухал байдаг.
17:40
Stories have been used to dispossess and to malign,
373
1048000
4000
Түүхүүд хоосруулах, гүтгэх
зорилгоор ашиглагддаг байсан.
17:44
but stories can also be used to empower and to humanize.
374
1052000
4000
Гэхдээ тэд бас хүч чадал өгөх,
хүнлэг болгоход ашиглагдаж болно.
17:48
Stories can break the dignity of a people,
375
1056000
3000
Түүхүүд хүний нэр хүндийг унагаж чадна.
17:51
but stories can also repair that broken dignity.
376
1059000
5000
Гэхдээ тэд бас унасан
нэр хүндийг сэргээж чадна.
Америкийн зохиолч Алис Вокер
17:56
The American writer Alice Walker wrote this
377
1064000
2000
17:58
about her Southern relatives
378
1066000
2000
өөрийн өрнөдөөс нүүж ирсэн
хамаатнуудыхаа тухай бичсэн байдаг.
18:00
who had moved to the North.
379
1068000
2000
18:02
She introduced them to a book about
380
1070000
2000
Тэр тэднийг танилцуулахдаа
өрнөдөд орхиод явж буй
амьдралыг нь номондоо харуулсан.
18:04
the Southern life that they had left behind:
381
1072000
3000
18:07
"They sat around, reading the book themselves,
382
1075000
4000
"Тэд суугаад, тэр номыг уншиж,
18:11
listening to me read the book, and a kind of paradise was regained."
383
1079000
6000
миний уншиж өгөхийг мөн сонсоод л,
диваажинд ирсэн мэт санагдсан."
18:17
I would like to end with this thought:
384
1085000
3000
Би ийм нэгэн бодлоор яриагаа дуусгая:
18:20
That when we reject the single story,
385
1088000
3000
"Бид өрөөсгөл, нэг талын
ойлголтыг үгүйсгэснээр,
18:23
when we realize that there is never a single story
386
1091000
3000
хэзээ ч аливаа газрын тухай
18:26
about any place,
387
1094000
2000
ганц түүх байдаггүйг ойлгосноор
18:28
we regain a kind of paradise.
388
1096000
2000
бид нэг төрлийн диваажинд очих болно."
18:30
Thank you.
389
1098000
2000
Баярлалаа.
18:32
(Applause)
390
1100000
8000
(Алга ташилт)
Translated by Travis Hellstrom
Reviewed by Tuya Bat

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Chimamanda Ngozi Adichie - Novelist
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature.

Why you should listen

In Nigeria, Chimamanda Ngozi Adichie's novel Half of a Yellow Sun has helped inspire new, cross-generational communication about the Biafran war. In this and in her other works, she seeks to instill dignity into the finest details of each character, whether poor, middle class or rich, exposing along the way the deep scars of colonialism in the African landscape.

Adichie's newest book, The Thing Around Your Neck, is a brilliant collection of stories about Nigerians struggling to cope with a corrupted context in their home country, and about the Nigerian immigrant experience.

Adichie builds on the literary tradition of Igbo literary giant Chinua Achebe—and when she found out that Achebe liked Half of a Yellow Sun, she says she cried for a whole day. What he said about her rings true: “We do not usually associate wisdom with beginners, but here is a new writer endowed with the gift of ancient storytellers.”

(Photo: Wani Olatunde) 

More profile about the speaker
Chimamanda Ngozi Adichie | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee