TEDGlobal 2009
Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story
Chimamanda Adichie: O perigo dunha única historia
Filmed:
Readability: 4.1
21,248,547 views
As nosas vidas e culturas están compostas por moitas historias superpostas. A novelista Chimamanda Adichie cóntanos a historia de cómo atopou a súa auténtica voz cultural e advirte que se só escoitamos unha única historia sobre outra persoa ou país arriscámonos a un malentendido.
Chimamanda Ngozi Adichie - Novelist
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature. Full bio
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm a storyteller.
0
0
2000
Son escritora.
00:14
And I would like to tell you a few personal stories
1
2000
3000
E gustaríame contarvos
un par de historias persoais
un par de historias persoais
00:17
about what I like to call "the danger of the single story."
2
5000
5000
sobre o que me gusta chamar
"O perigo dunha única historia".
"O perigo dunha única historia".
00:22
I grew up on a university campus in eastern Nigeria.
3
10000
4000
Crecín nun campus universitario
no leste de Nixeria.
no leste de Nixeria.
00:26
My mother says that I started reading at the age of two,
4
14000
3000
A miña nai di
que empecei a ler ós dous anos,
que empecei a ler ós dous anos,
00:29
although I think four is probably close to the truth.
5
17000
5000
pero eu creo que catro
é unha cifra máis certa.
é unha cifra máis certa.
00:34
So I was an early reader, and what I read
6
22000
2000
Así que fun unha lectora temperana
e o que lía
e o que lía
00:36
were British and American children's books.
7
24000
3000
eran libros infantís británicos
e estadounidenses.
e estadounidenses.
00:39
I was also an early writer,
8
27000
3000
Tamén fun unha escritora temperana.
00:42
and when I began to write, at about the age of seven,
9
30000
4000
E cando comecei a escribir,
sobre os sete anos,
sobre os sete anos,
00:46
stories in pencil with crayon illustrations
10
34000
2000
historias en lapis
con ilustracións en ceras
con ilustracións en ceras
00:48
that my poor mother was obligated to read,
11
36000
3000
que a miña pobre nai
estaba obrigada a ler,
estaba obrigada a ler,
00:51
I wrote exactly the kinds of stories I was reading:
12
39000
4000
escribía exactamente
o tipo de historias que lía.
o tipo de historias que lía.
00:55
All my characters were white and blue-eyed,
13
43000
5000
Todas as miñas personaxes
eran brancas e de ollos azuis.
eran brancas e de ollos azuis.
01:00
they played in the snow,
14
48000
2000
Xogaban na neve.
01:02
they ate apples,
15
50000
2000
Comían mazás.
01:04
and they talked a lot about the weather,
16
52000
2000
(Risas)
01:06
how lovely it was
17
54000
2000
E falaban moito sobre o tempo,
01:08
that the sun had come out.
18
56000
2000
o bonito que era que saíra o sol.
01:10
(Laughter)
19
58000
2000
(Risas)
01:12
Now, this despite the fact that I lived in Nigeria.
20
60000
3000
E todo isto malia o feito
de que vivía en Nixeria.
de que vivía en Nixeria.
01:15
I had never been outside Nigeria.
21
63000
4000
Nunca estivera fóra de Nixeria.
01:19
We didn't have snow, we ate mangoes,
22
67000
3000
Non tiñamos neve. Comiamos mangos.
01:22
and we never talked about the weather,
23
70000
2000
E nunca falabamos sobre o tempo,
01:24
because there was no need to.
24
72000
2000
porque non había necesidade.
01:26
My characters also drank a lot of ginger beer
25
74000
3000
As miñas personaxes
tamén bebían cervexa de xenxibre
tamén bebían cervexa de xenxibre
01:29
because the characters in the British books I read
26
77000
2000
porque as personaxes
dos libros británicos que lía
dos libros británicos que lía
01:31
drank ginger beer.
27
79000
2000
bebían cervexa de xenxibre.
01:33
Never mind that I had no idea what ginger beer was.
28
81000
3000
Tanto tiña que non tivera
nin idea do que era.
nin idea do que era.
01:36
(Laughter)
29
84000
1000
(Risas)
01:37
And for many years afterwards, I would have a desperate desire
30
85000
3000
E durante moitos anos
tería un desexo desesperado
tería un desexo desesperado
01:40
to taste ginger beer.
31
88000
2000
de probar a cervexa de xenxibre.
01:42
But that is another story.
32
90000
2000
Pero esa é outra historia.
01:44
What this demonstrates, I think,
33
92000
2000
Creo que o que isto demostra
01:46
is how impressionable and vulnerable we are
34
94000
3000
é o impresionable e vulnerable que somos
01:49
in the face of a story,
35
97000
2000
fronte a unha historia,
01:51
particularly as children.
36
99000
2000
sobre todo de nenos.
01:53
Because all I had read were books
37
101000
2000
Como todo o que lera eran libros
01:55
in which characters were foreign,
38
103000
2000
nos que as personaxes era estranxeiras
01:57
I had become convinced that books
39
105000
2000
estaba convencida de que os libros
01:59
by their very nature had to have foreigners in them
40
107000
3000
por natureza
tiñan que ter estranxeiros neles,
tiñan que ter estranxeiros neles,
02:02
and had to be about things with which
41
110000
2000
e tiñan que tratar sobre cousas
02:04
I could not personally identify.
42
112000
3000
coas que non me podía identificar.
02:07
Things changed when I discovered African books.
43
115000
4000
As cousas cambiaron
cando descubrín libros africanos.
cando descubrín libros africanos.
02:11
There weren't many of them available, and they weren't
44
119000
2000
Non había moitos dispoñibles
02:13
quite as easy to find as the foreign books.
45
121000
2000
e non eran tan sinxelos de atopar
como os estranxeiros.
como os estranxeiros.
02:15
But because of writers like Chinua Achebe and Camara Laye
46
123000
4000
Pero grazas a escritores
como Chinua Achebe e Camara Laye
como Chinua Achebe e Camara Laye
02:19
I went through a mental shift in my perception
47
127000
2000
Atravesei un cambio mental
na miña percepción
na miña percepción
02:21
of literature.
48
129000
2000
da literatura.
02:23
I realized that people like me,
49
131000
2000
Deime de conta de que xente coma min,
02:25
girls with skin the color of chocolate,
50
133000
2000
nenas coa pel da cor do chocolate,
02:27
whose kinky hair could not form ponytails,
51
135000
3000
co pelo enmarañado
que non formaba coletas,
que non formaba coletas,
02:30
could also exist in literature.
52
138000
2000
tamén podían existir na literatura.
02:32
I started to write about things I recognized.
53
140000
4000
Comecei a escribir
sobre cousas que recoñecía.
sobre cousas que recoñecía.
02:36
Now, I loved those American and British books I read.
54
144000
4000
Encantábanme eses libros británicos
e estadounidenses que lía.
e estadounidenses que lía.
02:40
They stirred my imagination. They opened up new worlds for me.
55
148000
4000
Espertaban a miña imaxinación.
Abríronme novos mundos.
Abríronme novos mundos.
02:44
But the unintended consequence
56
152000
2000
Pero a consecuencia non deliberada
02:46
was that I did not know that people like me
57
154000
2000
foi que non souben que a xente coma min
02:48
could exist in literature.
58
156000
2000
podía existir na literatura.
02:50
So what the discovery of African writers did for me was this:
59
158000
4000
Así que o que o descubrimento dos escritores
africanos fixo por min foi isto:
africanos fixo por min foi isto:
02:54
It saved me from having a single story
60
162000
3000
Salvoume de ter unha única historia
02:57
of what books are.
61
165000
2000
do que eran os libros.
02:59
I come from a conventional, middle-class Nigerian family.
62
167000
3000
Eu proveño dunha familia convencional
de clase media nixeriana.
de clase media nixeriana.
03:02
My father was a professor.
63
170000
2000
O meu pai era mestre.
03:04
My mother was an administrator.
64
172000
3000
A miña nai era administradora.
03:07
And so we had, as was the norm,
65
175000
3000
Tiñamos, como era a norma,
03:10
live-in domestic help, who would often come from nearby rural villages.
66
178000
5000
axuda doméstica residente,
que a cotío viñan de vilas rurais próximas.
que a cotío viñan de vilas rurais próximas.
03:15
So the year I turned eight we got a new house boy.
67
183000
4000
No ano en que cumprín oito
tiñamos a un novo neno na casa.
tiñamos a un novo neno na casa.
03:19
His name was Fide.
68
187000
2000
Chamábase Fide.
03:21
The only thing my mother told us about him
69
189000
3000
O único que nos dixo a miña nai sobre el
03:24
was that his family was very poor.
70
192000
3000
foi que a súa familia era moi pobre.
03:27
My mother sent yams and rice,
71
195000
2000
A miña nai enviou ñame, arroz
03:29
and our old clothes, to his family.
72
197000
3000
e roupa vella a súa familia.
03:32
And when I didn't finish my dinner my mother would say,
73
200000
2000
E cando non remataba a cea
a miña nai dicía:
a miña nai dicía:
03:34
"Finish your food! Don't you know? People like Fide's family have nothing."
74
202000
5000
"¡Acaba a comida! ¿Non sabes que xente
como a familia de Fide non teñen nada?"
como a familia de Fide non teñen nada?"
03:39
So I felt enormous pity for Fide's family.
75
207000
4000
Entón sentía unha mágoa enorme
pola familia de Fide.
pola familia de Fide.
03:43
Then one Saturday we went to his village to visit,
76
211000
3000
Un sábado fomos de visita á súa vila.
03:46
and his mother showed us a beautifully patterned basket
77
214000
4000
E a súa nai amosounos unha cesta
maravillosamente estampada,
maravillosamente estampada,
03:50
made of dyed raffia that his brother had made.
78
218000
3000
feita con rafia tinguida,
que fixera o seu irmán.
que fixera o seu irmán.
03:53
I was startled.
79
221000
2000
Asusteime.
03:55
It had not occurred to me that anybody in his family
80
223000
3000
Non se me ocorrera
que alguén da súa familia
que alguén da súa familia
03:58
could actually make something.
81
226000
3000
puidera realmente facer algo.
04:01
All I had heard about them was how poor they were,
82
229000
3000
Todo o que escoitara deles
era o pobres que eran,
era o pobres que eran,
04:04
so that it had become impossible for me to see them
83
232000
2000
así que érame imposible miralos
04:06
as anything else but poor.
84
234000
3000
como algo máis que pobres.
04:09
Their poverty was my single story of them.
85
237000
4000
A súa pobreza
era a miña única historia deles.
era a miña única historia deles.
04:13
Years later, I thought about this when I left Nigeria
86
241000
2000
Anos máis tarde,
pensei nisto cando deixei Nixeria.
pensei nisto cando deixei Nixeria.
04:15
to go to university in the United States.
87
243000
3000
para ir a universidade nos Estados Unidos.
04:18
I was 19.
88
246000
2000
Tiña 19.
04:20
My American roommate was shocked by me.
89
248000
4000
A miña compañeira de cuarto americana
sorprendeuse.
sorprendeuse.
04:24
She asked where I had learned to speak English so well,
90
252000
3000
Preguntoume onde aprendera
a falar inglés tan ben
a falar inglés tan ben
04:27
and was confused when I said that Nigeria
91
255000
2000
e estaba desconcertada
cando lle dixen que en Nixeria
cando lle dixen que en Nixeria
04:29
happened to have English as its official language.
92
257000
5000
tiña o inglés como lingua oficial.
04:34
She asked if she could listen to what she called my "tribal music,"
93
262000
4000
Preguntoume se podería escoitar
o que ela chamou a miña "música tribal",
o que ela chamou a miña "música tribal",
04:38
and was consequently very disappointed
94
266000
2000
e en consecuencia se desilusionou moito
04:40
when I produced my tape of Mariah Carey.
95
268000
2000
cando lle ensinei a miña cinta
de Mariah Carey.
de Mariah Carey.
04:42
(Laughter)
96
270000
3000
(Risas)
04:45
She assumed that I did not know how
97
273000
2000
Asumiu que non sabía
04:47
to use a stove.
98
275000
3000
como usar unha estufa.
04:50
What struck me was this: She had felt sorry for me
99
278000
2000
O que me paralizou foi isto:
ela sentía mágoa de min
ela sentía mágoa de min
04:52
even before she saw me.
100
280000
2000
incluso antes de verme.
04:54
Her default position toward me, as an African,
101
282000
4000
A súa posición por defecto cara a min,
como africana,
como africana,
04:58
was a kind of patronizing, well-meaning pity.
102
286000
4000
era un tipo de mágoa
condescendente e benévola.
condescendente e benévola.
05:02
My roommate had a single story of Africa:
103
290000
3000
A miña compañeira de cuarto
tiña unha única historia de África.
tiña unha única historia de África.
05:05
a single story of catastrophe.
104
293000
3000
Unha única historia de catástrofe.
05:08
In this single story there was no possibility
105
296000
2000
Nesta única historia
non había a posibilidade
non había a posibilidade
05:10
of Africans being similar to her in any way,
106
298000
4000
de que os africanos foran semellantes a ela
dalgunha maneira.
dalgunha maneira.
05:14
no possibility of feelings more complex than pity,
107
302000
3000
Non había a posibilidade de sentimentos
máis complexos cá mágoa.
máis complexos cá mágoa.
05:17
no possibility of a connection as human equals.
108
305000
4000
Non había a posibilidade dunha conexión
como humanos iguais.
como humanos iguais.
05:21
I must say that before I went to the U.S. I didn't
109
309000
2000
Debo dicir que antes de ir ós EE.UU
non me identificaba
non me identificaba
05:23
consciously identify as African.
110
311000
3000
conscientemente como africana.
05:26
But in the U.S. whenever Africa came up people turned to me.
111
314000
3000
Pero nos EE.UU cada vez que xurdía África
a xente volvíase cara a min.
a xente volvíase cara a min.
05:29
Never mind that I knew nothing about places like Namibia.
112
317000
4000
Non importaba que non soubera nada
de lugares como Namibia.
de lugares como Namibia.
05:33
But I did come to embrace this new identity,
113
321000
2000
Pero cheguei a aceptar
esa nova identidade.
esa nova identidade.
05:35
and in many ways I think of myself now as African.
114
323000
3000
E agora en moitos aspectos
penso en min mesma como africana.
penso en min mesma como africana.
05:38
Although I still get quite irritable when
115
326000
2000
Mesmo que aínda me alporizo
05:40
Africa is referred to as a country,
116
328000
2000
cando se refiren a África como un país.
05:42
the most recent example being my otherwise wonderful flight
117
330000
4000
O exemplo máis recente foi no meu voo,
doutra maneira marabilloso,
doutra maneira marabilloso,
05:46
from Lagos two days ago, in which
118
334000
2000
dende Lagos hai dous días,
05:48
there was an announcement on the Virgin flight
119
336000
2000
no que houbo un anuncio no voo de Virgin
05:50
about the charity work in "India, Africa and other countries."
120
338000
5000
sobre unha organización benéfica que traballa
en "India, África e outros países".
en "India, África e outros países".
05:55
(Laughter)
121
343000
1000
(Risas)
05:56
So after I had spent some years in the U.S. as an African,
122
344000
4000
Así que tras un par de anos
nos EE.UU como africana
nos EE.UU como africana
06:00
I began to understand my roommate's response to me.
123
348000
4000
comecei a entender a resposta
da miña compañeira de cuarto.
da miña compañeira de cuarto.
06:04
If I had not grown up in Nigeria, and if all I knew about Africa
124
352000
3000
Se non crecera en Nixeria
e todo o que soubera de África
e todo o que soubera de África
06:07
were from popular images,
125
355000
2000
saíra das imaxes xeneralizadas
06:09
I too would think that Africa was a place of
126
357000
3000
tamén eu crería que África é un lugar
06:12
beautiful landscapes, beautiful animals,
127
360000
4000
de bonitas paisaxes e animais
06:16
and incomprehensible people,
128
364000
2000
e xente incomprensible
06:18
fighting senseless wars, dying of poverty and AIDS,
129
366000
3000
loitando en guerras sen sentido,
morrendo de pobreza e SIDA,
morrendo de pobreza e SIDA,
06:21
unable to speak for themselves
130
369000
3000
incapaces de falar por eles mesmos
06:24
and waiting to be saved
131
372000
2000
e agardando ser salvados
06:26
by a kind, white foreigner.
132
374000
3000
por un amable estranxeiro branco.
06:29
I would see Africans in the same way that I,
133
377000
2000
Miraría ós africanos da mesma maneira
06:31
as a child, had seen Fide's family.
134
379000
4000
que de nena miraba á familia de Fide.
06:35
This single story of Africa ultimately comes, I think, from Western literature.
135
383000
4000
Creo que a única historia de África
provén da literatura occidental.
provén da literatura occidental.
06:39
Now, here is a quote from
136
387000
2000
Esta é unha cita sacada
06:41
the writing of a London merchant called John Locke,
137
389000
3000
dos escritos dun mercante londiniense
chamado John Locke,
chamado John Locke,
06:44
who sailed to west Africa in 1561
138
392000
3000
que navegou ata o oeste de África en 1561,
06:47
and kept a fascinating account of his voyage.
139
395000
5000
e plasmou un fascinante relato
da súa viaxe.
da súa viaxe.
06:52
After referring to the black Africans
140
400000
2000
Tras referirse ós africanos negros
06:54
as "beasts who have no houses,"
141
402000
2000
como "bestas que non teñen casas"
06:56
he writes, "They are also people without heads,
142
404000
4000
escribiu: "tamén son persoas sen cabeza,
07:00
having their mouth and eyes in their breasts."
143
408000
5000
teñen a boca e os ollos no peito".
07:05
Now, I've laughed every time I've read this.
144
413000
2000
Eu río cada vez que leo isto.
07:07
And one must admire the imagination of John Locke.
145
415000
4000
Debemos admirar
a imaxinación de John Locke.
a imaxinación de John Locke.
07:11
But what is important about his writing is that
146
419000
2000
Pero o que importa dos seus escritos
07:13
it represents the beginning
147
421000
2000
é que representa o comezo
07:15
of a tradition of telling African stories in the West:
148
423000
3000
da tradición de contar historias africanas
en occidente.
en occidente.
07:18
A tradition of Sub-Saharan Africa as a place of negatives,
149
426000
3000
A tradición de identificar
á África subsahariana como un lugar
á África subsahariana como un lugar
07:21
of difference, of darkness,
150
429000
2000
de negacións,
de diferenzas, de escuridade,
de diferenzas, de escuridade,
07:23
of people who, in the words of the wonderful poet
151
431000
4000
de xente que,
en palabras do marabilloso poeta
en palabras do marabilloso poeta
07:27
Rudyard Kipling,
152
435000
2000
Rudyard Kipling
07:29
are "half devil, half child."
153
437000
3000
son "metade diaños, metade nenos".
07:32
And so I began to realize that my American roommate
154
440000
3000
Entón comecei a decatarme
de que a miña compañeira de cuarto
de que a miña compañeira de cuarto
07:35
must have throughout her life
155
443000
2000
debeu, ó longo da súa vida,
07:37
seen and heard different versions
156
445000
2000
ver e escoitar diferentes versións
07:39
of this single story,
157
447000
2000
desta única historia,
07:41
as had a professor,
158
449000
2000
como un profesor que tiven,
07:43
who once told me that my novel was not "authentically African."
159
451000
5000
que me dixo unha vez que a miña novela
non era "autenticamente africana".
non era "autenticamente africana".
07:48
Now, I was quite willing to contend that there were a number of things
160
456000
2000
Estaba disposta a argüír
que había un par de cousas
que había un par de cousas
07:50
wrong with the novel,
161
458000
2000
que estaban mal na novela,
07:52
that it had failed in a number of places,
162
460000
4000
que puxera mal un par de lugares.
07:56
but I had not quite imagined that it had failed
163
464000
2000
Pero non podía imaxinar que fracasara
07:58
at achieving something called African authenticity.
164
466000
3000
en conseguir algo chamado
a autenticidade africana.
a autenticidade africana.
08:01
In fact I did not know what
165
469000
2000
De feito non sabía
08:03
African authenticity was.
166
471000
3000
o que era a autenticidade africana.
08:06
The professor told me that my characters
167
474000
2000
O profesor díxome que as miñas personaxes
08:08
were too much like him,
168
476000
2000
parecíanse demasiado a el,
08:10
an educated and middle-class man.
169
478000
2000
un home douto de clase media
08:12
My characters drove cars.
170
480000
2000
As miñas personaxes conducían coches.
08:14
They were not starving.
171
482000
3000
Non morrían de fame.
08:17
Therefore they were not authentically African.
172
485000
4000
Polo tanto non eran auténticos africanos.
08:21
But I must quickly add that I too am just as guilty
173
489000
3000
Pero debo engadir
que eu tamén son responsable
que eu tamén son responsable
08:24
in the question of the single story.
174
492000
3000
na cuestión da única historia.
08:27
A few years ago, I visited Mexico from the U.S.
175
495000
4000
Hai uns anos visitei México
dende ós EE.UU.
dende ós EE.UU.
08:31
The political climate in the U.S. at the time was tense,
176
499000
2000
O clima político nos EE.UU.
nese momento era tenso.
nese momento era tenso.
08:33
and there were debates going on about immigration.
177
501000
4000
E había en curso
debates sobre a inmigración.
debates sobre a inmigración.
08:37
And, as often happens in America,
178
505000
2000
E, como pasa a cotío en Estados Unidos,
08:39
immigration became synonymous with Mexicans.
179
507000
3000
a inmigración converteuse
en sinónimo de mexicanos.
en sinónimo de mexicanos.
08:42
There were endless stories of Mexicans
180
510000
2000
Había innumerables historias de mexicanos
08:44
as people who were
181
512000
2000
como xente
08:46
fleecing the healthcare system,
182
514000
2000
que desplumaba ó sistema sanitario,
08:48
sneaking across the border,
183
516000
2000
que se coaba pola fronteira,
08:50
being arrested at the border, that sort of thing.
184
518000
4000
detidos nas fronteiras,
ese tipo de cousas.
ese tipo de cousas.
08:54
I remember walking around on my first day in Guadalajara,
185
522000
4000
Lembro pasear por Guadalaxara
o primeiro día,
o primeiro día,
08:58
watching the people going to work,
186
526000
2000
mirando á xente indo ó traballo,
09:00
rolling up tortillas in the marketplace,
187
528000
2000
dándolle volta as tortillas
na praza do mercado,
na praza do mercado,
09:02
smoking, laughing.
188
530000
3000
fumando, rindo,
09:05
I remember first feeling slight surprise.
189
533000
3000
Lembro sentirme primeiro
un pouco sorprendida.
un pouco sorprendida.
09:08
And then I was overwhelmed with shame.
190
536000
3000
E logo arrelada pola vergoña.
09:11
I realized that I had been so immersed
191
539000
3000
Decateime de que estivera tan sumida
09:14
in the media coverage of Mexicans
192
542000
2000
na cobertura mediática sobre os mexicanos
09:16
that they had become one thing in my mind,
193
544000
2000
que se converteran
en unha soa cousa na miña mente:
en unha soa cousa na miña mente:
09:18
the abject immigrant.
194
546000
3000
un abxecto inmigrante.
09:21
I had bought into the single story of Mexicans
195
549000
2000
Aceptara a única historia dos mexicanos
09:23
and I could not have been more ashamed of myself.
196
551000
3000
e non podía estar
máis avergoñada de min mesma.
máis avergoñada de min mesma.
09:26
So that is how to create a single story,
197
554000
2000
Así é cómo se crea unha única historia:
09:28
show a people as one thing,
198
556000
3000
amosar á xente como unha única cousa,
09:31
as only one thing,
199
559000
2000
como só unha cousa,
09:33
over and over again,
200
561000
2000
unha e outra vez,
09:35
and that is what they become.
201
563000
3000
e niso é no que se converten.
09:38
It is impossible to talk about the single story
202
566000
2000
É imposible falar da historia única
09:40
without talking about power.
203
568000
3000
sen falar do poder.
09:43
There is a word, an Igbo word,
204
571000
2000
Hai unha palabra en Igbo
09:45
that I think about whenever I think about
205
573000
2000
que se me ocorre cada vez que penso
09:47
the power structures of the world, and it is "nkali."
206
575000
3000
nas estructuras de poder do mundo,
e é "nkali".
e é "nkali".
09:50
It's a noun that loosely translates
207
578000
2000
É un nome que ben dicindo
09:52
to "to be greater than another."
208
580000
3000
"ser máis grande có outro."
09:55
Like our economic and political worlds,
209
583000
3000
Coma os nosos mundos económicos
e políticos
e políticos
09:58
stories too are defined
210
586000
2000
as historias tamén se definen
10:00
by the principle of nkali:
211
588000
3000
polo principio do nkali.
10:03
How they are told, who tells them,
212
591000
2000
Como se fala delas, quen as di,
10:05
when they're told, how many stories are told,
213
593000
3000
cando as din, cantas historias se contan
10:08
are really dependent on power.
214
596000
4000
depende moito do poder.
10:12
Power is the ability not just to tell the story of another person,
215
600000
3000
O poder non é só a habilidade
de contar a historia de outra persoa,
de contar a historia de outra persoa,
10:15
but to make it the definitive story of that person.
216
603000
4000
senón de facer dela
a historia definitiva desa persoa.
a historia definitiva desa persoa.
10:19
The Palestinian poet Mourid Barghouti writes
217
607000
2000
O poeta palestino
Mouris Barghouti escribiu
Mouris Barghouti escribiu
10:21
that if you want to dispossess a people,
218
609000
3000
que se queres desposuír á xente
10:24
the simplest way to do it is to tell their story
219
612000
3000
a maneira máis sinxela
é contar a súa historia
é contar a súa historia
10:27
and to start with, "secondly."
220
615000
3000
e comezar con "en segundo lugar".
10:30
Start the story with the arrows of the Native Americans,
221
618000
4000
Comeza a historia coas frechas
dos nativos americanos
dos nativos americanos
10:34
and not with the arrival of the British,
222
622000
3000
en vez de coa chegada dos británicos
10:37
and you have an entirely different story.
223
625000
3000
e terás unha historia
totalmente diferente.
totalmente diferente.
10:40
Start the story with
224
628000
2000
Empeza a historia
10:42
the failure of the African state,
225
630000
2000
co fracaso do estado africano
10:44
and not with the colonial creation of the African state,
226
632000
4000
en vez de coa creación colonial
do estado africano
do estado africano
10:48
and you have an entirely different story.
227
636000
4000
e terás unha historia
totalmente diferente.
totalmente diferente.
10:52
I recently spoke at a university where
228
640000
2000
Hai pouco falei nunha universidade
10:54
a student told me that it was
229
642000
2000
onde un estudante me dixo
10:56
such a shame
230
644000
2000
que era unha mágoa
10:58
that Nigerian men were physical abusers
231
646000
3000
que os homes nixerianos
fosen maltratadores
fosen maltratadores
11:01
like the father character in my novel.
232
649000
3000
coma a personaxe do pai na miña novela.
11:04
I told him that I had just read a novel
233
652000
2000
Díxenlle que acabara de ler a novela
11:06
called American Psycho --
234
654000
2000
titulada "American Psycho"...
11:08
(Laughter)
235
656000
2000
(Risas)
11:10
-- and that it was such a shame
236
658000
2000
e que era unha mágoa
11:12
that young Americans were serial murderers.
237
660000
3000
que os xoves estadounidenses
fosen asasinos en serie.
fosen asasinos en serie.
11:15
(Laughter)
238
663000
4000
(Risas)
11:19
(Applause)
239
667000
6000
(Aplausos)
11:25
Now, obviously I said this in a fit of mild irritation.
240
673000
3000
Obviamente lle dixen iso
nun ataque de irritación.
nun ataque de irritación.
11:28
(Laughter)
241
676000
2000
(Risas)
11:30
But it would never have occurred to me to think
242
678000
2000
Nunca se me ocorrería pensar
11:32
that just because I had read a novel
243
680000
2000
que só porque lera unha novela
11:34
in which a character was a serial killer
244
682000
2000
na que unha personaxe
é un asasino en serie
é un asasino en serie
11:36
that he was somehow representative
245
684000
2000
este representa dalgunha maneira
11:38
of all Americans.
246
686000
2000
a todos os estadounidenses.
11:40
This is not because I am a better person than that student,
247
688000
3000
Isto non é porque eu sexa
unha persoa mellor ca ese estudiante,
unha persoa mellor ca ese estudiante,
11:43
but because of America's cultural and economic power,
248
691000
3000
pero debido ao poder económico
e cultural dos EE.UU.
e cultural dos EE.UU.
11:46
I had many stories of America.
249
694000
2000
teño moitas historia de EE.UU.
11:48
I had read Tyler and Updike and Steinbeck and Gaitskill.
250
696000
4000
Lin a Tyler, Updike,
Steinbeck e Gaitskill.
Steinbeck e Gaitskill.
11:52
I did not have a single story of America.
251
700000
3000
Non teño unha soa historia dos EE.UU.
11:55
When I learned, some years ago, that writers were expected
252
703000
3000
Cando aprendín, hai uns anos,
que os escritores
que os escritores
11:58
to have had really unhappy childhoods
253
706000
4000
debían ter unha infancia realmente infeliz
12:02
to be successful,
254
710000
2000
para ter éxito
12:04
I began to think about how I could invent
255
712000
2000
comecei a pensar en como podía inventar
12:06
horrible things my parents had done to me.
256
714000
2000
cousas horribles
que me fixeran os meus pais.
que me fixeran os meus pais.
12:08
(Laughter)
257
716000
2000
(Risas)
12:10
But the truth is that I had a very happy childhood,
258
718000
4000
Pero a verdade é que tiven
unha infancia moi feliz,
unha infancia moi feliz,
12:14
full of laughter and love, in a very close-knit family.
259
722000
3000
chea de risos e amor
nunha familia moi unida.
nunha familia moi unida.
12:17
But I also had grandfathers who died in refugee camps.
260
725000
4000
Pero tamén tiven avós
que morreron en campos de refuxiados.
que morreron en campos de refuxiados.
12:21
My cousin Polle died because he could not get adequate healthcare.
261
729000
4000
A miña curmá Polle morreu porque non puido
recibir coidados médicos adecuados.
recibir coidados médicos adecuados.
12:25
One of my closest friends, Okoloma, died in a plane crash
262
733000
3000
Unha das miñas mellores amigas, Okoloma,
morreu nun accidente aéreo
morreu nun accidente aéreo
12:28
because our fire trucks did not have water.
263
736000
3000
porque os nosos coches de bombeiros
non tiñan auga.
non tiñan auga.
12:31
I grew up under repressive military governments
264
739000
3000
Crecín baixo gobernos militares represivos
12:34
that devalued education,
265
742000
2000
que infravaloraban a educación,
12:36
so that sometimes my parents were not paid their salaries.
266
744000
3000
de maneira que as veces os meus pais
non recibían os seus salarios.
non recibían os seus salarios.
12:39
And so, as a child, I saw jam disappear from the breakfast table,
267
747000
4000
E tamén, de nena, vin como a marmelada
desaparecía do almorzo,
desaparecía do almorzo,
12:43
then margarine disappeared,
268
751000
2000
logo desapareceu a margarina,
12:45
then bread became too expensive,
269
753000
3000
despois o pan volveuse caro de máis,
12:48
then milk became rationed.
270
756000
3000
e logo racionábase o leite.
12:51
And most of all, a kind of normalized political fear
271
759000
3000
E sobre todo,
un tipo de medo político normalizado
un tipo de medo político normalizado
12:54
invaded our lives.
272
762000
4000
invadiu as nosas vidas.
12:58
All of these stories make me who I am.
273
766000
2000
Todas esas historias fixéronme quen son.
13:00
But to insist on only these negative stories
274
768000
4000
Pero insistir só nesas historias negativas
13:04
is to flatten my experience
275
772000
3000
é reducir a miña experiencia
13:07
and to overlook the many other stories
276
775000
2000
e pasar por alto
as outras moitas historias
as outras moitas historias
13:09
that formed me.
277
777000
2000
que me formaron.
13:11
The single story creates stereotypes,
278
779000
3000
A única historia crea estereotipos.
13:14
and the problem with stereotypes
279
782000
3000
E o problema dos estereotipos
13:17
is not that they are untrue,
280
785000
2000
non é que non sexan certos
13:19
but that they are incomplete.
281
787000
2000
senón que están incompletos.
13:21
They make one story become the only story.
282
789000
4000
Fan que unha historia
sexa a única historia.
sexa a única historia.
13:25
Of course, Africa is a continent full of catastrophes:
283
793000
2000
Por suposto, África é un continente
cheo de catástrofes.
cheo de catástrofes.
13:27
There are immense ones, such as the horrific rapes in Congo
284
795000
4000
Algunhas son enormes,
coma as horribles violacións no Congo.
coma as horribles violacións no Congo.
13:31
and depressing ones, such as the fact that
285
799000
2000
Outras son deprimentes,
como o feito
como o feito
13:33
5,000 people apply for one job vacancy in Nigeria.
286
801000
5000
de que 5.000 persoas se presenten
para un só posto de traballo en Nixeria.
para un só posto de traballo en Nixeria.
13:38
But there are other stories that are not about catastrophe,
287
806000
3000
Pero tamén hai outras historias
que non falan de catástrofes.
que non falan de catástrofes.
13:41
and it is very important, it is just as important, to talk about them.
288
809000
4000
E é moi importante, tan importante,
falar delas tamén.
falar delas tamén.
13:45
I've always felt that it is impossible
289
813000
2000
Sempre pensei que é imposible
13:47
to engage properly with a place or a person
290
815000
3000
coñecer ben un lugar ou a unha persoa
13:50
without engaging with all of the stories of that place and that person.
291
818000
4000
sen coñecer todas as historias
dese lugar e persoa.
dese lugar e persoa.
13:54
The consequence of the single story
292
822000
3000
A consecuencia da historia única
13:57
is this: It robs people of dignity.
293
825000
3000
é esta: roubar a dignidade das persoas.
14:00
It makes our recognition of our equal humanity difficult.
294
828000
4000
Fai o recoñecemento da nosa mesma
condición humana difícil.
condición humana difícil.
14:04
It emphasizes how we are different
295
832000
3000
Enfatiza o que nos fai diferentes
14:07
rather than how we are similar.
296
835000
2000
no canto das nosas similitudes.
14:09
So what if before my Mexican trip
297
837000
2000
¿Que pasaría se antes de viaxar a México
14:11
I had followed the immigration debate from both sides,
298
839000
4000
seguira os debates da emigración
dende ambos os dous lados,
dende ambos os dous lados,
14:15
the U.S. and the Mexican?
299
843000
2000
dos EE.UU. e dos mexicanos?
14:17
What if my mother had told us that Fide's family was poor
300
845000
4000
¿Que pasaría se a miña nai
nos contara que a familia de Fide
nos contara que a familia de Fide
14:21
and hardworking?
301
849000
2000
era pobre e traballadora?
14:23
What if we had an African television network
302
851000
2000
¿Que pasaría se houbera
unha cadea de televisión africana
unha cadea de televisión africana
14:25
that broadcast diverse African stories all over the world?
303
853000
4000
que emitira diversas historias africanas
en todo o mundo?
en todo o mundo?
14:29
What the Nigerian writer Chinua Achebe calls
304
857000
2000
Habería o que o escritor nixeriano
Chinua Achebe chamou
Chinua Achebe chamou
14:31
"a balance of stories."
305
859000
3000
"un equilibrio de historias".
14:34
What if my roommate knew about my Nigerian publisher,
306
862000
3000
¿Que pasaría se a miña compañeira
coñecera o meu editor nixeriano
coñecera o meu editor nixeriano
14:37
Mukta Bakaray,
307
865000
2000
Mukta Bakaray,
14:39
a remarkable man who left his job in a bank
308
867000
2000
un home extraordinario
que deixou o traballo nun banco
que deixou o traballo nun banco
14:41
to follow his dream and start a publishing house?
309
869000
3000
para seguir o seu soño
e abrir unha editorial?
e abrir unha editorial?
14:44
Now, the conventional wisdom was that Nigerians don't read literature.
310
872000
4000
A sabedoría convencional
era que os nixerianos non len literatura.
era que os nixerianos non len literatura.
14:48
He disagreed. He felt
311
876000
2000
El non estaba de acordo.
14:50
that people who could read, would read,
312
878000
2000
Pensaba que a xente que podía ler,
14:52
if you made literature affordable and available to them.
313
880000
4000
lería se a literatura
era acadable para eles.
era acadable para eles.
14:56
Shortly after he published my first novel
314
884000
3000
Pouco despois de publicar
a miña primeira novela
a miña primeira novela
14:59
I went to a TV station in Lagos to do an interview,
315
887000
3000
fun a unha emisora de TV en Lagos
para unha entrevista.
para unha entrevista.
15:02
and a woman who worked there as a messenger came up to me and said,
316
890000
3000
E unha muller que traballaba alí
como mensaxeira achegouse e me dixo:
como mensaxeira achegouse e me dixo:
15:05
"I really liked your novel. I didn't like the ending.
317
893000
3000
"Gustoume moito a túa novela,
pero non me gustou o final.
pero non me gustou o final.
15:08
Now you must write a sequel, and this is what will happen ..."
318
896000
3000
Tes que escribir unha secuela
e isto é o que vai pasar..."
e isto é o que vai pasar..."
15:11
(Laughter)
319
899000
3000
(Risas)
15:14
And she went on to tell me what to write in the sequel.
320
902000
3000
E seguiu contándome
o que tiña que escribir na secuela.
o que tiña que escribir na secuela.
15:17
I was not only charmed, I was very moved.
321
905000
3000
Eu non estaba só encantada,
senón moi conmovida.
senón moi conmovida.
15:20
Here was a woman, part of the ordinary masses of Nigerians,
322
908000
3000
Alí estaba unha muller,
parte das masas ordinarias dos nixerianos,
parte das masas ordinarias dos nixerianos,
15:23
who were not supposed to be readers.
323
911000
3000
que non debían de ser lectores.
15:26
She had not only read the book, but she had taken ownership of it
324
914000
2000
Ela non só lera o libro,
senón que se apoderara del
senón que se apoderara del
15:28
and felt justified in telling me
325
916000
3000
e tiña xustificación para dicirme
15:31
what to write in the sequel.
326
919000
2000
que escribir na secuela.
15:33
Now, what if my roommate knew about my friend Fumi Onda,
327
921000
4000
¿Que pasaría se a miña compañeira
coñecera a miña amiga Fumi Onda,
coñecera a miña amiga Fumi Onda,
15:37
a fearless woman who hosts a TV show in Lagos,
328
925000
3000
unha muller afouta que presenta
un programa de TV en Lagos,
un programa de TV en Lagos,
15:40
and is determined to tell the stories that we prefer to forget?
329
928000
3000
determinada a contar as historias
que nós preferimos esquecer?
que nós preferimos esquecer?
15:43
What if my roommate knew about the heart procedure
330
931000
4000
¿Qué pasaría se a miña compañeira
coñecera a intervención cardíaca
coñecera a intervención cardíaca
15:47
that was performed in the Lagos hospital last week?
331
935000
3000
que se realizou no hospital de Lagos
a semana pasada?
a semana pasada?
15:50
What if my roommate knew about contemporary Nigerian music,
332
938000
4000
¿Qué pasaría se a miña compañeira
coñecera a música nixeriana actual?
coñecera a música nixeriana actual?
15:54
talented people singing in English and Pidgin,
333
942000
3000
Xente con talento
cantando en inglés e pidgin,
cantando en inglés e pidgin,
15:57
and Igbo and Yoruba and Ijo,
334
945000
2000
igbo, yoruba e ijo,
15:59
mixing influences from Jay-Z to Fela
335
947000
4000
mesturando influencias
desde Jay-Z a Fela,
desde Jay-Z a Fela,
16:03
to Bob Marley to their grandfathers.
336
951000
3000
de Bob Marley ós seus avós.
16:06
What if my roommate knew about the female lawyer
337
954000
2000
¿Qué pasaría se a miña compañeira
coñecera a avogada
coñecera a avogada
16:08
who recently went to court in Nigeria
338
956000
2000
que foi hai pouco ós xulgados en Nixeria
16:10
to challenge a ridiculous law
339
958000
2000
para cambiar a ridícula lei
16:12
that required women to get their husband's consent
340
960000
3000
coa que as mulleres precisaban
o consentimento dos seus homes
o consentimento dos seus homes
16:15
before renewing their passports?
341
963000
3000
para renovar o pasaporte?
16:18
What if my roommate knew about Nollywood,
342
966000
3000
¿Qué pasaría se a miña compañeira
coñecera Nollywood,
coñecera Nollywood,
16:21
full of innovative people making films despite great technical odds,
343
969000
4000
cheo de xente innovadora facendo películas
a pesar das dificultades técnicas?
a pesar das dificultades técnicas?
16:25
films so popular
344
973000
2000
Películas tan populares
16:27
that they really are the best example
345
975000
2000
que son o mellor exemplo
16:29
of Nigerians consuming what they produce?
346
977000
3000
de nixerianos consumindo o que producen.
16:32
What if my roommate knew about my wonderfully ambitious hair braider,
347
980000
3000
¿Qué pasaría se a miña compañeira coñecera
a miña ambiciosa trenzadora de cabelo
a miña ambiciosa trenzadora de cabelo
16:35
who has just started her own business selling hair extensions?
348
983000
4000
que acaba de abrir o seu propio negocio
de venta de extensións?
de venta de extensións?
16:39
Or about the millions of other Nigerians
349
987000
2000
Ou se coñecera ós millóns de nixerianos
16:41
who start businesses and sometimes fail,
350
989000
2000
que abriron negocios e as veces fracasaron
16:43
but continue to nurse ambition?
351
991000
4000
pero continuaron albergando a ambición?
16:47
Every time I am home I am confronted with
352
995000
2000
Cada vez que estou en casa enfróntome
16:49
the usual sources of irritation for most Nigerians:
353
997000
3000
coas causas usuais de irritación
da maioría de nixerianos:
da maioría de nixerianos:
16:52
our failed infrastructure, our failed government,
354
1000000
3000
as nosas infraestructuras
e gobernos fracasados.
e gobernos fracasados.
16:55
but also by the incredible resilience of people who
355
1003000
3000
Pero tamén pola capacidade
de recuperación da xente
de recuperación da xente
16:58
thrive despite the government,
356
1006000
3000
que prospera a pesar do goberno
17:01
rather than because of it.
357
1009000
2000
máis que grazas a el.
17:03
I teach writing workshops in Lagos every summer,
358
1011000
3000
Imparto obradoiros de escritura
en Lagos todos os veráns.
en Lagos todos os veráns.
17:06
and it is amazing to me how many people apply,
359
1014000
3000
É sorprendente a cantidade de xente
que se apunta,
que se apunta,
17:09
how many people are eager to write,
360
1017000
3000
canta xente está impaciente por escribir,
17:12
to tell stories.
361
1020000
2000
por contar historias.
17:14
My Nigerian publisher and I have just started a non-profit
362
1022000
3000
O meu editor nixeriano e máis eu
acabamos de abrir una ONG
acabamos de abrir una ONG
17:17
called Farafina Trust,
363
1025000
2000
chamada Farafina Trust.
17:19
and we have big dreams of building libraries
364
1027000
3000
E temos grandes sonos
de construcción de bibliotecas
de construcción de bibliotecas
17:22
and refurbishing libraries that already exist
365
1030000
2000
da restauración das xa existentes
17:24
and providing books for state schools
366
1032000
3000
e de proporcionar libros
ás escolas do estado
ás escolas do estado
17:27
that don't have anything in their libraries,
367
1035000
2000
que non teñen nada nas súas bibliotecas
17:29
and also of organizing lots and lots of workshops,
368
1037000
2000
e que tamén organizan moitos obradoiros
17:31
in reading and writing,
369
1039000
2000
de lectura e escritura
17:33
for all the people who are eager to tell our many stories.
370
1041000
3000
para toda a xente que quere contar
as nosas moitas historias.
as nosas moitas historias.
17:36
Stories matter.
371
1044000
2000
As historias son importantes.
17:38
Many stories matter.
372
1046000
2000
Moitas historias son importantes.
17:40
Stories have been used to dispossess and to malign,
373
1048000
4000
As historias utilizáronse
para desposuír e difamar.
para desposuír e difamar.
17:44
but stories can also be used to empower and to humanize.
374
1052000
4000
Pero as historias poden usarse
para dar poder e humanizar.
para dar poder e humanizar.
17:48
Stories can break the dignity of a people,
375
1056000
3000
As historias poden romper
a dignidade da xente.
a dignidade da xente.
17:51
but stories can also repair that broken dignity.
376
1059000
5000
Pero as historias tamén poden
reparar a dignidade perdida.
reparar a dignidade perdida.
17:56
The American writer Alice Walker wrote this
377
1064000
2000
A escritora estadounidense
Alice Walker escribiu isto
Alice Walker escribiu isto
17:58
about her Southern relatives
378
1066000
2000
sobre os seu parentes do sur
18:00
who had moved to the North.
379
1068000
2000
que se desprazaran ó norte.
18:02
She introduced them to a book about
380
1070000
2000
Presentoulles un libro
18:04
the Southern life that they had left behind:
381
1072000
3000
sobre a vida do sur que deixaran atrás.
18:07
"They sat around, reading the book themselves,
382
1075000
4000
"Sentáronse ó meu redor,
lendo o libro eles mesmos,
lendo o libro eles mesmos,
18:11
listening to me read the book, and a kind of paradise was regained."
383
1079000
6000
escoitándome ler o libro
e recobrouse unha especie de paraíso".
e recobrouse unha especie de paraíso".
18:17
I would like to end with this thought:
384
1085000
3000
Gustaríame rematar con este pensamento:
18:20
That when we reject the single story,
385
1088000
3000
Que cando rexeitamos a historia única,
18:23
when we realize that there is never a single story
386
1091000
3000
cando nos decatamos
de que non hai unha única historia
de que non hai unha única historia
18:26
about any place,
387
1094000
2000
sobre calquera lugar,
18:28
we regain a kind of paradise.
388
1096000
2000
recuperamos unha especie de paraíso.
18:30
Thank you.
389
1098000
2000
Grazas.
18:32
(Applause)
390
1100000
8000
(Aplausos)
ABOUT THE SPEAKER
Chimamanda Ngozi Adichie - NovelistInspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature.
Why you should listen
In Nigeria, Chimamanda Ngozi Adichie's novel Half of a Yellow Sun has helped inspire new, cross-generational communication about the Biafran war. In this and in her other works, she seeks to instill dignity into the finest details of each character, whether poor, middle class or rich, exposing along the way the deep scars of colonialism in the African landscape.
Adichie's newest book, The Thing Around Your Neck, is a brilliant collection of stories about Nigerians struggling to cope with a corrupted context in their home country, and about the Nigerian immigrant experience.
Adichie builds on the literary tradition of Igbo literary giant Chinua Achebe—and when she found out that Achebe liked Half of a Yellow Sun, she says she cried for a whole day. What he said about her rings true: “We do not usually associate wisdom with beginners, but here is a new writer endowed with the gift of ancient storytellers.”
(Photo: Wani Olatunde)
Chimamanda Ngozi Adichie | Speaker | TED.com