TED Residency
Daniel Bögre Udell: How to save a language from extinction
دانیال بوگر یودل: چگونه زبانها را از نابودی نجات داد
Filmed:
Readability: 5.3
1,347,903 views
بیش از سه هزار زبان طی هشتاد سال آینده از بین خواهند رفت و بتدریج همه فرهنگها نابود می شوند. در این سخنرانی کوتاه، دانیال بگوریودل، حامی زبان، نشان می‌ذهد که چگونه مردم جهان راههای جدیدی را برای احیای زبان و فرهنگ اجداد خود پیدا میکنند- و ما را تشویق میکنند که درمورد زبان اجداد خود تحقیق کنیم. او می‌گوید «بازیابی زبان و پذیرش فرهنگ راهی قدرتمند برای خود بودن است.»
Daniel Bögre Udell - Language activist
Daniel Bögre Udell is the cofounder and director of Wikitongues, working with a global network of grassroots linguists to build a seed bank of every language in the world. Full bio
Daniel Bögre Udell is the cofounder and director of Wikitongues, working with a global network of grassroots linguists to build a seed bank of every language in the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Languages don't just die naturally.
0
1524
2333
زبانها بطور طبیعی نمیمیرند.
00:16
People abandon mother tongues,
because they're forced to.
because they're forced to.
1
4706
3071
مردم زبان مادری خود را رها میکنند، چون
مجبور میشوند.
مجبور میشوند.
00:20
Often, the pressure is political.
2
8651
2200
گاهی فشار سیاسی است.
00:23
In 1892,
3
11781
1396
در سال ۱۸۹۲،
00:25
the US Army general Richard Henry Pratt
4
13201
2246
ژنرال امریکایی ریچارد هنری پرات
00:27
argued that killing indigenous cultures
5
15471
2508
گفت کشتن فرهنگهای بومی
00:30
was the only alternative
to killing indigenous people.
to killing indigenous people.
6
18003
2888
تنها راه جایگزین برای کشتن
مردم بومی است.
مردم بومی است.
00:33
"Kill the Indian," he said,
"but save the man."
"but save the man."
7
21863
2682
او گفت:« سرخپوستان را بکشید»
«اما انسان را نجات دهید.»
«اما انسان را نجات دهید.»
00:37
And until 1978,
the government did just that,
the government did just that,
8
25688
3220
و تا سال ۱۹۷۸، دولت این کار را کرد،
00:40
removing indigenous children
from their families
from their families
9
28932
3255
گرفتن بچه های بومیان از خانواده هایشان
00:44
and forcing them into boarding schools
where they were given English names
where they were given English names
10
32211
3496
و مجبورکردن آنها به ماندن در مدارس
شبانه روزی جایی که به آنها اسمهای
شبانه روزی جایی که به آنها اسمهای
00:47
and punished for speaking their languages.
11
35731
2423
انگلیسی داده میشد و به خاطر صحبت کردن به
زبانشان تنبیه میشدند.
زبانشان تنبیه میشدند.
00:50
Assimilation was a compliment to genocide.
12
38750
3082
سیاست جذب توجیه ای برای نسل کشی بود.
00:56
Seven thousand languages are alive today,
13
44029
2428
امروزه هفت هزار زبان موجود است،
00:58
but few are recognized
by their own governments
by their own governments
14
46481
2452
اما تعداد محدودی از سوی دولتهایشان شناخته
شده
شده
01:00
or supported online.
15
48957
1334
یا آنلاین پشتیبانی میشوند.
01:02
So for people from the vast
majority of cultures,
majority of cultures,
16
50919
2555
پس برای مردم از بیشتر فرهنگها
01:05
globalization remains
profoundly alienating.
profoundly alienating.
17
53498
3000
جهانی شدن نمود بیگانگی است.
01:08
It means giving up your language
for someone else's.
for someone else's.
18
56919
3533
به این معناست که به خاطر دیگری از
زبان خودت دست بکشی.
زبان خودت دست بکشی.
01:13
And if nothing changes,
19
61530
1181
و اگر چیزی تغییری نکند،
01:14
as many as 3,000 languages
could disappear in 80 years.
could disappear in 80 years.
20
62735
4274
حدود سه هزار زبان طی هشتاد سال
را میتواند نابود کند.
را میتواند نابود کند.
01:20
But things are changing.
21
68244
1600
اما اوضاع در حال تغییر است.
01:22
Around the world,
22
70347
1246
درسراسر جهان،
01:23
people are reviving ancestral languages
23
71617
2571
مردم زبانهای اجداد خود را احیا میکنند
01:26
and rebuilding their cultures.
24
74212
2000
و فرهنگهای خود را بازسازی میکنند.
01:29
As far as we know,
25
77268
1531
تا جایی که میدانیم،
01:30
language reclamation began in the 1800s
when, at a time of rising antisemitism,
when, at a time of rising antisemitism,
26
78823
4587
احیای زبان از دهه ۱۸۸۰ شروع شد،
وقتی در زمان ظهور یهودستیزی،
وقتی در زمان ظهور یهودستیزی،
01:35
Jewish communities looked
to their ancestral language, Hebrew,
to their ancestral language, Hebrew,
27
83434
3127
جامعه یهودی به زبان اجدای خود، عبری
01:38
as a means of cultural revival.
28
86585
2230
بعنوان احیای فرهنگی نگاه کرد.
01:42
And though it had been dormant
for over 1,000 years,
for over 1,000 years,
29
90173
2468
هرچند برای بیش از هزار سال خفته بود،
01:44
it was well preserved in books
of Jewish religion and philosophy.
of Jewish religion and philosophy.
30
92665
3348
اما در کتابهای فلسفه و دین یهود بخوبی
نگهداری شده بود.
نگهداری شده بود.
01:48
So Jewish activists studied
and taught it to their children,
and taught it to their children,
31
96569
3103
پس طرفداران یهودی مطالعه کردند و به
فرزندانشان یاد دادند،
فرزندانشان یاد دادند،
01:51
raising the first native speakers
in nearly 100 generations.
in nearly 100 generations.
32
99696
3444
رشد اولین کسانی که زبان بومی را صحبت
میکردند تقریبا طی صد نسل.
میکردند تقریبا طی صد نسل.
01:56
Today, it's the mother tongue
of five million Jews.
of five million Jews.
33
104204
3555
امروزه، این زبان مادری پنج میلیون یهودی
است.
است.
01:59
And at least for me,
34
107783
1754
حداقل برای من،
02:01
an assimilated English-speaking member
of the Jewish diaspora,
of the Jewish diaspora,
35
109561
3873
بعنوان عضو جذب شده انگلیسی زبان
از قوم آواره یهود،
از قوم آواره یهود،
02:05
a pillar of cultural sovereignty.
36
113458
2492
ی ستون حاکمیت فرهنگی.
02:09
Two thousand years later,
37
117315
2302
دو هزار سال بعد،
02:11
we're still here.
38
119641
1200
ما هنوز اینجا بودیم.
02:14
Now, until recently,
39
122657
1412
الان، اخیرا،
02:16
Hebrew's reawakening was an anomaly.
40
124093
2487
احیای دوباره عبری یک ناهنجاری بود.
02:18
Few languages are
as well preserved as ours was,
as well preserved as ours was,
41
126604
2635
زبانهای کمی مانند زبان ما حفظ شدند،
02:21
and the creation of Israel,
42
129263
1754
و تاسیس اسراییل،
02:23
the first Jewish state
in over 1,000 years,
in over 1,000 years,
43
131041
2634
اولین دولت یهودی بعد از هزار سال،
02:25
provided a space for Hebrew's daily use.
44
133699
2667
فضایی برای استفاده روزانه از زبان عبری
فراهم کرد.
فراهم کرد.
02:29
In other words, most cultures
just weren't given a chance.
just weren't given a chance.
45
137188
3334
بعبارت دیگر، بیشتر فرهنگها هنوز این
فرصت را نداشته اند.
فرصت را نداشته اند.
02:32
(Video) Good evening, I'm Elizabeth
46
140546
2163
(ویدئو) شب بخیر، من الیزابت هستم
02:34
and I live in Cornwall.
47
142733
2416
و در کورونوال زندگی میکنم.
02:37
That was Cornish,
48
145173
1156
زبان نیاکان ما،
02:38
the ancestral language of Cornwall,
49
146353
1985
در کورونوال، کورنی است،
02:40
which today is technically
a county in southern England.
a county in southern England.
50
148362
3460
که امروزه روستایی در جنوب انگلستان است.
02:44
In the 1900s, Cornish activists
fought for their culture.
fought for their culture.
51
152641
3343
در دهه ۱۹۹۰، فعالان کورنی برای فرهنگ
خود مبارزه کردند.
خود مبارزه کردند.
02:48
The language had been dormant
for over 100 years,
for over 100 years,
52
156739
2309
زبانشان برای بیش از صد سال
استفاده نشده بود،
استفاده نشده بود،
02:51
but they used old books and plays
to teach it to their children.
to teach it to their children.
53
159072
3579
اما ازکتابها و نمایشنامه های قدیمی
برای آموزش فرزندان خود استفاده کردند.
برای آموزش فرزندان خود استفاده کردند.
02:55
However, this new generation
of Cornish speakers
of Cornish speakers
54
163239
2537
هرچند این نسل جدیدی که کورنی صحبت
میکرد
میکرد
02:57
was scattered across Cornwall
55
165800
1483
در سراسر کورنوال پخش شدند
02:59
and unable to use the language freely.
56
167307
2534
و نتوانستند آزادانه از زبان خود استفاده
کنند.
کنند.
03:02
By the 1990s, Cornish had reawakened,
57
170538
3349
در دهه ۱۹۹۰، زبان کورنی زنده شد،
03:05
but it wasn't thriving.
58
173911
1533
اما خیلی دوام نداشت.
03:08
Then, in the early 2000s,
Cornish speakers found one another online
Cornish speakers found one another online
59
176839
4412
سپس، در اوایل دهه ۲۰۰۰، کسانی که کورنی
صحبت میکنند، راه دیگری بصورت آنلاین
صحبت میکنند، راه دیگری بصورت آنلاین
03:13
and leveraged digital spaces
to speak on a daily basis.
to speak on a daily basis.
60
181275
3961
پیدا کردند و از فضای مجازی برای صحبتهای
روزانه استفاده کردند.
روزانه استفاده کردند.
03:17
From there, they organized
weekly or monthly events
weekly or monthly events
61
185934
2684
بعد از آن، مراسم ماهانه و هفتگی
برنامه ریزی کردند
برنامه ریزی کردند
03:20
where they could gather
and speak in public.
and speak in public.
62
188642
2776
جایی که میتوانستند دورهم باشند و در جمع
صحبت کنند.
صحبت کنند.
03:24
Today, some schools teach Cornish.
63
192005
2794
امروزه، دربرخی مدارس کورنی تدریس میشود.
03:27
There are Cornish language signs,
64
195117
2151
علائم زبان کورنیایی هست،
03:29
ice-cream commercials,
65
197292
1428
تبلیغات بستنی،
03:30
Wikipedia, and even memes.
66
198744
2277
ویکی پیدیا، وحتی الگوهای رفتاری.
03:34
(Laughter)
67
202252
2214
(خنده حضار)
03:37
(Laughter)
68
205815
3946
(خنده حضار)
03:42
And with their language once again intact,
69
210393
2127
و زبان آنها یکبار دیگر دست نخورده
باقی ماند،
باقی ماند،
03:44
the people of Cornwall
have secured recognition
have secured recognition
70
212544
2349
مردم کورونوال بعنوان ملت سلتیک
03:46
as a Celtic nation alongside
Ireland, Scotland and Wales.
Ireland, Scotland and Wales.
71
214917
3531
درکنارایرلند، اسکاتلند و ولز به
رسمیت شناخته شد.
رسمیت شناخته شد.
03:50
They stared down centuries
of forced assimilation
of forced assimilation
72
218782
2588
آنها با بی توجهی به سالها قانون
جذب اجباری
جذب اجباری
03:53
and said, "We're not a county in England.
73
221394
2366
گفتند: « ما یک روستا در انگلستان نیستیم
03:55
We're a people in our own right.
74
223784
1976
ما مردمی با حقوق خودمان هستیم.
03:57
And we're still here."
75
225784
1400
و هنوز اینجا هستیم.»
03:59
And they're not the only ones.
76
227648
1469
و آنها تنها نیستند.
04:01
The Tunica-Biloxi tribe of Louisiana
is reviving their ancestral language.
is reviving their ancestral language.
77
229141
4737
قبیله تونیکا-بیلوکسی در لوئیزانا درحال
احیای زبان خود است.
احیای زبان خود است.
04:05
(Video) My name is Teyanna.
78
233902
1961
(ویدئو) اسمم تیناست.
04:07
My friends, they call me "Quiet Storm."
79
235887
3436
دوستانم مرا «توفان خاموش» میخوانند.
04:11
It started in the 1980s,
80
239706
2000
از دهه ۱۹۸۰ شروع شد،
04:13
when Donna Pierite and her family
81
241730
1881
وقتی دونا پیرتی و خانواده اش
04:15
started taking trips
to Baton Rouge and New Orleans
to Baton Rouge and New Orleans
82
243635
2594
سفر به بوتون روگ و نیواورلناز
را شروع کردند
را شروع کردند
04:18
to photocopy old dictionaries
stored away in university archives.
stored away in university archives.
83
246253
3988
جهت عکسبرداری ازقاموسهایی که در دانشگاه
آرشیو شده بود.
آرشیو شده بود.
04:22
The goal was to study Tunica
84
250717
2564
هدف آنها مطالعه تونیکا بود
04:25
and teach it to the children
and share it with the community.
and share it with the community.
85
253305
3357
وتدریس آن به کودکانشان و به اشتراک گذاشتن
با جامعه.
با جامعه.
04:29
Today, they're leading
a Tunica renaissance.
a Tunica renaissance.
86
257051
3706
امروزه، آنها یک رنسانس تونیکا را
رهبری میکنند.
رهبری میکنند.
04:33
Since 2014, there are nearly 100 speakers
in language immersion classes,
in language immersion classes,
87
261355
5032
از سال ۲۰۱۴، تقریبا صد نفر در کلاسهای
آنها شرکت کرده اند
آنها شرکت کرده اند
04:38
and according to a 2017 census,
88
266411
2468
و براساس سرشماری ۲۰۱۷،
04:40
32 new fluent speakers,
89
268903
2634
سی و دو نفر در این زبان روان هستند،
04:43
some of whom,
like Donna's daughter Elisabeth,
like Donna's daughter Elisabeth,
90
271561
2810
و برخی مثل دختردونا، الیزابت،
04:46
are teaching Tunica to their children.
91
274395
1881
به کودکانشان زبان تونیکا
را یاد میدهند
را یاد میدهند
04:48
These new speakers are creating content,
92
276300
2061
اینها محتوا تولید میکنند،
04:50
Facebook videos and also memes.
93
278385
2481
فیس بوکف ویدیو و الگوهای رفتاری.
04:52
(Laughter)
94
280890
1834
(خنده حضار)
04:56
(Laughter)
95
284180
1365
(خنده حضار)
04:58
(Laughter)
96
286999
1589
(خنده حضار)
05:01
And the more they publish,
97
289166
1270
وهرچه بیشتر منتشر می کنند،
05:02
the more they inspire other
Tunica people to get involved.
Tunica people to get involved.
98
290460
2777
مردم بیشتری از تونیکا برای درگیر شدن
الهام میگیرند.
الهام میگیرند.
05:05
Recently, a tribal member living in Texas
wrote Elisabeth on Facebook,
wrote Elisabeth on Facebook,
99
293666
4387
اخیرا، یکی از اعضای قبیله که در تکزاس
زندگی میکند، در فیس بوک الیزابت نوشت،
زندگی میکند، در فیس بوک الیزابت نوشت،
پرسید که چگونه میتوان گفت:
«برکت به این سرزمینها.»
«برکت به این سرزمینها.»
05:10
asking how to say "bless these lands."
100
298077
2534
05:13
It was for a yard sign,
101
301593
1825
برای یک علامت روی زمین بود،
05:15
so she could show her neighbors
that her culture is alive
that her culture is alive
102
303442
2746
اینگونه میتوانست به همسایگانش بگوید
که فرهنگش زنده است
که فرهنگش زنده است
05:18
and thriving today.
103
306212
1333
و رونق دارد.
05:20
Now, Hebrew, Cornish and Tunica
104
308514
2023
امروزه، عبری، کرونی و تونیکا
05:22
are just three examples from a groundswell
of language activism on every continent.
of language activism on every continent.
105
310561
4784
فقط سه مثال از موج فعالان درهر قاره است.
05:27
And whether they're Jèrriais speakers
from the Channel Isles,
from the Channel Isles,
106
315649
2961
فرقی نمی کند که آنها جریزیس زبان هستند
از جزایر مانش
از جزایر مانش
05:30
or Kenyan sign language
speakers from Nairobi,
speakers from Nairobi,
107
318634
4253
یا زبان اشاره کنیایی از نایروبی،
05:34
all communities working
to preserve or reclaim a language
to preserve or reclaim a language
108
322911
3309
همه جوامعی که برای حفظ یا بازیابی زبان
خود تلاش میکنند
خود تلاش میکنند
05:38
have one thing in common: media,
109
326244
2880
یک چیز مشترک دارند، رسانه،
تا زبان خود را
تا زبان خود را
05:41
so their language
can be shared and taught.
can be shared and taught.
110
329148
2268
میتوانند آموزش داده
یا به اشتراک بگذارند.
یا به اشتراک بگذارند.
05:43
And as the internet grows,
111
331936
2095
و با رشد اینترنت
05:46
expanding media access and creation,
112
334055
2219
دسترسی وایجاد رسانه ها گسترش
پیدا میکند،
پیدا میکند،
05:49
preserving and reclaiming
ancestral languages
ancestral languages
113
337586
3071
حفظ و بازیابی زبان نیاکان
05:52
is now more possible than ever.
114
340681
1934
اینک نسبت به گذشته امکان بیشتری دارند.
05:55
So what are your ancestral languages?
115
343600
2396
زبانهای نیاکان شما چیست؟
05:58
Mine are Hebrew, Yiddish,
Hungarian and Scottish Gaelic,
Hungarian and Scottish Gaelic,
116
346020
3119
زبان من عبری، ییدیشی، مجاری
اسکاتلندی،
اسکاتلندی،
06:01
even though I was raised in English.
117
349163
2119
حتی اگر به زبان انگلیسی بزرگ
شده باشم.
شده باشم.
06:03
And luckily for me, each of these
languages is available online.
languages is available online.
118
351854
3654
خوشبختانه همه این زبانها آنلاین موجود است.
06:07
Hebrew in particular --
it came installed on my iPhone,
it came installed on my iPhone,
119
355532
2714
بطور مشخص، زبان عبری
در آیفون من قابلیت دارد،
در آیفون من قابلیت دارد،
06:10
it's supported by Google Translate,
120
358270
1817
گوگل ترجمه هم از آن حمایت میکند،
06:12
it even has autocorrect.
121
360111
1600
حتی بطور خودکار تصحیح میکند.
06:14
And while your language
may not be as widely supported,
may not be as widely supported,
122
362024
2966
و در صورتیکه از زبان شما
بطور گسترده حمایت نمیشود
بطور گسترده حمایت نمیشود
06:17
I encourage you to investigate,
123
365014
1551
من شما را تشویق به تحقیق میکنم،
06:18
because chances are, someone, somewhere,
has started getting it online.
has started getting it online.
124
366589
3972
زیرا این احتمال هست که یک کسی،
یک جایی آنلاین شروع کرده باشد.
یک جایی آنلاین شروع کرده باشد.
06:23
Reclaiming your language
and embracing your culture
and embracing your culture
125
371877
4794
بازیابی زبانتان و پذیرش فرهنگتان
06:28
is a powerful way to be yourself
in the age of globalization,
in the age of globalization,
126
376695
3841
راه قدرتمندی است برای اینکه در این عصر
جهانی شدن، خودتان باشید،
جهانی شدن، خودتان باشید،
06:32
because as I recently learned
to say in Hebrew,
to say in Hebrew,
127
380560
3321
همانطور که من اخیرا به عبری آموخته ام
06:35
"'nḥnw 'dyyn k'n" --
128
383905
2809
« به زبان عبری»
06:38
we're still here.
129
386738
1317
ما هنوز هستیم.
06:40
Thank you.
130
388524
1151
متشکرم
06:41
(Applause)
131
389699
4023
(تشویق حضار)
ABOUT THE SPEAKER
Daniel Bögre Udell - Language activistDaniel Bögre Udell is the cofounder and director of Wikitongues, working with a global network of grassroots linguists to build a seed bank of every language in the world.
Why you should listen
Daniel Bögre Udell's goal is to create a world in which everyone has the resources and the right to keep their language alive. He cofounded Wikitongues in 2014, establishing a global volunteer movement to expand access to language revitalization. Wikitongues helps speakers document and promote their languages online, safeguarding them for the next generation. All their initiatives work to sustain marginalized languages through media, so their language can be shared and taught. They are collecting videos in every language in the world.
Prior to this, Bögre Udell was an active contributor to the nonprofit news initiative Global Voices, cofounding the project's Catalan language edition and translating Catalan articles into English. He has a BFA in design and technology and a master's degree in historical studies from the New School University in New York City. In addition to Urdell's native English, he speaks Spanish, Catalan and Portuguese.
Daniel Bögre Udell | Speaker | TED.com