TEDxChapmanU
Mandy Len Catron: Falling in love is the easy part
Mandy Len Catron: ချစ်ကြိုက်တာဟာ အလွယ်လေးပဲလား။
Filmed:
Readability: 3.5
3,963,490 views
မေးခွန်း ၃၆ ခွန်းမေးတာနဲ့ သင်ဟာ တစ်ယောက်ယောက်ကို ချစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတာ သိပါရဲ့လား။ Mandy Len Catron ကတော့ ဒီစမ်းသပ်မှုကို စမ်းကြည့်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက အလုပ်ဖြစ်သွားတယ်။ ပြီးတော့ သူမက ဒီအကြောင်း တမဟုတ်ချင်း ပျံ့နှံ့ လူသိများသွားစေတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် ရေးလိုက်တယ် (သင့် အမေက သင့်ကို ပိုကောင်းပို့ပေးခဲ့မယ်)။ ဒါပေမဲ့...ဒါက တကယ့်အချစ်လား။ ရည်ရှည်ရောခံမလား။ ပြီးတော့ ချစ်ကြိုက်ခြင်းနဲ့ အချစ်မှာ မြဲခြင်းရဲ့ ခြားနားချက်က ဘာများပါလိမ့်။
Double-click the English transcript below to play the video.
ဒီဆောင်းပါးကို New York Time
00:12
I published this article
0
960
1456
00:14
in the New York Times Modern Love column
in January of this year.
in January of this year.
1
2440
4376
Modern Love ပင်တိုင်ဆောင်းပါးမှာ ဒီနှစ်
ဇန်နဝါရီက ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
ဇန်နဝါရီက ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
00:18
"To Fall in Love With Anyone, Do This."
2
6840
2336
"တစ်ယောက်ယောက်နဲ့ချစ်ကြိုက်ဖို့၊
ဒါလုပ်လိုက်ပါ"
ဒါလုပ်လိုက်ပါ"
00:21
And the article
is about a psychological study
is about a psychological study
3
9200
2296
ဆောင်းပါးက လက်တွေ့ခန်းမှာ
စိတ်ကူးယဉ်အချစ်ကို
စိတ်ကူးယဉ်အချစ်ကို
00:23
designed to create romantic love
in the laboratory,
in the laboratory,
4
11520
3416
ဖန်တီးဖို့ ပုံစံထုတ်ထားတဲ့ စိတ်ပညာ
ဆိုင်ရာ လေ့လာမှု အကြောင်းနဲ့
ဆိုင်ရာ လေ့လာမှု အကြောင်းနဲ့
00:26
and my own experience
trying the study myself
trying the study myself
5
14960
2736
ပြီးခဲ့တဲ့ နွေဦးတစ်ညက ကိုယ်တိုင်
လေ့လာမှုကို စမ်းသပ်တဲ့
လေ့လာမှုကို စမ်းသပ်တဲ့
00:29
one night last summer.
6
17720
1856
ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင် အတွေ့အကြုံပါ။
00:31
So the procedure is fairly simple:
7
19600
2736
ဒီတော့ လုပ်နည်းစနစ်က အတော်
ရိုးရှင်းပါတယ်။
ရိုးရှင်းပါတယ်။
00:34
two strangers take turns asking each other
36 increasingly personal questions
36 increasingly personal questions
8
22360
6856
သူစိမ်း ၂ယောက်ဟာ တစ်ဦးကို
တစ်ဦး ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ သဘော
တစ်ဦး ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ သဘော
00:41
and then they stare into each other's eyes
9
29240
2896
တိုးတိုးလာဆန်လာတဲ့မေးခွန်း
၃၆ ခုကို တစ်လှည်စီမေးရင်း
၃၆ ခုကို တစ်လှည်စီမေးရင်း
00:44
without speaking for four minutes.
10
32159
2561
စကားမပြောပဲ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး စိုက်ကြည့်တာပါ။
00:47
So here are a couple of sample questions.
11
35360
3376
ဟောဒီမှာ နမူနာမေးခွန်း တစ်ချို့ပါ။
00:50
Number 12: If you could wake up tomorrow
having gained any one quality or ability,
having gained any one quality or ability,
12
38760
5256
နံပါတ် ၁၂၊ မနက်ဖြန်နိုးလို့ အရည်အသွေး
(သို့) အရည်အချင်း တစ်ခုရမယ်ဆို
(သို့) အရည်အချင်း တစ်ခုရမယ်ဆို
00:56
what would it be?
13
44040
1200
အဲဒါ ဘာဖြစ်လိမ့်မလဲ။
00:58
Number 28: When did you last cry
in front of another person?
in front of another person?
14
46240
4696
နံပါတ် ၂၈၊ အခြားသူ တစ်ယောက်ရဲ့ရှေ့မှာ
နောက်ဆုံးငိုခဲ့တာက ဘယ်တုန်းကလဲ။
နောက်ဆုံးငိုခဲ့တာက ဘယ်တုန်းကလဲ။
01:02
By yourself?
15
50960
1216
ကိုယ်တစ်ယောက်ထည်းပဲလား။
01:04
As you can see, they really do
get more personal as they go along.
get more personal as they go along.
16
52200
4256
မြင်တဲ့အတိုင်းပဲ ဆက်သွားလေ မေးခွန်းတွေက
ပုဂ္ဂိုံလ်ရေး ပိုဆန်လာပါတယ်။
ပုဂ္ဂိုံလ်ရေး ပိုဆန်လာပါတယ်။
01:08
Number 30, I really like this one:
17
56480
2376
နံပါတ် ၃၀၊ ဒါတော့ တော်တော်လေး
ကြိုက်တယ်။
ကြိုက်တယ်။
01:10
Tell your partner
what you like about them;
what you like about them;
18
58880
2856
ကိုယ့် အဖော်ကို သူတို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး
ဘာကြိုက်တယ်ဆိုတာ ပြောပါ။
ဘာကြိုက်တယ်ဆိုတာ ပြောပါ။
01:13
be very honest this time,
19
61760
1856
ဒီတစ်ခါ ရိုသားရမယ်နော်။
01:15
saying things you might not say
to someone you just met.
to someone you just met.
20
63640
4360
အခုမှတွေ့တဲ့ သူတစ်ယောက်ကို
ပြောချင်မှပြောမယ့်ဟာတွေ ပြောရင်းပေါ့
ပြောချင်မှပြောမယ့်ဟာတွေ ပြောရင်းပေါ့
01:20
So when I first came across this study
a few years earlier,
a few years earlier,
21
68840
4536
ဒီတော့ အစောပိုင်း နှစ်အနည်းငယ်က
ဒီလေ့လာမှုကို ပထမဆုံး တွေ့မိတော့
ဒီလေ့လာမှုကို ပထမဆုံး တွေ့မိတော့
01:25
one detail really stuck out to me,
22
73400
2096
အသေးစိတ်တစ်ခု ကျွန်မကို တကယ်ပဲ
ထိုးနှက်ခဲ့တာက
ထိုးနှက်ခဲ့တာက
01:27
and that was the rumor
that two of the participants
that two of the participants
23
75520
3056
ဖြေဆိုသူတွေထဲက ၂ ယောက်ဟာ
၆ လကြာပြီး နောက်မှာ
၆ လကြာပြီး နောက်မှာ
01:30
had gotten married six months later,
24
78600
2496
လက်ထပ်သွားတယ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟလပါ။
01:33
and they'd invited the entire lab
to the ceremony.
to the ceremony.
25
81120
4176
လက်တွေ့ခန်းတစ်ဖွဲ့လုံးကို အခမ်းအနားကို
ဖိတ်ခဲ့တယ်။
ဖိတ်ခဲ့တယ်။
01:37
So I was of course very skeptical
26
85320
2856
ဒီတော့ ကျွန်မ စိတ်ကူးယဉ်အချစ်
ထုတ်လုပ်တဲ့
ထုတ်လုပ်တဲ့
01:40
about this process of just
manufacturing romantic love,
manufacturing romantic love,
27
88200
3656
ဖြစ်စဉ်ကို တကယ်ပဲ
အယုံအကြည် ကင်းမဲ့ခဲ့တာပေါ့။
အယုံအကြည် ကင်းမဲ့ခဲ့တာပေါ့။
01:43
but of course I was intrigued.
28
91880
2856
ဒါပေမယ့် တကယ်တော့လည်း
စိတ်ဝင်စားခဲ့မိတယ်။
စိတ်ဝင်စားခဲ့မိတယ်။
01:46
And when I got the chance
to try this study myself,
to try this study myself,
29
94760
3416
ပြီတော့ ဒါလေ့လာမှုကို ကိုယ်တိုင်
စမ်းသပ်ခွင့်ရတဲ့အခါ
စမ်းသပ်ခွင့်ရတဲ့အခါ
01:50
with someone I knew
but not particularly well,
but not particularly well,
30
98200
3136
ကိုယ်နဲ့ ကောင်းကောင်း မသိကျွမ်းတဲ့
လူတစ်ယောက်နဲ့ပါ၊
လူတစ်ယောက်နဲ့ပါ၊
01:53
I wasn't expecting to fall in love.
31
101360
3136
ချစ်မိသွားလိမ့်မယ်လို့ ထင်မထားမိခဲ့ဘူး။
01:56
But then we did, and --
32
104520
2696
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ ချစ်ခဲ့ကြတယ်၊ ပြီး.....
01:59
(Laughter)
33
107240
1896
(ရယ်သံများ)
02:01
And I thought it made a good story,
so I sent it to the Modern Love column
so I sent it to the Modern Love column
34
109160
4376
ဒါက ဇာတ်လမ်းကောင်း တစ်ပုဒ်ဖြစ်တယ်
ထင်လို့ Modern Love ဆောင်းပါးကဏ္ဍကို
ထင်လို့ Modern Love ဆောင်းပါးကဏ္ဍကို
02:05
a few months later.
35
113560
1816
လအတန်ကြာမှာ ပို့လိုက်တယ်။
02:07
Now, this was published in January,
36
115400
3720
ကဲ ဒါကို ဇန်နဝါရီမှာ
ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး
ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး
02:11
and now it is August,
37
119880
1696
အခု ဩဂုတ်လပါ၊
02:13
so I'm guessing that some of you
are probably wondering,
are probably wondering,
38
121600
3616
ဒီတော့ မှန်းဆနေမိတာက ရှင်တို့ထဲက
တစ်ချို့ဟာ ကျွန်မတို့ အတူတူ
တစ်ချို့ဟာ ကျွန်မတို့ အတူတူ
02:17
are we still together?
39
125240
2376
ရှိတုန်းပဲလား ဆိုတာ
သိချင်နေမလားပဲပေါ့။
သိချင်နေမလားပဲပေါ့။
02:19
And the reason I think
you might be wondering this
you might be wondering this
40
127640
2375
ဒါကို ရှင်တို့သိချင်နေမလားလို့
ကျွန်မထင်မိတဲ့
ကျွန်မထင်မိတဲ့
02:22
is because I have been asked this question
41
130039
2657
အကြောင်းက ဒီမေးခွန်းကို
လွန်ခဲ့တဲ့ ၇ လလုံးလုံး
လွန်ခဲ့တဲ့ ၇ လလုံးလုံး
02:24
again and again and again
for the past seven months.
for the past seven months.
42
132720
3936
အထပ်ထပ်ကို အမေးခံထားရလို့ပါ။
02:28
And this question is really
what I want to talk about today.
what I want to talk about today.
43
136680
3696
ဒီမေးခွန်းက ကျွန်မ ဒီနေ့ တကယ်ကို
ပြောချင်တဲ့ အကြောင်းပါ။
ပြောချင်တဲ့ အကြောင်းပါ။
02:32
But let's come back to it.
44
140400
1456
ဒါပေမဲ့ နောက်မှ ပြန်ပြောရအောင်
02:33
(Laughter)
45
141880
2976
(ရယ်သံများ)
02:36
So the week before the article came out,
46
144880
1976
ဒါနဲ့ ဆောင်းပါးမထွက်ခင် သီတင်းပတ်က
02:38
I was very nervous.
47
146880
2696
ရင်ထိတ်နေခဲ့တာပေါ့။
02:41
I had been working
on a book about love stories
on a book about love stories
48
149600
2576
လွန်ခဲ့တဲ့ အနည်းငယ်လုံးလုံး
အချစ်ဝတ္ထုတွေ အကြောင်း
အချစ်ဝတ္ထုတွေ အကြောင်း
02:44
for the past few years,
49
152200
1816
စာအုပ်တစ်အုပ် ရေးနေခဲ့တာလေ။
02:46
so I had gotten used to writing
about my own experiences
about my own experiences
50
154040
2816
ဒီတော့ ကျွန်မရဲ့ ဘလောဂ်မှာ
စိတ်ကူးယဉ်အချစ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့
စိတ်ကူးယဉ်အချစ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့
02:48
with romantic love on my blog.
51
156880
3016
ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံတွေ
ရေးတာ အသားကျနေခဲ့တာပေါ့။
ရေးတာ အသားကျနေခဲ့တာပေါ့။
02:51
But a blog post might get
a couple hundred views at the most,
a couple hundred views at the most,
52
159920
4576
ဒါပေမဲ့ ဘလော့ဂ်တစ်ခုက အများဆုံး
တစ်ရာ၊ နှစ်ရာလောက်ပဲ ကြည့်မှာဖြစ်ပြီး
တစ်ရာ၊ နှစ်ရာလောက်ပဲ ကြည့်မှာဖြစ်ပြီး
02:56
and those were usually
just my Facebook friends,
just my Facebook friends,
53
164520
3096
ဒီလူတွေဟာ အများအားဖြင့်တော့
Facebook က သူငယ်ချင်းတွေပါပဲ။
Facebook က သူငယ်ချင်းတွေပါပဲ။
02:59
and I figured my article
in the New York Times
in the New York Times
54
167640
2576
တွက်ဆမိတာက New York Times က
ကျွန်မ ဆောင်းပါးဟာ
ကျွန်မ ဆောင်းပါးဟာ
03:02
would probably get a few thousand views.
55
170240
2800
ကြည့်သူ ထောင် အနည်းငယ်
လောက်တော့ ရှိလောက်မယ်ပေါ့။
လောက်တော့ ရှိလောက်မယ်ပေါ့။
03:06
And that felt like a lot of attention
56
174080
2776
တော်တော်လေး အသစ်ဖြစ်တဲ့
ချစ်သံယောဇဉ်တစ်ခု အပေါ်
ချစ်သံယောဇဉ်တစ်ခု အပေါ်
03:08
on a relatively new relationship.
57
176880
3176
အာရုံစိုက်မှုအများကြီး
ရသလိုမျိုးပေါ့။
ရသလိုမျိုးပေါ့။
03:12
But as it turned out, I had no idea.
58
180080
3280
ဒါပေမဲ့ ဖြစ်သွားတာက ကျွန်မ မသိခဲ့ဘူး။
03:16
So the article was published online
59
184240
1896
ဒီလိုနဲ့ ဆောင်းပါးကို
သောကြာနေ့ ညနေခင်း
သောကြာနေ့ ညနေခင်း
03:18
on a Friday evening,
60
186160
2056
အွန်လိုင်းမှာ တင်လိုက်ပြီး
03:20
and by Saturday, this had happened
to the traffic on my blog.
to the traffic on my blog.
61
188240
6136
စနေနေ့ မတိုင်ခင် ကျွန်မရဲ့
ဘလော့ဂ်မှာ သတင်းရောက်နေပြီလေ။
ဘလော့ဂ်မှာ သတင်းရောက်နေပြီလေ။
03:26
And by Sunday, both the Today Show
and Good Morning America had called.
and Good Morning America had called.
62
194400
4880
ပြီးတော့ စနေနေ့မတိုင်ခင် Today Show နဲ့
Good Morning America က ဖုန်းခေါ်ပြီးပြီ။
Good Morning America က ဖုန်းခေါ်ပြီးပြီ။
03:32
Within a month, the article
would receive over 8 million views,
would receive over 8 million views,
63
200720
4536
တစ်လအအတွင်းမှာ ဆောင်းပါးကို
ကြည့်ရှုမှုဟာ ၈ သန်းကျော်ခဲ့ပြီး
ကြည့်ရှုမှုဟာ ၈ သန်းကျော်ခဲ့ပြီး
03:37
and I was, to say the least,
64
205280
2296
ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီလိုမျိုး
အာရုံစိုက်မှုအတွက်
အာရုံစိုက်မှုအတွက်
03:39
underprepared for this sort of attention.
65
207600
3896
အဆင်သင့် မဖြစ်ခဲ့ဘူးပေါ့။
03:43
It's one thing to work up
the confidence to write honestly
the confidence to write honestly
66
211520
2976
ဒါက အချစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကိုယ့်အတွေ့
အကြုံတွေကို အမှန်အတိုင်း
အကြုံတွေကို အမှန်အတိုင်း
03:46
about your experiences with love,
67
214520
2096
ရေးဖို့ ယုံကြည်မှုကို
မီးထိုးပေးရတာလေ။
မီးထိုးပေးရတာလေ။
03:48
but it is another thing to discover
68
216640
2456
ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်ခု တွေ့ရှိရတာက
03:51
that your love life
has made international news --
has made international news --
69
219120
2976
ကိုယ့်ဘဝဟာ နိုင်ငံတကာ
သတင်းဖြစ်သွားပြီ
သတင်းဖြစ်သွားပြီ
03:54
(Laughter)
70
222120
1216
(ရယ်သံများ)
03:55
and to realize
that people across the world
that people across the world
71
223360
3816
ကမ္ဘာတလွှားက လူတွေဟာ ကိုယ့်ရဲ့
သံယောဇာဉ် အသစ်ရဲ့ အခြေအနေကို
သံယောဇာဉ် အသစ်ရဲ့ အခြေအနေကို
03:59
are genuinely invested
in the status of your new relationship.
in the status of your new relationship.
72
227200
4976
တကယ်ကိုပဲ စိတ်ဝင်စားကြတာကို
သိလိုက်ရတာပဲပေါ့။
သိလိုက်ရတာပဲပေါ့။
04:04
(Laughter)
73
232200
2176
(ရယ်သံများ)
04:06
And when people called or emailed,
which they did every day for weeks,
which they did every day for weeks,
74
234400
4816
လူတွေက ဖုန်းဆက်၊ မေးလ်ပို့တော့၊ ဒါက
နေ့တိုင်းချီပြီး နေ့တိုင်းလုပ်ကြတာလေ၊
နေ့တိုင်းချီပြီး နေ့တိုင်းလုပ်ကြတာလေ၊
04:11
they always asked the same question first:
75
239240
3336
အရင်ဆုံး ဒီမေးခွန်းကိုပဲ အမြဲမေးကြတယ်။
04:14
are you guys still together?
76
242600
2656
"မင်းတို့ အတူတူရှိတုန်းလား"
04:17
In fact, as I was preparing this talk,
77
245280
2336
တကယ်တော့ ဒီဟောပြောချက်ကို
ပြင်ဆင်နေတုန်းမှာ
ပြင်ဆင်နေတုန်းမှာ
04:19
I did a quick search of my email inbox
78
247640
2256
အီးမေးလ်တွေထဲ "မင်းတို့ အတူတူရှိတုန်းလား"
04:21
for the phrase "Are you still together?"
79
249920
1936
ဆိုတဲ့ စကားစုကို ပြေးအလွှားရှာခဲ့ပြီး
04:23
and several messages
popped up immediately.
popped up immediately.
80
251880
2696
စာတိုတွေအများကြီး ချက်ချင်းပဲ
ပေါ်လာခဲ့တယ်။
ပေါ်လာခဲ့တယ်။
04:26
They were from students and journalists
81
254600
2655
ဒါတွေဟာ ကျောင်းသားတွေ၊
သတင်းစာဆရာတွေ နဲ့
သတင်းစာဆရာတွေ နဲ့
04:29
and friendly strangers like this one.
82
257279
3017
ဒီလိုမျိုး ရင်းနှီးတဲ့ သူစိမ်းတွေဆီကပါ။
04:32
I did radio interviews and they asked.
83
260320
2456
ရေဒီယိုတွေ့ဆုံခန်းတွေလုပ်တော့
သူတို့မေးကြတယ်။
သူတို့မေးကြတယ်။
04:34
I even gave a talk, and one woman
shouted up to the stage,
shouted up to the stage,
84
262800
3936
ဟောပြောပွဲ တစ်ခုတောင်လုပ်ခဲ့တာ အမျိုးသမီး
တစ်ယောက်က စင်ပေါ်ကို အော်ပြောတာက
တစ်ယောက်က စင်ပေါ်ကို အော်ပြောတာက
04:38
"Hey Mandy, where's your boyfriend?"
85
266760
3336
"ဟေး Mandy နင့်ရည်းစားက ဘယ်မှာလဲ"တဲ့
04:42
And I promptly turned bright red.
86
270120
3296
ဒီတော့ ကျွန်မ ချက်ချင်းကြီး
မွှန်ထူသွားတာပေါ့။
မွှန်ထူသွားတာပေါ့။
04:45
I understand that this
is part of the deal.
is part of the deal.
87
273440
2816
ဒါဟာ အပေးအယူရဲ့ အပိုင်းဆိုတာ
နားလည်လိုက်တယ်။
နားလည်လိုက်တယ်။
04:48
If you write about your relationship
in an international newspaper,
in an international newspaper,
88
276280
3536
ကိုယ့်ရဲ့ ချစ်သံယောဇဉ်အကြောင်း
နိုင်ငံတကာ သတင်းစာမှာ ရေးရင်
နိုင်ငံတကာ သတင်းစာမှာ ရေးရင်
04:51
you should expect people
to feel comfortable asking about it.
to feel comfortable asking about it.
89
279840
3656
ဒီအကြောင်း လူတွေမေးရင် သက်တောင့်
သက်သာဖြစ်ဖို့ မျှော်လင့်သင့်တာပေါ့။
သက်သာဖြစ်ဖို့ မျှော်လင့်သင့်တာပေါ့။
04:55
But I just wasn't prepared
for the scope of the response.
for the scope of the response.
90
283520
4936
ဒါပေမဲ့ အဖြေရဲ့ အတိုင်းအတာအတွက်
အဆင်သင့်မှ မဖြစ်ခဲ့တာ။
အဆင်သင့်မှ မဖြစ်ခဲ့တာ။
05:00
The 36 questions seem
to have taken on a life of their own.
to have taken on a life of their own.
91
288480
3856
မေးခွန်း ၃၆ ခွန်းက သူတို့ကိုယ်ပိုင်
ဘဝလို့မှတ်ယူပုံရတယ်။
ဘဝလို့မှတ်ယူပုံရတယ်။
05:04
In fact, the New York Times
published a follow-up article
published a follow-up article
92
292360
3416
တကယ်က New York Times ဟာ
Valentine နေ့အတွက် နောက်ဆက်တဲ့
Valentine နေ့အတွက် နောက်ဆက်တဲ့
05:07
for Valentine's Day,
93
295800
1216
ဆောင်းပါး ထုတ်ခဲ့တယ်။
05:09
which featured readers' experiences
of trying the study themselves,
of trying the study themselves,
94
297040
4496
ဒီမှာ စာဖတ်သူတွေကိုယ်တိုင် လေ့လာမှုကို
စမ်းကြည့်တာရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို
စမ်းကြည့်တာရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို
05:13
with varying degrees of success.
95
301560
2280
အောင်မြင်မှု အဆင့်ဆင့်နဲ့ အသားပေးထားတယ်။
05:16
So my first impulse
in the face of all of this attention
in the face of all of this attention
96
304960
4216
ဒီတော့ ဒီအာရုံစိုက်မှု အားလုံးကို
ရင်ဆိုင်တဲ့ ကျွန်မရဲ့ ပထမဆုံး စေ့ဆော်မှုက
ရင်ဆိုင်တဲ့ ကျွန်မရဲ့ ပထမဆုံး စေ့ဆော်မှုက
05:21
was to become very protective
of my own relationship.
of my own relationship.
97
309200
3440
ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ဆက်ဆံမှုကို
အရမ်း ကာကွယ်လိုက်တာ ဖြစ်ဖို့ပါ။
အရမ်း ကာကွယ်လိုက်တာ ဖြစ်ဖို့ပါ။
05:25
I said no to every request
for the two of us
for the two of us
98
313920
3016
ကျွန်မတို့ ၂ ဦးအတွက် အတူတကွ
မီဒီယာမှာ ထုတ်လွင့်တာလုပ်ဖို့
မီဒီယာမှာ ထုတ်လွင့်တာလုပ်ဖို့
05:28
to do a media appearance together.
99
316960
2336
ပန်ကြားချက်တိုင်းကို ငြင်းခဲ့ပါတယ်။
05:31
I turned down TV interviews,
100
319320
1696
တီဗီ တွေ့ဆုံခန်းတွေကို ပယ်ချခဲ့ပြီး
05:33
and I said no to every request
for photos of the two us.
for photos of the two us.
101
321040
4136
ကျွန်မတို့ ၂ဦးရဲ့ ဓါတ်ပုံတွေကို
တောင်းခံတာတိုင်းကို ငြင်းခဲ့တယ်။
တောင်းခံတာတိုင်းကို ငြင်းခဲ့တယ်။
05:37
I think I was afraid that we would become
102
325200
2576
ချစ်ကြိုက်ခြင်းရဲ့ ဖြစ်စဉ်အတွက်
ကျွန်မတို့တွေ မတော်တဆ
ကျွန်မတို့တွေ မတော်တဆ
05:39
inadvertent icons
for the process of falling in love,
for the process of falling in love,
103
327800
4136
အမွှမ်းတင်ခံရသူဖြစ်လာမှာ
ကြောက်လို့ ထင်ပါတယ်။
ကြောက်လို့ ထင်ပါတယ်။
05:43
a position I did not at all
feel qualified for.
feel qualified for.
104
331960
3720
သင့်တော်တယ်လို့ ကျွန်မလုံးဝခံစားလို့
မရတဲ့ နေရာပါ။
မရတဲ့ နေရာပါ။
05:48
And I get it:
105
336760
2456
ပြီး ဒါကိုရခဲ့တယ်။
05:51
people didn't just want to know
if the study worked,
if the study worked,
106
339240
2776
လူတွေက လေ့လာမှုက အလုပ်ဖြစ်၊ မဖြစ်
သိချင်တာပဲ မဟုတ်ဘူး၊
သိချင်တာပဲ မဟုတ်ဘူး၊
05:54
they wanted to know if it really worked:
107
342040
2936
ဒါက အလုပ်ဖြစ်ခဲ့လားဆိုတာ သိချင်ခဲ့တာလေ။
05:57
that is, if it was capable
of producing love that would last,
of producing love that would last,
108
345000
4696
ဆိုလိုတာက ဒါက ရည်ရှည်တဲ့ အချစ်ကို
ထုတ်ပေး နိုင်စွမ်းရှိရဲ့လား၊
ထုတ်ပေး နိုင်စွမ်းရှိရဲ့လား၊
06:01
not just a fling, but real love,
sustainable love.
sustainable love.
109
349720
5376
ခဏပန်း မဟုတ်ပဲ တည်တံ့တဲ့
အချစ်စစ်် ဆိုတာပေါ့။
အချစ်စစ်် ဆိုတာပေါ့။
06:07
But this was a question
I didn't feel capable of answering.
I didn't feel capable of answering.
110
355120
4096
ဒါပေမဲ့ ဒါက ကျွန်မ ဖြေနိုင်စွမ်းရှိတယ်လို့
မခံစားမိသေးတဲ့ မေးခွန်းပါ။
မခံစားမိသေးတဲ့ မေးခွန်းပါ။
06:11
My own relationship
was only a few months old,
was only a few months old,
111
359240
2696
ကျွန်မကိုယ်ပိုင် ဆက်ဆံရေးက
လအနည်းငယ်ပဲ ကြာခဲ့ပြီး
လအနည်းငယ်ပဲ ကြာခဲ့ပြီး
06:13
and I felt like people were asking
the wrong question in the first place.
the wrong question in the first place.
112
361960
4760
လူတွေဟာ မေးခွန်းမှားကို ဦးစားပေး
မေးနေတယ်လို့ ခံစားမိတယ်။
မေးနေတယ်လို့ ခံစားမိတယ်။
06:20
What would knowing whether or not
we were still together really tell them?
we were still together really tell them?
113
368040
4136
ကျွန်မတို့ အတူတူရှိတုန်းလား ဆိုတာကို
သူတို့ကိုပြောဖို့ ဘာကသိမှာတုန်း။
သူတို့ကိုပြောဖို့ ဘာကသိမှာတုန်း။
06:24
If the answer was no,
114
372200
1656
အဖြေက မဟုတ်ဘူး ဆိုရင်
06:25
would it make the experience
of doing these 36 questions
of doing these 36 questions
115
373880
3976
ဒါက ဒီမေးခွန်း ၃၆ ခွန်း လုပ်တာရဲ့
အတွေ့အကြုံကို
အတွေ့အကြုံကို
06:29
any less worthwhile?
116
377880
2200
အကျိုးနည်း စေတော့မှာလား။
06:32
Dr. Arthur Aron first wrote
about these questions
about these questions
117
380800
2776
Dr. Arthur Aron က ဒီမေးခွန်းတွေကို
၁၉၉၇ က သူ့လေ့လာမှုမှာ
၁၉၉၇ က သူ့လေ့လာမှုမှာ
06:35
in this study here in 1997,
118
383600
4376
ပထမဆုံးရေးခဲ့တာပါ။
06:40
and here, the researcher's goal
was not to produce romantic love.
was not to produce romantic love.
119
388000
4736
ဒီမှာ သုသေသီရဲ့ ရည်မှန်းချက်ကစိတ်ကူး
ယဉ်အချစ် ထုတ်ဖော်ဖို့ မဟုတ်ဘူး။
ယဉ်အချစ် ထုတ်ဖော်ဖို့ မဟုတ်ဘူး။
06:44
Instead, they wanted to foster
120
392760
1936
အဲဒါအစား ကောလိပ်
ကျောင်းသားတွေ ကြားက
ကျောင်းသားတွေ ကြားက
06:46
interpersonal closeness
among college students,
among college students,
121
394720
3456
လူလူချင်းဆက်ဆံရေး
ရင်းနှီးမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ပါ။
ရင်းနှီးမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ပါ။
06:50
by using what Aron called
122
398200
2736
Aron ရဲ့ အခေါ် "တည်တံ့၊ မြင့်တက်၊
06:52
"sustained, escalating, reciprocal,
personalistic self-disclosure."
personalistic self-disclosure."
123
400960
4896
တုံ့လှယ်၊ ပုဂ္ဂိုံလ်ရေး
ကိုယ်တိုင် ဖွင့်ဟချက်" သုံးပြီးတော့ပေါ့။
ကိုယ်တိုင် ဖွင့်ဟချက်" သုံးပြီးတော့ပေါ့။
06:57
Sounds romantic, doesn't it?
124
405880
2480
စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ပုံပေါက်တယ်
မဟုတ်လား။
မဟုတ်လား။
07:01
But the study did work.
125
409600
1656
ဒါပေမဲ့ လေ့လာမှုက
အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ဘူး
အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ဘူး
07:03
The participants
did feel closer after doing it,
did feel closer after doing it,
126
411280
3056
ပါဝင်သူတွေဟာ ဒါလုပ်ပြီးတဲ့နောက်
နီးစပ်တယ်လို့ တကယ်ပဲ ခံစားရပြီး
နီးစပ်တယ်လို့ တကယ်ပဲ ခံစားရပြီး
07:06
and several subsequent studies have also
used Aron's fast friends protocol
used Aron's fast friends protocol
127
414360
5296
နောက်ပိုင်း လေ့လာမှု အများအပြားမှာ Aron
ရဲ့ အမြန်မိတ်ဆွေ လုပ်ထုံး ပါသေးတယ်
ရဲ့ အမြန်မိတ်ဆွေ လုပ်ထုံး ပါသေးတယ်
07:11
as a way to quickly create
trust and intimacy between strangers.
trust and intimacy between strangers.
128
419680
4136
သူစိမ်း ၂ဦးကြား ယုံကြည်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမှု
မြန်မြန်ဖန်တီးဖို့ နည်းတစ်နည်း အဖြစ်ပါ။
မြန်မြန်ဖန်တီးဖို့ နည်းတစ်နည်း အဖြစ်ပါ။
07:15
They've used it between members
of the police and members of community,
of the police and members of community,
129
423840
3429
ဒါကို ရဲအဖွဲ့ဝင်တွေကြား နဲ့
လူအဖွဲ့ကြားမှာ သုံးပြီး
လူအဖွဲ့ကြားမှာ သုံးပြီး
07:19
and they've used it between people
of opposing political ideologies.
of opposing political ideologies.
130
427293
3560
နိုင်ငံရေး သဘောထားအမြင်
ဆန့်ကျင်ဘက် ရှိသူတွေကြားမှာ သုံးတယ်။
ဆန့်ကျင်ဘက် ရှိသူတွေကြားမှာ သုံးတယ်။
07:23
The original version of the story,
131
431800
1776
ဇာတ်လမ်းရဲ့ မူလအဆို
07:25
the one that I tried last summer,
132
433600
2496
ကျွန်မ မနှစ်က နွေမှာ စမ်းခဲ့တဲ့
07:28
that pairs the personal questions
with four minutes of eye contact,
with four minutes of eye contact,
133
436120
4216
၄ မိိနစ် မျက်လုံးခြင်းဆုံတာနဲ့ ကိုယ်ရေး
ကိုယ်တာ မေးခွန်းတွေ တွဲထားတာက
ကိုယ်တာ မေးခွန်းတွေ တွဲထားတာက
07:32
was referenced in this article,
134
440360
2096
ဒီဆောင်းပါးမှာ ရည်ညွှန်းခဲ့ပါတယ်၊
07:34
but unfortunately it was never published.
135
442480
2600
ဒါပေမဲ့ ကံဆိုးစွာပဲ ဒါက
ဘယ်တုန်းကမှ မထုတ်ဝေဖြစ်ခဲ့ဘူး။
ဘယ်တုန်းကမှ မထုတ်ဝေဖြစ်ခဲ့ဘူး။
07:38
So a few months ago, I was giving a talk
136
446640
3016
ဒီတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က
လွတ်လပ်သော အနုပညာကောလိပ်မှာ
လွတ်လပ်သော အနုပညာကောလိပ်မှာ
07:41
at a small liberal arts college,
137
449680
2296
ဟောပြောပွဲတစ်ခု လုပ်နေခဲ့တုန်း
07:44
and a student came up to me afterwards
138
452000
2696
ဒါပြီးတော့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်
ပေါက်ချလာပြီး
ပေါက်ချလာပြီး
07:46
and he said, kind of shyly,
139
454720
1920
ရှက်တဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ပြောတာက
07:49
"So, I tried your study,
and it didn't work."
and it didn't work."
140
457360
5016
" ဒီလိုဗျ၊ ခင်ဗျားရဲ့ လေ့လာမှုကို
စမ်းကြည့်တယ်၊ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဗျ"တဲ့။
စမ်းကြည့်တယ်၊ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဗျ"တဲ့။
07:54
He seemed a little mystified by this.
141
462400
3256
သူဟာ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး
နဝေတိမ်တောင် ဖြစ်နေပုံပါ။
နဝေတိမ်တောင် ဖြစ်နေပုံပါ။
07:57
"You mean, you didn't fall in love
with the person you did it with?" I asked.
with the person you did it with?" I asked.
142
465680
4776
"မင်း ဆိုလိုတာက မင်းနဲ့ စမ်းခဲ့တဲ့သူနဲ့
မချစ်မိဘူးပေါ့" လို့ မေးလိုက်တယ်။
မချစ်မိဘူးပေါ့" လို့ မေးလိုက်တယ်။
08:02
"Well..." He paused.
143
470480
2416
အင်း ...သူက ခဏရပ်လိုက်ပြီး
08:04
"I think she just wants to be friends."
144
472920
2480
"သူက မိတ်ဆွေပဲဖြစ်ချင်တာလို့
ကျွန်တော်ထင်တယ်"
ကျွန်တော်ထင်တယ်"
08:09
"But did you become
better friends?" I asked.
better friends?" I asked.
145
477480
3736
"ဒါပေမဲ့ မင်းတို့ ပိုကောင်းတဲ့မိတ်ဆွေတွေ
ဖြစ်ခဲ့တယ်မို့လား" ကျွန်မ မေးလိုက်တယ်။
ဖြစ်ခဲ့တယ်မို့လား" ကျွန်မ မေးလိုက်တယ်။
08:13
"Did you feel like you got to really
know each other after doing the study?"
know each other after doing the study?"
146
481240
3656
"မင်းတို့ တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက်
အရမ်းသိလာတယ်လို့ ခံစားမိတယ်မို့လား။"
အရမ်းသိလာတယ်လို့ ခံစားမိတယ်မို့လား။"
08:16
He nodded.
147
484920
1296
သူခေါင်းညိတ်တယ်။
08:18
"So, then it worked," I said.
148
486240
2936
"ဒါဆို အလုပ်ဖြစ်တာပေါ့ကွ" လို့
ပြောလိုက်တယ်။
ပြောလိုက်တယ်။
08:21
I don't think this is the answer
he was looking for.
he was looking for.
149
489200
4216
သူရှာနေတဲ့ အဖြေက
ဒါမဟုတ်ဘူးထင်တယ်၊
ဒါမဟုတ်ဘူးထင်တယ်၊
08:25
In fact, I don't think this is the answer
that any of us are looking for
that any of us are looking for
150
493440
4336
တကယ်က အချစ်ဆိုတာ ဖြစ်လာရင်
ဒါဟာ ကျွန်မတို့တွေ
ဒါဟာ ကျွန်မတို့တွေ
08:29
when it comes to love.
151
497800
2256
ရှာနေတဲ့ အဖြေမဟုတ်ဘူးထင်တာပဲ။
08:32
I first came across this study
152
500080
1736
ဒီလေ့လာမှုကို ကျွန်မ ၂၉ နှစ်မှာ
08:33
when I was 29
153
501840
1456
သိရှိလိုက်တာ ဖြစ်ပြီး
08:35
and I was going through
a really difficult breakup.
a really difficult breakup.
154
503320
3416
တကယ်ကို ခက်ခဲတဲ့ ပြိုကွဲခြင်း
တစ်ခုကို ကျော်ဖြတ်နေတုန်းပါ။
တစ်ခုကို ကျော်ဖြတ်နေတုန်းပါ။
08:38
I had been in the relationship
since I was 20,
since I was 20,
155
506760
2616
အသက် ၂၀ တည်းက ချစ်သံယောဇဉ်
ထားတာဖြစိပြီး
ထားတာဖြစိပြီး
08:41
which was basically my entire adult life,
156
509400
2776
ဒါဟာ အဓိကအားဖြင့် ကျွန်မရဲ့
လူကြီးဘဝ တစ်ခုလုံးဖြစ်ပြီး
လူကြီးဘဝ တစ်ခုလုံးဖြစ်ပြီး
08:44
and he was my first real love,
157
512200
2096
သူက ကျွန်မရဲ့ တကယ့် အချစ်ဦးပါ။
08:46
and I had no idea how or if
I could make a life without him.
I could make a life without him.
158
514320
5096
သူမပါပဲ ဘဝကို ဘယ်ပုံ၊ဘယ်နည်း
ဖန်တီးရမလဲ ဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။
ဖန်တီးရမလဲ ဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။
08:51
So I turned to science.
159
519440
2376
ဒီတော့ သိပ္ပံပညာဘက်ကို
ဦးလှည့်လိုက်တယ်။
ဦးလှည့်လိုက်တယ်။
08:53
I researched everything I could find
about the science of romantic love,
about the science of romantic love,
160
521840
4576
စိတ်ကူးယဉ် အချစ်ရဲ့သိပ္ပံနဲ့ဆိုင်တဲ့
ရှာရနိုင်သမျှကို သုသေသနပြုခဲ့တယ်၊
ရှာရနိုင်သမျှကို သုသေသနပြုခဲ့တယ်၊
08:58
and I think I was hoping that it might
somehow inoculate me from heartache.
somehow inoculate me from heartache.
161
526440
5096
ဒါက တနည်းနည်းနဲ့ ပူဆွေးတာကနေ
ကာကွယ် ပေးနိုင်လိမ့်မယ်ပေါ့လေ။
ကာကွယ် ပေးနိုင်လိမ့်မယ်ပေါ့လေ။
09:03
I don't know if I realized
this at the time --
this at the time --
162
531560
2640
အဲဒီတုန်းက ကိုယ်ဒါကို သိခဲ့မှန်း
မသိပါဘူး။
မသိပါဘူး။
09:07
I thought I was just doing research
for this book I was writing --
for this book I was writing --
163
535120
3296
ကိုယ်ရေးနေတဲ့ ဒီစာအုပ်အတွက်
သုသေသန လုပ်နေတယ်ပဲ ထင်မိတာ။
သုသေသန လုပ်နေတယ်ပဲ ထင်မိတာ။
09:10
but it seems really obvious in retrospect.
164
538440
3416
ဒါပေမဲ့ ပြန်ပြောင်းကြည့်တော့
အရမ်းသိသာနေပုံပါ။
အရမ်းသိသာနေပုံပါ။
09:13
I hoped that if I armed myself
with the knowledge of romantic love,
with the knowledge of romantic love,
165
541880
4416
မျှော်လင့်ခဲ့တာက ကိုယ့်ကိုယ်ကို စိတ်ကူး
ယဉ်အချစ် အသိပညာနဲ့တပ်ဆင်ထားရင်
ယဉ်အချစ် အသိပညာနဲ့တပ်ဆင်ထားရင်
09:18
I might never have to feel
as terrible and lonely as I did then.
as terrible and lonely as I did then.
166
546320
4640
အဲဒီအချိန်ကလို ဆိုးရွား၊ အထီးကျန်တာမျိုး
ဘယ်တော့မှ ဖြစ်တော့မှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့။
ဘယ်တော့မှ ဖြစ်တော့မှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့။
09:24
And all this knowledge
has been useful in some ways.
has been useful in some ways.
167
552320
4296
ဒီအသိပညာ အားလုံးဟာတစ်ချို့
အနေအထားတွေမှာ အသုံးဝင်ပါတယ်။
အနေအထားတွေမှာ အသုံးဝင်ပါတယ်။
09:28
I am more patient with love.
I am more relaxed.
I am more relaxed.
168
556640
3296
အချစ်မှာ ပိုပြီး သည်းခံပါတယ်၊
ပိုပြီး စိတ်ပြေလျှော့ပါတယ်။
ပိုပြီး စိတ်ပြေလျှော့ပါတယ်။
09:31
I am more confident
about asking for what I want.
about asking for what I want.
169
559960
3576
လိုချင်တာမေးဖို့ ပိုပြီး
ယုံကြည်မှုရှိပါတယ်။
ယုံကြည်မှုရှိပါတယ်။
09:35
But I can also see myself more clearly,
170
563560
3736
ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပိုပြီး ကြည်ကြည်
လင်လင်လည်း မြင်တတ်ပြီး
လင်လင်လည်း မြင်တတ်ပြီး
09:39
and I can see that what I want
is sometimes more
is sometimes more
171
567320
4256
တစ်ခါတစ်ရံမှာ ကိုယ်လိုချင်တာက အတောင်း
ခံရနိုင်တာထက်
ခံရနိုင်တာထက်
09:43
than can reasonably be asked for.
172
571600
3056
တော်တော်ပိုတယ်ဆိုတာ တွေ့နိုင်တာပေါ့။
09:46
What I want from love is a guarantee,
173
574680
3456
အချစ်ကနေ ကိုယ်လိုချင်တာက
အာမခံချက် တစ်ခုပါ။
အာမခံချက် တစ်ခုပါ။
09:50
not just that I am loved today
174
578160
2216
ဒီနေ့ မှာ ကိုယ်အချစ်ခံရတာနဲ့
09:52
and that I will be loved tomorrow,
175
580400
2416
မနက်ဖြန် ကိုယ်အချစ်ခံရတာ
ပဲမဟုတ်ပါ။
ပဲမဟုတ်ပါ။
09:54
but that I will continue to be loved
by the person I love indefinitely.
by the person I love indefinitely.
176
582840
5200
ဒါပေမဲ့ အကန့်အသတ်မရှိ ကိုယ်ချစ်တဲ့သူ
ရဲ့ ဆက်ပြီးအချစ်ခံမှာပါ။
ရဲ့ ဆက်ပြီးအချစ်ခံမှာပါ။
10:01
Maybe it's this possibility of a guarantee
177
589240
3496
ဒါဟာ အာမခံချက် တစ်ခုရဲ့
ဖြစ်နိုင်ခြေ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာပေါ့။
ဖြစ်နိုင်ခြေ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာပေါ့။
10:04
that people were really asking about
178
592760
1976
လူတွေ တကယ်ကို မေးနေတဲ့ ကျွန်မတို့တွေ
10:06
when they wanted to know
if we were still together.
if we were still together.
179
594760
2720
သိချင်လို့ မေးတဲ့အခါနဲ့ ပတ်သက်လို့ပေါ့။
10:10
So the story that the media told
about the 36 questions
about the 36 questions
180
598800
3936
ဒီတော့ မီဒီယာတွေပြောတဲ့ မေးခွန်း ၃၆ ခွန်း
နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဇာတ်လမ်းက
နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဇာတ်လမ်းက
10:14
was that there might be
a shortcut to falling in love.
a shortcut to falling in love.
181
602760
3296
ချစ်ကြိုက်သွားဖို့ ဖြတ်လမ်းတစ်ခု
ဖြစ်ချင်ဖြစ်လိမ့်မပေါ့။
ဖြစ်ချင်ဖြစ်လိမ့်မပေါ့။
10:18
There might be a way to somehow
mitigate some of the risk involved,
mitigate some of the risk involved,
182
606080
3736
စွှန့်စားမှုပါဝင်တာကို လျော့ပါးစေတဲ့
နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်၊
နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်၊
10:21
and this is a very appealing story,
183
609840
2616
ဒါဟာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့
ဇာတ်လမ်းတစ်ခုပါ။
ဇာတ်လမ်းတစ်ခုပါ။
10:24
because falling in love feels amazing,
184
612480
3176
ဘာလို့ဆို ချစ်ကြိုက်ခြင်းက အံ့အားသင့်ခြင်း
ကိုခံစားရပြီး
ကိုခံစားရပြီး
10:27
but it's also terrifying.
185
615680
2736
ထိတ်လန့်စရာလည်း ကောင်းတာကိုး။
10:30
The moment you admit to loving someone,
186
618440
2576
တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ချစ်နေတာ
ဝန်ခံလိုက်တဲ့ အခိုက်အတန့်ဟာ
ဝန်ခံလိုက်တဲ့ အခိုက်အတန့်ဟာ
10:33
you admit to having a lot to lose,
187
621040
2640
ဆုံးရှုံးစရာ အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာ
ဝန်ခံလိုက်တာဖြစ်ပြီး
ဝန်ခံလိုက်တာဖြစ်ပြီး
10:36
and it's true that these questions
do provide a mechanism
do provide a mechanism
188
624640
4216
ဒီမေးခွန်းတွေက လူတစ်ယောက်ကို
အမြန်သိကျွမ်းစေဖို့
အမြန်သိကျွမ်းစေဖို့
10:40
for getting to know someone quickly,
189
628880
2296
အထောက်အပံ့ပြုတဲ့ ယန္တရားတစ်ခုဖြစ်ပြီး
10:43
which is also a mechanism for being known,
190
631200
2536
ကိုယ့်ကိုသိကျွမ်းစေတဲ့
ယန္တရားဆိုတာလည်း အမှန်ပါပဲ။
ယန္တရားဆိုတာလည်း အမှန်ပါပဲ။
10:45
and I think this is the thing
that most of us really want from love:
that most of us really want from love:
191
633760
4456
ဒါက ချစ်ခြင်းကနေ ကျွန်မတို့အားလုံးနီးပါး
လိုချင်တဲ့ဟာလို့ ကျွန်မထင်တယ်။
လိုချင်တဲ့ဟာလို့ ကျွန်မထင်တယ်။
10:50
to be known, to be seen, to be understood.
192
638240
4080
သိစေဖို့၊ မြင်စေဖို့၊ နားလည်စေဖို့လေ။
10:55
But I think when it comes to love,
193
643200
1936
ဒါပေမဲ့ အချစ်ဆိုတာ ဖြစ်လာရင်
10:57
we are too willing to accept
the short version of the story.
the short version of the story.
194
645160
4496
ကျွန်မတို့ဟာ ဇာတ်လမ်းရဲ့ အတိုချုပ်အဆိုကို
လက်ခံဖို့ အရမ်း လိုလားကြပါတယ်။
လက်ခံဖို့ အရမ်း လိုလားကြပါတယ်။
11:01
The version of the story that asks,
"Are you still together?"
"Are you still together?"
195
649680
3576
ဒီဇာတ်လမ်းရဲ့ အဆိုမှာမေးတာက
"မင်းတို့ အတူတူရှိတုန်းလား" ဖြစိပြီး
"မင်းတို့ အတူတူရှိတုန်းလား" ဖြစိပြီး
11:05
and is content with a yes or no answer.
196
653280
3120
ဒါက "ဟုတ်တယ်"၊ "မဟုတ်ဘူး"
အဖြေနဲ့ လုံလောက်ပါတယ်။
အဖြေနဲ့ လုံလောက်ပါတယ်။
11:09
So rather than that question,
197
657560
1936
ဒီတော့ ဒီမေးခွန်း ဆိုတာထက်
11:11
I would propose we ask
some more difficult questions,
some more difficult questions,
198
659520
3656
ပိုခက်တဲ့ မေးခွန်းတွေမေးတာကို
အဆိုပြုချင်ပါတယ်။
အဆိုပြုချင်ပါတယ်။
11:15
questions like:
199
663200
1200
မေးခွန်းတွေက ဒီလိုပါ။
11:17
How do you decide who deserves your love
200
665080
3016
ကိုယ့်အချစ်နဲ့ ထိုက်တန်သူ နဲ့
မထို်က်တန်သူ
မထို်က်တန်သူ
11:20
and who does not?
201
668120
1240
ဆိုတာ ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်လဲ။
11:22
How do you stay in love
when things get difficult,
when things get difficult,
202
670840
3256
အခက်အခဲတွေ့လာချိန်မှာ ဘယ်လိုဆက်ပြီး
အချစ်မြဲ နေကြလဲ၊
အချစ်မြဲ နေကြလဲ၊
11:26
and how do you know
when to just cut and run?
when to just cut and run?
203
674120
2520
ဘယ်အချိန် ဖြတ်ပြီး၊ ပြေးဖို့
ဘယ်လိုသိမလဲ၊
ဘယ်လိုသိမလဲ၊
11:29
How do you live with the doubt
204
677880
1896
ဆက်ဆံမှုတိုင်းမှာ မလွှဲမရှောင်သာ
11:31
that inevitably creeps
into every relationship,
into every relationship,
205
679800
3016
ချွတ်နင်းဝင်လာတဲ့
သံသယနဲ့ ဘယ်လိုနေထိုင်မလဲ၊
သံသယနဲ့ ဘယ်လိုနေထိုင်မလဲ၊
11:34
or even harder,
206
682840
1616
ဒါမှမဟုတ် ပိုပြီးခက်တာက
11:36
how do you live with your partner's doubt?
207
684480
2360
ကိုယ့်အဖော်ရဲ့ သံသယနဲ့
ဘယ်လိုနေထိုင်မလဲ။
ဘယ်လိုနေထိုင်မလဲ။
11:39
I don't necessarily know
the answers to these questions,
the answers to these questions,
208
687800
3616
ဒီမေးခွန်းတွေရဲ့ အဖြေတွေကို
သေချာပေါက် ကျွန်မ မသိပါဘူး။
သေချာပေါက် ကျွန်မ မသိပါဘူး။
11:43
but I think they're an important start
at having a more thoughtful conversation
at having a more thoughtful conversation
209
691440
5136
ဒါပေမဲ့ ဒါတွေဟာ တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ချစ်ဖို့
ရည်ရွယ်တဲ့အကြောင်း ပိုပြီး အလေးအနက်
ရည်ရွယ်တဲ့အကြောင်း ပိုပြီး အလေးအနက်
11:48
about what it means to love someone.
210
696600
2160
ပြောဆိုရာမှာတော့ အရေးပါ
တဲ့ အစပျိုးမှုတွေပါ။
တဲ့ အစပျိုးမှုတွေပါ။
11:52
So, if you want it,
211
700080
2336
ဒီတော့ ရှင်တို့လိုချင်ရင်
11:54
the short version of the story
of my relationship is this:
of my relationship is this:
212
702440
4296
ကျွန်မရဲ့ဆက်ဆံရေး ဇာတ်လမ်းရဲ့
အတိုချုပ်မူကတော့ ဒါပါပဲ။
အတိုချုပ်မူကတော့ ဒါပါပဲ။
11:58
a year ago, an acquaintance
and I did a study
and I did a study
213
706760
3096
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်က ကျွန်မနဲ့ အသိအကျွမ်း
တစ်ယောက် စိတ်ကူးယဉ်အချစ်
တစ်ယောက် စိတ်ကူးယဉ်အချစ်
12:01
designed to create romantic love,
214
709880
2696
ဖန်တီးဖို့ ရေးဆွဲထားတဲ့
လေ့လာမှု တစ်ခုလုပ်ခဲ့တယ်၊
လေ့လာမှု တစ်ခုလုပ်ခဲ့တယ်၊
12:04
and we fell in love,
215
712600
1696
ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ ချစ်သွားကြပြီး
12:06
and we are still together,
216
714320
1856
ကျွန်မတို့ အတူတူရှိတုန်းပါ၊
12:08
and I am so glad.
217
716200
2160
ကျွန်မ အရမ်းပျော်ပါတယ်။
12:11
But falling in love is not
the same thing as staying in love.
the same thing as staying in love.
218
719040
4760
ဒါပေမဲ့ ချစ်ကြိုက်ခြင်းဟာ ဆက်ချစ်နေခြင်း
နဲ့တော့ မတူပါဘူး။
နဲ့တော့ မတူပါဘူး။
12:16
Falling in love is the easy part.
219
724440
2400
ချစ်ကြိုက်ခြင်းဟာ
လွယ်ကူတဲ့အပိုင်းပါ။
လွယ်ကူတဲ့အပိုင်းပါ။
12:20
So at the end of my article, I wrote,
"Love didn't happen to us.
"Love didn't happen to us.
220
728360
4376
ဒီတော့ ဆောင်းပါးအဆုံးမှာ ရေးခဲ့တာက
"အချစ်ဟာ ကိုယ်တို့အတွက် ဖြစ်မလာခဲ့ဘူး၊
"အချစ်ဟာ ကိုယ်တို့အတွက် ဖြစ်မလာခဲ့ဘူး၊
12:24
We're in love because we each
made the choice to be."
made the choice to be."
221
732760
3296
ကိုယ်တို့ ချစ်ခဲ့တာက တစ်ဦးချင်းစီက
ဒီလိုဖြစ်ဖို့ ရွေးခဲ့လို့ပါ"
ဒီလိုဖြစ်ဖို့ ရွေးခဲ့လို့ပါ"
12:28
And I cringe a little
when I read that now,
when I read that now,
222
736080
4176
အခု ကျွန်မဒါကိုဖတ်မိတော့
နည်းနည်း တွန့်နေမိတယ်၊
နည်းနည်း တွန့်နေမိတယ်၊
12:32
not because it isn't true,
223
740280
2296
ဒါက မမှန်လို့တော့ မဟုတ်ပါဘူး၊
12:34
but because at the time,
I really hadn't considered
I really hadn't considered
224
742600
3216
ဒါပေမဲ့ အဲဒီအချိန်က အဲဒီ ရွေးချယ်မှု
ထဲမှာပါတာတိုင်းကို
ထဲမှာပါတာတိုင်းကို
12:37
everything that was contained
in that choice.
in that choice.
225
745840
3616
တကယ်ကို ထည့်သွင်းမစဉ်းစားခဲ့လို့ပါ။
12:41
I didn't consider how many times
we would each have to make that choice,
we would each have to make that choice,
226
749480
5216
ဒီရွေးချယ်မှုကို ကိုယ်စီ
ဘယ်နှစ်ခါ လုပ်ဖို့လိုမလဲ
ဘယ်နှစ်ခါ လုပ်ဖို့လိုမလဲ
12:46
and how many times I will continue
to have to make that choice
to have to make that choice
227
754720
3576
သူ ကျွန်မကို အမြဲရွေးမလား၊ မရွေးဘူးလား
ဆိုတာကို မသိရဘဲ
ဆိုတာကို မသိရဘဲ
12:50
without knowing whether or not
he will always choose me.
he will always choose me.
228
758320
3816
ဒီရွေးချယ်မှုကို ဘယ်နှစ်ခါ ဆက်လုပ်ဖို့
လိုမယ်ဆိုတာ မစဉ်းစားမိခဲ့ဘူး၊
လိုမယ်ဆိုတာ မစဉ်းစားမိခဲ့ဘူး၊
12:54
I want it to be enough to have asked
and answered 36 questions,
and answered 36 questions,
229
762160
5496
မေးခွန်း ၃၆ခွန်း မေးပြီး၊ဖြေပြီး
ဖို့လောက်နဲ့ ကျေနပ်ချင်ခဲ့ပြီး
ဖို့လောက်နဲ့ ကျေနပ်ချင်ခဲ့ပြီး
12:59
and to have chosen to love someone
so generous and kind and fun
so generous and kind and fun
230
767680
5216
ရက်ရော၊ ကြင်နာပြီး ပျော်စရာကောင်း
တဲ့တစ်ယောက်ကို ချစ်ဖို့ ရွေးရဖို့နဲ့
တဲ့တစ်ယောက်ကို ချစ်ဖို့ ရွေးရဖို့နဲ့
13:04
and to have broadcast that choice
in the biggest newspaper in America.
in the biggest newspaper in America.
231
772920
5000
ဒီရွေးချယ်မှုကို အမေရိကားက အကြီးဆုံး
သတင်းစာမှာ ထုတ်လွှင့်ဖို့ ဆိုရုံပါပဲ။
သတင်းစာမှာ ထုတ်လွှင့်ဖို့ ဆိုရုံပါပဲ။
13:10
But what I have done instead
is turn my relationship
is turn my relationship
232
778880
3096
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မလုပ်ခဲ့တာက အဲဒါအစား
ကျွန်မ ဆက်ဆံရေးက
ကျွန်မ ဆက်ဆံရေးက
13:14
into the kind of myth
I don't quite believe in.
I don't quite believe in.
233
782000
4176
ကျွန်မ လုံးဝကို မယုံနိုင်တဲ့ ဒဏ္ဍာရီ
တစ်ခုလို ပြောင်းသွားခဲ့တယ်။
တစ်ခုလို ပြောင်းသွားခဲ့တယ်။
13:18
And what I want, what perhaps
I will spend my life wanting,
I will spend my life wanting,
234
786200
4256
ဒီတော့ ကျွန်မဖြစ်ချင်တာက ၊ကျွန်မဘဝမှာ
တောင့်တရင်း ကုန်ဆုံးဖြစ်မှာက
တောင့်တရင်း ကုန်ဆုံးဖြစ်မှာက
13:22
is for that myth to be true.
235
790480
2696
ဒီဒဏ္ဍာရီကို တကယ်ဖြစ်ဖို့
အတွက်ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာပါ။
အတွက်ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာပါ။
13:25
I want the happy ending
implied by the title to my article,
implied by the title to my article,
236
793200
4776
ကျွန်မ ဆောင်းပါး ခေါင်းစဉ်နဲ့ သွယ်ဝိုက်
ပြောတဲ့ ပျော်စရာအဆုံးသတ် လိုချင်တယ်။
ပြောတဲ့ ပျော်စရာအဆုံးသတ် လိုချင်တယ်။
13:30
which is, incidentally,
237
798000
1496
ဒါက အမှတ်မထင်ပါ။
13:31
the only part of the article
that I didn't actually write.
that I didn't actually write.
238
799520
3656
ကျွန်မ တကယ် မရေးခဲ့တဲ့
ဆောင်းပါးရဲ့ အပိုင်းပါပဲ။
ဆောင်းပါးရဲ့ အပိုင်းပါပဲ။
13:35
(Laughter)
239
803200
3296
(ရယ်သံများ)
13:38
But what I have instead is the chance
to make the choice to love someone,
to make the choice to love someone,
240
806520
4696
ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒါအစား ကျွန်မမှာရှိတာက
တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ချစ်ဖို့ ရွေးချယ်ခွင့်
တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ချစ်ဖို့ ရွေးချယ်ခွင့်
13:43
and the hope that he will choose
to love me back,
to love me back,
241
811240
3456
ပြီးတော့ သူက ကိုယ်ကို ပြန်ချစ်ဖို့ရွေး
လိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ပါ။
လိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ပါ။
13:46
and it is terrifying,
242
814720
2696
ဒါက လန့်စရာကောင်းပေမည့်လည်း
13:49
but that's the deal with love.
243
817440
1736
အချစ်နဲ့ ပတ်သက်နေတယ်လေ။
13:51
Thank you.
244
819200
1240
ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ရှင်။
ABOUT THE SPEAKER
Mandy Len Catron - WriterMandy Len Catron explores love stories.
Why you should listen
Originally from Appalachian Virginia, Mandy Len Catron is a writer living and working in Vancouver, British Columbia. Her book How to Fall in Love with Anyone, is available for preorder on Amazon. Catron's writing has appeared in the New York Times, The Washington Post, and The Walrus, as well as literary journals and anthologies. She writes about love and love stories at The Love Story Project and teaches English and creative writing at the University of British Columbia. Her article "To Fall in Love with Anyone, Do This" was one of the most popular articles published by the New York Times in 2015.
Mandy Len Catron | Speaker | TED.com