TEDxChapmanU
Mandy Len Catron: Falling in love is the easy part
Mandy Len Catron: Zakochanie się jest najłatwiejsze
Filmed:
Readability: 3.5
3,963,490 views
Czy wiedziałeś, że możesz się zakochać w każdym po zadaniu mu 36 pytań? Mandy Len Catron zrobiła taki eksperyment, zadziałał i napisała o tym chwytliwy artykuł (który pewnie wysłała ci twoja własna matka). Ale... czy to prawdziwa miłość? Czy przetrwa? I jaka jest różnica pomiędzy zakochaniem się a pozostaniem w miłości?
Double-click the English transcript below to play the video.
W styczniu tego roku
opublikowałam artykuł
opublikowałam artykuł
00:12
I published this article
0
960
1456
00:14
in the New York Times Modern Love column
in January of this year.
in January of this year.
1
2440
4376
w New York Times
w kolumnie "Współczesna miłość".
w kolumnie "Współczesna miłość".
00:18
"To Fall in Love With Anyone, Do This."
2
6840
2336
"Żeby zakochać się w kimkolwiek, zrób to".
00:21
And the article
is about a psychological study
is about a psychological study
3
9200
2296
Ten artykuł jest
o badaniu psychologicznym,
o badaniu psychologicznym,
00:23
designed to create romantic love
in the laboratory,
in the laboratory,
4
11520
3416
które ma na celu stworzenie
romantycznej miłości w laboratorium,
romantycznej miłości w laboratorium,
00:26
and my own experience
trying the study myself
trying the study myself
5
14960
2736
oraz o tym jak sama
wypróbowałam to badanie
wypróbowałam to badanie
00:29
one night last summer.
6
17720
1856
pewnej nocy ostatniego lata.
00:31
So the procedure is fairly simple:
7
19600
2736
Sposób postępowania jest dość prosty:
00:34
two strangers take turns asking each other
36 increasingly personal questions
36 increasingly personal questions
8
22360
6856
dwoje nieznajomych zadaje sobie na zmianę
36 coraz bardziej osobistych pytań.
36 coraz bardziej osobistych pytań.
00:41
and then they stare into each other's eyes
9
29240
2896
Potem przez cztery minuty
patrzą się sobie w oczy
patrzą się sobie w oczy
00:44
without speaking for four minutes.
10
32159
2561
nic nie mówiąc.
00:47
So here are a couple of sample questions.
11
35360
3376
Oto kilka z przykładowych pytań.
00:50
Number 12: If you could wake up tomorrow
having gained any one quality or ability,
having gained any one quality or ability,
12
38760
5256
Numer 12: Jeśli mógłbyś się jutro obudzić
z jakąkolwiek cechą lub umiejętnością,
z jakąkolwiek cechą lub umiejętnością,
00:56
what would it be?
13
44040
1200
co by to było?
00:58
Number 28: When did you last cry
in front of another person?
in front of another person?
14
46240
4696
Numer 28: Kiedy ostatni raz płakałeś
przed drugą osobą?
przed drugą osobą?
01:02
By yourself?
15
50960
1216
Albo samemu?
01:04
As you can see, they really do
get more personal as they go along.
get more personal as they go along.
16
52200
4256
Jak widać stopień "osobistości" pytań
rośnie w miarę ich zadawania.
rośnie w miarę ich zadawania.
01:08
Number 30, I really like this one:
17
56480
2376
Numer 30, naprawdę lubię to pytanie:
01:10
Tell your partner
what you like about them;
what you like about them;
18
58880
2856
Powiedz swojemu partnerowi,
co w nim lubisz;
co w nim lubisz;
01:13
be very honest this time,
19
61760
1856
tym razem bądź bardzo szczery,
01:15
saying things you might not say
to someone you just met.
to someone you just met.
20
63640
4360
powiedz coś czego nie powiedziałbyś komuś,
kogo dopiero co poznałeś.
kogo dopiero co poznałeś.
01:20
So when I first came across this study
a few years earlier,
a few years earlier,
21
68840
4536
Kiedy kilka lat temu pierwszy raz
natknęłam się na to badanie,
natknęłam się na to badanie,
01:25
one detail really stuck out to me,
22
73400
2096
to jedna rzecz zapadła mi w pamięć,
01:27
and that was the rumor
that two of the participants
that two of the participants
23
75520
3056
była to plotka,
że dwójka z uczestników badania
że dwójka z uczestników badania
01:30
had gotten married six months later,
24
78600
2496
pobrała się sześć miesięcy później,
01:33
and they'd invited the entire lab
to the ceremony.
to the ceremony.
25
81120
4176
podobno na uroczystość
zaprosili całe laboratorium.
zaprosili całe laboratorium.
01:37
So I was of course very skeptical
26
85320
2856
Oczywiście byłam bardzo sceptyczna,
01:40
about this process of just
manufacturing romantic love,
manufacturing romantic love,
27
88200
3656
wobec tego procesu
wytwarzania romantycznej miłości,
wytwarzania romantycznej miłości,
01:43
but of course I was intrigued.
28
91880
2856
ale też i zaintrygowana.
01:46
And when I got the chance
to try this study myself,
to try this study myself,
29
94760
3416
A kiedy miałam możliwość
sama wypróbować to badanie,
sama wypróbować to badanie,
01:50
with someone I knew
but not particularly well,
but not particularly well,
30
98200
3136
z kimś kogo znałam, ale niezbyt dobrze,
01:53
I wasn't expecting to fall in love.
31
101360
3136
nie spodziewałam się, że się zakocham.
01:56
But then we did, and --
32
104520
2696
Ale tak się właśnie stało i...
01:59
(Laughter)
33
107240
1896
(Śmiech)
02:01
And I thought it made a good story,
so I sent it to the Modern Love column
so I sent it to the Modern Love column
34
109160
4376
Wydawało mi się, że to dobry temat,
więc kilka miesięcy później
więc kilka miesięcy później
02:05
a few months later.
35
113560
1816
wysłałam go do kolumny
"Współczesna miłość".
"Współczesna miłość".
02:07
Now, this was published in January,
36
115400
3720
Opublikowano go w styczniu,
02:11
and now it is August,
37
119880
1696
teraz mamy sierpień,
02:13
so I'm guessing that some of you
are probably wondering,
are probably wondering,
38
121600
3616
więc podejrzewam,
że niektórzy z was zastanawiają się,
że niektórzy z was zastanawiają się,
02:17
are we still together?
39
125240
2376
czy dalej jesteśmy razem.
02:19
And the reason I think
you might be wondering this
you might be wondering this
40
127640
2375
A podejrzewam, że to wam chodzi po głowie,
02:22
is because I have been asked this question
41
130039
2657
bo zadawano mi to pytanie
02:24
again and again and again
for the past seven months.
for the past seven months.
42
132720
3936
raz za razem
przez ostatnie siedem miesięcy.
przez ostatnie siedem miesięcy.
02:28
And this question is really
what I want to talk about today.
what I want to talk about today.
43
136680
3696
To pytanie jest tym,
o czym chciałabym dziś porozmawiać.
o czym chciałabym dziś porozmawiać.
02:32
But let's come back to it.
44
140400
1456
Wrócimy do tego.
02:33
(Laughter)
45
141880
2976
(Śmiech)
02:36
So the week before the article came out,
46
144880
1976
Otóż na tydzień przed publikacją artykułu
02:38
I was very nervous.
47
146880
2696
byłam bardzo zdenerwowana.
02:41
I had been working
on a book about love stories
on a book about love stories
48
149600
2576
Przez ostatnich kilka lat
pracowałam nad książką
pracowałam nad książką
02:44
for the past few years,
49
152200
1816
o historiach miłosnych,
02:46
so I had gotten used to writing
about my own experiences
about my own experiences
50
154040
2816
więc przyzwyczaiłam się do pisania blogu
o moich doświadczeniach
o moich doświadczeniach
02:48
with romantic love on my blog.
51
156880
3016
z romantyczną miłością.
02:51
But a blog post might get
a couple hundred views at the most,
a couple hundred views at the most,
52
159920
4576
Tylko że wpis na blogu przeczyta
maksymalnie kilkaset osób,
maksymalnie kilkaset osób,
02:56
and those were usually
just my Facebook friends,
just my Facebook friends,
53
164520
3096
zazwyczaj byli to moi znajomi z Facebooka,
02:59
and I figured my article
in the New York Times
in the New York Times
54
167640
2576
zrozumiałam,
że mój artykuł w New York Times
że mój artykuł w New York Times
03:02
would probably get a few thousand views.
55
170240
2800
przeczyta prawdopodobnie
parę tysięcy osób.
parę tysięcy osób.
03:06
And that felt like a lot of attention
56
174080
2776
To trochę dużo zainteresowania
03:08
on a relatively new relationship.
57
176880
3176
dla relatywnie nowego związku.
03:12
But as it turned out, I had no idea.
58
180080
3280
Ale nie miałam najmniejszego pojęcia,
jak to będzie naprawdę.
jak to będzie naprawdę.
03:16
So the article was published online
59
184240
1896
Artykuł opublikowano online
03:18
on a Friday evening,
60
186160
2056
w piątek wieczorem,
03:20
and by Saturday, this had happened
to the traffic on my blog.
to the traffic on my blog.
61
188240
6136
a już w sobotę ruch na blogu
wyglądał tak.
wyglądał tak.
03:26
And by Sunday, both the Today Show
and Good Morning America had called.
and Good Morning America had called.
62
194400
4880
Przed niedzielą dzwonili już do mnie
z Today Show i Good Morning America.
z Today Show i Good Morning America.
03:32
Within a month, the article
would receive over 8 million views,
would receive over 8 million views,
63
200720
4536
W ciągu miesiąca artykuł wyświetlono
8 milionów razy,
8 milionów razy,
03:37
and I was, to say the least,
64
205280
2296
a ja, delikatnie mówiąc,
03:39
underprepared for this sort of attention.
65
207600
3896
byłam kompletnie nie przygotowana
na takie zainteresowanie.
na takie zainteresowanie.
03:43
It's one thing to work up
the confidence to write honestly
the confidence to write honestly
66
211520
2976
Wypracowanie sobie pewności,
żeby pisać szczerze,
żeby pisać szczerze,
03:46
about your experiences with love,
67
214520
2096
o doświadczeniach w miłości,
to jedno,
to jedno,
03:48
but it is another thing to discover
68
216640
2456
ale zupełnie czym innym jest odkrycie,
03:51
that your love life
has made international news --
has made international news --
69
219120
2976
że twoje życie miłosne trafiło
do międzynarodowych wiadomości -
do międzynarodowych wiadomości -
03:54
(Laughter)
70
222120
1216
(Śmiech)
03:55
and to realize
that people across the world
that people across the world
71
223360
3816
i zdanie sobie sprawy z tego,
że ludzie na całym świecie
że ludzie na całym świecie
03:59
are genuinely invested
in the status of your new relationship.
in the status of your new relationship.
72
227200
4976
są autentycznie zainteresowani
twoim nowym związkiem.
twoim nowym związkiem.
04:04
(Laughter)
73
232200
2176
(Śmiech)
04:06
And when people called or emailed,
which they did every day for weeks,
which they did every day for weeks,
74
234400
4816
Kiedy ludzie dzwonili albo pisali e-maile,
a tygodniami robili to codziennie,
a tygodniami robili to codziennie,
04:11
they always asked the same question first:
75
239240
3336
zawsze na początku
zadawali to samo pytanie:
zadawali to samo pytanie:
04:14
are you guys still together?
76
242600
2656
jesteście dalej razem?
04:17
In fact, as I was preparing this talk,
77
245280
2336
Właściwie przygotowując się
do tej prelekcji,
do tej prelekcji,
04:19
I did a quick search of my email inbox
78
247640
2256
sprawdziłam szybko moją skrzynkę,
04:21
for the phrase "Are you still together?"
79
249920
1936
wyszukując "Czy dalej jesteście razem?"
04:23
and several messages
popped up immediately.
popped up immediately.
80
251880
2696
i kilka wiadomości od razu się pokazało.
04:26
They were from students and journalists
81
254600
2655
Od studentów i dziennikarzy
04:29
and friendly strangers like this one.
82
257279
3017
i od życzliwych nieznajomych
takich jak ten.
takich jak ten.
04:32
I did radio interviews and they asked.
83
260320
2456
Przeprowadzano ze mną wywiady radiowe,
a oni pytali.
a oni pytali.
04:34
I even gave a talk, and one woman
shouted up to the stage,
shouted up to the stage,
84
262800
3936
Miałam nawet wykład,
a jedna z kobiet krzyknęła w stronę sceny
a jedna z kobiet krzyknęła w stronę sceny
04:38
"Hey Mandy, where's your boyfriend?"
85
266760
3336
"Hej Mandy, gdzie jest twój chłopak?"
04:42
And I promptly turned bright red.
86
270120
3296
Natychmiast zrobiłam się czerwona.
04:45
I understand that this
is part of the deal.
is part of the deal.
87
273440
2816
Rozumiem, że tak to już jest.
04:48
If you write about your relationship
in an international newspaper,
in an international newspaper,
88
276280
3536
Kiedy napiszesz o swoim związku
w międzynarodowej gazecie,
w międzynarodowej gazecie,
04:51
you should expect people
to feel comfortable asking about it.
to feel comfortable asking about it.
89
279840
3656
powinieneś spodziewać się,
że ludzie będą bez skrupułów o to pytać.
że ludzie będą bez skrupułów o to pytać.
04:55
But I just wasn't prepared
for the scope of the response.
for the scope of the response.
90
283520
4936
Tylko że ja nie byłam przygotowana
na wielkość odzewu.
na wielkość odzewu.
05:00
The 36 questions seem
to have taken on a life of their own.
to have taken on a life of their own.
91
288480
3856
36 pytań zaczęło trochę żyć
własnym życiem.
własnym życiem.
05:04
In fact, the New York Times
published a follow-up article
published a follow-up article
92
292360
3416
New York Times opublikował
ciąg dalszy artykułu
ciąg dalszy artykułu
05:07
for Valentine's Day,
93
295800
1216
na walentynki,
05:09
which featured readers' experiences
of trying the study themselves,
of trying the study themselves,
94
297040
4496
czytelnicy opisywali swoje doświadczenia
po tym jak sami wypróbowali eksperyment,
po tym jak sami wypróbowali eksperyment,
05:13
with varying degrees of success.
95
301560
2280
poziom sukcesu był zróżnicowany.
05:16
So my first impulse
in the face of all of this attention
in the face of all of this attention
96
304960
4216
Pierwszym moim odruchem
w obliczu tego całego zainteresowania,
w obliczu tego całego zainteresowania,
05:21
was to become very protective
of my own relationship.
of my own relationship.
97
309200
3440
była ochrona mojego związku.
05:25
I said no to every request
for the two of us
for the two of us
98
313920
3016
Odmawiałam wszystkim zaproszeniom
dla naszej dwójki,
dla naszej dwójki,
05:28
to do a media appearance together.
99
316960
2336
do wspólnego wystąpienia w mediach.
05:31
I turned down TV interviews,
100
319320
1696
Odmawiałam wywiadów telewizyjnych,
05:33
and I said no to every request
for photos of the two us.
for photos of the two us.
101
321040
4136
i nie zgadzałam się
na fotografowanie nas razem.
na fotografowanie nas razem.
05:37
I think I was afraid that we would become
102
325200
2576
Myślę, że bałam się, że staniemy się
05:39
inadvertent icons
for the process of falling in love,
for the process of falling in love,
103
327800
4136
niezamierzonymi ikonami
procesu zakochiwania się.
procesu zakochiwania się.
05:43
a position I did not at all
feel qualified for.
feel qualified for.
104
331960
3720
Kompletnie nie czuję się wykwalifikowana,
żeby zająć taką pozycję.
żeby zająć taką pozycję.
05:48
And I get it:
105
336760
2456
I rozumiem:
05:51
people didn't just want to know
if the study worked,
if the study worked,
106
339240
2776
ludzie nie chcieli wiedzieć,
czy badanie zadziałało,
czy badanie zadziałało,
05:54
they wanted to know if it really worked:
107
342040
2936
chcieli wiedzieć,
czy to naprawdę zadziałało:
czy to naprawdę zadziałało:
05:57
that is, if it was capable
of producing love that would last,
of producing love that would last,
108
345000
4696
to znaczy czy można wyprodukować miłość,
która będzie trwała,
która będzie trwała,
06:01
not just a fling, but real love,
sustainable love.
sustainable love.
109
349720
5376
nie zauroczenie,
ale prawdziwą, trwałą miłość.
ale prawdziwą, trwałą miłość.
06:07
But this was a question
I didn't feel capable of answering.
I didn't feel capable of answering.
110
355120
4096
Nie czułam się kompetentna,
żeby odpowiedzieć na to pytanie.
żeby odpowiedzieć na to pytanie.
06:11
My own relationship
was only a few months old,
was only a few months old,
111
359240
2696
Mój własny związek
miał tylko kilka miesięcy,
miał tylko kilka miesięcy,
06:13
and I felt like people were asking
the wrong question in the first place.
the wrong question in the first place.
112
361960
4760
i wydawało mi się,
że ludzie zadają niewłaściwe pytanie.
że ludzie zadają niewłaściwe pytanie.
06:20
What would knowing whether or not
we were still together really tell them?
we were still together really tell them?
113
368040
4136
Czego dowiedzieliby się z tego,
czy jesteśmy dalej razem czy nie?
czy jesteśmy dalej razem czy nie?
06:24
If the answer was no,
114
372200
1656
Jeśli odpowiedź brzmiałaby nie,
06:25
would it make the experience
of doing these 36 questions
of doing these 36 questions
115
373880
3976
to czy doświadczenie,
które płynęło z tych 36 pytań
które płynęło z tych 36 pytań
06:29
any less worthwhile?
116
377880
2200
byłoby mniej wartościowe?
06:32
Dr. Arthur Aron first wrote
about these questions
about these questions
117
380800
2776
Dr Arthur Aron wspomniał o tych pytaniach
06:35
in this study here in 1997,
118
383600
4376
pierwszy raz w badaniu z 1997 roku.
06:40
and here, the researcher's goal
was not to produce romantic love.
was not to produce romantic love.
119
388000
4736
Celem badacza nie było
wytworzenie romantycznej miłości.
wytworzenie romantycznej miłości.
06:44
Instead, they wanted to foster
120
392760
1936
Zamiast tego chcieli oni wspierać
06:46
interpersonal closeness
among college students,
among college students,
121
394720
3456
bliskość międzyludzką wśród studentów,
06:50
by using what Aron called
122
398200
2736
poprzez użycie czegoś co Aron nazywał
06:52
"sustained, escalating, reciprocal,
personalistic self-disclosure."
personalistic self-disclosure."
123
400960
4896
"długotrwałym, potęgującym, wzajemnym,
personalistycznym samoodsłanianiem".
personalistycznym samoodsłanianiem".
06:57
Sounds romantic, doesn't it?
124
405880
2480
Brzmi romantycznie, czyż nie?
07:01
But the study did work.
125
409600
1656
Ale badanie odniosło sukces.
07:03
The participants
did feel closer after doing it,
did feel closer after doing it,
126
411280
3056
Uczestnicy czuli się po nim sobie bliżsi,
07:06
and several subsequent studies have also
used Aron's fast friends protocol
used Aron's fast friends protocol
127
414360
5296
kilka późniejszych badań też posłużyło się
protokołem szybkich przyjaciół Arona,
protokołem szybkich przyjaciół Arona,
07:11
as a way to quickly create
trust and intimacy between strangers.
trust and intimacy between strangers.
128
419680
4136
jako sposobu szybkiego tworzenia zaufania
i intymności między nieznajomymi.
i intymności między nieznajomymi.
07:15
They've used it between members
of the police and members of community,
of the police and members of community,
129
423840
3429
Użyto go wobec funkcjonariuszy policji
i członków społeczności,
i członków społeczności,
07:19
and they've used it between people
of opposing political ideologies.
of opposing political ideologies.
130
427293
3560
a nawet wobec osób o przeciwnych
poglądach politycznych.
poglądach politycznych.
07:23
The original version of the story,
131
431800
1776
Oryginalna wersja historii,
07:25
the one that I tried last summer,
132
433600
2496
tej którą wypróbowałam zeszłego lata,
07:28
that pairs the personal questions
with four minutes of eye contact,
with four minutes of eye contact,
133
436120
4216
która paruje osobiste pytania
z czterominutowym kontaktem wzrokowym,
z czterominutowym kontaktem wzrokowym,
07:32
was referenced in this article,
134
440360
2096
była wzmiankowana w tym artykule,
07:34
but unfortunately it was never published.
135
442480
2600
niestety nigdy go nie opublikowano.
07:38
So a few months ago, I was giving a talk
136
446640
3016
Kilka miesięcy temu
miałam tę prelekcję
miałam tę prelekcję
07:41
at a small liberal arts college,
137
449680
2296
na małym uniwersytecie
nauk humanistycznych,
nauk humanistycznych,
07:44
and a student came up to me afterwards
138
452000
2696
Po wykładzie podszedł do mnie student
07:46
and he said, kind of shyly,
139
454720
1920
i trochę nieśmiało powiedział:
07:49
"So, I tried your study,
and it didn't work."
and it didn't work."
140
457360
5016
"No próbowałem tego eksperymentu
i nie zadziałał."
i nie zadziałał."
07:54
He seemed a little mystified by this.
141
462400
3256
Wydawał się tym zakłopotany.
07:57
"You mean, you didn't fall in love
with the person you did it with?" I asked.
with the person you did it with?" I asked.
142
465680
4776
"Czyli że nie zakochałeś się w osobie,
z którą przeprowadziłeś badanie?"
z którą przeprowadziłeś badanie?"
08:02
"Well..." He paused.
143
470480
2416
"No więc..." zająknął się.
08:04
"I think she just wants to be friends."
144
472920
2480
"Ona chyba chce się tylko przyjaźnić."
08:09
"But did you become
better friends?" I asked.
better friends?" I asked.
145
477480
3736
"Ale czy staliście się
lepszymi przyjaciółmi?" zapytałam.
lepszymi przyjaciółmi?" zapytałam.
08:13
"Did you feel like you got to really
know each other after doing the study?"
know each other after doing the study?"
146
481240
3656
"Czy po eksperymencie czujesz,
jakbyście się naprawdę poznali?"
jakbyście się naprawdę poznali?"
08:16
He nodded.
147
484920
1296
Kiwnął głową.
08:18
"So, then it worked," I said.
148
486240
2936
"No to poskutkowało." odpowiedziałam.
08:21
I don't think this is the answer
he was looking for.
he was looking for.
149
489200
4216
Nie wydaje mi się,
żeby to była odpowiedź, której oczekiwał.
żeby to była odpowiedź, której oczekiwał.
08:25
In fact, I don't think this is the answer
that any of us are looking for
that any of us are looking for
150
493440
4336
W zasadzie, to chyba nie jest odpowiedź,
której ktokolwiek z nas oczekuje,
której ktokolwiek z nas oczekuje,
08:29
when it comes to love.
151
497800
2256
kiedy chodzi o miłość.
Pierwszy raz natknęłam się
na to badanie
na to badanie
08:32
I first came across this study
152
500080
1736
08:33
when I was 29
153
501840
1456
kiedy miałam 29 lat,
08:35
and I was going through
a really difficult breakup.
a really difficult breakup.
154
503320
3416
przechodziłam wtedy
bardzo trudne rozstanie.
bardzo trudne rozstanie.
08:38
I had been in the relationship
since I was 20,
since I was 20,
155
506760
2616
Byłam w związku odkąd skończyłam 20 lat,
08:41
which was basically my entire adult life,
156
509400
2776
co oznaczało w zasadzie
całe moje dorosłe życie,
całe moje dorosłe życie,
08:44
and he was my first real love,
157
512200
2096
i on był moją pierwszą prawdziwą miłością,
08:46
and I had no idea how or if
I could make a life without him.
I could make a life without him.
158
514320
5096
i nie miałam pojęcia jak
i czy poradzę sobie w życiu bez niego.
i czy poradzę sobie w życiu bez niego.
08:51
So I turned to science.
159
519440
2376
Więc zwróciłam się ku nauce.
08:53
I researched everything I could find
about the science of romantic love,
about the science of romantic love,
160
521840
4576
Wyszukałam wszystko, co dało się znaleźć
na temat nauki o romantycznej miłości.
na temat nauki o romantycznej miłości.
08:58
and I think I was hoping that it might
somehow inoculate me from heartache.
somehow inoculate me from heartache.
161
526440
5096
Chyba liczyłam na to,
że jakoś uodpornię się na cierpienie.
że jakoś uodpornię się na cierpienie.
09:03
I don't know if I realized
this at the time --
this at the time --
162
531560
2640
Nie wiem czy zdawałam sobie
wtedy z tego sprawę -
wtedy z tego sprawę -
09:07
I thought I was just doing research
for this book I was writing --
for this book I was writing --
163
535120
3296
sądziłam, że prowadzę tylko badania
do tej książki, którą pisałam -
do tej książki, którą pisałam -
09:10
but it seems really obvious in retrospect.
164
538440
3416
ale teraz wydaje mi się to dość oczywiste.
09:13
I hoped that if I armed myself
with the knowledge of romantic love,
with the knowledge of romantic love,
165
541880
4416
Miałam nadzieję, że jeśli uzbroję się
w wiedzę na temat romantycznej miłości,
w wiedzę na temat romantycznej miłości,
09:18
I might never have to feel
as terrible and lonely as I did then.
as terrible and lonely as I did then.
166
546320
4640
to już nigdy nie będę czuła się
tak okropnie i samotnie jak wtedy.
tak okropnie i samotnie jak wtedy.
09:24
And all this knowledge
has been useful in some ways.
has been useful in some ways.
167
552320
4296
Cała ta wiedza była przydatna
w pewnych kwestiach.
w pewnych kwestiach.
09:28
I am more patient with love.
I am more relaxed.
I am more relaxed.
168
556640
3296
Jestem bardziej cierpliwa w miłości.
Bardziej wyluzowana.
Bardziej wyluzowana.
09:31
I am more confident
about asking for what I want.
about asking for what I want.
169
559960
3576
Jestem pewniejsza,
umiem poprosić o to, czego chcę.
umiem poprosić o to, czego chcę.
09:35
But I can also see myself more clearly,
170
563560
3736
Ale widzę też siebie bardziej wyraźnie,
09:39
and I can see that what I want
is sometimes more
is sometimes more
171
567320
4256
i widzę, że to czego chcę
to czasem coś więcej,
to czasem coś więcej,
09:43
than can reasonably be asked for.
172
571600
3056
niż to czego można rozsądnie żądać.
09:46
What I want from love is a guarantee,
173
574680
3456
To czego chcę od miłości to gwarancja,
09:50
not just that I am loved today
174
578160
2216
nie tylko tego, że jestem kochana dzisiaj
09:52
and that I will be loved tomorrow,
175
580400
2416
i że będę kochana jutro,
09:54
but that I will continue to be loved
by the person I love indefinitely.
by the person I love indefinitely.
176
582840
5200
a tego, że osoba, którą kocham
bezgranicznie, będzie kochała mnie dalej.
bezgranicznie, będzie kochała mnie dalej.
10:01
Maybe it's this possibility of a guarantee
177
589240
3496
Może to o tą możliwość gwarancji
10:04
that people were really asking about
178
592760
1976
tak naprawdę pytali ludzie,
10:06
when they wanted to know
if we were still together.
if we were still together.
179
594760
2720
kiedy pytali czy dalej jesteśmy razem.
10:10
So the story that the media told
about the 36 questions
about the 36 questions
180
598800
3936
Historia, którą media
opowiedziały o 36 pytaniach,
opowiedziały o 36 pytaniach,
10:14
was that there might be
a shortcut to falling in love.
a shortcut to falling in love.
181
602760
3296
była o tym,
że może istnieć skrót do zakochania.
że może istnieć skrót do zakochania.
10:18
There might be a way to somehow
mitigate some of the risk involved,
mitigate some of the risk involved,
182
606080
3736
Może istnieć sposób,
żeby jakoś złagodzić nieodłączne ryzyko.
żeby jakoś złagodzić nieodłączne ryzyko.
10:21
and this is a very appealing story,
183
609840
2616
To bardzo kusząca teoria,
10:24
because falling in love feels amazing,
184
612480
3176
bo zakochiwanie się jest wspaniałe,
10:27
but it's also terrifying.
185
615680
2736
ale również przerażające.
10:30
The moment you admit to loving someone,
186
618440
2576
Kiedy przyznajesz, że kogoś kochasz,
10:33
you admit to having a lot to lose,
187
621040
2640
to przyznajesz, że masz dużo do stracenia.
10:36
and it's true that these questions
do provide a mechanism
do provide a mechanism
188
624640
4216
To prawda, że te pytania
zapewniają mechanizm
zapewniają mechanizm
10:40
for getting to know someone quickly,
189
628880
2296
do szybkiego poznania kogoś,
10:43
which is also a mechanism for being known,
190
631200
2536
który jest również mechanizmem
do bycia poznanym.
do bycia poznanym.
10:45
and I think this is the thing
that most of us really want from love:
that most of us really want from love:
191
633760
4456
Moim zdaniem to jest to,
czego większość z nas oczekuje od miłości:
czego większość z nas oczekuje od miłości:
10:50
to be known, to be seen, to be understood.
192
638240
4080
bycia poznanym, widzianym, zrozumianym.
10:55
But I think when it comes to love,
193
643200
1936
Ale kiedy chodzi o miłość,
10:57
we are too willing to accept
the short version of the story.
the short version of the story.
194
645160
4496
zbyt chętnie przyjmujemy
krótką wersję historii.
krótką wersję historii.
11:01
The version of the story that asks,
"Are you still together?"
"Are you still together?"
195
649680
3576
Wersję, która pyta
"Czy dalej jesteście razem?"
"Czy dalej jesteście razem?"
11:05
and is content with a yes or no answer.
196
653280
3120
i która zadowala się
odpowiedzią tak lub nie.
odpowiedzią tak lub nie.
11:09
So rather than that question,
197
657560
1936
Zamiast zadawać to pytanie,
11:11
I would propose we ask
some more difficult questions,
some more difficult questions,
198
659520
3656
proponuję zadać kilka trudniejszych,
11:15
questions like:
199
663200
1200
na przykład:
11:17
How do you decide who deserves your love
200
665080
3016
jak decyduje się o tym,
kto zasługuje na twoją miłość
kto zasługuje na twoją miłość
11:20
and who does not?
201
668120
1240
a kto nie?
11:22
How do you stay in love
when things get difficult,
when things get difficult,
202
670840
3256
Jak pozostaje się w miłości,
kiedy robi się ciężko,
kiedy robi się ciężko,
11:26
and how do you know
when to just cut and run?
when to just cut and run?
203
674120
2520
a skąd wie się,
że należy przestać i uciekać?
że należy przestać i uciekać?
11:29
How do you live with the doubt
204
677880
1896
Jak żyje się z wątpliwościami,
11:31
that inevitably creeps
into every relationship,
into every relationship,
205
679800
3016
które są nieuniknione w każdym związku,
11:34
or even harder,
206
682840
1616
albo gorzej,
11:36
how do you live with your partner's doubt?
207
684480
2360
jak żyć z wątpliwościami swojego partnera?
11:39
I don't necessarily know
the answers to these questions,
the answers to these questions,
208
687800
3616
Wcale nie znam odpowiedzi na te pytania,
11:43
but I think they're an important start
at having a more thoughtful conversation
at having a more thoughtful conversation
209
691440
5136
ale moim zdaniem są ważnym początkiem
bardziej przemyślanej rozmowy,
bardziej przemyślanej rozmowy,
11:48
about what it means to love someone.
210
696600
2160
o tym co to znaczy kogoś kochać.
11:52
So, if you want it,
211
700080
2336
Więc jeśli chcecie,
11:54
the short version of the story
of my relationship is this:
of my relationship is this:
212
702440
4296
krótka wersja historii
mojego związku brzmi tak:
mojego związku brzmi tak:
11:58
a year ago, an acquaintance
and I did a study
and I did a study
213
706760
3096
rok temu, przeprowadziłam eksperyment
z moim znajomym,
z moim znajomym,
12:01
designed to create romantic love,
214
709880
2696
jego celem było stworzenie
romantycznej miłości,
romantycznej miłości,
12:04
and we fell in love,
215
712600
1696
i zakochaliśmy się w sobie,
12:06
and we are still together,
216
714320
1856
dalej jesteśmy razem,
12:08
and I am so glad.
217
716200
2160
i jestem bardzo szczęśliwa.
12:11
But falling in love is not
the same thing as staying in love.
the same thing as staying in love.
218
719040
4760
Ale zakochanie się nie jest tym samym,
co pozostanie w miłości.
co pozostanie w miłości.
12:16
Falling in love is the easy part.
219
724440
2400
Zakochanie się jest proste.
12:20
So at the end of my article, I wrote,
"Love didn't happen to us.
"Love didn't happen to us.
220
728360
4376
Więc na koniec mojego artykułu napisałam
"Miłość się nam nie przydarzyła.
"Miłość się nam nie przydarzyła.
12:24
We're in love because we each
made the choice to be."
made the choice to be."
221
732760
3296
Jesteśmy zakochani,
bo każde z nas tak postanowiło."
bo każde z nas tak postanowiło."
12:28
And I cringe a little
when I read that now,
when I read that now,
222
736080
4176
Trochę się wzdrygam,
kiedy teraz to czytam,
kiedy teraz to czytam,
12:32
not because it isn't true,
223
740280
2296
nie dlatego, że to nie jest prawda,
12:34
but because at the time,
I really hadn't considered
I really hadn't considered
224
742600
3216
ale dlatego,
że nie przemyślałam wszystkiego,
że nie przemyślałam wszystkiego,
12:37
everything that was contained
in that choice.
in that choice.
225
745840
3616
co złożyło się na ten wybór.
12:41
I didn't consider how many times
we would each have to make that choice,
we would each have to make that choice,
226
749480
5216
Nie rozważyłam ile razy,
każde z nas musiało podjąć tę decyzję,
każde z nas musiało podjąć tę decyzję,
12:46
and how many times I will continue
to have to make that choice
to have to make that choice
227
754720
3576
i ile razy jeszcze ją podejmę
12:50
without knowing whether or not
he will always choose me.
he will always choose me.
228
758320
3816
bez wiedzy o tym,
czy on zawsze wybierze mnie.
czy on zawsze wybierze mnie.
12:54
I want it to be enough to have asked
and answered 36 questions,
and answered 36 questions,
229
762160
5496
Chciałabym, żeby wystarczyło zadać
i odpowiedzieć na 36 pytań,
i odpowiedzieć na 36 pytań,
12:59
and to have chosen to love someone
so generous and kind and fun
so generous and kind and fun
230
767680
5216
żeby wystarczyło wybrać, żeby kochać kogoś
tak wspaniałego, ciepłego i fajnego
tak wspaniałego, ciepłego i fajnego
13:04
and to have broadcast that choice
in the biggest newspaper in America.
in the biggest newspaper in America.
231
772920
5000
i żeby wystarczyło ogłosić ten wybór
w największej gazecie w Ameryce.
w największej gazecie w Ameryce.
13:10
But what I have done instead
is turn my relationship
is turn my relationship
232
778880
3096
Ale zamiast tego zamieniłam mój związek
13:14
into the kind of myth
I don't quite believe in.
I don't quite believe in.
233
782000
4176
w pewnego rodzaju mit,
w który nie do końca wierzę.
w który nie do końca wierzę.
13:18
And what I want, what perhaps
I will spend my life wanting,
I will spend my life wanting,
234
786200
4256
A to czego chcę, i pewnie będę chciała
przez resztę mojego życia,
przez resztę mojego życia,
13:22
is for that myth to be true.
235
790480
2696
to żeby ten mit był prawdą.
13:25
I want the happy ending
implied by the title to my article,
implied by the title to my article,
236
793200
4776
Chcę szczęśliwego zakończenia,
tak jak w tytule mojego artykułu,
tak jak w tytule mojego artykułu,
13:30
which is, incidentally,
237
798000
1496
który jest, przypadkowo,
13:31
the only part of the article
that I didn't actually write.
that I didn't actually write.
238
799520
3656
jedyną częścią artykułu,
której ja nie napisałam.
której ja nie napisałam.
13:35
(Laughter)
239
803200
3296
(Śmiech)
13:38
But what I have instead is the chance
to make the choice to love someone,
to make the choice to love someone,
240
806520
4696
Ale zamiast tego mam szansę wybrać,
że kogoś kocham
że kogoś kocham
13:43
and the hope that he will choose
to love me back,
to love me back,
241
811240
3456
i mam nadzieję, że on wybierze,
żeby kochać mnie,
żeby kochać mnie,
13:46
and it is terrifying,
242
814720
2696
i to jest przerażające,
13:49
but that's the deal with love.
243
817440
1736
ale tak to jest z miłością.
13:51
Thank you.
244
819200
1240
Dziękuję.
ABOUT THE SPEAKER
Mandy Len Catron - WriterMandy Len Catron explores love stories.
Why you should listen
Originally from Appalachian Virginia, Mandy Len Catron is a writer living and working in Vancouver, British Columbia. Her book How to Fall in Love with Anyone, is available for preorder on Amazon. Catron's writing has appeared in the New York Times, The Washington Post, and The Walrus, as well as literary journals and anthologies. She writes about love and love stories at The Love Story Project and teaches English and creative writing at the University of British Columbia. Her article "To Fall in Love with Anyone, Do This" was one of the most popular articles published by the New York Times in 2015.
Mandy Len Catron | Speaker | TED.com