TED Studio
Steven Johnson: The playful wonderland behind great inventions
Steven Johnson: Jak muzyka doprowadziła do wynalezienia współczesnego komputera
Filmed:
Readability: 5.3
1,351,401 views
Potrzeba matką wynalazków, prawda? Nie zawsze. Steven Johnson opowiada, jak niektóre z pomysłów i technologii, jak na przykład komputer, które doprowadziły do największych rewolucji, nie wzięły się z potrzeby, ale z niesamowitej radości płynącej z zabawy. Odkryj porywającą, popartą przykładami historię wynalazków. Przyszłość znajdzie się tam, gdzie jest najwięcej zabawy.
Steven Johnson - Writer
Steven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience. Full bio
Steven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Music)
0
801
3895
(Muzyka)
00:16
Roughly 43,000 years ago,
1
4720
2696
Około 43 000 lat temu
00:19
a young cave bear
died in the rolling hills
died in the rolling hills
2
7440
2976
młody niedźwiedź jaskiniowy
umarł na wzgórzach
umarł na wzgórzach
00:22
on the northwest border
of modern day Slovenia.
of modern day Slovenia.
3
10440
3376
w północno-wschodniej części
obecnej Słowenii.
obecnej Słowenii.
00:25
A thousand years later,
a mammoth died in southern Germany.
a mammoth died in southern Germany.
4
13840
4096
Tysiąc lat później mamut
umarł w południowych Niemczech.
umarł w południowych Niemczech.
00:29
A few centuries after that,
a griffon vulture also died
a griffon vulture also died
5
17960
3296
Kilka stuleci później sęp płowy też umarł
00:33
in the same vicinity.
6
21280
1200
w tej samej okolicy.
00:35
And we know almost nothing
about how these animals met their deaths,
about how these animals met their deaths,
7
23280
4136
Nie wiemy prawie nic o tym,
jaki koniec spotkał te zwierzęta,
jaki koniec spotkał te zwierzęta,
00:39
but these different creatures
dispersed across both time and space
dispersed across both time and space
8
27440
4056
jednak, mimo że rozrzucone
w czasie i przestrzeni,
w czasie i przestrzeni,
00:43
did share one remarkable fate.
9
31520
3176
dzieliły wspólny, niezwykły los.
00:46
After their deaths,
a bone from each of their skeletons
a bone from each of their skeletons
10
34720
3456
Po ich śmierci kość z każdego szkieletu
00:50
was crafted by human hands
11
38200
2696
posłużyła ludziom, by stworzyć flet.
00:52
into a flute.
12
40920
1200
00:54
Think about that for a second.
13
42920
1456
Zastanówmy się nad tym.
Wyobraźcie sobie, że jesteście
jaskiniowcami 40 000 lat temu.
jaskiniowcami 40 000 lat temu.
00:56
Imagine you're a caveman,
40,000 years ago.
40,000 years ago.
14
44400
2656
00:59
You've mastered fire.
15
47080
1656
Opanowaliście ogień.
01:00
You've built simple tools for hunting.
16
48760
2056
Stworzyliście proste
narzędzia do polowania.
narzędzia do polowania.
01:02
You've learned how to craft
garments from animal skins
garments from animal skins
17
50840
2616
Nauczyliście się tworzyć ubrania
ze skór zwierząt,
ze skór zwierząt,
01:05
to keep yourself warm in the winter.
18
53480
2056
aby było wam ciepło zimą.
01:07
What would you choose to invent next?
19
55560
2736
Co wynaleźlibyście później?
01:10
It seems preposterous
that you would invent the flute,
that you would invent the flute,
20
58320
3136
Wydaje się niedorzecznością,
że stworzylibyście flet,
że stworzylibyście flet,
01:13
a tool that created
useless vibrations in air molecules.
useless vibrations in air molecules.
21
61480
3816
narzędzie wzbudzające bezużyteczne
wibracje wśród cząsteczek powietrza.
wibracje wśród cząsteczek powietrza.
01:17
But that is exactly
what our ancestors did.
what our ancestors did.
22
65319
3001
To właśnie zrobili nasi przodkowie.
01:21
Now this turns out
to be surprisingly common
to be surprisingly common
23
69200
3416
Zdarza się to zaskakująco często
01:24
in the history of innovation.
24
72640
1616
w historii wynalazków.
01:26
Sometimes people invent things
25
74280
1936
Czasem wynalazki powstają,
01:28
because they want to stay alive
or feed their children
or feed their children
26
76240
2936
by utrzymać nas przy życiu,
nakarmić dzieci
nakarmić dzieci
01:31
or conquer the village next door.
27
79200
2136
albo podbić sąsiednią osadę.
01:33
But just as often,
28
81360
1416
Ale równie często
01:34
new ideas come into the world
29
82800
1896
nowe pomysły powstają
01:36
simply because they're fun.
30
84720
2040
z chęci zabawy.
01:39
And here's the really strange thing:
31
87520
2416
A teraz coś niezwykłego.
01:41
many of those playful
but seemingly frivolous inventions
but seemingly frivolous inventions
32
89960
3256
Wiele z tych zabawnych,
pozornie błahych wynalazków,
pozornie błahych wynalazków,
01:45
ended up sparking
momentous transformations
momentous transformations
33
93240
2616
wywołało ogromne zmiany
01:47
in science, in politics and society.
34
95880
3096
w nauce, polityce i społeczeństwie.
01:51
Take what may be the most
important invention of modern times:
important invention of modern times:
35
99000
3936
Weźmy być może najważniejszy
wynalazek współczesności,
wynalazek współczesności,
01:54
programmable computers.
36
102960
1736
czyli programowalny komputer.
01:56
Now, the standard story is that computers
descend from military technology,
descend from military technology,
37
104720
4616
Według znanej historii wywodzi się
z technologii wojskowej,
z technologii wojskowej,
02:01
since many of the early computers
were designed specifically
were designed specifically
38
109360
2856
bo wiele z pierwszych komputerów
było projektowanych
było projektowanych
02:04
to crack wartime codes
or calculate rocket trajectories.
or calculate rocket trajectories.
39
112240
3456
do łamania kodów w czasie wojny
i obliczania trajektorii rakiet.
i obliczania trajektorii rakiet.
02:07
But in fact, the origins
of the modern computer
of the modern computer
40
115720
3496
Jednak początki współczesnego komputera
02:11
are much more playful,
41
119240
1656
są bardziej związane z zabawą,
02:12
even musical,
42
120920
1296
a nawet muzyką,
02:14
than you might imagine.
43
122240
1256
niż się wydaje.
02:15
The idea behind the flute,
44
123520
1256
Pomysł z fletem,
02:16
of just pushing air through tubes
to make a sound,
to make a sound,
45
124800
3096
dmuchania w tubę, aby uzyskać dźwięk,
02:19
was eventually modified
to create the first organ
to create the first organ
46
127920
2896
uległ modyfikacji
i powstały pierwsze organy
i powstały pierwsze organy
02:22
more than 2,000 years ago.
47
130840
1736
ponad 2000 lat temu.
02:24
Someone came up with the brilliant idea
of triggering sounds
of triggering sounds
48
132600
3296
Ktoś wpadł na genialny pomysł
wytwarzania dźwieków
wytwarzania dźwieków
02:27
by pressing small levers with our fingers,
49
135920
2896
poprzez naciskanie palcami małych dźwigni,
02:30
inventing the first musical keyboard.
50
138840
2376
wymyślając klawiaturę muzyczną.
02:33
Now, keyboards evolved
from organs to clavichords to harpsichords
from organs to clavichords to harpsichords
51
141240
4136
Ewoluowała ona od organów
po klawikord, klawesyn
po klawikord, klawesyn
02:37
to the piano,
52
145400
1336
i pianino,
02:38
until the middle of the 19th century,
53
146760
2656
aż w połowie XIX wieku
02:41
when a bunch of inventors
finally hit on the idea
finally hit on the idea
54
149440
2776
grupa wynalazców wpadła na pomysł
02:44
of using a keyboard
to trigger not sounds but letters.
to trigger not sounds but letters.
55
152240
3896
użycia klawiszy nie do produkcji
dźwięków, a liter.
dźwięków, a liter.
02:48
In fact, the very first typewriter
56
156160
2296
Pierwsza maszyna do pisania
02:50
was originally called
"the writing harpsichord."
"the writing harpsichord."
57
158480
3160
została nazwana "klawikordem do pisania".
02:55
Flutes and music led
to even more powerful breakthroughs.
to even more powerful breakthroughs.
58
163440
3816
Flet i muzyka doprowadziły
do jeszcze większych odkryć.
do jeszcze większych odkryć.
02:59
About a thousand years ago,
59
167280
1736
Około 1000 lat temu,
03:01
at the height of the Islamic Renaissance,
60
169040
2216
w czasach islamskiego odrodzenia,
03:03
three brothers in Baghdad
designed a device
designed a device
61
171280
2336
trzej bracia z Bagdadu
zaprojektowali urządzenie,
zaprojektowali urządzenie,
03:05
that was an automated organ.
62
173640
2496
które było automatycznymi organami.
03:08
They called it "the instrument
that plays itself."
that plays itself."
63
176160
2880
Nazwali je "instrumentem, który sam gra".
03:11
Now, the instrument
was basically a giant music box.
was basically a giant music box.
64
179960
3136
Instrument był w rzeczywistości
dużym, muzycznym pudłem.
dużym, muzycznym pudłem.
03:15
The organ could be trained to play
various songs by using instructions
various songs by using instructions
65
183120
4336
Dało się go ustawić tak, by grał różne
utwory, wykorzystując instrukcje
utwory, wykorzystując instrukcje
03:19
encoded by placing pins
on a rotating cylinder.
on a rotating cylinder.
66
187480
3200
zakodowane przy pomocy wypustek
umieszczonych na obrotowym walcu.
umieszczonych na obrotowym walcu.
03:23
And if you wanted the machine
to play a different song,
to play a different song,
67
191440
2616
Jeśli miał zagrać inny utwór,
03:26
you just swapped a new cylinder in
with a different code on it.
with a different code on it.
68
194080
2960
trzeba było wymienić walec
na nowy, z innym kodem.
na nowy, z innym kodem.
03:29
This instrument was the first of its kind.
69
197840
3376
Ten instrument był jedyny w swym rodzaju.
03:33
It was programmable.
70
201240
1736
Był programowalny.
03:35
Now, conceptually,
this was a massive leap forward.
this was a massive leap forward.
71
203000
3056
Koncepcyjnie był to olbrzymi krok naprzód.
03:38
The whole idea of hardware and software
72
206080
3416
Idea hardware i software
03:41
becomes thinkable for the first time
with this invention.
with this invention.
73
209520
3216
okazuje się rzeczywista
dzięki temu wynalazkowi.
dzięki temu wynalazkowi.
03:44
And that incredibly powerful concept
74
212760
2456
Ten niewiarygodny pomysł
03:47
didn't come to us as an instrument
of war or of conquest,
of war or of conquest,
75
215240
3176
nie powstał jako instrument
wojny czy podboju,
wojny czy podboju,
03:50
or necessity at all.
76
218440
1696
czy nawet z potrzebny.
03:52
It came from the strange delight
of watching a machine play music.
of watching a machine play music.
77
220160
5136
Powstał z radości obserwowania
grającego urządzenia.
grającego urządzenia.
03:57
In fact, the idea of programmable machines
78
225320
3216
Idea programowalnych maszyn
04:00
was exclusively kept alive by music
for about 700 years.
for about 700 years.
79
228560
4656
istniała dzięki muzyce około 700 lat.
04:05
In the 1700s, music-making machines
80
233240
2496
W XVIII wieku muzyczne maszyny
04:07
became the playthings
of the Parisian elite.
of the Parisian elite.
81
235760
3576
stały się zabawką paryskich elit.
04:11
Showmen used the same coded cylinders
82
239360
3176
Showmani używali tych samych
zakodowanych walców,
zakodowanych walców,
04:14
to control the physical movements
of what were called automata,
of what were called automata,
83
242560
3936
by kontrolować ruchy
tak zwanych automatów,
tak zwanych automatów,
04:18
an early kind of robot.
84
246520
2016
wczesnej odmiany robotów.
04:20
One of the most famous of those robots
85
248560
1936
Jednym z najbardziej znanych robotów
04:22
was, you guessed it,
an automated flute player
an automated flute player
86
250520
3376
był, zgadliście, automat grający na flecie
stworzony przez genialnego
francuskiego wynalazcę,
francuskiego wynalazcę,
04:25
designed by a brilliant French inventor
87
253920
1896
04:27
named Jacques de Vaucanson.
88
255840
1285
Jacquesa de Vaucansona.
04:30
And as de Vaucanson
was designing his robot musician,
was designing his robot musician,
89
258279
3497
Gdy de Vaucanson projektował
swojego muzycznego robota,
swojego muzycznego robota,
04:33
he had another idea.
90
261800
1936
wpadł na kolejny pomysł.
04:35
If you could program a machine
to make pleasing sounds,
to make pleasing sounds,
91
263760
3976
Jeśli można było zaprogramować
maszynę, by ładnie grała,
maszynę, by ładnie grała,
04:39
why not program it to weave
delightful patterns of color out of cloth?
delightful patterns of color out of cloth?
92
267760
4640
dlaczego nie zaprogramować jej,
by tkała piękne, kolorowe wzory.
by tkała piękne, kolorowe wzory.
04:44
Instead of using the pins of the cylinder
to represent musical notes,
to represent musical notes,
93
272920
4256
Zamiast użycia wpustek na walcach
jako reprezentacji nut,
jako reprezentacji nut,
04:49
they would represent
threads with different colors.
threads with different colors.
94
277200
3096
wykorzystano je do reprezentacji
nitek w różnych kolorach.
nitek w różnych kolorach.
04:52
If you wanted a new pattern
for your fabric,
for your fabric,
95
280320
2496
Jeśli potrzebowano nowego wzoru tkaniny,
04:54
you just programmed a new cylinder.
96
282840
1680
wystarczyło zaprogramować nowy walec.
04:57
This was the first programmable loom.
97
285200
2640
To pierwszy programowalny warsztat tkacki.
05:00
Now, the cylinders were too expensive
and time-consuming to make,
and time-consuming to make,
98
288560
4176
Walce były zbyt drogie
i czasochłonne w wytwarzaniu,
i czasochłonne w wytwarzaniu,
05:04
but a half century later,
99
292760
1536
ale pół wieku później
05:06
another French inventor named Jacquard
100
294320
2616
Jacquard, francuski wynalazca,
05:08
hit upon the brilliant idea
of using paper-punched cards
of using paper-punched cards
101
296960
4696
wpadł na genialny pomysł
używania dziurkowanych kart
używania dziurkowanych kart
05:13
instead of metal cylinders.
102
301680
1776
zamiast metalowych cylindrów.
05:15
Paper turned out to be
much cheaper and more flexible
much cheaper and more flexible
103
303480
3056
Papier okazał się tańszy
i bardziej elastyczny
i bardziej elastyczny
05:18
as a way of programming the device.
104
306560
2136
jako sposób programowania urządzenia.
05:20
That punch card system inspired
Victorian inventor Charles Babbage
Victorian inventor Charles Babbage
105
308720
4456
Ten system dziurkowania kart zainspirował
wiktoriańskiego wynalazcę Babbage'a
wiktoriańskiego wynalazcę Babbage'a
05:25
to create his analytical engine,
106
313200
2496
do stworzenia maszyny analitycznej,
05:27
the first true programmable computer
107
315720
2616
pierwszego programowalnego komputera
05:30
ever designed.
108
318360
1336
na świecie.
05:31
And punch cards were used
by computer programmers
by computer programmers
109
319720
2696
Dziurkowane karty zostały
użyte przez programistów
użyte przez programistów
05:34
as late as the 1970s.
110
322440
2080
dopiero w latach 70.
05:37
So ask yourself this question:
111
325160
2616
Zapytajcie siebie,
05:39
what really made
the modern computer possible?
the modern computer possible?
112
327800
3496
co umożliwiło powstanie
współczesnego komputera.
współczesnego komputera.
05:43
Yes, the military involvement
is an important part of the story,
is an important part of the story,
113
331320
4016
Zaangażowanie wojska było
istotnym elementem historii,
istotnym elementem historii,
05:47
but inventing a computer
also required other building blocks:
also required other building blocks:
114
335360
3736
jednak wynalezienie komputera wymagało
także innych części składowych:
także innych części składowych:
05:51
music boxes,
115
339120
1216
pozytywek,
05:52
toy robot flute players,
116
340360
2016
robotów grających na flecie,
05:54
harpsichord keyboards,
117
342400
1496
klawesynów,
05:55
colorful patterns woven into fabric,
118
343920
2576
kolorowych wzorów na tkaninach,
05:58
and that's just a small part of the story.
119
346520
2816
a to tylko mała część historii.
06:01
There's a long list of world-changing
ideas and technologies
ideas and technologies
120
349360
2976
Jest długa lista rewolucyjnych
pomysłów i technologii,
pomysłów i technologii,
06:04
that came out of play:
121
352360
1696
które wywodzą się z zabawy:
06:06
public museums, rubber,
122
354080
1976
muzea, guma,
06:08
probability theory, the insurance business
123
356080
2336
teoria prawdopodobieństwa, ubezpieczenia,
06:10
and many more.
124
358440
1216
i wiele więcej.
06:11
Necessity isn't always
the mother of invention.
the mother of invention.
125
359680
2720
Potrzeba nie zawsze jest matką wynalazku.
06:15
The playful state of mind
is fundamentally exploratory,
is fundamentally exploratory,
126
363080
4176
Umysł nastawiony na zabawę
jest także odkrywczy,
jest także odkrywczy,
06:19
seeking out new possibilities
in the world around us.
in the world around us.
127
367280
2960
poszukuje nowych możliwości
w otaczającym świecie.
w otaczającym świecie.
06:22
And that seeking
is why so many experiences
is why so many experiences
128
370920
3496
To poszukiwanie jest powodem
dla którego to, co rozpoczęło się
od przyjemności i rozrywki,
od przyjemności i rozrywki,
06:26
that started with simple
delight and amusement
delight and amusement
129
374440
3016
06:29
eventually led us
to profound breakthroughs.
to profound breakthroughs.
130
377480
2760
doprowadziło do przełomowych odkryć.
06:33
Now, I think this has implications
for how we teach kids in school
for how we teach kids in school
131
381040
4216
Sądzę, że to ma wpływ na to,
jak uczymy dzieci w szkołach
jak uczymy dzieci w szkołach
06:37
and how we encourage innovation
in our workspaces,
in our workspaces,
132
385280
2360
i wspieramy innowacje w pracy,
06:40
but thinking about play
and delight this way
and delight this way
133
388520
3056
ale myślenie o zabawie
i radości w ten sposób
i radości w ten sposób
06:43
also helps us detect what's coming next.
134
391600
3536
również pomaga odkryć, co będzie dalej.
06:47
Think about it: if you were
sitting there in 1750
sitting there in 1750
135
395160
2376
Zastanówcie się: gdybyście w 1750 roku
06:49
trying to figure out
the big changes coming to society
the big changes coming to society
136
397560
3536
starali się zrozumieć zmiany
mające zajść w społeczeństwie
mające zajść w społeczeństwie
06:53
in the 19th, the 20th centuries,
137
401120
1896
w XIX, XX wieku,
06:55
automated machines, computers,
138
403040
2056
zautomatyzowane maszyny, komputery,
06:57
artificial intelligence,
139
405120
1936
sztuczną inteligencję,
06:59
a programmable flute
140
407080
1816
programowalny flet,
07:00
entertaining the Parisian elite
141
408920
2176
który zabawiał paryskie elity,
07:03
would have been as powerful a clue
as anything else at the time.
as anything else at the time.
142
411120
3800
byłby równie dobrą wskazówką,
jak cokolwiek innego w tych czasach.
jak cokolwiek innego w tych czasach.
07:07
It seemed like an amusement at best,
143
415840
2536
Wydawał się co najwyżej rozrywką,
07:10
not useful in any serious way,
144
418400
2736
nieużyteczną w żadnen sposób,
07:13
but it turned out to be
the beginning of a tech revolution
the beginning of a tech revolution
145
421160
3856
ale okazał się początkiem
technologicznej rewolucji,
technologicznej rewolucji,
07:17
that would change the world.
146
425040
1856
która miała zmienić świat.
07:18
You'll find the future
147
426920
1856
Odkryjemy przyszłość
07:20
wherever people are having the most fun.
148
428800
2000
tam, gdzie jest najwięcej zabawy.
ABOUT THE SPEAKER
Steven Johnson - WriterSteven Berlin Johnson examines the intersection of science, technology and personal experience.
Why you should listen
Steven Johnson is a leading light of today's interdisciplinary and collaborative approach to innovation. His writings have influenced everything from cutting-edge ideas in urban planning to the battle against 21st-century terrorism. Johnson was chosen by Prospect magazine as one of the top ten brains of the digital future, and The Wall Street Journal calls him "one of the most persuasive advocates for the role of collaboration in innovation."
Johnson's work on the history of innovation inspired the Emmy-nominated six-part series on PBS, "How We Got To Now with Steven Johnson," which aired in the fall of 2014. The book version of How We Got To Now was a finalist for the PEN/E.O. Wilson Literary Science Writing Award. His new book, Wonderland: How Play Made the Modern World, revolves around the creative power of play and delight: ideas and innovations that set into motion many momentous changes in science, technology, politics and society.
Johnson is also the author of the bestselling Where Good Ideas Come From: The Natural History of Innovation, one of his many books celebrating progress and innovation. Others include The Invention of Air and The Ghost Map. Everything Bad Is Good For You, one of the most discussed books of 2005, argued that the increasing complexity of modern media is training us to think in more complex ways. Emergence and Future Perfect explore the power of bottom-up intelligence in both nature and contemporary society.
An innovator himself, Johnson has co-created three influential sites: the pioneering online magazine FEED, the Webby-Award-winning community site, Plastic.com, and the hyperlocal media site outside.in, which was acquired by AOL in 2011.
Johnson is a regular contributor to WIRED magazine, as well as the New York Times, The Wall Street Journal and many other periodicals. He has appeared on many high-profile television programs, including "The Charlie Rose Show," "The Daily Show with Jon Stewart" and "The NewsHour with Jim Lehrer."
Steven Johnson | Speaker | TED.com