Mission Blue II
Paul Greenberg: The four fish we're overeating -- and what to eat instead
Paul Greenberg: Fazla yediğimiz dört balık -- ve yerine ne yemeli
Filmed:
Readability: 3.9
1,595,957 views
Somon, tuna ve karides gibi popüler deniz ürünleri için yaptığımız balıkçılık, okyanuslarımızı mahvetmekle tehdit ediyor. Paul Greenberg, bütünüyle rotadan çıkmış deniz ürünlerini soruşturuyor ve değiştirmemiz hem doğaya hem de balıkçılıkla geçinen insanlara faydalı olacak birkaç spesifik yol öneriyor.
Paul Greenberg - Author
Paul Greenberg researches and writes about fish, aquaculture and the future of the ocean. Full bio
Paul Greenberg researches and writes about fish, aquaculture and the future of the ocean. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So when I was a kid ...
0
880
2176
Ben çocukken...
00:15
this was my team.
1
3080
1296
bu benim takımımdı.
00:16
(Laughter)
2
4400
1176
(Gülüşmeler)
00:17
I stunk at sports.
3
5600
2016
Sporla aram iyi değildi.
00:19
I didn't like to play them,
I didn't like to watch them.
I didn't like to watch them.
4
7640
3216
Oynamayı sevmezdim, izlemeyi sevmezdim.
00:22
So this is what I did. I went fishing.
5
10880
2256
Dolayısıyla yaptığım şey, balığa gitmekti.
00:25
And for all of my growing up
I fished on the shores of Connecticut,
I fished on the shores of Connecticut,
6
13160
3496
Tüm çocukluğum boyunca, Connecticut
kıyılarında balık avladım
kıyılarında balık avladım
ve bunlar, düzenli olarak
gördüğüm yaratıklardır.
gördüğüm yaratıklardır.
00:28
and these are the creatures
that I saw on a regular basis.
that I saw on a regular basis.
7
16680
3200
Ancak büyüyüp üniversiteye
başladıktan sonra
başladıktan sonra
00:32
But after I grew up and went to college,
8
20600
2616
00:35
and I came home in the early 90's,
9
23240
2656
ve 90'ların başında eve döndüğümde,
00:37
this is what I found.
10
25920
1696
bulduğum şey buydu.
00:39
My team had shrunk.
11
27640
1616
Takımım küçülmüştü.
00:41
It was like literally having
your roster devastated.
your roster devastated.
12
29280
3095
Bu tam anlamıyla harap edilmiş nöbet
listesine sahip olmak gibiydi.
listesine sahip olmak gibiydi.
00:44
And as I sort of looked into that,
13
32400
2016
Bir şekilde içine baktığımda,
balıkçı olarak, çok kişisel
bir görüş noktasından,
bir görüş noktasından,
00:46
from a very personal
point of view as a fisherman,
point of view as a fisherman,
14
34440
2376
00:48
I started to kind of figure out,
15
36840
1576
az çok anlamaya başladım.
Peki, dünyanın geri kalanı bunun
hakkında ne düşünüyordu?
hakkında ne düşünüyordu?
00:50
well, what was the rest of the world
thinking about it?
thinking about it?
16
38440
2576
00:53
First place I started to look
was fish markets.
was fish markets.
17
41040
2216
Bakmaya başladığım ilk yer
balık pazarlarıydı.
balık pazarlarıydı.
00:55
And when I went to fish markets,
18
43280
1776
Balık pazarlarına gittiğimde,
00:57
in spite of where I was --
19
45080
1256
bulunduğum yere rağmen,
00:58
whether I was in North Carolina,
or Paris, or London, or wherever --
or Paris, or London, or wherever --
20
46360
4056
ister Kaliforniya'da, ister Paris'te,
isterse Londra'da olayım önemi yok --
isterse Londra'da olayım önemi yok --
01:02
I kept seeing this weirdly
repeating trope of four creatures,
repeating trope of four creatures,
21
50440
5176
Dört yaratıkla ilgili
mecazı tekrarlayarak,
mecazı tekrarlayarak,
garip bir şekilde bunu görmeyi sürdürdüm.
01:07
again and again --
22
55640
1216
tekrar ve tekrar --
01:08
on the menus, on ice --
23
56880
1576
menülerde, buz üzerinde --
01:10
shrimp, tuna, salmon and cod.
24
58480
2856
karides, tuna balığı, somon ve morina.
01:13
And I thought this was pretty strange,
25
61360
2376
Bunun oldukça garip
olduğunu düşündüm
olduğunu düşündüm
01:15
and as I looked at it, I was wondering,
26
63760
2016
ve buna baktığımda merak ediyordum;
01:17
did anyone else notice
this sort of shrinking of the market?
this sort of shrinking of the market?
27
65800
3616
başka birisi pazardaki
bu azalmayı fark etti mi?
bu azalmayı fark etti mi?
01:21
Well, when I looked into it,
28
69440
1376
Bunu araştırdığımda,
01:22
I realized that people
didn't look at it as their team.
didn't look at it as their team.
29
70840
2896
insanların, bunu takımları olarak
görmediklerini fark ettim.
görmediklerini fark ettim.
01:25
Ordinary people, the way they looked
at seafood was like this.
at seafood was like this.
30
73760
3656
Sıradan insanların deniz mahsüllerine
bakma tarzı bunun gibiydi.
bakma tarzı bunun gibiydi.
01:29
It's not an unusual human characteristic
31
77440
2456
Doğal dünyayı birkaç elemente düşürmek,
01:31
to reduce the natural world
down to very few elements.
down to very few elements.
32
79920
3696
sıradışı bir insan özelliği değildir.
01:35
We did it before, 10,000 years ago,
when we came out of our caves.
when we came out of our caves.
33
83640
3296
Bunu daha önce, 10.000 yıl önce,
mağaralarımızdan çıktığımızda yaptık.
mağaralarımızdan çıktığımızda yaptık.
01:38
If you look at fire pits
from 10,000 years ago,
from 10,000 years ago,
34
86960
2536
10 bin yıl önceden gelen ateş
oyuklarına baktığınızda,
oyuklarına baktığınızda,
01:41
you'll see raccoons,
you'll see, you know, wolves,
you'll see, you know, wolves,
35
89520
2576
rakunları göreceksiniz,
kurtları göreceksiniz,
kurtları göreceksiniz,
01:44
you'll see all kinds
of different creatures.
of different creatures.
36
92120
2056
tüm farklı yaratık türlerini göreceksiniz.
01:46
But if you telescope to the age of --
you know, 2,000 years ago,
you know, 2,000 years ago,
37
94200
3656
Ama 2.000 yıl önceye
teleskopla bakarsanız,
teleskopla bakarsanız,
01:49
you'll see these four mammals:
38
97880
1896
bu dört memeliyi görürsünüz.
01:51
pigs, cows, sheep and goats.
39
99800
2416
Domuzlar, inekler, koyunlar ve keçiler.
01:54
It's true of birds, too.
40
102240
1216
Kuşlar için de aynı şekilde.
01:55
You look at the menus
in New York City restaurants
in New York City restaurants
41
103480
2816
New York'ta restoranların
menülerine bakın,
menülerine bakın,
01:58
150 years ago, 200 years ago,
42
106320
1896
150 yıl önce, 200 yıl önce,
02:00
you'll see snipe, woodcock, grouse,
dozens of ducks, dozens of geese.
dozens of ducks, dozens of geese.
43
108240
4736
su çulluğu, çulluk, bağırtlak, düzinelerce
ördek, düzinelerce kaz görürsünüz.
ördek, düzinelerce kaz görürsünüz.
Ama teleskopla modern hayvancılığın
yapıldığı çağa bakarsanız,
yapıldığı çağa bakarsanız,
02:05
But telescope ahead to the age
of modern animal husbandry,
of modern animal husbandry,
44
113000
2936
dört tane göreceksiniz:
02:07
and you'll see four:
45
115960
1376
Hindiler, ördekler, tavuklar ve kazlar.
02:09
turkeys, ducks, chicken and geese.
46
117360
2040
Bu yönde ilerlemiş olmamız
mantıklı geliyor.
mantıklı geliyor.
02:12
So it makes sense
that we've headed in this direction.
that we've headed in this direction.
47
120480
2576
Ama nasıl bu yöne sevk olduk?
02:15
But how have we headed in this direction?
48
123080
1953
Pekâlâ...
02:17
Well ...
49
125057
1199
Öncelikle bu çok, çok yeni bir problem.
02:18
first it's a very, very new problem.
50
126280
1856
Son 50 yıldır okyanusta bu şekilde
balıkçılık yapıyoruz.
balıkçılık yapıyoruz.
02:20
This is the way we've been fishing
the oceans over the last 50 years.
the oceans over the last 50 years.
51
128160
3736
2. Dünya Savaşı, balığa karşı bir savaşta
silahlanmak için muazzam bir teşvikti.
silahlanmak için muazzam bir teşvikti.
02:23
World War II was a tremendous incentive
to arm ourselves in a war against fish.
to arm ourselves in a war against fish.
52
131920
5216
2. Dünya Savaşı'nda mükemmelleştirdiğimiz
tüm teknoloji --
tüm teknoloji --
02:29
All of the technology
that we perfected during World War II --
that we perfected during World War II --
53
137160
3256
su altı radarı, hafif polimerler --
02:32
sonar, lightweight polymers --
54
140440
1656
tüm bunlar yeniden balıklara
doğrultulmuştu.
doğrultulmuştu.
02:34
all these things
were redirected towards fish.
were redirected towards fish.
55
142120
2296
Görüyorsunuz balıkçılık kapasitesindeki
bu muazzam artış,
bu muazzam artış,
02:36
And so you see this tremendous buildup
in fishing capacity,
in fishing capacity,
56
144440
3416
2. Dünya Savaşı'nın sonundan bugüne kadar
02:39
quadrupling in the course of time,
57
147880
1656
dört katı artışı gösteriyor.
02:41
from the end of World War II
to the present time.
to the present time.
58
149560
2896
Bu, şu an her yıl denizden
02:44
And right now that means
59
152480
1376
02:45
we're taking between 80 and 90 million
metric tons out of the sea every year.
metric tons out of the sea every year.
60
153880
3656
80 ila 90 milyon metrik ton arasında
aldığımızı gösteriyor.
aldığımızı gösteriyor.
02:49
That's the equivalent
of the human weight of China
of the human weight of China
61
157560
3216
Her yıl denizden çıkarılan,
Çin'in insan ağırlığına eş değerdir.
02:52
taken out of the sea every year.
62
160800
1536
Çin'i örnek olarak kullanmam
bir tesadüf değil,
bir tesadüf değil,
02:54
And it's no coincidence
that I use China as the example
that I use China as the example
63
162360
2616
çünkü Çin şu anda Dünya'da
en çok balıkçılık yapan ülke.
en çok balıkçılık yapan ülke.
02:57
because China is now
the largest fishing nation in the world.
the largest fishing nation in the world.
64
165000
3016
Bu, sadece hikâyenin yarısı.
03:00
Well, that's only half the story.
65
168040
1616
Hikâyenin diğer kısmı,
03:01
The other half of the story
66
169680
1376
03:03
is this incredible boom
in fish farming and aquaculture,
in fish farming and aquaculture,
67
171080
4056
balık üretimi ve su kültüründeki
inanılmaz artış,
inanılmaz artış,
ki şu son 1 ya da 2 yıldır
03:07
which is now, only
in the last year or two,
in the last year or two,
68
175160
2216
ürettiğimiz yaban balığı miktarını
aşmaya başladı.
aşmaya başladı.
03:09
starting to exceed the amount
of wild fish that we produce.
of wild fish that we produce.
69
177400
3376
Yani eğer yaban balığı ve
çiftlik balığını toplasanız,
çiftlik balığını toplasanız,
03:12
So that if you add wild fish
and farmed fish together,
and farmed fish together,
70
180800
4016
istisnasız her yıl okyanustan
iki Çin yaratmaya
iki Çin yaratmaya
03:16
you get the equivalent
of two Chinas created from the ocean
of two Chinas created from the ocean
71
184840
3456
eş değer oluyor.
03:20
each and every year.
72
188320
1256
Tekrar Çin'i örnek olarak kullanmam
bir tesadüf değil,
bir tesadüf değil,
03:21
And again, it's not a coincidence
that I use China as the example,
that I use China as the example,
73
189600
3136
çünkü Çin, en büyük balıkçı
olmasının yanında
olmasının yanında
03:24
because China, in addition
to being the biggest catcher of fish,
to being the biggest catcher of fish,
74
192760
3056
ayrıca en büyük balık çiftçisi.
03:27
is also the biggest farmer of fish.
75
195840
2080
Hadi şimdi, şu anda yaptığımız
dört seçime bakalım.
dört seçime bakalım.
03:30
So let's look though at the four choices
we are making right now.
we are making right now.
76
198840
4536
İlki --
03:35
The first one --
77
203400
1216
açık ara farkla Amerika ve Batı'nın büyük
çoğunluğunda tüketilen deniz ürünü,
çoğunluğunda tüketilen deniz ürünü,
03:36
by far the most consumed seafood
in America and in much of the West,
in America and in much of the West,
78
204640
3696
karides.
03:40
is shrimp.
79
208360
1216
03:41
Shrimp in the wild --
as a wild product --
as a wild product --
80
209600
2456
Yabandaki karides, yabani bir ürün olarak
berbat bir ürün.
03:44
is a terrible product.
81
212080
1336
Markete 1 libre (0,45 kg)
karides getirebilmek için
karides getirebilmek için
03:45
5, 10, 15 pounds of wild fish
are regularly killed
are regularly killed
82
213440
4456
5, 10, 15 libre yabani balık
düzenli olarak öldürülüyor.
düzenli olarak öldürülüyor.
03:49
to bring one pound of shrimp
to the market.
to the market.
83
217920
2416
Aynı zamanda markete getirmek de
yakıt açısından oldukça verimsiz.
yakıt açısından oldukça verimsiz.
03:52
They're also incredibly fuel inefficient
to bring to the market.
to bring to the market.
84
220360
3096
Dalhousie Üniversitesi'nin yaptığı
son çalışmalara göre,
son çalışmalara göre,
03:55
In a recent study that was produced
out of Dalhousie University,
out of Dalhousie University,
85
223480
3096
karides için deniz taramanın,
balıkçılık yapmak için
balıkçılık yapmak için
03:58
it was found that dragging for shrimp
86
226600
1816
04:00
is one of the most carbon-intensive
ways of fishing that you can find.
ways of fishing that you can find.
87
228440
3840
kullanılabilecek en karbon yoğunluklu
yol olduğu bulundu.
yol olduğu bulundu.
Yani onları yetiştirebilirsiniz
04:04
So you can farm them,
88
232640
1656
ve insanlar bunu yapıyor
04:06
and people do farm them,
89
234320
1256
ve özellikle yoğun olarak bu alanda.
04:07
and they farm them a lot
in this very area.
in this very area.
90
235600
2016
Problem şu ki,
04:09
Problem is ...
91
237640
1216
karideslerin yetiştiği çiftlikler
yaban habitatlarda --
yaban habitatlarda --
04:10
the place where you farm shrimp
is in these wild habitats --
is in these wild habitats --
92
238880
3216
Mangrov ormanlarında.
04:14
in mangrove forests.
93
242120
1216
Şu sevimli köklere bakın.
04:15
Now look at those lovely
roots coming down.
roots coming down.
94
243360
2056
Bunlar toprağı bir arada tutan şeyler,
sahili koruyorlar,
sahili koruyorlar,
04:17
Those are the things
that hold soil together,
that hold soil together,
95
245440
2096
çeşitli genç balıklar için
habitat oluşturuyorlar, genç karidesler,
habitat oluşturuyorlar, genç karidesler,
04:19
protect coasts, create habitats
for all sorts of young fish, young shrimp,
for all sorts of young fish, young shrimp,
96
247560
3776
bu çevre için önemli olan
her çeşit şeyi.
her çeşit şeyi.
04:23
all sorts of things
that are important to this environment.
that are important to this environment.
97
251360
2777
Bu pek çok kıyısal mangrov
ormanın başına geliyor.
ormanın başına geliyor.
04:26
Well, this is what happens
to a lot of coastal mangrove forests.
to a lot of coastal mangrove forests.
98
254161
3000
Son 30-40 yılda milyonlarca dönüm
04:29
We've lost millions of acres
of coastal mangroves
of coastal mangroves
99
257185
2310
kıyısal mangrov kaybettik.
04:31
over the last 30 or 40 years.
100
259519
1416
Yıkımın oranları yavaşladı
04:32
That rate of destruction has slowed,
101
260959
2457
ama hâlâ büyük bir mangrov açığımız var.
04:35
but we're still
in a major mangrove deficit.
in a major mangrove deficit.
102
263440
2600
Burada olan bir başka şey de
04:38
The other thing that's going on here
103
266760
1736
film yapımcısı Mark Benjamin'in
"Nemo'yu Öğütmek" adlı fenomeni.
"Nemo'yu Öğütmek" adlı fenomeni.
04:40
is a phenomenon that the filmmaker
Mark Benjamin called "Grinding Nemo."
Mark Benjamin called "Grinding Nemo."
104
268520
3560
04:44
This phenomenon is very, very relevant
105
272680
2496
Bu fenomen, tropikal resiflerde
04:47
to anything that you've ever seen
on a tropical reef.
on a tropical reef.
106
275200
2496
gördüğünüz her şeyle çok çok ilgili.
Çünkü şu an olan şey,
04:49
Because what's going on right now,
107
277720
1656
karidesler için küçük trol balıkçı
gemilerimiz var,
gemilerimiz var,
04:51
we have shrimp draggers
dragging for shrimp,
dragging for shrimp,
108
279400
2176
04:53
catching a huge amount of bycatch,
109
281600
1856
büyük miktarlarda yan av da yakalanıyor
04:55
that bycatch in turn gets ground up
and turned into shrimp food.
and turned into shrimp food.
110
283480
4096
ve bu yan avlar da karides yemine dönüyor.
Bazen, kölelerle doldurulmuş
04:59
And sometimes, many of these vessels --
111
287600
2136
gemilerin çoğu
05:01
manned by slaves --
112
289760
1376
bu, "çöp balık" diye adlandırılan
05:03
are catching these so-called "trash fish,"
113
291160
2696
resiflerde görmek isteyeceğimiz balıkları
05:05
fish that we would love to see on a reef,
114
293880
1953
yakalıyor, öğütüyor
05:07
grinding them up
115
295857
1199
ve onları karides yemine dönüştürüyorlar--
05:09
and turning them into shrimp feed --
116
297080
1750
05:10
an ecosystem literally eating itself
and spitting out shrimp.
and spitting out shrimp.
117
298864
3470
kelimenin tam anlamıyla kendini yiyip
karides tüküren bir ekosistem.
karides tüküren bir ekosistem.
Amerika'da en çok tüketilen
bir diğer deniz ürünü
bir diğer deniz ürünü
05:15
The next most consumed seafood in America,
118
303120
2176
05:17
and also throughout the West,
119
305320
1696
ve ayrıca Batı'nın da tamamında,
ton balığı.
05:19
is tuna.
120
307040
1216
Ton, en temel global balıktır.
05:20
So tuna is this ultimate global fish.
121
308280
3056
Bu koca işletme alanı, ton balığının iyi
05:23
These huge management areas
have to be observed
have to be observed
122
311360
3016
yönetilmesi için gözlenmek zorunda.
05:26
in order for tuna to be well managed.
123
314400
1936
Kendi işletme alanımız,
05:28
Our own management area,
124
316360
1776
bir Yöresel Balıkçılık Yönetim
Organizasyonu deniyor,
Organizasyonu deniyor,
05:30
called a Regional Fisheries
Management Organization,
Management Organization,
125
318160
2456
ICCAT olarak isimlendiriliyor,
05:32
is called ICCAT,
126
320640
1216
Uluslararası Atlantik Tunalarını
Koruma Komisyonu.
Koruma Komisyonu.
05:33
the International Commission
for the Conservation of Atlantic Tunas.
for the Conservation of Atlantic Tunas.
127
321880
3216
Büyük doğa bilimci Carl Safina bunu
bir keresinde,
bir keresinde,
05:37
The great naturalist
Carl Safina once called it,
Carl Safina once called it,
128
325120
2696
"Tüm Tunaları Yakalamak için
Uluslararası Komplo" diye adlandırmıştı.
Uluslararası Komplo" diye adlandırmıştı.
05:39
"The International Conspiracy
to Catch all the Tunas."
to Catch all the Tunas."
129
327840
3256
05:43
Of course we've seen
incredible improvement
incredible improvement
130
331120
2056
Tabii ki, son yıllarda ICCAT'te
inanılmaz gelişmeler gördük.
05:45
in ICCAT in the last few years,
131
333200
1496
Gelişim için çok alan mevcut ama
05:46
there is total room for improvement,
132
334720
1736
hâlâ ton balığının global
olduğu söyleniyor
olduğu söyleniyor
05:48
but it remains to be said
that tuna is a global fish,
that tuna is a global fish,
133
336480
2896
ve bunu yönetmek için dünyayı
yönetmek zorundayız.
yönetmek zorundayız.
05:51
and to manage it,
we have to manage the globe.
we have to manage the globe.
134
339400
2816
Ton yetiştirmeyi de deneyebiliriz
05:54
Well, we could also try to grow tuna
135
342240
1936
ama ton, su kültürü için nefes keser
bir biçimde kötü.
bir biçimde kötü.
05:56
but tuna is a spectacularly bad
animal for aquaculture.
animal for aquaculture.
136
344200
3160
Çoğu insan bunu bilmez ama
ton balıkları sıcak kanlıdır.
ton balıkları sıcak kanlıdır.
05:59
Many people don't know this
but tuna are warm-blooded.
but tuna are warm-blooded.
137
347840
3096
Bedenlerini çevre ısısının 20 derece
üstüne çıkartabilirler.
üstüne çıkartabilirler.
06:02
They can heat their bodies 20 degrees
above ambient temperature,
above ambient temperature,
138
350960
3416
Saatte 40 mil (64 km)'den
fazla yüzebilirler.
fazla yüzebilirler.
06:06
they can swim at over 40 miles an hour.
139
354400
2096
Yani, bu aşağı yukarı balık yetiştirmenin
06:08
So that pretty much eliminates
140
356520
1736
06:10
all the advantages
of farming a fish, right?
of farming a fish, right?
141
358280
2096
tüm avantajlarını saf dışı
bırakıyor, değil mi?
bırakıyor, değil mi?
06:12
A farmed fish is --
142
360400
1216
Bir çiftlik balığı ya da balık
06:13
or a fish is cold-blooded,
it doesn't move too much.
it doesn't move too much.
143
361640
2429
soğuk kanlıdır, çok hareket etmez.
Protein yetiştirmek için iyi bir şeydir.
06:16
That's a great thing for growing protein.
144
364093
2003
Ama eğer bu kadar çılgın,
yabani bir yaratık
yabani bir yaratık
06:18
But if you've got
this crazy, wild creature
this crazy, wild creature
145
366120
2336
saatte 40 mil (64 km) yüzüyor ve
kendi kanını ısıtıyorsa,
kendi kanını ısıtıyorsa,
06:20
that swims at 40 miles an hour
and heats its blood --
and heats its blood --
146
368480
2496
balık yetiştiriciliği için
iyi bir aday değildir.
iyi bir aday değildir.
06:23
not a great candidate for aquaculture.
147
371000
2320
Amerika'da ve baştan başa Batı'da
06:25
The next creature --
148
373760
1216
06:27
most consumed seafood in America
and throughout the West --
and throughout the West --
149
375000
2976
en çok tüketilen gelecek deniz canlısı,
somon.
06:30
is salmon.
150
378000
1216
Somon da kendi yağmalamasına sahip
06:31
Now salmon got its plundering, too,
151
379240
2176
ama bu kesinlikle balıkçılık
nedeniyle olmadı.
nedeniyle olmadı.
06:33
but it didn't really necessarily
happen through fishing.
happen through fishing.
152
381440
3136
Bu benim memleketim Connecticut.
06:36
This is my home state of Connecticut.
153
384600
1776
Connecticut geçmişte pek çok yabani
somona ev sahipliği yapıyordu.
somona ev sahipliği yapıyordu.
06:38
Connecticut used to be home
to a lot of wild salmon.
to a lot of wild salmon.
154
386400
3056
Ama eğer Connecticut'un
bu haritasına bakarsanız,
bu haritasına bakarsanız,
06:41
But if you look
at this map of Connecticut,
at this map of Connecticut,
155
389480
2056
06:43
every dot on that map is a dam.
156
391560
3000
haritadaki tüm noktalar birer barajdır.
Connecticut eyaletinde 3.000'den
fazla baraj var.
fazla baraj var.
06:47
There are over 3,000 dams
in the state of Connecticut.
in the state of Connecticut.
157
395400
3856
Sık sık Connecticut insanının fazla tutucu
olmasının nedeninin bu olduğunu söylerim.
olmasının nedeninin bu olduğunu söylerim.
06:51
I often say this is why people
in Connecticut are so uptight --
in Connecticut are so uptight --
158
399280
3536
06:54
(Laughter)
159
402840
1576
(Gülüşmeler)
Eğer birisi Connecticut'un "chi"
blokajını açabilseydi,
blokajını açabilseydi,
06:56
If somebody could just
unblock Connecticut's chi,
unblock Connecticut's chi,
160
404440
3536
hissediyorum ki, son derece daha iyi
bir dünyaya sahip olabilirdik.
bir dünyaya sahip olabilirdik.
07:00
I feel that we could have
an infinitely better world.
an infinitely better world.
161
408000
2496
07:02
But I made this particular comment
162
410520
1736
Ama bu hususi yorumumu bir keresinde,
07:04
at a convention once
of national parks officers,
of national parks officers,
163
412280
2656
Milli Parklar Görevlileri Kongresi'nde
dile getirmiştim
dile getirmiştim
07:06
and this guy from North Carolina
sidled up to me, he says,
sidled up to me, he says,
164
414960
2736
ve Kuzey Karolina'dan bir adam
yanıma sokulup:
yanıma sokulup:
"Biliyorsun, kendi Connecticut'ına karşı
bu kadar kötü davranmamalısın,
bu kadar kötü davranmamalısın,
07:09
"You know, you oughtn't be so hard
on your Connecticut,
on your Connecticut,
165
417720
3296
çünkü biz burada, Kuzey Karolina'da,
35.000 baraja sahibiz."
35.000 baraja sahibiz."
07:13
cause we here in North Carolina,
we got 35,000 dams."
we got 35,000 dams."
166
421040
4816
Bu bir ulusal salgın,
uluslararası bir salgın.
uluslararası bir salgın.
07:17
So it's a national epidemic,
it's an international epidemic.
it's an international epidemic.
167
425880
2856
Her yerde barajlar var
07:20
And there are dams everywhere,
168
428760
1456
ve bu barajlar açık olarak yaban somonunun
07:22
and these are precisely the things
169
430240
1656
yumurta bırakma alanına ulaşmasını
engelleyen şeyler.
engelleyen şeyler.
07:23
that stop wild salmon
from reaching their spawning grounds.
from reaching their spawning grounds.
170
431920
2776
Sonuç olarak balık
yetiştiriciliğine döndük
yetiştiriciliğine döndük
07:26
So as a result,
we've turned to aquaculture,
we've turned to aquaculture,
171
434720
2096
ve en azından birtakım görüşlere göre,
somon en başarılı olanı.
somon en başarılı olanı.
07:28
and salmon is one the most successful,
at least from a numbers point of view.
at least from a numbers point of view.
172
436840
3656
Somon yetiştiriciliğine ilk
başladıklarında,
başladıklarında,
07:32
When they first started farming salmon,
173
440520
2216
1 libre (0,45) somon üretmek,
6 libreye kadar
6 libreye kadar
07:34
it could take as many
as six pounds of wild fish
as six pounds of wild fish
174
442760
2936
yaban balığına mal olabiliyordu.
07:37
to make a single pound of salmon.
175
445720
2176
Endüstri, kendi hesabına oldukça gelişti.
07:39
The industry has, to its credit,
greatly improved.
greatly improved.
176
447920
2656
Bu biraz hileli de olsa
07:42
They've gotten it below two to one,
177
450600
1667
1 için 2'den aza indirdiler
07:44
although it's a little bit of a cheat
178
452291
2285
07:46
because if you look at the way
aquaculture feed is produced,
aquaculture feed is produced,
179
454600
2816
çünkü eğer balık yetiştiriciliği yeminin
nasıl üretildiğine bakarsanız,
nasıl üretildiğine bakarsanız,
peletleri ölçüyorlar --
07:49
they're measuring pellets --
180
457440
1456
libre somon başına libre pelet.
07:50
pounds of pellets per pound of salmon.
181
458920
2256
Peletler azaltılmış balıktır.
07:53
Those pellets are in turn reduced fish.
182
461200
2656
Gerçekte -- FIFO denen şey,
giren balık çıkan balık --
giren balık çıkan balık --
07:55
So the actual -- what's called the FIFO,
the fish in and the fish out --
the fish in and the fish out --
183
463880
3496
söylemesi zor.
07:59
kind of hard to say.
184
467400
1336
Ama her halükarda,
08:00
But in any case,
185
468760
1216
endüstriye hakkını vermek lazım
08:02
credit to the industry,
186
470000
1216
libre somon başına kullanılan
balık miktarını azalttılar.
balık miktarını azalttılar.
08:03
it has lowered the amount of fish
per pound of salmon.
per pound of salmon.
187
471240
2576
08:05
Problem is we've also gone crazy
188
473840
2176
Problem şu ki, ürettiğimiz somon miktarı
08:08
with the amount of salmon
that we're producing.
that we're producing.
189
476040
2216
konusunda da kafayı sıyırdık.
08:10
Aquaculture is the fastest growing
food system on the planet.
food system on the planet.
190
478280
3616
Balık çiftçiliği, gezegendeki en hızlı
gelişen gıda sistemi.
gelişen gıda sistemi.
Yılda %7 civarında büyüyor.
08:13
It's growing at something
like seven percent per year.
like seven percent per year.
191
481920
2976
Markete getirmek için balık başına,
08:16
And so even though
we're doing less per fish
we're doing less per fish
192
484920
4016
daha az balık öldürsek de hâlâ daha
08:20
to bring it to the market,
193
488960
1296
pek çok küçük balık öldürüyoruz.
08:22
we're still killing
a lot of these little fish.
a lot of these little fish.
194
490280
2736
Sadece balığı balıkla beslemiyoruz,
08:25
And it's not just fish
that we're feeding fish to,
that we're feeding fish to,
195
493040
3176
08:28
we're also feeding fish
to chickens and pigs.
to chickens and pigs.
196
496240
2600
tavuk ve domuzları da balıkla besliyoruz.
Yani balık yiyen tavuklarımız var,
08:31
So we've got chickens
and they're eating fish,
and they're eating fish,
197
499600
2936
ama tuhaf bir şekilde tavuk yiyen
balıklarımız da var.
balıklarımız da var.
08:34
but weirdly, we also have fish
that are eating chickens.
that are eating chickens.
198
502560
4256
Çünkü kan, kemik ve tüy gibi
tavuğun yan ürünleri
tavuğun yan ürünleri
08:38
Because the byproducts of chickens --
feathers, blood, bone --
feathers, blood, bone --
199
506840
3096
öğütülüp balıklara yem olarak veriliyor.
08:41
get ground up and fed to fish.
200
509960
2296
Bu yüzden sıkça merak ederim,
08:44
So I often wonder,
201
512280
1216
08:45
is there a fish that ate
a chicken that ate a fish?
a chicken that ate a fish?
202
513520
3240
balık yemiş tavuğu yiyen bir balık var mı?
Bu bir çeşit tavuk-yumurta şeyinin
yeniden işlenmesi, her neyse-
yeniden işlenmesi, her neyse-
08:49
It's sort of a reworking
of the chicken and egg thing. Anyway --
of the chicken and egg thing. Anyway --
203
517360
3016
(Gülüşmeler)
08:52
(Laughter)
204
520400
1096
Hep birlikte bu korkunç bir
karmaşayla sonuçlanıyor.
karmaşayla sonuçlanıyor.
08:53
All together, though,
it results in a terrible mess.
it results in a terrible mess.
205
521520
2776
Konuştuğunuz şey,
08:56
What you're talking about
206
524320
1376
08:57
is something between 20 and 30 million
metric tons of wild creatures
metric tons of wild creatures
207
525720
5656
20 ila 30 milyon metrik ton
yabani canlının
yabani canlının
okyanustan alınıp öğütülmesi.
09:03
that are taken from the ocean
and used and ground up.
and used and ground up.
208
531400
2976
Bu, istisnasız her yıl denizden çıkarılan
09:06
That's the equivalent
of a third of a China,
of a third of a China,
209
534400
2056
09:08
or of an entire United States of humans
210
536480
2056
3'te 1 Çin'e ya da ABD halkına
09:10
that's taken out of the sea
each and every year.
each and every year.
211
538560
2400
eş değerdir.
Dördüncü yani sonuncusuysa
biraz biçimsiz bir şey,
biraz biçimsiz bir şey,
09:14
The last of the four
is a kind of amorphous thing.
is a kind of amorphous thing.
212
542160
2536
endüstri "beyaz balık" olarak adlandırır.
09:16
It's what the industry calls "whitefish."
213
544720
3496
Bu beyaz balık şeyine çevrilen
pek çok balık var
pek çok balık var
09:20
There are many fish that get cycled
into this whitefish thing
into this whitefish thing
214
548240
2976
ama bence bu hikâyeyi
anlatmanın yolu,
anlatmanın yolu,
09:23
but the way to kind of tell
the story, I think,
the story, I think,
215
551240
2216
klasik bir parça Amerikan
aşçılık inovasyonu
aşçılık inovasyonu
09:25
is through that classic piece
of American culinary innovation,
of American culinary innovation,
216
553480
2936
Filet-O-Fish sandviçini
anlatmaktan geçiyor.
anlatmaktan geçiyor.
09:28
the Filet-O-Fish sandwich.
217
556440
1376
09:29
So the Filet-O-Fish sandwich
actually started as halibut.
actually started as halibut.
218
557840
2976
Filet-O-Fish sandviçi aslında
pisi balığıyla başladı.
pisi balığıyla başladı.
09:32
And it started because
a local franchise owner
a local franchise owner
219
560840
2336
Çünkü yerli bir franchise sahibi,
Cuma günleri McDonald's
Cuma günleri McDonald's
09:35
found that when he served
his McDonald's on Friday, nobody came.
his McDonald's on Friday, nobody came.
220
563200
5536
servis edince kimsenin
gelmediğini fark etti.
gelmediğini fark etti.
Çünkü Katolik bir topluluktu
ve balığa ihtiyaçları vardı.
ve balığa ihtiyaçları vardı.
09:40
Because it was a Catholic
community, they needed fish.
community, they needed fish.
221
568760
2536
Bu yüzden Ray Kroc'a gitti
ve "Sana pisi balığından
ve "Sana pisi balığından
09:43
So he went to Ray Kroc and he said,
222
571320
1856
09:45
"I'm going to bring you a fish sandwich,
going to be made out of halibut."
going to be made out of halibut."
223
573200
3496
yapılmış bir balık sandviçi
getireceğim" dedi.
getireceğim" dedi.
Ray Kroc ise, "Başarılı olacağını
sanmıyorum.
sanmıyorum.
09:48
Ray Kroc said, "I don't think
it's going to work.
it's going to work.
224
576720
2296
Bir Hula Burger yapmak istiyorum
09:51
I want to do a Hula Burger,
225
579040
1296
09:52
and there's going to be
a slice of pineapple on a bun.
a slice of pineapple on a bun.
226
580360
2524
ve çöreğin üzerinde de
bir dilim ananas olacak.
bir dilim ananas olacak.
09:54
But let's do this, let's have a bet.
227
582908
1736
Ama hadi bunu yapalım
ve bir iddiaya girelim.
ve bir iddiaya girelim.
09:56
Whosever sandwich sells more,
that will be the winning sandwich."
that will be the winning sandwich."
228
584668
3508
Kimin sandviçi daha çok satarsa,
o kazanan sandviç olacak." dedi.
o kazanan sandviç olacak." dedi.
10:00
Well, it's kind of sad for the ocean
that the Hula Burger didn't win.
that the Hula Burger didn't win.
229
588200
4336
Hula Burger'in kazanamamış olması
okyanus için üzücü.
okyanus için üzücü.
Dolayısıyla pisi balığı sandviçini yaptı.
10:04
So he made his halibut sandwich.
230
592560
2136
Maalesef yine de sandviç,
30 sente mal oldu.
30 sente mal oldu.
10:06
Unfortunately though,
the sandwich came in at 30 cents.
the sandwich came in at 30 cents.
231
594720
3336
Ray, sandviçi 25 sente
mal etmek istiyordu.
mal etmek istiyordu.
10:10
Ray wanted the sandwich
to come in at 25 cents,
to come in at 25 cents,
232
598080
2536
Bu yüzden Atlantik morinasına döndü.
10:12
so he turned to Atlantic cod.
233
600640
1936
Atlantik morinasına, New England'da
ne olduğunu hepimiz biliyoruz.
ne olduğunu hepimiz biliyoruz.
10:14
We all know what happened to
Atlantic cod in New England.
Atlantic cod in New England.
234
602600
2776
10:17
So now the Filet-O-Fish sandwich
is made out of Alaska pollock,
is made out of Alaska pollock,
235
605400
3496
Dolayısıyla şimdi Filet-O-Fish sandviçi,
Alaska kömür balığından yapılıyor,
Alaska kömür balığından yapılıyor,
10:20
it's the largest fin fish fishery
in the United States,
in the United States,
236
608920
2736
Amerika'daki en büyük yüzgeçli
balık balıkçılığı,
balık balıkçılığı,
her yıl denizden 2 ila 3 milyar libre
balık çıkartılıyor.
balık çıkartılıyor.
10:23
2 to 3 billion pounds of fish
taken out of the sea every single year.
taken out of the sea every single year.
237
611680
4376
Eğer kömür balığını geçersek,
10:28
If we go through the pollock,
238
616080
1536
gelecek tercih büyük ihtimalle
tatlısu çipurası olur.
tatlısu çipurası olur.
10:29
the next choice is probably
going to be tilapia.
going to be tilapia.
239
617640
2456
Tatlısu çipurası, 20 yıl önce kimsenin
adını duymadığı balıklardan biri.
adını duymadığı balıklardan biri.
10:32
Tilapia is one of those fish
nobody ever heard of 20 years ago.
nobody ever heard of 20 years ago.
240
620120
2976
Aslında bitki proteinini hayvan proteinine
çevirmek için çok verimli
çevirmek için çok verimli
10:35
It's actually a very efficient converter
of plant protein into animal protein,
of plant protein into animal protein,
241
623120
4256
ve 3. Dünya ülkelerine bir ganimet.
10:39
and it's been a godsend
to the third world.
to the third world.
242
627400
2056
Aslında bu şahane
sürdürülebilir bir çözüm,
sürdürülebilir bir çözüm,
10:41
It's actually a tremendously
sustainable solution,
sustainable solution,
243
629480
2376
yumurtadan yetişkinliğe
dokuz ayda geçiyor.
dokuz ayda geçiyor.
10:43
it goes from an egg
to an adult in nine months.
to an adult in nine months.
244
631880
2216
Problem, Batı'ya doğru baktığınızda.
10:46
The problem is that when you
look about the West,
look about the West,
245
634120
2336
Batı'nın yapmasını istediği şeyi yapmıyor.
10:48
it doesn't do what the West
wants it to do.
wants it to do.
246
636480
2016
Gerçekten yağlı balık profiline uymuyor.
10:50
It really doesn't have what's called
an oily fish profile.
an oily fish profile.
247
638520
2736
Sonsuza kadar yaşamamızı
sağlayacağını düşündüğümüz,
sağlayacağını düşündüğümüz,
10:53
It doesn't have the EPA and DHA omega-3s
248
641280
2376
10:55
that we all think are going
to make us live forever.
to make us live forever.
249
643680
3296
EPA, DHA ve Omega-3'lere sahip değil.
Peki, biz ne yapıyoruz?
10:59
So what do we do?
250
647000
1496
Demeye çalıştığım, öncelikle bu zavallı
balıklara ne oluyor, hamsigillere?
balıklara ne oluyor, hamsigillere?
11:00
I mean, first of all,
what about this poor fish, the clupeids?
what about this poor fish, the clupeids?
251
648520
3176
11:03
The fish that represent a huge part
of that 20 to 30 million metric tons.
of that 20 to 30 million metric tons.
252
651720
4440
20 ila 30 milyon metrik tonun büyük
bir kısmını temsil eden balığa?
bir kısmını temsil eden balığa?
Pek çok çevrecinin ortaya attığı olasılık:
11:08
Well, one possibility
that a lot of conservationists have raised
that a lot of conservationists have raised
253
656760
3056
Onları yiyebilir miyiz?
11:11
is could we eat them?
254
659840
1616
11:13
Could we eat them directly
instead of feeding them to salmon?
instead of feeding them to salmon?
255
661480
2896
Somon beslemek için kullanmak yerine
onları direkt yiyebilir miyiz?
onları direkt yiyebilir miyiz?
Bunun için argümanlar var.
11:16
There are arguments for it.
256
664400
1336
Pazara getirmek için muazzam
bir şekilde yakıt tasarruflu,
bir şekilde yakıt tasarruflu,
11:17
They are tremendously fuel efficient
to bring to market,
to bring to market,
257
665760
2620
karidesin yakıt tüketimine göre
11:20
a fraction of the fuel cost
of say, shrimp,
of say, shrimp,
258
668404
2092
11:22
and at the very top
of the carbon efficiency scale.
of the carbon efficiency scale.
259
670520
3336
karbon verimlilik ölçeğinin en tepesinde.
Ayrıca Omega-3 zengini
ve iyi bir EPA ve DHA kaynağı.
ve iyi bir EPA ve DHA kaynağı.
11:25
They also are omega-3 rich,
a great source for EPA and DHA.
a great source for EPA and DHA.
260
673880
4136
Bu yüzden bir potansiyeli var.
11:30
So that is a potential.
261
678040
1456
Eğer işin bu tarafından gidersek,
11:31
And if we were to go down that route
what I would say is,
what I would say is,
262
679520
3696
1 libreye dolarlar vermek yerine
ya da 1 tona gerçekten de --
ya da 1 tona gerçekten de --
11:35
instead of paying a few bucks a pound --
or a few bucks a ton, really --
or a few bucks a ton, really --
263
683240
3816
bunu suda yem yapmaktansa
11:39
and making it into aquafeed,
264
687080
1976
avı yarıya indirip, balıkçıya
iki kat para verebiliriz
iki kat para verebiliriz
11:41
could we halve the catch
and double the price for the fishermen
and double the price for the fishermen
265
689080
3296
ve bunu, bu özel balığı işleme
şeklimiz yapabiliriz.
şeklimiz yapabiliriz.
11:44
and make that our way
of treating these particular fish?
of treating these particular fish?
266
692400
4120
Daha ilginç olan bir diğer olasıklıksa,
11:49
Other possibility though,
which is much more interesting,
which is much more interesting,
267
697200
2696
çift kabuklu yumuşakçalar,
özellikle midyeler.
özellikle midyeler.
11:51
is looking at bivalves,
particularly mussels.
particularly mussels.
268
699920
2376
Midyeler, EPA ve DHA açısından çok zengin,
konserve tona benziyorlar.
konserve tona benziyorlar.
11:54
Now, mussels are very high in EPA and DHA,
they're similar to canned tuna.
they're similar to canned tuna.
269
702320
4936
Ziyadesiyle yakıt tasarruflular.
11:59
They're also extremely fuel efficient.
270
707280
1936
Markete 1 libre midye getirmek,
12:01
To bring a pound of mussels to market
271
709240
1816
markete sığır eti getirmenin gerektirdiği
karbonun 30'da 1'i.
karbonun 30'da 1'i.
12:03
is about a thirtieth of the carbon
as required to bring beef to market.
as required to bring beef to market.
272
711080
3616
Balık yemine ihtiyaçları yok.
12:06
They require no forage fish,
273
714720
1576
12:08
they actually get their omega-3s
by filtering the water of microalgae.
by filtering the water of microalgae.
274
716320
4256
Aslında Omega-3'lerini de mikroalglerin
suyunu filtreleyerek elde ediyorlar.
suyunu filtreleyerek elde ediyorlar.
Aslında Omega-3'lerin
geldiği yer de orası,
geldiği yer de orası,
12:12
In fact, that's where omega-3s come from,
they don't come from fish.
they don't come from fish.
275
720600
3216
Omega-3'ler balıklardan gelmiyorlar.
12:15
Microalgae make the omega-3s,
they're only bioconcentrated in fish.
they're only bioconcentrated in fish.
276
723840
4056
Omega-3'ü mikroalgler yapar,
balıklar da sadece biyoyoğunlaşır.
balıklar da sadece biyoyoğunlaşır.
Midyeler ve diğer çift
kabuklu yumuşakçalar,
kabuklu yumuşakçalar,
12:19
Mussels and other bivalves
277
727920
1256
12:21
do tremendous amounts of water filtration.
278
729200
2000
muazzam ölçüde su filtre ederler.
12:23
A single mussel can filter
dozens of gallons every single day.
dozens of gallons every single day.
279
731224
3552
Tek bir midye her gün düzinelerce
galon su filtre edebilir.
galon su filtre edebilir.
12:26
And this is incredibly important
when we look at the world.
when we look at the world.
280
734800
2776
Dünya'ya baktığımızda bu oldukça önemli.
Şu anda, nitrifikasyon, fosatların aşırı
kullanımı, su yollarımızda
kullanımı, su yollarımızda
12:29
Right now, nitrification,
overuse of phosphates in our waterways
overuse of phosphates in our waterways
281
737600
3576
muazzam alg çoğalmasına yol açıyor.
12:33
are causing tremendous algal blooms.
282
741200
2336
Son 20 yılda, 400'ün üzerinde
ölü alan yaratıldı.
ölü alan yaratıldı.
12:35
Over 400 new dead zones
have been created in the last 20 years,
have been created in the last 20 years,
283
743560
4256
12:39
tremendous sources of marine life death.
284
747840
3600
Deniz yaşamının muazzam kaynakları ölüyor.
Ayrıca hiç bir balığa bakmayabiliriz de.
12:44
We also could look at not a fish at all.
285
752320
2176
Bitkilere de bakabiliriz.
12:46
We could look at a vegetable.
286
754520
1416
12:47
We could look at seaweed, the kelps,
287
755960
1736
Su yosununa, esmer su yosununa,
12:49
all these different varieties of things
that can be high in omega-3s,
that can be high in omega-3s,
288
757720
3336
Omega-3'leri yüksek olan
pek çok şeye bakabiliriz,
pek çok şeye bakabiliriz,
proteinleri yüksek olabilir,
12:53
can be high in proteins,
289
761080
1296
12:54
tremendously good things.
290
762400
1616
muazzam iyi şeyler.
12:56
They filter the water
just like mussels do.
just like mussels do.
291
764040
2656
Midyeler gibi onlar da suyu
filtre ediyorlar.
filtre ediyorlar.
Yeterince garipçe,
12:58
And weirdly enough,
292
766720
1256
aslında bunun inekler için yem
olabileceği ortaya çıkıyor.
olabileceği ortaya çıkıyor.
13:00
it turns out that you
can actually feed this to cows.
can actually feed this to cows.
293
768000
2616
Büyük baş hayvanların hayranı değilim ama
13:02
Now, I'm not a big fan of cattle.
294
770640
2216
13:04
But if you wanted to keep growing cattle
295
772880
1936
eğer su kaynaklarının sınırlı olduğu
bir yer ve zamanda
bir yer ve zamanda
13:06
in a time and place
where water resources are limited,
where water resources are limited,
296
774840
2816
büyük baş hayvan üretimine
devam etmek istiyorsanız,
devam etmek istiyorsanız,
13:09
you're growing seaweed in the water,
you don't have to water it --
you don't have to water it --
297
777680
3096
dikkate şayan bir nokta var,
yosunu suda yetiştirirken
sulamanıza gerek yok.
sulamanıza gerek yok.
13:12
major consideration.
298
780800
1656
Son balık bir soru işareti.
13:14
And the last fish is a question mark.
299
782480
2736
Deniz proteininden net kazanç
elde etmemizi sağlayan
elde etmemizi sağlayan
13:17
We have the ability
to create aquacultured fish
to create aquacultured fish
300
785240
3856
çiftlik balığı yetiştirebiliyoruz.
13:21
that creates a net gain
of marine protein for us.
of marine protein for us.
301
789120
3416
Bu canlının vejeteryan olması gerekiyor,
13:24
This creature would have to be vegetarian,
302
792560
2136
hızlı büyümesi gerekiyor,
13:26
it would have to be fast growing,
303
794720
1776
iklim değişikliklerine adapte
olabilmesi gerekiyor
olabilmesi gerekiyor
13:28
it would have to be adaptable
to a changing climate
to a changing climate
304
796520
2656
ve aradığımız EPA, DHA,
Omega-3, yağ asitlerine sahip
Omega-3, yağ asitlerine sahip
13:31
and it would have to have
that oily fish profile,
that oily fish profile,
305
799200
2336
13:33
that EPA, DHA, omega-3
fatty acid profile that we're looking for.
fatty acid profile that we're looking for.
306
801560
3896
yağlı balık profiline uyması gerekiyor.
Bu kâğıt üzerinde var oluyor sayılır.
13:37
This exists kind of on paper.
307
805480
2936
Bu konuları 15 yıldır anlatıyorum.
13:40
I have been reporting
on these subjects for 15 years.
on these subjects for 15 years.
308
808440
3616
Her yeni hikâye anlatışımda, birisi bana:
13:44
Every time I do a new story,
somebody tells me,
somebody tells me,
309
812080
2896
"Bunların hepsini yapabiliriz.
Yapabiliriz. Hepsini düşündük.
Yapabiliriz. Hepsini düşündük.
13:47
"We can do all that. We can do it.
We've figured it all out.
We've figured it all out.
310
815000
2856
Deniz proteininden net kazançlı
ve Omega-3'leri olan
ve Omega-3'leri olan
13:49
We can produce a fish
311
817880
1216
13:51
that's a net gain of marine protein
and has omega-3s."
and has omega-3s."
312
819120
2576
bir balık üretebiliriz."
Harika!
13:53
Great.
313
821720
1216
Bu büyüyormuş gibi görünmüyor.
13:54
It doesn't seem to be getting scaled up.
314
822960
2136
Bunu büyütmenin zamanı geldi.
13:57
It is time to scale this up.
315
825120
1736
13:58
If we do,
316
826880
1216
Eğer yaparsak,
30 milyon metrik ton deniz ürünü,
dünya avının 3'te 1'i
dünya avının 3'te 1'i
14:00
30 million metric tons of seafood,
a third of the world catch,
a third of the world catch,
317
828120
3496
suda kalacak.
14:03
stays in the water.
318
831640
1200
Sanırım söylemek istediğim, şimdiye kadar
bu şekilde geldiğimiz.
bu şekilde geldiğimiz.
14:05
So I guess what I'm saying is
this is what we've been going with.
this is what we've been going with.
319
833880
3296
Aklımızı takip etmek yerine iştahımızı
takip etmeye meyilliyiz.
takip etmeye meyilliyiz.
14:09
We tend to go with our appetites
rather than our minds.
rather than our minds.
320
837200
3176
Ama eğer bununla devam edersek
ya da bunun bir şekliyle,
ya da bunun bir şekliyle,
14:12
But if we went with this,
or some configuration of it,
or some configuration of it,
321
840400
3496
bunlardan biraz daha fazlasına
sahip olabiliriz.
sahip olabiliriz.
14:15
we might have a little more of this.
322
843920
1715
Teşekkürler.
14:19
Thank you.
323
847120
1216
(Alkışlar)
14:20
(Applause)
324
848360
2480
ABOUT THE SPEAKER
Paul Greenberg - AuthorPaul Greenberg researches and writes about fish, aquaculture and the future of the ocean.
Why you should listen
Paul Greenberg is the author of the James Beard Award winning New York Times bestseller Four Fish and a regular contributor to The New York Times. He has also written for National Geographic Magazine, GQ, The Times (of London) and Vogue, and he lectures on seafood and the environment around the world. He is currently a fellow with The Safina Center and a Pew Fellow in Marine Conservation.
His most recent book, American Catch, the story of how we lost and how we might regain American local seafood, was published by The Penguin Press in June of 2014 and was featured on Fresh Air with Terry Gross.
Paul Greenberg | Speaker | TED.com