TED2004
Dan Gilbert: The surprising science of happiness
Dan Gilbert'in sorusu: Neden mutluyuz?
Filmed:
Readability: 3.7
18,394,509 views
Stumbling on Happiness'in yazarı Dan Gilbert, istediklerimizi elde etmezsek perişan oluruz fikrini sorguluyor. "Psikolojik bağışıklık sistemimiz" işler planlandığı gibi gitmese de gerçekten mutlu olmamızı sağlıyor.
Dan Gilbert - Psychologist; happiness expert
Harvard psychologist Dan Gilbert says our beliefs about what will make us happy are often wrong -- a premise he supports with intriguing research, and explains in his accessible and unexpectedly funny book, Stumbling on Happiness. Full bio
Harvard psychologist Dan Gilbert says our beliefs about what will make us happy are often wrong -- a premise he supports with intriguing research, and explains in his accessible and unexpectedly funny book, Stumbling on Happiness. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
When you have 21 minutes to speak,
0
0
2000
Konuşmak için 21 dakikanız olduğu zaman,
00:17
two million years seems like a really long time.
1
2000
3000
2 milyon yıl gerçekten uzun bir süre gibi geliyor.
00:20
But evolutionarily, two million years is nothing.
2
5000
3000
Fakat evrim açısından, 2 milyon yıl hiçbir şey.
00:23
And yet in two million years the human brain has nearly tripled in mass,
3
8000
6000
İnsan beyni 2 milyon yılda ağırlığının 3 katına çıktı.
00:29
going from the one-and-a-quarter pound brain of our ancestor here, Habilis,
4
14000
3000
Habilis'in 566 gramlık beyninden,
00:32
to the almost three-pound meatloaf that everybody here has between their ears.
5
17000
6000
şu an herkesin kulakları arasındaki 1500 gramlık et dilimine geldik.
00:38
What is it about a big brain that nature was so eager for every one of us to have one?
6
23000
7000
Doğa neden bizim böyle bir beyne sahip olmamızı istedi?
00:45
Well, it turns out when brains triple in size,
7
30000
3000
Beynin boyut olarak üç katına çıktığında,
00:48
they don't just get three times bigger; they gain new structures.
8
33000
4000
sadece 3 kat büyük hale gelmediği, yeni yapıların oluştuğu anlaşıldı.
00:52
And one of the main reasons our brain got so big is because it got a new part,
9
37000
4000
Beynin bu kadar çok büyümesinin bir nedeni de yeni bir kısım,
00:56
called the "frontal lobe." And particularly, a part called the "pre-frontal cortex."
10
41000
4000
frontal lob. Daha doğrusu prefrontal korteks.
01:00
Now what does a pre-frontal cortex do for you that should justify
11
45000
4000
Peki prefrontal korteks ne yapıyor da
01:04
the entire architectural overhaul of the human skull in the blink of evolutionary time?
12
49000
5000
insan kafatasının mimarisi değişiyor?
01:09
Well, it turns out the pre-frontal cortex does lots of things,
13
54000
3000
Aslında prefrontal korteks çok iş yapıyor,
01:12
but one of the most important things it does
14
57000
2000
ama en önemlisi
01:14
is it is an experience simulator.
15
59000
4000
onun bir tecrübe simülatörü olması.
01:18
Flight pilots practice in flight simulators
16
63000
4000
Pilotlar uçuş simülatörlerinde pratik yaparlar ki
01:22
so that they don't make real mistakes in planes.
17
67000
2000
uçaklarda gerçek hata yapmasınlar.
01:24
Human beings have this marvelous adaptation
18
69000
3000
İnsanoğlu, bir şeyi gerçek hayatta yaşamadan
01:27
that they can actually have experiences in their heads
19
72000
4000
kafasında tecrübe etme
01:31
before they try them out in real life.
20
76000
2000
gibi muhteşem bir adaptasyona sahip.
01:33
This is a trick that none of our ancestors could do,
21
78000
3000
Bu, bizim atalarımızın ve hiçbir hayvanın
01:36
and that no other animal can do quite like we can. It's a marvelous adaptation.
22
81000
5000
biz gibi yapamadığı bir hile. Bu mükemmel bir adaptasyon.
01:41
It's up there with opposable thumbs and standing upright and language
23
86000
4000
Ayakta durma, konuşma gibi şeyler,
01:45
as one of the things that got our species out of the trees
24
90000
3000
türümüzü ağaçların içinden
01:48
and into the shopping mall.
25
93000
2000
alışveriş mağazalarına soktu.
01:50
Now -- (Laughter) -- all of you have done this.
26
95000
3000
(Gülüşmeler) -- Hepiniz bunu yaptınız.
01:53
I mean, you know,
27
98000
1000
Biliyorsunuz ki,
01:54
Ben and Jerry's doesn't have liver-and-onion ice cream,
28
99000
4000
Ben and Jerry'nin karaciğer-soğanlı dondurması yok.
01:58
and it's not because they whipped some up, tried it and went, "Yuck."
29
103000
3000
Hazırlayıp daha sonra iğrenç olduğunu gördükleri için yok değil.
02:01
It's because, without leaving your armchair,
30
106000
3000
Koltuğunuzdan kalkmadan, o dondurmanın kokusunu kafanızda oluşturup,
02:04
you can simulate that flavor and say "yuck" before you make it.
31
109000
4000
iğrenç olduğunu anlayabilirsiniz.
02:08
Let's see how your experience simulators are working.
32
113000
5000
Haydi tecrübe simülatörleriniz nasıl çalışıyor, onu görelim.
02:13
Let's just run a quick diagnostic
before I proceed with the rest of the talk.
before I proceed with the rest of the talk.
33
118000
4000
Konuşmaya devam etmeden önce, hemen küçük bir tespit yapalım.
02:17
Here's two different futures that I invite you to contemplate,
34
122000
4000
Sizi iki farklı geleceğe davet ediyorum.
02:21
and you can try to simulate them and tell me which one you think you might prefer.
35
126000
4000
Bunları simüle etmeye çalışın ve hangisini tercih edeceğinizi söyleyin.
02:25
One of them is winning the lottery. This is about 314 million dollars.
36
130000
5000
Birisi piyango. Yaklaşık 314 milyon dolar.
02:30
And the other is becoming paraplegic.
37
135000
3000
Ve diğeri ise belden aşağısının felç olma durumu.
02:33
So, just give it a moment of thought.
38
138000
3000
Biraz düşünün.
02:36
You probably don't feel like you need a moment of thought.
39
141000
3000
Aslında düşünmeye gerek olmadığını düşünüyorsunuz.
02:39
Interestingly, there are data on these two groups of people,
40
144000
4000
İlginç bir şekilde, bu iki grup insanın
02:43
data on how happy they are.
41
148000
2000
mutlu olma yüzdeleri bilgileri var elimizde.
02:45
And this is exactly what you expected, isn't it?
42
150000
3000
Bu tam sizin beklediğiniz yüzdeler, değil mi?
02:48
But these aren't the data. I made these up!
43
153000
3000
Ama gerçek bu değil. Bunları ben uydurdum!
02:51
These are the data. You failed the pop quiz, and you're hardly five minutes into the lecture.
44
156000
5000
Gerçek bu. Quizi geçemediniz.
02:56
Because the fact is that a year after losing the use of their legs,
45
161000
4000
Çünkü gerçek şu: ayaklarınızı kaybettikten bir yıl sonra ve
03:00
and a year after winning the lotto, lottery winners and paraplegics
46
165000
5000
piyangoyu kazandıktan bir yıl sonra,
03:05
are equally happy with their lives.
47
170000
2000
eşit derecede mutlu oluyorsunuz.
03:07
Now, don't feel too bad about failing the first pop quiz,
48
172000
3000
Quizi kaybettiğiniz için üzülmeyin,
03:10
because everybody fails all of the pop quizzes all of the time.
49
175000
3000
çünkü herkes habersiz sınavlarda başarısız oluyor.
03:13
The research that my laboratory has been doing,
50
178000
3000
Laboratuvarımın yaptığı ve
03:16
that economists and psychologists around the country have been doing,
51
181000
3000
ülke çapında ekonomistlerin ve psikologların yaptığı
03:19
have revealed something really quite startling to us,
52
184000
3000
bir araştırma, şaşırtıcı bir şeyi ortaya çıkardı.
03:22
something we call the "impact bias,"
53
187000
3000
Etki eğilimi diye adlandırdığımız bir şey,
03:25
which is the tendency for the simulator to work badly.
54
190000
3000
yani simülatörü kötü çalışmaya meyleden bir şey.
03:28
For the simulator to make you believe that different outcomes
55
193000
4000
Simülatörün sizi, farklı sonuçların gerçek hallerinden çok daha
03:32
are more different than in fact they really are.
56
197000
3000
farklı olduğuna inandırması.
03:35
From field studies to laboratory studies,
57
200000
2000
Doğadaki incelemelerde de, laboratuvar incelemelerinde de görüyoruz ki,
03:37
we see that winning or losing an election, gaining or losing a romantic partner,
58
202000
4000
seçimi kazanma ya da kaybetme, romantik bir eşi kazanma ya da kaybetme,
03:41
getting or not getting a promotion, passing or not passing a college test,
59
206000
5000
terfi olup olmama, üniversitede testi geçme ya da geçememe,
03:46
on and on, have far less impact, less intensity and much less duration
60
211000
5000
vs. vs. aslında insanların beklediğinden çok daha az
03:51
than people expect them to have.
61
216000
3000
yoğunlukta ve sürede etkili oluyorlar.
03:54
In fact, a recent study -- this almost floors me --
62
219000
3000
Aslında, yeni bir çalışma -- bu beni afallatıyor --
03:57
a recent study showing how major life traumas affect people
63
222000
5000
hayati öneme sahip travmaların, insanları
04:02
suggests that if it happened over three months ago,
64
227000
3000
nasıl etkilediği ile ilgili bir çalışma diyor ki,
04:05
with only a few exceptions,
65
230000
1000
eğer olay 3 ay önce gerçekleşmişse, büyük ihtimalle,
04:06
it has no impact whatsoever on your happiness.
66
231000
3000
mutluluğunuz üzerinde herhangi bir etkisi yoktur.
04:09
Why?
67
234000
3000
Neden?
04:12
Because happiness can be synthesized.
68
237000
4000
Çünkü mutluluk sentezlenebilir.
04:16
Sir Thomas Brown wrote in 1642, "I am the happiest man alive.
69
241000
4000
Sir Thomas Brown 1642'de şöyle yazmıştı: "Ben yaşayan en mutlu insanım.
04:20
I have that in me that can convert poverty to riches, adversity to prosperity.
70
245000
6000
İçimde fakirliği zenginliğe, sıkıntıyı refaha dönüştürecek şeyler var.
04:26
I am more invulnerable than Achilles; fortune hath not one place to hit me."
71
251000
4000
Ben Aşil'den daha sağlamım, şansın beni vurabileceği tek yer bile yok."
04:30
What kind of remarkable machinery does this guy have in his head?
72
255000
4000
Bu elemanın kafasında nasıl bir mekanizma var?
04:34
Well, it turns out it's precisely the same remarkable machinery that all off us have.
73
259000
5000
Anlıyoruz ki, bu hepimizde varolan inanılmaz mekanizma ile aynı.
04:39
Human beings have something that we might think of as a "psychological immune system."
74
264000
6000
İnsanoğlu, psikolojik bağışıklık sistemi olarak düşünebileceğimiz bir şeye sahip.
04:45
A system of cognitive processes, largely non-conscious cognitive processes,
75
270000
5000
Kendilerini buldukları dünyalarda kendilerini daha iyi hissetmeleri için
04:50
that help them change their views of the world,
76
275000
4000
dünyaya bakışlarını değiştirmeye yardım eden,
04:54
so that they can feel better about the worlds in which they find themselves.
77
279000
4000
kavramsal süreçler sistemi, çoğunlukla bilinçsiz kavramsal süreçler.
04:58
Like Sir Thomas, you have this machine.
78
283000
2000
Tıpkı Sir Thomas gibi, siz de bu makineye sahipsiniz.
05:00
Unlike Sir Thomas, you seem not to know it. (Laughter)
79
285000
4000
Sir Thomas'ın aksine, o makineyi bilmiyorsunuz.
05:04
We synthesize happiness, but we think happiness is a thing to be found.
80
289000
6000
Biz mutluluğu sentezliyoruz, fakat mutluluğun bulunması gerektiğini düşünüyoruz.
05:10
Now, you don't need me to give you too many examples of people synthesizing happiness,
81
295000
5000
Şimdi, bana mutluluğu sentezleyen insan örneği vermenize gerek yok.
05:15
I suspect. Though I'm going to show you some experimental evidence,
82
300000
3000
Şüpheleniyorum. Fakat sizlere deneysel kanıtlar göstereceğim,
05:18
you don't have to look very far for evidence.
83
303000
3000
kanıt için çok uzaklara gitmenize gerek yok.
05:21
As a challenge to myself, since I say this once in a while in lectures,
84
306000
3000
Kendime ödev olarak, bunu derslerimde arada bir söylüyorum,
05:24
I took a copy of the New York Times and tried to find some instances of people synthesizing happiness.
85
309000
4000
New York Times gazetesinin bir nüshasını alıp mutluluk senyezleyen insanlar bulmaya çalştım.
05:28
And here are three guys synthesizing happiness.
86
313000
2000
Ve işte üç tane mutluluk sentezleyen adam.
05:30
"I am so much better off physically, financially, emotionally, mentally
87
315000
3000
"Fiziksel, finansal, duygusal, zihinsel ve diğer yönlerimle
05:33
and almost every other way." "I don't have one minute's regret.
88
318000
4000
çok daha iyiyim." "Bir dakikama bile üzülmüyorum.
05:37
It was a glorious experience." "I believe it turned out for the best."
89
322000
3000
Olağanüstü bir tecrübe idi." "Bence en iyisiydi."
05:40
Who are these characters who are so damn happy?
90
325000
2000
Bu kadar mutlu olan karakterler kimler?
05:42
Well, the first one is Jim Wright.
91
327000
2000
Birincisi Jim Wright.
05:44
Some of you are old enough to remember: he was the chairman of the House of Representatives
92
329000
4000
Bazılarınız hatırlayacak kadar yaşlı: Temsilciler Meclisi'nin başkanı idi
05:48
and he resigned in disgrace when this young Republican named Newt Gingrich
93
333000
4000
ve genç Cumhuriyetçi Newt Gingrich'in kendisinin yapmış olduğu
05:52
found out about a shady book deal he had done.
94
337000
3000
gizli bir işi ortaya çıkarmasından sonra istifa etti.
05:55
He lost everything. The most powerful Democrat in the country,
95
340000
2000
Her şeyini kaybetti. Ülkedeki en güçlü Demokrat,
05:57
he lost everything.
96
342000
1000
her şeyini kaybetti.
05:58
He lost his money; he lost his power.
97
343000
3000
Parasını, gücünü kaybetti.
06:01
What does he have to say all these years later about it?
98
346000
2000
Bunca yıl sonra ne demek zorunda?
06:03
"I am so much better off physically, financially, mentally
99
348000
3000
"Fiziksel, finansal, duygusal, zihinsel ve diğer yönlerim yönünden
06:06
and in almost every other way."
100
351000
2000
çok daha iyiyim."
06:08
What other way would there be to be better off?
101
353000
2000
İyi olabilecek başka hangi yönlerin olabilir?
06:10
Vegetably? Minerally? Animally? He's pretty much covered them there.
102
355000
4000
Sebzesel? Mineral olarak? Hayvansal? O bunların hepsini kapsamış bile.
06:14
Moreese Bickham is somebody you've never heard of.
103
359000
2000
Moreese Bickham hiç duymadığınız biri.
06:16
Moreese Bickham uttered these words upon being released.
104
361000
4000
Moreese Bickham bu sözleri serbest bırakıldığında dile getirmiş.
06:20
He was 78 years old. He spent 37 years
105
365000
2430
78 yaşında idi. İşlemediği bir suçtan dolayı 37 yılını
Louisiana Devlet Cezaevi'nde geçirdi.
06:22
in a Louisiana State Penitentiary
for a crime he didn't commit.
for a crime he didn't commit.
106
367430
2790
DNA kanıtı ile, 78 yaşında,
06:25
[He was ultimately
107
370220
1780
06:27
released for good behavior
halfway through his sentence.]
halfway through his sentence.]
108
372000
3000
suçsuz olduğu anlaşıldı.
06:30
And what did he have to say about his experience?
109
375000
2000
Bu tecrübeden sonra ne söylemesi gerekiyordu?
06:32
"I don't have one minute's regret. It was a glorious experience."
110
377000
2000
"Bir dakikama bile üzülmüyorum. Olağanüstü bir tecrübe idi."
06:34
Glorious! This guy is not saying,
111
379000
2000
Olağanüstü! Bu adam şunu demiyor,
06:36
"Well, you know, there were some nice guys. They had a gym."
112
381000
2000
"Yani, orada bazı iyi insanlar da vardı. Spor salonu vardı."
06:38
It's "glorious,"
113
383000
1000
Ne diyor? "Olağanüstü idi."
06:39
a word we usually reserve for something like a religious experience.
114
384000
4000
Normalde manevi bir tecrübe yaşadığımız zaman kullandığımız bir kelime.
06:43
Harry S. Langerman uttered these words, and he's somebody you might have known
115
388000
4000
Harry S. Langerman, belki bilebileceğiniz fakat bilmediğiniz birisi,
06:47
but didn't, because in 1949 he read a little article in the paper
116
392000
3000
çünkü 1949'da gazetede McDonalds adlı iki kardeş tarafından işletilen bir hamburger
06:50
about a hamburger stand owned by these two brothers named McDonalds.
117
395000
4000
standı ile ilgili bir haber okumuştu.
06:54
And he thought, "That's a really neat idea!"
118
399000
2000
"Gerçekten güzel bir fikir!" diye düşündü.
06:56
So he went to find them. They said,
119
401000
2000
Onları bulmaya gitti. Onlar da ona
06:58
"We can give you a franchise on this for 3,000 bucks."
120
403000
2000
"3000 dolara bu işin bayisini sana veririz." dediler.
07:00
Harry went back to New York, asked his brother who's an investment banker
121
405000
4000
Harry New York'a geri döndü ve yatırımcı bankacı abisinden
07:04
to loan him the 3,000 dollars,
122
409000
1000
kendisine 3000 dolar vermesini istedi,
07:05
and his brother's immortal words were,
123
410000
2000
abisinin ölümsüz cümleleri şunlardı,
07:07
"You idiot, nobody eats hamburgers."
124
412000
1000
"Seni aptal, kimse hamburger yemiyor."
07:08
He wouldn't lend him the money, and of course six months later
125
413000
3000
Parayı ona vermeyecekti ve tabi ki altı ay sonra
07:11
Ray Croc had exactly the same idea.
126
416000
2000
Ray Croc'un aklına aynı fikir gelmişti.
07:13
It turns out people do eat hamburgers,
127
418000
2000
Öyle anlaşılıyor ki, insanlar hamburger yiyor ve
07:15
and Ray Croc, for a while, became the richest man in America.
128
420000
4000
Ray Croc, Amerika'nın en zengin adamı oluyor.
07:20
And then finally -- you know, the best of all possible worlds --
129
425000
2000
Ve sonunda -- biliyorsunuz, olabilecekler için en iyi kelimeler söyleniyor --
07:22
some of you recognize this young photo of Pete Best,
130
427000
5000
Pete Best'in, Beatles'in bir ayak işi için
07:27
who was the original drummer for the Beatles,
131
432000
2000
ta Rigo'ya gönderilmesine kadarki
07:29
until they, you know, sent him out on an errand and snuck away
132
434000
3000
gerçek davulcusunun,
07:32
and picked up Ringo on a tour.
133
437000
3000
bu fotoğrafını kiminiz hatırlıyor.
07:35
Well, in 1994, when Pete Best was interviewed
134
440000
2000
1994'te Pete Bast ile röportaj yapılırken
07:37
-- yes, he's still a drummer; yes, he's a studio musician --
135
442000
3000
-- evet hâlâ bir davulcu, evet hâlâ stüdyo müzisyeni --
07:40
he had this to say: "I'm happier than I would have been with the Beatles."
136
445000
3000
bunları söylemek zorunda idi: "Beatles'la beraber olduğum zamandan daha mutluyum."
07:43
Okay. There's something important to be learned from these people,
137
448000
3000
Bu insanlardan öğrenmemiz gerek bir şeyler var,
07:46
and it is the secret of happiness.
138
451000
2000
o da mutluluğun sırrı.
07:48
Here it is, finally to be revealed.
139
453000
2000
Sonunda ifşa ediliyor.
07:50
First: accrue wealth, power, and prestige,
140
455000
3000
Bir: zenginleşin, güç ve prestij sahibi olun,
07:53
then lose it. (Laughter)
141
458000
3000
sonra da kaybedin. (Gülüşmeler)
07:56
Second: spend as much of your life in prison as you possibly can.
142
461000
3000
İki: hayatınızın olabildiğince uzun bir kısmını hapiste geçirin.
07:59
(Laughter) Third: make somebody else really, really rich. (Laughter)
143
464000
5000
(Gülüşmeler) Üç: başkasını gerçekten çok, çok zengin edin. (Gülüşmeler)
08:04
And finally: never ever join the Beatles. (Laughter)
144
469000
4000
Ve sonuncusu: kesinlikle Beatles'a katılmayın. (Gülüşmeler)
08:08
OK. Now I, like Ze Frank, can predict your next thought,
145
473000
5000
Tamam. Şimdi ben, Ze Frank gibi, sizin bir sonraki düşüncelerinizi
08:13
which is, "Yeah, right." Because when
146
478000
2000
tahmin edebilirim, o da şu "Tabi, tabi."
08:15
people synthesize happiness, as these gentlemen seem to have done,
147
480000
4000
Çünkü insanlar mutluluğu sentezlediği zaman, yukarıda beyefendilerin yaptığı gibi,
08:19
we all smile at them, but we kind of roll our eyes and say,
148
484000
4000
onlara güleriz, hepimiz gözlerimi açarız ve
08:23
"Yeah right, you never really wanted the job."
149
488000
3000
"Evet doğru, sen hiçbir zaman gerçekten bir iş aramadın."
08:26
"Oh yeah, right. You really didn't
150
491000
1000
"Evet doğru. Senin onla hiçbir
08:27
have that much in common with her,
151
492000
3000
ortak yanın yoktu, ve bunu tam da
08:30
and you figured that out just about the time
152
495000
2000
onun sana
08:32
she threw the engagement ring in your face."
153
497000
2000
nişan yüzüğünü attığı anda fark ettin."
08:34
We smirk because we believe that synthetic happiness
154
499000
4000
Sırıtırız çünkü sentetik mutluluğun doğal mutluluk diye
08:38
is not of the same quality as what we might call "natural happiness."
155
503000
3000
tabir edebileceğimiz durum kadar kaliteli olmadığını düşünürüz.
08:41
What are these terms?
156
506000
1000
Bu terimler ne anlama geliyor?
08:42
Natural happiness is what we get when we get what we wanted,
157
507000
4000
Doğal mutluluk istediğimiz bir şeyi istediğimiz zaman elde etmektir,
08:46
and synthetic happiness is what we make when we don't get what we wanted.
158
511000
5000
sentetik mutluluk da istediğimizi elde edemediğimiz zaman yaptığımız şeydir.
08:51
And in our society, we have a strong belief
159
516000
3000
Ve toplumumuzda şöyle yaygın bir inanç var,
08:54
that synthetic happiness is of an inferior kind.
160
519000
3000
sentetik mutluluk ikinci dereceden bir şeydir.
08:57
Why do we have that belief?
161
522000
2000
Böyle bir inanç neden var?
08:59
Well, it's very simple. What kind of economic engine
162
524000
4000
Çok basit. İnsanların istedikleri şeyi elde etmedikleri zaman
09:03
would keep churning
163
528000
1000
sanki elde etmiş gibi mutlu olacağına inandığı bir dünyada
09:04
if we believed that not getting what we want could make us just as happy as getting it?
164
529000
6000
hangi ekonomi motoru işler?
09:10
With all apologies to my friend Matthieu Ricard,
165
535000
4000
Özür dilerim Matthieu Ricard arkadaşım,
09:14
a shopping mall full of Zen monks
166
539000
2000
Zen rahipleri ile dolu bir alışveriş mağazası
09:16
is not going to be particularly profitable
167
541000
2000
kâr getirmeyecektir,
09:18
because they don't want stuff enough.
168
543000
4000
çünkü onlar pek bir şey istemezler.
09:22
I want to suggest to you that synthetic happiness
169
547000
3000
Ben size sentetik mutluluğun,
09:25
is every bit as real and enduring
170
550000
3000
hedeflediğiniz bir şeyi elde ettiğiniz zaman
09:28
as the kind of happiness you stumble upon
171
553000
3000
karşılaştığınız mutlulukla,
09:31
when you get exactly what you were aiming for.
172
556000
3000
aynı derecede gerçek ve sürücü olduğunu tavsiye etmek istiyorum.
09:34
Now, I'm a scientist, so I'm going to do this not with rhetoric,
173
559000
1000
Şimdi, ben bir bilim adamıyım, bunu belâgat ile yapmayacağım,
09:35
but by marinating you in a little bit of data.
174
560000
2000
onun yerine sizlere bir miktar veri vereceğim.
09:38
Let me first show you an experimental paradigm that is used
175
563000
2000
Önce size, eskiden sentetik mutluluğu
09:40
to demonstrate the synthesis of happiness
176
565000
4000
göstermek için kullanılan deneysel bir paradigmayı
09:44
among regular old folks. And this isn't mine.
177
569000
2000
göstereceğim. Benim icadım değil.
09:46
This is a 50-year-old paradigm called the "free choice paradigm."
178
571000
3000
Bu 50 yıllık bir paradigma ve ismi serbest seçim paradigması.
09:49
It's very simple.
179
574000
2000
Çok basit.
09:51
You bring in, say, six objects,
180
576000
3000
Mesela 6 tane cisim getirirsiniz,
09:54
and you ask a subject to rank them from the most to the least liked.
181
579000
2000
ve deneğe cisimleri sevme derecesine göre sıralamasını istersiniz.
09:56
In this case, because the experiment I'm going to tell you about uses them,
182
581000
3000
Bu durumda, size bahsedeceğim deney bunları kullandığı için,
09:59
these are Monet prints.
183
584000
2000
bunlar Monet resimleri.
10:01
So, everybody can rank these Monet prints
184
586000
2000
Ve herkes bu Monet resimlerini
10:03
from the one they like the most, to the one they like the least.
185
588000
2000
en sevdiğinden, en az sevdiğine doğru sıralayabilir.
10:05
Now we give you a choice:
186
590000
2000
Şimdi, size bir teklifte bulunuyoruz:
10:07
"We happen to have some extra prints in the closet.
187
592000
3000
"Dolabın içinde birkaç tane daha resim var.
10:10
We're going to give you one as your prize to take home.
188
595000
2000
Bir tanesini size hediye olarak vereceğiz.
10:12
We happen to have number three and number four,"
189
597000
3000
Elimizde 3. ve 4. resimden var."
10:15
we tell the subject. This is a bit of a difficult choice,
190
600000
3000
diyoruz deneğe. Bu biraz zor bir seçim,
10:18
because neither one is preferred strongly to the other,
191
603000
3000
çünkü denek için iki resim arasında fazla bir fark yok,
10:21
but naturally, people tend to pick number three
192
606000
3000
fakat doğal olarak, insanlar üç numaralı resmi seçiyorlar,
10:24
because they liked it a little better than number four.
193
609000
2000
çünkü üç numarayı dört numaradan daha çok seviyorlar.
10:27
Sometime later -- it could be 15 minutes; it could be 15 days --
194
612000
3000
Biraz zaman geçince -- 15 dakika olabilir, 15 gün olabilir --
10:30
the same stimuli are put before the subject,
195
615000
3000
aynı resimler kullanılarak deney tekrarlanıyor
10:33
and the subject is asked to re-rank the stimuli.
196
618000
2000
ve denekten resimleri sıralaması isteniyor.
10:35
"Tell us how much you like them now."
197
620000
2000
"Şimdi bunları ne kadar sevdiğinizi söyleyin."
10:37
What happens? Watch as happiness is synthesized.
198
622000
3000
Ne oluyor? Mutluluğun sentezlenmesini izleyin.
10:40
This is the result that has been replicated over and over again.
199
625000
4000
Bu sürekli tekrar tekrar elde edilen bir sonuç.
10:44
You're watching happiness be synthesized.
200
629000
1000
Mutluluğun sentezlendiğini görüyorsunuz.
10:45
Would you like to see it again? Happiness!
201
630000
5000
Tekrar görmek ister misiniz? Mutluluk!
10:50
"The one I got is really better than I thought!
202
635000
2000
"Aldığım şey düşündüğümden de iyi!
10:52
That other one I didn't get sucks!"
203
637000
2000
O diğer almadığım berbat!"
10:54
(Laughter) That's the synthesis of happiness.
204
639000
2000
(Gülüşmeler) Bu mutluluk sentezlenmesi.
10:56
Now what's the right response to that? "Yeah, right!"
205
641000
6000
Buna verilen cevap ne? "Evet, tabi ki!"
11:02
Now, here's the experiment we did,
206
647000
3000
Şimdi bizim yaptığımız deney.
11:05
and I would hope this is going to convince you that
207
650000
1000
Bence bu deney sizi "Evet, tabi ki!"nin
11:06
"Yeah, right!" was not the right response.
208
651000
3000
doğru cevap olmadığına ikna edecek.
11:09
We did this experiment with a group of patients
209
654000
2000
Bu deneyi anterograd amneziye yakalanmış
11:11
who had anterograde amnesia. These are hospitalized patients.
210
656000
3000
bir grupla yaptık. Bunlar hastanede yatan hastalar.
11:14
Most of them have Korsakoff's syndrome,
211
659000
2000
Çoğunda Korsakoff sendromu var,
11:16
a polyneuritic psychosis that -- they drank way too much,
212
661000
5000
yani çok içtikleri için
11:21
and they can't make new memories.
213
666000
2000
hafızalarına yeni bir şey ekleyemediklerini düşünüyorlar.
11:23
OK? They remember their childhood, but if you walk in and introduce yourself,
214
668000
4000
Tamam? Çocukluklarını hatırlıyorlar, fakat içeri girip kendinizi tanıttıktan sonra
11:27
and then leave the room,
215
672000
1000
odadan çıkıp,
11:28
when you come back, they don't know who you are.
216
673000
2000
tekrar geldiğinizde sizi tanımıyorlar.
11:31
We took our Monet prints to the hospital.
217
676000
3000
Monet resimlerimizi hastaneye götürdük.
11:34
And we asked these patients to rank them
218
679000
4000
Ve hastalara bunları en sevdiklerinden, en az sevdiklerine
11:38
from the one they liked the most to the one they liked the least.
219
683000
3000
doğru sıralamalarını istedik.
11:41
We then gave them the choice between number three and number four.
220
686000
4000
Sonra da üçüncü ile dördüncü arasında bir tercih yaptırdık.
11:45
Like everybody else, they said,
221
690000
2000
Herkes gibi onlar da,
11:47
"Gee, thanks Doc! That's great! I could use a new print.
222
692000
2000
"Vay, teşekkürler doktor! Bu muhteşem. Artık yeni bir resmim var.
11:49
I'll take number three."
223
694000
2000
Ben üç numarayı alıyorum."
11:51
We explained we would have number three mailed to them.
224
696000
4000
Ve onlara üç numarayı göndereceğimizi söyledik.
11:55
We gathered up our materials and we went out of the room,
225
700000
3000
Malzemelerimizi topladık, odadan çıktık
11:58
and counted to a half hour.
226
703000
2000
ve yarım saat bekledik.
12:00
Back into the room, we say, "Hi, we're back."
227
705000
3000
Tekrar odaya girdik ve dedik ki, "Merhaba, biz geri geldik."
12:03
The patients, bless them, say, "Ah, Doc, I'm sorry,
228
708000
4000
Hastalar, "Ah, doktor, çok özür dilerim.
12:07
I've got a memory problem; that's why I'm here.
229
712000
2000
Benim hafıza problemim var, o yüzden buradayım.
12:09
If I've met you before, I don't remember."
230
714000
2000
Daha önce görüşmüşsek de, ben hatırlamıyorum."
12:11
"Really, Jim, you don't remember? I was just here with the Monet prints?"
231
716000
3000
"Gerçekten mi Jim, hatırlamıyor musun? Ben biraz önce Monet resimleri ile buradaydım."
12:14
"Sorry, Doc, I just don't have a clue."
232
719000
3000
"Özür dilerim doktor. Hiçbir fikrim yok."
12:17
"No problem, Jim. All I want you to do is rank these for me
233
722000
3000
"Sorun değil, Jim. Senden isteğim bunları
12:20
from the one you like the most to the one you like the least."
234
725000
5000
en sevdiğinden, en az sevdiğine doğru sıralaman."
12:25
What do they do? Well, let's first check and make sure
235
730000
2000
Ne yapıyorlar? Önce gerçekten amnezi sahip olduklarını
12:27
they're really amnesiac. We ask these
236
732000
2000
kontrol edelim.
12:29
amnesiac patients to tell us which one they own,
237
734000
4000
Hangisinin onlarda olduğunu,
12:33
which one they chose last time, which one is theirs.
238
738000
3000
en son sefer hangisini seçtiklerini, hangisinin onlarınki olduğunu soruyoruz.
12:36
And what we find is amnesiac patients just guess.
239
741000
4000
Amnezi hastaları sadece tahminde bulunuyorlar.
12:40
These are normal controls, where if I did this with you,
240
745000
2000
Bunlar normal kontroller, eğer bunu size yapsaydım,
12:42
all of you would know which print you chose.
241
747000
2000
hepiniz hangisini seçtiğinizi bilirdiniz.
12:44
But if I do this with amnesiac patients,
242
749000
2000
Fakat ben bunu amnezi hastaları ile yapıyorum,
12:46
they don't have a clue. They can't pick their print out of a lineup.
243
751000
6000
herhangi bir fikirleri yok. Seçimlerini bulamıyorlar.
12:52
Here's what normal controls do: they synthesize happiness.
244
757000
4000
Normal kontrollerin yaptığı ne idi: mutluluk sentezleme.
12:56
Right? This is the change in liking score,
245
761000
2000
Değil mi? Sevme derecesindeki değişim,
12:58
the change from the first time they ranked to the second time they ranked.
246
763000
3000
ilk sıralama ile ikinci sıralama arasındaki değişim.
13:01
Normal controls show
247
766000
1000
Normal kontroller şunu gösteriyor
13:02
-- that was the magic I showed you;
248
767000
2000
-- bu size gösterdiğim sihirdi,
13:04
now I'm showing it to you in graphical form --
249
769000
3000
şimdi size grafik üzerinde gösteriyorum --
13:07
"The one I own is better than I thought. The one I didn't own,
250
772000
3000
"Sahip olduğum, düşündüğümdem güzel. Sahip olmadığım,
13:10
the one I left behind, is not as good as I thought."
251
775000
3000
arkada bıraktığım, düşündüğüm kadar güzel değil."
13:13
Amnesiacs do exactly the same thing. Think about this result.
252
778000
5000
Amnezi hastaları da aynı şeyi yapıyorlar. Bu sonuç üzerine düşünün.
13:18
These people like better the one they own,
253
783000
3000
Bu insanlar sahip oldukları şeyi daha çok seviyor,
13:21
but they don't know they own it.
254
786000
3000
fakat ona sahip olduklarını bilmiyorlar.
13:25
"Yeah, right" is not the right response!
255
790000
3000
"Evet, doğru," doğru bir cevap değil!
13:29
What these people did when they synthesized happiness
256
794000
3000
Bu insanlar mutluluk üretirken
13:32
is they really, truly changed
257
797000
3000
gerçekten, tam manası ile değiştiler.
13:35
their affective, hedonic, aesthetic reactions to that poster.
258
800000
5000
O postere karşı duygusal, zevksel, estetik tepkileri değişti.
13:40
They're not just saying it because they own it,
259
805000
3000
Bunu sadece ona sahip oldukları için değil,
13:43
because they don't know they own it.
260
808000
3000
ona sahip olduklarını bilmedikleri için söylüyorlar.
13:47
Now, when psychologists show you bars,
261
812000
3000
Şimdi, psikolojiciler size çubuk gösterdikleri zaman,
13:50
you know that they are showing you averages of lots of people.
262
815000
3000
bunların birçok insanın ortalamasını gösterdiğini biliyorsunuz.
13:53
And yet, all of us have this psychological immune system,
263
818000
4000
Ve hepimiz bu psikolojik bağışıklık sistemine sahibiz,
13:57
this capacity to synthesize happiness,
264
822000
2000
mutluluk sentezleme kapasitesi,
13:59
but some of us do this trick better than others.
265
824000
3000
fakat bazılarımız bu hileyi diğerlerine göre daha iyi yapıyor.
14:02
And some situations allow anybody to do it more effectively
266
827000
4000
Ve bazı durumlar, bunu diğer durumlara göre
14:06
than other situations do.
267
831000
3000
daha etkili bir şekilde yapmamızı sağlıyor.
14:10
It turns out that freedom
268
835000
4000
Hürriyetin
14:14
-- the ability to make up your mind and change your mind --
269
839000
3000
-- fikrinizi oluşturup değiştirme becerisi --
14:17
is the friend of natural happiness, because it allows you to choose
270
842000
3000
doğal mutluluğun arkadaşı olduğunu anlıyoruz, çünkü
14:20
among all those delicious futures and find the one that you would most enjoy.
271
845000
5000
bu size, tüm o lezzetli geleceklerden en fazla hoşunuza gideni seçmenizi sağlıyor.
14:25
But freedom to choose
272
850000
2000
Fakat seçim hürriyeti
14:27
-- to change and make up your mind -- is the enemy of synthetic happiness.
273
852000
4000
-- fikrinizi değiştirip, oluşturmak -- sentetik mutluluğun düşmanı.
14:31
And I'm going to show you why.
274
856000
2000
Ve ben size bunun nedenini göstereceğim.
14:33
Dilbert already knows, of course.
275
858000
1000
Dilbert her zaman biliyor, tabi ki.
14:34
You're reading the cartoon as I'm talking.
276
859000
2000
Siz ben konuşurken karikatürü okuyorunuz.
14:36
"Dogbert's tech support. How may I abuse you?"
277
861000
2000
"Dogbert'in teknik servisi. Sena nasıl zarar verebilirim?"
14:38
"My printer prints a blank page after every document."
278
863000
3000
"Yazıcım her dökümandan sonra bir boş sayfa basıyor."
14:41
"Why would you complain about getting free paper?"
279
866000
2000
"Bedava kağıt almaktan neden şikayetçisin?"
14:43
"Free? Aren't you just giving me my own paper?"
280
868000
2000
"Bedava? Bana kendi kağıdımı vermiyor musun?"
14:45
"Egad, man! Look at the quality of the free paper
281
870000
2000
"Olur mu yahu! Şu bedava kağıdın kalitesine bak,
14:47
compared to your lousy regular paper!
282
872000
1000
bir de senin normal kağıdının kalitesine!
14:48
Only a fool or a liar would say that they look the same!"
283
873000
3000
Sadece bir deli ya da yalancı ikisinin de aynı olduğunu söyler!"
14:51
"Ah! Now that you mention it, it does seem a little silkier!"
284
876000
3000
"Ah! Şimdi bunu söyledin ya, biraz daha ipeksi gözüküyor!"
14:54
"What are you doing?"
285
879000
2000
"Ne yapıyorsun?"
14:56
"I'm helping people accept the things they cannot change." Indeed.
286
881000
3000
"İnsanlara değiştiremeyecekleri şeyleri kabul etmelerini sağlıyorum." Gerçekten de.
14:59
The psychological immune system works best
287
884000
3000
Psikolojik bağışıklık sistemi en iyi,
15:02
when we are totally stuck, when we are trapped.
288
887000
4000
tamamen tıkandığımız ve sıkıştığımız zaman çalışıyor.
15:06
This is the difference between dating and marriage, right?
289
891000
2000
Flörtle evliliğin farkı da bu değil mi?
15:08
I mean, you go out on a date with a guy,
290
893000
2000
Yani, birisi ile buluşuyorsunuz,
15:10
and he picks his nose; you don't go out on another date.
291
895000
2000
o bir terslik yapıyor; bir daha buluşmuyorsunuz.
15:12
You're married to a guy and he picks his nose?
292
897000
2000
Evlisiniz ve adam ters bir şey yaptı?
15:14
Yeah, he has a heart of gold;
293
899000
1000
Evet, altın gibi bir kalbe sahip;
15:15
don't touch the fruitcake. Right? (Laughter)
294
900000
2000
keke dokunma. Değil mi? (Gülüşmeler)
15:17
You find a way to be happy with what's happened.
295
902000
4000
Olanla mutlu olmaya çalışıyorsunuz.
15:21
Now what I want to show you is that
296
906000
3000
Şimdi size insanların,
15:24
people don't know this about themselves,
297
909000
3000
kendileri ile ilgili bu özelliğini bilmediğini göstereceğim
15:27
and not knowing this can work to our supreme disadvantage.
298
912000
3000
ve bunu bilmeme dezavantajımıza olabilir.
15:30
Here's an experiment we did at Harvard.
299
915000
2000
Harvard'da yaptığımız bir deney şöyle idi.
15:32
We created a photography course, a black-and-white photography course,
300
917000
3000
Bir tane fotoğrafçılık dersi açtık, siyah-beyaz fotoğraf dersi
15:35
and we allowed students to come in and learn how to use a darkroom.
301
920000
3000
ve öğrencilere karanlık odayı kullanmalarını öğrenme fırsatı verdik.
15:39
So we gave them cameras; they went around campus;
302
924000
2000
Onlara makineler verdik, kampüste dolaştılar,
15:41
they took 12 pictures of their favorite professors and their dorm room and their dog,
303
926000
5000
en çok sevdikleri 12 şeyin fotoğrafını çektiler: profesörlerini, yurt odalarını, köpeklerini
15:46
and all the other things they wanted to have Harvard memories of.
304
931000
2000
ve Harvard günlerinden hatırlamak istedikleri diğer şeyler.
15:48
They bring us the camera; we make up a contact sheet;
305
933000
3000
Onlar kamerayı bize getiriyor, biz filmi hazırlıyoruz,
15:51
they figure out which are the two best pictures;
306
936000
2000
onlar da en iyi iki fotoğrafı seçiyorlar
15:53
and we now spend six hours teaching them about darkrooms.
307
938000
2000
ve onlarla karanlık odada da altı saat geçiyoruz,
15:55
And they blow two of them up,
308
940000
2000
bu arada iki tanesine zarar veriyorlar
15:57
and they have two gorgeous eight-by-10 glossies of
309
942000
2000
ve sonunda iki tane 8x10'luk fotoğrafa sahip oluyorlar
15:59
meaningful things to them, and we say,
310
944000
2000
ve biz de diyoruz ki,
16:01
"Which one would you like to give up?"
311
946000
3000
"Hangisini bırakmak istersin?"
16:04
They say, "I have to give one up?"
312
949000
1000
Onlar diyor ki, "Geri vermek mi zorundayım?"
16:05
"Oh, yes. We need one as evidence of the class project.
313
950000
3000
"Evet tabi ki. Bu sınıf projesi yaptığımızın kanıtı olacak.
16:08
So you have to give me one. You have to make a choice.
314
953000
3000
Bir tanesini bana vermek zorundasın. Bir tercih yapman lazım.
16:11
You get to keep one, and I get to keep one."
315
956000
3000
Bir tanesini sen, bir tanesini ben alacağım."
16:14
Now, there are two conditions in this experiment.
316
959000
3000
Şimdi, bu deneyde iki tane durum var.
16:17
In one case, the students are told, "But you know,
317
962000
3000
İlk durumda, öğrencilere, "Eğer fikrin değişirse,
16:20
if you want to change your mind, I'll always have the other one here,
318
965000
3000
diğer fotoğraf önümüzdeki dört gün hep burada duracak,
16:23
and in the next four days, before I actually mail it to headquarters,
319
968000
4000
onu merkeze göndermeden önce,
16:27
I'll be glad to" -- (Laughter) -- yeah, "headquarters" --
320
972000
3000
memnuniyetle" -- (Gülüşmeler) -- evet, "merkez" --
16:30
"I'll be glad to swap it out with you. In fact,
321
975000
3000
"memnuniyetle seninkinle değiştiririm. Hatta,
16:33
I'll come to your dorm room and give
322
978000
1000
yurt odana getiririm
16:34
-- just give me an email. Better yet, I'll check with you.
323
979000
3000
-- sadece e-posta atman yeterli. Hatta, her gün seni kontrol edeceğim.
16:37
You ever want to change your mind, it's totally returnable."
324
982000
3000
Fikrini değiştirdiğin an, geri alabilirsin."
16:40
The other half of the students are told exactly the opposite:
325
985000
3000
Öğrencilerin diğer yarısına ise tam tersi söyleniyor:
16:43
"Make your choice. And by the way,
326
988000
2000
"Tercihini yap. Bu arada,
16:45
the mail is going out, gosh, in two minutes, to England.
327
990000
3000
posta, hay Allah, iki dakika içinde İngiltere'ye gidiyor.
16:48
Your picture will be winging its way over the Atlantic.
328
993000
2000
Fotoğrafın Atlantik okyanusun üzerinde uçuyor olacak.
16:50
You will never see it again."
329
995000
2000
Onu bir daha göremeyeceksin."
16:52
Now, half of the students in each of these conditions
330
997000
3000
Şimdi, her iki durumdaki öğrencilerin yarısından,
16:55
are asked to make predictions about how much
331
1000000
2000
sakladıkları ile verdikleri fotoğrafları
16:57
they're going to come to like the picture that they keep
332
1002000
3000
sevme derecelerinin zamana göre nasıl değişeceğini
17:00
and the picture they leave behind.
333
1005000
2000
tahmin etmeleri isteniyor.
17:02
Other students are just sent back to their little dorm rooms
334
1007000
3000
Diğer öğrenciler ise küçük yurt odalarına geri gönderiliyor
17:05
and they are measured over the next three to six days
335
1010000
5000
ve önümüzdeki üç-altı gün boyunca fotoğrafları
17:10
on their liking, satisfaction with the pictures.
336
1015000
2000
sevme, tatmin olmaları ölçülüyor.
17:12
And look at what we find.
337
1017000
1000
Ve bulduğumuz şeye bakın.
17:13
First of all, here's what students think is going to happen.
338
1018000
3000
Öncelikle, öğrencilerin tahmini şöyle.
17:16
They think they're going to maybe come to like the picture they chose
339
1021000
4000
Seçtikleri resmi birazcık daha fazla
17:20
a little more than the one they left behind,
340
1025000
3000
sevebileceklerini düşünüyorlar,
17:23
but these are not statistically significant differences.
341
1028000
3000
fakat bu fark istatiksel olarak mühim değil.
17:27
It's a very small increase, and it doesn't much matter
342
1032000
2000
Çok az bir artma, ve diğer resmi geri alıp
17:29
whether they were in the reversible or irreversible condition.
343
1034000
3000
almadıklarının hiçbir önemi yok.
17:32
Wrong-o. Bad simulators. Because here's what's really happening.
344
1037000
5000
Yanlış. Kötü simülatörler. Çünkü gerçek şu.
17:37
Both right before the swap and five days later,
345
1042000
3000
Değişiminden hemen önce ve beş gün sonra,
17:40
people who are stuck with that picture,
346
1045000
2000
o resme bağlı kalmış insanlar,
17:42
who have no choice,
347
1047000
1000
ve seçimi olmayanlar,
17:43
who can never change their mind, like it a lot!
348
1048000
5000
fikrini hiçbir zaman değiştiremeyenler, resimlerini çok seviyorlar!
17:48
And people who are deliberating -- "Should I return it?
349
1053000
3000
Düşünen insanlar ise -- "Acaba geri vermeli miyim?
17:51
Have I gotten the right one? Maybe this isn't the good one?
350
1056000
2000
Doğru olanı mı aldım acaba? Belki bu güzel olan değildir?
17:53
Maybe I left the good one?" -- have killed themselves.
351
1058000
2000
Belki güzel olanı bırakmışımdır?" -- kendilerini öldürüyorlar.
17:55
They don't like their picture, and in fact
352
1060000
2000
Fotoğraflarını sevimiyorlar ve
17:57
even after the opportunity to swap has expired,
353
1062000
2000
değiştirme süresi bitince de
17:59
they still don't like their picture. Why?
354
1064000
6000
hâlâ fotoğraflarını sevmiyorlar? Neden?
18:05
Because the reversible condition is not conducive
355
1070000
3000
Çünkü değiştirme şartı mutluluk sentezlemeye
18:08
to the synthesis of happiness.
356
1073000
2000
yardımcı olmuyor.
18:10
So here's the final piece of this experiment.
357
1075000
3000
Bu da deneyin son kısmı.
18:13
We bring in a whole new group of naive Harvard students
358
1078000
4000
Harvard'dan tamamen yeni, naif bir öğrenci topluluğu oluşturuyoruz
18:17
and we say, "You know, we're doing a photography course,
359
1082000
3000
ve diyoruz ki, "Bir fotoğrafçılık dersi veriyoruz,
18:20
and we can do it one of two ways.
360
1085000
2000
ve bunu iki farklı yolla yapıyoruz.
18:22
We could do it so that when you take the two pictures,
361
1087000
3000
İki tane fotoğraf çektikten sonra,
18:25
you'd have four days to change your mind,
362
1090000
2000
fikrinizi değiştirebilmek için dört gününüz var,
18:27
or we're doing another course where you take the two pictures
363
1092000
2000
ya da iki tane fotoğraf çektikten sonra
18:29
and you make up your mind right away
364
1094000
2000
hemen o anda bir tercih yapıyorsunuz
18:31
and you can never change it. Which course would you like to be in?"
365
1096000
2000
ve bir daha değiştiremiyorsunuz. Hangi derse kaydolmak istersiniz?
18:33
Duh! 66 percent of the students, two-thirds,
366
1098000
5000
"Öğrencilerin yüzde 66'sı, üçte ikisi,
18:38
prefer to be in the course where they have the opportunity to change their mind.
367
1103000
4000
resimleri değiştirme şanslarının olduğu dersi seçiyorlar.
18:42
Hello? 66 percent of the students choose to be in the course in which they will
368
1107000
4000
Merhabalar? Öğrencilerin yüzde 66'sı, sonunda
18:46
ultimately be deeply dissatisfied with the picture.
369
1111000
4000
fotoğrafları ile kesinlikle tatmin olmayacakları dersi seçiyorlar.
18:50
Because they do not know the conditions under which synthetic happiness grows.
370
1115000
6000
Çünkü sentetik mutluluğun oluştuğu şartları bilmiyorlar.
18:56
The Bard said everything best, of course, and he's making my point here
371
1121000
5000
Ozan her şeyi en iyi şekilde söylemiştir, tabi ki, ve burada benim demek istediğimi söylemiş
19:01
but he's making it hyperbolically:
372
1126000
3000
ve bunu abartarak yapmış:
19:04
"'Tis nothing good or bad / But thinking makes it so."
373
1129000
3000
"İyi ya da kötü diye bir şey yoktur / Düşünmek bunları oluşturur."
19:07
It's nice poetry, but that can't exactly be right.
374
1132000
3000
Güzel bir şiir, fakat tam doğru değil.
19:10
Is there really nothing good or bad?
375
1135000
3000
Gerçekten iyi ya da kötü diye bir şey yok mu?
19:13
Is it really the case that gall bladder surgery and a trip to Paris
376
1138000
3000
Gerçekten de safrakesesi ameliyatı ile Paris gezisi
19:16
are just the same thing? That seems like a one-question IQ test.
377
1141000
7000
aynı şeyler mi? Bu sanki tek soruluk IQ testi gibi duruyor.
19:23
They can't be exactly the same.
378
1148000
2000
Bunlar aynı şeyler olamaz.
19:25
In more turgid prose, but closer to the truth,
379
1150000
3000
Biraz da abartılmış, fakat gerçeğe yakın bir dizi de
19:28
was the father of modern capitalism, Adam Smith, and he said this.
380
1153000
3000
modern kapitalizmin babası, Adam Smith'e ait. Şöyle demiş.
19:31
This is worth contemplating:
381
1156000
2000
Düşünmeye değer.
19:33
"The great source of both the misery and disorders of human life
382
1158000
4000
"İnsan hayatının sefalet ve düzensizliklerinin büyük kaynağı,
19:37
seems to arise from overrating the difference
383
1162000
3000
sanki bir duruma diğerine göre daha fazla
19:40
between one permanent situation and another ...
384
1165000
3000
değer vermekmiş gibi geliyor ...
19:43
Some of these situations may, no doubt, deserve to be preferred to others,
385
1168000
5000
Bu bazı durumların, şüphesiz, diğerlerine tercih edilmemesi lazım,
19:48
but none of them can deserve to be pursued
386
1173000
6000
fakat hiçbiri kuralları bozmaya iten şevke
19:54
with that passionate ardor which drives us to violate the rules
387
1179000
4000
sağduyu ya da adalete,
19:58
either of prudence or of justice, or to corrupt the future tranquility of our minds,
388
1183000
5000
ya da zihnimizin sükunetini bozmaya,
20:03
either by shame from the remembrance of our own folly,
389
1188000
4000
ya da hatalarımızı hatırlayınca utanmaya,
20:07
or by remorse for the horror of our own injustice."
390
1192000
4000
ya da yaptığımız haksızlık dehşetimizden duyduğumuz pişmanlığa tercih edilmeye değmez."
20:11
In other words: yes, some things are better than others.
391
1196000
5000
Ya da: evet, bazı şeyler diğerlerinden iyidir.
20:16
We should have preferences that lead us into one future over another.
392
1201000
5000
Bizi bir gelecekten diğerine götürecek olan tercihlere sahip olmak zorundayız.
20:21
But when those preferences drive us too hard and too fast
393
1206000
4000
Fakat ne zaman ki bu tercihler bizi,
20:25
because we have overrated the difference between these futures,
394
1210000
4000
bu iki gelecek arasındaki farka, olduğundan daha fazla değer verdiğimizden dolayı
20:29
we are at risk.
395
1214000
3000
bizi çok sert ya da çok hızlı itekliyorsa, o zaman riskteyiz demektir.
20:32
When our ambition is bounded, it leads us to work joyfully.
396
1217000
3000
Tutkumuz sınırlı olunca, sevinçle çalışıyoruz.
20:35
When our ambition is unbounded, it leads us to lie, to cheat, to steal, to hurt others,
397
1220000
6000
Tutkumuz sınırsız olunca, yalan söylüyoruz, hile yapıyoruz, çalıyoruz, başkalarına zarar veriyoruz,
20:41
to sacrifice things of real value. When our fears are bounded,
398
1226000
4000
gerçek değere sahip şeylerden ödün veriyoruz. Korkularımız sınırlı olursa,
20:45
we're prudent; we're cautious; we're thoughtful.
399
1230000
4000
ihtiyatlıyız, dikkatliyiz, düşünceliyiz.
20:49
When our fears are unbounded and overblown,
400
1234000
3000
Korkularımız sınırsız ve şişkin ise,
20:52
we're reckless, and we're cowardly.
401
1237000
3000
pervasızız ve korkağız.
20:55
The lesson I want to leave you with from these data
402
1240000
3000
Bu verilerden size vermek istediğim ders
20:58
is that our longings and our worries are both to some degree overblown,
403
1243000
5000
özlemlerimiz ve kaygılarımız aynı derecede şişkinler,
21:03
because we have within us the capacity to manufacture the very commodity
404
1248000
6000
çünkü içimizde tecrübeyi seçtiğimiz zaman,
21:09
we are constantly chasing when we choose experience.
405
1254000
4000
sürekli kovaladığımız eşyayı üretme kapasitemiz var.
21:13
Thank you.
406
1258000
1000
Teşekkürler.
ABOUT THE SPEAKER
Dan Gilbert - Psychologist; happiness expertHarvard psychologist Dan Gilbert says our beliefs about what will make us happy are often wrong -- a premise he supports with intriguing research, and explains in his accessible and unexpectedly funny book, Stumbling on Happiness.
Why you should listen
Dan Gilbert believes that, in our ardent, lifelong pursuit of happiness, most of us have the wrong map. In the same way that optical illusions fool our eyes -- and fool everyone's eyes in the same way -- Gilbert argues that our brains systematically misjudge what will make us happy. And these quirks in our cognition make humans very poor predictors of our own bliss.
The premise of his current research -- that our assumptions about what will make us happy are often wrong -- is supported with clinical research drawn from psychology and neuroscience. But his delivery is what sets him apart. His engaging -- and often hilarious -- style pokes fun at typical human behavior and invokes pop-culture references everyone can relate to. This winning style translates also to Gilbert's writing, which is lucid, approachable and laugh-out-loud funny. The immensely readable Stumbling on Happiness, published in 2006, became a New York Times bestseller and has been translated into 20 languages.
In fact, the title of his book could be drawn from his own life. At 19, he was a high school dropout with dreams of writing science fiction. When a creative writing class at his community college was full, he enrolled in the only available course: psychology. He found his passion there, earned a doctorate in social psychology in 1985 at Princeton, and has since won a Guggenheim Fellowship and the Phi Beta Kappa teaching prize for his work at Harvard. He has written essays and articles for The New York Times, Time and even Starbucks, while continuing his research into happiness at his Hedonic Psychology Laboratory.
Dan Gilbert | Speaker | TED.com